COLOFON. Datum: November 2011 Waterschap Vallei & Eem Fokkerstraat 16 Postbus AJ LEUSDEN Telefoon: Fax:

BEGROTING 2012

COLOFON Datum: Uitgave:

Telefoon: Fax: E-mail: Internet: Foto’s omslag:

November 2011 Waterschap Vallei & Eem Fokkerstraat 16 Postbus 330 3830 AJ LEUSDEN 033-4346000 033-4346300 [email protected] www.wve.nl Waterschap Vallei & Eem

VOORWOORD Samenwerken en doelmatig waterbeheer

In het Bestuursakkoord Water, dat op 24 april 2011 is ondertekend door de onderhandelaars namens Rijk, provincies, gemeenten, waterschappen en drinkwaterbedrijven, is onder meer verankerd dat de waterschappen naast het Rijk verantwoordelijk zijn voor de veiligheid van Nederland tegen buitenwater. Deze beschermende taak is onder andere vastgelegd in het Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP). Voor de jaren 2011, 2012 en 2013 dragen de gezamenlijke waterschappen € 81 miljoen bij in de kosten van het HWBP. In 2014 is dat € 131 miljoen en vanaf 2015 € 181 miljoen. Het lukt ons om onze jaarlijkse bijdrage (€ 3 miljoen) tot en met 2013 binnen de begroting op te vangen. Dat wil zeggen dat de jaarlijkse groei binnen de 5% norm blijft. Echter vanaf 2014 zullen besparingen moeten plaatsvinden om binnen deze norm te blijven. Het waterschap staat voor schoon water, een goed waterpeil en veiligheid tegen maatschappelijk verantwoorde kosten. Als waterschap zien we kans om daarin te investeren en innoveren. In 2012 worden bijvoorbeeld belangrijke stappen gezet om één van onze zuiveringen energieneutraal te maken. Daarnaast beheersen we onze kosten en voeren besparingen door. Dit doen we niet alleen omdat de regering dat van ons vraagt, maar vooral omdat we zelf niet willen dat onze inwoners teveel betalen. Ondanks de economische recessie en de investeringen die we gaan doen, lukt het ons om de kosten € 1,5 miljoen minder te laten stijgen ten opzichte van onze verwachting bij de begroting van 2011. Dit komt vooral door efficiënter te werken. Met als gevolg dat de lastendruk voor burgers en bedrijven ook minder stijgt dan verwacht. Zo betalen gezinnen met een eigen huis volgend jaar € 208, wat € 5 meer is dan in 2011, maar € 2 minder dan verwacht. Agrarische bedrijven betalen gemiddeld € 31 meer. Voor bedrijven is de stijging circa 3 %. Hiermee maken we opnieuw onze belofte waar om de lasten niet meer dan 5 % te laten stijgen en blijven we één van de goedkoopste waterschappen van Nederland. Ook is in het bestuursakkoord opgenomen dat de waterschappen zich gezamenlijk inspannen om met Rijk, provincie en gemeenten meer samen te werken, ter reductie van de maatschappelijke kosten. Doelmatiger werken in de afvalwaterketen is daarbij een belangrijke component. Wij hebben daarin al belangrijke stappen gezet, mede door de oprichting van het Platform Water Vallei en Eem, waarin gemeenten, waterschap en provincies de samenwerkingsmogelijkheden onderzoeken en implementeren. Landelijk gezien lopen we voorop met deze samenwerking met gemeenten. Het jaar 2012 is het laatste jaar van Waterschap Vallei & Eem. Per 1 januari 2013 gaan we samen met Waterschap Veluwe verder als Waterschap Vallei en Veluwe. Daartoe worden beide organisaties op ambtelijk niveau per 1 januari 2012 samengevoegd.

Annemarie Moons Dijkgraaf

Waterschap Vallei & Eem (25-10-11)

- Begroting 2012 -

pagina 1


- Begroting 2012 -

pagina 2

– INHOUDSOPGAVE BEGROTING 2012 – VOORWOORD ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 1 DEEL 1 BESTUURLIJKE SAMENVATTING-------------------------------------------------------------------------------- 5 1

INLEIDING --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 5

2

ONTWIKKELINGEN--------------------------------------------------------------------------------------------------------- 7

3

KADERS, UITGANGSPUNTEN EN GRONDSLAGEN------------------------------------------------------------11

4

BEGROTING EN MEERJARENRAMING PER PROGRAMMA-------------------------------------------------12

5

BEGROTING EN MEERJARENRAMING PER TAAK ------------------------------------------------------------14

6

TARIEF- EN BELASTINGDRUK 2012 --------------------------------------------------------------------------------16

DEEL 2 PROGRAMMA’S IN DETAIL ----------------------------------------------------------------------------------------19 7

PROGRAMMA VEILIGHEID ---------------------------------------------------------------------------------------------21

8

PROGRAMMA VOLDOENDE EN SCHOON WATER-------------------------------------------------------------27

9

PROGRAMMA WATERKETEN -----------------------------------------------------------------------------------------35

10

PROGRAMMA BESTUUR EN BELASTINGEN---------------------------------------------------------------------39

DEEL 3 VERPLICHTE PARAGRAFEN -------------------------------------------------------------------------------------43 11

DEKKINGSMIDDELEN ----------------------------------------------------------------------------------------------------45

12

BEDRIJFSVOERING-------------------------------------------------------------------------------------------------------46

13

BEGROTING NAAR KOSTEN- EN OPBRENGSTSOORTEN --------------------------------------------------48

14

OVERIGE PARAGRAFEN------------------------------------------------------------------------------------------------49

15

OVERZICHT VAN GEBRUIKTE AFKORTINGEN EN BEGRIPPEN ------------------------------------------60

BESLUIT TER VASTSTELLING ----------------------------------------------------------------------------------------------61


- Begroting 2012 -

pagina 3


- Begroting 2012 -

pagina 4

DEEL 1 BESTUURLIJKE SAMENVATTING 1

INLEIDING

De begroting 2012 (B12) is een vertaling van het beleid zoals dat vastgelegd in het Waterbeheersplan 2010-2015 (WBP) en in vastgestelde beleidsnotities zoals het Integraal Zuiveringsplan (IZP) en in vastgesteld beleid ten aanzien van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen, Innovatie en Buitenland. Dit alles verantwoord in de vier programma’s. De begroting volgt op de visie effectrapportage (VER2011) van 30 juni en de tussentijdse voortgangsrapportage (VORAP11), waarbij de in de VER gerapporteerde ontwikkelingen zijn geactualiseerd. Het Algemeen Bestuur heeft op 21 april 2011 en 30 juni 2011 besloten om:

1.1

In de begroting 2012 een meerjarenraming 2013-2015 op te nemen met de reguliere kostenontwikkeling op taak- en programmaniveau voor het waterschap; De uitgangspunten voor wat betreft loon, prijs en rente ontwikkelingen af te stemmen met Waterschap Veluwe. Dit in verband met de op handen zijnde fusie; Een indicatieve meerjarenraming 2013-2016 te maken voor het nieuwe waterschap. Deze indicatieve meerjarenraming volgt de kostenontwikkeling van de meerjarenramingen per waterschap, maar houdt daarnaast rekening met: al genomen besluiten tot uniformering beleid besparingen door de fusie mogelijke fusie- en desintegratiekosten voor de berekening van de tarieven Watersysteemheffing een indicatieve inschatting van kostentoedeling.

Leeswijzer

Voorafgaand aan de programma’s wordt ingegaan op de kaders, de ontwikkelingen en de uitgangspunten waarmee rekening is gehouden en die van invloed zijn op de kostenontwikkeling, reserve positie en tarieven- en belastingdruk. Vervolgens worden de vier programma’s behandeld, waarin aan het eind van ieder programma inzicht wordt verschaft op de kostenontwikkeling tot en met 2015. De programma’s worden behandeld aan de hand van de 4 vragen. 1. 2. 3. 4.

“wat willen we bereiken?” “wanneer zijn we tevreden?” “wat doen we daarvoor?” “wat gaat het kosten?”.

De programma’s Veilige Dijken en Zuiveren Afvalwater hebben een nieuwe naam gekregen, te weten: Veiligheid en Waterketen. Hiermee wordt voldaan aan het besluit van het Algemeen Bestuur om uniforme benamingen voor programma’s te hanteren zowel bij ons waterschap als dat van Waterschap Veluwe. De 4 programma’s heten in vervolg: 1. 2. 3. 4.

Veiligheid Voldoende en schoon water Waterketen Bestuur en Belastingen


- Begroting 2012 -

pagina 5


- Begroting 2012 -

pagina 6

2 2.1

ONTWIKKELINGEN Bestuursakkoord Water

Op 24 april 2011 is het Bestuursakkoord water ondertekend door de onderhandelaars namens Rijk, provincies, gemeenten, waterschappen en Vewin. Daarmee zijn concrete afspraken vastgelegd om Nederland met minder kosten en bestuurlijke drukte de komende jaren (2011-2015) droog en veilig te houden. Het Bestuursakkoord Water handelt over: Heldere verantwoordelijkheden, minder bestuurlijke drukte Beheersbaar programma voor de waterkeringen Doelmatig beheer van de waterketen Werkzaamheden slim combineren Het waterschapsbestuur. Het Bestuursakkoord Water zet in op een doelmatigheidswinst die oploopt tot € 750 miljoen per jaar in 2020. Naast structurele bezuinigingen voorziet het bestuursakkoord in een stevige reductie van bestuurlijke drukte. Het bestuurlijke uitgangspunt is ‘je gaat erover of niet’. Verder zijn in het bestuursakkoord acties beschreven waarvan een groot deel nog in 2011 moeten zijn uitgewerkt. Het gaat hierbij onder andere om: Integratie van beleidsplannen; Inhoud van de beheerprogramma’s; Taakverdeling van het zwemwaterbeheer; Invulling van de doelmatigheidsprikkel waterkeringen; Afspraken over risico- en crisisbeheersing;

