zone
interactief & interim
magazine
editie 2013 / ABVV INTERIM
Grote enquête: Wat zeggen uitzendkrachten zelf over hun werk?
Under
ABVV
Coördinatie Interim Samen sterk
cover 9
okt
e an d dag v
nd uitzaecht kr
in uitzendland
Dress safe to impress! • Interim in Europa • Vraag het aan onze experts • Doe nu de Fair-test
9
okt
an dag v
de
nd e z t i u acht kr
‘‘
E en contract vanaf de eerste dag? Moet kunnen Uitzendkrachten zijn geen wegwerpkrachten. Dat zegt de socialistische vakbond ABVV. De bazen en hun politieke vrienden zeggen dat uitzendwerk noodzakelijk is. Met dat perfecte excuus wordt er gesold met de mensen. En dan wordt de rode vakbond kwaad. Mensen hebben recht op zekerheid en respect. In uitzendland moet daar nog altijd werk van gemaakt worden. Het ABVV rolt zijn mouwen op voor fatsoenlijke arbeidsvoorwaarden voor uitzendkrachten. En dat begint bij een goed contract. Een vodje papier, kan men denken. Tot het fout loopt. Een contract legt vast wat uitzendkracht en werkgever moeten doen. Vanaf de eerste dag. Dus, moet er vanaf die eerste dag een contract zijn. In tijden van internet en smartphone moet dat toch kunnen? Werkgevers hebben geen excuus. We gaan ervoor!
inhoud 4
17
20
* # ... + 8 12
14
17
Dress safe to impress your colleagues
4
De grote enquête: Wat zeggen uitzendkrachten zelf over hun werk?
8
Interim in Europa
10
18
Interview: Paul Lootens Wat denken uitzendkrach- aan het woord ten over uitzendwerk?
12
20
Doe nu de Fair-test
Vraag het aan onze experts
14
22
Undercover in uitzendland
Checklist: Jouw rechten in de uitzendsector 3
Wat zeggen uitzendkrachten zelf over hun werk? 3000 uitzendkrachten namen deel aan een enquête over hun werk. Zij vertelden over hun arbeidsvoorwaarden, hun contracten en hun opdrachten. Grote onzekerheid en grote flexibiliteit, zo kun je hun bevindingen samenvatten. De belangrijkste vaststellingen vind je op de volgende bladzijden. Deze enquête werd op touw gezet door het ABVV, in samenwerking met de Katholieke Universiteit van Leuven en de Université Libre de Bruxelles.*
Vaststelling 1
Korte contracten voor lange opdrachten.
Uitzendkrachten krijgen wel korte contracten maar voeren in meerderheid lange opdrachten uit en blijven ook lang in uitzendwerk verstrikt.
Met welke contracten wordt er gewerkt?
Hoelang duren uitzendopdrachten?
12,5%
18%
+ 6 maanden
3 tot 6 maanden
9%
7%
Andere
53%
65% Weekcontract
8 dagen tot 3 maanden
19% Dagcontract
16,5%
Combinatie dag- en weekcontract
1 tot 7 dagen
Hoelang werken mensen als uitzendkracht ?
13% minder dan 1 jaar
22% 1 à 2 jaar
35% 2 à 5 jaar
30% +5 jaar
Vaststelling 2
Uitzendkrachten leven in het ongewisse. De meesten weten maar enkele dagen vooraf of ze aan het werk kunnen of aan het werk kunnen blijven. Velen weten pas de dag zelf waar ze aan toe zijn. Dat wil zeggen loononzekerheid, moeilijkheden met kinderopvang, problemen met transport. Wanneer weten uitzendkrachten dat ze een opdracht mogen beginnen?
De dag dat de opdracht start Tussen 1 en 5 dagen voor start opdracht Meer dan 5 dagen voor start opdracht
18% 63% 19%
Wanneer weten uitzendkrachten dat een opdracht verlengd wordt?
De dag zelf van de verlenging Tussen 1 en 3 dagen voor de verlenging Meer dan 3 dagen voor de verlenging
30% 49% 21%
Vaststelling 3
Veel uitzendkrachten beginnen zonder arbeidscontract. Dat brengt hun wettelijke bescherming in gevaar. Bij een eerste opdracht gaat het over 1 op 5, bij een verlenging van de opdracht gaat het zelfs over 2 op 5.
Wanneer komt een arbeidscontract?
Wanneer komt een arbeidscontract bij verlenging van de opdracht?
19,19% Na 2 dagen
57%
78% Binnen 2 dagen
2,69%
Binnen 2 dagen
43% Na 2 dagen
Nooit
5
* #+...
Vaststelling 4
Uitzendkrachten moeten dubbel zo flexibel zijn.
Ze moeten niet alleen geregeld van job veranderen, ze werken ook op onregelmatige uren en bovendien verandert hun werkplanning vaak. De helft wordt daar maar de dag zelf over geïnformeerd.
+#* ...
Hoeveel uitzendkrachten werken op onregelmatige uren?
38% 19% 17,5% 19%
Ploegenarbeid Nachtarbeid Avondwerk Zondagwerk
!?
Hoeveel krijgen te maken met veranderlijke planningen?
Wanneer wordt een nieuwe planning meegedeeld?
