Corso komt drie maal per jaar uit

4 ’Geluk kun je leren’, verslag thema-avond ouderraad

6

5

Uitslag verkiezing oudergeleding MR

6

Roparun groot succes

7

Oproep beroepeninformatie door ouders

7

Kennismaking a.s. bruggers

8

Nieuws Leerlijn Sport (programma; basketbal; voetbal)

9

Nieuws Leerlijn Cultuur

11 Brugklasprojecten:

12 TTO 1

-Bladmondjes en kieuwbogen -Meten is weten

-Workshop Little Victorians -Excursie Mook

14 Naar het beroepsonderwijs? (m2) 14 TTO 2

- Physics and Chemistry in Leiden - 2de plaats Junior Public Speaking Contest

15 Rijnlands Museum Project ‘Tradities’ (m3) 16 Europadag h3 en v3

Colofon: Corso is het informatiebulletin voor de ouders van de leerlingen van het Rijnlands Lyceum Sassenheim Van Alkemadelaan 2, 2171 DH Sassenheim T: 0252 243070 E: [email protected] www. rijnlands.nl

17 Comeniusproject (bezoek Finnen, bezoek aan Italië) h3, v3 19 Penpalproject met Australië (t3) 20 Officier van justitie in de klas (m3-v6) 20 Mooie resultaten eindexamen Kunst mavo 4 21 Uitwisseling; Roemeens en Spaans bezoek (h4, v4)

Corso komt drie maal per jaar uit.

22 Sportdag basisscholen door BSM-leerlingen (klas 4)

Redactie: Jacqueline Borman [email protected] Opmerkingen zijn welkom bij de redactie. Oplage: 1.650 exemplaren

23 Presentatie profielwerkstukken havo 5 24 LAPP-Top-certificaat (v5) 24 Talkshow presenteren op Dag van de Literatuur (v5) 25 Excursie Ieper (v5)

Foto voorkant: Leerplein RLS -------------------------------------------------------Inhoud

26 Twee finalisten BBC Awards (v5) 27 Model United Nations: Haarlem en Ankara (v5 en v6)

3 Voorwoord rector

31 Varia: Van de decaan; Culturele Avond; Tip van de Mediatheek; Quiznight; Leraar van het jaar; Stunt

4 Nieuws over medewerkers

36 Presentatie profielwerkstukken (v6)

2

Voorwoord Met een gevoel van grote trots schrijf ik het voorwoord van deze Corso. Trots op een school waar naast uitstekend onderwijs ruimte wordt gevonden voor activiteiten die evenzeer uitermate vormend en belangrijk zijn. Deze editie staat daarom ook nu weer vol internationale activiteiten die binnen en buiten onze school hebben plaatsgevonden. Uitwisselingen, internationale Model United Nations, BBC Awards, het Comeniusproject, u kunt het allemaal lezen in dit nummer. Ook de speerpunten sport en cultuur doen verslag van geslaagde projecten en activiteiten. Het Rijnlands is een school die betrokkenheid van ouders en leerlingen zeer belangrijk vindt. De door de ouderraad georganiseerde thema avond over geluk werd goed bezocht en zeer gewaardeerd. De verkiezing van ouders voor de Medezeggenschapsraad kende ook een grote respons. Op deze plaats maak ik graag gebruik van de mogelijkheid om Dave van der Wagt te bedanken voor zijn bijdrage in de MR de afgelopen jaren. Zijn financiële kennis en visie op organisatie en beleidsontwikkeling heb ik als rector zeer gewaardeerd. Als schoolleiding zijn wij zeer onder de indruk van de kwaliteit van de inbreng van leerlingen in de totstandkoming van ons ICT- beleid. Het is waardevol om de visie van leerlingen op beleid te kunnen meenemen in de besluitvorming. In deze Corso leest u ook de ervaringen van het Rijnlands Roparunteam. Na maanden van voorbereiding was het 18 juni zover. Een onvergetelijke ervaring om met een team van 26 collega’s deze loop van Parijs naar Rotterdam te volbrengen. Dank aan u ouders en leerlingen voor alle inspanningen en bijdragen; wij hebben met veel voldoening gelopen om de donaties en opbrengsten van verschillende acties, ruim € 22.000, voor het mooie doel waar te maken. Op dit moment van schrijven zijn wij in afwachting van de uitslagen van de eindexamens, nu meer dan ooit een spannende tijd door de diefstal van examens. TTO- leerlingen zullen nog even tot begin juli moeten wachten op de uitslag van het International Baccalaureate A1 examen. Vrijdag 28 juni hopen wij tijdens de diplomering heel veel leerlingen hun diploma te kunnen uitreiken. De meesten van hen zullen het Rijnlands gaan verlaten en een volgende stap in hun onderwijscarrière zetten. Aan het eind van het jaar nemen wij ook afscheid van een aantal collega’s: van Marijke Verdam en Arjen Woltman. Na een mooie en meer dan 35-jarig docentschap RLS, voor Marijke zelfs na 41 jaar, mogen zij gaan genieten van hun pensioen. Een ander afscheid wil ik ook niet onbenoemd laten. Petra van Albada legt met ingang van het nieuwe schooljaar haar conrectoraat van de MAVO neer. Zij maakte de afgelopen jaren van de MAVO een sterke en succesvolle afdeling. Samen met de docenten uit haar team zorgde zij ervoor dat onze MAVO zeer goed op de kaart staat. Prachtige resultaten, ELOS- status, succesvolle doorstroom naar MBO en HAVO. Deze mooie wapenfeiten zijn niet in de laatste plaats te danken aan de grote betrokkenheid van Petra met de leerlingen en hun ouders, de mentoren en docenten van het team. Veel dank en waardering is daarom op z’n plaats. Petra zal niet definitief vertrekken, zij zal het docentschap Engels nog enige tijd invullen voor een aantal klassen. Inmiddels is in de vervulling van het conrectoraat van de MAVO voorzien. Het is zeer plezierig om u te kunnen meedelen dat Floor van Maren de nieuwe conrector MAVO is met ingang van het nieuwe schooljaar. Door haar benoeming kwam het jaarlaagcoördinatorschap van de brugklas vacant. Jeroen Koppert is met ingang van het nieuwe schooljaar in deze functie benoemd. Wij hebben het volste vertrouwen in het feit dat de MAVO en de brugklas in goede handen blijven. Ik wens u allen alvast een mooie zomervakantie toe. Annechien Verkade rector

Nieuws over medewerkers Door de redactie

Arjen Woltman gaf op 27 februari zijn laatste les aardrijkskunde, hij geniet nu van zijn pensioen. Zijn leerlingen luidden hem uit met een ereboog van atlassen. Wilna Wallaart, docent LO, ontving felicitaties voor haar 25-jarig ambtsjubileum. Op 25 april gaf Marijke Verdam, docent tekenen, handvaardigheid en CKV, haar laatste les. Daarin beoordeelde zij de eindexamenwerkstukken Kunst voor de mavo. Haar leerlingen verrasten haar na de les met een gezellige bijeenkomst. We verwelkomden Rutger Ockhorst voor waarneming van lessen natuurkunde en Cheyenne van den Burg voor het geven van Duits. Geluk kun je leren Verslag thema-avond 27 maart Namens de ouderraad, door Mike van Drongelen Grote opkomst Zoals elk jaar organiseert de Ouderraad een thema-avond. Deze kende een grote belangstelling en trok ruim 170 belangstellenden. Bij de bepaling van het thema van dit jaar vroeg de raad zich af waarom wel lessen over soa’s, drugs en loverboys en niet over geluk? En hiermee was het Jacqueline Boerefijn thema voor deze avond geboren. Op 27 maart 2013 stond de avond in het teken van Vriendschap & Geluk. Om invulling aan dit thema te geven, nodigde de Ouderraad Jacqueline Boerefijn uit, één van de schrijvers van het boek ‘Opvoeden tot geluk, help je tiener puberen’. Interactieve lezing De avond startte met een interactieve lezing waarbij Boerefijn aan de hand van veel beeldmateriaal een indruk van de puber van vandaag gaf. Ze vertelde een gevarieerd verhaal met daarin de boodschap dat de puberteit niet alleen een fase is waarin veel mis kan gaan, maar waar je als ouder ook op een positieve manier invloed op kan uitoefenen. Ouders kunnen hun puber(s) bijsturen door hen een idee te geven waar ze wel naar kunnen streven als ze dreigen de verkeerde kant op te gaan en welke rol ze kunnen spelen om de wereld een stukje beter te maken. Zo geeft Boerefijn aan dat de pubertijd een fase is waarin veel verandert, zowel biologisch als psychisch. Het gebruik van positieve psychologie helpt ouders de nadruk te leggen op wat goed gaat in plaats van alleen maar in te gaan op wat mis gaat. Balans is hierbij de sleutel tot het geluk. Een goede manier om de balans tussen positieve en negatieve zaken te houden is om bij negatieve reactie van zoon of dochter te vragen naar het leukste moment op school of op de dag. Ook helpt het om niet alleen op cijfers te focussen. Wanneer de zoon of dochter wel zijn/haar best doet en ondanks dat een slecht resultaat haalt, geef dan een compliment op de inspanning in plaats van het cijfer. 4

