Creditnotes. dutch state business

dutch state business

Nummer 5/2011 - oktober

Creditnotes Informatiebulletin voor kapitaalgoederenexporteurs, banken, internationaal opererende aannemingsbedrijven en ingenieursbureaus

Mexico: de betalingsrisico’s op een grote markt Economic Outlook, de economische monitor van Atradius, vernieuwd Bijeenkomst nieuw premiesysteem Grootste Oekraïense pluimveehouder bouwt uitbreiding met forse Nederlandse inbreng

Creditnotes

Inhoudsopgave Hoewel bij het redigeren van Creditnotes de grootst mogelijke zorgvuldigheid wordt betracht bestaat altijd de mogelijkheid dat bepaalde informatie na verloop van tijd verouderd of niet juist meer is. Atradius is dan ook niet aansprakelijk voor de gevolgen van activiteiten die worden ondernomen op basis van deze uitgave.

Mexico: de betalingsrisico’s op een grote markt Economic Outlook, de economische monitor van Atradius, vernieuwd Bijeenkomst nieuw premiesysteem Grootste Oekraïense pluimveehouder bouwt uitbreiding met forse Nederlandse inbreng Seminar voor mkb druk bezocht Introductieseminar middellange exportkredietverzekering Aankondiging Exporteursbijeenkomst Laatste Nieuws Personeelswijzigingen

Overname van artikelen is toegestaan, mits integraal en met bronvermelding ISSN 1386-7598.

Nummer 5/2011 - oktober - Pagina 2

Atradius, David Ricardostraat 1, Postbus 8982, 1006 AL Amsterdam Tel.+31 (0)20 553 26 93, Fax +31 (0)20 553 20 87, www.atradiusdutchstatebusiness.nl, E-mail [email protected]

Creditnotes

Mexico: de betalingsrisico’s op een grote markt Mexico behoort niet tot de allergrootste Nederlandse exportmarkten, maar voor de export van kapitaalgoederen is het land wel degelijk belangrijk. Eind augustus 2011 stond voor een bedrag van ¤ 525 miljoen aan door Atradius Dutch State Business gedekte exporttransacties uit op het land. Het is voor Atradius Dutch State Business dus van belang om de ontwikkelingen in Mexico nauwgezet te blijven volgen op politiek en economische gebied.

De politieke situatie: volgend jaar verkiezingen Voor juli 2012 staan belangrijke verkiezingen voor het Mexicaanse Congres en de president op de agenda. De kans is groot dat de Partido Revolucionario Institucional (PRI) na 12 jaar in de oppositie terugkeert in de regeringsbanken. Zowel de opiniepeilingen als de uitslag van deelstaatverkiezingen op 3 juli dit jaar wijzen op een machtsomwenteling eind 2012. Tot dan regeert de centrum-rechtse Partido Accion Nacional (PAN) van de huidige president Calderon met een minderheid in het Congres. Voor een effectief beleid heeft de PAN steeds een beroep moeten doen op de PRI om een meerderheid in het Congres bij elkaar te krijgen en dat is met moeite gelukt. Ook met het oog op de komende verkiezingen verkoopt de PRI haar huid duur. Als de huidige peilingen bewaarheid worden, wordt de nu 44-jarige Enrique Peña Nieto op 1 januari 2013 de nieuwe president van Mexico. Dan komt hij overigens voor hetzelfde probleem te staan als het huidige staatshoofd: het verwerven van voldoende steun in het Congres, omdat een absolute meerderheid voor de PRI ondanks de verwachte ruime verkiezingszege onwaarschijnlijk lijkt. Het belangrijkste thema bij de naderende verkiezingen zal de geweldsspiraal in Mexico zijn. Het geweld is opgelaaid sinds Calderon de drugsmaffia 6 jaar geleden de oorlog heeft verklaard. Als gevolg van dit offensief zijn voor zover bekend 40.000 mensen gedood. Ook politici worden regelmatig slachtoffer van het geweld. Ondanks successen, mede dankzij steun uit de Verenigde Staten, lijken de activiteiten van de drugskartels niet aan kracht te hebben ingeboet, in tegendeel. Mexico’s federale bestuurlijke structuur met grote autonomie voor de deelstaten is zeker een handicap bij een daadkrachtige en grootschalige aanpak van het geweld op nationaal niveau. Bovendien zijn politie en justitie in Mexico niet geheel ongevoelig voor de materiële invloeden van de drugskartels. En de grote armoede en de nog steeds zeer ongelijke welvaartsverdeling blijven een voedingsbodem voor de aanwas van jonge criminelen. De verstandhouding van Mexico met het buurland Verenigde Staten is over het algemeen goed, maar de uiteenlopende interesses gooien soms roet in het gemeenschappelijk eten. De landen delen een grens van 3000 km. Hier passeert 80% van de Mexicaanse goederenuitvoer en

zoeken veel migranten bij de rijkere noorderbuur een beter bestaan. Naar schatting 13 miljoen Mexicanen wonen en werken in de VS waarvan de helft illegaal. De economische situatie: afhankelijk van de Amerikaanse conjunctuur Na de recessie in 2009 met een reële krimp van het bruto binnenlands product (BBP) van 6,1%, heeft de Mexicaanse economie zich krachtig hersteld. Op basis van een forse opleving van de industriële productie met bijna 10% liet het BBP in 2010 een volumetoename zien van 5,3%. De binnenlandse bestedingen konden zich herstellen van de dip in het jaar ervoor: de particuliere consumptie nam in 2010 met 5% toe. Maar zoals gebruikelijk was het vooral de uitvoer die de conjunctuur aanzwengelde. Met een reële toename van ruim 25% compenseerde de exportsector niet alleen het omzetverlies in 2009, maar leverde het veruit de grootste bijdrage aan het positieve conjunctuurverloop in 2010. De consumptieve bestedingen in de Verenigde Staten waren de motor achter dit herstel. Dit jaar neemt de dynamiek af. De Amerikaanse economie groeit naar alle waarschijnlijkheid minder uitbundig, zodat de exporttoename onder de 10% blijft. De expansie van de binnenlandse markt in Mexico blijft onveranderd, vergeleken met die in 2010. Per saldo betekent dit een economische groei van circa 4,5% in 2011. Het ondernemingsklimaat in Mexico heeft zich in 2010 dus kunnen herstellen van het teleurstellende voorafgaande jaar. Opvallend daarbij is enige structurele verbetering van de concurrentiepositie na jaren van achteruitgang. Zo zijn bij de herstructurering van de Amerikaanse automobielindustrie arbeidsplaatsen overgeheveld naar vestigingen in Mexico. Dankzij lagere transportkosten en de gestegen loonkosten in China lijkt tevens het groeiende concurrentienadeel tegenover Aziatische aanbieders te zijn verminderd. Ofschoon de criminaliteit in Mexico het midden- en kleinbedrijf parten speelt, trekken multinationale ondernemingen zich bij het investeringsbeleid nog weinig aan van de hoge misdaadcijfers. De overheid heeft na de budgettaire stimulans van 2009 en 2010, inclusief het effect van de automatische stabilisatoren, geen andere optie dan verkrappen, gelet op de



