Projectwethouder Michael Boddeke:
In dit nummer:
‘Compacter bouwen om buitengebied te sparen’ Met de komst van het nieuwe college van b & w is wethouder Michael Boddeke projectwethouder geworden voor het project Kanaaloevers. Hij zorgt er onder meer voor dat het gebied op bestuurlijk niveau voldoende aandacht krijgt. ‘De betekenis van Kanaaloevers is gigantisch voor Apeldoorn’.
Welgelegenbrug in ere hersteld
‘Als gemeente hebben we een heleboel
nieuwe locaties gevonden worden voor de
projecten. De projecten die we erg belangrijk
bedrijven in het gebied. Vervolgens moest
vinden krijgen een projectwethouder.
de grond, die vaak vervuild was, gesaneerd
Kanaaloevers is zo’n project omdat
worden. Dat is een kostbare aangelegenheid
de betekenis ervan gigantisch is voor
waar we andere partijen, zoals de provincie
Apeldoorn. Het geeft de stad allure en
en het rijk, bij nodig hebben. Daarna konden
ook stedenbouwkundig is het van groot
we pas aan de slag met de woningbouw.’
belang. We wilden namelijk meer woningen bouwen maar we wilden niet verder het
Kwaliteit
mooie buitengebied in. We hebben er toen
‘Al met al zijn we zo’n 15 jaar bezig en wat mij
voor gekozen om het oude industrieterrein
vooral opvalt is de kwaliteit in het gebied. Er
dat rondom het kanaal lag te ontwikkelen
zijn zoveel details verwerkt op iedere locatie,
als woongebied. Compacter bouwen in het
daar heb je vaak geen idee van.
centrum dus om het buitengebied te sparen.’
Er is bijvoorbeeld heel veel parkeerruimte ondergronds. Dat geeft op straat een
Hofjes: de bedenkers, bewoners en kunstenaars
Dure aangelegenheid
veel beter beeld. Neem bijvoorbeeld de
‘Het ontwikkelen van het gebied viel
woontorens langs het kanaal, ik hoor vaak
overigens nog niet mee. Er moesten eerst
dat mensen die erg mooi vinden. vervolg van pagina 1
vervolg van pagina 1
Als daar geen ondergrondse parkeergarage zou zijn dan zouden we bij iedere toren een parkeerplaats moeten aanleggen. Reken maar dat dat een andere uitstraling had gegeven.’
‘Wat me vooral opvalt is de kwaliteit in het gebied’ ‘Als projectwethouder wil ik niet veel anders doen dan mijn voorganger. Projectleider Huub Selen, de wijkraad, stedenbouwkundige Rein Geurtsen en landschapsarchitect Paul Achterberg vormen
Welgelegenbrug in ere hersteld
al 15 jaar het vaste team dat zich bezig houdt met kanaaloevers. Zij hebben er samen voor
Al meer dan vijftig jaar is de Welgelegenbrug één van de belangrijkste
gezorgd dat het gebied deze kwaliteit heeft
verbindingen tussen beide kanaaloevers. Het is dan ook een begrip voor
gekregen. Ik wil hen daarom ook vooral de ruimte geven om zo door te gaan.
bijna iedere Apeldoorner. Maar de brug werd onveilig. Het beton was rot en het hout van het wegdek moest dringend worden vernieuwd.
Michael Boddeke
Wat ik misschien nog zou willen toevoegen is iets meer oog voor duurzaamheid en dan met name op het gebied van energie. De gemeente Apeldoorn heeft de ambitie om in 2020 een energieneutrale stad te zijn en om dat te bereiken moeten we vooral inzetten op de nieuwbouwprojecten. Een mooi voorbeeld is het gebouw van Woonmensen waarvan de achterwand compleet is voorzien van zonnepanelen. Dat maakt duurzame energie zichtbaar en het past architectonisch goed bij het gebouw.’
