België – Belgique P.B. 2520 Ranst 8/4708
Afgiftekantoor Ranst 1 Contactblad verschijnt 4 maal per jaar Erkenningsnummer P708706
HEEMKUNDIGE KRING
DE BRAKKEN OELEGEM
32 ste jaargang – nr 1
januari - maart 2013
Verantw. Uitg.: W. Van der Avert Berkenlaan 2 bus 3 – 2520 Ranst
1
V.Z.W Levende Molens en VZW De Brakken organiseren
Molenzondagen in de Stenen Molen van Oelegem Iedere laatste zondag van mei tot en met september Op initiatief van onze molenaars is de molen ook op de laatste zondagen van de overige maanden open, indien de omstandigheden het toelaten. Voor informatie, ook voor rondleidingen van groepen, neem contact op met onze molenaars
2
ACTUALITEIT
Eric De Vos nam afscheid uit het bestuur van onze heemkundige kring De Brakken Oelegem (Walter Van der Avert) In 1984 kwam Eric De Vos het bestuur van onze vereniging versterken. En een versterking mochten wij dat beslist noemen. Vanaf toen was hij praktisch altijd aanwezig op alle bestuursvergaderingen en hielp hij bij talloze activiteiten. Al einde 1985 presenteerde hij zijn eerste jaarboek “Oelegem in de tijd van de Sansculotten”. Verder publiceerde hij -in 1989 “Oelegem in het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden 1815-1830” (deel 1) -in 1990 “Oelegem in het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden 1815-1830” (deel 2) -in 1996 “Oelegem in het jonge België” (deel 1) -in 1997 “Oelegem in het jonge België” (deel 2) -in 2002 “Oelegem op weg naar de twintigste eeuw” (deel 1) -in 2006 “Honderdvijftig jaar vrije basisschool Sint-Lucia Oelegem” -in 2012 “Oelegem op weg naar de twintigste eeuw” (deel 2) i.s.m. Walter Van der Avert en foto‟s van Danny Huygens Verder was hij meer dan tien jaar lang een heel stipte en secure penningmeester. Op de bestuursvergadering van 30 oktober kondigde Eric zijn ontslag uit het bestuur aan. Helemaal onverwachts kwam dat niet, want de laatste tijd was hij wat minder actief geworden. Voor een 75jarige is dat natuurlijk heel normaal. Eric beloofde wel nog mee te werken met opzoekingswerk. Het bestuur dankt Eric voor zijn jarenlange inzet en toewijding. We hopen hem nog regelmatig in de molen te zien.
Foto 1: Eric overhandigde zijn achtste jaarboek aan schepen Tine Muyshondt 3
UIT ONS VERLEDEN
Het vaandel van de Oelegemse socialisten (Walter Van der Avert) In ons vorig contactblad brachten we een brief uit 1934 waarin de Oelegemse socialisten aan het gemeentebestuur toelating vroegen voor een optocht om hun nieuwe vaandel aan de dorpsbewoners te tonen. Toen Eduard Sels het contactblad had gelezen, dook hij onmiddellijk in zijn documentatie en amper één dag later kregen we een foto uit een voorlopig onbekende krant toegestuurd. Die foto bewijst dat ze de gevraagde toelating kregen.