Creditnotes

stand van de overheidsfinanciën. Het financieringstekort van de overheid is in 2010 opgelopen tot 3,4% BBP, naar OESO-maatstaven niet uitzonderlijk maar voor Mexico bovengemiddeld. Voor 2011 wordt op een begrotingstekort gerekend van 3,0% BBP, vooral te realiseren door te bezuinigen op de overheidsuitgaven. De overheidsschuld kan zich dan stabiliseren bij een geruststellende 37% BBP. Dankzij de verbeterde politieke verstandhouding in het Congres is er enige vooruitgang geboekt bij de hervorming van het belastingstelsel, maar nog niet voldoende. Nog altijd behoort Mexico tot de landen op het continent met het geringste aandeel van de belastinginkomsten in het BBP (10%). Additionele inkomsten zouden de Mexicaanse overheid in staat stellen om de investeringen op te voeren, vooral in de nog steeds ontoereikende infrastructuur van het land. Ook de afnemende inkomsten uit de olieproductie baren de schatkist op de langere termijn zorgen. Het monetaire beleid heeft tot doel de inflatie binnen de marge van 2-4% per jaar te houden. Daarbij heeft de Centrale Bank van Mexico minder problemen dan sommige andere opkomende markten (zoals vooral Brazilië, dat wordt getroffen door korte kapitaalinvoer dat de wisselkoers omhoog drijft). Het resultaat is een sinds medio 2009 onveranderde officiële rentevoet van 4,5%, met een opwaartse trend als de Federal Reserve zou beginnen met vermindering van de geldhoeveelheid en renteverhoging in de Verenigde Staten in de loop van 2012. Opgravingen in Palenque

Na de piek in 2009 (5,3%) is de geldontwaarding teruggelopen tot 3,5% op jaarbasis in het eerste kwartaal van 2011. Externe financiën: solide De externe financiën van Mexico zijn door de kredietcrisis en de gevolgen daarvan nauwelijks geraakt. Omdat de invoer nog sneller terugliep dan de uitvoer namen de tekorten op de handelsbalans en op de lopende rekening van de betalingsbalans in 2009 zelfs af. In het lopende tekort van 0,7% BBP kon gemakkelijk worden voorzien door een netto positieve kapitaalrekening, hoewel de instroom van buitenlands investeringskapitaal eveneens fors terugviel. De economische opleving sinds 2010 is zo exportgedreven dat de externe positie er nauwelijks door veranderde. Het tekort op de lopende rekening bleef in 2010 zodoende beperkt tot 0,5% BBP en zal dit jaar naar verwachting toenemen tot 1,4% BBP. Een dergelijk tekort is bescheiden, gerelateerd aan de weer toegenomen kapitaalinvoer sinds 2010. Alleen al bij de directe investeringen in Mexico loopt het bedrag op naar ruim $ 16 mrd in 2011 en daar komt de netto-instroom van beleggingskapitaal nog bij. Zoals vermeld is slechts een gering deel daarvan volatiel kortlopend kapitaal. Het niveau van de bruto (en netto) reservevoorraad is met ruim $ 120 mrd (gelijk aan 4 maanden invoerdekking) toereikend.

Creditnotes

Voor de economische structuur van Mexico is het op de lange duur geen goede ontwikkeling als de voor de schatkist vitale olieproductie in volume continu afneemt. In 2014 zal de opbrengst zijn teruggelopen tot amper 2 mln vaten per dag, vergeleken met 3,3 mln vaten per dag in 2005. Het moment nadert waarop Mexico netto-energie importeur wordt. De olieproductie is en blijft een staatsmonopolie dat sinds 1938 wordt uitgeoefend door Pemex. Het bedrijf kampt met een tanende productie door de uitputting van bestaande voorraden (de Cantarell-olievelden) en het achterblijven van nieuwe ontsluitingen. Pogingen van president Calderon om de sector te openen voor (buitenlandse) particuliere investeringen zijn steeds stukgelopen op verzet uit het Congres. Ook in andere structurele opzichten moet Mexico ernst maken met verbeteringen, zoals de elektriciteitsvoorziening, het te lage niveau van de belastinginkomsten en de verder toegenomen corruptie. In de Transparancy Corruption Index is Mexico nu op plaats 98 beland van 178 (vergeleken met 58 in 1999). De solvabiliteit van Mexico geeft geen reden tot bezorgdheid: de buitenlandse schuldratio’s zijn vrij laag (17% BBP, 55% export goederen en diensten), net als de schuldendienstquote (rente- en aflossingsverplichtingen in % exportverdiensten, 13%). Zelfs inclusief de korte verplichtingen is de schuldendienstquote aan de lage kant. Op de internationale kapitaalmarkt zou Mexico derhalve geen enkel probleem hebben om tegen redelijke tarieven commercieel te lenen, zo dat al nodig zou zijn. Het land beschikt over solide investment grades van de drie belangrijkste kredietbeoordelaars: BBB (Fitch en Standard and Poor’s) en Baa1 (Moody’s). Het feit dat Mexico is opgenomen in de World Government Bond Index (WGBI), maakt kapitaalinvoer voor het land nog gemakkelijker en goedkoper. Op het (voorlopig) dieptepunt van de kredietcrisis in 2009 is Mexico door het Internationaal Monetaire Fonds een faciliteit ter beschikking gesteld van $ 48 mrd onder de Flexible Credit Line. Een dergelijke kredietfaciliteit is in het leven geroepen om te fungeren als onvoorwaardelijke steun aan de sterkere opkomende markten in tijden van internationale liquiditeitsschaarste en recessie. Behalve Mexico betrof het Polen en Colombia. In januari 2011 werd een nieuwe kredietlijn geopend voor een periode van 2 jaar met een totaalbedrag van $ 72 mrd, uiteraard ook weer als noodvoorziening, die Mexico’s betalingspositie afschermt van eventuele perikelen op de internationale financiële markten. De financiële sector: bestand tegen een stootje De commerciële banken in Mexico hebben in 2009 de weerslag ondervonden van de economische recessie. Zowel de binnenlandse kredietverlening aan consumenten als aan bedrijven liep fors terug, hetgeen de financiële resultaten

