Congres Kom erbij en praat mee… Gelderland in actie tegen eenzaamheid
DOORWERTH, 2 OKTOBER 2014
Inhoud Van het congres
maakten wij ook een filmverslag!
01
Inleiding
02
Interview met de gedeputeerde Jan Jacob van Dijk
03
De Langste Eettafel van Nederland Kom erbij en eet mee!
04
Werkboek tegen eenzaamheid De beleving is uitgangspunt
05
Tien workshops, tien tools Wat kwam aan de orde en waar vindt u dat?
06
Wat vond u?
07
Volg ons op Twitter
Georganiseerd door de Provincie Gelderland in het kader van de vijfde Week van Eenzaamheid. Samen met Spectrum partner met elan, Sensoor, SBOG, Zorgbelang Gelderland, Coalitie Erbij en de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen.
Waarom een congres? Naar schatting anderhalf miljoen mensen in Nederland voelen zichzelf chronisch eenzaam. En dit aantal blijft groeien.De trend naar steeds meer individualisering leidt ertoe dat mensen het eerder bij zichzelf zullen zoeken. Vergrijzing leidt ertoe dat mensen meer en meer op zichzelf aangewezen zijn. Eenzaamheid is een taboe. Mensen die eenzaam zijn, zullen dat niet snel vertellen. Uit schaamte, uit een gebrek aan vertrouwen, door te weinig gevoel van veiligheid. Professionals en vrijwilligers hebben dus al moeite om te constateren dat iemand eenzaam is. En als ze dat dan hebben opgemerkt, is er aan hun kant vaak een even grote schroom om het onderwerp te benoemen en ermee aan het werk
te gaan. Bovendien zijn de ‘gereedschappen’ voor betrokkenen bij eenzaamheid vaak lastig te vinden. Hoe ga je ermee om, welke hulpmiddelen zijn daarvoor en hoe werken die? Tijdens het congres ‘Kom erbij en praat mee… Gelderland in actie tegen eenzaamheid’ stond het thema ‘verbinden’ centraal. Verbinden in de zin van kennisuitwisseling en gezamenlijke benadering enerzijds, in de zin van het herkenen van eenzaamheid en het doorbreken van het taboe anderzijds. Het bestrijden van eenzaamheid begint met het delen van inzichten, ervaringen en kennis aan de kant van vrijwilligers en professionals. Want ook zij staan er anders alleen voor.
Aanwezig waren zo’n 300 professionals en vrijwilligers, die allen hun eigen redenen hadden om het congres te bezoeken.
Wat maakten we mee? Het congres opende met een welkomstwoord van Angelique Krüger van TV Gelderland, naar eigen zeggen ‘wereldberoemd in heel Gelderland, maar daarom af en toe niet minder eenzaam dan wij allemaal.’ Zij duidde het thema van de dag met nadruk op de toenemende eigen verantwoordelijkheid van de samenleving daarvoor. Na haar welkom verzorgde Theater Boven Water door
improvisaties een aantal vertalingen van ervaringen en belevingen van mensen uit het publiek, en gaven daarmee veel gevoel mee aan het thema en de aspecten daarvan. Een interview met verantwoordelijk gedeputeerde Jan Jacob van Dijk door Angelique Krüger leidde tot meer inzicht in de rol en ambities van de provincie Gelderland op het thema, die kortweg te duiden zijn als het daadwerkelijk opnemen van de rol van de ‘faciliterende overheid’. Een weergave van het interview vindt u hier. Meike Heessels van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN), verzorgde een presentatie van de tool die de HAN in samenwerking met andere WMO-werkplaatsen en Coalitie Erbij ontwikkelt. Dit instrument hanteert als eenvoudig uitgangspunt dat een effectieve aanpak van eenzaamheid zich baseert op de beleving en competenties van degene die eenzaam is. Verderop in deze krant vindt u een weergave van de tool. Het middagprogramma bestond uit een aantal workshops van partijen die gereedschappen tegen eenzaamheid hebben ontwikkeld. In twee ronden workshops kon kennis genomen worden van tien van deze tools. U vindt hier niet alleen beschrijvingen daarvan, maar ook links naar de vindplaatsen van de tools en van de organisaties die ze verzorgen; zodat deze congreskrant eigenlijk uw eigen gereedschapskist wordt. De workshops werden aan het eind van het ochtenprgramma ‘gepitcht’ door degenen die ze gaven, zodat de bezoekers van het congres hun
keuze konden maken uit het aanbod. Maar voor de workshops van start gingen, werden alle bezoekers uitgenodigd aan ‘De Langste Eettafel van Nederland’, een initiatief van Coalitie Erbij om gezamenlijk te lunchen. Verderop in deze krant vindt u meer informatie. Het congres werd besloten met een borrel, waarop de opgedane ervaringen met elkaar werden gedeeld; waar nodig, stak Angelique Kruger daar nog een handje toe. Want eenzaamheid begint met ergens verloren bij te staan – en op dit congres leerden we immers, hoe daarmee om te gaan.