Tongzoenen en meer Jacqueline Boerefijn vervolgde haar verhaal met een aantal tot de verbeelding sprekende voorbeelden van puberaal gedrag en legde uit dat dit in een aantal gevallen zelfs een specifieke functie heeft. Zo is een chagrijnige puber eigenlijk al bezig met afscheid nemen. Het zal op een gegeven moment het ‘nest’ moeten verlaten en chagrijnig gedrag helpt hem/haar erbij te laten zien dat dit ook lukt zonder de volledige steun van de ouders. Ook de ‘ontplofte kamer’ blijkt een functie te hebben. Na het laten zien van een aantal foto’s van tienerkamers waarbij de meubelstukken niet meer herkenbaar zijn door kleding en andere zaken, onderbouwt Boerefijn dat de puber met dit gedrag zijn/haar territorium afbakent met als doel de ouders buiten de kamer te houden. Zoals eerder aangegeven zijn er naast psychologische invloeden ook biologische invloeden op de puber. De pubertijd speelt een belangrijke rol in het uitproberen van het lichaam. Zo blijkt tongzoenen een test te zijn voor de zoektocht naar gezond nageslacht. Grenzen worden opgezocht en Boerefijn adviseert ouders om in die periode niet te veel verbodsborden te plaatsen. Het gaat wel eens mis, maar de meeste pubers weten ‘paps en mams’ wel te vinden als een betrouwbare back-up. Pubergeluk Pubers zijn innovatief, pakken de nieuwste dingen op en zijn daarom positief voor de maatschappij. Zij leveren een belangrijke bijdrage in de doorontwikkeling van verschillende aspecten van de maatschappij. Aan de hand van een filmpje (“The Mum Song” – zie Youtube) spiegelt Boerefijn dat ouders vaak een beperkende factor zijn op het innovatief gedrag van de puber en continu corrigeren. Als je als ouders je kinderen graag voor de ‘7 sloten’ wil behoeden, kan dit soms een averechts effect hebben. Het boek ‘Opvoeden tot geluk, help je tiener puberen’ gaat dieper in op deze ‘7 sloten’: ruzie, ongezond gedrag, onaangename ervaringen met seks, zich 'niet mooi genoeg' vinden, alcohol, drugs, criminaliteit, psychische problemen en biedt ouders handvatten hoe hiermee om te kunnen gaan. Om de ‘7 sloten’ zo veel mogelijk te omzeilen geldt (gek genoeg) dat pubers hun eigen weg moeten vinden. Ouders dienen zich hierbij bewust te zijn dat de invloed van een goede gezondheid en een goed huwelijk bepalend is voor het geluksgevoel van hun zoon of dochter. Daarnaast zijn ook de één op één relaties en vriendschap, waarbij er sprake is van persoonlijk contact, sterk van invloed op het leven en het geluksgevoel van de puber. Conclusie thema-avond Hoe stuur je op geluk van je zoon of dochter? Jacqueline Boerefijn geeft als afronding op het thema Vriendschap & Geluk de aanwezigen mee dat zoon of dochter goed door de pubertijd heen komt als ouders het goede blijven zien en benoemen, als ze zorgen dat het gezin een wederzijdse fanclub is en als ze met hun kinderen blijven praten over de balans tussen veiligheid en vrijheid. De eet- of keukentafel heeft hierin een prominente rol, want, stelt Boerefijn, als je samen zo vaak mogelijk aan tafel eet, blijf je met elkaar in gesprek en blijf je als ouder betrokken bij de ontwikkeling van je kind naar volwassenheid. Verkiezing ouderleden MR Door Anda Dijkstra, ouderlid MR Op 22 mei werden de 300 stemformulieren geteld. Ruud de Hollander kreeg 189 stemmen, Emile Litan 132, Dave van der Wagt 125 en Laura Baerts 112. Ruud en Laura waren nieuwe kandidaten, Dave en Emile hadden zich herkiesbaar gesteld. De oudervertegenwoordiging in de MR zal komend schooljaar bestaan uit Anda Dijkstra, Ruud de Hollander en Emile Litan. We bedanken Dave voor zijn inzet en waardevolle inbreng de afgelopen jaren. 5

Roparun groot succes Door Jeroen Koppert, docent LO Het LRS-Roparunteam rende in het Pinksterweekend voor het goede doel van Parijs naar Rotterdam. Het team was na een uitstekende voorbereiding op zaterdag 18 mei om 14.29 uur vanuit Parijs vertrokken voor de heroïsche tocht. Na de start ging het door het heuvelachtige gebied in Noord Frankrijk richting België en uiteindelijk via Bergen op Zoom naar Rotterdam. Het team bestond uit de rector, conrectoren, jaarlaagcoördinatoren, docenten, een conciërge, een roostermaker en een oud- leerling. Het succes voor het team, maar vooral ook voor het goede doel, was groot. De leerlingen haalden een prachtig bedrag op voor Roparun, dat wordt gebruikt voor de palliatieve zorg voor kankerpatiënten. De school waardeert ook enorm de sponsoring en bijdrage van organisaties en bedrijven. In totaal is er € 18.000 opgehaald. “We liepen met acht lopers deze estafettetocht”, zegt Jeroen Koppert, initiatiefnemer binnen het RLS. “En dat in twee dagen. Dat kon alleen maar slagen met een hecht team, dat ook bestond uit fietsers die de lopers begeleidden en verzorgers, chauffeurs, een fysiotherapeut en motorrijders. Hun verzorging was perfect. Onze gemiddelde snelheid was 11 km uur, onderweg werkten we er met z’n allen hard aan om dit gemiddelde te halen. De nodige dosis teamgeest bleek daarbij een absolute must! Bijzonder om eens op een andere manier met je collega’s samen te werken. Het is een ervaring voor het leven, iets waar onze school nog lang over napraat”. Remco de Bruin Loper Jeroen Koppert

In alle klassen werd op 5 juni het filmpje vertoond dat onderweg was gemaakt zodat alle leerlingen konden delen in de tocht. Links: aankomst in Rotterdam Beuk sponsorde team Roparun RLS met een busje met chauffeur.

6

Oproep beroepeninformatie door ouders Namens Gijsbert Tit, jaarlaagcoördinator vwo 6, Hugo van der Graaf, jaarlaagcoördinator havo 5, Wiltrude ten Bosch, jaarlaagcoördinator vwo 5 en Kitty van Rooij, decaan Op donderdagavond 17 oktober 2013 willen wij een beroepen- en opleidingenmarkt organiseren en dachten ook aan u, ouders van leerlingen van onze school. De markt is voor onze leerlingen uit havo 5, vwo 5 en vwo 6. Graag willen wij u uitnodigen om in kleinschalige setting aan onze huidige bovenbouwleerlingen te vertellen hoe u tot een keuze voor een opleiding of beroep bent gekomen. Zij zijn nieuwsgierig naar uw ervaringen en willen vooral het volgende van u weten: -Hoe bent u tot uw studiekeuze gekomen? -Welke opleiding heeft u gedaan of doet u? -Wat zijn de leuke en minder leuke kanten van uw beroep? -Bent u nu werkzaam in het beroep waar u voor opgeleid bent? Waarom niet/wel? -Hoe ziet een gemiddelde werkdag eruit? -Wat moet je vooral kunnen bij uw beroep? enzovoorts Vindt u het leuk om onze leerlingen te vertellen over uw ervaringen, uw opleiding en/of over uw beroep? Graag horen wij vóór de zomervakantie of u wilt deelnemen aan deze avond door een mailtje te sturen naar [email protected]. Wilt u dan de volgende gegevens vermelden in uw email? -uw naam -uw opleiding: wat, waar en wanneer -uw huidige beroep In september nemen we weer contact met u op om definitief van u te horen of deze avond past in uw agenda. Wij verheugen ons nu al op uw komst!

Kennismaken a.s. bruggers Door Jacqueline Borman De a.s. bruggers die voor de Leerlijn Sport, Cultuur of tto kozen, kwamen op woensdagmiddag 24 april naar school om alvast wat meer te horen over de richting van hun keuze. Docenten tto vertelden wat de leerlingen volgend jaar gaan doen (foto links). De Leerlijn Sport liet haar leerlingen sporten en bij de Leerlijn Cultuur kwam leerling Wim Verschuren op bezoek. Hij won dit jaar de tweede prijs van het Prinses Christina Concours. Wim vertelde over zijn ervaring dat, als je iets wilt bereiken, ook saaie dingen moet doen: oefenen.

7

Op 5 juni verzamelden de 244 a.s. bruggers in de aula. De klassenindeling werd bekend gemaakt waarna de klasgenoten kennis maakten met hun mentor, peter en meter. Na een namenspelletje gaf de mentor aan de hand van een boekje informatie over de brugklas en over de wenweek, de eerste week op school. De middag sloot af met een rondje door school.

