COR-Nieuws is een tweemaandelijkse uitgave van. de Commissie Ouderenzorg Religieuzen van de KNR

COR-Nieuws is een tweemaandelijkse uitgave van de Commissie Ouderenzorg Religieuzen van de KNR

NUMMER 5, OKTOBER 2011

C OR -T HE M A DA G 2 7 OK T O BE R 20 11

INHOU D

AANMELDING NI ET MEER MO GELIJK; MAXIMUM AA NTAL DEEL NEMERS BEREIKT

COR-Themadag 27 oktober 2011 ........... 1 Benchmark ............................................................................ 1 Herindicaties via Taakmandaat ............................ 2 Kleine Zorgorganisaties Krijgen het Moeilijk..................................................................................... 3 Raad van Toezicht model verplicht? ................. 3 Bijeenkomst voor Kleine Zorginstellingen bij Actiz .................................................................................... 4 De Religieuzen als in de Client in de Zorg ... 4

De COR-Themadag op donderdag 27 oktober a.s. is inmiddels geheel volgeboekt. Deelnemers zijn zelfs gevraagd om met zeker niet meer dan 2 personen te komen om zoveel mogelijk organisaties de kans te geven bij de themadag aanwezig te zijn. In de volgende COR-Nieuws zullen we een samenvatting van deze dag publiceren en een uitgebreid verslag is dan bij de KNR op te vragen. BENCHMARK

Model Klachtenregeling Vernieuwd ................... 4

Door Wien Pijnenburg, lid COR

Wetsvoorstel Cliëntenrechten ZOrg .................. 5

Lange tijd heb ik mij afgevraagd wat de meerwaarde is van deelname aan een Benchmark voor een kloosterverzorgingshuis, dat in principe alleen cliënten opneemt vanuit de eigen Congregatie.

Rubriek: Zicht op Zorg ................................................ 5 Vrijstelling Vennootschapsbelasting Zorgcorporaties afgeschaft ...................................... 5 Laat van u horen.............................................................. 6

Je kunt je afvragen is het geen appels met peren vergelijken?

Volgende COR-Nieuws ................................................. 6

Wat is een Benchmark?

Colofon ..................................................................................... 6

De Commissie Ouderenzorg en Religieuzen bestaat uit: Joop Peters (vz), zr. Greet van der Burg, pater Rein van Langen, Marie-Louise Luijbregts, Cynthia Lieshout en Wien Pijnenburg. Stafmedewerker vanuit de KNR is Yvonne van Geffen.

COR-Nieuws

nr. 5,oktober 2011

Benchmark is vertaalbaar als 'referentiekader' of 'ijkingskader' en een testprocedure om de prestaties van o.a. organisaties met elkaar te kunnen vergelijken. Benchmarking is een manier voor organisaties om van elkaar te leren, verantwoording af te leggen en toezicht te vergemakkelijken. In principe gaat het bij Benchmarking om drie stappen:

Pagina 1 van 6

1. Het vergelijken van de eigen processen en prestaties met die van de andere deelnemers; 2. Het analyseren van de verschillen tussen de diverse processen en prestaties door te proberen te begrijpen waarom deze worden toegepast; 3. Het verbeteren daarvan aan de hand van de informatie, verworven tijdens het proces. Deelname Deelname aan de Benchmark in de zorg is gratis voor zorginstellingen die lid zijn van ActiZ. De Benchmark wordt dan o.a. gefinancierd uit de contributie en de begroting van ActiZ. Deelnemers aan de benchmark ontvangen: overzichten met hun scores ten opzichte van de andere deelnemers, op het gebeid van Personeel, Cliënten en Bedrijfsvoering. Bovendien ontvangen ze een integraal dashboard op maat met de voor de organisatie belangrijkste uitkomsten. Om op de bovengenoemde vraag antwoord te krijgen heeft onze KVH besloten om de organisatie voor de Benchmarking aan te melden. In maart 2011 ging de Medewerkers Monitor van start. Bij de digitale vragenlijst kregen alle medewerkers een daarbij behorende inlogcode. De respons van 67,5 % lag ruim boven het landelijk gemiddelde. De uitslagen van de Monitor waren veelal een bevestiging van de vermoedens die er binnen de organisatie leefden. De gegevens voor de bedrijfsvoering waren wat gecompliceerder. Dit vanwege het feit dat we naast 28 verzorgingshuisplaatsen ook een verpleegunit van 18 plaatsen hebben. De plaatsen van de verpleegunit vallen echter formeel onder een andere zorgaanbieder, waarmee we een samenwerkingsovereenkomst hebben afgesloten. Het was dan ook een heel gepuzzel om de benodigde cijfers en resultaten onder de juiste onderdelen te rangschikken. De cliëntgegevens voor de Benchmark werden in ons geval gehaald uit de reeds vastgestelde gegevens van 2009. Dit vanwege

