CONCEPT INHOUD Inleiding Verkiezingsprogramma 2014-2018, pagina 1 Hoofdstuk1, Christendemocraat in Maastricht, pagina 2 t/m 4 Hoofdstuk 2, Concreet aan de slag in Maastricht, pagina 5 t/m 14
INLEIDING Welkom, we willen ons kort voorstellen Wij houden van Maastricht, geloven in de mensen van haar stad en zijn optimistisch om samen een goede toekomst op te bouwen. In onzekere tijden moeten we veel meer gaan samenwerken. Door de economische crisis is een nieuwe werkelijkheid ontstaan en dat betekent dat iedereen, die daar toe in staat is, zijn handen uit de mouwen moeten steken. Leeftijd of achtergrond mogen geen rol spelen. Meedoen is belangrijker dan de grootte van de bijdrage. Bouwen aan een goede toekomst voor Maastricht lukt alleen door samen te werken aan een beleid dat vooruitziet en verantwoordelijk is. Samenwerken, verantwoordelijkheid nemen en bouwen aan een goede toekomst zijn de pijlers van het CDA-Maastricht verkiezingsprogramma 2014-2018. Dit programma bestaat uit hoofdlijnen en niet uit beloften van de dag die morgen al vergeten of verouderd zijn. Dit programma gaat over concrete groepen mensen en zaken. In jaarlijkse werkplannen volgen we de ontwikkelingen in Maastricht op de voet, zeggen wat we daarvan vinden en wat we daaraan gaan doen en leggen tussentijds verantwoording af. Verkiezingsprogramma in twee delen. Het Verkiezingsprogramma 2014-2018 van het CDA Maastricht bestaat uit twee gedeelten: een algemeen gedeelte (hoofdstuk1), waarin we laten zien wie we zijn, waar we onze inspiratie vandaan halen, waar we voor staan en hoe we samen met iedereen in Maastricht en op een eigen wijze een goede toekomst voor onze stad willen bouwen. In het tweede gedeelte (hoofdstuk 2) staat hoe we over actuele zaken denken en hoe we deze zaken praktisch willen aanpakken.
1
Hoofdstuk 1 Christendemocraat in Maastricht Algemeen Het CDA-Maastricht heeft aandacht voor iedereen die ‘zin heeft in Maastricht’, of iemand belangstellende, kiezer of lid is. Het CDA is een brede volkspartij met een op christelijke waarden en normen geïnspireerde visie op de wereld. Deze visie heeft vier uitgangspunten: gerechtigheid, gespreide verantwoordelijkheid, solidariteit en rentmeesterschap. Deze vier punten staan centraal in de keuzes die wij maken. Gerechtigheid. Wij kiezen voor een samenleving waarin de overheid wetten maakt én handhaaft, beleid maakt én uitvoert. Waar een gemeente op een rechtvaardige wijze bestuurt en de belangen van sociaal en economisch zwakkeren beschermt. Solidariteit laat zien dat wij als mensen een boodschap aan elkaar hebben, dat sterken opkomen voor zwakkeren, dat de maatschappij sociale garanties biedt. Iedereen is belangrijk, jong én oud. En dat burgers en maatschappelijke organisaties werken aan de samenleving en de kansen van morgen. Jongeren willen perspectief in de toekomst. Ouderen willen zorg. Ontgroening en vergrijzing vragen om nieuwe vormen van zelfredzaamheid en samenredzaamheid bij het scheppen van kansen en het organiseren van zorg. De gemeente stimuleert, faciliteert en ondersteunt de solidariteit van burgers en hun organisaties. Gespreide verantwoordelijkheid betekent dat de overheid rekent op de verantwoordelijkheid van mensen en organisaties, en hen helpt deze verantwoordelijkheid in te vullen. De overheid kan en moet niet alles zelf willen doen. Ook een individu kan en moet niet alles zelf willen doen; individualisering houdt een keer op. Het CDA gelooft in mensen en is een optimistische partij. Daarom zetten wij in op de kracht van het samenwerken van mensen. De plaats van de gemeente is in de samenleving, niet erboven of ernaast. Rentmeesterschap gaat over de toekomst. Nu de omgeving, het samenleven en werken snel veranderen en erg divers worden moet meer dan ooit zorgvuldig met milieu, klimaat, financiën, wetenschap, techniek, economie, arbeid, cultuur enz. worden omgegaan. We moeten een wereld doorgegeven die volgende generaties kansen biedt om zelf hun toekomst in te vullen. Dat betekent werken met de kennis en kunde van de mensen vandaag, jong én oud, voor de mensen van morgen en voor de wereld van morgen. Voor mensen dichtbij en veraf. Vanuit deze gedachten willen wij werken aan een plaats van Maastricht in de wereld van vandaag en morgen, een stad waar we trots op zijn, waar wij ons thuis voelen en waar het goed wonen is. De gemeente beheert, ontwikkelt en kijkt vooruit en doet dat samen met iedereen die daaraan een bijdrage kan leveren. Waarom de C in CDA? Het christendom had en heeft een grote invloed op de westerse cultuur. Het is goed om te beseffen waar je denkbeelden, normen en waarden vandaan komen. Hoe je ze beter kunt begrijpen. Het CDA koppelt de C van christendom aan de D van democratie en doet een Appél op ons om denkbeelden, normen, waarden en handelen te verbinden. Samen karakteriseren zij het typische denken en handelen van het CDA. Het CDA Maastricht koestert de hoofdletter C in haar naam. Dat betekent niet dat mensen van andere geloofsrichtingen of niet-gelovigen niet welkom zijn; integendeel: velen die zich geen Christen noemen voelen zich sinds jaar en dag prima thuis bij het CDA. Dat komt omdat mensen de waarden waar de C voor staat belangrijk vinden: waarden die door de geschiedenis diep verankerd zijn in de westerse cultuur en vooral in ons Maastricht. De waarden die wij met onze C koesteren zijn: medemenselijkheid, niemand achterlaten, goedheid voor de ander, rekening houden met elkaar. 2