Nieuws van de Leerlijn Sport Klas 1 en 2 Sport hebben een druk zomerprogramma Door Jeroen Koppert, coördinator Leerlijn Sport De klassen 1 en 2 Sport zijn bezig met een mooi zomerprogramma. Klas 1 volgt een hockeyclinic bij hockeyclub Hisalis. De lessen worden gegeven onder deskundige leiding van ervaren hockeyers van de vereniging. Als klap op de vuurpijl gaat klas 1 zich bekwamen in het survivalen op een high ropes parcours bij klimcentrum Fun Forest in Amsterdam. Klas 2 is druk bezig met het onderdeel leiding geven. Op donderdag 6 juni komt topscheidsrechter Allard Lindhout een clinic geven over scheidsrechteren. In de laatste les op 28 juni zullen de 2e klassen Sport zich verdiepen in een watersport. Golfsurfen staat in ieder geval op het programma. Eredivisie Basketball Door Nienke Kragtwijk, docent LO Woensdag 6 maart zijn wij met sportklas 1 naar Zorg en Zekerheid Leiden eredivisie Basketball geweest. Zij speelden in de 5 mei-hal tegen Leeuwarden. Leiden staat 2e en Leeuwarden staat 4e. Het 1e,2e en 3e kwart was het spannend en ging het gelijk op. Gelukkig ging Leiden in het 4e kwart voorbij Leeuwarden en wonnen zij de wedstrijd. We hebben een leuke avond gehad.

8

Meiden Rijnlands Sassenheim eerste op voetbaltoernooi, jongens tweede Door Nienke Kragtwijk Op 28 mei deden twee jongensteams en één meisjesteam van brugklas 1 van Leerlijn Sport mee aan het voetbaltoernooi van de regio Leiden. De meiden begonnen hun eerste wedstrijd goed met een 6-0 overwinning. Dit was een voorteken voor het hele toernooi. De meiden wonnen alle wedstrijden en kregen weinig doelpunten tegen. Zelfs de finale werd gewonnen met 3-0. Jongensteam 1 werd jammer genoeg in de poule-fase uitgeschakeld. Jongensteam 2 ging eenvoudig de poulefase door met 3 overwinningen en 1 gelijkspel. De halve finale werd gewonnen met 3-0. In de finale was het Visser’t Hooft Lyceum te sterk voor onze jongens en werd er verloren met 3-0. Het was een super leuke en sportieve dag en alle leerlingen van het Rijnlands speelden erg goed.

Drukke laatste periode voor Leerlijn Cultuur Door Angelique Beijk Wat gaat zo’n jaar toch snel. We zijn alweer in de laatste periode beland en daarin staan nog veel leuke dingen te gebeuren. Zo gaan (als u dit leest, gingen) de leerlingen uit Cultuurklas 2 28 mei op excursie naar Den Haag en volgen de leerlingen uit klas 1 half juni een workshop stopmotion. Maar de leerlingen hebben ook de afgelopen periode veel gezien en gedaan. Zowel de eersteals de tweedejaars hebben danslessen gevolgd bij dansstudio Sonja. In de eerste klas hebben ze kennis gemaakt met moderne dans onder begeleiding van Renske. In de tweede klas hebben ze kennis gemaakt met dansvormen die gerelateerd zijn aan hiphop. En al ligt dit laatste dichter bij de belevingswereld van de leerlingen, ook moderne dans werd positief ontvangen.

9

Met de eerstejaars zijn we in april naar Amsterdam geweest. Het was een hectische dag waarop alles erg strak gepland was (misschien iets te strak, maar er zijn ook zoveel leuke dingen te doen…). Er is gezongen met accordeonist Wim en een bezoek gebracht aan het Tassenmuseum. En ondanks dat de rondleiding door Museum Het Rembrandthuis misschien niet door alle leerlingen op waarde werd geschat, waren de leerlingen wel heel enthousiast over de les in etstechnieken die zij daar hebben gevolgd. De dag voor de excursie hebben de leerlingen een portret van Rembrandt getekend. Van deze tekening mochten ze een drogenaaldtekening maken in plasticfolie. Vervolgens mochten ze deze ininkten en afdrukken onder een pers. De resultaten waren verassend goed evenals de ervaring.

Tassenmuseum

Rembrandthuis

In de Cult-X les hebben de leerlingen gewerkt aan kleding geïnspireerd op een superheld. Een erg inspirerende opdracht. De leerlingen maakten de kleding met plastic tassen en ander restmateriaal. De opdracht was om onderdelen van de kostuums lekker te overdrijven. Er is heel fanatiek aan gewerkt, met een aantal prachtige kledingstukken als eindresultaat. De opdracht werd afgesloten met het maken van foto’s waarbij gelet moest worden op houding, compositie en camerastandpunt. Een aantal van de kostuums en foto’s staan gepresenteerd in de gang bij lokaal 120.

De tweedejaars hebben periode 3 afgesloten in theater ’t Onderdak in Sassenheim. Zowel de leerlingen als de ouders waren ongelofelijk enthousiast over deze ervaring. De leerlingen van mijnheer Van Leunen hebben hun rap ten gehore gebracht en de leerlingen van mevrouw Raat hebben kleine scènes gespeeld. Voor sommige leerlingen was dit de eerste keer op het podium en de spanning was dan ook goed voelbaar.

10

Bladmondjes en kieuwbogen (brugklas) Door Jacqueline Borman Tijdens Science zijn de brugklassers zelf op zoek naar hoe de natuur in elkaar zit. Tijdens practica op 22 april werd er gewerkt met blaadjes en met vissen. Bij docent Francis Teeuw was b1a op zoek naar de bladmondjes van veldsla.

Bij docent Pieter Smid zocht b1f een kieuwboog van een sardine. Er werd druk geknipt en geprikt in de visjes. In de fotoboeken op de website van de school staan meer foto’s.

Meten is weten (brugklas) Door Jacqueline Borman Heeft u een kind in de brugklas? Dan heeft het met de andere bruggers onlangs de school opgemeten. De kamer van de brugklascoördinator werd opgemeten voor de bestelling van nieuw tapijt of voor het veranderen van haar kamer in een zwembad. Er werden allerlei berekeningen losgelaten om dit te realiseren. Ook de verfvoorraad voor het verven van de pilaren (op alleen de eerste verdieping) werd berekend. De reacties varieerden van “Leuker dan een les” tot “Ik begrijp niet waarom we dit moeten doen”. Het opmeten van de kamer van Floor van Maren.

11

Bij de vervolgopdracht, na de meivakantie, werd een tuin aangelegd, met schutting en zandbak. Het resultaat, een verhaaltje met uitkomsten voorzien van een logboek, telde als SO. Opmeten van de school voor ‘meten is weten’.

Chris van der Heijden (docent wiskunde) geeft uitleg over de opgaven .

Tto-ers als ‘Little Victorians’ tto1 Door de redactie Onder leiding van de toneelspelers van het Phileas Fogg Theatre werden t1a en t1b ‘little Victorians’. Zij ondervonden hoe het was om kind te zijn in de Victoriaanse tijd. Geschiedenis, drama en Engels spreken kwamen eraan te pas. Enthousiast speelden de leerlingen hun rol van mijnwerkers en schoorsteenvegers.

12

Excursie naar Mook en Xanten (tto1) Door Steven en Timk uit 1tb Wij zijn met de andere brugklas tto naar Mook en Xanten in Duitsland geweest. De heenreis duurde 2,5 uur. Toen we aankwamen bij de Mokerheide ging één groep leefgebieden onderzoeken en een andere groep ging een wandeltocht doen. Wij gingen de leefgebieden onderzoeken. In een groepje ging je je eigen leefgebied observeren, we kwamen veel dieren en veel planten tegen. In de avond moesten we er een presentatie over maken. In Xanten waren we in een archeologisch park. Het was een oud Romeins dorp met een tempel, gasthuis en nog veel meer.

Lopen op de Mookerheide Door Leonie Blomsma en Maureen Mulder uit t1b Op de Mookerheide/Xantentrip was het leuk Met twee klassen lagen we vaak in een deuk Er waren Schotse Hooglanders die veel op koeien lijken Maar dat lieten we maar niet aan ze blijken Ze hebben jongen dus zijn ze snel boos Daarop weten we iets leuks, pluk een roos Met aardrijkskunde hebben we een wandeling gemaakt Dat heeft sommige mensen diep geraakt Na 3 uur wandelen deden onze voeten pijn Dat vonden we echt niet fijn Moet je bedenken hoe de Roparunners zich voelen Maar ze renden wel voor goede doelen We overnachten in Arnhem in de Stay Okay De lol daarvan nemen we weer met ons mee De volgende dag gingen we naar Xanten Daar hebben we ons laten zien van alle kanten Toen weer met de bus naar huis Nu is iedereen weer veilig thuis 13

Mookerheide Xanten

Naar het beroepsonderwijs? (m2) Door Jacqueline Borman Op 5 maart bezochten de leerlingen van mavo 2 in Tripodia Katwijk een beroepenmanifestatie. Zij maakten daar kennis met het beroepsonderwijs. Op een activiteitenplein werden verschillende MBO-richtingen gepresenteerd. De leerlingen kregen voorbeelden te zien uit de sectoren Techniek (waaronder Laboratoriumtechniek en ICT), Economie (Handel en Industrie), Groen, Consumptief & Toerisme en Zorg & Welzijn.

