België – Belgique P.B. 2520 Ranst 8/4708
Afgiftekantoor Ranst 1 Contactblad verschijnt 4 maal per jaar Erkenningsnummer P708706
HEEMKUNDIGE KRING
DE BRAKKEN OELEGEM
31 ste jaargang – nr 2
april - juni 2012
Verantw. Uitg.: W. Van der Avert Berkenlaan 2 bus 3 – 2520 Ranst
1
V.Z.W Levende Molens en VZW De Brakken organiseren
Molenzondagen in de Stenen Molen van Oelegem Iedere laatste zondag van mei tot en met september Op initiatief van onze molenaars is de molen ook op de laatste zondagen van de overige maanden open, indien de omstandigheden het toelaten. Voor informatie, ook voor rondleidingen van groepen, neem contact op met onze molenaars
2
MOLENNIEUWS Werkzaamheden in en rond de molen. (Deel XXIV) Gedurende de voorbije maanden herstelden de molenaars de beschadigde wiek. Ze kochten eik aan bij houthandel Helsen in Wechelderzande , ceder en oregon-kroon bij Gijsbrechts te Berlaar. Verf bouten en moeren dienden ook aangeschaft. In de atelier van Jan Nys zaagden en schaafden ze 18 nieuwe eiken heklatten en de bijhorende eiken klossen. De windplanken in oregon zaagden ze met een schuine las op maat en er werd een ”rabat” (uitsparing) aan de zijkanten gefreesd. Ook de cederhouten zoomlatten kregen met een schuine kop de gewenste lengte. In mijn kelder volgde het beitsen van de zomen en het wit schilderen in drie lagen van de windplanken. Het monteerwerk aan de molen gebeurde op 11 december, 8 en 29 januari, 12 en 26 februari, 11 en 25 maart en 15 april. De konisch verlopende heklatten werden ter plaatse secuur bijgewerkt met een elektrische handschaaf en een bandschuurder, waarna ze vervolgens met de voorhamer klemmend in de ijzeren roe werden geslagen. De molenaars bevestigden de zoomlatten, klossen en windplanken met ruim 500 houtbouten, metaalbouten, rondellen en moeren. De heemkring gaf voor hout, verf en boutwerk ongeveer 1450 euro uit. Het geheel omvatte een 150 werkuren. Onze schepen van monumenten, Tine Muyshondt heeft op zondag 15 april met het vangzeel plechtig de vang (=rem) gelicht, waarna de wieken eindelijk terug in beweging kwamen. Luc Verachtert
Foto1 en 2 : plaatsen van hekstokken
3
Foto 3 en 4: bevestigen van houten klossen
Foto 5 en 6 : plaatsen van zoomlatten
4
Foto 7 en 8 : plaatsen van windplanken
IN MEMORIAM Afscheid van Frans Vermeulen In februari moest Oelegem en omgeving afscheid nemen van Frans Vermeulen. Hij werd hier geboren op 7 januari 1934. Een deel van de volgende gegevens komen van zijn weduwe, Liliane Janssens. “Na de Oelegemse gemeenteschool ging hij enkele jaren naar het seminarie in Hoogstraten. Daarna hielp hij bij zijn vader in de autobusgarage Molengalm en werd ontvanger op de lijnbus, tot aan zijn legerdienst. Later zette hij zijn werk voor Molengalm verder en ging hij wasmanden ophalen voor de wasserij van zijn moeder. Zijn vader liet appelen persen in de Bremstraat in Broechem en hoorde daar vertellen dat er in die straat een meisje woonde dat bij Pam Vermeulen in Antwerpen werkte. Toen Frans kort daarna een reis naar Lourdes moest doen, kwam hij aan mij vragen hoe hij daar best naartoe reed. Zo hebben we mekaar leren kennen. Na ons huwelijk bleef hij nog enkele jaren ééndagsreizen doen, maar hij wilde een meer geregeld leven en begon toen op de lijndienst te rijden en schooltoeren te doen. Het jaar voor hij 60 werd, kreeg hij flebitis en vroeg daarom zijn pensioen aan. Toen ik met pensioen ging, deden we de meeste maandelijkse uitstappen mee.” Bij de begrafenis van Frans las Johan een tekstje voor over zijn vader. Johan hield vooral fijne herinneringen over aan het voetballen met zijn vader op het strand… tot vader zijn krant wou lezen. Liefst werkte vader in de tuin, las zijn krant of keek tv. In de kliniek kon hij zonder pijn afscheid nemen van de familie. Lizzy voegde er aan toe: “De meeste mensen in Oelegem zullen zich onze papa het best herinneren als „de Sus van d‟ottobus‟, uit de tijd van „Loeke van de Pegger‟. Hij kon altijd de meest fantastische verhalen vertellen uit zijn jonge tijd en zijn avonturen als autobuschaufeur… Na zijn pensioen vonden we papa meestal thuis op zijn stoel met zijn gazet.“ Ook De Brakken hebben speciale herinneringen aan Frans en Liliane. Zij waren mee van de trouwste klanten van het maandelijks Meulenmaal, meestal nog vergezeld van een deel van de familie. Als Frans zat te genieten van zijn spek met eieren, kon hij zijn tafelgenoten dikwijls sappige verhalen over Oelegem vertellen. Op een keer, toen Frans in de kliniek lag, moest Liliane spek en eieren uit de 5
molen naar hem brengen. En zijn lievelingsdrank, de warme Slag van de Molen, mocht niet ontbreken. In het Gemeentelijk Documentatiecentrum bewaren we nog een interview van hem over Oelegemse bijnamen. Op 15 april zat Liliane als allereerste bezoeker alleen in de molen, zonder Frans. Wij bieden Liliane en de familie onze oprechte deelneming aan. Ook wij zullen Frans missen.