Foto 2: De Oelegemse socialisten trekken in stoet én met vaandels door het dorp. Is er soms iemand die nog mensen op die foto herkent? Maar het verhaal wordt nog interessanter. Bijna even vlug als Edward Sels, reageerde Willy Stockaer (vader van molenhelper Véronique Stockaer) uit de Fazantenstraat, die tussen 1980 en 1990 enkele keren kandidaat was voor de SP bij de gemeenteraadsverkiezingen. Hij vertelde dat hij de vlag vele jaren bewaard heeft maar dat hij die had voortgegeven aan de familie Geentjens-Nelis in de John Kennedylaan. Wij vroegen onze heemkringsecretaris, Johan Wouters, om daar eens gaan te polsen. Die kreeg te horen dat het vaandel was overgemaakt aan Alfons Smets uit Broechem, voorlopig de enige socialist die het tot schepen gebracht heeft in Ranst. Kort daarna staken wij ons contactblad daar in de brievenbus en al de volgende dag kregen we telefoon: we mochten het vaandel komen halen. We hebben niet lang geaarzeld: na een gezellig praatje bij een kopje koffie kregen we het vaandel mee. Zoals bij zo veel vaandels was het licht beschadigd. Nu ligt het veilig opgeborgen in het Gemeentelijk Documentatiecentrum Ranst, in het oud gemeentehuis van Emblem. Wie het vaandel graag bewondert, kan dat in het voornoemde centrum, Dorpstraat 43 Emblem, iedere woensdag tussen 9 u. 30 en 16 uur. Met dank aan iedereen die geholpen heeft. 4
Foto 3: De licht beschadigde vlag van de Oelegemse socialisten
VERTELNAMIDDAG
Foto 4: de winkel op de hoek Torenplein - Schildesteenweg (1902), nu de zaak van Joris en Gilberte. Voor zo ver wij weten zou dit de oudste winkel van Oelegem zijn. Vóór 1781 stond hier de oude pastorie. Toen de Oelegemse pastoor in 1781 verhuisde naar de „nieuwe‟ pastorie op de Schildesteenweg (nu OCMW), trok de koster naar hier en opende er … een winkel. Voor meer info: Walter VAN DER AVERT en Eric De Vos, Leven rond die oude toren in dat dorpje droomverloren,400 jaar zelfstandige parochie Oelegem, 2004, p. 58 + 107
5
MOLENNIEUWS
Dertig jaar Molenontbijt / Meulenmaal Normaal had de heemkundige kring De Brakken Oelegem in februari 30 jaar Molenontbijt – Meulenmaal moeten vieren. Juist op de eerste zondag van februari 1983 gingen de deuren van de Oelegemse molen open voor het eerste Molenontbijt, zoals het toen heette. De klassieke Oelegemse jaarmarkt vorige maand stuurde dit jaar echter de plannen in de war. Daarom besloten De Brakken die viering een maand uit te stellen. De bedoeling van de Molenontbijten was om geld in kas te krijgen voor het dagdagelijkse onderhoud van de Stenen Molen. En nu is dat nog altijd de bedoeling. Voor grote restauraties probeert de eigenaar, het gemeentebestuur van Ranst te zorgen. Hierover was er op 20 februari nog een vergadering met molenaar Luc Verachtert, architect Patrick Van Roy, de nieuwe schepen voor monumenten Roel Vermeesch en de technische dienst van de gemeente Ranst. De plannen moeten natuurlijk eerst naar schepencollege en gemeenteraad die op het gepaste moment de zaken zullen toelichten. Schilderwerken zijn ondertussen al begonnen. Verrassingen Voor het feestelijk Meulenmaal van 10 maart stonden wel enkele verrassingen op het programma. Op de eerste plaats kregen alle bezoekers een glaasje cava aangeboden. Ook het dessert was iets rijkelijker dan gewoonlijk. En als kers op de taart kreeg iedere bezoeker een set Oelegemse prentkaarten cadeau: acht foto‟s die onze huisfotograaf en bestuurslid, Danny Huygens, juist voor de eeuwwisseling trok. Hierbij vermelden we speciaal de foto van de Vierendeelbrug omdat die binnen kort afgebroken wordt. De Brakken moeten natuurlijk een hele reeks mensen danken die de maandelijkse Meulenmalen mogelijk maken: eerst en vooral de hele ploeg van Molenhelpers, zeker ook de molenaars en natuurlijk de mensen van de gemeente, van arbeiders over schepenen tot burgemeester.
Foto 5 : Huidige ploeg molenhelpers, getrokken op de algemene vergadering op 23 februari 2013
6
HET NIEUWE JAARBOEK .
Wie een rode stip op zijn adreslabel vindt, vergat het nieuwe JAARBOEK 2012 -2013 te bestellen. Voor hen dient volgend geheugensteuntje.
OELEGEM OP WEG NAAR DE 20ste EEUW (Deel 2) samengesteld door Eric De Vos met de medewerking van Walter Van der Avert Kwakzalverij in Oelegem? Groei van het dorp… met meer dan 60 foto’s in beeld gebracht. Onze soldaten: de loting. Oelegemse maalder gaat de moderne toer op: eerste stoommachine in Oelegem. De Oelegemse gazet: branden, diefstallen, faillissementen… Het boek is verkrijgbaar na betaling van 25 euro (plus 5 euro portkosten buiten Ranst en Wijnegem) op bankrekening BE19-9792-5460-6312 van Heemkundige Kring De Brakken, Kerkhoflei 1, Ranst –Oelegem of na bestelling via
[email protected] . In die 25 euro is het lidgeld voor 2013 en 2014 & acht contactbladen inbegrepen. U kan ook onderstaand formulier invullen en in de brievenbus van de Stenen Molen steken.