Unieke brug
Tijdsdruk
De Welgelegenbrug is vanwege zijn
De brug verkeerde in een slechte conditie.
historische karakter aangemerkt als
In februari 2006 is de brug zelfs dichtgegaan.
monument. ‘Wat de brug zo uniek maakt, is
Vervolgens is er hard gewerkt om de
het feit dat het een hefbrug is’, legt Jan Jaap
brug zo snel mogelijk te herstellen. Niels
van der Woude, senior directievoerder van
Nieuwenhuizen, projectleider van Jansen
de gemeente Apeldoorn, uit. ‘De meeste
Venneboer B.V., aannemer in dit project:
bruggen zijn namelijk ophaalbruggen.
‘In april zijn we begonnen en begin
Bij de Welgelegenbrug daarentegen wordt
november was de brug klaar, dat is voor
het hele middenstuk, de zogenaamde
zo’n project een korte tijd.’ Jan Jaap van der
‘val’, horizontaal opgehesen.’ Bij het
Woude voegt toe: ‘Bovendien moesten de
herstel van de brug zijn de heftorens en
wegen er omheen worden aangepast. Het
de landhoofden (het gedeelte waar de
kruispunt bij de Molenstraat is bijvoorbeeld
brug op ligt in het water) gerenoveerd
helemaal opnieuw aangelegd zodat het
en is de val helemaal vernieuwd.
weer precies aansluit op de brug.’
Oude tekeningen Adviesbureau IPV uit Delft heeft het ontwerp verzorgd voor de brug en geadviseerd over de gebruikte materialen. Om de oorspronkelijke uitstraling van de brug zoveel mogelijk te behouden zijn de oude tekeningen er regelmatig bijgehaald. Jan Jaap van der Woude: ‘Je ziet dat de contouren van de brug hetzelfde zijn gebleven. Om dat te bereiken zijn de fiets- en wandelpaden verlaagd naast de brug gehangen en gaat het autoverkeer in het midden over de brug. Daarmee wordt het oorspronkelijke karakter van de brug benadrukt.’
‘Geestelijk vaders’ van de hofjes aan het woord
1
‘Hofjes verbinden nieuwe met bestaande bebouwing’ Rein Geurtsen van het bureau Rein Geurtsen & Partners, Bureau voor Stadsontwerp, en Paul Achterberg, landschapsarchitect van Atelier Quadrat, zou je de ‘geestelijk vaders’ kunnen noemen van de Kanaaloevers. Vanaf het begin werken zij zeer intensief samen om het gebied te Jan Jaap van der Woude en Niels Nieuwenhuizen
ontwikkelen. Ook de hofjes zijn voortgekomen uit hun denkwerk.
Spannende momenten
Waar berust het idee van de hofjes op?
appartementen ook eengezinswoningen
Eind augustus werd onder grote belangstelling de val in de brug gehesen.
Rein Geurtsen: ‘Het aanleggen van de hofjes
straat. Kortom: meer levendigheid, meer
Voor iedereen was dit een spannend
heeft eigenlijk drie redenen. Ten eerste
sociale contacten en een betere sociale veilig-
moment. Niels Nieuwenhuizen: ‘De val
wilden we een goed overgangsgebied
heid. In totaal bevat het plan zeven hoven
weegt 65 ton en die moest eerst in twee
creëren van de hogere bebouwing langs
waarvan er inmiddels vijf zijn gerealiseerd.’
delen vervoerd worden naar de brug.
het kanaal naar de bestaande straatjes met
Vervolgens stond er een hijskraan van
vrijstaande huizen in de gebieden waar het
500 ton klaar om de val op zijn plek te
plan kanaaloevers aan grenst. Ten tweede
Wat zijn de sfeerverschillen tussen de hofjes?
hijsen. Je moet je voorstellen dat de val
krijg je door het mengen van hoog- en
‘Paul Achterberg: ‘In het gebied Welgelegen
van de brug op 15 mm. nauwkeurig moet
laagbouw een diverse samenstelling van
liggen achter de vier kanaaltorens twee lang-
passen. Doordat we een goed plan van
huishoudens. Wij wilden graag dat er ook
gerekte hoven, die bestaan uit erven met
aanpak hadden, ging alles gelukkig goed.’