ongunstig beïnvloedde. Sinds 2010 is van enig herstel sprake, maar niet uitbundig. Vooral bij de consumptieve kredietverlening is de opleving zwak. Opvallend is overigens de lage penetratiegraad van het Mexicaanse bank wezen. De leningportefeuille aan particulieren ligt beneden de 20% BBP, vergeleken met 66% BBP in Brazilië en 76% BBP in Chili. Dit lage marktaandeel is ten dele historisch verklaarbaar: het trauma van de tequilacrisis in de jaren ’90 van de vorige eeuw. Het aandeel leningen met wanbetaling in de totale portefeuille van de banken bedroeg eind maart 2011 2,3%, vergeleken met 2,8% een jaar eerder en 4% medio 2009. De banken zijn goed gekapitaliseerd en liquide. De concentratiegraad in het Mexicaanse bankwezen is hoog. De 4 grootste instellingen beschikken over 65% van de activa van de gehele sector. Het gevolg is dat de binnenlandse leenrente hoger is dan zou kunnen bij meer volledige concurrentie. Ook dit is een verklarende factor voor de lage penetratiegraad van het bankwezen. Sinds de hervormingen van het afgelopen decennium met een belangrijke consolidatie wordt de financiële sector in Mexico gedomineerd door buitenlandse banken. De grootste commerciële bank van het land was eind 2010 Banamex met activa van $ 89,6 mrd. De bank is eigendom van de Citigroup uit de VS. Iets kleiner is Bancomer, dochter van het Spaanse BBVA ($ 88,9 mrd). Daarna volgen Banco Santander met activa van $ 54,4 mrd en Banorte met $ 47,8 mrd, de grootste binnenlandse bank. De kleinere Mexicaanse banken die waren getroffen door de kredietcrisis en de recessie van 2009 hebben zich kunnen herstellen. Landenbeleid van Atradius Dutch State Business De politieke noch de financieel-economische toestand van Mexico geven nu aanleiding om bijzondere beperkingen in het landenbeleid in te voeren. Bij een landenplafond van ¤ 2000 mln geldt een signaleringsplafond van ¤ 1500 mln. Ondanks het hoge bedrag van de benutting van de beschikbare ruimte is er dus nog ruim voldoende capaciteit voor het verzekeren van exporttransacties op Mexico. Kerngegevens van Mexico

Reële BBP-groei (% per jaar) Inflatie (% per jaar) Overheidstekort (% BBP) Saldo lopende rekening (% BBP) Buitenlandse schuld (% uitvoer)

2009 -6,1 5,3 -3,2 -0,7 22

2010 2011 5,3 4,2 4,1 3,6 -3,4 -3,0 -0,5 -1,4 19 17

2012 3,4 3,9 -1,7 -1,6 17

Indien u vragen heeft dan kunt u contact opnemen met Paul Burger, Senior Economist op telnr. 020-553 2332 of per e-mail [email protected]



Creditnotes

Economic Outlook, de economische monitor van Atradius, vernieuwd. Economische onzekerheden in nabije toekomst In het Economisch Research Team van Atradius Dutch State Business zijn zowel specialisten voor opkomende economieën als voor OESO-landen gebundeld. Dit waarborgt een wereldwijde blik op de economische ontwikkelingen. Dit laten we zien in de Economic Outlook.

ving zet de komende jaren door, omdat de groei in de opkomende markten op een veel hoger niveau ligt. We benadrukken daarbij dat de opkomende markten daarbij in veel mindere mate getroffen zijn door de bankencrisis en vraaguitval. Stimulering van de economie, met behulp van fiscale en monetaire instrumenten, was daardoor veel minder nodig dan in de OESO-landen. Daardoor is hun uitgangspositie om een nieuwe crisis het hoofd te bieden veel gunstiger, te meer omdat de OESO-landen grote structurele problemen kennen, niet in de laatste plaats de ongekend hoge werkloosheid. Het scenario voor 2011-2012 dat in het rapport in dit licht wordt ontvouwen, is er dan ook één van nog steeds stevige groei in de opkomende markten en een heel beperkte groei in het OESO-gebied, en beperkt vooral in de Eurozone. Hierbij nemen we veel onzekerheid in de financiële markten waar over het antwoord op de vraag of de crisis rond de Europese overheidsschulden voldoende zal worden opgelost. Als dat niet het geval is, zou de Eurozone in een recessie komen, met mondiale gevolgen. Maar daar gaan we niet vanuit. Als gevolg hiervan zien wij insolventieniveaus in de OESO-landen verbeteren, maar tussen die landen blijven sterke verschillen bestaan. U kunt de Economic Outlook downloaden van onze website via onze homepage, of we kunnen u een exemplaar toesturen.

De Economic Outlook wordt al een aantal jaren met enige regelmaat gepubliceerd, en is nu vernieuwd. Zo wordt vanaf nu de samenhang in de economische ontwikkeling tussen de OESO-landen en opkomende landen meer belicht. Naar onze mening is dat essentieel voor de analyse van die landengroepen zèlf. Verder hebben we de Outlook in de vorm van een rapport gegoten, met als doel de lezer meer toegankelijkheid en samenhang te bieden. Gebleven zijn de grondige macro-economische analyse van de OESO-landen en de vertaling hiervan naar insolventieniveaus en veranderingen hierin.

Wilt u meer informatie over dit onderwerp, dan kunt u contact opnemen met John Lorié, Chief Economist op tel nr. 020 553 3079 of per e-mail [email protected].

Het rapport start met een beeld van de verschuiving van het zwaartepunt van de economische macht naar de opkomende markten, weg van de OESO-landen. Die verschui-



Creditnotes

Bijeenkomst nieuw premiesysteem Zoals wij hadden aangekondigd in de Creditnotes van augustus 2011, is sinds 1 september jongstleden een nieuw premiesysteem van kracht. Dat is een rechtsreeks gevolg van de afspraken die binnen de OESO zijn gemaakt, waarbij voor het eerst minimumpremies zijn afgesproken voor debiteurenklassen, gebaseerd op de betalingsrisico’s op die debiteur. Hiermee is het speelveld voor de Nederlandse exporteurs een stuk eerlijker geworden. De basis voor die indeling zijn de externe ratings zoals ratingbureaus die gebruiken. Om het nieuwe systeem goed onder de aandacht te brengen en de consequenties daarvan voor exporteurs en banken, was er op 20 september een bijeenkomst op ons kantoor. Eerst gaf Bert de Jongh, die zich binnen de OESO-werkgroep heeft bezig gehouden met het akkoord, een korte uitleg over de gemaakte afspraken. Daarna ging Peter Trommar, de risk manager van Atradius Dutch State Business, nader in op de gevolgen voor exporterend Nederland: voor een groot aantal transacties zullen de premies met een klein tot matig percentage omlaag gaan. Voor een klein aantal transacties zal de gevraagde premie aanzienlijk toenemen. Het betreft dan voornamelijk de risicovollere afnemers en banken in de betere landen. Dit is een logische consequentie van de keuze voor een systeem gebaseerd op risico’s, maar daarom niet minder van belang voor exporteurs die met dit soort risico’s te maken hebben.