Ons politieke doel is simpel en ambitieus: Verstandig, Vooruitziend en Samen besturen en er zo voor zorgen dat iedereen –en voor zover mogelijk- op eigen kracht nu en in de toekomst een plekje in de zon kan verwerven. Onze strategie om politieke doelen te bereiken is het vormen van coalities, maar een democratische meerderheid moet rekening houden met de minderheid. Dat is christendemocratie. Wij zien de C als een open letter die staat voor openheid en tegelijk ook voor omarmen. Je kunt je er geborgen voelen, maar je kunt ook altijd in en uit lopen. Wij staan voor een Medemenselijk Maastricht. De C in het CDA vormt de kern van ons handelen en denken. Met de C in CDA is niks mis. Deze C is tijdloos en van nu: en daar staan wij voor. Hoe vertalen wij onze uitgangspunten en doelstellingen in beleid? CDA Maastricht zet zich in voor een ‘luisteren, kiezen én doen-maatschappij', met het oog op de toekomst, waar verantwoordelijke keuzes worden gemaakt. Wij stellen de mensen en zijn organisaties (verenigingen, sectoren, buurtcorporaties enz.), in al zijn verscheidenheid, centraal. Bij het maken van beleid veronderstelt het CDA-Maastricht dat : 1. Mensen willen samenleven, samen dingen doen en maken. Dat lukt alleen als mensen elkaar en kleinschalig kunnen ontmoeten. De overheid faciliteert waar nodig en stimuleert wat de mensen zelf kunnen doen in verenigingen, wijken, mantelzorg enz. Dat houdt niet op bij de poorten van Maastricht en daarom moeten wij -waar nuttig- samenwerken in de Euregio. De gemeente stimuleert een doen-maatschappij waarin niemand wordt achtergelaten. 2. Mensen willen creëren. Daarom moeten zij de kansen krijgen hun eigen leven en het leven in hun omgeving te ontwikkelen, bijv. door allerlei vormen van onderwijs en opleiding (van laag tot hoog, van jong tot oud), door economische activiteiten en door vrijwilligerswerk enz. Kortom, door je te kunnen ontwikkelen op een manier waar je trots op bent. Liever iets meer kwaliteit dan meer van hetzelfde. Dat betekent een lokale en regionale economie stimuleren die onderscheidend wil zijn, door meer kennis en ambacht in productie, producten en diensten te stoppen, door meer zelf te willen maken en door saaie standaardactiviteiten te automatiseren. Door ruimte te bieden aan ontwikkeling en aan ondernemende mensen en organisaties, bouwen we aan een sterke toekomst voor Maastricht. Dat is vooruitzien. 3. Mensen willen in de regio wonen en werken. Stad en regio moeten veelsoortige banen bieden zodat mensen zich kunnen ontplooien en woon-werkverkeer tot een minimum beperken. Het sociale leven is hier bij gebaat. Dat vraagt om een regionale economie die banen biedt voor mensen met opleidingen van laag tot hoog en mogelijkheden om zo nu en dan van werkgever te veranderen. Op de lange termijn lukt dat alleen met een economie met verschillende soorten bedrijvigheid en met grote en kleine bedrijven. Dat is ook gespreide verantwoordelijkheid en rentmeesterschap. Maastricht is nu te afhankelijk van de gesubsidieerde of collectieve (de zgn. quartaire) dienstensector. Maastricht is beter af met een Euregionale economie die ook veel grote en kleine (maak)industrie (secundaire sector) en commerciële diensten (tertiaire sector) huisvest. Speciale aandacht moet er zijn voor de zzp-ers, omdat zij bufferen in een neergaande economie en voorop lopen in een opgaande economie. Een dergelijke dynamische economie biedt ook meer mogelijkheden voor mensen, m.n. vrouwen en ouderen, die in deeltijd willen werken. Grote bedrijven en organisaties liggen buiten de stad, maar de kleinschalige bedrijvigheid moet meer tussen de mensen plaatsvinden. Dat versterkt de solidariteit. 4. Mensen kijken om zich heen en willen zich verantwoordelijk voelen. Zij hebben een mening over wat zij mooi willen houden en welke zaken zij willen verbeteren. Zij gaan zich verantwoordelijk voelen als gemeente, instanties enz. hen serieus nemen en op hun verantwoordelijkheid aanspreken. Naar mensen luisteren is niet gemakkelijk in 3
een tijd van bezuinigingen, maar bezuinigingen zijn uit te leggen als duidelijke keuzes gemaakt worden en perspectief geboden wordt. Groeien is niet de enige manier om dingen efficiënter te doen. We moeten onderscheid maken tussen groeien en ontwikkelen. En dat willen we samen doen, iedereen is nodig. Ontwikkelen gaat gemakkelijker als we serieus met de omgeving van Maastricht, bijv. in de Euregio, samenwerken. Verantwoordelijke en verstandige keuzes maak je door naar mensen te luisteren en bij het maken en uitvoeren van keuzes te betrekken. 5. Mensen willen Maastricht zijn. Iedereen die in Maastricht woont, weet hoe bijzonder deze stad is, dat er veel veranderd is en veel kan veranderen zonder het unieke karakter te schaden. Iedereen van buiten Maastricht wordt van harte uitgenodigd om mee te genieten, maar met respect voor de eigenheid van Maastricht en zijn bewoners. In Hoofdstuk 2 van dit verkiezingsprogramma 2014-2018 werken we bovenstaande voornemens aan de hand van concrete voorstellen uit.