2.2

Beheersbaar programma voor de Waterkeringen (HWBP)

In het Bestuursakkoord Water is vastgelegd dat er twee overheden verantwoordelijk zijn voor veiligheid van Nederland tegen buitenwater. Het Rijk is verantwoordelijk voor de normering en de beheerders voor de uitvoering. In het Bestuursakkooord Water is voor de financiering van maatregelen van het Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP afgesproken dat Rijk en waterschappen vanaf 2014 ieder 50 % financieren van de versterking van de primaire waterkeringen die in beheer zijn van de waterschappen. Medefinanciering betekent ook dat de waterschappen (mede)zeggenschap hebben over de besteding van de middelen. Voor de jaren 2011, 2012 en 2013 dragen de gezamenlijke waterschappen € 81 miljoen bij in de kosten van het HWBP. In 2014 is dat € 131 miljoen en vanaf 2015 € 181 miljoen. Bij de begroting 2011 is besloten dat Waterschap Vallei & Eem de bijdrage 2011-2013 aanmerkt als investering. Binnen de Unie van Waterschappen loopt op dit moment de discussie hoe om te gaan met de HWBP-bijdrage vanaf 2014. In discussie is de verdeling over de waterschappen evenals het wel of niet aanmerken als een investering. Voor de verdeling over de waterschappen wordt nog bepaald welk deel is aan te merken als projectgebonden. Projectgebonden bijdrage wordt verdeeld op basis van de hoeveelheid primaire waterkeringen. Het dan nog resterende deel wordt aan de waterschappen in rekening gebracht via een verdeelsleutel die is gebaseerd op het aantal huishoudens en economische waarde. Volgens planning wordt deze keus in december gemaakt door de ledenvergadering van de Unie.


- Begroting 2012 -

pagina 7

2.3

Deltaprogramma

Binnen het Nationaal Deltaprogramma is een viertal deelprogramma’s te onderscheiden. Normering Waterveiligheid

Binnen het ‘Deltaprogramma Veiligheid’ is de actualisering van de waterveiligheidsnormen voor de lange termijn (2050) een belangrijk thema. De huidige waterveiligheidsnormen voor primaire waterkeringen zijn gebaseerd op inzichten uit de jaren '60. Sinds die tijd hebben er veel veranderingen plaatsgevonden in Nederland. Zowel het aantal mensen als de economische waarde achter de waterkeringen is sterk toegenomen. Centraal staat de vraag: ‘past het huidige beschermingsniveau tegen overstromingen nog voldoende bij deze veranderingen?’ Voor de waterveiligheid wordt 2011 een richtinggevend jaar voor de normering. Een belangrijk en maatschappelijk vraagstuk als veiligheidsnormering vraagt, naast goede analyses, ook om een zorgvuldig proces met alle betrokken partijen. Daarom wordt de komende jaren een gefaseerd proces doorlopen. Na de afronding van beleidsstudies (slachtofferrisicoanalyses en een Maatschappelijke Kosten Baten Analyse) zal naar verwachting de verantwoordelijk staatssecretaris eind 2011 aan de gebiedsprogramma’s van het deltaprogramma vragen om de opgave en maatregelen voor nieuwe veiligheidsnormen in 2012 in beeld te brengen. Voor Waterschap Vallei & Eem is vooral het gebiedsprogramma Rivieren van belang omdat daarin de opgave voor de Grebbedijk uitgewekt gaat worden. De consultatieperiode is ook bedoeld om met alle betrokken partijen, eind 2011 afspraken te maken over de samenwerking in de periode 2012-2014. Het doel van de consultatieronde is om eind 2011 bestuurlijke overeenstemming te verkrijgen over de opdrachtomschrijvingen (proces en inhoud) voor de verschillende gebiedsgerichte deelprogramma’s. Hiermee kan in de jaren 2012-2013 binnen gebiedsgerichte deelprogramma’s de veiligheidsopgave worden uitgewerkt in strategieën. Denk aan dijkversterking, rivierverruiming, deltadijken en ruimtelijke oplossingen zoals bouwen met de natuur. Het uitwerkingsbesluit staat voor 2012 tot en met 2014 op de agenda. Aansluitend vindt het definitieve besluit (Deltabeslissing Normering) plaats. Zoals het er nu uitziet krijgen de waterschappen hierin een centrale rol. Verkenning Deltadijken

In het Nationaal waterplan is aangekondigd dat een verkenning wordt uitgevoerd naar de toepasbaarheid van Deltadijken. Dit zijn dijken die zo sterk zijn dat ze nauwelijks kunnen bezwijken, ook als onder ‘bovenmaatgevende’ omstandigheden het water er overheen slaat. De dijken kunnen daarvoor breed, overslagbestendig of intern versterkt worden uitgevoerd. Voor Waterschap Vallei & Eem betekent dit naar verwachting een opgave binnen het deel Deltaprogramma Rivieren (Grebbedijk als Deltadijk). Nieuwbouw en Herstructurering

In de afgelopen decennia was het bouwen in Nederland vooral gericht op het op orde brengen van demografische en economische groei. Daarin is niet in alle gevallen rekening gehouden met de opgaven op het gebied van water, ondergrond en klimaatverandering. Daarom ontwikkelt Waterschap Vallei & Eem in 2011 en 2012 met Waterschap Veluwe een ruimtelijke visie over toekomstige wateropgaven gerelateerd aan de ruimtelijke ontwikkelingen en mogelijke klimaatveranderingen. Zoetwater

Het deelprogramma Zoetwater richt zich op de vraag wat er gebeuren moet om de (zoet)watervoorziening in Nederland op de lange termijn op peil en klimaatbestendig te maken. In laag Nederland betekent dit vooral het bestrijden van verzilting, in hoog Nederland ligt de focus op water vasthouden en ‘zelfvoorziening’. Ook de vraag hoe de strategische watervoorraad in het IJsselmeer het best ingezet kan worden komt in dit deelprogramma aan de orde. Het deelprogramma zoetwater volgt twee sporen: een landelijk spoor en een regionaal spoor. Voor het regionale spoor is Nederland opgedeeld in zeven ‘zoetwaterregio’s’. Waterschap Vallei & Eem neemt deel aan de regio West-Nederland. Waterschap Veluwe valt in de regio Oost-Nederland. Het deelprogramma volgt de algemene fasering van het deltaprogramma. In een aantal stappen wordt toegewerkt naar vijf ‘deltabeslissingen’ in 2014. Eén van deze beslissingen betreft de zoetwatervoorziening. In fase 1, afgerond in juni 2011, is een knelpuntenanalyse uitgevoerd. Het najaar


- Begroting 2012 -

pagina 8

van 2011 en het voorjaar van 2012 staan in het teken van fase 2: het selecteren van kansrijke strategieën en maatregelen. De strategieën richten zich op twee vragen: in hoeverre is de zoetwatervoorziening een overheidstaak, en in hoeverre moet het watersysteem sturend zijn bij de vestigingsplaats van watergebruikers. Daarnaast wordt ook gekeken naar concrete maatregelen en de mate waarin zij bijdragen aan ofwel het verkleinen van de watervraag, ofwel het aanbod kunnen vergroten. Deze tweede fase van het deltaprogramma wordt in juni 2012 afgerond met een gezamenlijke rapportage, waarin kansrijke strategieën en maatregelen worden beschreven. In de tweede helft van 2012 start vervolgens de derde fase van het deltaprogramma: het uitwerken van een voorkeursstrategie.

2.4

Realisatie KRW-doelen

Op basis van het regeerakkoord in 2010, is een herijking gaande van de Ecologische Hoofdstructuur (EHS). Op basis van de brief van Staatssecretaris Bleker d.d. 20 oktober 2010 is de financiering vanuit het Investeringsbudget Landelijk Gebied (ILG) op ‘hold’ gezet. Op 20 september 2011 is het ‘Akkoord decentralisatie natuur’ tussen het Rijk en de provincies ondertekend. Dit akkoord beschrijft de herijking van de EHS en de afronding van het ILG. De belangrijkste punten uit het akkoord zijn:

De herijkte EHS wordt afgerond in 2021 in plaats van 2018. Om te komen tot een besluit over de wijze waarop na 2021 de doelen worden gerealiseerd wordt in 2016 nagegaan welke andere maatregelen naast de herijkte EHS ingezet kunnen worden om de internationale doelen (Natura 2000, KRW, soortenbescherming) te halen. Provincies zullen de beschikbare middelen gericht inzetten op het realiseren van de internationale verplichtingen. Het Rijk blijft verantwoordelijk voor het halen van de internationale verplichtingen, tenzij de Provincies aantoonbaar nalatig zijn. De herijkte EHS wordt uiterlijk 2012 vastgelegd in provinciale verordeningen. De EHS wordt kleiner, 600.000 in plaats van 700.000 hectare. Voor de kleinere EHS moet nog 17.000 hectare worden gekocht en 40.000 hectare worden ingericht. Financiële dekking vindt plaats door gronden die buiten de herijkte EHS liggen te ruilen of te verkopen. De afspraken over inrichting zijn exclusief hydrologische maatregelen (waaronder eveneens de maatregelen voor de Programmatische Aanpak Stikstof (PAS)). Betrokken partijen maken daarover nadere afspraken. Provincies zijn vanaf 2014 financieel verantwoordelijk voor het beheer van de EHS en krijgen hiervoor jaarlijks 100 miljoen van het rijk. Na 1 januari 2011 worden de resterende ILG middelen ondermeer ingezet voor beheer in de periode 2011-2013 en voor harde financiële verplichtingen voor vervallen rijkstaken als Recreatie om de Stad, reconstructie zandgebieden en Landelijke routenetwerken. Het gaat om een onderhandelingsakkoord. Provincies hebben tot 24 december 2011 de tijd om goedkeuring van Provinciale Staten te krijgen. Staatssecretaris Bleker benut deze periode om goedkeuring van de Tweede Kamer te krijgen.