THEATER BOVEN WATER Terugspeeltheater;
De ervaringen uitgebeeld
ANGELIQUE KRÜGER
Dagvoorzitter/presentator bekend van TV Gelderland
Een faciliterende rol in het sociale domein Jan Jacob van Dijk, gedeputeerde provincie Gelderland Jan Jacob van Dijk is namens het CDA als gedeputeerde bij de provincie Gelderland verantwoordelijk voor onder andere zorg en welzijn. Daarnaast is hij bijzonder hoogleraar christelijk sociaal denken aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. Een weergave van het interview dat hij gaf op het congres.
‘We hebben als provincies geen taak meer in zorg en welzijn. Die taken zijn bij de laatste bestuurlijke reorganisatie verdeeld tussen de gemeenten en de landelijke overheid. Gelderland heeft er bewust voor gekozen, nog wél een kleine rol te willen vervullen. In het coalitieprogramma hebben we daarvoor een programma ‘sociaal profiel’ opgenomen, dat zegt dat we weliswaar moeten bezuinigen, maar niet willen stoppen. We gaan het eenvoudigweg anders doen.
‘De transities in zorg en welzijn staan niet op zich. Ze hebben gevolgen voor de taken, verantwoordelijkheden en risico’s van gemeenten en de verhouding met burgers, maatschappij en met beleidsterreinen als onderwijs, arbeid en meer.
Dit vraagt nieuwe vormen van ontmoeting, werk, (digitale) voorzieningen en samenwerking die de leefbaarheid versterken. Het programma “Sociaal Profiel” helpt door maatschappelijke vraagstukken te signaleren, te agenderen en professionals in het veld te ondersteunen in de aanpak ervan.’
Inspiratie
Daarbij moet u denken aan de provincie als ondersteuner van de inspanningen van mensen en organisaties in de regio. Wij ondersteunen bijvoorbeeld koepels van vrijwilligers en subsidiëren ideeën voor de ontwikkeling van platforms, organisaties en tools in het sociale domein. Dat doen we gericht op een aantal thema’s die we samen met onze partners hebben geselecteerd. Dat zijn Actief Burgerschap, Gezondheid en Zorg, Leefbaarheid en Voorzieningen en het thema Kwetsbare groepen.
Binnen de laatste thema past de bijeenkomst van vandaag. Als provincie willen we bijdragen aan het bestrijden van structurele eenzaamheid, eenzaamheid dus die te wijten is aan hoe wij zaken hebben ingericht in de samenleving.Dat levert een zoektocht op, die wij samen met de professionals en vrijwilligers ondernemen. Wat er precies gebeurt, wat er goed gaat en mis gaat en wat we daarmee moeten doen. Daarin kunnen we een ondersteunende rol spelen door als regionaal bestuur mensen bij elkaar te brengen.
‘Ik heb hier allerlei verbindingen gevonden met mijn dagelijkse werk. Verbindingen tussen participatie, laaggeletterdheid, migranten, ouderen – en hun eenzaamheid. Ik hoop dat ik zinvol heb bijgedragen aan de discussie.’
Het lastige is, dat we als provincie daarin dus geen formele en structurele rol meer hebben. Maar met een congres als dit laten we zien, dat we nog wel een rol willen oppakken. We agenderen issues en maken ze bespreekbaar; dat kunnen we als provincie natuurlijk heel goed voor ieder onderwerp. En dus ook voor eenzaamheid.’