4
Hoofdstuk 2 Concreet aan de slag in Maastricht Op basis van onze vier uitgangspunten zijn in Hoofdstuk 1 vijf onderwerpen onderscheiden waarvan het CDA-Maastricht denkt dat mensen die belangrijk vinden en waaraan wij in concrete acties speciale aandacht gaan schenken. Deze vijf onderwerpen zijn: 1. Mensen willen samenleven, samen dingen doen en maken. 2. Mensen willen creëren. 3. Mensen willen in de regio wonen en werken. 4. Mensen kijken om zich heen en willen zich verantwoordelijk voelen. 5. Mensen willen Maastricht zijn. Hieronder vertalen we deze vijf onderwerpen in concrete activiteiten. Bestuurders en ambtenaren moeten voorbeelden van goed bestuur zijn Het is de visie van CDA-Maastricht dat goed bestuur een randvoorwaarde is om de dingen die we in Maastricht belangrijk vinden voor elkaar te krijgen. Daarbij komt dat iedereen begrijpt dat niet alles tegelijk kan en dat keuzes maken pijn doet. Voor het CDA-Maastricht is besturen veel meer dan een bedrijfsproces en zijn burgers veel meer dan klanten. Voor het CDA-Maastricht is goed bestuur en daar rekenschap aan burgers over af te leggen een principe en een politieke plicht. Burgers zijn voor het CDAMaastricht medemensen. Tegen deze achtergrond stellen wij de volgende aanpak en concrete acties voor: - De gemeente, dat wil zeggen B&W én gemeenteraad, moet in discussie gaan over wat zijn kerntaken zijn en wat dat betekent voor het gemeentelijke apparaat in werkwijze en capaciteit. - In alle beleidszaken moet de gemeente zich goed laten informeren, daarna keuzes maken, de gevolgen daarvan op een rijtje zetten - waaronder de financiële consequenties - en goed afwegen en tenslotte besluiten uitvoeren. - Een bestuurder moet niet weglopen voor moeilijke keuzes en moet de politieke moed hebben om risico’s in het belang van de zaak te durven lopen. Een besluit moet vervolgens consequent uitgevoerd worden. Bestuur en ambtelijk apparaat hebben in deze processen een voorbeeldfunctie en moeten zich daarvan altijd bewust zijn. Wetten moeten gehandhaafd worden. Protocollen en richtlijnen zijn essentiële instrumenten voor goed bestuur, maar zijn geen doel op zichzelf. - Het nut van de informatie leveringsplicht bij de vergunningverlening haalbaarheidsstudies moet onderzocht worden en zo nodig moet de levering beperkt worden. De pilot deregulering in Wyck moet stadsbreed uitgerold worden. - Wij willen luisteren, keuzes maken, toelichten en uitvoeren; en dat in alle fasen van de besluitvorming en uitvoering. Wij gaan ons niet achter genomen besluiten en lopend beleid verstoppen, maar passen besluiten en beleid aan als zij niet functioneren. En we leggen uit waarom. Goed bestuur gaat ook over service verlenen, ondersteunen en faciliteren In onze visie gaat goed bestuur verder dan aansturen, maar ook over ambtenaren die service verlenen, ondersteunen en faciliteren waar nodig en nuttig. Bestuurders zijn verantwoordelijk voor de ambtelijke cultuur en het daadwerkelijk functioneren van het ambtelijk apparaat. Bestuurders moeten de randvoorwaarden scheppen zodat ambtenaren hun werk goed kunnen doen. Als bestuurder zijn wij aanspreekbaar op het goed functioneren van het ambtelijke apparaat. Dat moet zich manifesteren in het transparant maken van beleidvorming en uitvoering. Dat geldt in het bijzonder voor de inkomsten en uitgaven van de gemeente. 5
Daarom willen wij de randvoorwaarden waaronder ambtenaren hun werk doen opnieuw bekijken en invullen: - Ambtelijke diensten moeten kritisch blijven kijken naar hun effectiviteit en kosten. - Ook is belangrijk te kijken naar hoe een taak wordt uitgevoerd. Een handhaver kan als gastheer of als politieagent optreden. - Het natuurlijk verloop in de ambtelijke bezetting moet niet automatisch opgevuld worden. - Als iemand niet meer de juiste persoon op de juiste plaats is moet hij of zij geholpen worden zelf een andere passende plek te vinden, binnen of buiten de organisatie. Goed bestuur is weten wat je beter niet zelf kunt doen. Daarom vindt CDA-Maastricht dat de gemeente niet alles zelf kan en moet doen. Maar dat wil niet zeggen dat zijn bestuurders mogen wachten op betere tijden of niet actief mogen zijn om diensten verbeteren. Wij zien deze economisch moeilijke tijden als een nieuwe werkelijkheid en moeten daarop reageren. En we willen dat niet alleen doen, maar gebruikmaken van de vele kennis en kunde die overal bij organisaties en mensen in de maatschappij zit. Dit willen we bereiken door de volgende aanpak en maatregelen: - De gemeente initiatiefrijk inspelen op de huidige economie, moet investeren en moet ondernemende bedrijven, organisaties en mensen aansporen dat ook te doen. Accountmanagers voor ondernemers met kansrijke initiatieven kunnen daarbij helpen. - Projecten, die op stapel staan en die voor de stad belangrijk zijn, moeten naar voren gehaald worden, en de plaatselijke ondernemers, starters en andere ondernemende personen moeten betrokken worden bij de discussie over welke projecten van belang zijn en hoe die te realiseren. - Wij willen de vele expertise in de maatschappij, waaronder bij bedrijven, uitnodigen om samen de kwaliteit en het draagvlak van beleid te vergroten. Daarbij denken we niet dat alleen consultants of grote en bekende bedrijven, juist ook aan ZZP’ers en burgers met expertise en goede ideeën. - Het openen van een gemeentelijk loket voor ondernemers, die vastlopen in ambtelijke procedures en regelgeving, zal het nemen van initiatieven door bedrijven vast stimuleren. - Ook de instelling van een adviesloket voor schuldhulpverlening bij ZZP’ers en MKB zal helpen ondernemerschap in de stad te houden. - Wij willen een Ondernemingsdossier inrichten zodat ondernemers slim en snel kunnen voldoen aan wetten en regels waardoor overheden en zij zelf tijd, geld en onnodige irritatie kunnen besparen. Een gezonde en sterke economie opbouwen In de visie van CDA-Maastricht om Maastricht economisch gezond en sterk te maken is het belangrijk om zelf verantwoorde investeringen te doen en de reputatie van een vestigingsplaats waar het goed investeren is op te bouwen. Dat willen wij doen door: - De gemeente moet de financiële haalbaarheid en effectiviteit van investeringen goed toetsen en uitleggen. - Naar de prioriteiten in het vrij besteedbare deel van de begroting moet kritisch gekeken worden. - Actief zoeken naar vormen van extra (additionele en complementaire) financiering waarbij diverse (publieke en private) partijen bij elkaar gebracht worden. Dat geldt ook voor partijen van buiten de gemeente die in de toekomst van deze stad willen investeren. - De mogelijkheden van ‘public private partnerships’, d.w.z. allerlei bekende en nieuwe vormen van samenwerking tussen overheid, semioverheid, non-profit organisaties en 6