Veranderlijke planning 38% Vaste planning 62%
De dag zelf De avond ervoor Verscheidene dagen voordien
55% 28% 17%
Vaststelling 5
De helft van de uitzendkrachten gaat toch werken terwijl ze ziek zijn. De schrik om de job te verliezen is zeer groot, maar ook de verantwoordelijkheidszin speelt mee. Het zijn aanwijzingen dat uitzendkrachten alles op alles zetten om een vastere job te bemachtigen.
Wat doen uitzendkrachten bij ziekte?
Waarom gaan ze ziek werken?
15%
Om loon niet te verliezen
52% Thuisblijven
48% Gaan werken
31% Professionele verantwoordelijkheidszin
54% Uit schrik om job te verliezen
Vaststelling 6
Een gelijke behandeling van uitzendkrachten is er nog altijd niet, vinden de uitzendkrachten zelf. 1 op 3 denkt dat hij niet het loon en de vergoedingen krijgt waarop hij recht heeft.
Hoeveel uitzendkrachten stellen dat ze niet correct betaald worden ?
32%
Geen correct loon
31%
Onvoldoende maaltijdcheques
37% Onvoldoende premies voor overwerk, nachtwerk, zondagwerk, avondwerk
*Deze cijfers houden geen rekening met het percentage onbeantwoorde vragen
gezondheid & stress?
Zijn interimjobs overbelastende jobs?? In vergelijking met vast werk zorgt uitzendwerk veel meer voor overbelasting. Wetenschappers meten overbelasting aan de hand van taakeisen en van regelmogelijkheden. Simpelweg kan je spreken over de werkdruk langs de ene kant en de vrijheid om je werk zelf te organiseren langs de andere kant. Als de werkdruk hoog is en je kunt je werk ook niet zelf organiseren ben je heel slecht af. Werk wordt dan overbelastend. Als de werkdruk hoog is maar je hebt de vrijheid dat zelf te
organiseren, zit je goed. Je hebt een boeiende, actieve job. Daarover werden de uitzendkrachten ook ondervraagd in de grote enquête. En wat blijkt? 6 op 10 uitzendkrachten voert een overbelastende job uit, zeer hoge eisen, zeer weinig autonomie. Bij vaste werknemers is dat maar 2 op 10. Slecht voor de gezondheid? Nu we weten dat hoge taakeisen en weinig regelmogelijkheden zorgen voor belastend werk kunnen we ons
de vraag stellen of er gevolgen zijn voor de gezondheid van werknemers? Overbelastende functies leiden tot stress en gezondheidsproblemen zo blijkt uit tal van studies. Men heeft het over psychosomatische en fysieke klachten, uitputting, verhoogde bloeddruk, verhoogde kans op hart- en vaataandoeningen. Uitzendkrachten die een overbelastende job uitvoeren hebben dus ook een verhoogde kans om ziek te worden.
7
Hoe zit het elders?
INTERIM
in Europa Werken als uitzendkracht is geen typisch Belgisch fenomeen. Ook in andere Europese landen zijn er een pak uitzendkrachten aan het werk. Hoe beleven zij hun situatie? We vroegen het aan 5 buitenlandse werknemers.
David IERLAND
“Door de crisis val ik al jaren terug op uitzendwerk om aan de kost te komen. Voor ons is de situatie sinds 2012 verbeterd. Europese regelgeving heeft Ierland verplicht om uitzendkrachten voortaan gelijk te behandelen als gewone werknemers. Al heb ik in tegenstelling tot mijn vaste collega’s nog steeds geen toegang tot ziekteverlof en pensioenplannen. Ik merk wel dat veel bedrijven het nog niet zo nauw nemen met die nieuwe wetgeving… Het belangrijkste aan de nieuwe regelgeving vind ik het afschaffen van de ‘recruitment fees’. Voor 2012 roomde het uitzendbureau een deel van mijn loon af om zijn kosten te betalen. Dat mag nu niet meer.”
Naïma FRANKRIJK
“Ik werk als uitzendkracht in een callcenter. Ik heb dezelfde rechten als mijn collega’s in vaste dienst, maar het grootste deel van mijn collega’s werkt als uitzendkracht. Normaal gezien kan je in Frankrijk geen mensen langdurig met uitzendcontracten aan de slag houden, maar het gebeurt wel! Meer nog, de regering besliste begin dit jaar om werk te maken van een soort ‘interimcontract van onbepaalde duur’. In ruil zouden de werkgevers een fikse belastingkorting krijgen. De vakbonden zien dat niet zitten en onderhandelen nu met de werkgevers… Ik blijf alvast hopen op een ‘gewoon’ vast contract!”
INGRID NEDERLAND
“In Nederland noemen ze ons ‘flexwerkers’: dat is de groep werknemers die niet met een vaste baan aan de slag is. Dat gaat om uitzendkrachten, maar ook steeds vaker om ‘payrollwerknemers’. Ik zat vorig jaar in dat laatste schuitje. Ik was niet in dienst bij mijn eigen werkgever, maar bij het payrollbedrijf (wat we in België een ‘Sociaal Secretariaat’ zouden noemen) van de firma. Resultaat: toen er een herstructurering plaatsgreep, had ik helemaal nergens recht op. Niet bij mijn huidige werkgever, maar ook niet bij het payroll-bedrijf! Zonder dat ik het goed besefte, was ik dus een uitzendkracht. Ook al werkte ik al meer dan 2 jaar voor dat bedrijf!”
