COR-NIEUWS COR-Nieuws is een tweemaandelijkse uitgave van de Commissie Ouderenzorg Religieuzen van de KNR NUMMER 2015-1, FEBRUARI 2015
WAT STAAT ONS TE GEBEUREN?
IN H OU D
Door Pater Ton Zwart, lid COR
COR-Nieuws is een twee-maandelijkse uitgave van
de Commissie Ouderenzorg Religieuzen van de KNR
Wat staat ons te gebeuren? .......................... 1
WMO of ZVW? ............................................. 8
Mensen zijn niet hetzelfde. De een kijkt met vertrouwen de toekomst tegemoet; de ander maakt zich zorgen. De een rust pas als nieuwe regelingen tot in alle gevolgen helder zijn; de ander vindt de grote lijnen al genoeg. Met bestuurders is het al niet anders: de een wacht rustig af wat er gaat gebeuren onder het motto “komt tijd komt raad”; de ander vertrouwt het allemaal niet zo en vindt: “je moet er wel bij blijven”. Zelf voel ik me wat heen en weer geslingerd tussen deze twee houdingen. Ik zou meer willen begrijpen van wat er allemaal speelt in de wereld van de Zorg, maar ik zie ook wel dat me dit maar ten dele lukt. Er zijn zoveel spelers op nationaal en lokaal vlak. Bovendien spreken zij een taal die misschien voor de betrokkenen helder is maar voor buitenstaanders doorspekt met jargon.
Nieuws uit het Land ..................................... 9
De veranderingen in de zorg
Congres Reliëf: Kracht en Kwetsbaarheid ....... 3 Toekomst van Ouderenzorg aan Religieuzen ... 3 Congres Invoering Wet Langdurige Zorg......... 4 Kompas voor het Inrichten van een sociaal Wijkteam ................................................... 4 Week van Zorg en Welzijn ............................ 5 Identificatieplicht Wet langdurige Zorg minder streng ............................................. 5 (Her)indicaties Persoonsgebonden Budget ZVW .......................................................... 5 Alle veranderingen in de PGB-zorg in 2015 ..... 6 Veel Vormen Kortdurende Opname ................ 6 Nieuwe Regels Respijt- en Logeerverblijf ........ 7 Mystery Guests met een Missie ..................... 8
Laat van U horen ........................................10 Volgende COR-Nieuws.................................10 Colofon .....................................................10 De Commissie Ouderenzorg en Religieuzen bestaat uit: Joop Peters (vz), zr. Greet van der Burg, pater Rein van Langen, pater Ton Zwart, Marie-Louise Luijbregts, Armand Villevoije en Wien Pijnenburg. Stafmedewerker vanuit de KNR is Yvonne van Geffen. Te bereiken via de KNR 073-6921321 of
[email protected].
COR-Nieuws 2015
nr. 1, februari
We hebben het al vaak gehoord: het jaar 2015 brengt grote veranderingen in het zorgstelsel van Nederland. Ouderen willen langer in hun oude, vertrouwde omgeving blijven wonen en de Rijksoverheid speelt hierop in door een scheiding van wonen en zorg door te voeren. Ouderen gaan pas naar een instelling of verpleeghuis, als het thuis echt niet meer gaat. Tot aan dat moment houdt de Rijksoverheid zijn handen af en laat het aan het lokale veld over om de ouderen de zorg en begeleiding te geven die zij nodig hebben. Dat wordt “zorg op
Pagina 1 van 10
maat” genoemd in de veronderstelling dat het lokale veld beter dan wie dan ook kan beoordelen wat werkelijk nodig is. De overheveling van taken en verantwoordelijkheden naar het lokale veld is echter ook een bezuiniging, noodzakelijk geworden vanwege de sterke vergrijzing van de bevolking. Wie zijn het lokale veld? Veel moet dus op het lokale vlak gebeuren, maar wie zijn er de spelers? Dat is allereerst de gemeente, maar dat zijn ook de huisarts, de wijkverpleegkundige, familie, vrienden, buren en buurtverenigingen. De gemeente heeft het initiatief en moet met de oudere zelf en de andere betrokkenen aan tafel gaan zitten om samen een zorgplan op te stellen. De basis van de zorg wordt zo gelegd in het “keukentafelgesprek”. Het klinkt allemaal huiselijk, maar ondertussen wordt hier een poging gedaan om een culturele trend van de laatste decennia om te buigen: van individualisme naar participatie. Terecht is er op gewezen dat culturele trends een wat langere aanlooptijd nodig hebben dan een overgangstijd van één jaar.
ciën van een religieus instituut alleen maar aan zichzelf besteden is ook geen optie, omdat een religieus instituut daarvoor niet is opgericht. Een voorbeeld Verschillende medebroeders van mij hebben een brief ontvangen van de gemeente Tilburg, waar zij wonen. Daarin wordt hun meegedeeld dat een deel van de zorg die nu onder de AWBZ valt overgaat naar de gemeente. Voor 2015 behouden ze nog het recht op zorg, zoals zij die nu ontvangen. De gemeente Tilburg heeft daarvoor een contract gesloten met hun huidige zorgaanbieder. Tot zover blijft alles bij het oude. Wat er in 2016 gaat gebeuren hangt af van het contact dat de gemeente aankondigt met mijn medebroeders te gaan zoeken om met hen afspraken te maken over hun toekomst of zoals de brief het zegt: “We bekijken samen wat u zelf (nog) kunt, of met hulp uit uw omgeving. Waar nodig komt er passende ondersteuning. Daarbij gaan we niet uit van standaardoplossingen, maar bekijken we samen met u wat nodig is”.