-
-
-
-
-
bedrijven, onderzoeken. De gemeente kan deelnemen met bijvoorbeeld kapitaal, onroerend goed, expertise en/of bestuur. Durfkapitaal en initiatieven van ondernemers op hun juiste merites waarderen en bestuurders en ambtenaren voortvarend, positief en professioneel laten meedenken en -doen. Wij zijn niet bang om nog eens goed naar het effect van gemeentelijke belastingen te kijken. Idem om naar de gemeentelijke vastgoedportefeuille en de grondposities te kijken, de vraag te stellen of ze nog van belang zijn en vervolgens af te stoten voor een nieuwe bestemming. Wij durven te slopen om te bouwen en in dit verband willen wij veel aandacht besteden aan samenwerking met bijv. woningcorporaties die van belang zijn om sociale woningbouw en kwaliteit van wonen in wijken te verbeteren. Dat geldt ook voor initiatieven die nieuwe en kleine bedrijven willen huisvesten. Wij vinden dat grote projecten als Belvedere, Randwijck Gezondheids- en kenniscentrum en de nieuwe bestemming voor de Tapijnkazerne alleen kunnen slagen alleen als ze niet op zichzelf staan maar een onderdeel zijn van beleid waarvan de hele gemeente en zijn omgeving profiteert. Ook in zijn aankoop- en aanbestedingsbeleid kan de gemeente laten zien dat het de economie wil stimuleren en daarbij oog heeft voor de plaatselijke bedrijven, hun expertise en mogelijkheden om langdurig werklozen en gedeeltelijk arbeidsgeschikten een kans op werkervaring te bieden (zgn. ‘social return’). Maastricht en de Euregio moeten actief de handen ineen slaan om samen werkgelegenheid aan te trekken en te stimuleren. Wij willen naar mogelijkheden zoeken om lokale bedrijven kansen te bieden bij de aanbesteding van opdrachten. Daarbij willen we alle relevante mogelijkheden die daar al voor bestaan gebruiken, en leren van andere gemeenten die daar al ervaring mee hebben opgedaan. Het CDA-Maastricht vindt dat de gemeente alle grote en kleine activiteiten waarover zij zeggenschap heeft moet gebruiken om te stimuleren, te faciliteren en te ondersteunen. Wij zijn voor maatregelen om de winkelsector op allerlei samenhangende manieren te stimuleren, maar we blijven tegen een verruiming van de winkeltijden die alleen maar gericht is op het trekken van meer mensen en onvoldoende rekening houdt met alle winkeliers, winkelpersoneel en bewoners. Alleen een totaal pakket van elkaar versterkende maatregelen, die rekening houden met grote en kleine winkels, speciaalzaken, winkelpersoneel en bewoners, creëren de kwaliteit waarvoor mensen graag naar Maastricht komen. Bovendien vergroot het de attractiviteit van Maastricht als koop, werk én woonstad.
Provincie, gemeente en anderen investeren in de universiteit, het academisch ziekenhuis en andere organisaties om een sterke kenniseconomie in regio te vestigen. Het CDA-Maastricht vindt dat een goed beleid gericht op de toekomst. Maar hiervan moeten niet alleen de hoog opgeleiden profiteren, maar iedereen die kan werken. Wij pleiten voor een gezonde economie van een werkstad die een brede basis heeft en op meerdere pilaren steunt. De kenniseconomie is een hele belangrijke pilaar, maar niet de enige. Een gezonde en brede economie komt niet vanzelf tot stand. De gemeente moet daarbij helpen en ondernemend durven te zijn: weten wanneer zich te beperken tot stimuleren, faciliteren, ondersteunen en weten wanneer een directe rol te spelen. Tegen deze achtergrond stellen wij voor: - In de regio moeten zo veel als mogelijk alle opleidingsniveaus aangeboden worden en moet voor hun afgestudeerden werk zijn. - Alleen waar het echt nodig is moet de gemeente een eigen werkgeversrol spelen en alleen dan is het inzetten van het werkbestand WSW en het opzetten van een gemeentelijk werkbedrijf verantwoord. 7
-
De gemeente moet waar nodig en nuttig met andere gemeenten in de regio- actief zoeken naar (maak)industrie en diensten die passen bij de aanwezige sterke kenniseconomie, maar die ook op eigen kracht kunnen functioneren. Daarbij hoort dat onderwijs en opleidingen aangeboden worden die Maastricht interessant maken voor een veelsoortige bedrijvigheid. Wij pleiten voor het terugbrengen van de kleinschalige bedrijvigheid in de wijken en buurten en voor het verhogen van de ambachtelijkheid en het onderscheidend vermogen van producten en diensten ‘made in Maastricht’. Ook markten en de aanloopstraten van de grote winkelstraten kunnen daaraan bijdragen. De aanpak van aanloopstraten zoals het opknappen van de Capucijnenstraat als “poort” naar de binnenstad, het oplossen van de gevaarlijke hoek in het doorverbinden van de Grote Gracht en de Capucijnenstraat en invullen van nieuwe winkelfuncties zoals het realiseren van pop-up stores in langdurig leegstaande winkelpanden zijn daarvan goede voorbeelden. Dat geldt ook voor het autoluwer maken van het centrum van Wyck, de opwaardering van pleinen in Wyck en oplossen van problemen rond fietsenstalling. Verder willen wij andere en nieuwe combinaties van bedrijvigheid stimuleren, bijv. stadslandbouw met zorg, technische bedrijven met scholing enz.