inschaling grote premieconsequenties kan hebben. Wij nemen deze opmerkingen uiteraard ter harte en zullen bekijken hoe wij toch zo snel mogelijk indicaties kunnen afgeven. Na afloop van de presentatie werd er nog lang nagepraat gedurende de afsluitende borrel. Alles afwegend is het akkoord goed voor de Nederlandse exporteur omdat de premies het risico beter weergeven dan voorheen en een gelijk speelveld dichterbij is gekomen. Daarbij kan er, in tegenstelling tot vroeger, bij grote premieverschillen tussen exportkredietverzekeraars onmiddellijk gereageerd worden doordat duidelijk is waar die verschillen vandaan komen. In het verleden was dat moeilijker te achterhalen. Indien u vragen heeft, dan kunt u contact opnemen met Bert de Jongh, Senior International Relations & Insurance Advisor op telnr. 020-553 2084 of per e-mail [email protected]

Over het algemeen bleken exporteurs begrip te hebben voor het nieuwe systeem, te meer omdat Atradius in beginsel niet meer premie zal berekenen dan de afgesproken minimumpremies. Wel werden er vraagtekens geplaatst bij de afspraak dat iedere exportkredietverzekeraar zijn eigen classificatie mag toepassen. Andere verzekeraars zouden wel eens tot een betere (dus goedkopere) classificaties van een debiteur kunnen komen. Het antwoord daarop moet gevonden worden in de ingebouwde maatregelen, zoals de verplichting dat een verzekeraar moet melden aan de OESO als er wordt afgeweken van de classificatie bij afnemers met een externe rating. Daarbij is er natuurlijk de mogelijkheid collegakredietverzekeraars aan te spreken, als er sprake is van directe concurrentie. Ook was er bezorgdheid over de snelheid van de premie-indicaties. Een snelle en nauwkeurige indicatie van de premie maakt het voor exporteurs mogelijk om scherp te offreren. Juist die nauwkeurigheid vergt onder dit systeem meer tijd, omdat de inschaling van de afnemer meer tijd vergt als gevolg van het fijnmaziger classificeringssysteem. Daarbij komt dat een verschil in



Creditnotes

Grootste Oekraïense pluimveehouder bouwt uitbreiding met forse Nederlandse inbreng Door exportkredietverzekering zijn de leveranties van een zestal Nederlandse exporteurs mogelijk gemaakt Myronivsky Hliboproduct Myronivsky Hliboproduct (MHP) is het grootste agrarische concern in Oekraïne. Het bedrijf houdt zich voor het grootste gedeelte bezig met de productie van kippenvlees, maar verbouwt ook graan, zonnebloemen en maïs. Het unieke aan het businessmodel van MHP is dat het volledig verticaal geïntegreerd is. Het gehele productieproces wordt door MHP zelf uitgevoerd. Ze verbouwen en produceren zelf het voer voor de kippen. Deels wordt dat ook verkocht en geëxporteerd. Het bedrijf heeft een eigen kippenslachtlijn en de distributie van de kant en klare producten verzorgen ze ook zelf. Ze hebben zelfs een eigen keten van winkels. MHP is verantwoordelijk voor meer dan 50 procent van de commerciële productie van kippenvlees in Oekraïne. In 2010 produceerde Myronivsky 330.000 ton kippenvlees. Dat betekent dat er per week ongeveer 3,6 miljoen kippen verwerkt worden.

fase van het project (uitbreiding van 220.000 ton) zal naar verwachting in 2015 in zijn geheel in gebruik genomen zijn. Het bedrijf is daarom momenteel druk bezig de stallen, voedermolens, productielocaties en distributiecentra te bouwen. Met het Vinnitsa-project is een totale investering van USD 800 miljoen gemoeid, deels gefinancierd met vanuit Atradius gedekte leningen. Voor de uitbreiding is een aantal Nederlandse toeleveranciers geselecteerd. Bij het gehele proces van ei tot kipfilet zijn Nederlandse machines betrokken.

MHP is geen onbekende van Atradius, het heeft in de afgelopen jaren meerdere malen producten voor verschillende uitbreidingen ingekocht bij verschillende Nederlandse exporteurs. Het was dan ook niet verassend dat MHP voor de nieuwe uitbreiding wederom Nederlandse bedrijven selecteerde.

Joost ter Heerdt van HatchTech: “HatchTech is door MHP geselecteerd als hoofdleverancier voor de bouw van een van ‘s werelds grootste kuikenbroederijen. HatchTech is door MHP gekozen vanwege haar onderscheidende technologie voor het broeden van kuikens, die een perfecte kuikenkwaliteit garandeert. De machines, die de capaciteit hebben om 6 miljoen kuikens per week te produceren, zijn bijzonder energie zuinig en worden geleverd volgens de laatste 'bio-security' eisen.” ______________________________________________

MHP heeft de laatste jaren een forse groei doorgemaakt en ook financieel hebben zij grote stappen gezet. Het bedrijf was bijvoorbeeld het eerste Oekraïense agro-bedrijf dat een notering aan de Londense beurs wist te realiseren. Kerncijfers MHP 2010 Landbouwgrond Productiecapaciteit zonnebloemolie Productiecapaciteit veevoeder Productiecapaciteit kippenvlees Productiecapaciteit overig vlees Verwerkingscapaciteit kippen per week

200.000 ha. 200.000 ton 1.260.000 ton 330.000 ton 100.000 ton 3,6 miljoen

Vinnitsa De verzekerde leveringen zijn alle ten behoeve van het uitbreidingsproject Vinnitsa. Het project wordt momenteel gebouwd in de regio Vinnitsa, in het westen van Oekraïne. De gelijknamige hoofdstad van de provincie heeft ongeveer 400.000 inwoners. Als het uitbreidingproject volledig voltooid is in 2018, zal de productiecapaciteit van kippenvlees van MHP stijgen naar 770.000 ton per jaar. De eerste


De broederij wordt geleverd door HatchTech en Viscon en wordt een van de grootste van zijn soort in Europa. De kippen zullen daarna ondergebracht worden in de ongeveer 450 stallencomplexen, welke voldoen aan de meest recente eisen van kwaliteit en bio-veiligheid. ______________________________________________