De plaats van de religieuzen De sleutelrol van de gemeente betekent dat de precieze gevolgen van de nieuwe wetgeving niet overal dezelfde zullen zijn. Veel zal afhangen van de contacten die er bestaan tussen religieuzen en hun vertegenwoordigers aan de ene kant en de gemeentelijke verantwoordelijken voor de zorg aan de andere kant. De Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) bestaat al sinds 2007 (onlangs uitgebreid in 2014), dus zullen die contacten er wel zijn. Maar het is goed die te evalueren op basis van wederzijds begrip voor elkaars positie. Gemeenten hebben het niet gemakkelijk doordat ze er veel zorgtaken hebben bijgekregen, terwijl ze op de bijbehorende geldstromen beknot worden. Religieuzen hechten aan hun leven in gemeenschap, wat er door de vergrijzing niet eenvoudiger op wordt. Ze willen graag mantelzorg geven aan elkaar, maar de mantelzorgers worden in toenemende mate zelf hulpbehoevend. De finan-
COR-Nieuws 2015
nr. 1, februari
De brief is meer dan correct en wekt vertrouwen. Niettemin de cruciale woorden zijn: “wat u zelf (nog) kunt, of met hulp uit uw omgeving”. Hier is ruimte voor begrip en onbegrip voor de religieuze situatie. Ik heb geen enkele aanwijzing dat de gemeente Tilburg neigt naar onbegrip. Integendeel, de persoon die de brief heeft ondertekend heeft al jaren ervaring met de WMO en heeft al veel religieuzen met ondersteuning geholpen. Maar dit hoeft niet overal het geval te zijn. Iedere gemeente moet zijn eigen weg vinden met behulp van de medewerkers die voorhanden zijn. In een geseculariseerde maatschappij mogen we er niet van uitgaan, dat alle medewerkers begrip en waardering voor de religieuze levenswijze weten op te brengen. We zullen er zelf aan moeten werken om dit begrip te kweken. Ton Zwart msc, lid COR
Pagina 2 van 10
CONGRES RELIËF: KRACHT EN KWET SBAARH EID
en mee te praten over kracht en kwetsbaarheid.
Vrijdag 13 maart 2015 houdt Reliëf haar jaarcongres met als thema: kracht en kwetsbaarheid. Bestuurders, beleidsmakers, geestelijk verzorgers, werkers in zorg en welzijn, politici, mantelzorgers, vrijwilligers en cliënten zijn deze dag welkom in Conferentiecentrum Zonheuvel in Doorn.
De kosten bedragen € 175 (niet-leden) / € 95 (leden) / € 45 (studenten).Meer informatie en opgave via de website, e-mail
[email protected] of telefonisch: 030-261 0454.
Zijn patiënten en cliënten wel zo mondig en krachtig als beleidsmakers vaak denken met alle nadruk op autonomie, eigen regie en kracht? Mag het in zorg en welzijn ook gaan over kwetsbaarheid? Goede zorg begint immers met de ontmoeting tussen kwetsbare mensen. Kracht en kwetsbaarheid – ze kunnen niet zonder elkaar. De volgende sprekers leveren in het hoofdprogramma een bijdrage: - Prof. dr. Andries Baart, geestelijk vader van de presentietheorie- en benadering, zal spreken over ruimte voor kwetsbaarheid. Hij onderzoekt wat de (on)waarde is van kwetsbaarheid, welke gestalten ze kent en hoe ze zich verhoudt tot het discours van kracht, regie en meedoen. - Ds. Dick Couvee, diaconaal predikant binnen de Stichting Diaconaal Centrum Pauluskerk Rotterdam, vertelt over de rauwe werkelijkheid achter de beleidsverhalen over integratie en participatie. - Enny Hoenselaar, bestuurder van Stichting Sint Anna, betoogt vanuit haar persoonlijke en bestuurlijke ervaring dat aandacht voor kwetsbaarheid om daadkrachtig bestuur vraagt. Dagvoorzitter is drs. Clémence Ross, bestuurder van Agora, steunpunt palliatieve zorg en voormalig staatsecretaris van het ministerie van VWS. Zij plaatst het thema in het perspectief van de participatiesamenleving en verbindt het met de idee dat de overheid een schild voor de zwakken is. Tijdens de drie deelsessies (care, cure en maatschappelijk ondersteuning), worden deelnemers geïnspireerd om mee te denken
COR-Nieuws 2015
nr. 1, februari
www.relief.nl