Foto 9: Frans Vermeulen In memoriam Jos Sels Op 23 maart 2012 overleed Jos Sels. Velen zullen Jos enkel kennen als „de fietsenmaker van Oelegem‟. Hij had zijn fietsenwinkel met atelier in de Oudstrijdersstraat. Maar hij is meer dan fietsenmaker geweest. Hij werd geboren in Schilde op 11 november 1933. Hij groeide op in het gezin samen met twaalf broers en zusters. Vanaf zijn jeugd woonde het gezin op de hoek van het huidige Torenplein en de Vlotstraat, nu de apotheek, de vroegere herberg De Valk, waar zijn ouders een kruidenierszaak uitbaatten. Hij bezocht hier de lagere school en deed zijn eerste communie op zesjarige leeftijd en de plechtige communie aan twaalf jaar. Over zijn carrière als misdienaar kon hij uren vertellen:”Ondertussen was ik misdienaar geworden. We kregen opleiding van de zusters. We moesten toen nog teksten in het latijn van buiten leren.” Een speciale attractie was de klokken luiden:”Wanneer de klokken op volle toeren aan ’t luiden waren en het klokzeel beneden was, op dat moment zo hoog mogelijk grijpen, dan vloog je letterlijk een heel eind boven het orgel uit.” 6
Jos werd jonge man en voelde zich al gauw aan getrokken tot het wielrennen. In de jaren 1956 tot 1958 kende hij zijn meest actieve rennersperiode. Ontelbare koersen deed hij mee in binnen- en buitenland: grote rondes in Oostenrijk, Slovakije, Zwitserland, het eiland Man, in Noorwegen en Zweden. Ook in het België startte hij onder andere in de omloop van Midden-België, in de grote prijs van Antwerpen en vele andere. Hij reed een respectabel palmares bijeen want meestal eindigde hij vooraan en won hij zelfs. In 1962 hing hij zijn rennersfiets aan de haak en begon een fietsenzaak op het huidige Torenplein en later in de Oudstrijdersstraat. Hij was de toeverlaat voor fietsend Oelegem. Rond 2000 stopte hij de fietsenzaak en trok zich terug. Echter was dit nog geen reden om op zijn lauweren te rusten. Hij speelde nog jaren verdienstelijk tafeltennis in de Orka en was lid van de kerkfabriek in Oelegem. Bovendien zong hij in het parochiekoor. We mogen echter ook niet zijn bijdrage vergeten aan het heemkundig erfgoed van Oelegem. Steeds was hij bereid te vertellen (en hij was een vlotte verteller) over de oorlog, over zijn jeugd, zijn carrière als wielrenner. Bovendien heeft hij zijn kennis over de bijnamen, die in Oelegem gebruikt werden, doorgegeven in een interview. In het gemeentelijk documentatiecentrum Ranst kan men zijn eigenhandig geschreven verslagen en opgenomen interviews nog vinden. In alles wat hij deed was hij bescheiden, hij trad nooit op de voorgrond. Zo zullen we hem nog herinneren. De heemkundige kring betuigt aan zijn echtgenote Maria, de kinderen en verdere familie onze deelneming. Oelegem verloor kort na elkaar twee markante figuren.
Foto 10: Jos Sels
7
MOLENNIEUWS HEEMKUNDIGE SPROKKELS 31 ste jaargang - nr.2: april – juni 2012 Joke Bungeneers, Kerkstraat 17, Oelegem (03 383 34 24) Hilde De Ridder, Bolkerhoeveweg 3, Oelegem Eric De Vos, Hoornveldstraat 2c, bus 1.1, Oelegem (03 383 28 17) Danny Huygens, Kerkstraat 17, Oelegem (03 383 34 24) Luk Kegeleers, Kantonbaan 11, Oelegem (0479 505527) Jan Nys, Muizenheuvel 24; Oelegem (03 383 42 77) Willem Segers, Lindedreef 74, 2980 Halle-Zoersel (03 383 18 09) Walter Van der Avert, Berkenlaan 2/3, Ranst (03 475 94 26) Luc Verachtert, Roggelaan 6, Ranst (03 475 16 48) Johan Wouters, John Kennedylaan 7, Oelegem (03 383 22 76)
ACTIVITEITENKALENDER
ACTIVITEITENKALENDER VASTE ACTIVITEITEN Meulenmalen:
telkens de tweede zondag van de maand, dus op 13 mei, 10 juni… (niet in juli & augustus), 09 sept., 14 okt. (van 11 tot 17 uur, geleid bezoek aan de molen mogelijk).
Molenzondagen: iedere laatste zondag van de maand van 14 tot 17 uur, 27 mei, 24 juni, 29 juli, 26 augustus
SPECIALE ACTIVITEITEN Zondag 10 juni: laatste meulenmaal voor de vakantieperiode met vernieuwde Oelegemse fotoreeks vanaf 11 uur in de Stenen Molen samengesteld door Willem Segers In de Stenen molen zijn ook twee Oelegemse fotoreeksen te koop: -acht foto‟s uit 1999 van Danny Huyens (voor 5 euro) -acht foto‟s uit de helft van vorige eeuw van de gezusters Schepers (5 euro) Ook de DVD 850 jaar Oelegem is voorlopig nog beschikbaar (10 euro) … en de meeste van onze jaarboeken. Zondag 09 september: eerste meulenmaal na de vakantieperiode medewerking aan OMD
8