N
W
interim
O
Magali DENEMARKEN
“Ik werk vaak in de schoonmaaksector als uitzendkracht en sinds mei van dit jaar kan ik eindelijk rekenen op dezelfde lonen en uren als mijn vaste collega’s. Vroeger was dat wel eens anders. Het uitzendkantoor wist me te vertellen dat dit door een Europese wet kwam ofzo… Ik ben er in elk geval tevreden mee!”
Z
“
Voor 2012 roomde het uitzendbureau een deel van mijn loon af om zijn kosten te betalen. Dat mag nu niet meer. Francesco ITALIË
“Ik werk al sinds ik 20 jaar oud ben als geschoolde metaalbewerker. In 2008 vond ik mijn eerste job via een uitzendkantoor, sindsdien is dat niet veranderd. Wettelijk heb ik exact dezelfde rechten als mijn collega’s in vaste dienst. Wat me het meeste stoort zijn de soms zeer korte opdrachten: soms zelfs 1 of 2 dagen. De crisis slaat voor uitzendkrachten hard toe, er was vorig jaar een tiende minder werk. Dat maakt het moeilijk de eindjes aan elkaar te knopen. De vakbonden in Italië vinden dat uitzendwerk een opstapje naar vast werk moet zijn. Maar onlangs heeft de regering de wetten verder versoepeld. Een vast contract halen wordt enkel moeilijker.”
9
achten ook r k d n e z t i u -7) gaven 4 lz b e i z ( reacties. e n t u ê h u q t i n u e p e In de grot n. Een gree e r a t n e m m e co persoonlijk
weekcontrac kgever, met t er w da e de m lf ze ze zeggen inu bij de oit ntract krijg, ie jaar cont no dr co ik al st g k va ij er kr n w ee Ik er ik estdagen vraag wanne uit vlieg. Fe estdagen. ten. Als ik of dat ik er n lkens voor fe orden. ge te ij ct zw ra t nt co w t ik moe ge he r” t eau stop “daglone t uitzendbur het lijntje, ik ben een betaald, he _arbeider me aan Gert_26 jaar Ze houden
jaar Na bijna 10 heb ik k r e w d n e z t i u schikte e g n e e k j li einde et veel m n e d n o v e job g voel mij k I . ie t ia r a v bedrijf, t e h n i d e o g en word n u e t s g j i r ik k rd. geappreciee
nst
Wout_31
e klantendie jaar_bediend
...
k doe r e w d n e z op g n i Met uite r a v r je ve l esneller een je en vinde job. Maar het ander el lastig dat je is w ntie a k a v e ken tijdens d a m t e o ten. plaats m n e d u t s b voor jo er
cent diende call
be Lies_19jaar_
zig via at 7 jaar be Ben nu zow jaar bij ee tw r zaten interim. Daa k contract van het elij met een tijd om de zes maand t da lf er bedrijf ze . Toen kwam gd en rl ve r een ee werd w ik g k en kree ge minder wer t ei nlijk act. Kan da uitzendcontr e twee jaar kreeg di wel? Want in nsioenopbouw Pe r. ee m ik veel spitalisatie , en een ho ld ee rb oo jv bi verzekering. _arbeidster
Rita_52 jaar
terimmer te niet voor in Je kiest er n contract t altijd op ee t. Als wij zijn, je hoop m ko t nooi dat er toch en werk ge er 3 weken al onze als interimm s on n n worde hebben, da il w zeggen omen. Dat rechten ontn n stijgen, ka t ook nooi on lo s on as het t da k jaar, als w omdat we el nder zo en ek w stens 3 ze toeval, min niet lf de . En als we werk zitten emen om pen ondern nodige stap nen, dan in te es ijdchequ niet. onze maalt lw ze simpe eg krijgen we
?
er ar_kassierst Wendy_36 ja
et bedrijf Ik werk in h tus 2007 en sinds augus r werk ik jaa de laatste 4 Ik ben van er elke dag. e onderik m mening dat zen oende bewe tussen vold het tijd is heb en dat t ast in diens dat ze me v en al enkele nemen. Ik b n tijdens epe keren opgero dus je kan ie, mijn vakant at hebben ze ba stellen dat wezigheid. bij mijn aan dit niet elt Voor mij vo . interimwerk ls a n a a r e me er iets zal
rijf beBij mijn bed me als een schouwen ze acht. dkr vaste uitzen ar heb ik ja Het laatste eek thuis maar één w ch zit ik To gezeten. ntracten met weekco totaal geen waardoor ik u eb. Ik ben n zekerheid h b in mijn jo zwanger en rboden te ve is het dan e and in vast werken. Iem n ee t dan dienst krijg loon, maar d en g vervan kop een wer ik val terug goeding. loosheidsver bevalling n ij Maar na m terugkeren. mag ik wel r ke ek ed kb , da
as Het werk wn zo zo zwaar e at ik risicovol d ngen noodgedwon gestopt ben met werke teel en momen en. werkloos b er
et eider_loodgi
Bart_25j_arb
t van harte da PS: ik hoop rimmers. in voor alle te en er d n ra ve
er ar_vrachtlad Stefan_23 ja
!
et Ik raak h e en d wachten een eid h r e k e z n o u… beetje be Sandra_48
e jaar_bediend
ar_ Mieke_37 ja ter fruitverwerks
als noodbehandeld We worden en geven terimkantor In g. in ss lo op en, soms rte opdracht vaak erg ko Soms n. of 2 dage maar voor 1 u en krijg 11 om s lfs pa dag bellen ze ze de lf dat je deze ken. je te horen er w en nn t begi in de er om 13u moe hi e bedrijven di elijke jd Het zijn de ti s on n Zij geve fout gaan. engbaar die niet verl en ct ra cont we werkeu ni ze geen zijn, zodat nemen. even aan te krachten ho pakster
28 jaar_ver Frederique,
11
Doe nu de
Fairtest
Of je fair behandeld wordt weet je pas als je op de hoogte bent van je rechten. Belangrijk, want je mag niet met je laten sollen. We leven niet in de Far West. Wil je weten of je sterk in je schoenen staat? Doe dan hier de Fair-test. Je komt snel te weten of je de belangrijkste spelregels onder de knie hebt.