Veiligheid is essentieel voor goed wonen Het is de visie van het CDA-Maastricht dat in een mooie woonstad als Maastricht de veiligheid essentieel is voor de leefbaarheid. Bovendien is veiligheid belangrijk voor Maastricht als werk- en cultuurstad. Drugsoverlast is in sommige wijken en buurten een groot probleem. Deze overlast moet snel en sterk verminderd worden en daarom moet de drugshandel, al dan niet gereguleerd, weg uit het centrum en de woonwijken. Tegen deze achtergrond worden de volgende aanpak en activiteiten voorgesteld: - Het CDA-Maastricht steunt elke maatregel die drugsoverlast en het gevoel van onveiligheid verder kan terugdringen. Het welzijn van de burger staat voorop en daarom sluiten wij de coffee shops als dat nodig is voor de veiligheid in de stad. - De politie moet meer zichtbaar in de straat zijn. Het aantal inbraken in woon- en verzorgingshuizen, roofovervallen op winkels en berovingen van mensen moet afnemen. - De wijkagenten worden alleen effectieve aanspreekpunten als zij vanuit posten in publieke gebouwen, scholen, kindcentra, etc. in de wijken kunnen opereren. Daarom willen wij de politie op de straat in de wijk hebben en vragen wij verenigingen en andere buurtorganisaties met deze agenten in goed en actief contact te staan. De hele stad vitaal houden Er is meer dan alleen ‘blauw’ nodig om een fijne woon-, werk- en cultuurstad te creëren. Een stad en zijn functies zijn voortdurend in beweging als gevolg van allerlei politieke, demografische, economische en culturele ontwikkelingen. Zoveel als mogelijk wil het CDAMaastricht dat de burgers van Maastricht zelf hun toekomst bepalen, anders doen anderen dat voor ons. Vanuit deze visie willen wij anticiperen en –als dat nodig is- de politieke moed hebben keuzes te maken zonder dat de laatste zekerheden achter de komma papier staan. Of we willen of niet ontwikkelingen komen van buiten op ons af. Maastricht blijft alleen een moderne stad en zijn wijken leefbaar als zij in verbinding staan met hun omgeving. Tegen deze achtergrond willen wij Maastricht als volgt vitaal houden: - Door allerlei economische ontwikkelingen en de snelle opkomst van internet dreigen kleinere winkels uit het straatbeeld te verdwijnen. Sommige voorspellingen zeggen dat de helft van retail zal verdwijnen. De binnenstad mag niet verloederen door leegloop van winkels en verlies van woonfuncties. Winkelen in Maastricht moet leuk blijven. Wij willen dat de gemeente meer en beter op de ontwikkeling van de stad en zijn functies gaat letten, deze ontwikkelingen niet onnodig hindert. Kijk hoe in andere steden met succes winkelgebieden attractief worden gemaakt. Let goed op alle 8
-
-
-
-
-
signalen en informatie van bewoners, ondernemers en organisaties over belangrijke veranderingen en trends. De gemeente moet ingrijpen in als ontwikkelingen een foute kant uitgaan of uit de hand lopen. Daarom is een buurtonderzoek slechts eenmaal in de vier jaar onvoldoende. De speerpunten en ‘brandpunten’ van gemeentelijk beleid van gisteren mogen geen sta in de weg voor vandaag of morgen zijn. Geef de aanloopstraten een herbestemming voor wonen in en boven de winkels. De samenstelling van de bewoners in deze straten en in het centrum moet een afspiegeling van de bevolking zijn. Creëer geen onbedoelde ‘studentenwijk’. Voor een goede samenstelling van de bevolking is de beschikbaarheid van voldoende betaalbare kwaliteitswoningen voor de diverse groepen bewoners nodig. Werk samen met eigenaren en huurders bij het maken en uitvoeren van plannen. Niet alleen de binnenstad of ‘Vogelaarwijken’ moeten aandacht krijgen. De gemeente Maastricht bestaat uit vele verschillende soorten wijken, buurten en voormalige dorpsgemeenschappen en gemeenten, allen met een eigen karakter en charme. Zij verdienen ook de aandacht van de gemeente. Houdt alle stadsdelen levendig door herbestemming en inbreiden. Als een buurt eenmaal is afgegleden kost het heel veel moeite en kosten om de leefbaarheid weer te herstellen. Zoek naar maatregelen waar alle straten en pleinen van profiteren, zoals van buurtkantonniers en buurtbeheerbedrijven. Het biedt bovendien werkgelegenheid voor mensen die niet gemakkelijk aan passend werk komen. Wij willen voortdurend naar het functioneren van een wijk en buurt kijken en niet wachten totdat het misgaat of er een nieuw bestemmingsplan komt. Straal een actief beleid uit en sta open voor ideeën vanuit de hele maatschappij. Maar laat ook zien dat voorstellen die ingediend worden op basis van voorliggende bestemmingsplannen gehonoreerd worden. Wij denken dat wijkambtenaren voor ondernemers en bewoners een nuttig aanspreekpunt kunnen zijn, of het nu gaat om informatie in te winnen of bij het aanvragen van vergunningen. Of we willen of niet ontwikkelingen komen van buiten op ons af. Maastricht blijft alleen een moderne stad en zijn wijken leefbaar als zij in verbinding staan met hun omgeving. Stem daarom –waar nodig en nuttig- bestemmingsplannen en andere woon- en werkmaatregelen af met de gemeenten in de Euregio.