COR-Nieuws

nr. 5,oktober 2011

het feit dat organisaties, die dit soort gegevens verwerken, niet goed op elkaar zijn ingespeeld. Dat deze gegevens in de Benchmark van 2011 zijn meegenomen is een domper, omdat verbeterpunten die hieruit voortkwamen al reeds zijn uitgevoerd. Hierdoor verliest mijns inziens de Benchmark een reëel beeld van de huidige situatie. Conclusie: Ondanks dat nog niet alle gegevens binnen zijn, heeft het ons wel inzicht gegeven over onze bedrijfsvoering, waarbij mijn scepsis met betrekking tot de uitdrukking “Appels met Peren vergelijken” enigszins is weggenomen. Hoewel, zelfs onder Appels en Peren kent men vele soorten. Wien Pijnenbrug, lid COR

HER INDICAT IES V IA TAAK MANDAAT Alle zorgaanbieders zijn sinds 2010 'gemandateerd' om voor bepaalde cliëntgroepen onder bepaalde voorwaarden herindicaties af te geven. Dit heet een 'herindicatie via taakmandaat'. Met het gebruik van taakmandatering kunnen aanbieders de benodigde zorg van de cliënt snel starten. Sinds kort heeft het CIZ (Centrum Indicatiestelling Zorg) de voorwaarden hiervoor verruimd. Meer informatie is verkrijgbaar via de website van het CIZ; daar is de Handreiking van de Aanmeldfunctionaliteit beschikbaar, waarin onder meer de Herindicaties voor taakmandaat zijn opgenomen. Het CIZ toetst de door de zorginstelling afgegeven herindicaties steekproefsgewijs (aanvankelijk 25%). Als de herindicatie wordt geselecteerd voor toetsing, duurt het maximaal twee weken voor een indicatiebesluit wordt afgegeven. Wordt de herindicatie niet geselecteerd voor toetsing, dan kan de zorginstelling direct zorg inzetten. Meer info: www.ciz.nl

Pagina 2 van 6

KL EINE Z ORGORGANISA TIES KRI JGEN HET MOEIL IJK

pleeghuiszorg. Poerstamper verwacht de nodige fusies in dit deel van de sector. Bron: www.zorgvisie.nl

Vooral kleinere organisaties in de zorg komen in de gevarenzone terecht. Dit blijkt uit de benchmark die ActiZ hield onder instellingen in de ouderenzorg, thuiszorg en kraamzorg en hun cliënten. Robbert-Jan Poerstamper van PwC noemt als oorzaak de invoering van de normatieve huisvestingscomponent (NHC). Vanaf 2012 moeten zorginstellingen in de AWBZ zelf hun investeringen in gebouwen en apparatuur terugverdienen met het verlenen van zorg. Zij krijgen daarvoor compensatie in de vorm van de NHC. Als de kapitaallasten hoger zijn dan de NHC vergoedt, ontstaat het probleem. Voor kleine instellingen is extra nadelig dat zij over weinig onroerend goed beschikken. 5 procent van de zorgorganisaties loopt acuut risico, ruim tweederde hiervan zijn kleine instellingen. 13 procent loopt verhoogd risico op waardevermindering en 15 procent bevindt zich in de gevarenzone. Nog eens 9 procent van de instellingen kan vanaf 2012 druk op de exploitatie verwachten. Het gemiddelde rendement van kleine organisaties daalt van 3,7 naar 2,1 procent. Dat komt door de snelle afbouw van zorgzwaartepakketten- 1 en -2, de lichtere categorieën cliënten. In 2010 verdween 21,2 procent van deze zzp’s. Sommige van de hoofdzakelijk verzorgingsinstellingen kampen daardoor met leegstand en dus inkomstenderving. Andere zien een toename van zwaarder zorgbehoeftige patiënten en ondervinden dat het personeelsbestand daar onvoldoende op is toegerust. Kleine zorginstellingen zullen moeten kiezen of ze zich meer op de wijk richten of meer op ver-