1 Hoeveel arbeidsovereenkomsten heb je nodig als je via dagcontracten vijf dagen hetzelfde werk doet bij dezelfde werkgever?
1. Eén contract is voldoende waarin staat wanneer je begint en wanneer je stopt. 2. Je hebt vijf contracten nodig, voor elke gewerkte dag één. 3. Het maakt niet uit, want zolang je via het uitzendkantoor aan de slag gaat, is sowieso alles in orde. 2 Wanneer moet je je arbeidsovereenkomst in handen hebben?
Word jij fair behandeld als uitzendkracht?
1. Je kan pas aan de slag gaan als je dit contract in handen hebt. Begin dus nooit ergens te werken zonder dat je het contract in je bezit hebt. 2. Je ontvangt het contract altijd automatisch op de eerste dag als je ergens begint te werken. 3. Ten laatste twee dagen nadat je opdracht begint moet je een contract krijgen. 3 Wie moet ervoor zorgen dat je de arbeidsovereenkomst tijdig in handen krijgt?
1. Het uitzendkantoor 2. Het bedrijf waar je werkt 3. De vakbond
Moet er in het contract duidelijk 4 vermeld staan voor welke exacte periode de uitzendkracht wordt aangeworven?
1. Neen, het contract moet enkel de naam van de uitzendkracht en de naam van de werkgever vermelden. 2. Ja, het contract moet de beginen einddatum van de arbeidsovereenkomst vermelden. 3. Het maakt niet uit, zolang de omschrijving van het werk erin staat.
8 Mag het bedrijf een test afnemen bij uitzendkrachten?
1. Neen, ze hebben je aangenomen op basis van je kennis en ervaring. 2. Ze mogen je zeker testen tot ze in het bedrijf zeker zijn dat je geen fouten zult maken. 3. Testen mag, maar niet te lang. En! Een test mag geen werk zijn. 9 Word je betaald tijdens de testen of proeven?
1. Ja natuurlijk, tenslotte doe je wat het bedrijf oplegt. 2. Neen, je ontvangt geen loon voor testen. Daarom mag het ook geen werk zijn. 3. Ja je krijgt loon als je slaagt voor de test.
5 Welke partijen moeten in het contract vermeld staan?
1. De uitzendkracht en het bedrijf waar je gaat werken. 2. De uitzendkracht, het uitzendbureau en het bedrijf waar je werkt. 3. De uitzendkracht en het uitzendbureau. 6 Moet je een minimumperiode als uitzendkracht werken voor het bedrijf je vast mag aanwerven?
1. Ja, je moet minimum 6 maanden aan het werk zijn. 2. Neen, er bestaat geen minimumperiode. 3. Neen, je mag als uitzendkracht niet in vaste dienst genomen worden.
Hoeveel vragen heb jij juist? Hopelijk een heleboel, zodat ze niet met jou kunnen sollen. Weinig correcte antwoorden? Spring eens binnen in een ABVVkantoor en vraag informatie. Of surf naar www.rechtenuitzendkrachten.be
8 – 10 vragen juist Proficiat! Voor jou is een arbeidsovereenkomst geen vodje papier, maar een belangrijk document. Je hebt een goede kennis van je rechten en weet wanneer het fout zit.Toch nog vragen? Het ABVV staat voor je klaar.
Mag een uitzendkantoor geld vragen 10 om voor jou een job te zoeken.
1. Dat is verboden. Aanvaard dit nooit. 2. Als je voorrang wilt voor een job, kan het. 3. Uiteraard betaal je om voor jou een job te zoeken.
7 Je kunt afspreken om meer bedrijfsvoorheffing op je loon in te houden, om later niet te veel belastingen te moeten bijbetalen. Moet die afspraak in je arbeidscontract staan?
4 – 7 vragen juist Niet slecht. Je weet al heel wat over je rechten als uitzendkracht. Maar het kan beter… jij wilt toch ook fair behandeld worden? Meer informatie vragen bij het ABVV kan zeker geen kwaad.
0 – 3 vragen juist Oei… een werkgever met slechte bedoelingen zal jou graag zien komen. Je kent je rechten niet. Je bent een gemakkelijke speelbal voor uitzendkantoren en bedrijven. Doe er iets aan en informeer je. Het ABVV helpt je graag op weg.
1. Ja, dit moet allemaal op voorhand besproken en vastgelegd zijn. 2. Neen, niet in de arbeidsovereenkomst maar je kan best wel afspraken maken met je uitzendkantoor. 3. Hogere bedrijfsvoorheffing afhouden kan gewoon niet.
