een open deur. Maar wat kan jij als communicatieprofe ssional doen om goed op al die veranderingen voorbereid te zijn? In 40 CommTalks geven prominenten uit de communicatie praktijk, communicatiewe tenschap en daarbuiten antwoord op deze vraag. Nu, meer dan ooit , is he t nodig om een visie te hebben op je meer waarde in de toekomst . Opdrachtgevers vragen erom. Iedereen lijkt ook zin te hebben in vernieuwing.
CommTalks
Dat er veel aan he t veranderen is in he t communicatievak is
Je frist er van op, je positionering wordt ermee geholpen en he t lever t meer impac t op. Maar he t is lastig om te be denken waar je zult beginnen, hoe je he t aanpakt , welke kant je uit moe t denken, wat bij jou en jouw organisatie of bureau
CommTalks
past . Dit boek geef t houvast , inspireer t en helpt je daarbij. ‘He t is dat ik geen ac tieve communicatieprofe ssional ben, anders zou ik nie t kunnen wachten om te beginnen. Zo vol me t ideeën, handvatten en tips zitten deze e ssays’, aldus Be tteke van Ruler, de bedenker en samensteller van dit boek.
schap aan de Universiteit van Amsterdam. Zij heeft een lange carrière achter de rug , eerst als communicatiep rofe ssional, daarna als docent communicatie in he t hbo en sinds 1996 als we tenschapper. In de loop van de tijd heef t zij talloze boeken en ar tikelen gepubliceerd over he t communicatievak. www.be ttekevanruler.nl www.adfobooks.nl
B e tte ke va n Rul er
Be tteke van Ruler is emeritus hoogleraar Communicatiewe ten-
4 0 Thou g ht l ea d er s over he t c om m u ni c a ti evak va n m or g en
Concept & sam enstell ing Be tteke va n Ru ler
CommTalks_omslag.indd 1
22-04-16 09:12
C o m m u n i c at i e o n d e r zo e k j a a gt v e r n i e u w i n g a a n
Ad w i n Pe e k s
80
D e we r e ld ve ra n d er t s nel en ingrijpend en da t bie dt n ie u we kans en voor com m unicat ie. D ie ka n s e n be n u t je optim aal als je com m unicat ie o n de r zo e k o p e e n s lim m e m anier integreer t in je pr o ce s . Da n k z i j de digit ale evolutie is dat ge ma k ke lijke r da n ooit ! Volgens Jan Rotmans gaan we toe naar een horizontale, decentrale netwerksamenleving met nieuwe spelregels: samenwerken doe je vanuit vertrouwen, op basis van gelijkwaardigheid, in netwerken; door social media is kennis van iedereen en wordt uiteindelijk alles zicht baar; kennis en ratio zijn niet langer leidend, gevoel en intuïtie komen daarvoor in de plaats. Organisaties die het vertrouwen willen (terug )winnen moeten dus de verbindingen leggen, transparant zijn en aansluiten op de emoties.
CommTalks_binnenwerk.indd 80
21-04-16 13:05
A a n s lu it en o p d e ve ran de ring me t co mmu n icatie o n de rzo e k Da a r ka n d e c o m mun icat iepr ofe s s ion al van mor g en een belang r ijke r ol in sp elen, e n m e t na m e d o or commun icat ieon der zoek. Dat wor dt t och st eeds belangrijker o m d a t o p d ra c htgever s st eeds vaker vrag en om ar g umen t en . On der zoek bi ed en d i e. J e sl a a t d u s t wee vlieg en in een klap.