De doorwerking van dit akkoord naar de individuele provincies is nog onduidelijk. Zo is het in Utrecht de vraag of het ‘Akkoord van Utrecht’ overeind blijft aangezien er geen nieuwe middelen beschikbaar komen terwijl dat wel een uitgangspunt was. In Gelderland vindt op 28 september een bestuurlijk overleg plaats tussen de provincie en de manifestpartners (natuurorganisaties, LTO, waterschappen, particulier grondbezitters, etc.) waar het decentralisatie akkoord zal worden toegelicht. Voor Utrecht is nog geen nieuwe afspraak gepland. Duidelijk mag zijn dat er minder financiële middelen beschikbaar zijn om de EHS te realiseren. Dit betekent dat het risico dat de KRW maatregelen onder druk komen te staan is toegenomen. Wel biedt het ‘Akkoord decentralisatie natuur’ houvast doordat helder is verwoord dat "de beschikbare middelen gericht ingezet worden op het realiseren van de internationale verplichtingen".


- Begroting 2012 -

pagina 9

2.5

Fusie Waterschap Vallei & Eem en Waterschap Veluwe

Eind 2010 heeft het Algemeen Bestuur ingestemd met de ambtelijke integratie op 1 januari 2012 en de bestuurlijke fusie per 1 januari 2013. Gedeputeerde Staten van beide provincies hebben besloten in te stemmen met de bestuurlijke fusie en de voorbereiding van het reglement is vergevorderd. De voorbereiding van de ambtelijke integratie is in volle gang. De medewerkers zijn geplaatst in hun nieuwe functies. De laatste maanden van 2011 worden gebruikt op elkaar beter te leren kennen en de activiteiten te verdelen. In september is gestart met de verbouw van het Waterschapshuis te Apeldoorn, zodat per 1 maart 2012 dit als hoofdkantoor in gebruik kan worden genomen. Dit kantoor wordt volledig ingericht voor ‘Ons Nieuwe Werken’. De huidige Waterschapswet kent nog directe verkiezingen. In het regeerakkoord staat dat waterschapsbesturen in de toekomst indirect gekozen moeten worden. Deze verkiezingen zullen in 2014 na de gemeenteraadsverkiezingen plaatsvinden. Het ministerie van Verkeer & Waterstaat bereidt daarom een aanpassing van de Waterschapswet voor. Beide waterschappen hebben het ministerie gevraagd om vanaf 1 januari 2013 uit beide besturen een overgangsbestuur te vormen, dat het nieuwe waterschap bestuurt tot er een nieuw Algemeen Bestuur is. Dit vergt echter aanpassing van de Waterschapswet. Deze laatste aanpassing wordt voorbereid door een werkgroep bestaande uit juristen van het ministerie en beide provincies en beide secretarisdirecteuren.


- Begroting 2012 -

pagina 10

3

KADERS, UITGANGSPUNTEN EN GRONDSLAGEN

3.1

Kaders

De rechten en plichten van het waterschap zijn vastgelegd in diverse nationale en provinciale wetten en besluiten. Ook verschillende Europese richtlijnen hebben direct of indirect doorwerking voor het waterschap. Hieronder is aangegeven met welke grondslagen en kaders het waterschap rekening houdt. Grondslagen en kaders Europese Kaderrichtlijn Water (KRW). Nationaal Bestuursakkoord Water (2011). Natura 2000. Nationaal Waterplan (NWP) (2009). Richtlijn overstromingsrisico’s. Provinciale Waterplannen. Waterwet. Waterbeheersplan 2010-2015.

3.2

De uitgangspunten voor de baten en lastenontwikkelingen 1

De algemene uitgangspunten en grondslagen voor de baten en lasten ontwikkelingen zijn:

Waterbeheersplan 2010-2015.

Visie Effectrapportage 2011 en indicatieve meerjarenraming tot en met 2015.

Jaarrekening 2010. Het effect van de uit de jaarrekening blijkende lagere kosten worden meegenomen in de VER2011. Naar verwachting kan op de taak Watersysteembeheer structureel € 0,4 miljoen worden bespaard en op de taak Zuiveringsbeheer € 0,6 miljoen.

VORAP 2011. In verband met de kostenvergelijkingen en de nieuwe geprognosticeerde reservestanden.

Prijsstijging gebaseerd op CPB inflatie prognose 2% in 2012, vanaf 2013: 2% tot en met 2015.

Loonstijging 2012 gebaseerd op de nieuwe CAO van 2010.

Geactualiseerde investeringskalender en kapitaallastenkalender.

Geactualiseerde liquiditeitsprognose, rekening houdend met nieuwe leningen en de volgende rentepercentages, korte rente 1,5% tot en met 2013, daarna 2% en lange rente 4% (5 jaars leningen).

3.3

De uitgangspunten voor de tariefs- en belastingdrukontwikkeling

Eenheden

De beginstand voor 2012 van de eenheden is gebaseerd op de laatste prognoses van Belastingenkantoor Lococensus-Tricijn.

In de eenheden voor de zuiveringsheffing van huishoudens en bedrijven is voor 2012 rekening gehouden met een groei van 0,5%.

De WOZ is gebaseerd op de nieuwe prognoses over 2011. De waarderingskamer gaat uit van een waardedaling van 1,5% en een volumestijging gebouwd van 0,9%.

Voor de watersysteemheffing ingezetenen wordt (conform Waarderingskamer) uitgegaan van een groei van het aantal ingezetenen in ons gebied van 0,75% ten opzichte van 2011.

3.4

Inzet vanuit de tariefsegalisatiereserves

Indien nodig worden de tarieven geëgaliseerd door middel van inzet vanuit de tariefsegalisatiereserves per taak. De inzet is afhankelijk van de bestuurlijk gewenste belastingdruk in 2012. Daarnaast dient de reservepositie per 1/1/2013 op het afgesproken niveau te liggen zoals opgenomen in het ‘fusie’ rapport ‘Vergelijking financiën’.

1

Deze uitgangspunten zijn gelijk aan de uitgangspunten als gehanteerd bij Waterschap Veluwe, conform besluit AB 21/4/2011.


- Begroting 2012 -

pagina 11

4

BEGROTING EN MEERJARENRAMING PER PROGRAMMA

In dit hoofdstuk wordt de begroting en meerjarenramingen gepresenteerd van de netto kosten en investeringen. Deze wordt afgezet tegen datgene wat als meerjarenraming is gepresenteerd in de begroting 2011 (nov-10) en in de VER2011 (jun-11). Voor nadere detaillering wordt verwezen naar de programmahoofdstukken.

4.1

Financieel overzicht per programma - exploitatie 2012

De opgave om € 1 miljoen te besparen in 2012 is gerealiseerd (zie uitgangspunten § 3.2). Er is zelfs bijna € 0,4 miljoen extra gerealiseerd. Waarbij uit bovenstaande tabel blijkt dat het programma Veiligheid duurder is geworden en de overige programma’s goedkoper, dan eerder geprognosticeerd. Wat dit per taak betekent is weergegeven in de tabel van § 5.2.

4.2

Financieel overzicht per programma – meerjarenraming

De grafieken bestaan uit twee lijnen. De blauwe lijn vertegenwoordigt de meerjarenraming zoals gepresenteerd in de VER2011. Deze lijn wordt vergeleken met de groene lijn van de meerjarenraming van deze begroting. Het rode vlak geeft een stijging in 2012 aan voor het programma, het groene vlak een daling, ten opzichte van wat verwacht werd ten tijde van de VER2011. Veiligheid

Voldoende en Schoon Water

Waterketen

Bestuur en Belastingen


- Begroting 2012 -

pagina 12

4.3

Meerjarenraming investeringen per programma

Hieronder volgt een samenvatting per programma (grafische weergegeven). Waarbij zichtbaar wordt dat het investeringsprogramma bruto met € 18 miljoen stijgt, volledig veroorzaakt door het programma Veiligheid. Netto is dit een toename van € 6 miljoen ten opzichte van de programmering in de VER2011. Het verschil tussen bruto en netto zijn de subsidies die ontvangen worden op de programma’s, i.c. ≅ € 80 miljoen. Op het programma Veiligheid wordt de meeste subsidie ontvangen, i.c. € 40 miljoen. De cijfers zijn exclusief de financiële bijdrage (€ 3,1 miljoen) aan het HWBP. Detail informatie over de investeringskalender is in de programmahoofdstukken terug te vinden. Begroting 2012

Begroting 2012

Totaal tot en met 2015 bruto € 220 miljoen © 18 miljoen

Totaal tot en met 2015 netto € 141 miljoen © 6 miljoen

Visie effectrapportage 2011

Visie effectrapportage 2011

Totaal tot en met 2015 bruto € 202 miljoen

Totaal tot en met 2015 netto € 135 miljoen


- Begroting 2012 -

pagina 13

5

BEGROTING EN MEERJARENRAMING PER TAAK

In dit hoofdstuk wordt de begroting en meerjarenramingen gepresenteerd van de netto kosten per taak. In de gehanteerde tabellen wordt per taak zichtbaar wat de stijging of daling is opzichte van de begroting na mutaties in 2011, zoals gepresenteerd in de VORAP 2011. Verder detaillering is te vinden in de programmahoofdstukken.

5.1

Cijfers resultaat voor bestemming per taak

5.2

Cijfers netto kosten per taak


- Begroting 2012 -

pagina 14

5.3

Cijfers 2012 en meerjarenraming netto kosten per taak

In deze paragraaf wordt de meerjarenraming per taak gepresenteerd en vergeleken met de eerder gepresenteerde meerjarenramingen uit de VER2011 en de Begroting 2011. In de eerste tabel wordt zichtbaar gemaakt wat ten tijde van de begroting 2011 en de VER 2011 de prognose was voor het jaar 2012. Hieruit blijkt dat beide taken in deze begroting gunstiger uitkomen dan destijds geprognosticeerd.