Marel Stork Poultry Processing uit Boxmeer levert twee complete kuikenslachtlijnen met ieder een capaciteit van 11.500 producten per uur. De fabriek wordt ingericht volgens de laatste technologische inzichten en wordt in 2012 in bedrijf genomen. De bijproducten worden door machines van Mavitec volgens de laatste stand der techniek verwerkt tot waardevolle proteïnen en vetten. GEA Convenience-Food Technologies (voormalig CFS) levert de machines voor de verwerking, bereiding en verpakking van het kippenvlees, de waterzuiveringsinstallaties worden geleverd door Nijhuis Water Technology. ______________________________________________ Emiel Koster van Nijhuis Water Technology: “Nijhuis Water Technology kreeg in 2010 van MHP de opdracht voor het engineeren en leveren van een complete industriële afval-


Creditnotes

waterzuivering voor de uitbreiding in Vinnitsa. De waterzuivering moet voldoen aan de hoogste eisen aangezien het gereinigde water geloosd wordt in de rivier. Verder wordt er in het concept van de waterzuivering ruimschoots aandacht geschonken aan het hergebruik van de door de reiniging van het afvalwater ontstane reststromen. Door de ondersteuning van Atradius was Nijhuis Water Technology in staat een aantrekkelijk pakket voorwaarden aan te bieden en mede daardoor werd een succesvol contract gesloten.” ______________________________________________ De forse Nederlandse inbreng in het Vinnitsa project laat zien dat de Nederlandse agrarische industrie een leidende positie heeft. De verschillende contracten worden het komende jaar uitgeleverd en worden betaald uit verschil-

lende leningen, welke door Rabobank International en ING Bank verstrekt worden aan MHP. De leningen hebben een looptijd van 5 jaar. Indien u nog vragen heeft, dan kunt u contact opnemen met Stephan Naber, Underwriter / Regional Specialist (Eastern) Europe, op telnr. 020-553 2204 of per e-mail [email protected].

Het Vinnitsa-project



Creditnotes

Seminar voor mkb druk bezocht Atradius Dutch State Business, Atradius Credit Insurance, FME en Rabobank hielden op 30 september jl. een seminar voor het mkb. De bijeenkomst vond plaats op het Eindhovense hoofdkantoor van Rabobank. Doel was om middelgrote en kleine bedrijven voor te lichten over de mogelijkheden om met financiering en verzekering meer te kunnen gaan exporteren. Zo’n veertig vertegenwoordigers van het mkb namen aan het seminar deel. Jurn van Houten van Rabobank hield een presentatie over de verschillende mogelijkheden die Rabobank heeft om export te financieren in combinatie met een kredietverzekering van Atradius Dutch State Business. Juist door deze combinatie is meer financieringsruimte voor exporteurs beschikbaar. Vinco David van Atradius Dutch State Business ging in op de MKB Exportversneller. Dit product, dat speciaal is ontwikkeld samen met Rabobank, FME en de ministeries van Financiën en Economische Zaken, Landbouw en Innovatie,

geeft het mkb extra slagkracht door de mogelijkheid om aan buitenlandse afnemers op een relatief eenvoudige manier meerjarige financiering aan te bieden. Juist met dit financieringsaanbod kan de exporteur een concurrentievoordeel bereiken. Tot slot sprak Norbert Holthaus van Atradius Credit Insurance over de dekking die Atradius kan bieden aan bedrijven die leveren op kortlopend handelskrediet. De branchepolis die Atradius samen met FME heeft ontwikkeld biedt de leden van FME daarbij extra voordelen. Onder leiding van dagvoorzitter Micha van Lin van FME volgde een levendige discussie. Zeker in ongewisse tijden als nu is voor het mkb de beschikbaarheid van financiering en verzekering van betalingsrisico’s van groot belang. Indien u vragen heeft, dan kunt u contact opnemen met Stephan Naber, Underwriter, op telnr. 020-553 2204 of per e-mail [email protected]

Introductieseminar middellange exportkredietverzekering Op woensdag 29 november a.s. organiseert Atradius Dutch State Business een introductieseminar over middellange exportkredietverzekering. Dit seminar, dat plaats zal vinden op ons kantoor aan de David Ricardostraat 1 te Amsterdam, zal een hele dag beslaan en is bestemd voor (nieuwe) medewerkers van bestaande én nieuwe exporterende klanten, die via hun werk te maken hebben met middellange exportkredietverzekering. Tijdens deze dag zullen aspecten van het middellange kredietverzekeringsbedrijf, zoals onze producten, acceptatie van aanvragen, afhandeling van schade en het

landenbeleid aan bod komen. Tevens wordt de praktijk van acceptatie toegelicht in de vorm van een case. Het seminar begint om 09.15 uur en eindigt omstreeks 17.00 uur. Indien u zichzelf of collega’s wilt opgeven, dan kunt u een e-mail sturen naar het adres hieronder. Ongeveer een week voor aanvang ontvangt u een bevestiging met het programma en de routebeschrijving. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Monique Duns op telnr. 020 553 2329 of per e-mail: [email protected]

Aankondiging Exporteursbijeenkomst Op donderdag 10 november a.s. organiseert Atradius Dutch State Business haar jaarlijks terugkerende Exporteursbijeenkomst. De bijeenkomst begint om 16.00 uur (ontvangst vanaf 15.30 uur) en vindt plaats op ons kantoor aan de David Ricardostraat 1 in Amsterdam. Dit jaar zal Dr. Henk Bleker, Staatssecretaris van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie, als gastspreker optreden. Hij zal ingaan op een actuele beleidskwestie met betrekking tot export. De bijeenkomst wordt afgesloten met een borrel zodat u in een informele sfeer met collega kapitaalgoederenexporteurs en vertegenwoordigers van banken en overheid kunt spreken.


U kunt zich hiervoor aanmelden door een e-mail te sturen naar Monique Duns ([email protected]). Na aanmelding ontvangt u een bevestiging met het programma.


Creditnotes

Laatste nieuws

Personeelswijzigingen

Johan Schrijver, Managing Director van Atradius Dutch State Business, is tijdens de algemene jaarvergadering van de Berner Unie op 18 oktober in Boedapest gekozen tot president. Hij zal de taken die deze functie met zich meebrengen uitvoeren naast zijn dagelijkse werkzaamheden bij Atradius Dutch State Business. De Berner Unie, met in totaal ongeveer tachtig aangesloten organisaties, is de internationale brancheorganistie van exportkredietverzekeraars en investeringsverzekeraars. Atradius is een prominent lid van de Berner Unie.

Per 1 oktober j.l. is Daan Willebrands als economist begonnen in het Economic Research team. Hiervoor was hij werkzaam als onderzoeker bij SEO Economisch Onderzoek.

In memoriam

Tot ons groot verdriet is Elsbeth van Imhoff op 4 september j.l. op 47-jarige leeftijd overleden. Elsbeth was werkzaam als Account Manager Underwriting in het Accountteam. In de jaren dat Elsbeth bij Atradius Dutch State Business heeft gewerkt heeft zij indruk gemaakt door haar motivatie, inzet en professionaliteit. Wij zijn haar zeer dankbaar voor alles wat zij voor onze organisatie heeft betekend. Wij zullen haar missen en blijven herinneren als een fijne en zeer betrokken collega.