jonge gezinnen in het gebied kwamen
beukenhagen en appelbomen. Bij Welgelegen-
wonen omdat dan de kans bestaat dat
haven is een hoefijzervormig hof met een
er publieke voorzieningen komen.
groen middenmotief met een granieten
Samenwerkende partijen bij de renovatie van de Welgelegenbrug Opdrachtgever: Gemeente Apeldoorn Hoofdaannemer: Jansen Venneboer B.V., Wijhe
bouwt, krijg je meer voordeuren aan de
band, siergrassen en krentenboompjes. Dan
‘Jonge gezinnen zorgen voor meer levendigheid op straat’
is er nog de Stadskade met de kleine promenade die naar het kanaal is gericht, dat is ook een soort hofje. En tot slot de Spoorbrughof die net klaar is, achter het ABN-Amro
Ontwerp:
De prachtige Montessorischool was er bij-
gebouw.’ Rein Geurtsen voegt toe: ‘Alle hof-
Adviesbureau IPV, Delft
voorbeeld niet gekomen als we geen woon-
jes zijn verschillend. Dat geeft afwisseling en
Betonrenovatie:
ruimte voor gezinnen hadden gerealiseerd.
zorgt voor verrassingen. De enige overeen-
Reef Infra, Oldenzaal
En ten derde krijg je door zo te bouwen
komst is eigenlijk dat ze allemaal autovrij zijn
meer levendigheid op straat. Als je naast
zodat de kinderen er veilig kunnen spelen.’
2
3
1
2
e bebouwing
3
Komen er nog meer hofjes?
Daarnaast zijn we momenteel bezig met de
Rein Geurtsen: ‘In het deelgebied
verdere planontwikkeling van de deelgebieden
Welgelegen Park wordt binnenkort een
Haven-Centrum en Veldhuis. Ook daar zal
woonhof gebouwd op de plaats waar
de woonhof op verschillende plaatsen
vroeger tijdelijk de Montessorischool
terugkeren. Hier zal het bijzondere zijn dat
stond. Dat krijgt zijn toegang vanuit de
de Kayersbeek, die straks weer als vanouds
Molenstraat. Het wordt een iets groter
door de stad zal stromen, er een belangrijk
hof met een groot groen binnengebied.
sfeerbepalend element gaat worden.’
‘Van een oud vrijstaand huis naar een moderne woning in de stad’ Op 18 oktober kreeg de familie Den Ouden de sleutel van hun nieuwe huis. Van een vrijstaand huis uit 1907 in de omgeving van het Loo verhuizen zijn naar één van de moderne woningen aan de Spoorbrughof. Cora den Ouden-Holtman: ‘Het huis voldoet helemaal aan onze verwachtingen. Het is modern, ruim én in het centrum van de stad. Het is wel bijzonder om van een oud huis naar zo’n moderne woning te woning te gaan. Onze oude inrichting past bijvoorbeeld helemaal niet bij de nieuwe stijl. We hebben dan ook wel wat nieuwe meubels gekocht.’ Alle 18 woningen aan het hofje zijn inmiddels opgeleverd. Het straatwerk is klaar en de plantenbakken en bankjes zijn geplaatst. In het voorjaar worden afsluitend nog Amerikaanse krentenbomen geplaatst die straks met hun grote witte bloemen het hofje nog eens extra sfeer zullen geven.
‘Modern, ruim én in het centrum van de stad’
Vooruitblik Haven-Centrum
Veldhuis
Havenkade
Waar nu nog de voormalige ambacht-
Voor dit deelgebied is de planvoorbereiding
Hiermee bedoelen we de herinrichting
school staat aan de Molenstraat en
op dit moment primair gericht op het
van de Kanaalstraat en Kanaal Noord
de voormalige garage Bakkenes aan
noordoostelijk deel. Inzet is om over
tussen Stationstraat en Deventerstraat.
het kanaal , verschijnt binnen enkele
2 à 3 jaar nieuwbouw te realiseren aan
Deze herinrichting kan pas starten nadat
jaren een geheel nieuw stadsdeel,
de zuidzijde van Molenstraat-Centrum
de Oostelijke Verbindingsweg in zijn
genaamd Haven-Centrum.