In meerjaren geeft dat de volgende nieuwe trends. 2

Watersysteembeheer x € 1.000

De gewijzigde trend wordt in het bijzonder veroorzaakt door het programma Veiligheid. In dit programma zit de nieuwe prognose van de kapitaalslasten van het dijkverbeteringproject ‘Veiligheid Zuidelijke Randmeren’. De stijgende trend wordt vooral bepaald door de afschrijvingslast van de bijdrage aan het HWBP (m.a.w. deze bijdrage wordt geactiveerd). Zuiveringsbeheer3 x € 1.000

De trend lijn ligt lager dan eerder geprognosticeerd, dit wordt in het bijzonder veroorzaakt door vervallen kapitaallasten en lagere onderhoudskosten van investeringen die niet of goedkoper zijn uitgevoerd. 2 3

Watersysteembeheer bestaat uit de programma’s: Veiligheid en Voldoende en schoon water en ± 38 % Bestuur en Belastingen. Zuiveringsbeheer bestaat uit de programma’s: Waterketen en ± 62% Bestuur en Belastingen.


- Begroting 2012 -

pagina 15

6 6.1

TARIEF- EN BELASTINGDRUK 2012 Tarieven en de benodigde reserve inzet

In onderstaande tabel zijn de nieuwe tarieven voor 2012 zichtbaar. Het aangegeven percentage is de stijging ten opzichte van het tarief 2011. In de kolom ‘reserve inzet’ wordt zichtbaar wat ingezet wordt vanuit de tariefsegalisatiereserves. Er wordt een vergelijking gemaakt met de VER2011 prognose.

Tariefsoort Zuiveringsheffing Watersysteemheffing Ingezetenen Gebouwd Natuur Ongebouwd

B2012 Tarieven 2012 Reserve inzet € % 2012 € 47,64 ª2,1% € 881.000 € 44.000 € 38,12 2,8% 0,0134% ©4,8% € 1,32 4,8% €31,52 ª3,4% € 925.000

VER2011 Tarieven 2012 Reserve inzet € % 2012 € 48,50 4% € 550.000 € 100.000 € 38,12 3% 0,0129% 1% €1,32 5% € 31,80 4% € 650.000

Alle tarieven, behalve tarief gebouwd (©) en ongebouwd (ª) liggen op het niveau als van de VER2011. Omdat het kostenniveau per taak lager ligt, is er minder inzet nodig vanuit de tariefsegalisatiereserves. Hierdoor zullen de ‘in te brengen’ tariefsegalisatiereserves in het nieuwe waterschap per 1/1/2013 4 € 1,8 miljoen hoger zijn dan het afgesproken niveau van € 7 miljoen . Omdat de WOZ waarde van het onroerend goed in ons beheersgebied daalt (B2012 86,8 miljard om VER2011 90 miljard) stijgen de kosten per WOZ eenheid en daarmee het tarief. In de VER2011 werd uitgegaan van een te hoog volume van 303.000 eenheden met een gemiddeld prijs van € 297.000. Dit is aangepast op basis van de prognose voor 2011, (297.000 eenheden tegen een gemiddelde prijs van € 294.000 = € 87,5 miljard) naar 300.000 eenheden met een gemiddelde prijs van € 289.500. Ten opzichte van 2011 stijgt het tarief gebouwd met 4,8%. Begin 2012 wordt op basis van door de gemeenten verstrekte WOZ waarde gegevens, beoordeeld of verlaging van het tarief gebouwd mogelijk is, indien de WOZ waarde hoger blijkt te liggen.

6.2

Tariefsegalisatiereserves

De verwachte stand van de tariefsegalisatiereserves eind 2012 wordt hieronder weergegeven, waarbij rekening is gehouden met de tussentijdse voortgangsrapportage van september 2011. Watersysteembeheer x € 1.000 B2012 Tarief Egalisatiereserve x € 1.000

Stand 1 januari 5 Vermeerdering Onttrekking Stand 31 december

Jaarrekening 2010 2.916 1.462 0 4.378

Vorap 2011 4.378 17 - 518 3.877

2012 3.860 17 - 44 3.833

Jaarrekening 2010 2.916 1.462 0 4.378

VER2011 Originele begroting 2011 4.378 17 - 392 4.003

2012 4.003 17 - 117 3.903

VER2011 Originele begroting 2011 6.957 93 -1.818 5.232

2012 5.232 93 - 643 4.682

Zuiveringsbeheer x € 1.000 B2012 Tarief Egalisatiereserve x € 1.000

Stand 1 januari Vermeerdering Onttrekking Stand 31 december

Jaarrekening 2010 5.926 1.031 6.957

Vorap 2011 6.957 93 - 1.230 5.820

2012 5.820 93 - 881 5.032

Jaarrekening 2010 5.926 1.031 6.957

4

Zie het ‘fusie’ rapport ‘Vergelijking financiën’, d.d. juni 2011, inzake hoogte tariefsegalisatiereserves. De vermeerdering vanuit de CBL is apart zichtbaar gemaakt. Jaarlijks valt er € 110.000 vrijval vanuit de bestemmingsreserve CBL in de tariefsegalisatiereserves (€ 17.000 watersysteembeheer en € 93.000 zuiveringsbeheer). 5


- Begroting 2012 -

pagina 16

6.3

Belastingdruk 2012

De geraamde tarieven zijn door te rekenen naar effecten in de belasting druk voor de ingezetenen (burgers en bedrijven) in ons gebied. Dit wordt zichtbaar gemaakt in de onderstaande profielen. Per profiel is aangegeven hoe de belastingdruk is bepaald. Voorbeeld van een meerpersoonshuishouden in 2012: Voor het zuiveren van het afvalwater, wordt betaald: 3 v.e. tegen een tarief van € 47,64 = Voor de watersysteemtaak geldt: als ingezetene een tarief van voor het bezit van een eigen woning met een gemiddelde WOZ waarde van € 200.000 per WOZ eenheid 0,0134% = TOTALE BELASTINGDRUK =

Profiel Meerpersoonshuishouden 3 ve’s / 1 woonruimte / WOZ € 200.000

€ 142,92 € 38,12

€ 26,80 -----------------------€ 207,84

2012 €

B2012 % tov 2011

2011 €

VER2011 2012 €

B11 2012 €

€ 208

2,5%

€ 203

€ 209

€ 210

€ 963

3,3%

€ 932

€ 973

€ 973

€ 1.320

4,8%

€ 1.260

€ 1.318

€ 1.318

€ 798

3,2%

€ 774

€ 795

€ 801

€ 23.049

2,2%

€ 22.543

€ 23.372

€ 23.402

Agrarisch bedrijf 3 ve’s / WOZ € 240.000 / 25 hectares

Natuurterrein eigenaar 1.000 hectares

Groothandel 10 ve’s / WOZ € 2,4 miljoen

Metaalbedrijf 450 ve’s / WOZ € 12 miljoen

De belastingdruk verandert iets ten opzichte van wat in de VER2011 en Begroting 2011 werd verwacht.


- Begroting 2012 -

pagina 17


- Begroting 2012 -

pagina 18

DEEL 2 PROGRAMMA’S IN DETAIL In deel 2 worden de vier programma’s in detail aan de hand van de volgende vragen toegelicht: ad 1. “Wat willen we bereiken?” Hierbij wordt aangegeven het beoogde effect van het programma en vormt daarmee de aansluiting op de beleidsplannen en eerdere bestuursrapportages. ad 2. “Wanneer zijn we tevreden?” Hierbij wordt aangegeven welk deel van de programmadoelen in 2012 wordt gerealiseerd. ad 3. “Wat doen we daarvoor?” Hierbij wordt aangegeven in 5 thema’s (voor zover van toepassing) wat daadwerkelijk wordt gedaan. Deze thema’s zijn Plannen, Inrichting, Operationeel beheer, Calamiteitenbestrijding en Regulering. Om duidelijk te maken waar de veranderingen, nieuwe zaken e.d. zich voor doen, worden de volgende symbolen en kleuren gebruikt.

ad 4. “Wat gaat het kosten?”. Hierbij is een splitsing gemaakt in de exploitatie en investeringen. De exploitatie is uit beleidsproducten opgebouwd en gerubriceerd naar de thema’s: Plannen, Inrichting, Operationeel beheer, Calamiteitenbestrijding en Regulering. 6 De gepresenteerde cijfers betreffen de begroting 2011 na wijziging , de begroting 2012 en de verschillen in bedragen en % tussen 2011 en 2012.

6

De begroting 2011 na wijziging is gelijk aan de Voortgangsrapportage 2011 van 22 september 2011.


- Begroting 2012 -

pagina 19


- Begroting 2012 -

pagina 20

7

PROGRAMMA VEILIGHEID

Onze Missie

‘Wij beschermen onze inwoners tegen overstromingen en ernstige wateroverlast. Wij werken milieu- en kostenbewust en gericht op samenwerking’ Het programma Veiligheid betekent dat het waterschap zijn beheersgebied beschermt tegen overstroming vanuit het buitenwater, in ons geval de Nederrijn en de randmeren. 7.1

Wat willen we bereiken?

Beoogd effect

Het waterschap wil veilige, duurzame en robuuste primaire en regionale waterkeringen. Deze waterkeringen beschermen ons gebied tegen overstromingen, conform de daarvoor vastgestelde normen. Tevens wil het waterschap goed voorbereid zijn op en toegerust zijn voor het bestrijden van calamiteiten en dreiging van dijkdoorbraken. Het waterschap zorgt ervoor dat de inwoners en partijen die activiteiten in het beheersgebied ondernemen op de hoogte kunnen zijn met de spelregels van vergunningverlening, handhaving en schouw en met de daaraan verbonden sancties.

7.2

Wanneer zijn we tevreden?

In het onderstaande overzicht zijn de programmadoelen, de programma-indicatoren en de daarbij horende te behalen norm opgenomen. Programmadoel 1. Al onze primaire waterkeringen (47 km) voldoen vanaf 2015 aan de wettelijke veiligheidsnormen. 2. Al onze regionale waterkeringen (46 km) voldoen vanaf 2015 aan de provinciale veiligheidsnormen. 3. Wij beheersen overstromingsrisico’s door een adequate calamiteitenorganisatie.