TOEKOMST VAN OUDERENZORG AAN RELIGIEUZEN Dat de omvorming van de zorg in Nederland niet eenvoudig zou zijn, was te verwachten. Toch worden beleidsmakers steeds weer verrast door de weerbarstige werkelijkheid die niet past in uitgedachte systemen. Het recht voor vrije artsenkeuze, ook voor minder draagkrachtigen is uitgebreid in de belangstelling gekomen. Vervolgens kwamen de problemen rond het uitbetalen van de PGB’s door de Sociale Verzekeringsbank in het nieuws. Met alle veranderingen op zoveel aspecten van de zorg, blijft zorg voorlopig een nieuwsitem. Ook de ouderenzorg voor de specifieke doelgroep religieuzen is volop in beweging en zoekt naar mogelijkheden in het veranderende zorglandschap. Extra handicap voor deze zorg is dat de doelgroep al jaren kleiner wordt. Onderbezetting en leegstand leiden tot financiële risico’s, maar ook tot problemen in het handhaven van kwaliteit van (religieus) leven in een huis. Meer samenwerking om de zorg met een religieuze levenssfeer in stand te houden, lijkt dan ook voor de hand te liggen. Heeft u plannen om uw Klooster Verzorgingshuis om te vormen tot een Klooster Thuiszorg Organisatie of een Klooster Woon Zorg Organisatie, of denkt u aan schaalvergroting of juist afstoting van onderdelen? Zoekt u samenwerking in of buiten uw regio? Laat het ons weten. De COR wil hierbij als intermediair optreden, en vraag en aanbod samen brengen. Reacties:
[email protected]
Pagina 3 van 10
CONGRES INVOERI NG WE T LANGDURI GE ZORG Op maandag 9 maart vindt het 2de Congres Invoering Wet langdurige zorg (Wlz) plaats in de Jaarbeurs Utrecht. De behoefte aan informatie over de implementatie van de Wlz is groot. Op het 1ste Wlz-congres dat plaatsvond op 8 december 2014 in Den Haag, waren bijna 1100 bezoekers aanwezig. Plenair vertelt René van Staveren hoe hij de zorg van zorgverlener Opella voor zijn moeder ervaart. Lennart Booij gaat in gesprek met Martijn Verbeek, directeur langdurige zorg bij het ministerie van VWS en Erik-Jan Wilhelm, Directeur Zorginkoop Care bij Achmea Divisie Zorg & Gezondheid. Hans Ouwehand, vice-voorzitter Raad van Bestuur CIZ geeft een presentatie over klantbediening, fraude-monitoring en de rol van de poortwachter. In 3 workshoprondes kunt u kiezen uit 36 workshops waarin u geïnformeerd wordt en vragen kunt stellen over onderwerpen als PGB in de Wlz, Uitvoering trekkingsrecht PGB, Kwaliteitskader Wlz, Indicatiestelling, Bekostiging VPT en MPT, Cliëntenraden en de Wlz en een keur aan andere relevante onderwerpen. Tijdens dit congres lichten medewerkers van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) en anderen u in over de veranderingen in beleid en regelgeving rondom intensieve zorg vanuit de Wlz:
Welke leveringsvormen zijn er? Hoe is de toegang geregeld? Hoe wordt verantwoording afgelegd over geregelde zorg? Welke afbakening en samenhang is er (voorzien) met de andere vormen van langdurige zorg in de Wmo 2015, Zorgverzekeringswet en de Jeugdwet? Welke hulp en ondersteuning wordt er aangeboden voor zorgaanbieders
COR-Nieuws 2015
nr. 1, februari
bij de implementatie van alle veranderingen ten gevolge van de Hervorming langdurige zorg? Het congres Invoering Wet Langdurige zorg 2015 is kosteloos toegankelijk voor cliëntenorganisaties, zorgaanbieders in de langdurige zorg, zorgkantoren en zorgverzekeraars, adviseurs van zorgaanbieders en gemeenten. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met In voor zorg! via 030-789 2510 of e-mail:
[email protected]. Meer info: www.invoorzorg.nl
KOMPAS VOOR HET I NRICHTEN VAN EEN SOCIAAL WIJKTEAM Heeft u als zorgverlener plannen om een sociaal wijkteam in te richten? Vilans, kenniscentrum voor langdurige zorg, bundelde lessen uit de praktijk in het Wijkkompas. Bij het inrichten van sociale wijkteams komt veel kijken. Het vraagt om een andere, integrale manier van werken. Dat is soms nog wennen en zoeken naar de juiste samenstelling en werkwijze. In de afgelopen periode heeft Vilans een aantal proefprojecten uitgevoerd die een eerste indicatie geven van wat werkt en niet werkt bij het inrichten van sociale wijkteams. Ze hebben deze lessen uit de praktijk gebundeld in dit Wijkkompas. In het Wijkkompas zijn de toekomstscenario’s en de ‘wijkfoto’ belangrijke eerste stappen. Daarnaast bespreken ze in het wijkkompas negen onderwerpen waarvan ze in de praktijk hebben gezien dat deze belangrijk zijn bij de inrichting van de sociale wijkteams. Per onderwerp benoemen ze waar het om gaat, wat het oplevert en welke dilemma’s u tegenkomt als u hiermee aan de slag gaat. De wijkkompas is gratis te downloaden van de website: www.vilans.nl