De Langste Eettafel van Nederland
Kom erbij en eet mee! Samen eten verbindt. Samen eten is een gemakkelijke en leuke manier om nieuwe mensen te ontmoeten. Of elkaar beter te leren kennen. Daarom bedacht Coalitie Erbij ‘De Langste Eettafel van Nederland’. Overal in het land organiseren organisaties, bedrijven en gewone mensen een eettafel in de Week tegen Eenzaamheid, een groot diner, een intiem etentje, een lunch of een high tea. Voor een vooraf uitgenodigde groep bekenden of in de openbaarheid, waardoor anderen kunnen aanschuiven. De ene eettafel is een huiskamerdiner van vier personen, de ander een grootse lunch voor honderden mensen in een verzorgingshuis – of tijdens een congres... Zo gaan overal in het land mensen met elkaar aan tafel, aan grote en kleine eettafels. Door alle tafels aan te melden op een website en te verbinden, ontstaat De Langste Eettafel van Nederland. Per persoon tellen we 50 centimeter. Zo maken we een kilometerslange eettafel. Vorig jaar bedroeg De Langste Eettafel van Nederland uiteindelijk 8,15 kilometer. Dit jaar stond de teller uiteindelijk op 12 kilometer en 219 meter!
Coalitie Erbij is een samenwerkings-
Het doel van Coalitie Erbij is het thema uit
die ieder op eigen wijze een maatschappe-
bekend te maken. Coalitie Erbij voert
verband van maatschappelijke organisaties, lijke rol spelen om eenzaamheid te voorkomen en te bestrijden.
de taboesfeer te halen en bespreekbaar en
daarvoor campagne, initieert onderzoek en ondersteunt samenwerking.
Met kleine stapjes over de drempel ‘Voor het doorbreken van je eenzaamheid is durf nodig. Durf om te dromen hoe het zou kunnen zijn, hoe je het zou willen hebben. Maar ook durf om daadwerkelijk iets te doen. Dat gaat in kleine stapjes het best. Want sommige mensen zijn al bang voor hun eigen gevoelens, laat staan dat ze ernaar kunnen handelen.’
Werkboek tegen eenzaamheid
De beleving is uitgangspunt De Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN) kreeg, net als de WMO-werkplaatsen van andere hogescholen, van het ministerie van VWS de opdracht, ‘iets te doen tegen eenzaamheid’. Samen met Coalitie Erbij, Stichting De Zonnebloem, Humanitas en Sensoor, ontwikkelde de HAN vervolgens een tool voor professionals en vrijwilligers. Meike Heessels, verbonden aan de HAN en trekker van het project, presenteerde de tool tijdens het congres.
‘Toen ik net bevallen was, was er natuurlijk heel veel aandacht. Maar om een of andere reden was ik nog nooit zo eenzaam geweest als juist toen. Ik had het gevoel alsof ik er helemaal niet meer toe deed, alsof ik er net zo goed niet kon zijn. Op een ochtend durfde ik het aan, om dat te zeggen tegen mijn man. En dat was het begin van het herstel.
Bovendien is degene die eenzaam is, niet de enige met een probleem. Tegenover zijn vraagverlegenheid staat vaak de handelingsverlegenheid van de vrijwilliger of professional. ‘Ik denk dat deze persoon eenzaam is, maar kan ik dat eigenlijk wel tegen hem zeggen? Hoe pak ik dat aan? En stel dat hij ja zegt, wat moet ik dan doen?’
Zeggen dat je eenzaam bent, is al een eerste stap. Daarna kun je er iets aan doen, en kunnen anderen je daarbij helpen. Maar als je het niet zegt, gaat niemand het zien. Het staat niet op je voorhoofd dat je eenzaam bent…
Eenzaamheid is dus vaak een complex probleem: meerdere oorzaken en meerdere perspectieven kunnen een rol spelen. Het gereedschap dat ik nu bij de HAN ontwikkel, richt zich daarom op alle kanten van het probleem: de kant van de eenzame en van degene die de helpende hand wil toesteken, de kant van het verhaal en van de oorzaken daarvan. We ondernemen een gezamenlijke zoektocht vanuit de beleving van beide betrokkenen, zodat beide partijen ontdekken wat er aan de hand is en wat er kan om dat op te lossen.
Het uitgangspunt bij alles wat je tegen eenzaamheid kunt doen, is dat het moet passen bij degene die eenzaam is. Er is altijd een verhaal, een reden voor de eenzaamheid. Als je dat verhaal niet als uitgangspunt neemt, is iedere inspanning zinloos.
Het moeilijkste bij eenzaamheid is vaak het signaleren ervan. Degene die eenzaam is, heeft tal van redenen om het er niet over te willen hebben. Maar zeggen dat je eenzaam bent, is wel de eerste stap naar het bestrijden ervan. En vervolgens moet je maatwerk kunnen leveren.