COR-Nieuws

nr. 5,oktober 2011

RAAD VA N TOEZ IC HT MODEL VERPL ICHT? Zorgkantoor CZ heeft enkele zorginstellingen in de regio Zuid actief benaderd om hen te wijzen op een nota van wijziging in de inkoopprocedure 2012. Daarin wordt gesteld dat CZ de Governancecode zodanig interpreteert dat “een zorgaanbieder dient te beschikken over een meervoudig samengestelde Raad van Toezicht of Raad van Commissarissen die statutair verankerd is en waarvan bestaan en samenstelling kenbaar zijn uit het handelsregister.” Deze wijziging is vooral bedoeld om te voorkomen dat er Raden van Toezicht zijn die bestaan uit slechts één persoon. Maar ook zorginstellingen die om goede redenen gekozen hebben voor een constructie met Raad van Bestuur en Titulaire Directie (het zogenaamde Vrijwilligersbestuur of Raad van Beheermodel), zouden door deze stellingname geweigerd kunnen worden. Desgevraagd zegt ActiZ zich op het standpunt te stellen dat hoewel de Governancecode weliswaar is geënt op het Raad van Toezichtmodel, dit niet betekent dat de code het Raad van Beheermodel uitsluit. Wel kan worden gevraagd dat de codebepalingen zoveel mogelijk analoog worden toegepast en dat via ”pas toe of leg uit” een verantwoording gevraagd wordt. ActiZ zal deze visie communiceren naar CZ. Mocht uw zorginstelling met problemen op dit gebied worden geconfronteerd dan adviseren we u contact op te nemen met ActiZ of met de COR.

Pagina 3 van 6

BIJEENK OMST VOOR KL EINE ZORGINST ELLI NGEN B IJ ACTIZ Op vrijdagmiddag 4 november 2011 van 14.00 uur tot 18.00 uur organiseert ActiZ een bijeenkomst voor zorginstellingen met een omzet van minder dan 10 miljoen euro. In vervolg op een eerdere bijeenkomst over de kansen en bedreigingen die de wat kleinere organisaties ervaren, wordt tijdens deze nieuwe bijeenkomst ingegaan op de mogelijkheden die er zijn om de eigen strategische positie te versterken. Tijdens deze bijeenkomst zullen bestuurders van zorginstellingen een inleiding verzorgen over de manier waarop zij hun strategische positie versterken door middel van samenwerking, door het organiseren van veranderingsprocessen in alliantieverband en/of door aansluiting te zoeken bij Kennisnetwerken zoals het Branche-Innovatie Contract (BIC), of bij implementatieprogramma’s zoals In-Voor-Zorg. Aanmelden kan tot 26 oktober via het [email protected] cretariaat van ActiZ: of 030- 2739442. www.actiz.nl

VERA NDERENDE ROL R ELIGIEUZEN IN DE Z ORG Veel religieuze organisaties zien hun rol in de gezondheidszorg veranderen van zorgaanbieder naar zorgafnemer. Beslissingsbevoegdheden lagen vroeger vanzelfsprekend bij het bestuur van het religieus instituut als eigenaar van het vastgoed en organisator van de zorg. Maar door verkoop/verhuur, het openstellen voor nietreligieuzen en fusies van zorgorganisaties is de rol van het religieuze instituut aan het veranderen. Dat de directie van de zorginstelling in overleg met het bestuur van het religieus

COR-Nieuws

nr. 5,oktober 2011

instituut het zorgbeleid vaststelt is steeds minder vanzelfsprekend. Wettelijke inspraakorganen als ondernemingsraad en cliëntenraad zijn de klankborden voor de beleidsmakers. Religieuzen nemen steeds meer plaats in de cliëntenraden. Daarom is het van belang de ontwikkelingen op dit terrein van de cliënteninspraak goed te volgen. De COR zal hier de komende tijd meer aandacht aan gaan geven en hierin onder andere samenwerken met de Landelijke Organisatie Cliëntenraden (LOC).