Pagina 4 van 10
WEEK VAN ZORG EN WEL ZIJN Van 16 tot en met 21 maart 2015 vindt voor de derde keer de Nationale Week van Zorg en Welzijn plaats. Duizenden zorg- en welzijnsorganisaties in het hele land openen deze week hun deuren voor het grote publiek. Doel is op een zelfbewuste en strijdvaardige wijze te tonen dat de sector, ondanks de vele bezuinigingen, werkt aan de toekomst van de zorg en dat 'tijdens de verbouwing' het werk gewoon doorgaat. Het is dé mogelijkheid voor zorg en welzijn om te laten zien hoe het er in een opvangcentrum of verpleeghuishuis precies aan toe gaat, welke geavanceerde technieken er in een ziekenhuis gebruikt worden en hoe leuk, uitdagend en vooral belangrijk het werk is. Het kan allemaal tijdens de Nationale Week van Zorg en Welzijn, die deze editie werkt met het thema ‘Zo werkt zorg’. De Nationale Week van Zorg en Welzijn is een initiatief van de 16 regionale werkgeversorganisaties in zorg en welzijn, die samenwerken in Stichting RegioPlus. Meer info: www.weekvanzorgenwelzijn.nl
IDENTIFICATIEPLI CHT WET LANGDURIGE ZORG MINDER STRENG Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) heeft besloten dat per direct een kopie van een geldig identiteitsbewijs voor het aanvragen van zorg uit de Wet langdurige zorg (Wlz) of Eerstelijns Verblijf in sommige gevallen niet verplicht is. Om die reden gaat VWS de Wet langdurige zorg aanpassen. De aanpassing geldt alleen voor aanvragen door instellingen die al een identiteitscheck bij een cliënt hebben gedaan en daartoe gemachtigd zijn. Denk aan ziekenhuizen, zorgaanbieders, huisartsen en wijkverpleegkundigen. De aangepaste werkwijze gaat per direct in, dus vooruitlopend op de wetswijziging.
COR-Nieuws 2015
nr. 1, februari
Het Centrum Indicatiestelling Zorg neemt alleen complete aanvragen in behandeling voor zowel zorg uit de Wlz als de subsidieregeling Eerstelijns Verblijf. Een kopie van een geldig identiteitsbewijs was daarvoor een van de vereisten. Fraudebestrijding was de achterliggende reden. Het specifiek vragen om een afschrift van een identiteitsbewijs zorgt voor vertraging in de afhandeling van indicatieaanvragen en leidt mogelijk tot de voor de cliënt onwenselijke situatie dat deze later of te laat van de Wlz gebruik kan maken. Dit heeft VWS doen besluiten de wet te gaan aanpassen. Info www.ciz.nl
(HER)INDICATIES PERSOONSGEBONDEN BUD GET ZVW Vanaf 1 januari 2015 kunnen zorgaanbieders gevraagd worden door PGB-houders om een indicatie te stellen voor de zorgverzekeringswet. In deze indicatie staat alleen het aantal uren verpleging en/of verzorging dat de verpleegkundige inschat dat deze cliënt aan zorg nodig heeft. Hiervoor is een standaard aanvraagformulier beschikbaar. De PGB-houder moet deze indicatie, samen met een zorgplan en het budgetplan bij de eigen zorgverzekeraar indienen ter beoordeling. De afweging of de cliënt in aanmerking komt voor het PGB, is aan de verzekeraar. Deze indicaties kunnen gesteld worden door een verpleegkundige met HBO-V, deze hoeft niet per sé gecontracteerd te zijn. Ook ongecontracteerde aanbieders (bijv. bemiddelingsbureaus met de juiste functionarissen in dienst) mogen (her)indiceren. Als de budgethouder momenteel zorg ontvangt van ongediplomeerde dan wel lager gediplomeerde zorgverleners, kan hij aan een gecontracteerde partij vragen om de indicatie te stellen en de zorg periodiek te evalueren. De verzekeraars hebben hiertoe de prestatie ‘Indicatiestelling en evaluatie voor PGB Verpleging en Verzorging’ ingekocht bij aanbieders van wijkverpleging.