Onder zoe k i s g e makkelijk en goed koop en zo vol doe j e aan de nieuwe eisen. Vergelijk he t eens me t l ui steren: hoe meer je hoor t , hoe meer je we e t . I n d e ni e u we we reld draait h e t voor or g an is at ie s om h e t cr eër en van ve r t r o u we n door verbinding, transparantie en aansluiting op sentiment. Het doen van metingen lijkt g evoels mat ig ver van deze beg r ippen af t e st a a n, m a a r he t t eg en deel is waar. H ier on der lee s je vier man ier en wa a r m e e j e d i r e c t h ier op aan s luit me t commun icat ieon der zoek. 81
1. Lu i ster e n l e g d e ve r bi n d i n g O nd e r zo e k wa t b elang r ijke doelg r oepen van je or g an is at ie vin den . So c i a l m e d i a m a ken h e t mog elijk om door t e vrag en op opvallen de uit kom sten. Zo l e g j e m e t e e n al de ver bin ding en laat je mer ken dat je ze waar deer t . 2. Ve rb i n d d e b i n n e n - e n bu i te nwe r e ld m et e lkaar N e e m e e n sa m e nvatt ing van je on der zoek mee n aar h e t advie sg e s pr ek me t j e c e o o f p r o j e c tt eam. C on fr on t eer ze me t opin ie s en s en t imen t en in de b i nne n- e n b u i t e nwer eld. Zo h elp je ze om g oede be s luit en t e n emen en g e e f j e ze ha nd va tt en om in h un eig en commun icat ie de ver bin ding t e leg gen. 3. We e s t ra n sp a rant e n acco u ntable Tra nsp a ra nt i e b e gin t bij jezelf. D oe je dat g oed, dan ver g r oot je me t een je a c c o u nt a b i l i ty. B e tt eke van Ruler zie t vier vor men van accoun t ability en d ie z i j n a l l e m a a l g e d ien d bij h e t g ebr uik van on der zoek. D o o r j e v i si e o p een vraag st uk t e on der st eun en me t lang e t er mijn on der zoeksr e su l t a t e n ve r g r oot je je pr ofe ss i o n e le acco u ntabi li ty. D e be s lis s ing en vooraf e n t i j d e ns e e n c ommun icat iepr ojec t on der st eun je n at uur lijk ook me t in zic hten u i t o nd e r zo e k – zo ver g r oot je je d e ci s i o n al acco u ntabi li ty. I n t er e s s an t is verd er so c i a l a c c o u nt a b ili ty – g ebr uik je ken n is van de emot ie s en opin ie s van mensen o m m o r e l e ke u ze s aan t e kaar t en en de ur g en t ie van een vraag st uk t e t on en. N a t u u r l i j k g e b r u i k je on der zoek even een s om de meer waar de van communicatie z i c ht b a a r t e m a ken – ook wel pe r fo r mati ve acco u ntabi li ty g en oemd. D e cij fers l a t e n g o e d z i e n wat de bijdrag e van commun icat ie aan de or g an is at iedoelen is. 4. S l u i t a a n o p d e e moti e s M e t j e m e t i ng e n kr ijg je in zich t in de opin ie s en emot ie s van je doelg r oep. B e sp r e e k d i e ke nn is r eg elmat ig in h e t t eamover leg en me t je opdrach tg ever. Sl u i t i n j e c o m m un icat ie g oed aan op de emot ie s van je doelg r oep.
CommTalks_binnenwerk.indd 81
21-04-16 13:05
B e s ch o u w h e t e e n s a ls lu iste re n O nd e r zo e k d o e n l i j k t vo o r veel afdeling en een zaak van alle s of n ie t s . Ze leg g en d e l a t ho o g e n d u r ve n ve r volg en s n ie t t e s pr ing en . Jammer, wan t commun icat ie o nd e r zo e k va n na d e d i g i t a le evolut ie kan pr ima g emakkelijk en g oedkoop. J e m o e t e r d a n we l o p d e j uist e man ier n aar kijken . We he b b e n g e l e e r d d a t o nder zoek aan kwalit eit s eis en moe t voldoen om van wa a r d e t e z i j n. D i e e i se n z ijn er n at uur lijk n ie t voor n iks , maar h oe belang r ijk z i j n ze b i j he t m e t e n va n opin ie s en s en t imen t ? Ve r g e l i j k he t e e ns m e t l u i st er en : h oe meer je h oor t , h oe meer je wee t . St el je vo o r d a t j e e e n b e l a ng r i j k over leg over de n ieuwe r eor g an is at ie h ebt , maar g een b u d g e t o f t i j d vo o r g e d e g en on der zoek. Een s n elle ‘poll’ on der medewer ker s e n e e n so c i a l m e d i a - a na l y se g even je al waar devolle in zich t en over de man ier wa a r o p he t l a a t st e ni e u w s is on tvang en .