tegenover Stadskade. Het gaat om
geheel is geopend, de Stationstraat weer
Het voorontwerp van het bestemmings-
gestapelde bouw in 5 tot 7 lagen met
terug is gebracht als eenrichtingsstraat
plan voor dit gebied was reeds in
daarin stadswoningen en appartementen.
en Kanaal Noord daarmee ontlast is
de inspraak. Eind dit jaar komt het,
De huidige panden zullen op termijn
van al het doorgaande verkeer. Naar
op onderdelen aangepaste, plan als
verdwijnen. Met diverse eigenaren
verwachting kunnen de voorlopige plannen
ontwerp ter inzage. Inmiddels is door
worden gesprekken gevoerd over
begin 2007 worden gepresenteerd.
de gemeente met de samenwerkende
aankoop van hun pand.
Welgelegenpark
partijen Woningstichting Ons Huis Apeldoorn en Dura Vermeer Bouw
Oostelijke Verbindingsweg
Aan de Quarles van Uffordlaan en aan de
Hengelo een ontwikkelings- en
De rechtbank in Zutphen doet op korte
Spoorbrugweg heeft bouwer Ufkes in
realiseringsovereenkomst gesloten.
termijn uitspraak over de onteigening
totaal 95 nieuwbouwwoningen opgeleverd.
Naar verwachting wordt begin 2008
van het laatste pand om het sluitstuk
Alle woningen zijn verkocht en inmiddels
gestart met de eerste bouwfase.
van de Oostelijke Verbindingsweg te
bewoond. De verkoop van de kantoorvilla’s
kunnen aanleggen. Naar verwachting
aan het Kanaalpad en de verkoop van beide
kan eind 2007 met de aanleg worden
kantoorgebouwen aan de Deventerstraat is
begonnen. Het betreft het aansluiten
ook begonnen. De verkoop verloopt echter
van de twee wegdelen die er al liggen
nog niet in die mate dat er op korte termijn
en de aanleg van de T-kruising ter
met de bouw gestart kan worden. In een
hoogte van Molenstraat-Centrum.
herstellende markt voor kantoren blijven de verwachtingen echter optimistisch. Autobedrijf Haan heeft een bouwvergunning voor nieuwbouw aan
Welgelegen-haven Welgelegen-centrum
de Veenhuizerweg. Bezwaren van omwonenden ter plaatse zijn door de rechtbank niet ontvankelijk verklaard.
Havenkade
Na vele jaren ligt verplaatsing nu definitief in het verschiet.
Welgelegenpark
Zuidoostpoort/Welgelegenbrug
Koningshaven
De afgelopen periode is met
Haven-centrum
voortvarendheid gewerkt aan de
Stadskade
vernieuwde Welgelegenbrug. De brug is gerenoveerd en uitgebreid met twee
Veldhuis
nieuwe fiets-/voetgangersbruggen aan beide kanten. In september ging de brug al open voor gemotoriseerd verkeer. De officiële en volledige opening vindt plaats eind november.
Steeds anders – kunstwerk in de poort
‘Geboeid door taal en woorden’ Bij een kunstwerk denk je al snel aan een
Ik kwam uit op twee regels waarin telkens
beeld of een sculptuur. Dat geldt echter
de woorden ‘steeds anders’ terug komen.
niet voor kunstenaar Milou van Ham. Als zij bezig is met kunst dan denkt zij
(On)leesbaar
aan taal en woorden.