Pagina 5 van 10
Het proces rondom het persoonsgebonden budget is verder uitgewerkt in het modelreglement PGB, te vinden op de website van ActiZ. Bij het herindiceren van bestaande budgethouders gaat het om 27.000 (bestaande) budgethouders. Voor deze mensen geldt dat zij een overgangsrecht hebben van een jaar (heel 2015 dus). Als de indicatie verloopt in 2015 moeten zij worden geherindiceerd. Aan het eind van 2015 moeten al deze mensen dus opnieuw zijn beoordeeld. Dit brengt extra kosten met zich mee die niet zijn meegenomen in de contractering van zorg in natura. Het probleem is landelijk bekend; er wordt gezocht naar een oplossing. bron: www.actiz.nl
A LLE VERANDERINGEN IN DE PGBZORG IN 2015
De veranderingen in de zorg zijn complex. Er zijn maar weinig mensen die het complete plaatje kunnen overzien. Per Saldo, belangenvereniging van mensen met een persoonsgebonden budget, heeft een special gemaakt waar in 40 pagina's de veranderingen goed in beeld zijn gebracht. De veranderingen zijn per onderwerp gegroepeerd voor alle doelgroepen. De special is gratis bezorgd bij alle leden en abonnees van Per Saldo. Bovendien staat deze praktische informatie nu voor iedereen toegankelijk op de website van Per Saldo en is ook als boekje te bestellen. Informatie: www.pgb.nl
VEEL VORMEN KORTDURE NDE OPNAME Het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) ontvangt veel indicatieaanvragen die gericht zijn op kortdurende opname in de VVsector. Het blijkt dat het onderscheid in de vormen en voorwaarden voor deze kortdu-
COR-Nieuws 2015
nr. 1, februari
rende zorg niet altijd duidelijk is. Het CIZ heeft geprobeerd hier meer duidelijkheid te scheppen. Hieronder een korte uitleg over de soorten aanvragen voor kortdurend verblijf in de VV-sector. Bij Geriatrische revalidatiezorg (GRZ) gaat het om een patiëntengroep met een revalidatievraag als gevolg van een acute aandoening die leidt tot stoornissen in mobiliteit en/of zelfredzaamheid. GRZ richt zich op het dusdanig verminderen van de functionele beperkingen dat terugkeer naar de thuissituatie mogelijk is. Geriatrische revalidatie is zorg die valt onder de Zorgverzekeringswet (Zvw) en wordt verzorgd via de revalidatie-instellingen. Het zorgprofiel ‘herstelgericht behandeling verpleging en verzorging’ is het voormalige Zorgzwaartepakket VV9B. In de Wlz is dit ZZP bekend onder de naam Zorgprofiel ‘herstelgerichte behandeling met verpleging en verzorging’. Ondanks het feit dat de geleverde zorg tijdelijk is, kan het Zorgprofiel in de Wlz worden afgegeven. De toegang tot het zorgprofiel ‘herstelgerichte behandeling met verpleging en verzorging’ is voor cliënten die een blijvende zorgbehoefte hebben die toegang geeft tot de Wlz. De herstelgerichte behandeling binnen dit Zorgprofiel kan erin resulteren dat de zelfredzaamheid of het functioneren van de cliënt verbetert. Dit zal echter niet zodanig zijn dat de aanspraak op zorg vanuit de Wlz vervalt. ‘Eerstelijns Verblijf basis en intensief’ is bedoeld voor cliënten die thuis wonen. Zij hebben kortdurend verblijf na een ziekenhuisopname nodig. De huisarts heeft dan, vaak in overleg met transferverpleegkundige of specialist ouderenzorg, vastgesteld dat de zorg thuis nog niet verantwoord geboden kan worden. Zie voor de voorwaarden en een verdere uitleg op de pagina Vraag en antwoord op de website van het CIZ. Palliatief terminale zorg: er komen vragen binnen over het verschil tussen ‘Eerste-
Pagina 6 van 10
lijns verblijf palliatief’, Palliatieve Thuiszorg (PTZ) extramuraal en het zorgprofiel ‘Beschermd Verblijf met intensieve palliatiefterminale zorg’. Het onderscheid is als volgt: PTZ-aanvragen voor zorg in de thuissituatie vallen onder de aanspraak Wijkverpleging binnen de Zorgverzekeringswet. Dit geldt voor cliënten die nog geen indicatie voor zorg vanuit de Wlz hebben of voor cliënten die een indicatie voor extramurale zorg hebben. PTZ-aanvragen voor intramurale zorg voor cliënten die nog geen indicatie voor zorg vanuit de Wlz hebben of voor cliënten die een indicatie hebben voor extramurale zorg zijn aanvragen voor ‘Eerstelijns verblijf palliatief’. Voor cliënten die op dit moment al een ZZP-indicatie hebben, vindt de beoordeling plaats op basis van de criteria die zijn beschreven in de ‘Beleidsregels indicatiestelling Wlz 2015’. Cliënten die al een Wlz-indicatie hebben, krijgen in de eindfase van hun leven de noodzakelijke zorg op basis van het eerder toegekende zorgprofiel. Dit tenzij de verzekerde voldoet aan alle criteria voor het zorgprofiel ‘Beschermd verblijf met intensieve palliatief-terminale zorg’ (het voormalig Zorgzwaartepakket VV10). Is dat het geval, dan kan het zorgprofiel VV10 worden geïndiceerd. Daarnaast is er ook een update over ZorgzwaartePakket VV03. Dit Zorgzwaartepakket is in 2014 afgegeven in verband met herstel na een ziekenhuisopname. In tegenstelling tot eerdere berichtgeving heeft ZZP VV03 WEL overgangsrecht naar de Wlz. Bij gelijkblijvende zorg en einde geldigheidsduur hoeft er geen herindicatie aangevraagd te worden. Bron: www.ciz.nl