MODEL KLACHTENREGELING VERNIEUWD ActiZ heeft samen met de Landelijke Organisatie Cliëntenraden (LOC) de modelklachtenregeling geactualiseerd. Voor leden van ActiZ geldt het gebruik van deze regeling als een lidmaatschapsverplichting. Van deze regeling kan alleen worden afgeweken in het voordeel van de cliënt. De modelklachtenregeling voldoet aan de eisen die de wetgeving aan klachtenregelingen stelt. Daarnaast zijn aanbevelingen uit de Klachtenrichtlijn gezondheidszorg van het CBO in de regeling verwerkt. De actualisatie was nodig omdat met ingang van 1 januari 2011 de Landelijk Beroepscommissie Klachten (LBK) is opgeheven en op diezelfde datum de geschillencommissie VVT van start is gegaan. De geschillencommissie VVT beoordeelt geschillen tussen cliënt en zorgaanbieder. Van een geschil is sprake als een klacht niet naar tevredenheid van de cliënt is opgelost door de zorgaanbieder. De Geschillencommissie is daarnaast op grond van de Algemene Voorwaarden VVT bevoegd te oordelen over geschillen met betrekking tot de totstandkoming of de uitvoering van de overeenkomst tussen cliënt en zorgaanbieder. Zo-

Pagina 4 van 6

wel de cliënt als de zorgorganisatie kan een geschil aanhangig maken. Meer informatie op: www.actiz.nl of www.loc.nl

WETSV OORS TEL CLIËNT ENR ECH TEN ZORG De Wet cliëntenrechten zorg (Wcz) is een wetsvoorstel om de rechten van cliënten in de zorg te regelen. Als de wet is ingevoerd, verdwijnen vier andere wetten: de Kwaliteitswet, de Wet klachtrecht, de Wet medezeggenschap cliënten zorginstellingen (Wmcz) en de Wet toelating zorginstellingen (WTZi). In de Wcz staat de medezeggenschap geregeld van instellingen, die: 1. Zorg verlenen in het kader van de Algemene wet bijzondere ziektekosten (Awbz); 2. Zorg verlenen aan cliënten die dag en nacht in de instelling wonen; 3. Maatschappelijke opvang en/of vrouwenopvang bieden; 4. Huishoudelijke zorg bieden. Alle onderdelen van deze instellingen moeten een cliëntenraad hebben. Daarnaast kan men kiezen voor een centrale cliëntenraad. Een kleinschalige woonvoorziening van een zorginstelling hoeft geen cliëntenraad meer te hebben. Hetzelfde geldt voor alle zorg-/welzijnsinstellingen die de Wcz niet noemt. Het wetsvoorstel Wcz beoogt de rechtspositie van cliënten in de zorg te verstevigen en bij te dragen aan een omslag in het denken over de regie en de sturing van de zorg: zorgaanbieders, zorgverzekeraars en beleidsmakers moeten vanuit het perspectief van de cliënt de zorg inrichten en vormgeven Meer informatie op: www.loc.nl of www.actiz.nl

COR-Nieuws

nr. 5,oktober 2011

RUBR IEK: ZICHT OP ZORG In COR-Nieuws willen we steeds een zorginstelling onder de aandacht brengen die op een bijzondere manier zorg verleent aan religieuzen. Dat kan een Kloosterverzorgingshuis zijn, maar ook een reguliere zorginstelling die religieuzen als (deel)doelgroep heeft. Hiermee willen we een platform bieden aan zorginstellingen die oog hebben voor de specifieke zorg aan religieuzen en ook de diversiteit laten zien in de ouderenzorg aan religieuzen. Wilt u uw zorginstelling onder de aandacht brengen, neem dan contact op met Yvonne van Geffen via: [email protected].

APART E BANKREK ENI NG PERSOONSGEBONDEN BUDGET Om fraude met het pgb tegen te gaan worden alle budgethouders verplicht om een aparte bankrekening te openen en kunnen betalingen aan zorgverleners uitsluitend nog via de bank plaatsvinden. De COR meent op basis van eerdere afspraken dat de religieuzen ook nu geen persoonlijke bankrekening hoeven te openen, maar dat de rekening op naam van het religieus instituut geaccepteerd blijft worden. Wel adviseren wij een aparte bankrekening te openen voor het ontvangen van PGB-gelden en het doen van de uitbetalingen hiervan. Het Zorgkantoor mag vanaf 1 januari 2012 namelijk inzage vragen van de rekening waarop de PGB-gelden worden overgemaakt. VRIJST ELLI NG VENNOO TSC HAPSB ELASTING ZORGC OR PORATI ES A FGES CHA FT Bij de behandeling van het Belastingplan 2011 bleek het niet duidelijk of het aanbiePagina 5 van 6