Physics and Chemistry: Junior Science Lab at the Leiden University Door Annelies Severens en Annabelle Jas (t2a) In March the TTO2 students had a trip to the Leiden University for their subject P&C. P&C is a subject which means Physics and Chemistry. The first class left in the morning and the other one in the afternoon. We went by bus with two P&C teachers. At the university we walked through the building to a room where we would do the exercises. This room was very big and was under the ground. The experiments we had to do all had to do with electricity. We had to make groups of two and got a piece of paper with all the exercises. Once we’d answered all of them, we had to make a circuit by welding all the pieces to each other. The purpose was to let a small lamp give light. Almost everybody had succeeded and had made a working circuit. There was only little time left, but enough to make another one, so everybody had its own. It is much easier to understand, now we practiced how to do it. Then it was time to go. We went back by bus and it had been a great experience! The best thing was the welding. It was difficult first but easier every time you had to do it. Thanks to everyone for this lovely trip! 14

2e bij Junior Public Speaking Contest (tto 2) Door Harm Jan Langelaar, docent Engels tto Eva Alkemade uit t2a is op woensdag 10 april jl. tweede geworden bij de landelijke finale van de Junior Public Speaking Contest in Theater de Lieve Vrouw in Amersfoort. Deze prestigieuze wedstrijd werd voor de tiende keer georganiseerd door het Europees Platform (de overkoepelende organisatie voor TTO-scholen), in samenwerking met Oxford University Press. Tweede- en derdejaarsleerlingen van 81 TTO-scholen hebben dit jaar gestreden om een van de acht plekken in de finale, op weg naar de titel "beste spreker". Eva's speech over het verhaal van Malala Yousafzai raakte (evenals in de klas, tijdens de schoolfinale en in de regiofinale) weer de harten van de jury. "Een persoonlijke speech die uitstekend gestructureerd en gepresenteerd was," aldus de juryleden, "in een heel hoog niveau Engels". Eva won dan ook dik verdiend de tweede prijs; een prestatie van formaat! Nooit eerder eindigde een van onze leerlingen zo hoog in deze wedstrijd. Luid toegejuicht door zeven medeleerlingen, haar moeder en haar docent Engels, ontving Eva een Oxford Dictionary, bloemen, een diploma en een enveloppe. Het zal echter vooral de ervaring zijn, om in een theater vol vreemden, voor een camera, in een vreemde taal een speech te geven, die haar bij zal blijven. Een ervaring om nooit te vergeten! Rijnlands Museum Project “Tradities” (m3) Door Petra van Albada, conrector mavo Op 12 maart was het Rijnlands Museum met als thema “Tradities” te bezichtigen in de aula. Er was werk te zien van de leerlingen van 3mavo die workshops hadden gevolgd in fotografie, cartoontekenen en graffitispuiten. Deze workshops werden door gastdocenten verzorgd. De graffiti ‘workshop’ richtte zich dit jaar met name op de oude traditie om de beginletter van een boekhoofdstuk uitgebreid te illustreren. De workshop ‘cartoontekenen’ leverde grappige resultaten op. Helaas konden de foto’s niet getoond worden, omdat zij met een speciale 2-D techniek waren gemaakt. Na de opening in de aula was er een run op de Hollandse hapjes die ook bij de expositie hoorden: cake met slagroom, gevulde koek, roze koek, stroopwafels en toverballen. De ouders van de leerlingen waren voor de opening uitgenodigd, ze kregen een rondleiding van hun kind. 15

Europadag voor klas 3 havo en vwo Door Jacqueline Borman

Op het Rijnlands is het werken aan internationalisering één van de speerpunten van het onderwijs. Zo nemen leerlingen kennis van andere culturen, waarden en normen. Op de Europadag komen het standaard internationaliseringsproject en het Comeniusproject samen. In het laatste project wordt samengewerkt met scholen uit Frankrijk, Italië en Finland. ’s Ochtends werkten leerlingen van havo3 en vwo3 op het leerplein in tweetallen aan twee opdrachten,’s middags werden de resultaten gepresenteerd. Gekozen kon worden uit ‘Migratie in grote steden in cijfers beschreven’ (voor SO-cijfer voor aardrijkskunde en wiskunde), ‘Invloed van migratie op kunst en mode (voor beeldende vorming), ‘Migranten in Nederland na 1945’ (voor geschiedenis) en ‘De invloed van migratie op de Nederlandse taal’ (voor Nederlands).

16

Comeniusproject (h3 en v3) Bezoek aan Finland Door Kees Reitsma, jaarlaagcoördinator klas 3 Voor het Comeniusproject werken leerlingen uit de derde klas havo en vwo samen met leerlingen uit Frankrijk, Finland en Italië. Met die landen vindt ook een beperkte uitwisseling plaats. In maart reisden 5 leerlingen naar Finland, naar een school in Juuka in Oost Finland, zo'n 400 kilometer boven Helsinki. Daar ontmoetten we ook een aantal leerlingen uit Italië en uit Frankrijk. De reis was zeer voorspoedig verlopen, alhoewel het wachten in Tikkurila wel erg lang en koud was. Maandagochtend hebben de leerlingen kennismakingsspelletjes gedaan, binnen en buiten en 's middags werden we ontvangen door de rector, waarna een rondleiding volgde.

Dinsdag is aan het project gewerkt met als thema 'Migration, what can your parents tell about it?’. Het ochtendgedeelte bestond uit een presentatie door de geschiedenisleraar ondersteund door twee leerlingen over de gevolgen van migratie (m.n. emigratie) voor Finland gedurende de afgelopen 50 jaar. 's Middags moesten de leerlingen zelf aan de slag: in gemengde groepen moest een vragenlijst worden opgesteld. Aangezien dat weinig tijd kostte, zijn ze daarna vooral met elkaar bezig geweest. Wij hebben ons gebogen over de verdere opzet en uitvoering van project op de verschillende scholen. Het migratiegedeelte was in Frankrijk al op de rails gezet, maar het 'everybody has a story' deel moest nog verder vorm gegeven worden.

17

Bezoek van de Finnen aan Sassenheim Op zaterdag 20 april landde er een vliegtuig op Schiphol uit Helsinki met aan boord 5 Finse leerlingen en 2 docenten. We boden hen een week lang een gevarieerd programma aan dat deels op school en deels buiten school plaatsvond. Op maandag bezochten de Finse leerlingen een aantal lessen. Zij liepen gedurende het 3e tot en met 6e uur mee met de klas van de gastheer of gastvrouw. Dinsdags werd er door alle derde klassen havo en vwo op het leerplein gewerkt aan het Comeniusproject, ook door de Finse leerlingen. Het resultaat werd aan het eind van de dag gepresenteerd. De dag erna brachten we in Amsterdam door met onder andere een bezoek aan, uiteraard, het Rijksmuseum en met een rondvaart door de grachten en de haven. Donderdag werd een actief programma gevolgd: ’s morgens fietsen door de Bollenstreek en de duinen en ’s middags een programma in de duinen bij Noordwijk. Op vrijdag zwaaiden we onze gasten weer uit, na een geslaagde week.

Bezoek aan Italië In mei bezocht de Comeniusgroep Avetrana in de Italiaanse provincie Tarente. Er werd verder gewerkt aan het project, in het talenpracticum werden lessen gevolgd en tenslotte presenteerden de leerlingen hun werkstukken. Ook was er gelegenheid om het gebied te leren kennen: Manduria, Polignano, Bari, Taranto en Campomarino. Bijzonder was het afscheidsfeest op woensdagavond, georganiseerd door de families van de hostleerlingen. Het werd gehouden op "Marina Piccola" en afgesloten met het samen zingen van een paar liederen. Marina Piccola De Comeniusgroep in Italië

18

Hoe is het leven aan de andere kant van de wereld? (t3) Door MirjamVijlbrief, docent Engels tto De 3de klas tto deed in het kader van EIO (Europese Internationale Oriëntatie) mee aan het penpalproject met het St. Kevin’s College in Melbourne. Twee maanden lang was er contact in schoolverband, maar ook nu nog hebben leerlingen dagelijks contact via de sociale media. Aan de hand van geweldige powerpointpresentaties stelden de 46 leerlingen zichzelf voor aan hun leeftijdsgenootjes van het St Kevin’s College, Australia’s leading Catholic school for boys. Daaruit volgden matches, allemaal jongens in de leeftijd van 15 tot 16 jaar. Toen startte het contact, via email, facebook en skype. De leerlingen leerden van elkaar over de overeenkomsten en verschillen tussen elkaars culturen. Hoe vieren de Australiërs Kerst? Hoe ziet het Australische schoolsysteem eruit? Wat is hun favoriete bezigheid? Wat zijn typische gewoontes daar? Denken ze dat wij allemaal tulpen in de tuin hebben staan en op klompen lopen? Zo lieten de Australische leerlingen de Sassenheimers kennis maken met het fenomeen schooluniform. Je moet dit zien als een dresscode. De Nederlandse leerlingen schreven de Australiërs over de opoefiets. The St. Kevins College school uniform

This is called an “opoefiets”. It is the most common bicycle in the Netherlands

Aan het eind van het project hebben onze derdeklassers hun bevindingen gepresenteerd op hun favoriete manier met een talkshow, reismagazine, blog, presentatie, folder, brochure of report. Prachtige opdrachten werden ingeleverd en volgens de leerlingen zelf was het een geslaagd project. “I had a lot of fun making this project…they always say that. But now for real, I really did enjoy this. I spoke with a real life Australian, I looked up things on the internet and I learned a lot. I also had two afternoons of work which was not that bad. It’s really a step above your average essay, and I would like to do more of this kind of work.” “As I already told you, I started talking to Riley for an English project. I follow a bilingual school program, and our English teacher came up with this project a few months ago, so the Australian people could help us with our English! It also made us feel like we were really using all the English we learned. I think this was a very good idea!” “At first I wasn't too enthusiastic about this project. I just thought it was going to take up a lot of my free time. But this project turned out to be really fun! It's nice to talk to someone who lives in a totally different environment, and it was interesting to learn more about his country and his habits, especially because they are so different compared to the habits of Dutch people.” “The project is still not finished now, and I still like to talk to Riley although that is hard due to the time difference. I think I have learned a lot already from this project and it is still very fun to do.” 19