geeropvang in de Wlz en kortdurend eerstelijnsverblijf vanuit de tijdelijke subsidieregeling. Gemeenten worden verantwoordelijk voor het ondersteunen van mantelzorgers van cliënten zonder Wlz-indicatie. Hoe gemeenten dat organiseren, staat hen vrij. Een belangrijke vorm van ondersteuning kan zijn het bieden van respijtzorg, dat wil zeggen: zorg waardoor een mantelzorger tijdelijk ontlast wordt van zijn taak. De respijtzorg in het gemeentelijk domein komt in de plaats van de huidige AWBZ-aanspraak kortdurend verblijf. De gemeente kan dit invullen door kortdurend verblijf in een instelling in te kopen. Indien er tijdens de respijtzorg wijkverpleging noodzakelijk is, dienen gemeenten en zorgverzekeraars hierover afspraken te maken. Gemeenten kunnen ook andere vormen van respijtzorg aanbieden, zoals thuisopvang, dagopvang of inzet van informele zorg. De Vereniging van Nederlandse Gemeenten heeft een handreiking voor gemeenten gemaakt. Deze handreiking bevat ook voor zorgaanbieders nuttige tips en inspirerende voorbeelden. Voor thuiswonende cliënten met een Wlzindicatie valt logeeropvang (om de mantelzorg te ontlasten) onder de Wlz. Het gaat dan om cliënten die hun Wlz-indicatie verzilveren via een pgb, volledig pakket thuis (VPT) of modulair pakket thuis (MPT). Logeeropvang wordt binnen de Wlz gemaximeerd op twee etmalen per week, maar kan worden opgespaard (tot een maximum van ruim 100 etmalen per jaar) en worden ingezet als de cliënt dat wenst.
NIEUWE REGELS RESPIJT- EN LOGEERVER BLIJF
Indien iemand een indicatie heeft voor de Wlz, kan door de mantelzorger geen beroep worden gedaan op respijtzorg vanuit het gemeentelijk domein.
Vanaf 1 januari 2015 zijn de regels rondom het respijt- en logeerverblijf gewijzigd. Er zijn verschillende varianten mogelijk: respijtzorg in het gemeentelijk domein, lo-
Kortdurend eerstelijnsverblijf is mogelijk bij een tijdelijke behoefte van de verzekerde aan medisch noodzakelijk verblijf in ver-
COR-Nieuws 2015
nr. 1, februari
Pagina 7 van 10
band met geneeskundige zorg. De medische noodzaak tot geneeskundige zorg van voorbijgaande aard moet de verzekerde zelf betreffen (en niet diens mantelzorger). Het is de bedoeling het kortdurend verblijf per 2016 onder de Zorgverzekeringswet te brengen. In 2015 wordt het echter nog via een tijdelijke subsidieregeling onder de Wlz gefinancierd. Wlz-cliënten komen niet in aanmerking voor eerstelijnsverblijf. Bron: www.actiz.nl
MYSTERY GUESTS MET EEN MISSIE De ‘Dames The’ (Tineke van den Klinkenberg en Hetti Willemse) zijn de afgelopen vier jaar op bezoek geweest bij 100 verpleeg- en verzorgingshuizen. Tijdens deze “zorgvisites” besteden de dames met name aandacht aan de vraag of het huis in kwestie als “thuis” voelt. Met als uitgangspunt de vraag “zou dit een fijne woonplek zijn voor mijn eigen moeder?” gaan zij door het hele land, van Sittard tot Siddeburen, op visite bij verpleeg- en verzorgingshuizen en delen THe-kopjes uit (maximaal 5) om hun beleving te waarderen. De resultaten van de 100 zorgvisites, met deze unieke invalshoek, zijn in de vorm van recensies en honderden Thuis-Voelen-tips te vinden op de website www.zorgvisite.nl. Deze mijlpaal wordt gevierd op 15 april met een High THe in woonzorgcentrum Steenvoorde ( 4 THe kopjes) in Rijswijk. Tijdens deze bijeenkomst zullen goede voorbeelden van het Thuis Voelen voor het voetlicht worden gehaald, maar ook de tips om tot verbeteringen te komen. Hiernaast wordt er gesproken over hoe het Thuis Voelen in alle woonzorgcentra kan worden verbeterd. Het project zorgvisite is een digitale vertaalslag van het succesvolle project ‘Houd de Naaste vast’ dat heeft geresulteerd in drie boeken over waardige zorg: Thuis Wezen, gesprekken over waardige zorg; Thuis Voelen, praktijkgids voor naasten en verpleeghuis als bondgenoten in waardige
COR-Nieuws 2015
nr. 1, februari
zorg; Thuis Zijn, bestuurders aan het woord en verpleeghuizen in beeld. Vereniging Het Zonnehuis heeft dit project gefinancierd met steun van enkele ouderenfondsen onder het motto ‘Inzet voor waardige zorg’. De gidsen Thuis Wezen, Thuis Voelen en Thuis Zijn zijn te downloaden van de website: www.zorgvisite.nl