Heel Maastricht is cultuur en daar zijn we trots op Het is een feit dat Maastricht een cultuurstad is en bol staat van cultuur in gebouwen, tradities, verenigingen, groepen en, vooral, in mensen. Grote en kleine activiteiten met een grote en een kleine C van kwaliteit brengen veel mensen op de been, uit en van buiten Maastricht. Cultuur leeft door kansen te bieden en te faciliteren, niet door een subsidie-infuus aan te leggen. Vanuit die visie ziet het CDA-Maastricht de waarde van instellingen met een grote C, maar wil ook de vele verenigingen en initiatieven met andere culturele en samenlevingskwaliteiten helpen, zoals er zijn de Muziekgieterij, Verkennersband enz.: - Ondersteuning moet op maat zijn en alleen aan activiteiten die goed geleid worden. Hulp kan bestaan uit materiële (bijv. een subsidie of een zaal) of immateriële zaken (bijv. informatie of diensten). - Wij blijven ijveren voor een Middenzaal, maar zien ook dat veel zalen bij scholen en andere organisaties meer benut kunnen worden. - Cultuur in alle wijken, buurten, voormalige dorpsgemeenschappen en gemeenten zijn de moeite waard. - De meeste culturele uitingen vinden plaats voor en na de vakanties. En dat terwijl vele toeristen de stad bezoeken. De gemeente moet de culturele verenigingen en organisaties helpen hoe samen van dit ‘gat in de markt’ gebruik te maken. - De gedachten achter de plannen voor Maastricht Culturele Hoofdstad 2018 mogen niet vergeten worden. In die geest moet aan cultuur en economie –met de buren in 9
de Euregio- verder gewerkt worden. Veel effectiever dan een groot budget is frequent en goed contact op alle culturele niveaus in de Euregio. En dat resulteert op den duur in gezamenlijke en blijvende activiteiten. Het CDA-Maastricht stelt voor om Leeuwarden in 2018 met een brede delegatie te bezoeken en daar te presenteren hoe de Euregio cultureel actief is. Een leven lang kansen bieden Iedereen telt mee en moet een leven lang kansen krijgen. Dat begint in het basisonderwijs en gaat door tot en met opleidingen en andere activiteiten voor senioren. Het is de visie van het CDA-Maastricht dat kansen dicht bij de mensen gecreëerd moeten worden. Daarom wil het CDA-Maastricht dat Maastricht een strategie op de kwaliteit en maat van het onderwijs ontwikkelen om in te kunnen spelen op de dynamiek in demografische en sociaaleconomische ontwikkelingen in de Euregio. Wij willen het onderwijs bieden dat internationale kenniswerkers hier graag komen wonen en werken en dat middelbaar en lager geschoolden hier kunnen blijven wonen en werken. Dit willen wij als volgt waar maken: - Stimuleer dat een kind in zijn eigen wijk kan opgroeien en toch alle kansen krijgt. Een kind moet naar een school in de buurt waar het opgroeit kunnen gaan. De band met de buurt komt wijkactiviteiten en –verenigingen en integreren van generaties en culturen ten goede en omgekeerd. - Maastricht is een onderwijsstad en moet zoeken naar de juiste balans tussen opschaling van onderwijsaanbod en wijkfunctie. Dat geldt ook voor het aanbod van zorg en cultuur. De gemeente moet deze balans stimuleren, faciliteren en ondersteunen. - Voortgezet onderwijs moet in zijn volle breedte in Maastricht beschikbaar zijn en dat op ‘fietsafstand’. Gemeente help vraag en aanbod af te stemmen, neem de regie waar nodig en loop niet achter de feiten aan. - Geef speciale aandacht aan het middelbaar technisch onderwijs en koppel dat aan plaatselijke ondernemers en publieke organisaties zodat de verbreding en kwaliteit van de lokale economie en hun kennis- én andere werkers, daarvan optimaal profiteren. - Koester de concentratie van hoger onderwijs in Maastricht. Stimuleer verbindingen en initiatieven die de kwaliteit en de attractiviteit van de regio voor wonen en werken verder verhogen. Iedereen is belangrijk, iedereen is nodig: jong en oud Zuid-Limburg staat als krimpgebied bekend. Maastricht ligt als een groei-eiland in dit gebied en moet vooral een kloppend hart blijven. Dat gaat verder dan een centrum- of winkelstad te zijn. Maastricht moet een eenheid met zijn omgeving vormen. Een vitale stad blijven lukt alleen door aandacht aan álle generaties te schenken. De kwaliteit van wonen, werken en leven voor alle burgers bepaalt of de krimp toeslaat. Vanuit deze visie en het feit dat het mooie Maastricht is wat de generaties vóór ons ervan hebben gemaakt eist dat het goede behouden moet worden en dat geïnvesteerd moet worden in een mooie toekomst. Daarvoor is iedereen nodig, ook de ervaring, tijd en kracht van onze senioren. Dat gaat over alle ouderen, en niet alleen over hen die nog fit zijn. Tegen deze achtergrond wordt gegeven en gevraagd: - Het CDA-Maastricht stimuleert en vraagt senioren om actief te blijven en hun kwaliteiten in te zetten. - Wij willen jongeren een breed aanbod aan onderwijs en opleidingen bieden en wij vragen van hen deze kansen optimaal te gebruiken. - Wij zullen verbindingen tussen alle generaties faciliteren en investeren in manieren om (maatschappelijke) ervaring en kennis over te dragen aan volgende generaties.