7

Indicator Percentage km primaire waterkeringen dat voldoet aan de norm. Percentage km regionale waterkeringen dat voldoet aan de norm. Percentage opgeleid en geoefend van de leden van de calamiteitenorganisatie.

7

2015

50%

100%

45%

100%

>80%

>80%

2012

2012 = doel 2012, kolom ernaast is het uiteindelijke doel in 2015.


- Begroting 2012 -

pagina 21

7.3

Wat doen we daarvoor?

In deze paragraaf wordt per thema uiteengezet wat het waterschap doet in 2012 om de programmadoelen te realiseren. De nummering komt overeen met de meerjaren doelen uit de VER2011, echter ten behoeve van de begroting worden alleen die zaken genoemd die voor 2012 gelden. 8

Plannen (BPnr(s): 1/2)

Ambitie Wij doorzien de kansen en bedreigingen en weten hoe waterkeringen functioneren (studies). Wij spelen op proactieve wijze in op externe ontwikkelingen en participeren in externe gremia. Wij zorgen ervoor dat de vijfjaarlijkse toetsing plaatsvindt.

ad 4. Samen met Waterschap Veluwe wordt gewerkt aan een visie over de toekomstige wateropgaven als gevolg van de ruimtelijke ontwikkelingen en veranderingen in het klimaat. ad 6. Vanwege de bezuinigingen is Staatsbosbeheer bezig met een heroverweging van zijn rol in natuur en cultuur. Daardoor kan het waterschap momenteel geen afspraken maken met Staatsbosbeheer over het beheer van de Slaperdijk. Het overleg over het streefbeeld is daarom opgeschort, tot het moment dat Staatsbosbeheer zijn heroverweging heeft afgerond (waarschijnlijk in 2012). Waterkeringen op orde (BPnr(s): 4)

Ambitie Wij beschikken over inzicht in toestand en afmetingen van de waterkeringen. Wij verbeteren de waterkeringen om de vereiste toestand en afmetingen te bereiken.

Toelichting: ad 1. Het dijkverbeterplan (DVP) wordt ter vaststelling in december 2011 aan het algemeen bestuur voorgelegd. Begin 2012 wordt het ter goedkeuring aan het bevoegd gezag voorgelegd. Hierdoor schuiven de vervolgstappen automatisch door. ad 4. In de programmeringfase is een raming gemaakt gebaseerd op kengetallen voor dijkverbetering gebaseerd op de in de toetsing afgekeurde dijktrajecten van de Maatpolderkade en Zomerdijk (totaal 3,9 km). Het project is nu in de initiatiefase, waarvoor een raming gemaakt is die gebaseerd is op een conservatief ontwerp dat meer dan alleen de afgekeurde stukken beschouwd voor 50 jaar 8

Dit is een verwijzing naar de beleidsproductnummers (BPnr(s)), zoals gebruikt in de kostentoelichting, (§x.4 van ieder hoofdstuk).


- Begroting 2012 -

pagina 22

vooruit. Daarnaast zijn na de toetsing van 2009 nog enkele knelpunten ontstaan, waardoor rekening gehouden moet worden met een damwand als kering. Als uitgangspunt bij de raming is voor het onderhoud van de dijk een andere beheersvorm gehanteerd. Operationeel beheer waterkeringen op orde (BPnr(s): 3/4)

Ambitie Wij beheren en onderhouden de waterkeringen om de vereiste toestand en afmetingen te behouden.

Toelichting: ad 1. Twee van de drie onderhoudsplannen zijn gereed. Het nog op te stellen onderhoudsplan Slaperdijk wordt gecombineerd met onderhoudsplan Grebbedijk tot onderhoudsplan Waterkeringen Zuid. Deze start zodra het streefbeeld voor de Slaperdijk begin 2012 is vastgesteld. Calamiteitenbestrijding (BPnr(s): 5)

Ambitie Wij bewaken in bedreigende situaties op planmatige en doelmatige wijze de waterkeringen en treffen maatregelen om de waterkerende functie te waarborgen en het beperken van de gevolgen van calamiteiten. Wij onderhouden het niveau van de calamiteitenorganisatie door het trainen van en oefenen met de leden ervan.

Toelichting: ad 1. Tot 1 mei 2012 worden diverse opleidingen verzorgd, zodat de 6 crisisteams en ondersteunende functionarissen uit de calamiteitenorganisatie beschikken over de basiskennis voor calamiteiten. Er staan 6 oefeningen gepland, in detail 1x WBT (Waterschap Beleids Team), 1x WOT (Waterschap Operationeel Team) en 4x WAT (Waterschap Actie Team). De oefeningen gelden zowel voor dit programma als het programma Voldoende en Schoon Water. De oefeningen worden na 1 mei 2012 gehouden in de nieuwe calamiteitenruimten. ad 2. De plannen worden eind 2011 opgeleverd en tevens aangepast op de ambtelijke integratie met Waterschap Veluwe. Regulering (BPnr(s): 23/24)

Ambitie Wij zien er op toe dat, omdat waterkeringen ook gebruikt worden voor andere functies zoals bewoning, beweiding, verkeer en recreatie, de hoofdfunctie als waterkering, hierdoor niet wordt aangetast.

Toelichting: ad 2. In 2011 en 2012 wordt gewerkt aan de nieuwe Keur die geldt voor beide waterschappen, begin 2013 kan deze nieuwe Keur worden vastgesteld.


- Begroting 2012 -

pagina 23

7.4

Wat gaat het kosten?

In deze paragraaf wordt een aantal tabellen met toelichting getoond, de netto lasten ontwikkeling van de exploitatie in 2012 en meerjaren en de investeringen die aan het programma verbonden zijn. Exploitatie (x € 1.000)

Toelichting op basis van de belangrijkste veroorzaker(s). Plannen ª€ 0,2 miljoen In het cijfer van 2011 is een incidentele bijdrage aan de gemeente Spakenburg opgenomen ten behoeve van het project Spuisluis Hongdehemel. Aanleg en onderhoud waterkeringen ©€ 0,15 miljoen De stijging wordt veroorzaakt door: Hogere kapitaallasten (€ 0,24 miljoen) als gevolg van de bijdrage aan het HWBP; Hogere kapitaallasten (€ 0,15 miljoen) als gevolg van de afschrijving vanaf 2012 in 5 jaar van de voorbereidingskosten (toetsing, MER fase 1 en 2) van het project ‘Veiligheid Zuidelijke Randmeren’. Omdat in 2011 incidentele uitgaven van € 0,25 miljoen zijn opgenomen voor herstelwerkzaamheden als gevolg van het hoogwater komt het verschil met de begroting 2011 uiteindelijk uit op 0,15 miljoen.

Exploitatie meerjarenraming (x € 1.000)

Toelichting op basis van de belangrijkste veroorzaker(s). De trend van dit programma ligt gemiddeld 15% hoger dan ten tijde van de VER2011. Dit wordt volledig veroorzaakt door een nauwkeurigere prognose van de kapitaallasten voortkomend uit het project ‘Veiligheid Zuidelijke Randmeren’.


- Begroting 2012 -

pagina 24

Investeringen meerjarenraming

De investeringen kalender is geactualiseerd en bevat alle lopende en nieuwe investeringen die voor 2016 starten. Het totaal van de geprogrammeerde investeringen (netto) is hieronder grafisch weergegeven. In deze cijfers is de jaarlijkse bijdrage aan het HWBP niet opgenomen. Deze wordt in de volgende paragraaf weergegeven. Totaal Investering volgens B12

toelichting

Totaal Investering volgens VER11 50,0

50,0

Het programma Veiligheid neemt toe met € 5,3 miljoen, tot € 15,2 miljoen. Hiervan is € 11,1 miljoen afgedekt door een geautoriseerd krediet.

40,0 30,0 20,0

15,2 4,1

10,0

11,1

(aangegeven door het gestippelde vlak van de grafiek).

Tot in mio

40,0 30,0 20,0

9,9 10,0

4,5 5,4

Tot in mio

Totaal programma

€ 1.000

15.000

10.000

5.000

-

5.000-

t/m 2010

2011

2012

2013

2014

2015

NA2015

Begroting 2012

3.502

3.607

2.230-

8.348

2.492

460-

22-

Visie Effectrapportage 2011

3.639

3.866

3.094-

2.662

2.238

575

-

Toelichting op basis van de belangrijkste veroorzaker(s). ad 1. Primaire keringen – grondverwerving © 2,4 miljoen Om de verantwoordelijkheid voor het onderhoud van de primaire keringen goed in te kunnen vullen is het van belang dat de ondergrond van de primaire keringen in volledige eigendom van het waterschap is. Het waterschap heeft nog niet alle ondergrond van de bestaande primaire keringen in bezit. De kosten (€ 2,4 miljoen) van deze gronden zijn echter niet subsidiabel en is geen onderdeel van project VZR. In het door D&H vastgestelde eigendommenbeleid is een en ander nader uitgewerkt. ad 2. Regionale keringen – Eemkade westkant (Maatkade) © 3 miljoen Tijdens de initiatie fase is duidelijk geworden dat de verbeteringen die getroffen worden ten behoeve van dit tracé € 3 miljoen duurder uitvallen dan de eerder geprogrammeerde € 1 miljoen. (zie § 7.3). HWBP meerjarenraming

HWBP – groei bijdrage tot € 181 miljoen voor alle waterschappen 10,0 7,00

x € miljoen

8,0 6,0 4,0

5,10 3,10

3,10

3,10

2011

2012

2013

Tot en met 2013 blijft de jaarlijkse HWBP bijdrage € 3,1 miljoen. Vanaf 2014 wordt binnen dit programma rekening gehouden met de financiële participatie aan het HWBP, die met € 2 miljoen stijgt in 2014 en in 2015 nog eens met € 1,9 miljoen. Onze totale bijdrage komt dan op € 7 miljoen.