We hanteren daarbij een gefaseerde aanpak, met steeds kleine gereedschappen. Het herkennen van het probleem wordt gefaciliteerd met een signaleringskaart. Om te onderzoeken of de eenzame ondersteund wil worden, is er een vragenlijst en een aantal tips voor het aangaan van het gesprek; maar ook een reflector, waarmee degene die hulp wil verlenen zijn eigen vooroordelen en aannames kan herkennen. Als je wilt weten wat het verhaal is dat achter de eenzaamheid schuil gaat en de oorzaken wilt vinden, kun je gebruik maken van ons model voor een rollenspel en van een aantal voorbeeldvragen. Om te onderzoeken wat iemand eigenlijk kán, hebben we de talentensmiley en een sociale kaart gemaakt. Om te kunnen begeleiden bij feitelijke acties, hebben we een model voor een actieplan ontwikkeld. En voor de reflectie op het resultaat hebben we een tweede reflector gemaakt. De tool is daarmee nog niet af. Ik heb nog anderhalf jaar om hem helemaal goed te maken. Onder andere vandaag, op dit congres, kom ik daarvoor ook kennis halen bij u. Maar uiteindelijk streven we naar een open source benadering, waarbij we de tool online zetten en iedereen er aan mee kan ontwikkelen. Dus ik houd mij van harte aanbevolen voor uw ervaringen en inzichten! MIJN MAIL-ADRES IS
[email protected]
Spelenderwijs ‘Het spel ‘Hoe is ‘t’ vond ik echt geweldig. Het maakte de tongen los, daar is goed over nagedacht. Eenvoudige ingangen om met elkaar in gesprek te raken. Daar heb ik wat aan als ouderenadviseur.’
In het middagprogramma presenteerden tien organisaties en initiatiefnemers hun oplossingen tegen eenzaamheid. Hierna vindt u korte beschrijvingen daarvan, en ook de links waarmee u ze terug kunt vinden, zodat u ze daadwerkelijk kunt gaan gebruiken.
Modern Noaberschap, een landelijke (participatie) aanpak?
Een Schatkist met ervaringen, bij langer thuis wonen met dementie
Het participatieproject Modern Noaberschap, ’t Werkt! is een netwerk van mensen, die elkaar helpen om aangenaam te wonen, te werken en te leven. Nieuwe communicatiemiddelen en het lokale wijkteam ondersteunen de verbindingen. ‘Gedeelde verantwoordelijkheid, gelijkwaardigheid, wederzijds vertrouwen, talenteninzet en wederkerigheid zijn de nieuwe ongeschreven regels.’ (Tanja Abbas/ Linda Commandeur, 2012). Gelden deze kernwaarden alleen in de Achterhoek of kunnen ze ook landelijk worden ingezet om een bijdrage te leveren aan de participatiemaatschappij? Daarover ging deze workshop.
Om langer zelfstandig wonen, met name wonen met dementie te ondersteunen, is er voor mantelzorgers en professionals een Schatkist. Een schatkist vol ervaringen, tips en inspirerende verhalen. Want veel mensen hebben eigen oplossingen bedacht voor problemen en lastige situaties die zij thuis ervaren in hun zorg voor hun naaste met dementie. Praktische en handige oplossingen, maar ook zaken die mensen zelf geregeld hebben om het leven, het wonen, het dagelijks functioneren net wat gemakkelijker te maken. Die verhalen haalden we op. Zo leerden de deelnemers enkele goede en leuke voorbeelden kennen.
Wilt u betrokken raken bij de verdere ontwikkeling van dit initiatief en het netwerk verder helpen uitbreiden?
Heeft u ook voorbeelden voor in de Schatkist of wilt u er meer uit putten?
Contact
Contact
Een vluchteling uit zicht
Doorbreek Eenzaamheid
Vluchtelingen in Nederland zijn vaak eenzaam. Ze hebben huis en haard verlaten, zijn hier (nog) niet gewend of zelfs gewenst en kunnen vaak niet terugvallen op hun omgeving of de maatschappij. Wat betekent het om te leven zonder school, zonder werk, familie of vrienden, zonder te kunnen of mogen participeren in de maatschappij? Tijdens de workshop gingen we in gesprek met elkaar en met enkele van deze gevluchte mensen. Om er samen achter te komen wat dit betekent voor het leven van een vluchteling – en wat het zou betekenen voor het leven van u en mij.