Officier van Justitie in de klas (m3-v6) Door Hugo van der Graaf, docent economie & management Mark de Graaf, een vriend van me, is pas geleden geïnstalleerd als Officier van Justitie in Den Haag. Het leek hem leuk hierover iets te komen vertellen bij enkele klassen maatschappijleer en maatschappijwetenschappen en aldus geschiedde. Hij kwam achtereenvolgens een M3-H5-klas (aangevuld met mijn eigen V6 M&O klas), M3- en V5-klassen van collega’s Gerard Arends, Sanne Bosker en Maarten Algera, vertellen over het werk dat een Officier van Justitie doet. Daarbij kwam ook het nut van straffen, het bepalen van de strafmaat en een groot aantal prangende kwesties naar voren van leerlingen (“Als een politieagent een bon schrijft terwijl ik het echt niet gedaan heb, hoe groot is dan de kans dat ik er onderuit kan komen? etc.). Altijd leuk om leerlingen in aanraking te brengen met de buitenwereld en ze moesten in elk geval hun kennis en hun geweten aanspreken op het gebied van criminaliteitsbestrijding. Ook Mark vond het leuk (wat een verschil tussen die klassen!) en gaf al aan volgend jaar weer terug te willen komen, missie geslaagd dus!

Mooie resultaten voor eindexamen Kunst mavo 4 Door Jacqueline Borman Samen met kunstdocenten Angelique Beijk en Nicolet Teunissen beoordeelde Marijke Verdam op donderdag 25 april, op haar laatste werkdag, het eindexamen Kunst voor mavo 4. Alle schetsen en voorstadia van het thema ‘Onderweg’ kwamen daarbij op tafel. De leerlingen lieten in hun werkstuk zien hoe zij zelf onderweg zouden willen zijn. De uitkomsten waren heel divers, van realiteit (een vliegtuig of motorboot) tot droomwereld (zwevend naar zonniger oorden). Eén van de resultaten was een levenstrap. Op de treden gaven symbolen een bepaalde levensfase aan. Ook was een poort gemaakt waardoor je in een andere wereld terecht komt. Het was een hele klus om alles binnen de gegeven tijd klaar te krijgen, maar het is de meeste leerlingen heel goed gelukt. De leerlingen maakten van hun werkstukken een tentoonstelling. Dit etaleren hoorde ook bij de opdracht voor het examen.

20

Uitwisseling met Spanje, Finland en Roemenië (h4, v4) Door de redactie Op vrijdag 12 april kwamen 23 leerlingen uit Finland, 15 leerlingen uit Roemenië en 13 leerlingen uit Spanje onze school bezoeken. Dit betrof het tweede deel van de uitwisseling. Onze leerlingen hebben in februari al de betrokken landen bezocht.

Ontvangst door de rector van alle ‘uitwisselingsleerlingen’ op het leerplein, maandag 15 april.

H4 en v4 ontvangen Roemeense leerlingen Door Sanne Bosker, docent maatschappijwetenschappen

Na een bezoek aan Roemenië eind januari van dit jaar, kwamen de Roemeense leerlingen en hun twee docenten in april bij ons op bezoek. Op zondag 14 april stond een dag Den Haag op het programma. Na een bezoek aan het Binnenhof en Paleis Noordeinde zijn we op tandemfietsen een stuk door de duinen van Scheveningen en Wassenaar gereden. Voor Roemenen die vaak thuis zelf geen fiets hebben was dat best spannend! Gelukkig heeft iedereen weer heelhuids het eindpunt bereikt. Gedurende de week werkten de leerlingen op school aan verschillende projecten. Voor deze projecten maakten zij ook excursies naar bijvoorbeeld een rozenkwekerij en Vluchtelingenwerk. Op donderdag werden de projecten in het Engels gepresenteerd aan de andere groepjes. 21

Ontvangst Spaanse leerlingen Door Martijn van der Marel (v4c) Op vrijdag 12 april kwamen onze uitwisselingsstudenten uit Murçia aan op Schiphol. In februari waren wij al daar geweest, dus we kenden onze uitwisselingspartners al goed. Zaterdag was familiedag, en kon iedereen wat met zijn uitwisselingspartner gaan doen. Veel mensen gingen bijvoorbeeld naar het strand of naar de Keukenhof. Ik ben met Alberto, mijn uitwisselingspartner, naar het strand geweest. Zondag begon het echte programma. Iedereen ging op de fiets naar Noordwijk om daar te gaan duinsteppen. Daarheen fietsen was al een hele opgave omdat de meeste Spanjaarden toch niet zo goed konden fietsen. Toen we met hen uiteindelijk bij de StayOkay waren aangekomen, konden ze verder op de duinstep. Alle Nederlanders vonden dit heel leuk, en de meeste Spanjaarden ook, al waren er een paar gewonden na het fietsen en het steppen. Hierna gingen we met zijn allen barbecueën bij Marie-Louise, wat ook erg gezellig was. Op maandag begon dan het programma op school, waarbij we in groepjes van vier (twee Nederlanders en twee Spanjaarden) aan de projecten gingen werken. ’s Middags zijn we naar Leiden gegaan, hebben we daar een rondwandeling gedaan en zijn we met iedereen wat gaan eten in een pannenkoekenhuis. Na dinsdag nog een dag aan de projecten te hebben gewerkt, gingen we woensdag naar Amsterdam. We hebben een rondvaart gehad, we zijn in het Rijksmuseum geweest en we hebben ook nog veel tijd gehad om zelf rond te lopen, ergens wat te eten of te gaan shoppen. Donderdag hadden we de presentaties van de projecten en nadat we ook nog even de corsowagens hadden bekeken, hadden we een buffet op school, gevolgd door een quiznight met ook de Finnen en Roemenen daarbij. De volgende ochtend moesten we alweer op Schiphol staan om onze Spanjaarden uit te zwaaien. Het was een drukke, maar toch heel leuke week! Wachten op de zon (klas 4 BSM) Door Jacqueline Borman De regen en de kou maakten dat de sportdagen die de RLS-leerlingen organiseerden uitgesteld moesten worden. Maar de leerlingen van de basisscholen het Bolwerk, de Overplaats en de Kinderburg konden eind mei dan toch van hun sportdag genieten. Bij de Bassets stond het hele terrein ter beschikking. Voorafgaand daaraan maakten leerlingen van de 4de klassen BSM een lijst met spelletjes die zij bespraken met de scholen. Op de sportdag zelf was het hard werken om alle kinderen de spelletjes uit te leggen en hen te begeleiden. Tot slot deelden zij aan alle leerlingen een medaille uit. Er is enthousiast gesport en genoten. Warming up van de Overplaats

De allerjongsten van het Bolwerk werden geschminkt.

22

Kinderburgleerlingen op sportdag

Havo 5 presenteert profielwerkstuk Door Hugo van der Graaf, jaarlaagcoördinator h5

Hoe is het met de jeugdcriminaliteit in Teylingen gesteld? Wat moeten we doen om de voedselcrisis te bestrijden? Hoe bouw je een boot die aangedreven wordt door zonne-energie en wat was nou die VOC-mentaliteit? De 118 h5-leerlingen presenteerden op maandagmiddag 15 april aan hun ouders en aan h4leerlingen de resultaten van hun onderzoek in het kader van het profielwerkstuk, een soort eindscriptie voor de middelbare school. Vanaf september waren ze hiermee bezig geweest om te leren hoe je onderzoek doet, hoe je zo’n groot project goed moet plannen en om hun kennis te verdiepen op een bepaald vakgebied. Sommigen waren toch echt wel zenuwachtig, anderen maakten er vrij relaxed een entertainend geheel van. Al met al een leuke en leerzame middag voor nieuwsgierige ouders, maar vooral ook voor de h4-leerlingen die nog aan hun werkstuk moeten beginnen!

23

LAPP-top-certificaat (v5) Door Jan Bosman, docent wiskunde Davey Kaak (v5d) ontving in mei zijn tweede LAPP-top certificaat voor wiskunde. Dit ‘Leiden Advanced Pre-University Program for Top student’ is te vergelijken met een masterclass. Op de foto’s is een trotse Davey te zien tijdens de uitreiking van de certificaten.

Hij heeft het LAPP-Top programma wiskunde met goed gevolg doorlopen. Hij heeft een aantal maanden colleges wiskunde op universitair niveau gevolgd aan de Universiteit Leiden en daarover een prima presentatie gehouden. Davey, van harte gefeliciteerd!

Talkshow presenteren op Dag van de Literatuur (v5) Door Jacqueline Borman Een aantal in literatuur geïnteresseerde v5-leerlingen nam op 14 maart deel aan de Dag van de literatuur in Rotterdam.