2,0 0,0


2014

2015

- Begroting 2012 -

pagina 25


- Begroting 2012 -

pagina 26

8

PROGRAMMA VOLDOENDE EN SCHOON WATER

Onze Missie

‘Wij zorgen voor schoon en levend water en een waterpeil dat aansluit bij het gebruik van de grond. Wij werken milieu- en kostenbewust en gericht op samenwerking’ Het programma Voldoende en schoon water gaat over de waterhuishouding, dat wil zeggen: over de wijze waarop het waterschap omgaat met het zichtbare oppervlaktewater en de nog veel grotere hoeveelheid onzichtbaar grondwater in het beheersgebied. Het doel is dat water beschikbaar is waar nodig, dat het van goede kwaliteit is en dat we er geen overlast van hebben. 8.1


Beoogd effect

Het waterschap wil dat wateroverlast en watertekort in ons beheersgebied wordt voorkomen door ervoor te zorgen dat het water in de watergangen op het juiste peil is. Daarnaast werkt het waterschap aan schoon water (= goed watersysteem) in het beheersgebied. Een watersysteem wordt als goed beschouwd als het goed is vanuit zowel chemisch (niet vervuild) als ecologisch (goede leefomgeving) oogpunt. Tevens wil het waterschap bij extreme situaties goed voorbereid zijn op en toegerust voor het bestrijden van calamiteiten en dreiging van wateroverlast en watervervuiling. Het waterschap zorgt ervoor dat de inwoners en partijen die activiteiten in het beheersgebied ondernemen op de hoogte zijn met de spelregels van vergunningverlening, handhaving en daaraan verbonden sancties.

8.2


In het onderstaande overzicht zijn de programmadoelen, de programma-indicatoren en de daarbij horende te behalen norm opgenomen. Programmadoel 1. Het voorkomen van wateroverlast en watertekort waarbij het peil en het onderhoud van de waterloop wordt afgestemd op het GGOR zodat het zo goed mogelijk is afgestemd op de functie van het gebied.

2.

3.

4.

5.

9

De waterhuishoudkundige knelpunten van de TOP gebieden (2014) en Natura 2000 gebieden (2015) zijn opgelost. In een aantal SUBTOP-gebieden is maatregelen uitgevoerd. In 2015 voldoet het beheersgebied aan de in de waterverordening vastgelegde normen voor wateroverlast tijdens extreme situaties. In 2015 verkeren al onze wateren in een goede chemische toestand en voldoen aan de vastgestelde normen voor toxische, zogenoemde prioritaire stoffen. In 2015 verkeren de waterlichamen waar een inrichtingsbeeld voor gemaakt is, (14 van de 19) in een goede ecologische toestand conform de KRW normen.

Indicator Vastgestelde gebiedsdekkende GGOR

2012

9

2015

100%

100%

Al onze peilbesluiten en

100%

100%

100%

100%

95%

95%

19%

100%

21%

100%

95%

100%

GCT-norm per prioritaire stof.

-

100%

Percentage waterlichamen dat voldoen aan de GEP-norm.

-

74%

peilenplannen zijn actueel en GGOR afgestemd. Percentage dagen dat peilstanden worden gerealiseerd. Percentage hectare waarvoor maatregelen zijn uitgevoerd. Percentage hectare waarvoor maatregelen zijn uitgevoerd. Percentage hectare dat voldoet aan de NBW-norm.



- Begroting 2012 -

pagina 27

Toelichting: ad 4. Dit doel wordt eens per zes jaar gemeten, de laatste rapportage is uit 2006, in 2011 wordt het gemeten zodat het in 2012 gerapporteerd kan worden. De GCT-normen voor prioritaire stoffen zijn nog nooit overschreden en, buiten calamiteiten, wordt verwacht dat alle wateren altijd onder deze norm blijven. ad 5. 74% realisatie in 2015 is gebaseerd op het aantal waterlichamen wat zou voldoen als het programma conform inrichtingsbeelden uitgevoerd zou worden. Echter in het WBP is een fasering van maatregelen aangebracht waarbij 60% van de maatregelen voor 2015 gepland staan en 40% voor 2021. Ook kan het effect van een maatregel pas later meetbaar zijn. De fasering en de vertraagde meetbaarheid kan leiden tot het niet behalen van de doelen voor 2015, deze zullen in het meest negatieve geval op het huidig niveau van 26% blijven Dit doel wordt roulerend gemeten, elk jaar ongeveer een derde van de 19 waterlichamen. Het opgegeven percentage is op grond van de laatst bekende meting per waterlichaam.

8.3

Wat doen we daarvoor?

In deze paragraaf wordt per thema uiteengezet wat het waterschap doet in 2012 om de programmadoelen te realiseren. Plannen (BPnr(s): 1/2)

Ambitie Wij doorzien de kansen en bedreigingen en weten hoe ons watersysteem functioneert (studies). Wij spelen op proactieve wijze in op externe ontwikkelingen en participeren in externe gremia. Wij zorgen ervoor dat toetsingen (NBW, KRW ….) plaatsvinden.

Toelichting: ad 3. Samen met Waterschap Veluwe wordt gewerkt aan een visie over de toekomstige wateropgaven als gevolg van de ruimtelijke ontwikkelingen en veranderingen in het klimaat. Waterstanden op orde (BPnr(s): 6/9)

Ambitie Wij beschikken over actuele peilbesluiten en peilenplannen. Wij beschikken over inzicht in toestand en afmetingen van al onze waterlopen. Wij verbeteren de waterlopen om de vereiste toestand en afmetingen te handhaven of te bereiken.


- Begroting 2012 -

pagina 28

Toelichting: ad 3. De verdrogingsbestrijding is in 2010, als gevolg van het wegvallen van subsidie van Rijk en provincies volledig stil komen te liggen. In 2011 worden geen projecten uitgevoerd. Echter voor 2012 kunnen mogelijk twee projecten worden gerealiseerd: Appelbeek/Rubberbeek (217 ha). Uitvoering vindt plaats in het kader van landgoedontwikkeling onder verantwoordelijkheid van provincie Gelderland. De termijn van uitvoering is onzeker. Voorzichtigheidshalve is de investering geprogrammeerd in 2012. Valse bosjes (17 ha). Ook bij deze maatregelen liften we mee met een bredere gebiedsontwikkeling. Watermaatregelen en daarmee de waterschapsbijdrage zijn beperkt en kan gevonden worden in de exploitatie. Anno 2010 maken we ten aanzien van de realisatie onderscheid in drie categorieën: Verdrogingsopgave (3.047 hectare) a b c

X

Gebieden waar maatregelen uitgevoerd zijn, of waar na onderzoek bleek dat er geen maatregelen noodzakelijk of mogelijk zijn: Gebieden waar na onderzoek duidelijk is welke maatregelen uitgevoerd zullen worden t/m 2015: Gebieden waarvoor de provincies haar ambities naar beneden hebben bijgesteld: Totaal in hectares: (a+b) Opgave deze planperiode Realisatie % per einde 2011 Realisatie % per einde 2012


- Begroting 2012 -

TOP

in hectare SUBTOP

totaal

28

200

228

1.263

939

2.112

655

52

707

1.946 1.291 2% 19%

1.191 1.049 19% 21%

3.047 2.340 10% 20%

pagina 29

Schoon water (BPnr(s): 6/7/8)

Ambitie Wij beschikken over inzicht in de huidige en vereiste chemische en ecologische toestand van het watersysteem. Wij verbeteren het watersysteem om de huidige chemische en ecologische toestand te handhaven of de vereiste toestand te bereiken.

Toelichting: ad 1. De opgave, die nu voor 2015 geprogrammeerd staat is 93 hectare. Dit is 72,5%, wat ruim is boven de opgave richting Europa, dat ligt op 60% (voor 2016). Op basis van de huidige ontwikkelingen is het mogelijk dat het realisatiepercentage tot 50% zal zakken. De belangrijkste veroorzaker hiervan is de herijking van de EHS (zie § 2.4) ad 1. a) Nieuwe opgave voor 2012 is 3,3 hectare binnen de stroomgebieden van de Esvelderbeek en de Barneveldsebeek. Daarnaast wordt verwacht dat de 4,1 hectare uit het project Den Treek wordt doorgeschoven van 2011 naar 2012. ad 2. a) Het project ‘erfafspoeling’ is opgestart. Er zijn offertes aangevraagd. De gunning zal eind 2011 plaatsvinden, zodat de uitvoering kan starten in 2012 met een doorloop tot in 2014. ad 2. b) De maatregel ‘Slibvang’ vervalt omdat onvoldoende grond beschikbaar is. In 2011 wordt door vijf waterschappen, waaronder Waterschap Vallei & Eem en Veluwe, onderzoek naar alternatieve maatregelen uitgevoerd. Hierover dient binnen ons eigen regionaal overleg afstemming plaats te vinden. In 2012 worden de uitkomsten van dit onderzoek bekend. ad 3. b) In relatie tot het onderdeel ‘Milieuvriendelijke gewasbescherming in maïsteelt’ wordt door betrokken partijen op dit moment geen knelpunt ten aanzien van oppervlaktewater ervaren. De Provincie Utrecht wil het project op de agenda houden in verband met preventiebeleid ten aanzien van het grondwater (drinkwaterwinning), dit past ook binnen de maatregelen voor KRW grondwater. De provincie voert aanvullende monitoring uit. Op basis van de resultaten wordt in 2012 door de Reconstructiecommissie besloten of het project doorgaat. ad 4. Over de uitkomst van de evaluatie ‘Aanpak Diffuse bronnen’ door gemeenten wordt in het najaar 2011 gerapporteerd. Op basis van de evaluatie wordt beoordeeld of een Meerjarenprogramma Diffuse bronnen stedelijk gebied nodig en haalbaar is.