13
Dit zijn de juiste antwoorden: 1/2 • 2/3 • 3/1 • 4/2 • 5/2 • 6/2 • 7/2 • 8/3 • 9/2 • 10/1
, 23 uwd
r
jaa
h
fie, n ogra appe ctie) , fot h n c e s u z n i ke ete prod ziek, re ma atiew t en u ede unic agemen ls en m o m H om (man iva er C t s h r e t e f t as Es rug orten, eren r de rd M p udee b achte en tv, s en prob t s e o g g j f m n l a i e fi t s: * ers el d en e resse n ve * e ede inte erken e r w * b il graag * w
e ong rs,
…
Undercover in uitzendland
Hallo, ik ben Esther en ik zoek werk!
Op zoek gaan naar een tijdelijke job, hoe doe je dat? Wat zijn de hindernissen? Word je goed geholpen? Vind je er inderdaad werk? Veel vragen… en daarom stuurden wij Esther Hoedemakers undercover op pad voor de antwoorden. Haar ultieme doel: deel uitmaken van de werkende beroepsbevolking. Dit is haar relaas over shoppen op de arbeidsmarkt.
“Ok. Ik begin eraan. Ik ben in het interimparadijs van Antwerpen: Frankrijklei, Sint-Jakobsmarkt, Lange Nieuwstraat,... Dit is het walhalla van alle tijdelijke werknemers. Voor mij dus de ‘place to be’ om op zoek te gaan naar mijn volgende job.” De zoektocht van kantoor naar kantoor was nog maar pas begonnen, maar al snel bleek het allemaal niet zo vanzelfsprekend: “In alle jobs die ik al deed, kreeg ik het gevoel dat ik een goeie werkkracht was. Maar nu al voel ik me alles behalve de enthousiaste, geïnteresseerde en spontane werkkracht die ik wil zijn. Eerder een nummer, ergens hééél ver in de rij.”
ring en waar ik naar op zoek ben. En niet onbelangrijk: hij schrijft me in. Hoera, ik ben nu de eerste keer officieel toegelaten tot een database!” Maar tot een job leidde ook dit niet. De zoektocht naar een job in de zomer stuitte al te vaak op de concurrentie van jobstudenten. “Ik wandel buiten en vraag me oprecht af of het me eigenlijk ooit zal lukken om een korte, tijdelijke job te vinden. Maar onversaagd zet ik mijn tocht verder. Een tocht die mij langs ontelbare kantoren zal leiden, maar het aantal kantoren dat echt interesse toont in mijn profiel is eerder klein. Laat staan dat ze me ook echt op weg kunnen zetten naar een job.”
Toegelaten tot een database
“Misschien toch nog voor een laatste keer overlopen wie ik nu weer juist ben, en met welk profiel ik de wondere wereld van de arbeidsmarkt zal bestormen. Ik ben nog maar pas bezig, maar de moed zinkt me nu al in de schoenen.” Vaak was het snel duidelijk dat er voor Esther geen uitzicht was op werk. Het is zomer, en elke tijdelijke job wordt dan bijna automatisch door veel goedkopere jobstudenten ingenomen. Vaak kreeg ze het advies om in september nog eens terug te komen. Toch leek er heel af en toe licht aan het einde van de tunnel: “Ik mag plaatsnemen aan het bureau bij een sympathieke jongeman die me alvast niet het idee geeft dat ik binnen een paar minuten al weer moet vertrekken. We praten over wat ik zoek, mijn studies, eerdere werkerva-
15
Eureka… klaar voor een rit naar Reet!
Maar dan… na lang zoeken vielen alle puzzelstukken op Esthers zoektocht toch in elkaar: Heb je horeca-ervaring? “Ja” Heb je een rijbewijs? “Ja” Heb je een auto? “Soms” Enthousiasme alom. “Voor morgen zoeken ze ergens heel dringend nog iemand.” Mijn gegevens vloeien in het systeem, en ik krijg wel heel erg beknopte info over mijn volgende carrièrestap: • “Het is in Reet” • “Het is een café met kleine snacks” • Ik ontvang een basisboekje met alle info over werken voor het uitzendkantoor • Het adres waar ik morgen om 12u moet zijn • Het telefoonnummer van de cafébaas
eenvoudig om meteen de stamgasten zoals Jos, Patrick, Maria, Ivo en Guido bij naam te noemen. Gelukkig is het niet zo druk zodat ik wel wat tijd heb om een babbeltje te slaan met de mensen en de juiste schenkwijze voor de veelvuldig gedronken Duvel in de vingers te krijgen. Een update over de meest spraakmakende artikels uit ‘Het Laatste Nieuws’ krijg ik er gratis bij, samen met een vrolijke inwijding in café-humor. Ook de mannen van het viskraam achter de hoek hebben al snel iets te weinig geheimen voor mij.” Busje komt zo
Best wel een fijne job dus… toch als je zelf een auto hebt. Esther beschikt niet altijd over een wagen en het bleek meteen dat het gebrek aan een trouwe vierwieler niet zo eenvoudig is voor een interim-werknemer:
word ik eigenlijk extra betaald voor het werken op een feestdag? Helaas pindakaas. ‘Artikel 9’ uit de informatiebrochure leert me dat het uitzendkantoor ‘voor de 10 wettelijke feestdagen het normale loon uitbetaalt aan de werknemers’.” De zoektocht van Esther zit erop, uiteindelijk met succes. Maar evident was het niet, en dan heeft Esther nog heel wat voordelen: ze heeft een goed diploma, heeft meestal haar eigen wagen, hoeft niet te zoeken naar kinderopvang … Maar zelfs voor haar bleek het zoeken naar een job, zelfs tijdelijk en zonder veel eisen, niet evident. “Ik serveer nog wat spaghetti’s, laat de glazen blinken, vul de koelkasten bij, tap nog wat bier én flauwe moppen en tegen 19u zit mijn shift erop. Mijn contract viel 2 weken later in de bus, veel te laat, zoals verwacht.”