den van zorgvastgoed op zich voldoende is om in aanmerking te komen voor vrijstelling van vennootschapsbelasting. Aan die onzekerheid wil de wetgever nu een einde te maken. Hiermee is definitief duidelijk dat ook vastgoedentiteiten van zorgorganisaties (aparte vastgoedstichtingen, e.d.) onder de vennootschapsbelasting vallen. Het wetsvoorstel 'Overige fiscale maatregelen' van het Belastingplan 2012 maakt duidelijk dat een zorgcomponent onontbeerlijk is voor het doen voor een beroep op vrijstelling. Vastgoedentiteiten van zorgorganisaties die uitsluitend vastgoed verhuren kunnen er geen beroep (meer) op doen, evenals woningcorporaties gespecialiseerd in zorgvastgoed. In de nieuwe tekst van het wetsvoorstel is het aanbieden van woonruimte aan bejaarden veranderd in verzorging van ouderen die niet meer zelfstandig kunnen wonen. De zorg is voortaan het uitgangspunt en daarmee een essentiële voorwaarde voor de toepassing van de vrijstelling. Zorgorganisaties met het vastgoed in een apart rechtspersoon doen er goed aan na te gaan of zij het risico lopen de vrijstelling te verliezen. Deze belasting heeft immers forse gevolgen voor het investeringsvermogen, zeker nu in het Belastingplan 2012 ook de aftrekmogelijkheden voor Anbi’s (Algemeen nut beogende instellingen) fors worden ingeperkt door de (her)bestedingsreserve niet meer open te stellen ‘voor aan derden ter beschikking gestelde onroerende zaken’. Optie voor zorgaanbieders is om het vastgoed toch onder de zorgstichting te brengen of enige zorg te verlenen vanuit de vastgoedrechtspersoon. Eerder heeft de staatsecretaris al aangekondigd terug te komen op de discussie over de zorgvrijstelling in de volle breedte. In het Belastingplan 2012 is dit beperkt tot modernisering van begrippen die dateren uit de wet van 1969 en het schrappen van COR-Nieuws

nr. 5,oktober 2011

bovengenoemde vrijstelling rond vastgoed. Niettemin wordt in het Belastingplan (opnieuw) aangekondigd dat nog wordt teruggekomen op de discussie over de zorgvrijstelling, mede in het licht van de discussie over winstoogmerk. Dit wordt evenwel vanwege de vele wijzigingen in de zorgsector rond bekostiging en de onduidelijkheid omtrent de vormgeving van het toekomstige toezicht uitgesteld. Bron: www.actiz.nl

LAAT VA N U HOREN U kunt uw zorginstelling voor religieuzen profileren in het COR-Nieuws in onze rubriek “Zicht op Zorg”. Ook nieuws uit uw organisatie, zoals een fusie, verhuizing, opening of een nieuwe directeur kan via ons bekend gemaakt worden in de wereld van religieuzen en zorg. Mail uw berichten naar: [email protected]. U kunt Yvonne van Geffen telefonisch bereiken via het secretariaat van de KNR: telefoon: 073 – 692 13 21.

VOLG ENDE COR-NIEU WS Het volgende COR-Nieuws wordt in december 2011 verzonden. De deadline voor de volgende editie is 2 december 2011. COL OFO N Het COR-nieuws is een tweemaandelijkse nieuwsbrief van de KNR op het gebied van ouderenzorg, specifiek vanuit de religieuze leefwereld. Deze nieuwsbrief wordt kosteloos toegestuurd aan voormalige leden van de VOR (Vereniging Ouderenzorg Religieuzen), aan religieuze instituten en aan belangstellenden die actief zijn op het gebied van ouderenzorg aan religieuzen. U kunt u aanmelden via [email protected] of schriftelijk via het adres van de KNR: COR, Postbus 111, 5201 AC ’s-Hertogenbosch. Het COR-Nieuws is ook digitaal te verkrijgen, in plaats van óf naast de papieren versie. De digitale versie is te vinden op de website van de KNR www.knr.nl, op de pagina van de commissie COR. U kunt ook een verzoek sturen om de nieuwsbrief digitaal te ontvangen op uw e-mailadres. Stuur daarvoor een berichtje naar [email protected]. Pagina 6 van 6