“Daar was de hele literaire wereld aanwezig”, vertelt Nienke Cornelissen uit v5. “Samen met Stan Hilt deed ik een talkshow met de schrijvers Tommy Wieringa, Herman Busselmans en Peter Buwalda. Heel spannend, in een grote zaal, 40 minuten lang. Maar het ging super. Ik had me helemaal verdiept in Joe Speedboot en Stan las boeken van de twee andere schrijvers. We hadden ons goed voorbereid, en dat moest ook wel want van tevoren moesten we met de organisatie ons draaiboek doorspreken! Het was erg leuk om te doen!” 24

Ieper en de Eerste Wereldoorlog Door Max Kortekaas (v5) Nadat we het onderwerp ‘Eerste Wereldoorlog’ behandelden bij geschiedenis werd er gevraagd wie interesse had om mee te gaan op excursie naar Ieper. Er waren uiteindelijk 7 gegadigden, Marloes van Beek, Sequoyah Parera, Daan van Hemert, Nathalie Rietkerk, Rosa van Dorp, Aletta van Heems en ik (Max Kortekaas). Onder begeleiding van mijnheer Visbeen en mijnheer Nijhuis gingen we zaterdag 16 april op weg. Eenmaal in het mooie stadje Ieper aangekomen bezochten we eerst het ‘In Flanders Fields’ museum. Dit gaat over de Eerste Wereldoorlog en vooral over de slag in en nabij Ieper. Er was van alles te zien: gasmaskers (tegen de gifgasaanvallen), wapens, kostuums en persoonlijke eigendommen van soldaten. Het is een erg modern museum en heel thematisch en mooi ingedeeld en ingericht. Ook was er een interactieve kaart waarbij je de stad Ieper tegenwoordig kan zien en hoe de stad erbij lag tijdens en na de Eerste Wereldoorlog. Na het bezoek aan het museum zijn we met de auto naar de Tyne Cot begraafplaats gereden. Dit is een begraafplaats van alle Britse en Gemenebest soldaten. Wel apart was dat op 90% van de grafstenen geen naam stond van de soldaten omdat die kortweg niet bekend is. Er lagen dus veel ‘unknown soldiers’. Hierna zijn we naar de Duitse begraafplaats gegaan waar ook veel onbekende soldaten liggen. De Duitsers waren toch de verliezers van de Eerste Wereldoorlog, en dit zag je dan ook wel terug op de begraafplaats. Tyne Cot had witte mooie grafstenen die rechtop stonden en het was heel structureel en memorabel ingedeeld. Bij deze Duitse begraafplaats waren de grafstenen zwart en lagen op de grond. Nu gingen we weer met de auto naar Museum Hill 62 Sanctuary Wood. Dit is een museum met veel oorlogsspullen. Er waren veel wapens, bommen, foto’s en pakken. In de tuin van het museum lag echter het doel van ons bezoek, de loopgraven. Loopgraven zijn een soort gegraven geulen waarin de soldaten zich schuil hielden in de oorlog. De loopgraven in de tuin van het museum stamden nog uit de werkelijke oorlog. Daan van Hemert deed een poging om door de loopgraven heen te gaan, wat resulteerde in een natte en modderige schoen, omdat de loopgraven vol water stonden. Hierna hebben we de loopgraven maar van bovenaf bekeken. In de tuin lag ook een stapel opgegraven bommen. Nu gingen we terug naar de binnenstad van Ieper om een lekker Vlaams frietje te eten. Om 8 uur gingen we naar de ‘Last post’. Dit is een herdenking voor de soldaten die gevallen zijn in en rondom Ieper. Er werd trompet gespeeld en er was ook een jongen met een doedelzak die er overigens vrij weinig van bakte. Het was erg mooi om te zien hoeveel aandacht er wordt geschonken aan het herdenken van deze soldaten. Na de ‘Last post’ was het tijd om terug te keren naar huis. Ik heb erg genoten van een hele leuke en leerzame dag. Ik ben erg blij dat ik mee ben geweest. Ieper is zeker een aanrader om te bezoeken. 25

Twee finalisten BBC Awards (v5) Door Mirjam Vijlbrief, docent Engels tto Zowel Jelle van der Zon als Joost Wardenier, leerlingen van klas v5, deden op 16 april in Hilversum mee aan de finales van de BBC ESU Awards. Jelle ging op voor de BBC Public Speaking Award, Joost voor de Writers Award. Ze werden niet de winnaars, maar de school is er trots op dat deze leerlingen uit zoveel kandidaten het zo ver brachten. Speaking Award Jelle bleek met 15 anderen de beste uit honderden kandidaten die aan de voorrondes meededen. Voor de halve finale sprak hij over het thema ‘Can technology save the earth?’ De titel van zijn speech was ‘A Tiny Plant for an Entire Planet’. Daarin kwam aan bod hoe algen als brandstof gebruikt kunnen worden voor auto’s die op water rijden. Voor de finale moest ter plekke een speech worden gemaakt. In een kwartier tijd maakte hij een toespraak over een voor hem toen nog onbekend onderwerp. Jelle en Joost, finalisten voor de BBC Awards

Klasgenoten als supporters

Writers Award Joost bleef na een selectie uit 145 kandidaten met 7 leerlingen over voor de BBC Young Writers Award. In zijn betoog over het thema ‘Should our goals exceed our abilities’ schreef hij over de mogelijkheid om ongekende doelen te bereiken door een positieve instelling, ambitie en doorzettingsvermogen. Hij volgde daarbij de uitspraak van John F. Kennedy over de eerste menselijke voetstap op de maan (“that's one small step for a man, a giant leap for mankind”). De titel die hij aan zijn stuk meegaf was ‘Positivism. Perseverance. Progress’. Geen Writers Award voor hem, maar hij ging wel met de Audience Award naar huis! Joost werd in maart ook tot ‘best delegate’ gekozen bij de Model United Nations in Ankara waar het RLS aan deelnam. Joost ontvangt de Audience Award

De Awards De BBC and ESU Awards 2013 worden georganiseerd door de BBC in samenwerking met de English Speaking Union (ESU) en het Genootschap Nederland-Engeland (GNE). De BBC and ESU Awards voor jongeren van 16 tot 20 jaar concentreren zich op de ontwikkeling van doeltreffende vaardigheden in de Engelse taal. Deelname verhoogt de communicatieve vaardigheden van jonge mensen in het Engels. Dit helpt hen meer vertrouwen te krijgen, zich beter uit te drukken en het zal hen in hun verdere ontwikkeling zeker van nut zijn.

26

Model United Nations (v5 en v6) Hmun (Haarlem) Door Maxime Voorbraak (v6) Van 22 tot en met 24 maart zijn we met een grote delegatie van het RLS naar de Haarlem Model United Nations op het Stedelijk Gymnasium in Haarlem gegaan om onze training van de voorgaande weken in praktijk te brengen. Vol kennis, zin en misschien zelfs een beetje spanning bij de nieuwelingen stonden we op de Grote markt in Haarlem, onze verzamelplek. De eerste dag was nog een beetje inkomen, niet iedereen had nog durven spreken en er waren nog niet zeer productieve acties ondernomen. Gelukkig had iedereen het wel erg leuk gehad in zijn comité. Onder andere omdat Hmun een zeer internationale MUN is, is het één van de leukste in Nederland. De afgevaardigden hadden het allemaal erg leuk gevonden om mensen van zo veel verschillende nationaliteiten te ontmoeten. De volgende dag raakte de productiviteit in een stroomversnelling. Bijna iedereen heeft gesproken en iets zinnigs kunnen bijdragen aan het debat. Zeker de nieuwelingen waren zeer onder de indruk van de hele belevenis en konden er niet over ophouden tijdens het eten. Op zaterdagavond zijn we voor het feest uit eten gegaan bij een heerlijke Indonesiër met de groep en onze begeleider mijnheer Visbeen, die het voornamelijk erg koud heeft gehad het hele weekend. Zaterdagavond was het in Haarlem wereldberoemde feest, het Hmun feest. Aangezien de slogan van de voorzitters in de comités luidde ‘what happens at Hmun doesn’t stay in Hmun’ heeft onze groep zich goed gedragen. Ze hadden geen zin om de volgende dag in het Hmun-krantje te komen. De laatste dag werden vooral de laatste conclusies getrokken in het debat, nummers uitgewisseld met nieuwe vrienden en de traditionele prijzen uitgereikt in de comités. De prijzen die onze groep heeft ontvangen variëren van de prestigieuze ‘Best (fe)male delegate’, het wat minder prestigieuze ‘Marry a celebrity and stalk them for life’, tot zelfs de charmante ‘Best tie’. Iedereen was erg te spreken over de conferentie en alle leerlingen hadden het bijzonder naar hun zin gehad, een zeer geslaagde MUN dus! MUN Ankara Door Joost Wardenier (v5) Eind maart hadden dertien T5-leerlingen – en hun twee begeleiders – het voorrecht om in het kader van de Model United Nations een week in de Turkse hoofdstad Ankara te vertoeven. Na op woensdag de stad bezocht te hebben, namen zij van donderdag tot en met zondag deel aan MUNESCO (Model United Nations Educational Scientific and Cultural Organisation). Zoals haar naam al doet vermoeden, vormde de conferentie een simulatie van de UNESCO, een organisatie binnen de Verenigde Naties. Het Rijnlands Lyceum vertegenwoordigde Rusland en Brazilië, waarmee een zware taak in het verschiet lag. Het onderstaande verslag vormt een aanvulling op het blog dat de leerlingen tijdens hun week in Turkije bijhielden. Na een intensieve reis van vele uren, arriveerden we dinsdagavond bij het Aymini Hotel, dat voor twee nachten ons onderkomen zou zijn. De wijze waarop de eigenaar ons welkom heette, deed vermoeden dat we de eerste gasten sinds lange tijd waren. Echter bleek het tegendeel waar. De hotelkamers waren riant ingericht en zaken als een TV en een douche met massagestraal mochten niet ontbreken. Later die avond namen mijnheer Van Rest en mijnheer Langelaar ons mee naar een nabijgelegen kebabrestaurant. Door het vriendelijke personeel werden we op onze wenken bediend. Na ons twee uur volledig volgestouwd te hebben met allerlei Turkse lekkernijen, werd de rekening gepresenteerd: omgerekend € 4,50 per persoon, een bedrag waarmee men in Nederland nog geen magnetronmaaltijd kan bekostigen. 27