82
G e b r u ik e e n syst ee m en m aak ke u ze s W i l j e c o m m u ni c a t i e o nd e r zoek in t eg r er en in je pr oce s ? Kie s dan voor een g e st r u c t u r e e r d e a a np a k . D oe n ie t alle s en maak keuze s door vrag en t e st ellen : 1. We l ke sp e l e r s o f d o e l g roepen zijn voor on s h e t (aller )belang r ijkst ? 2 . We l ke d o e l st e l l i ng e n st r even we n a en wat willen we me t en? B epaal dit vo o ra f e n t o e t s d a n a f en t oe kr it is ch je eig en ac t ivit eit en . K ie s voor een c o m b i na t i e va n st ra t e g is ch e en meer s pecif ieke of t ijdelijke doelst elling en . 3. We l ke m e d i a g e b r u i k t on ze doelg r oep? Maak zo vooraf al keuze s in je mediaa na l y se. G o o i je a d vis eu r s ch a p in de strijd C i j fe r s sp r e ke n ni e t vo o r z ich zelf. H e t is aan jou om dat ver h aal t e ver t ellen e n m e nse n m e e t e ne m e n in de be t eken is van on der zoek. Pas dan s coor je a l s a d v i se u r e n he b j e i m p a c t . Sluit aan op de bus in e s s en g ebr uik h e t on der zoek i n g e sp r e k ke n d i e o p d a t momen t r elevan t zijn . Tip: vis ual lear n ing is h ot . Ee n i nfo g ra p hi c l a a t a a nt r ekkelijk zien wat je wilt zeg g en en blijf t g oed h ang en .
CommTalks_binnenwerk.indd 82
21-04-16 13:05
D o o r c o m m u ni c a t ieon der zoek t e in t eg r er en in h e t pr oce s van de afdeling sl u i t j e a a n o p d e veran der en de wer eld. Dat vraag t inve st er ing en in t ijd en geld , m a a r m e t d e j u i ste keuze s en een g oed sy st eem kun je de kost en f lin k beperken. H e t he l p t o m d e lat n ie t t e h oog t e leg g en en dan kbaar g ebr uik t e maken van a l l e s wa t j e we e t . D e ech t e doelpun t en maak je door als advis eur de r e s ultaten o p he t j u i st e m o men t in t e br eng en .
L a a t z ien wa t e r spe e lt D o o r b e sl i sse r s i n de or g an is at ie t e con fr on t er en me t de wer kelijkh eid om hen he e n he l p j e ze d e juist e be s lis s ing en t e n emen . Zo kom je aan t afel en cr eëer je e e n c o m m u ni c a t i eafdeling me t impac t .
83
Ad w i n Pe e k s i s f re e l an c e c om m u n i c ati ea d vi se u r, trai ner e n e i g e n aar van On e B l i n k Com m u n i c ati e. Sam e n m e t Eelke Al ke m a sc h e e f h i j h e t b oe k M e te n e n Sc ore n ove r h e t c re ë re n van i m p ac t m e t c om m u n i c ati eo n d e r zoe k .
Me e r we t e n? Co m m u n i c a t i eo n d e rzo e k va n Mar ius H oog en door n , een st an daar dwer k dat alle as pec ten van c o m m u ni c a t i e o nd e r zo e k b e han delt . U i t g e m eten va n C a t he l i j ne Jan s s en , dat een prakt is ch sy st eem biedt dat je kun t g ebr uiken o m d e a c c o u nt a b i l i tyc yc l u s i n t e voer en op je afdeling . M eten e n S c o ren , d a t i k sc hr eef s amen me t Eelke A lkema, een prakt is ch e h an dleiding om o nd e r zo e k t e i nt e g r e r e n i n j e dag elijks wer k me t h e t ‘s peelveldmodel’.
CommTalks_binnenwerk.indd 83
21-04-16 13:05