10
In de zorg moet het gaan over wie zorg nodig heeft Den Haag legt Maastricht een nieuw beleid voor de besteding van de middelen in de zorg op en dat beleid is eigenlijk een bezuiniging. Het CDA-Maastricht wil dat nieuwe beleid, de zogenaamde ‘kanteling in de zorg’, niet domweg uitvoeren. Deze kanteling kan desastreuze gevolgen voor het huidige aanbod aan zorg hebben als we niet beter samenwerken met alle professionele en vrijwillige betrokkenen. Oplossingen liggen niet voor het oprapen. Dat betekent dat wij het volgende voorstellen: - Onderzoek welke kansen het nieuwe beleid biedt om een eigen kleinschalig Maastrichts zorgmodel te ontwikkelen dat bij onze stad, wijken en opvattingen over zorg past. - Wij willen bestaande activiteiten anders gaan organiseren, de beperkte middelen anders en beter voor de groepen die niet zonder zorg kunnen aanwenden. - Het nieuwe Maastrichtse model moet staan voor vernieuwen, verbeteren en samenwerken met alle betrokkenen, waaronder het vrijwilligerswerk en de mantelzorg. - Wij willen de zorg zo dicht mogelijk bij de mensen aanbieden. Dat lukt niet met alleen grootschalige centra. Het lukt ook niet als mensen in de buurt niet een handje meehelpen, buurtzorg aanwezig is, slimme technische middelen voor hulp op afstand beschikbaar zijn en problemen snel aangepakt worden voordat specialistische zorg nodig is. - Veel mensen zijn te druk met gezin en werk om ook nog eens vrijwilligerswerk te doen. De gemeente kan helpen maatschappelijke stages vanuit bedrijven en onderwijsinstellingen te organiseren en dat zou veel capaciteit en bewustwording kunnen opleveren. - Wij vinden dat in het Maastrichtse zorgmodel iedereen die zorg nodig heeft zorg moet krijgen, maar gezinnen met kinderen in armoedesituaties verdienen extra aandacht. - Tijdige signalering en goede schuldhulpverlening essentieel om te voorkomen dat mensen ongewild of nog dieper in de schulden komen. - Wij doen een beroep op gemeente, GGD, grote zorgaanbieders, mantelzorgorganisaties, patiëntenorganisaties, woningcorporaties en alle andere betrokkenen rond de tafel te gaan zitten en samen te zoeken naar een nieuwe invulling van het Maastrichtse zorgmodel. - In het Maastrichtse zorgmodel moet het niet alleen gaan over cure en care, ook over preventie. Preventie kan niet zonder een goede communicatie met de groepen mensen die hier het meest bij gebaat zijn. Dit begint al in het basisonderwijs. - In de discussie moet ook de relatie zorg en wonen aan de orde komen. - De ontwikkeling van een nieuw Maastricht zorgmodel is een breed maatschappelijk vraagstuk waarin de gemeente de regie moet nemen. Daarbij gaat het niet alleen over aansturen maar ook over professionele begeleiding bieden aan al de organisaties en vrijwilligers die mantelzorg verlenen. Het kan mensen tegenzitten, maar dat is geen reden om mensen alleen te laten Armoede, eenzaamheid en sociale achterstand is van alle tijden, maar dat is voor het CDAMaastricht geen reden om bij de pakken neer te zitten. Sociale wetten, instellingen en opvang zijn heel belangrijk, maar zijn niet voldoende. Het CDA-Maastricht staat voor een samenleving waarin iedereen meetelt en iedereen nodig is. Vanuit deze visie zien wij een belangrijke rol voor de gemeente: - Armoede, eenzaamheid en sociale achterstand bij jong en oud moet bespreekbaar worden. Dat moet de gemeente uitstralen en in overkoepelend beleid borgen. - De gemeente moet kleine activiteiten in wijken, buurten en verenigingen faciliteren die de maatschappelijke vangnetten en springplanken bieden om iedereen ‘onder de mensen’ te houden. Bovendien signaleren mensen eerder armoede, eenzaamheid en sociale achterstand en vinden mensen eerder oplossingen op maat.
11
Sport doe je samen en gezond. Sport brengt mensen bij elkaar en doet nog veel meer, m.n. voor jonge mensen: doelen stellen en leren samenwerken in teamverband, communiceren, incasseren, gezond bewegen enz. Dat geldt voor jong en oud en voor mensen met de meest uiteenlopende culturele achtergrond. Wij willen daar als volgt invulling aangeven: - De gemeente moet de sportbeleving actief steunen. Ook hier moeten financiële keuzes gemaakt worden en daarom moet Maastricht een zo breed mogelijke sportparticipatie in zelfredzame vereniging faciliteren. - Houdt sport accommodaties in de wijken en buurten op peil. Echter niet tegen elke prijs, maar voor zover de verenigingen dat organisatorisch aankunnen, zelf financieel ondersteunen of door eigen werkzaamheid doen. Geen subsidie-infuus, maar meer eigen verantwoordelijkheid voor clubs en buurten. - De gemeente moet servicepakketten aanbieden, die verenigingen op maat kunnen ‘inkopen’. Daarmee krijgen sportverenigingen de kans om eigen en slimme oplossingen te realiseren. Zij worden dan serieus genomen én verantwoordelijk gemaakt. Zelfredzaamheid zal het beste in vereniging en hun bestuur naar boven halen. - Breng de expertise en creativiteit van de verenigingen bij elkaar, wissel ervaringen uit en ondersteun dat met behulp van een ‘Sportbureau’ dat op afstand van de gemeente staat. Betrek hierbij de ervaring, expertise en diensten van de Maatschappelijke Voetbal Vereniging Maastricht(MVV). Duurzaamheid gaat over alles en iedereen Duurzaamheid gaat niet alleen over energie, afval of klimaat. Duurzaamheid is bij het CDAMaastricht een andere term voor al zijn vier uitgangspunten, waarbij rentmeesterschap het meest in het oog springt. Op alle beleidsterreinen moet naar de gevolgen voor de samenleving, de wereld en de aarde gekeken worden. Verantwoordelijke keuzes maken en koers houden is duurzaam handelen. Duurzaamheid optima forma is het ‘cradle to cradle’ principe. Voor het CDA-Maastricht betekent dat voor gemeentelijk beleid het volgende: - Alle activiteiten en projecten moeten ook in hun context en op lange termijn effecten bekeken worden. Dat lukt alleen als inhoud, aanpak en betrokken mensen verbonden worden. - Maastricht heeft grote moeite om zijn vastgestelde duurzaamheidsdoelstellingen te halen. Wij