Op woensdag ontmoetten we elkaar vroeg in de ontbijtzaal. Rond half tien vertrokken we, gebruikmakend van het zeer comfortabele openbaar vervoer, naar het centrum van de stad. Het beloofde een mooie dag te worden: de zon scheen en het kwik gaf een temperatuur van 22⁰C aan. De eerste trekpleister die we aandeden was de pittoreske Kocatepe-moskee, het grootste gebedshuis van Ankara. Het interieur was overweldigend. In het midden van de moskee hing een indrukwekkende gouden bol, met een doorsnede van zeker tien meter. In de late ochtend bezochten we het mausoleum van Atatürk, de stichter van het hedendaagse Turkije. Vanaf het complex genoten we een fantastisch uitzicht over de stad, terwijl we in de verte zelfs besneeuwde bergtoppen konden zien. ’s Middags werd ons de gelegenheid geboden om de Bazaar van Ankara te verkennen. Hier troffen we (voor Nederlandse begrippen) vele merkwaardige taferelen aan. De opbrengst omvatte – na het vele afdingen – onder andere voetbalshirts, trainingsbroeken, nephorloges en snoep.

Eenmaal terug in het hotel namen we met mijnheer Van Rest en mijnheer Langelaar onze speeches, policy statements en draft resolutions door, die we ter voorbereiding van MUNESCO hadden geschreven. Rond half negen vertrokken we naar het inmiddels door iedereen geliefde kebabrestaurant… Op donderdagochtend bezochten we de Nederlandse ambassade. Hoewel we op tijd uit de veren waren en keurig om kwart voor negen in de taxi stapten, slaagden we er door het klungelige optreden van de taxichauffeur toch bijna in om te laat op onze afspraak te komen. Een afgevaardigde van de politieke afdeling van de ambassade gaf ons een interessante presentatie over de Nederlandse diplomatieke missie in Turkije en de huidige relatie tussen beide landen. Ook probeerde een stagiaire ons enkele onderhandelingstechnieken bij te brengen, die later nog op de MUNESCO-conferentie van pas zouden kunnen komen. Rond twaalf uur keerden we terug naar het hotel, waar we onze koffers zouden pakken en ons zouden verkleden. Het was een vreemde, maar leuke gewaarwording om elkaar in zulke formele kostuums te zien. Drie uur later werden we opgewacht door een voor Turkse begrippen modernere taxi, die ons naar de Bilkent Laboratory International School zou brengen. Deze prestigieuze middelbare school is wegens financiële slechts toegankelijk voor leden van de Turkse maatschappelijke elite.

28

De conferentie begon met drie uur informal lobbying, waarin we onze ‘concurrentie’ konden leren kennen en eventueel verbonden konden sluiten met delegates (afgevaardigden) uit hetzelfde comité. Het echte startschot voor MUNESCO werd later die middag gegeven. Gedurende een heuse opening ceremony werden alle deelnemers geacht te luisteren naar toespraken van genodigden, onder wie de ambassadeur van het Verenigd Koninkrijk en de Turkse staatssecretaris van buitenlandse zaken. Hoewel de eerstgenoemde ons met zijn luchtige verhaal nog enigszins wist te boeien, konden de daaropvolgende sprekers het publiek er niet van weerhouden te gaan knikkebollen… Na enkele ietwat langdradige toespraken was het woord dan eindelijk aan de deelnemers van de conferentie zelf. De ambassadors van iedere delegatie hadden een speech voorbereid, waarin zij onder andere aan het thema van de conferentie, ‘‘One for a Billion’’, zouden refereren. In tegenstelling tot de anderen, konden Bart (Melman) en Joost (Wardenier) met hun krachtige speeches hun delegaties – respectievelijk Brazilië en Rusland – goed op de kaart te zetten. Na in het nabijgelegen Bilkent Hotel gegeten en vooral ook gedanst te hebben (voor verdere details én choreografisch advies kunt u bij meneer Van Rest en meneer Langelaar terecht), vertrokken we in de loop van de avond naar onze gastgezinnen. De daaropvolgende ochtend kwamen de meesten van ons superlatieven tekort om het onderkomen, maar ook de gastvrijheid van hun gastgezin onder woorden te brengen. De één werd door een privéchauffeur naar school gebracht, terwijl de ander moest zien te overleven in een luxueus penthouse. Om negen uur werd iedere delegate verwacht in zijn of haar comité. In deze comités zou twee dagen lang worden gedebatteerd over resoluties, geschreven naar aanleiding van de heersende wereldproblematiek. Zaken als de schending van mensenrechten, cyberbullying en de discriminatie tegen vrouwen in het onderwijs werden hierbij niet uit de weg gegaan. Iedereen probeerde de belangen en standpunten van zijn of haar land zo correct mogelijk te verdedigen, wat bij vlagen niet eenvoudig was. Voor het einde van de dag moesten de definitieve resoluties worden ingeleverd. Aniek (Stroeken), Manon (Graman) en Floris-Jan (Nieuwenhuis) waren assertief genoeg om tot main submitter van een resolutie benoemd te worden. Hiervoor hadden ze goedkeuring van vijf andere afgevaardigden uit hun comité nodig. Tegen half zes was de dag ten einde, waarop we vertrokken naar onze gastgezinnen. Op zaterdag debatteerden we in de comités over de resoluties die de dag ervoor waren geschreven. Het was aan de main submitters om de inhoud van hun resolutie zo goed mogelijk te verdedigen. In het debat had iedere delegate de mogelijkheid om een toespraak voor of tegen de resolutie voor te dragen. Andere leden van het comité konden vervolgens vragen stellen aan de spreker in kwestie. Ook konden zogenaamde amendments worden doorgevoerd. Hiermee werden delegates in staat gesteld om de inhoud van de resolutie naar 29

hun hand te zetten. Aan het einde van ieder debat volgde een stemming. De resoluties die een meerderheid haalde, zouden op zondag besproken worden in de General Assembly. De resolutie van Manon werd helaas niet door een meerderheid gesteund. Hoewel de resolutie van Floris-Jan door de meeste leden van zijn comité werd goedgekeurd, zou deze uit tijdsoverwegingen niet worden besproken. Aniek mocht zich wel gelukkig prijzen; zij mocht haar resolutie verdedigen tegenover 400 mensen in de General Assembly. ‘s Avonds werd er in het gerenommeerde J.W. Marriott een feest georganiseerd. Details laten we hierbij achterwege. Zondag was de laatste dag van de MUNESCO-conferentie. In de aula werd op grotere schaal gediscussieerd over de resoluties die door de comités waren ingewilligd. We waren aandachtig toeschouwer van fanatieke debatten tussen de Verenigde Staten en Palestina over de Gazakwestie. In het debat over blood feuds besloot Floris-Jan een toespraak te houden. Waar de meerderheid van de General Assembly aanvankelijk voor de resolutie leek te stemmen, kon hij met zijn treffende analyse vele delegaties overtuigen dit toch niet te doen. Dit optreden werd Floris-Jan door de main submitter (de Verenigde Staten) niet in dank afgenomen. Het mocht de euforische stemming onder de Russische delegatie echter totaal niet drukken. Laat in de middag was het de beurt aan Aniek om haar resolutie te presenteren. Omdat de zitting van de General Assembly uit dreigde te lopen, moest er snel worden gedebatteerd, wat in het voordeel van Aniek bleek te zijn. Ze droeg een heldere speech voor en ze wist de tamelijk kritische vragen goed te pareren. De voorzitter van de General Assembly maakte een enigszins vermoeide indruk na een dag hard werken. Hoewel het er bij de stemming naar uitzag dat een grote meerderheid van de General Assembly de resolutie afkeurde, werd deze door de voorzitter toch als geldig verklaard. Tijd voor een nieuwe stemronde was er niet. MUNESCO was nu bijna ten einde. Alleen de closing ceremony restte nog. Hoewel de openingsceremonie al geestdodend was, had deze sluitingsceremonie een nog lagere amusementswaarde. Ieder lid van de organisatie (die in uit circa twintig leerlingen bestond) had een clichérijke speech geschreven, waarin iedereen die had bijgedragen aan de totstandkoming van de conferentie werd bedankt. Het dankwoord emotioneerde de voorzitster van de organisatie zelfs dusdanig, dat ze op het podium ongegeneerd in huilen uitbarstte. Tot onze frustratie werden ook de voorzitters van de comités naar voren geroepen om een toespraak te houden. Echter hadden zij voor ons een aangename verrassing in petto. Zowel Joost als Floris-Jan werden uitgeroepen tot best delegates uit hun comités. Zij ontvingen ieder een uniek Oscarbeeldje, dat inmiddels ongetwijfeld ergens op een vensterbank zal prijken. 30

Op maandagochtend verzamelden we voor de laatste keer bij de school, alvorens we met de bus naar het vliegveld zouden vertrekken. Onder toeziend oog van de rest van de groep werden Hannah en Aniek door een Porsche Cayenne afgezet op de parkeerplaats. Tegen elf uur stapten we in het vliegtuig, waarmee we afscheid namen van Turkije, zijn gastvrije mensen, het lekkere eten en het fantastische weer. Het was een prachtige week!