“Tot nu toe leefde ik een luxeleven, eentje met een auto ter beschikking. Vandaag is dat jammer genoeg niet het geval. Dan maar de bus. Niet echt ideaal, zeker nu het 15 augustus is, een feestdag. Het wordt dan ook een werkdag van 10u30 tot 21u30 in plaats van 11u45 tot 19u15. En
CAFéPRAAT
Eindelijk: de job is een feit. “De cafébaas en zijn zus zijn heel vriendelijk en geven me een korte rondleiding in de keuken, de bar en… we zijn vertrokken. Het is niet
r
e Esth
Sinds 1 september nieuwe regels in uitzendland 1
2
3
Een vast contract via interim ?
Dagcontracten strenger geregeld?
Meer informatie voor vakbonden?
Vanaf nu kan een werkgever uitzendcontracten gebruiken om op zoek te gaan naar vaste werknemers. Vroeger gebeurde dergelijke ‘instroom’ zonder duidelijke regels. Nu moet instroom gebeuren met weekcontracten en mag het voor een uitzendkracht maximaal 6 maanden duren.
Opeenvolgende dagcontracten zijn enkel mogelijk als bedrijven aantonen dat het echt niet anders kan.
Bedrijven moeten de vakbonden elke zes maanden informeren over het gebruik van uitzendarbeid.
Meer hierover? www.rechtenuitzendkrachten.be
DRESS SAFE
to impress your colleagues Wij stelden de ideale arbeidersoutfit samen en verloren daarbij geen enkel detail uit het oog! Wees steeds alert en hou in de gaten wat je collega-werknemers dragen en hoe ze zich beschermen. Dit kan sterk verschillen van sector tot sector.
PROTECT YOUR EYES
>> Bescherm steeds je ogen tegen gevaarlijke stoffen of rondvliegende deeltjes met een goede veiligheidsbril.
PROTECT YOUR EARS
>> Geef harde geluiden geen kans. Draag een geluidsbeschermer tijdens het werken in een omgeving met veel lawaai en draag zorg voor je oren.
PROTECT YOUR HEAD
PROTECT YOUR HANDS
>> Kies een goedzittende helm met voldoende stevigheid en draag hem op de bouwwerf of op andere gevaarlijke plaatsen.
>> Bescherm je handen tegen gevaarlijke stoffen maar ook tegen het weer door degelijke handschoenen te dragen, die voldoende flexibel zijn.
LOOK COOL
PROTECT YOUR LEGS
>> Een broek met cargozak en ingezette kniestukzakken helpt je vlot en veilig door de shift.
PROTECT YOUR FEET
>> Zoek, naargelang de sector waar je werkt, de juiste schoen voor jouw voet. Kies zorgvuldig het gepaste model en de juiste maat.
>> Het staat heel cool om bij warmer weer de bodywarmer uit te trekken en te werken in een onderlijfje. Laat de spieren maar rollen!
AVOID BLISTERS
>> Veiligheidsschoenen zijn meestal niet de meest aangename schoenen om te dragen. Daarom zijn ergonomische sokken een must.
17
Interview met Paul Lootens Woordvoerder ABVV Coördinatie Interim
Opeenvolgende dagcontracten gedurende lange tijd zijn onmense lijk en onaan vaardbaar!
Uitzendkrachten zijn geen wegwerpkrachten
Uitzendwerk, je wordt er niet vrolijk van. Vandaag een contract, morgen, tja, wat komt er morgen? Duizenden werknemers worden zo aan het lijntje gehouden, dag na dag, maand na maand en vaak ook jaar na jaar. Bij het minste geringste staat een uitzendkracht op straat, moet hij plaats maken voor iemand anders. Voor werkgevers is die extreme flexibiliteit een geschenk uit de hemel. Al willen ze nog veel verder gaan. Maar als ze daarover rond de tafel willen zitten krijgen ze wel de wind van voren van de socialistische vakbond ABVV. Want die wil meer respect voor de uitzendkrachten. Niet gemakkelijk, maar moeilijk gaat ook, zegt Paul Lootens. Hij is woordvoerder van de Coördinatie Interim van het ABVV. We hebben het met hem over de recente nieuwe regelgeving voor uitzendwerk en ook over de verwachtingen voor de toekomst. De regelgeving in de uitzendsector is ver anderd. Dagcontracten worden beperkt, uitzendwerk als middel om mensen te selecteren en vast aan te werven wordt geregeld, en de vakbonden kunnen beter toezien op het gebruik van uitzendwerk. Zijn dit goede maatregelen? Paul Lootens: Ja en nee. Neem bijvoorbeeld het opeenvolgend gebruik van dagcontracten. De wet zegt dat dit alleen mogelijk is wanneer aangetoond wordt dat zoveel flexibiliteit echt nodig is. Een goede zaak, maar het is geen totaal verbod op de praktijk en nu al horen we dat de werkgevers die wet bijzonder losjes interpreteren. Opeenvolgende dagcontracten gedurende lange tijd zijn onmenselijk en onaanvaardbaar! Ik roep de uitzendkrachten trouwens op om naar de vakbond te stappen als ze te maken krijgen met misbruiken. We moeten er allen samen iets aan doen.