Landenbeleid voor ééntransactiepolissen ATRADIUS DUTCH STATE BUSINESS Situatie 15 oktober 2011 Atradius Dutch State Business verzekert namens de Nederlandse Staat betalingsrisico’s verbonden aan transacties van ondernemingen met buitenlandse afnemers. Voor inlichtingen over het landenbeleid kunt u zich wenden tot Jan Hoens, Afdeling Economic Research, Postbus 8982, 1006 JD Amsterdam, telefoon 020 553 2709; telefax 020 553 2087 of email [email protected], of tot uw accountmanager. U kunt ook kijken op www.atradiusdutchstatebusiness.nl Deze informatie bevat slechts algemene richtlijnen over het Atradius Dutch State Business landenbeleid in een gecomprimeerde vorm en is met de grootste zorgvuldigheid samengesteld. Het is mogelijk dat er veranderingen hebben plaatsgevonden na publicatie. Atradius Dutch State Business aanvaardt geen enkele aansprakelijkheid voor eventuele fouten. Onze aansprakelijkheid beperkt zich tot de verplichtingen die voortvloeien uit onze verzekeringspolissen. Middellang landenbeleid Het beleid is van toepassing op namens de Nederlandse Staat verzekerde ééntransactiepolissen met een krediettermijn van langer dan 12 maanden, alsmede contante aannemingswerken met een uitvoeringsduur langer dan 12 maanden. In Legenda 1. Geen beperkingen Het maximaal gedekte percentage bedraagt 95 voor commerciële en 98 voor politieke risico’s. In principe worden geen aanvullende zekerheden verlangd. 2. Voorwaardelijke zekerheidseis Uitgangspunt is dat een zekerheidseis wordt verlangd – onherroepelijk accreditief (ILC), bankgarantie danwel overheidsgarantie. Indien uit zeer goede recente informatie blijkt dat het om een financieel sterke debiteur gaat, kan mogelijk ontheffing van de zekerheidseis worden verleend. 3. Onvoorwaardelijke zekerheidseis Onherroepelijk accreditief (ILC), bankgarantie danwel overheidsgarantie. Hiervan wordt niet afgeweken. De precieze invulling van deze voorwaarde staat per land vermeld op www.atradiusdutchstatebusiness.nl

geval van verzekering van middellang krediet geldt een landenplafond. Het landenplafond is het theoretisch maximum dat de Staat in dekking wil nemen op een land. In praktijk kunnen er allerlei specifieke omstandigheden zijn waarom besloten wordt om dit landenplafond niet volledig op te vullen. Zo geldt voor ieder land waarvoor een landenplafond is vastgesteld een signaleringsplafond. Zodra het obligo op een land het signaleringsplafond bereikt, wordt samen met de Nederlandse Staat bezien of en hoe het landenplafond verder opgevuld kan worden. Ook wordt aangegeven welk gedeelte van het landenplafond reeds benut is (exclusief in behandeling zijnde aanvragen). Tevens zijn de middellange landenklassen vermeld voor het politieke risico, van 0 (zeer goed) tot en met 7 (slecht). De landenklasse is medebepalend voor de hoogte van de middellange premie en de hoogte van het landenplafond. Op landen voorzien van een (*) is sinds de datum van de voorafgaande publicatie van dit overzicht het beleid opnieuw vastgesteld. Dit hoeft niet noodzakelijkerwijs te betekenen dat het beleid dan is gewijzigd. Nadere informatie en uitleg van begrippen kunt u vinden op www.atradiusdutchstatebusiness.nl 4. Van geval tot geval beoordeling Iedere transactie wordt per geval door Atradius Dutch State Business op verzekeringsmogelijkheid beoordeeld. 5. Speciale faciliteiten Onder de reguliere exportkredietverzekeringsfaciliteit is geen dekking mogelijk. Onder speciale faciliteiten, zoals ORIO en SIF, zijn onder strikte condities dekkingsmogelijkheden beschikbaar. Ook voor kortlopende contante zaken zijn uitzonderingen mogelijk. 6. Geen dekking Voor kortlopende contante zaken zijn uitzonderingen mogeljk. Restricties a. gereduceerd gedekt percentage b verlengde wachttermijn c. speciale voorwaarden, raadpleeg uw accountmanager d. dekking opgeschort da dekkingsadviessituatie tc tekenclausule

Definities Absoluut landenplafond Het absolute landenplafond is het harde plafond dat de maximale exposure aangeeft voor een land. Dit absolute plafond mag in principe niet worden overschreden, tenzij door de Minister van Financiën in overleg met de Staatssecretaris van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie wordt besloten dat dit wel is toegestaan. In dat laatste geval zal een premieopslag van 10% van de landencomponent kredietrisicopremie in rekening worden gebracht. Signaleringsplafonds Wanneer door de acceptatie van een zaak het signaleringsplafond * wordt overschreden zal het landenbeleid opnieuw worden bezien. De Minister van Financiën besluit, na advisering van de Commissie Advisering Risicobeheer**, tegen welke voorwaarden resterende capaciteit kan worden geboden. In geval van aanhoudende grote politieke en/of economische risico’s kan worden besloten deze capaciteit niet te bieden. Andersom kan bij ongewijzigde of verbeterde omstandigheden capaciteit tegen de reeds geldende voorwaarden worden geboden. Dekkingsadviessituatie Een dekkingsadviessituatie ontstaat door capaciteitsgebrek op een bepaald land. Een dekkingsadvies is geen verplichting voor de staat om een verzekering af te geven. Het is alleen een verzekeringstechnische beoordeling van een transactie. Indien op een later tijdstip weer ruimte ontstaat, zal de transactie opnieuw beoordeeld worden tegen de dan geldende voorwaarden, voordat eventueel een polis zal worden uitgereikt. Tekenclausule Een tekenclausule bij een nog niet getekend contract houdt in dat de verzekerde het contract niet mag tekenen voordat schriftelijke goedkeuring van Atradius Dutch State Business is verkregen. Een tekenclausule bij een getekend contract dat nog niet in werking is getreden en LAND

beleid

Afghanistan Albanië Algerije Andorra Angola

6 3 2, 3 4 3, contante zaken olie/gas: 2 4 5 4, alleen part. kopers 5 1 1 2 1 1 4 2 1 1 5 5 4 4 6