Varia Van de decaan Door Kitty van Rooij Studiekeuze maken De meeste eindexamenleerlingen hebben hun studiekeuze al bepaald of volgen de Keuzedriedaagse (HvA en UvA, Late Beslisserdagen of Last Minutedag of gaan langs bij Chooz (ROC Leiden) om er achter te komen wat ze willen gaan studeren. Als uw kind nog helemaal geen studiekeuze kan maken kan hij /zij ook het Oriëntatiejaar van de UvA/HvA volgen. Onder begeleiding van een coach wordt gedurende 4-5 maanden gewerkt aan het kiezen van een passende studie. Kijk voor meer info op: www.orientatiejaar.nl Goed voorbereid beginnen Om beter voorbereid aan de studie te beginnen, bieden InHolland (voor de Pabo: Taal en Rekenen) en de Hogeschool van Amsterdam cursussen aan om de kennis bij te spijkeren of om een vak te halen dat niet in het profiel zit. De Universiteit Utrecht biedt de Utrecht Summer School aan. Gedurende een week kan uw kind workshops volgen op het gebied van Science, Art & Design, Language, Social Science, Law & Economics, Culture en Life Science. Hij ontmoet veel internationale studenten en dat is leuk! Meer info op: www.utrechtsummerschool.nl. De Vrije Universiteit van Amsterdam heeft iets soortgelijks. Ook een cursus WiAof WiB in de zomer behoort tot de mogelijkheden (Universiteit van Amsterdam). Keuzegids Mbo, Hbo en Universiteiten Met de Keuzegids kunt u zien waar uw kind het beste kan studeren (welke opleidingen zijn de beste)? Dus als u studies op kwaliteit wilt vergelijken…….bezoek deze webpagina! Kijk op www.rlsmavo.dedecaan.net en www.rlshv.dedecaan.net onder Handig en dan onder opleidingen. Schitterende nieuwe pagina met alle info over instellingen, sectoren, opleidingen en stad. Klik op tab opleidingen en kies een opleiding. Op die pagina staat een link naar de Keuzegids. Kijk ook eens op www.studiekeuze123.nl Waar gaat uw kind studeren? Om te helpen bij de keuze voor de opleiding die bij uw kind past kunt u www.studiekeuze123.nl bekijken. Hier vindt u de 2500 opleidingen op hogescholen en universiteiten in heel Nederland op een rij. U kunt hier alle opleidingen met elkaar vergelijken. Uw kind kan aangeven wat hij/zij belangrijk vindt. Er zijn meer dan 60 criteria waar hij uit kan kiezen; zoals de kwaliteit van de opleiding, de toelatingseisen, het aantal kroegen in de stad. Vervolgens krijgt hij een overzicht met de scores van de diverse opleidingen. Dit overzicht kunt u ook downloaden of opslaan.

31

Talent op Culturele Avond Door de redactie Op 21 maart toonde een aantal leerlingen hun culturele talenten op de Culturele Avond. Dit is een jarenlange traditie op het Rijnlands. Van alles kwam aan bod: zang, dans, eigen composities en instrumentaal. De organisatie van de avond was in handen van de Leerlingenvereniging en de Technische Commissie. Een aantal docenten tekende voor de artistieke leiding. Vier leerlingen, Loeloe van Dam, Marloes van Beek, Max Kortekaas en Sequoyah Parera, presenteerden de avond.

(rechts:)Wim Verschuren met Lied ohne Worte Hij speelde dit stuk ook tijdens de regionale finale van het Prinses Christina Concours in maart waar hij tweede werd.

Lotte Burgmeijer en Leandro van Kuijk ‘Everything is sound’.

Tip van de mediatheek “Focus! – Over sociale media als de grote afleider” Auteur: Justine Pardoen ISBN 9789088503863 Dit boek wil ouders een handreiking geven over hoe ze met hun kinderen om moeten gaan ten aanzien van sociale media. Stap-voor-stap wordt uitgelegd wat de invloed is van sociale media op de mens en op de puber in het bijzonder. Elk hoofdstuk eindigt met een samenvatting en ruimte om zelf je gedachten te formuleren. Ook worden er 'echte vragen' bij het hoofdstuk geformuleerd. Verder wordt achter in het boek een aantal technische hulpmiddelen gegeven. Ook zijn daar een literatuurlijst en een aantal praktische tips te vinden. De schrijfster is hoofdredactrice van Ouders Online en Mediaopvoeding.nl. Ze is gespecialiseerd in kinderen en media. 32

Van de achterflap: “Pubers en sociale media, het is alsof ze voor elkaar gemaakt zijn. Altijd aan, altijd contact. Dat was al een tijdje zo, maar de smartphone heeft het twitteren en facebooken alleen maar erger gemaakt. Geen moment meer offline, geen moment meer rust. Hoe leg je aan je kind uit dat ‘nu even niet’ ook belangrijk is? Heeft het überhaupt nog zin om het te proberen? Ja! Je wilt immers toch voorkomen dat het schoolwerk gaat lijden onder al die afleiding, met mogelijk zittenblijven tot gevolg. Maar hoe moet dat dan? ‘Focus!’ behandelt een actueel probleem dat steeds nijpender lijkt te worden, getuige het toenemend aantal vragen hierover op ouderavonden, forums en websites. Regels stellen helpt niet. Zeggen dat je kind zich anders moet gedragen ook niet. Je moet het slimmer doen! Namelijk door een gesprek op gang te brengen. Dat kan, als je maar de juiste vragen stelt. Zó leer je je kind focussen.” Nog een tip voor a.s. brugouders: het artikel van Andrea Bosman van 17 november 2012 in Trouw. In haar artikel ‘Dan ook maar meteen de vetste’ bespreekt ze hoe lang je een brugklasser kunt laten bungelen zonder een smartphone. Daarin feiten en cijfers over bezit en gebruik van mobiele telefoons in de brugklas, ook geeft ze ook tips over het abonnement.

Quiznight voor Roparun Door Brigitte Schinck Op woensdagavond 15 mei organiseerde de LLV een quiznight. Er moest antwoord worden gegeven op allerlei vragen uit verschillende categorieën, zoals sport en actualiteiten. Het groepje met de meeste punten kreeg een week lang een gratis broodje uit de kantine. De opbrengst van quiznight ging naar de Roparun.

Leraar van het jaar RLS 2012-2013 Door Sjors Melman (t4) De leerlingenraad, niet te verwarren met de Leerlingenvereniging, heeft de verkiezing ‘Leraar van het jaar’ op het RLS georganiseerd. Deze verkiezing is dit jaar geherintroduceerd, een aantal jaren geleden deed de school al mee aan de ‘Landelijke Verkiezing Leraar van het Jaar’. Dit jaar is er voor gekozen om het binnen de school te houden om het gevoel te versterken. Wij vonden dat de leraren meer met leerlingen verbonden moeten zijn. Daarnaast is het natuurlijk een leuke beloning voor het werk dat een leraar verricht. In juni hielden we de verkiezing, waarbij leerlingen op hun favoriete leraar konden stemmen. Er waren geen specifieke criteria, leerlingen mochten zelf bepalen of het om de manier van lesgeven of betrokkenheid van een leraar ging. 33

We ontdekten bij het stemmen tellen wat kinderziektes, daar kunnen we volgend jaar rekening mee houden. Na alle checks, controles, etc. is de uitslag dat mijnheer Nijhuis (geschiedenis) heeft gewonnen! Op de hielen gevolgd door mijnheer Persoon (2de plaats, natuurkunde) en mevrouw Raat (3de plaats, drama). Een leerlingdelegatie overviel meneer Nijhuis en de klas op 5 juni met deze uitslag. Hij ontving een certificaat en een taart, zijn mentorklas kon vervolgens van gaan genieten.

Stunt: RLS als Airport Door Trudy Waasdorp, mediatheek Onze eindexamenleerlingen hebben veel werk verricht om een werkelijk fantastische stunt neer te zetten. Onder het motto 'Have a nice flight' transformeerden zij het RLS tot een luchthaven met alles wat daarbij hoort. Omroepberichten, charmante stewardessen, strenge beveiligers met drugshonden, een zojuist gearriveerd voetbalelftal: het was onwijs leuk. ’s Middags genoten de eindexamenleerlingen van een BBQ en ’s avonds hadden zij zelf een eindfeest in Voorhout georganiseerd.

34

35

Presentatie profielwerkstukken van V6 Door Gijsbert Tit, jaarlaagcoördinator V6 Op 22 maart was het leerplein ’s middags omgebouwd tot Profielwerkstukmarkt. Met diapresentatie, film, poster of een product lieten leerlingen aan docenten en ouders hun onderzoeksbevindingen zien. Ook V5 was uitgenodigd, zij starten met hun profielwerstuk en konden zo alvast warm draaien.

36