Het ABVV breekt nu een lans voor arbeidscontracten vanaf de eerste dag. Nu mag daar 48 uur over gaan. Waarom is dat een probleem? Paul Lootens: Omdat de uitzendkracht nu onvoldoende beschermd is. Zolang hij geen contract heeft ondertekend heeft hij geen enkele garantie. Wordt hij plots ziek bijvoorbeeld, dan is hij de klos. Er werd nu afgesproken dat tegen eind 2014 opeenvolgende dagcontracten geen 48 uur meer op zich mogen laten wachten maar meteen moeten ondertekend worden. Er zijn vandaag genoeg moderne communicatiemiddelen om daarvoor te zorgen. Maar de uitzendkantoren en de inlenende bedrijven zijn niet echt happig. Het is ook nooit genoeg voor de bazen. Ze krijgen een wettelijke regeling om uitzendwerk te gebruiken voor aanwerving, en nu willen ze ook uitzendkrachten in alle openbare diensten. En ook nog uitzendkrachten onder vast contract. En ook nog uitzendkrachten om in te zetten als er een staking is. En wat nog allemaal? Ons interesseert het niet de uitzendmarkt uit te breiden, wat ons interesseert zijn de rechten van de uitzendkrachten. Het ABVV is dus tegen vaste contracten voor uitzendkrachten. Dat is wel eigen aardig, niet? Paul Lootens: Op het eerste gezicht lijkt het idee goed, maar eigenlijk is het dat niet. Want waarvoor dient een vast contract ? Het is een overeenkomst met een werkgever, in een welbepaalde sector, met een afgesproken loon en met afgesproken werktijden. Je weet waar je aan toe bent en je bouwt anciënniteit op in een bedrijf. Maar wat zou je als uitzendkracht met een vast contract krijgen? Je zou alleen verbonden zijn aan een uitzendkantoor dat de vrijheid zou hebben je naar om het even waar te sturen, je zou geen enkele opdracht meer kunnen weigeren. Je zou helemaal geen anciënniteit opbouwen want je zou van de ene inlener naar de andere gaan. Ook zonder een vast bepaald loon. Je bouwt geen carrière op. Bovendien zou je twee soorten uitzendkrachten krijgen. Mensen met een interessante kwalifica-
tie waarvoor een uitzendkantoor altijd werk vindt krijgen dan een vast contract, mensen met minder aantrekkelijke kwalificaties natuurlijk niet. Nee, uitzendwerk kan nooit de bescherming en de voordelen van een vast contract geven. Er is nu een nieuw eengemaakt sta tuut voor arbeiders en bedienden in de maak. Heeft dat ook gevolgen voor uit zendkrachten? Paul Lootens: De harmonisering van de statuten van arbeiders en bedienden is in ieder geval een goede zaak. Maar we vrezen er wel voor dat de afschaffing van de proefperiodes bij vaste contracten een kwalijk effect zal hebben. Werkgevers zullen makkelijker met een uitzendopdracht beginnen om werknemers uit te testen. Zeker nu ze uitzendwerk mogen gebruiken voor instroom, voor aanwerving dus. Ze kunnen een werknemer 6 maanden op proef nemen met een uitzendcontract. Het gevaar is dus groot dat er op een veralgemeende manier naar uitzendwerk wordt gegrepen, nu er een wettelijk kader voor bestaat. De werkgevers hebben er nu nog een heel goede reden bij om het te doen.
Vraag het aan onze experts
Wij legden 3 lezersbrieven voor aan ons juridisch panel. Zij bekeken elke zaak en gaven hun advies.
Dalende werkloosheidsuitkeringen
onze expert “Ik werk al bijna een jaar onafge broken voor hetzelfde interimkan toor. Dat gaat altijd via weekcon tracten. Al meer dan een jaar is het altijd hetzelfde liedje: ’s vrijdags melden ze mij dat ik op maandag mag terugkomen en beloven ze mij in de loop van de week een con tract op te sturen. Dat gebeurde ook deze week, maar dinsdag werd ik ziek. En ik had nog geen contract. Ik heb onmiddellijk mijn interimkantoor verwittigd en een doktersattest bezorgd. Toch wei gert het interimkantoor om mijn gewaarborgd loon voor de rest van de week uit te betalen, terwijl ik de maandag daarop gewoon weer in dienst genomen werd.
Expert uitzendsector Pascale Wirken van het ABVV houdt zich bezig met de uitzendsector en geeft het volgende antwoord: Volgens de regelgeving moet Diego aan twee voorwaarden voldoen om recht te hebben op gewaarborgd loon: minstens één maand anciënniteit bij hetzelfde interimkantoor hebben en beschikken over een arbeidscontract. Aangezien Diego geen contract in handen heeft wanneer hij ziek valt, is het interimkantoor niet verplicht zijn gewaarborgd loon te betalen. Het is heel oneerlijk, maar wel volkomen legaal. Diego valt dus terug op een uitkering van het ziekenfonds. Onder bepaalde voorwaarden kan hij aanspraak maken op een bijkomende vergoeding van het uitzendkantoor. Wij raden Diego aan zich hierover te informeren bij het ABVV. Expert mutualiteiten Chalaré Mahamadou, juridisch medewerker van de dienst Uitkeringen van de Socialistische Mutualiteiten, geeft het volgende antwoord: Als een uitzendkracht geen recht heeft op gewaarborgd loon van zijn werkgever moet hij zijn ziekenfonds op de hoogte brengen binnen de 48 uur. Het ziekenfonds betaalt een uitkering. Let wel, als een uitzendkracht minder dan één maand anciënniteit heeft en minder dan 14 dagen ziek is, is er een carenzdag. De uitkering wordt dan pas vanaf de 2e dag betaald.