De woorden ‘steeds anders’kun je op
En met die gedachte ging zij ook aan
verschillende manieren beleven. Zo kun
de slag toen zij de opdracht kreeg om
je iedere keer aan iets anders denken als
iets te maken voor de poort van het
je er langs loopt. Het is bijvoorbeeld een
gebouw aan de Baron Sloetkade.
ander seizoen of de tijd is anders. Verder zijn de woorden afwisselend leesbaar en
Interessant blijven
onleesbaar. En de letters van de éne muur
Milou van Ham (geb. 1964)
‘Ik werk veel met teksten. Ik ben gefasci-
zijn exact gespiegeld aan de letters van
De Rotterdamse kunstenaar Milou van Ham
neerd door taal en dat mensen de dingen
de tegenover liggende muur. Als je dat
gebruikt woorden als basis voor haar kunst-
benoemen. Voor de poort heb ik lang
denkbeeldig zou doortrekken dan zie je de
projecten voor scholen, bibliotheken, publieke
nagedacht over welke tekst het op deze
letters driedimensionaal. De letters zijn wit
ruimten en pleinen. In Apeldoorn is in het Edison
plek goed zou doen. Het moest een tekst
en ongeveer 2,25 meter hoog, groter dus dan
College het kunstwerk ‘Vragen en antwoorden’
zijn die aan iets goeds doet denken en
een mens en ze worden allemaal uitgevoerd
van haar te zien. Het kunstwerk ‘Steeds anders’
iedere keer opnieuw interessant is.
in baksteen. De achtergrond is zwart.’
is waarschijnlijk na de zomer in 2008 gereed.
‘Iedereen wil zijn eigen spelonk’
‘Ik ben op zoek gegaan naar de basis van wonen’ In het appartementengebouw
maken waarop woorden te lezen zijn.
grenzend aan de Burg. Jhr.
De letters van de woorden zijn opgebouwd
Quarles van Uffordlaan bevindt zich
uit losse stenen waardoor je het effect krijgt
een poort. Als je daar onderdoor loopt
van pixels en ze zijn gekanteld zodat je
kom je op de Spoorbrughof. Kunstenaar
het van verschillende kanten kunt lezen.’
Martijn Sandberg is gevraagd om voor die poort een kunsttoepassing te maken.
Basis ‘Met de tekst die er te lezen is heb ik ook ge-
Taal en tekens
zocht naar de basis van wonen. De woorden
‘In mijn werk is vaak een balans te vinden
vormen de zin ‘my cave is my home’ en ‘my
tussen taal en tekens. Je kunt ernaar kijken
home is my cave’. Oftewel ‘mijn huis is mijn
Martijn Sandberg (geb. 1967)
als beeld maar je kunt het ook lezen. Het is
grot, mijn spelonk’. Ik denk namelijk dat ie-
Martijn Sandberg, beeldend kunstenaar te
eigenlijk een typografisch design of perma-
dereen graag zijn eigen spelonk wil hebben.
Amsterdam, maakt zijn werk met grafische
nente graffiti. Bij de poort heb ik eerst nage-
De stenen die ik gebruik voor de vloer zijn van
media voor het creëren van, zoals hij zelf
dacht over de functie van het gebouw, dat
natuursteen, dat geeft een soort oergevoel.
omschrijft, ‘image-messages’. Het vloer-
is wonen. En de basis van wonen is de vloer
En door het gebruik van twee kleuren wordt
kunstwerk voor de poort in Apeldoorn wordt
want zonder vloer is er geen huis. Zo ben ik
het kunstwerk een stenen vloerkleed dat
naar verwachting begin 2007 opgeleverd.
ertoe gekomen om een vloerkunstwerk te
buiten en binnen met elkaar verbindt.’
De nieuwsbrief Kanaaloevers verschijnt
Redactieadres
Tekst Gorkink Communicatie, Apeldoorn
periodiek en is een gezamenlijk initiatief
Gemeente Apeldoorn,
Fotografie Vormvisie BNO, Apeldoorn,
van de gemeente Apeldoorn en de
Dienst Ruimtelijke Ontwikkeling,
Ger van Leeuwen Fotografie
betrokken projectontwikkelaars.
Postbus 9033, 7300 ES Apeldoorn
Vormgeving Vormvisie BNO, Apeldoorn
Voor vragen kunt u terecht bij projectleider
Druk Thieme, Apeldoorn
Huub Selen, tel. (055) 580 25 16. U kunt ook
Oplage 4.000 exemplaren
kijken op www.nieuwbouwinapeldoorn.nl
November 2006
Colofon