In de gemeente Aalten is onderzoek gedaan naar de eenzaamheid onder jong volwassen van 18 tot en met 35 jaar en 65-plussers. Door het verzamelen van verhalen van inwoners zijn de ervaringen van eenzaamheid in kaart gebracht. Het resultaat is het spel ‘Hoe is ’t?!’. Dit spel heeft als doel om in gesprek te gaan met mensen en eenzaamheid bespreekbaar te maken. ‘Hoe is ‘t?!’ kan ingezet worden door vrijwilligers en professionals binnen de zorg en welzijnsector wanneer eenzaamheid is gesignaleerd. We laten u zelf ervaren hoe effectief dit spel werkt.
Meer weten en verder praten?
Meer weten of zelf spelen?
Contact
Contact
De Studiekring is OK! Ontmoeting, kennisverrijking en uitdaging voor ouderen In ruim 30 studiekringen in Gelderland ontmoeten groepjes van 10 tot 15 senioren elkaar om te discussiëren over allerlei onderwerpen. Zij wisselen kennis, ervaringen en gedachten uit over zelf gekozen en zelf voorbereide onderwerpen. De studiekring is voor velen hersengymnastiek, geeft structuur aan het leven, houdt alert en bij de tijd, stimuleert sociale contacten en saamhorigheid. In de workshop leerde u van het Gelders Platform Studiekringen hoe u een eigen studiekring kunt opstarten.
Wilt u een een eigen studiekring starten?
Contact
De Zwanenpoort, wonen met als uitgangspunt ‘t naoberschap De Zwanenpoort is een bijzonder groepswonencomplex in het Achterhoeks dorpje Varsseveld waar de bewoners klaar staan voor elkaar. Negen echtparen en elf alleenwonenden wonen op basis van ‘Naoberschap’. Niets moet, alles mag en alles is op vrijwillige basis. Dat geeft saamhorigheidsgevoel en een band met elkaar. Tijdens deze workshop vertelden twee bewoners over de bijzondere opzet van De Zwanenpoort en de manier waarop deze woonvorm bijdraagt aan het voorkomen van eenzaamheid. Over hoe het project tot stand is gekomen, de obstakels, de dilemma’s en het mooie resultaat.
Meer weten en zelf beginnen aan goed naoberschap?
Contact
Prijswinnaars
Uiteraard vergeten we niet de prijswinnaars te vermelden van de aangeboden workshops; ·Mevr. G.J. Kloosterma (Ede): Workshop communicerend verbinden (Sensoor) ·De heer E. Oskam (PCOB): Cursus sociale media (SBOG) ·Mevr. I. Sluiter: Workshop Hoe is ‘t (Hogeschool Arnhem en Nijmegen) ·De heer A. Voermans (SWON): Training op maat (Spectrum partner met Elan) ·Mevr. I. van Hasselt (KBO): Denken, delen en doen (Zorgbelang Gelderland) De prijswinnaars zijn hierover via een persoonlijk bericht op de hoogte gebracht.
Samen van eenzaamheid naar eenheid
DemenTalent
Kinderen ervaren – binnen het gezin waarin ze opgroeien en op school – gevoelens van eenzaamheid. Voelen zich niet thuis, niet veilig, onbegrepen. Wat kun je als volwassene (ouder, leerkracht of betrokkene) doen of soms juist laten om samen met het kind van eenzaamheid naar eenheid te gaan? Welke rollen spelen gezien worden, (h)erkenning en communicatie bij deze verandering? Daarover ging deze workshop.
Mensen met dementie hebben veel talenten. Hoe kunnen die talenten ingezet worden in de maatschappij? DemenTalent zet mensen met dementie bijvoorbeeld in als vrijwilliger en maakt daarbij gebruik van hun talenten. In oktober 2011 is DemenTalent gestart bij Zorggroep Apeldoorn. Eén van de onderdelen is een samenwerking met Staatsbosbeheer bij Radio Kootwijk. Daar zijn mensen met dementie als vrijwilligers aan het werk bij onderhoud aan bossen en heide, onderhoud van gebouwen en bij het op- en afbreken van evenementen. Een ander bijzonder voorbeeld is dat een vrijwilligster bij een kinderdagverblijf werkt. Op dit moment wordt er gewerkt aan een landelijke uitrol van DemenTalent.
Meer weten over de toepassing van deze inzichten?
Contact
Ziet u voor uzelf mogelijkheden en kansen?