- Begroting 2012 -

pagina 30

Operationeel beheer watersysteem op orde (BPnr(s): 7/9/11)

Ambitie Wij beheren en onderhouden het watersysteem om de vereiste toestand te behouden. Operationeel beheer is het werk van alledag om ervoor te zorgen dat de gewenste waterpeilen en de vastgestelde inrichtingsbeelden, streefbeelden en kwaliteitsbeelden werkelijkheid worden en blijven, van jaar tot jaar.

Toelichting: ad 4. Wij voeren groot onderhoud aan stuwen en gemalen uit op basis van een werkplan en conform de meerjaren investeringen raming. Na de fusie met waterschap Veluwe wordt het risico gestuurd groot onderhoud aan stuwen en gemalen, waterschapsbreed uitgewerkt. Calamiteitenbestrijding (BPnr(s): 10)

Ambitie Wij bewaken in bedreigende situaties op planmatige en doelmatige wijze ons watersysteem en treffen maatregelen om de waterkerende functie te waarborgen en het beperken van de gevolgen van calamiteiten. Wij onderhouden het niveau van de calamiteitenorganisatie door het trainen van en oefenen met de leden ervan.

Toelichting: ad 1. Zie toelichting bij programma Veiligheid. ad 2. De plannen (wateroverlast, watertekort, waterkwaliteit en waterzuivering) worden eind 2011 opgeleverd en tevens aangepast op de ambtelijke integratie met Waterschap Veluwe. Regulering (BPnr(s): 23/30)

Ambitie Wij streven naar schoon en voldoende oppervlaktewater. Activiteiten van derden, zoals lozingen van afvalwater en werkzaamheden rond watergangen kunnen deze ambitie bedreigen. Door toepassing van regelgeving, vergunningverlening, toezicht en handhaving worden de belangen van het waterschap beschermd.


- Begroting 2012 -

pagina 31

8.4


In deze paragraaf wordt een aantal tabellen met toelichting getoond, de netto lasten ontwikkeling van de exploitatie en de investeringen die aan het programma verbonden zijn. De blauwe lijn vertegenwoordigt de meerjarenraming zoals gepresenteerd in de VER11. Deze lijn wordt vergeleken met de groene lijn van de meerjarenraming van deze begroting. Exploitatie (x € 1.000)

Toelichting op basis van de belangrijkste veroorzaker(s). Inrichting en onderhoud watersystemen ©€ 0,46 miljoen De stijging wordt voor € 0,35 miljoen verklaard door kapitaallasten van in exploitatie genomen EVZ’s, het NBW project Soesterpolder en vervangingsinvesteringen m.b.t. pomprevisies en damwanden. Het overige verschil wordt veroorzaakt in 2011 door lagere urenbesteding op onderwerpen als opstellen peilenplannen, borgen watervraagstukken en minder inhuur voor onderhoud watergangen. Regulering ª€ 0,1 miljoen De daling in 2012 wordt in het bijzonder verklaard doordat in 2011 sprake was van een incidentele uitgave voor afrondende werkzaamheden ‘beëindiging verondiepen Grote Veenderplas’. Exploitatie meerjarenraming (x € 1.000)

Toelichting op basis van de belangrijkste veroorzaker(s). De trend ligt gemiddeld € 0,3 miljoen lager per jaar, wat voor 30% wordt bepaald door lagere kapitaallasten en 50% door structureel lagere onderhoudskosten.


- Begroting 2012 -

pagina 32

Investeringen meerjarenraming (per thema, x € 1.000)

De investeringen kalender is geactualiseerd en bevat alle lopende en nieuwe investeringen die voor 2016 starten. Het totaal van de geprogrammeerde investeringen (netto) is hieronder grafisch weergegeven. Totaal Investering B12

toelichting Het programma Voldoende en schoon water is nagenoeg op hetzelfde niveau gebleven. Er is € 20 miljoen aan krediet verstrekt.

50,0

36,1

40,0 30,0

16,1

20,0 10,0

Totaal Investering VER11

(zie gestippelde vlak van de grafiek).

20,0

50,0

36,4

40,0 30,0

19,2 20,0 10,0

17,2 -

-

Tot in mio

Tot in mio

Totaal Programma

€ 1.000

15.000

10.000

5.000

-

t/m 2010

2011

2012

2013

2014

2015

Begroting 2012

12.045

4.199

4.770

10.279

2.086

1.795

NA2015 904


12.045

6.204

4.930

7.315

2.301

2.938

708

Toelichting op basis van de belangrijkste veroorzaker(s). 1. Ecologische verbindingzones Programmering van de subsidieontvangst is aangepast en investeringsbedragen op clusterprojecten zijn doorgeschoven. Clusterprojecten zijn nog niet geïnitieerde projecten per stroomgebied. Grafisch ziet het er als volgt uit: 7.500

€ 1.000

5.000 2.500 2.500-

tm 2010

2.011

2.012

2.013

2.014

2.015

Na2015

B12

3.482

280-

344

2.097

20

17-

689

VER11

3.482

103-

1.234

136

335

1.126

493


- Begroting 2012 -

pagina 33


- Begroting 2012 -

pagina 34

9

PROGRAMMA WATERKETEN

Onze Missie

Wij zorgen voor schoon water. Wij werken milieu- en kostenbewust en gericht op samenwerking. Het programma Waterketen houdt in dat het waterschap gebruikt en verontreinigd water en hemelwater dat in rioleringen wordt verzameld, adequaat zuivert voordat het op het oppervlaktewater wordt geloosd. Op die manier zorgen we ervoor dat de kwaliteit van dat oppervlaktewater zo min mogelijk wordt beïnvloed. Het programma Waterketen levert daarmee een essentiële bijdrage aan het programma Voldoende en schoon water. 9.1


In deze paragraaf wordt het beoogde effect van het programma beschreven en de beleidsplannen waarin dit is vastgelegd. Beoogd effect

Wij zorgen ervoor dat wij aan onze afnameverplichting voldoen conform de overeengekomen normafvoer uit de gemeentelijke rioolstelsels. Tevens moet het gezuiverde water dat teruggebracht wordt op het oppervlaktewater voldoen aan de eisen zoals gesteld in de lozingsvergunningen. Daarnaast worden de residuen die vrijkomen bij het zuiveringsproces op een doelmatige wijze verwerkt. Bovendien moet het systeem stroken met onze eigen en landelijke ambities en met gemaakte afspraken over duurzaamheid, het gebruik van energie en additieven en hulpstoffen.

9.2


In het onderstaande overzicht zijn de programmadoelen, de programma-indicatoren en de daarbij horende te behalen norm opgenomen. 10

2015

Hydraulische capaciteit (% maximum uurdebiet)

98%

100%

Verwijderingrendement: Fosfaat in %

91%

95%

Stikstof in %

83%

83%

Programmadoel 1. Het afnemen en transporteren van rioolwater tot een met de gemeenten afgesproken maximum uurdebiet in regenweersituaties (RWA) en het afpompen van de riolering tot een afgesproken peil in droogweersituaties (DWA).

Indicator

2.

10

De effluentkwaliteit van het geloosde water voldoet aan de eisen volgens de Waterwet en aan de gewenste kwaliteit van de ontvangende watersystemen.

2012



- Begroting 2012 -

pagina 35

9.3

Wat gaan we daarvoor doen?

In deze paragraaf wordt per thema uiteengezet wat het waterschap doet in 2012 om de programmadoelen te realiseren. Plannen (BPnr(s): 1/2)

Ambitie Wij doorzien de kansen en bedreigingen en weten hoe de waterketen functioneert (studies, OAS, discrepantie, et cetera). Wij spelen op proactieve wijze in op externe ontwikkelingen en participeren in externe gremia (Overleg platform Water Vallei en Eem).

Toelichting: ad 2. De samenwerking waterketen wordt in 2012 verder vormgegeven door: in drie van de zeven zuiveringskringen met de waterketenpartners samenwerkingsovereenkomsten te hebben gesloten. Operationele samenwerking versterken in de verschillende Afvalwaterteams; Strategische samenwerking versterken binnen het Platform Water Vallei en Eem; Voltooien organisatie monitoringsysteem (met de gemeenten). ad 5. Begin 2012 worden verder onderzoeken naar fase 2 en 3 van Omzet.Amersfoort afgerond. Voor fase 2 zal dan duidelijk moeten zijn of de investering(en) die daarvoor noodzakelijk zijn, gecombineerd uitgevoerd moeten worden met fase 1 van Omzet.Amersfoort, de ‘energiefabriek’. Dit onderzoek wordt in samenwerking andere waterschappen uitgevoerd. Naast inzicht in het aspect brandstofwinning zal ook inzicht worden verkregen op de algemene ‘slibproblematiek’. Infrastructuur op orde (BPnr(s): 12/13/14)

Ambitie Wij beschikken over inzicht in capaciteit en technische toestand van onze transportsystemen en rwzi’s. Wij investeren in transportsystemen en rwzi’s om de vereiste toestand te handhaven of te verbeteren.

Toelichting: ad 3. Begin 2012 wordt duidelijk of de realisatie van fase 1 en fase 2 gecombineerd moeten worden. Operationeel beheer afvalwaterketen op orde (BPnr(s): 12/13/14)

Ambitie Wij beheren en onderhouden de afvalwaterketen om de vereiste toestand te behouden en om aan de effluenteis te voldoen.


- Begroting 2012 -

pagina 36

9.4


In deze paragraaf wordt een aantal tabellen met toelichting getoond, de netto lasten ontwikkeling van de exploitatie en de investeringen die aan het programma verbonden zijn. De grafieken bestaan uit twee lijnen. De blauwe lijn vertegenwoordigt de meerjarenraming zoals gepresenteerd in de VER11. Deze lijn wordt vergeleken met de groene lijn van de meerjarenraming van deze begroting. Exploitatie (x € 1.000)

Toelichting op basis van de belangrijkste veroorzaker(s). Bouw en exploitatie zuiveringstechnische werken - Gezuiverd afvalwater € 1 miljoen Ingebruikname van de nbi’s op Amersfoort en Veenendaal zorgen voor hogere kapitaalslasten en verbruikskosten (energie, chemicaliën et cetera). Ook worden er al kosten gemaakt voor de nbi’s van e Ede en Soest ten tijde van de opstartfase in het 4 kwartaal van 2012 vlak voor de oplevering begin 2013. Totaal € 0,6 miljoen. Daarnaast was er in 2011 sprake van een meevaller (ad € 0,2 miljoen) in het energieverbruik mede veroorzaakt door een droog voorjaar en eigen energieopwekking. Bouw en exploitatie zuiveringstechnische werken - Verwerkt Slib € 0,25 miljoen Kostenniveau is opnieuw bepaald aan de hand van de verwachte slibproductie en de prijs. De stijging wordt onder andere veroorzaakt door lagere kosten in de slibverwerking in 2011 mede door het droge voorjaar van 2011.