Anguilla Antigua en Barbuda Argentinië Armenië Aruba Australië Azerbeidzjan Azoren Bahama’s Bahrein Bangladesh Barbados België Belize Benin Bermuda Bhoutan Boeroendi


restricties

waarvoor een handeling van de verzekerde noodzakelijk is, houdt in dat deze handeling niet mag worden verricht dan na schriftelijke goedkeuring van Atradius Dutch State Business. DSA/DSF Nederland onderschrijft de IMF/Wereldbank uitgangspunten ten aanzien van de schuldhoudbaarheid van ontwikkelingslanden (Debt Sustainability Analysis, Debt Sustainability Framework). Dit betekent dat overheidskopers in deze landen slechts onder beperkende voorwaarden (de “concessionaliteitseis” en “good governance”-toets) nieuwe schulden mogen aangaan. In de kolom DSA/DSF is aangegeven hoe groot deze concessionaliteit dient te zijn indien het nietschenkingsdeel verzekerbaar is. Neem voor alle zaken waar de kolom DSA/DSF gevuld is contact op met uw accountmanager, want er zijn uitzonderingen op de concessionaliteitseis mogelijk. Structured Insurance Facility (SIF) Indien de reguliere EKV geen dekkingsmogelijkheden biedt op een land, kan onder strikte voorwaarden gebruik gemaakt worden van de Structured Insurance Facility (SIF). Hierbij worden transacties op particuliere kopers en particuliere banken dusdanig gestructureerd dat zij zich kunnen onttrekken aan de risico’s die aanleiding zijn om geen reguliere EKV te kunnen bieden. Voorwaarden: Totaal limiet faciliteit 200 mln euro, limiet van 30 mln euro per land en transactielimiet van 15 mln euro. Ja: part. kopers/banken in beginsel mogelijk Ja*: mits part. kopers/banken deviezen genererend * Relevant voor het bepalen van de overschrijding is het maximum-schade bedrag, niet het contractbedrag ** De leden van de deze commissie zijn vertegenwoordigers van het Ministerie van Financiën, Atradius Dutch State Business, het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie en het Ministerie van Buitenlandse Zaken.

landen klasse

landenplafond (mln euro)

signaleringsplafond (mln euro)

benut DSA/DSF (mln euro) per 30-09-2011

7 6 3 0

1000 1500

100 1150

14 0

1000

400

142

30 1000 80 85

30 100 30 65

6 3

1000

250

55

500 1500 1000 500

125 650 150 50

94 18 0 27

80

30

22

500

100

0

6 6 6 7 6 4 0 5 0 3 4 6 4 0 6 6 2 6 7

SIF

Ja J, 30%

Ja

J, 35%

Ja Ja

5

Atradius, David Ricardostraat 1, Postbus 8982, 1006 JD Amsterdam Tel.+31 (0)20 553 26 93, Fax +31 (0)20 553 20 87, www.atradiusdutchstatebusiness.nl, E-mail [email protected]

LAND

beleid

Bolivia Bosnië-Herzegowina Botswana Brazilië Brits Ter. Indische Oceaan Brunei Bulgarije Burkina Faso Cambodja Canada Canarische Eilanden Centraal Afrikaanse Rep Chili China Christmas Eiland Cocos (Keeling) Eilanden Colombia Comoro Eilanden Congo Kinshasa Congo Brazzaville Cook Eilanden Costa Rica Cuba Curaçao Cyprus Denemarken Djibouti* Dominica Dominicaanse Republiek Duitsland Ecuador Egypte El Salvador Equatoriaal Guinee Eritrea Estland Ethiopië Falkland Eilanden Faroër Eilanden Fidzji Eilanden Filippijnen Finland Frankrijk Frans Polynesië Gabon Gambia Georgië Ghana Gibraltar Goeam Grenada Griekenland Groenland Groot Brittannië Guadeloupe Guatemala Guernsey Guinee Guinee Bissau Guyana Guyana Frans Haïti Honduras Hongarije Hongkong Ierland India Indonesië Irak

5 5 1 1 4 1 2 5 5 1 1 6 1 1 1 1 2 6 6 6 4 2 6 1 1 1

Iran Israël Italië Ivoorkust Jamaica Japan Jemen Jersey Jordanië Kaaiman Eilanden Kaap Verdië Kameroen

6 1 1 6 6 1 6 1 3 4 5 5

restricties

b(6m)

6 7 3 3 0 2 4 7 6 0 0 7 2 2 1 1 4 7 7 7 3 7

c c

5 3 1 5 4 2 5 5 2 5 4 1 6 2 1 1 4 2 6 5 4 4 1 5 1 1 1 1 3 1 6 6 5 1 6 3 2, 3 1 1 1 2 3,4

landen klasse

b(9m), c

0 0 6 7 5 0 7 4 4 7 7 4 7 3 0 7 4 0 0 1 6 7 6 6 1 0 6 0 0 0 0 5 0 7 7 7 0 7 6 0 1 0 3 4

b(6m) da uitsluitend contante zaken 7 6 0 0 7 6 0 7 0 0 2 5 6




80 1500 2000

30 250 1500

10 0 92

500 1500 80 30

200 500 30 30

0 9

2000 2000

1500 1500

2 159

1500

1150

8

50 1500

10 750

0 0

100 2000

75 500

0 324

500 30 1000

50 30 150

37

30 1500 1500 30 80 1500 80

30 1150 400 30 30 350 30

0 0 0

1500

150

10

1000

100

0

80 400

30 100*

80

SIF

Ja ja

J, 35%

Ja Ja

Ja

J, 35% Ja

10 Ja* 13 37 J, 35%

Ja Ja*

J, 35%

Ja*

19 300

J, 35% J, 35%

Ja

30

1

J, 35%

Ja

1000

200

0

30

30

0

1000 2000 2000

100 500 1500

83 0 0

2000 1500

1500

478 894

1000

200

110

2000

1500

13

1000

750

0

30 80

10 30

8 10

Ja

J, 35% J, 35%

Ja Ja

* voor nieuwe zaken



Landenbeleid voor ééntransactiepolissen ATRADIUS DUTCH STATE BUSINESS Situatie 15 oktober 2011 Legenda Restricties a gereduceerd gedekt percentage b verlengde wachttermijn c. speciale voorwaarden, raadpleeg uw accountmanager d. dekking opgeschort da dekkingsadviessituatie tc tekenclausule