WMO OF ZVW? Regelmatig komen bij ActiZ vragen binnen over het leveren van ‘persoonlijke verzorging’. Wanneer is dit nu Wmo? En wanneer is er sprake van wijkverpleegkundige zorg binnen het kader van de Zvw? Een toelichting. Er bestaat een onderscheid tussen nieuwe cliënten (1) en bestaande cliënten (2). Nieuwe cliënten (1) Voor nieuwe cliënten geldt dat de grondslag feitelijk geen onderscheidend criterium meer is. Als er sprake is van wijkverpleegkundige zorg gaat het om ‘zorg zoals de verpleegkundigen die plegen te bieden’. Het is van belang om de aanspraak helder voor ogen te hebben en te letten op ‘de behoefte aan geneeskundige zorg of een hoog risico hierop’; een en ander dus ter beoordeling van de (wijk)verpleegkundige. Zie de inhoud van dit ledenbericht. Ter vergelijking de ‘aanspraak’ in de Wmo: ARTIKEL 1.1.1 BEGRIPSBEPALINGEN: MAATSCHAPPELIJKE ONDERSTEUNING: 1°. bevorderen van de sociale samenhang, de mantelzorg en vrijwilligerswerk, de toegankelijkheid van voorzieningen, diensten en ruimten voor mensen met een beperking, de veiligheid en leefbaarheid in de gemeente, alsmede voorkomen en bestrijden van huiselijk geweld, 2°. ondersteunen van de zelfredzaamheid en de participatie van personen met een beperking of met chronische psychische of
Pagina 8 van 10
psychosociale problemen zoveel mogelijk in de eigen leefomgeving, 3°. bieden van beschermd wonen en opvang ARTIKEL 2.2.3 ALGEMENE VOORZIENINGEN Het college bevordert en treft de algemene voorzieningen ter bevordering van de zelfredzaamheid, participatie, beschermd wonen en opvang, die noodzakelijk zijn ter uitvoering van het plan, bedoeld in artikel 2.1.2, tweede lid ARTIKEL 2.3.5. LID 3 MAATWERKVOORZIENINGEN Het college beslist tot verstrekking van een maatwerkvoorziening ter compensatie van de beperkingen in de zelfredzaamheid of participatie die de cliënt ondervindt, voor zover de cliënt deze beperkingen naar het oordeel van het college niet op eigen kracht, met gebruikelijke hulp, met mantelzorg of met hulp van andere personen uit zijn sociale netwerk dan wel met gebruikmaking van algemene voorzieningen kan verminderen of wegnemen. De maatwerkvoorziening levert, rekening houdend met de uitkomsten van het in artikel 2.3.2 bedoelde onderzoek, een passende bijdrage aan het realiseren van een situatie waarin de cliënt in staat wordt gesteld tot zelfredzaamheid of participatie en zo lang mogelijk in de eigen leefomgeving kan blijven. Bestaande cliënten (2) Voor cliënten die in 2014 al persoonlijke verzorging ontvingen is de grondslag wel van belang. Dit wordt op de pagina’s 21, 22 en 23 uitgebreid toegelicht in de kamerbrief van staatssecretaris Van Rijn van 8 december 2014 (Voortgangsrapportage Hervorming Langdurige Zorg) Samengevat staat hier dat er in de Wmo sprake is van een overgangsrecht. Persoonlijk verzorging voor mensen met grondslag PSY, VG of ZG wordt in 2015 door de gemeenten geleverd. In de Zorgverzekeringswet (wijkverpleging) is sprake van een overgangsregime. Mensen met de grond-
COR-Nieuws 2015
nr. 1, februari
slag SOM, PG of LG kunnen in 2015 voor persoonlijke verzorging een beroep doen op de aanspraak wijkverpleging. De belangrijkste citaten uit de brief: ‘Voor een overgang naar de nieuwe situatie is in de Wmo 2015 bepaald dat voor de huidige AWBZ-cliënten aan wie persoonlijke verzorging wordt verleend op basis van de grondslagen psychiatrische aandoening of beperking, verstandelijke of zintuiglijke handicap, overgangsrecht geldt. Dat houdt in dat cliënten waarvan de AWBZ-indicatie in 2015 doorloopt gedurende de looptijd van de indicatie, tot uiterlijk 31 december 2015 recht op de zorg uit deze indicatie houden, voor begeleiding en/of persoonlijke verzorging. Dit geldt ook voor cliënten met een dubbele grondslag en van wie de dominante grondslag behoort tot de drie hierboven genoemde grondslagen. Het bijbehorende budget is gedecentraliseerd naar gemeenten.’ ‘Voor de Zvw geldt dat huidige AWBZ clienten aan wie persoonlijke verzorging nu wordt verleend op basis van de grondslagen psychogeriatrisch, lichamelijk beperking of somatische aandoening, in 2015 een beroep kunnen doen op de nieuwe aanspraak wijkverpleging. Zij kunnen gebruik maken van het geldende overgangsregime voor wijkverpleging. Het bijbehorende budget is onder de Zvw gebracht.’ Meer info: www.actiz.nl
NIEUWS UIT HET LAND
NIEUWE WEBSITE VOOR WOONZORGCENTRUM DE BEYART: Onder het motto “stilstand is achteruitgang” heeft De Beyart een geheel nieuwe website laten ontwikkelen, welke volledig is aangepast aan de moderne tijd, echter wel met de sfeer die kenmerkend is voor De Beyart. Er wonen leden van 12 Congregaties in De Beyart. Dat aantal is de afgelopen jaren tegen alle verdrukking in gegroeid. Neem eens een kijkje op: www.debeyart.nl.