Mag dat wel?”
Diego
“
Al meer dan een jaar is het altijd hetzelfde liedje: ’s vrijdags melden ze mij dat ik op maandag mag terugkomen en beloven ze mij in de loop van de week een contract op te sturen.
21
onze expert id
e Werkloosh
n vast 5 jaar met ee “Ik werkte al tot 01/01/2008 contract (van oos voor ik werkl 31/12/2012) heb ik mijn ervaring werd. Door via een erk gevonden snel nieuw w heel r. Ik ben daar interimkantoo een job b regelmatig blij mee: ik he oos enkele werkl met af en toe ijd daalt Maar mettert . en ag sd id he die ik eidsuitkering de werkloosh . drachten krijg tussen twee op l?” Is dat normaa
Adeline
“De huidige wetgeving heeft de degressiviteit van de werkloosheidsuitkeringen zeker versneld”, vertelt Guy Leten, directeur van de werkloosheidsdienst van het ABVV. Gezien het professionele verleden van Adeline blijft het bedrag ongewijzigd tot het einde van het 2e jaar. Daarna heeft Adeline 2,5 maanden voltijds gewerkt, gevolgd door enkele werkloosheidsdagen. Daarna werkte ze weer iets minder dan 3 maanden met opnieuw enkele werkloosheidsdagen. Daarna volgde nog eens interimwerk van minder dan 3 maanden. Door de versnelde degressiviteit zullen de werkloosheidsuitkeringen mettertijd verminderen. Interimopdrachten van minder dan 3 maanden beëindigen de degressiviteit van de werkloosheidsuitkeringen niet. Dat betekent dat Adeline steeds minder werkloosheidsvergoeding ontvangt. Als ze altijd opdrachten van minder dan drie maanden heeft, zal ze uiteindelijk een bedrag van € 36,66 per werkloosheidsdag ontvangen. Bruto uiteraard. Maar wanneer Adeline kan aantonen dat ze in een periode van 18 maanden samengeteld 12 maanden heeft gewerkt, krijgt ze opnieuw een hoger bedrag.
“
Mettertijd daalt de werkloosheidsuitkering die ik tussen twee opdrachten krijg. Is dat normaal?
onze expert Nog een antwoord van Pascale Wirken van het ABVV: men mag niet vergeten dat er een akkoord is in de uitzendsector dat zegt dat een feestdag tussen twee contracten in beschouwd worden als een feestdag tijdens een contract. Die dag moet dus betaald worden. We raden Ludo aan om dit probleem met zijn interimkantoor te bespreken, en indien nodig naar zijn vakbond te stappen.
Betaalde fee stdag “Deze zomer heb 12 tot en met wo tus voor het eerst gewerkt. Voor de
ik van maandag
ensdag 14 augus als interim
feestdag van gustus kreeg ik
donderdag 15 au geen contract, ter
wijl ik op vrijdag alweer voor deze lfde opdracht in dienst genomen we rd. Ik ben niet dom: het interim kantoor wilde duidelijk vermijd en dat ze me op een feestdag moe sten betalen. Kan dat wel?”
Ludo
ector
JOUW RECHTEN
zends t i u e d n i
n en
je rechte het over ls a r e e m s niet doen. en het bo at je zeker moet r de bom w o o je d d s u m o ziet so e onth cht en je ensteuntj itzendkra n geheug e u e ls t a e t M rk gaat? Je we plichten
IST
L CHECK
en dig gelez mst gron o k n e e r e
ov
Arbeids
n in het
werkure Hoeveel
n?
pe en begre
taald erd? Be
ste ? Gepre contract
emies ers? Pr
rknem vaste we e d ls a n loo venveel Heb ik e ? ekregen heques g c d ij lt a a m
?
en
ald? gen beta
Feestda
g? at genoe % ? Is d 18 s n e t ng mins voorheffi ouden. Bedrijfs het oog h in ie m e spr indejaar erkt? E w e g n e g 65 da kledij? eiligheids v e d t e m Alles ok ittigen. nds verw o f n e k ie nz antoor e itzendk Ziek? U . ergeten 4 niet v C ? f ij r d in een be Gestopt
Wil je graag meer weten rondom je rechten en plichten bij een nieuwe opdracht? Raadpleeg de volledige checklist op www.rechtenuitzendkracht.be Bij twijfel of voor meer informatie staat je vakbond aan je zijde!
23
Alle informatie rond uitzendwerk vind je vanaf nu op wwww.rechtenuitzendkracht.be www.facebook.com/rechtenuitzendkracht
Hier kan je terecht met al je vragen rond uitzendwerk
Colofon
Verantwoordelijke uitgever: Coördinatie Interim ABVV Paul Lootens, Hoogstraat 26-28 | 1000 Brussel Meer info bij je ABVV-kantoor of je delegee. Of stuur een mailtje naar:
[email protected] Een publicatie van het ABVV | Oktober 2013 | © 2013