1. Geen beperkingen Het maximaal gedekte percentage bedraagt 95 voor commerciële en 98 voor politieke risico’s. In principe worden geen aanvullende zekerheden verlangd. 2. Voorwaardelijke zekerheidseis Uitgangspunt is dat een zekerheidseis wordt verlangd – onherroepelijk accreditief (ILC), bankgarantie danwel overheidsgarantie. Indien uit zeer goede recente informatie blijkt dat het om een financieel sterke debiteur gaat, kan mogelijk ontheffing van de zekerheidseis worden verleend. 3. Onvoorwaardelijke zekerheidseis Onherroepelijk accreditief (ILC), bankgarantie danwel overheidsgarantie. Hiervan wordt niet afgeweken. De precieze invulling van deze voorwaarde staat per land vermeld op www.atradius.com/nl/dutchstatebusiness 4. Van geval tot geval beoordeling Iedere transactie wordt per geval door Atradius Dutch State Business op verzekeringsmogelijkheid beoordeeld. 5. Speciale faciliteiten Onder de reguliere exportkredietverzekeringsfaciliteit is geen dekking mogelijk. Onder speciale faciliteiten, zoals ORIO en SIF, zijn onder strikte condities dekkingsmogelijkheden beschikbaar. 6. Geen dekking Voor kortlopende contante zaken zijn uitzonderingen mogelijk. LAND

beleid

Kazachstan Kenia* Kirgizië Kiribati Koeweit Kosovo Kroatië Laos Lesotho Letland Libanon Liberia Libië Liechtenstein Litouwen Luxemburg Maagden Eilanden (Brits) Maagden Eilanden (U.S.A.) Macau Macedonië (fyrom) Madagascar Madeira Malawi Malediven Maleisië Mali Malta Man Marokko Marokko Spaans (Ceuta/Melilla) Marshall Eilanden Martinique Mauretanië Mauritius Mayotte Mexico* Micronesië Moldavië Monaco Mongolië Montenegro Montserrat Mozambique Myanmar (Birma) Namibië Nauru Nepal Nicaragua Nieuw Caledonië Nieuw Zeeland Niger Nigeria Niue Noord-Korea Noordelijke Marianen

3; olie gas: 2 3 6 4 1 5 3 5 5 3 3, 4 6


restricties

max 36 mnd

d 4 3 1 4 4 1 2 6 1 5 6 1 2 1 1 1 1 4 1 5 1 4 1 4 5 4 2 5 5 5 6 1 4 5 5 4 1 5 3 contante zaken olie/gas: 2 4 6 4

landen klasse




5 6 7

1000 300

750

16 173

50 2000 80 1000 30 80 1000 500

10 1500 30 500 30 30 350 150

0 9 0 0 0 0 0 0

1500

350

0

50

25

13

2000 1000

150 150

0 32

80

30

2000 1000 2000

2 7 5 7 5 5 7 7 7 0 4 0 2 0 2 5 6 0 7 7 2 6 0 0 3 0 0 7 3 1 3 7 0 5 6 7 6 7 3 7 7 1 0 7 6

SIF

J, 35%

Ja*

J, 35%

Ja* Ja

0

J, 35%

Ja*

1500 100 450

109 5 0

J, 35%

1500

1150

850

50

10

0

30 1500

30 300

2 0

2000 50 80

1500 10 30

526 0 0

500 80 30 80

50 30 30 30

0 0 0 6

J, 35%

Ja Ja Ja

1500 50 30 80

150 10 30 30

0 0 0 0

J, 35%

Ja Ja*

80 1000 50

30 200 10

0 33 0

J, 35%

Ja

J, 35% Ja*

J, 35%

Ja

J, 35%

Ja

7 0 Atradius, David Ricardostraat 1, Postbus 8982, 1006 JD Amsterdam Tel.+31 (0)20 553 26 93, Fax +31 (0)20 553 20 87, www.atradiusdutchstatebusiness.nl, E-mail [email protected]

LAND

beleid

Noorwegen Norfolk eiland Oeganda Oekraïne Oezbekistan Oman Oost-Timor Oostenrijk Pakistan Palau Panama Papoea Nieuw Guinea Paraguay Peru Pitcairn Eiland Polen Porto Rico Portugal Qatar Réunion Roemenië Rusland Rwanda Salomons Eilanden Samoa-Amerikaans Samoa Eilanden San Marino Saoedi Arabië Saô Tomé en Principe Senegal Servië Seychellen Sierra Leone Singapore Slovenië Slowakije Soedan Somalië Spanje Spitsbergen Sri Lanka* St. Helena St. Kitts-Nevis St. Lucia St. Maarten St. Pierre et Miquelon St. Vincent en de Grenadinen Suriname Swaziland Syrië Tadzjikistan Taiwan Tanzania Thailand Togo Tokelau Tonga Eilanden Trinidad en Tobago Tsjaad Tsjechië Tunesië Turkije Turkmenistan Turks en Caicos Eilanden Tuvalu Uruguay* VAE Vanuaatu Vaticaanstad Venezuela Verenigde Staten Vietnam Wallis en Futuna Westelijke Sahara Witrusland IJsland Zambia Zimbabwe Zuid Afrika Zuid Korea Zweden Zwitserland

1 1 5 2 3 1 5 1 5 4 1 2 3 2 4 2 1 1 1 1 2 2 5 6 1 4 4 2 5 2 3 5 5 1 1 2 6 6 1 1 3,4 4 5 4 1 4 5 5 4 6 1 3 2 6 1 6 1 6 2 4 2 3 4 4 1

restricties

da

b(6m) b(6m)

da

c d

da

c

da

d d 5 6 1 2 1 1




SIF

0 1 7 7 6 2 7 0 7

80 1000 1000 2000 40

30 400 100 1500 10

0 216 17 855 0

J, 35%

Ja Ja

J, 35%

Ja

30 50 1500 1000 1000 1500

30 10 400 75 100 1150

33 0 25 0 0 1

2000

1500

0

2000

1100

126

1500 2000 55

500 1000 25

3 366 12

50

10

0

2000 40 1000 1000 30 80 2000 2000 2000

1500 10 150 100 30 30 1500 1050 1500

126 0 0 43 0 1 45 0 0

3 5 5 3 2 2 0 0 2 0 4 3 7 7 0

c 4 4 6 1 3 4 6

landen klasse

1 2 7 6 6 7 7 0 0 0 7 7 0 0 6 3 7 6 1 6 7 6 7 7 1 6 3 7 2 7 2 7 0 3 4 6 3 3 3 0 7 0 5 1 7 7 7 6 7 3 0 0 0

300

Ja

Ja

J, 50%

Ja

Ja

J, 50% J, 35%

Ja

Ja*

139

30 500 25

30 25 20

0 0 0

Ja

30 30 500

30 30 50

0 18 0

Ja Ja

2000 1000 2000

1500 100 1500

1 113 0

2000

1000

2

2000 1500 1500 100

1500 1150 1150 100

0 0 190 0

50 1500 1500 50

10 1150 1150 10

0 0 687 0

1500

1809

30 80

30 30

0 0

1500 2000

1150 1500

76 2


J, 35%

J, 35%

Ja Ja*


Creditnotes

Creditnotes. dutch state business

Recommend Documents