durven aan de kaak te stellen wat niet haalbaar is, durven met nieuwe inzichten te komen en durven met de regio en daarbuiten samen te werken. Erken dat Maastricht zijn ambitieuze duurzaamheid doelstellingen zonder alle betrokkenen en hun creativiteit niet gaat halen. Dit besef zal ‘nieuwe energie’ opleveren om realistische duurzaamheidsdoelstellingen wel te halen. - Toets de huidige milieuzones op hun effectiviteit. Indien nuttig de milieuzones uitbreiden in de meest kwetsbare delen van de stad. - De meetgegevens van de luchtkwaliteit moeten elke maand bekend worden gemaakt en langdurig beschikbaar zijn. - Alsnog invoeren van de Zonatlas. - Duurzaamheid gaat niet alleen over grote en dure projecten. Het gaat ook over de vele kleine bijdragen die samen een belangrijk resultaat neerzetten en die het gevolg zijn van burgerinitiatieven, bedrijfsinvesteringen, overheidsprojecten of bestuurlijke maatregelen zijn. Daarom is duurzaamheid is geen zaak van louter de gemeente. Initiatieven van burgers en buurten hebben dat al bewezen. Deze initiatieven moeten met hulp van de gemeente sportverenigingen en scholen aanzetten om bijv. zelf zonne-energie projecten op te zetten. - De gemeente moet zijn burgers stimuleren om zelf actief te worden, dat kan variëren van een dag de auto laten staan, herhalen van de campagne Sjiek & Sjoen, het mobiliteitsprogramma Beter Benutten doorzetten en openstellen voor kleine bedrijven 12
-
-
en ZZP’ers, instellen van prijzen voor slimme ideeën tot uitwisselen van burgerinitiatieven. Voldoende en goed bereikbare milieustation openhouden. Er moet een vestiging in West blijven. Zoeken naar de introductie van een grofvuildag waaraan behoefte is en niet te duur is. Staffel bij de legesheffing van duurzame energieproductie invoeren. Ander gedrag kan ook gestimuleerd worden door handhaving van regels tegen bijv. het dumpen van afval. Dat geldt ook voor het weren van vervuilende vracht- en oude auto’s uit de binnenstad. Het CDA-Maastricht wil een pas op de plaats maken. Niet om minder ambitieus te worden, maar om daadwerkelijk iets te bereiken. Gemeente, kijk nog eens goed naar de haalbaarheid van de huidige doelstellingen en aanpak, leer van bijv. het energiebeleid van anderen in Limburg en in de buurlanden, m.n. Duitsland. Wij willen graag pleiten voor klimaat neutraal wonen in 2030, maar laten we beginnen met een warmtenet in de hele stad in 2030. Wij willen graag met Platform Cool waarin gemeente, bedrijven en allerlei maatschappelijke organisaties samenwerken voor een klimaat neutraal Maastricht in 2030 - meewerken aan het opzetten van een realistische en dynamische routekaart die kan inspelen op veranderende inzichten, wetten, technologie enz.
Bereikbaarheid groeit door samenwerken Maastricht scoort al jaren in de top vijf van de meest gastvrij stad van Nederland. De bereikbaarheid van de stad voorkomt dat Maastricht de lijst gaat aanvoeren. Dat verandert niet vanzelf als de A2 tunnel gereed is. Doorgaand en plaatselijk verkeer, alle vormen van vervoer en parkeren moeten integraal bekeken en aangepakt worden. Daarbij mag nooit vergeten worden wie in Maastricht woont en werkt. In de visie van het CDA-Maastricht is mobiliteit een breed dossier. Het gaat over vervoer, milieu, wonen en werken. Deze verschillende aspecten moeten waar mogelijk gekoppeld worden en met grote én kleine initiatieven opgepakt worden. Vanuit onze visie dat het verbinden van activiteiten en mensen veel oplevert denken wij aan het koppelen van de meest uiteenlopende korte en lange termijn projecten: - Slimme mobiliteit gaat over openbaar vervoer, auto’s, fietsen, voetgangers, parkeren enz. in verband bekijken en aanpakken. Betaald parkeren uitbreiden en parkeertarieven verhogen is als een op zichzelf maatregel staande niet effectief. - Concreet betekent dat het invoeren van mobiel parkeren, de voortzetting van het fietsplan, het P&R West en Zuid initiatieven doorzetten (zoals nu al in Noord), stadsdistributie faciliteren (opslag internetpakketten op parkeerplaats Noord) en uitbouwen, goede grensoverschrijdende verbindingen met Aken en Luik leggen, een directe treinverbinding met Brussel openen. Daar horen bij: tegengaan van stoepparkeren, slim betalen van parkeergelden, speciale parkeertarieven bij winkelcentra, efficiënt gebruik van parkeergarages, m.n. van de Vrijthof garage, fietsenstalling op maat bij het station, meer fietsenstallingen en fietsstraten in de hele stad. - Dit geldt ook voor de invoering van milieuzonering in hele stad, het Platform luchtkwaliteit functioneel anders invullen en onder onafhankelijk voorzitterschap plaatsen, extra meetpunten installeren. - De locatie van winkelcentra, bedrijfsterreinen, scholen enz. moeten onderdeel zijn van discussies over en maatregelen voor bereikbaarheid. - Sommige woonwijken hebben overlast van grote verkeersstromen, sluipverkeer en parkeren door studenten. De gebieden met betaald parkeren in de stad jaarlijks uitbreiden is slechts een deel van de oplossing. Realiseer veilige parkeerterreinen met goede verbindingen naar het centrum, zorg voor voldoende studentenhuisvesting en werk samen met onderwijsinstellingen die studenten aantrekken. 13
-
Bespreek en los problemen in straten en wijken op met de bewoners en hun comités (bijv. Heugemerstraat). Wij zien hier ook een positieve rol voor een beleid dat onnodige mobiliteit kan terugdringen door bestaande gebouwen functies voor de eigen buurt en wijk geven, in plaats van diensten te concentreren op plaatsen aan de rand van de stad. Voor de effectiviteit van vele maatregelen is Euregionaal overleg nodig.
Maastricht scoort al jaren in de top vijf van de meest gastvrij stad van Nederland. De bereikbaarheid van de stad voorkomt dat Maastricht de lijst gaat aanvoeren. Dat verandert niet vanzelf als de A2 tunnel gereed is. Doorgaand en plaatselijk verkeer, alle vormen van vervoer en parkeren moeten integraal bekeken en aangepakt worden. Daarbij mag nooit vergeten worden wie in Maastricht woont en werkt.
14