Pagina 9 van 10
VACATURE CONTACTPERSOON Vanwege de behoefte aan meer mantelzorg en het vertrek van een van de teamleden, zoekt de Congregatie van Missiezusters van Onze Lieve Vrouw van Afrika op korte termijn een nieuwe collega als CONTACTPERSOON (16 uur per week) Kern van de functie: het bijdragen aan een prettig en passend woonklimaat voor de 30 Witte Zusters Woon Zorgcentrum Molenweide, appartementencomplex Molenhof en communiteit Molenwiek (alle in Boxtel), door het verlenen van individuele mantelen zorgtaken en hand- en spandiensten in de persoonlijke levenssfeer. Taken en verantwoordelijkheden: - Aanspreekpunt voor betreffende zusters; biedt luisterend oor; bevordert goede en open sfeer in de religieuze gemeenschap - Draagt mede zorg en houdt toezicht op de (im-) materiële leefomstandigheden en beleving van de zusters; observeert en signaleert bijzonderheden - Organiseert en begeleidt bij bezoek aan huisarts of specialist/ziekenhuis - Overlegt met verplegenden/verzorgenden - Helpt bij organiseren van persoonlijke zaken (boodschappen, schoonmaak, kleding) - Helpt bij organiseren van verjaardagen, feesten, jubilea, religieuze vieringen - Helpt bij (interne) verhuizingen - Onderhoudt indien nodig de contacten met familie en met derden - Organiseert, stimuleert en begeleidt bij persoonlijke of groepsactiviteiten - Organiseert palliatieve zorg en ondersteunt bij uitvaarten Functie-eisen: Kennis, betrokkenheid en (professionele) ervaring in (mantel-)zorg aan ouderen
COR-Nieuws 2015
nr. 1, februari
Opleiding in zorg- of welzijn op min. MBO-niveau Kennis en respect voor cultuur, spiritualiteit en levensstijl van religieuzen Interesse in de achtergronden van de missiezusters Zowel zelfstandig als in een klein teamverband kunnen werken Zich conformeren aan richtlijnen van bestuur MZOLA-NL
Geïnteresseerden kunnen tot uiterlijk 1 maart 2015 een sollicitatie met CV sturen naar: Missiezusters van O.L. Vrouw van Afrika, T.a.v. Mw. Marina van Dalen, coördinator MZOLA-NL, Achterberghstraat 20, 5281 AB Boxtel of een e-mail naar
[email protected]. LAAT VAN U HOREN U kunt uw zorginstelling voor religieuzen profileren in het COR-Nieuws in onze rubriek “Zicht op Zorg”. Ook nieuws uit uw organisatie, zoals een fusie, verhuizing, opening of een nieuwe directie kan via ons bekend gemaakt worden in de wereld van religieuzen en zorg. Mail uw berichten naar:
[email protected]. U kunt Yvonne van Geffen telefonisch bereiken via het secretariaat van de KNR: telefoon: 073-6921321.
VOLGENDE COR-NIEUWS Het volgende COR-Nieuws wordt in april 2015 verzonden. De deadline voor de volgende editie is 2 april 2015.
COLOFON Het COR-nieuws is een tweemaandelijkse nieuwsbrief van de KNR op het gebied van ouderenzorg aan religieuzen. Deze nieuwsbrief wordt kosteloos toegestuurd aan voormalige leden van de VOR (Vereniging Ouderenzorg Religieuzen), aan religieuze instituten en aan belangstellenden die actief zijn op het gebied van ouderenzorg aan religieuzen. U kunt u aanmelden via
[email protected] of schriftelijk via het adres van de KNR: COR, Postbus 111, 5201 AC ’s-Hertogenbosch. Het COR-Nieuws is ook digitaal te verkrijgen, in plaats van óf naast de papieren versie. De digitale versie is te vinden op de website van de KNR www.knr.nl, op de pagina van de commissie COR. U kunt ook een verzoek sturen om de nieuwsbrief digitaal te ontvangen op uw e-mailadres. Stuur daarvoor een berichtje naar
[email protected].
Pagina 10 van 10