De Heer / Mevrouw ………………………………………………………………………………………………………… Adres: ………………………………………………………………………………………………………… bestelt het boek Oelegem op weg naar de twintigste eeuw (Deel 2) en betaalt ° 25 euro bij de voorstelling van het boek op vrijdag 14 december om 20 uur in de Stenen Molen; ° 25 euro bij de levering van het boek aan huis na afspraak (enkel binnen Ranst en Wijnegem) Mijn telefoonnummer: . . . . . . . . . . . . . . ° 25 euro als u het boek zaterdag 15 december in de Stenen Molen afhaalt tussen 10 en 12 uur. (Twee jaar lidgeld & acht contactbladen inbegrepen) ° Doorhalen wat niet past. Frans Schelfhout uit Millegem Ranst vond in ons jaarboek een hele reeks namen van mensen die ooit in Ranst woonden. Hij stuurde die gegevens door naar het gemeentelijk documentatiecentrum in Emblem. Wie die gegevens graag bekijkt, mag gerust een seintje geven.
7
MOLENNIEUWS HEEMKUNDIGE SPROKKELS 32 ste jaargang - nr.1: januari – maart 2013 Joke Bungeneers, Kerkstraat 17, Oelegem (03 383 34 24) Hilde De Ridder, Bolkerhoeveweg 3, Oelegem Eric De Vos, Hoornveldstraat 2c, bus 1.1, Oelegem (03 383 28 17) Danny Huygens, Kerkstraat 17, Oelegem (03 383 34 24) Luk Kegeleers, Kantonbaan 11, Oelegem (0479 505527) Jan Nys, Muizenheuvel 24; Oelegem (03 383 42 77) Willem Segers, Lindedreef 74, 2980 Halle-Zoersel (03 383 18 09) Walter Van der Avert, Berkenlaan 2/3, Ranst (03 475 94 26) Luc Verachtert, Roggelaan 6, Ranst (03 475 16 48) Johan Wouters, John Kennedylaan 7, Oelegem (03 383 22 76)
ACTIVITEITENKALENDER
ACTIVITEITENKALENDER VASTE ACTIVITEITEN Meulenmalen:
telkens de tweede zondag van de maand, dus 14 april, 12 mei, 9 juni. (van 11 tot 17 uur; geleid bezoek aan de molen mogelijk). Molenzondagen: iedere laatste zondag van de maand van 14 tot 17 uur, maar niet op 31 maart (want dan is het Pasen en kan de molen niet draaien door de schilderwerken). Wel op 28 april, 26 mei, 30 juni …
KOMENDE ACTIVITEIT ( zie ook pag 5) De heemkundige kring De Brakken Oelegem vzw heeft de eer u uit te nodigen op
DE VERTELNAMIDDAG KRUIDENIERSWINKELS IN OELEGEM VOOR 1960 Zondag 7 april om 14 u. 30 In de Stenen Molen Volgende vertellers hebben hun medewerking toegezegd (onder voorbehoud wegens leeftijd): de gebroeders Van Casteren, Louisa Denckens, Jozefa Van de Vel, Liza Coeckx, Jules Sels, Louis De Groof en zijn vrouw Gabriëlla Onsea. Om afwisseling te brengen in de reeks beloofde ook François Ouderits, een gewezen handelsreiziger uit Wommelgem, zijn verhaal te brengen. En verder stellen we een heel speciale manier van handeldrijven (hier ook letterlijk drijven) in Oelegem voor: Karel Gorris hielp een tijd lang zijn broer Jos die als parlevinker met een bootje winkelwaren verkocht aan de schepen op het Albertkanaal. Volgens onze mening een programma om niet missen. Iedereen die nog iets wil vertellen over Oelegemse winkels vóór 1960 is natuurlijk ook welkom. Wij beperken ons wel tot kruidenierswinkels. Gezien de beperkte ruimte in de Stenen Molen willen wij u vragen vooraf te reserveren op het nummer 03/4759426 of via e-mail:
[email protected] 8