Contact
Social Media: Van chat naar cupcake
Ontmoeting aan tafel
Uit diverse onderzoeken is gebleken dat door social media zoals Facebook, het gevoel van eenzaamheid kan worden verminderd. Via de sociale media is contact maken met vrienden, familie, buren en lotgenoten makkelijk en laagdrempelig. Het hebben van digitale contacten geeft mogelijkheden voor persoonlijke contacten. Het één sluit het ander niet uit, sterker nog… aan de hand van voorbeelden uit de praktijk lichtten we toe hoe dat gaat. Wat te doen en niet te doen; dat waren de vragen waar we op in gingen.
In Groesbeek hebben Pluryn, de gemeente Groesbeek en aannemer Peter Kaal een ‘Buurtmarkt’ gemaakt, Buurtmarkt Breedeweg. Hier kunnen mensen voor wie de arbeidsmarkt niet vanzelfsprekend is, kennis en ervaring opdoen in de supermarkt, de bakkerij en de lunchroom. Samen met de wijkraad worden ook evenementen georganiseerd. En er zijn plannen om mensen te bereiken die dagelijks in hun eentje eten. Breedeweg wil de ruimte aanbieden om samen aan tafel te zitten en zo de eenzaamheid te doorbreken. In de workshop werd verteld over het concept van de Buurtmarkt en ook gevraagd worden mee te den ken over nieuwe ideeën.
Precies weten welke rol social media kunnen spelen bij eenzaamheid?
Contact
Heeft u zulke ideeën?
Contact
Wat vond u? Aan het eind van de dag vroegen we u naar uw ervaringen. Maar liefst 120 van u vulden een evaluatieformulier in, waarvoor hartelijk dank! Wij geven kort de belangrijkste resultaten weer. Het programma werd door u goed gewaardeerd, met een gemiddeld cijfer van 7,9. Met name Theater Boven Water, de bijdrage van Meike Heessels van de HAN en de workshops kregen hoge cijfers van u. Her en der waren wat opmerkingen over de meer organisatorische aspecten: met name bij binnenkomst was het wat rommelig vanwege een misverstand over de aanmeldingsprocedure. Daar leren wij als organisatie dan weer van! Velen van u geven aan, concreet iets te willen en kunnen doen met de informatie die deze dag is opgehaald. Twee quotes: ‘Ik heb tools gezien waarmee ik in contact kan komen met personen die eenzaam zijn door verbindingen te maken.’ en ‘Om het taboe te doorbreken, moet je vragen durven stellen over eenzaamheid.’
Vooral over het spel van de HAN en de situatie van dementerende mensen zouden velen van u nog meer willen weten. En verder geeft u aan dat u meer zou willen samenwerken met gemeenten, zorgorganisaties, welzijnorganisaties, woningbouwcooperaties en vrijwilligersorganisaties. Vooral op wijk- en buurtniveau zou u met deze partijen samen projecten op willen zetten, mensen verbinden en nieuwe vormen van eenzaamheidsbestrijding ontdekken. Dingen die u opvielen aan de dag waren onder andere ‘dat er zoveel vormen van eenzaamheid zijn’, dat we meer zouden moeten kijken naar wat mensen wel kunnen in plaats van wat ze niet kunnen’, ‘hoe véel mensen er eigenijk eenzaam zijn’, ‘dat echte verhalen het beste werken om het probleem te begrijpen’ en ‘dat de beste oplossingen duurzaam zijn’. De meesten van u vonden dat de dag voldeed aan hun verwachtingen. En vonden het jammer dat ze maar zo weinig workshops konden bezoeken!
Volg ons op twitter! Annemarie van Harn @gzmediator
Bert van Bijsteren @vanbijsteren
Ingewikkeld: hoe ga je als vrijwilliger uit van de wens van de eenzame als je protocollen moet volgen binnen de organisatie #gte
Uit o.a. workshops #gte blijken veel, ook ongebruikelijke, instrumenten voorhanden te zijn tegen eenzaamheid. Veel kennis bij @CoalitieErbij
Klaartje Koorn @Klaartje2709
ANBO VeluwerandMeer @ANBO_Veluwerand
Indrukwekkende verhalen bij congres eenzaamheid #gte - het blijft nodig dat we hier aandacht aan besteden! #anderhalfmiljoeneenzamemensen
De kennis en ervaringen vanaf congres #gte #eenzaamheid gaat mee naar VeluwerandMeer Ondersteuning bij @CoalitieErbij en @ANBO_Nederland
Angelique Cras @CasaCras Moe, voldaan en weer prachtige mensen ontmoet tijdens congres #Eenzaamheid #gte Geweldige organisatie!!! @Gelderland en @CoalitieErbij
Verder praten over eenzaamheid? Twitter mee via
#gte