Toelichting op basis van de belangrijkste veroorzaker(s). De trend ligt gemiddeld € 0,3 miljoen lager per jaar (1% van het programma), meer dan de helft daarvan € 0,18 miljoen zijn kapitaallasten, als gevolg van investeringen die goedkoper uitvallen en het vervallen van investeringen (zie volgende paragraaf). De extra verwachte kosten vanwege deze investeringen vervallen daarmee ook. De trend wordt vooral beïnvloed door de groei in verbuikskosten i.v.m. nieuwe nbi’s. Deze kosten worden steeds nauwkeuriger. Ook dat heeft een effect op de trend van € 50.000.


- Begroting 2012 -

pagina 37


De investeringen kalender is geactualiseerd en bevat alle lopende en nieuwe investeringen die voor 2016 starten. Het totaal van de geprogrammeerde investeringen (netto) is hieronder grafisch weergegeven. Totaal Investering B12 90,0

60,0

toelichting

Totaal Investering VER11 90,0

83,4

Het programma Waterketen daalt met € 1,5 miljoen tot € 83,4 mijloen. Waarvan € 36,9 miljoen aan krediet is verstekt.

46,5

30,0

60,0

84,9

56,1

30,0

36,9

28,7 -

-

Tot in mio

Tot in mio

Totaal Programma

€ 1.000

40.000

30.000

20.000

10.000

-

t/m 2010

2011

2012

2013

2014

2015

NA2015

Begroting 2012

13.289

12.561

14.135

22.045

12.738

3.983

4.694


13.295

12.603

16.650

20.629

13.001

3.983

4.694

Toelichting op basis van de belangrijkste veroorzaker(s). 1. Heroverweging investeringen Rwzi Woudenberg ª € 1,95 miljoen De slibretourpompen bleken na onderzoek gereviseerd te kunnen worden en weer 10 jaar mee te kunnen (ad € 19.000). Daarom is het niet noodzakelijk de geplande vervangingsinvestering (2012) van € 0,35 miljoen uit te voeren. De geplande bellenbeluchting (2012) blijkt na onderzoek kosten baten technisch niet rendabel te zijn. De geplande investering van € 1,1 miljoen vervalt daarmee. Het weghalen van de compressoren van de beluchte selector is in beheer uitgevoerd (ad € 2.500). De geplande investering in 2014 van € 0,5 miljoen kan daarom vervallen. 2. Meevallers Rwzi Ede en Rwzi Amersfoort ª € 0,6 miljoen Het vergroten van de hydraulische capaciteit van rwzi Ede valt door een gunstige aanbesteding € 0,3 miljoen lager uit dan geraamd (project realisatie 2011). Het vervangen van puntbeluchters door bellenbeluchting op rwzi Amersfoort is goedkoper uitgevallen en komt daarmee € 0,3 miljoen lager uit dan geraamd (project realisatie 2011). 3. Rioolgemaal Hoevelaken © € 0,9 miljoen Rioolgemalen mogen in verband met onnodige overstorten bij hevige regenval geen gebruik maken van de berging van riolering. Gebleken is dat bij rioolgemaal Hoevelaken dat wel het geval is. Nader onderzoek wees uit dat bij geen gebruik van de berging van riolering de ontvangkelder van het rioolgemaal te klein is. Voor een betrouwbare werking wordt deze in 2013 vergroot. 4. Bedrijfsauto’s (10) © € 0,3 miljoen Het betreft 3 vervangingen en 7 nieuwe auto's. In de huidige manier van werken doet een zuiveringstechnicus het werk van zowel beheer als onderhoud op één locatie. In de nieuwe organisatie is dit gescheiden en wordt er meer van de ene locatie naar de andere locatie gereden.


- Begroting 2012 -

pagina 38

10 PROGRAMMA BESTUUR EN BELASTINGEN Onze Missie

Wij werken transparant, milieu- en kostenbewust en gericht op samenwerking. Om de primaire programma’s voor Veiligheid, Voldoende en schoon water en Waterketen goed uit te voeren zorgt het waterschap voor een effectieve en efficiënte organisatie. Waarbij het zich richt op zichtbaarheid van het waterschap (imago), samenwerking met gebiedspartners, maatschappelijk verantwoord ondernemen en ontwikkeling. Daarnaast zorgt het ervoor dat de financiering van de taken op een rechtmatige wijze, dat wil zeggen in overeenstemming met de Waterschapswet, opgelegd worden door middel van waterschapsbelastingen. 10.1 Wanneer zijn we tevreden? In het onderstaande overzicht zijn de programmadoelen, de programma-indicatoren en de daarbij horende te behalen norm opgenomen. Programmadoel 1. Maatschappij Wij hebben een positief imago bij de burgers Wij maken de burgers bewust van het veranderende waterbeheer Wij maken de burgers bekend met onze taken Wij werken duurzaam en milieubewust 2. Klanten en Partners Wij hebben een positief imago bij onze 13 klanten Wij hebben een positief imago bij onze 14 partners 3. Alle belastingen zijn opgelegd in het eerste halfjaar. 4. Alle opgelegde belastingen worden geïnd. 5. Discrepantie tussen gemeten vuilbelasting en de geheven vervuilingseenheden, ligt op of onder het landelijke niveau.

11

2015

Burgertevredenheid score

-

6,3

% Burgerbewustzijn

-

70%

% Taakbekendheid

-

80%

n.t.b.

n.t.b.

Klanttevredenheid score

-

6,3

Partnertevredenheid score

-

6,3

% Opgelegde belastingen

99%

99%

% Oninbaar

0,5%

0,5%

% Discrepantie

20%

10%

2012

Indicator 12

n.t.b. uit MVO traject

Toelichting: ad 1. In verband met de ambtelijke integratie per 1 januari 2012 is besloten het imago-onderzoek van 2011 te laten vervallen. Ditzelfde geldt voor de meting van ons imago bij klanten en partners; ad 5. De discrepantie, dat wil zeggen het verschil tussen de gemeten vuilbelasting en de geheven vervuilingseenheden, is over de jaren 2006 t/m 2008 toegenomen van 12% naar circa 26% (o.b.v. i.e. 150. Vanaf 2008 is de discrepantie in kaart gebracht en vanaf medio 2009 wordt de problematiek aangepakt, met als doel de discrepantie terug te brengen tot onder het landelijk gemiddelde. De discrepantie over het gehele gebied is over de afgelopen jaren met 5% gedaald tot circa 22% maar nog steeds ver boven het landelijk gemiddelde van 10% (o.b.v. i.e. 150).

11

2012 = doel 2012, kolom ernaast is het uiteindelijke doel in 2015. De respondenten krijgen stellingen voorgelegd met de volgende waardering (zeer oneens = 0; oneens = 3,3; eens = 6,7; zeer eens =10); hieruit volgt een wegingsfactor. 13 Klant = Burger die contact of transactie heeft met het waterschap, m.a.w. te maken heeft met directe taakuitvoering. 14 Partners = Provincie, Gemeenten, andere waterschappen (incl. Unie, Stowa e.d.), Rijkswaterstaat. 12


- Begroting 2012 -

pagina 39

10.2 Wat doen we daarvoor? In deze paragraaf wordt per thema uiteengezet wat het waterschap doet in 2012 om de programmadoelen te realiseren. Bestuur (BPnr(s): 33)

Ten aanzien van de inhoudelijke speerpunten voor de komende periode en de gewenste positionering van het waterschap in zijn maatschappelijke omgeving zijn veel goede ontwikkelingen al in gang gezet.

Toelichting: ad 8. In 2010 is een inventarisatie gemaakt van de cultuurhistorische objecten in het beheersgebied van het waterschap. In 2011 is de inventarisatie aangevuld en is een selectie gemaakt van de meest waardevolle objecten. Deze lijst is gewaardeerd op cultuurhistorische waarde en mogelijkheid voor PR en communicatie. Tevens is de actuele eigendoms- en onderhoudssituatie in beeld gebracht. Eind 2011 zal deze lijst aan het Algemeen Bestuur worden voorgelegd met de vraag om in 2012 samen met Waterschap Veluwe nieuw beleid te maken. Externe communicatie (BPnr(s): 34)

Ambitie Wij communiceren optimaal met onze doelgroepen, zodat er meer bekendheid is over de taken van het waterschap en de wijze waarop de uitvoering van deze taken plaatsvindt.

Belastingen (BPnr(s): 31/32)

Toelichting: ad 3. De onderzoeken (extra controles bij bedrijven) naar discrepantie richten zich op Nijkerk, Barneveld en Bunschoten. Ook Soest komt daar bij in 2012. Verder zal in 2012 een overzicht gemaakt worden van de discrepantie per zuiveringskring voor het nieuwe waterschapsgebied, zodat opnieuw prioriteiten kunnen worden gesteld voor het discrepantieonderzoek bij het nieuwe waterschap.


- Begroting 2012 -

pagina 40

10.3 Wat gaat het kosten? In deze paragraaf wordt een aantal tabellen met toelichting getoond, de netto lasten ontwikkeling van de exploitatie en de investeringen die aan het programma verbonden zijn. De grafieken bestaan uit twee lijnen. De blauwe lijn vertegenwoordigt de meerjarenraming zoals gepresenteerd in de VER11. Deze lijn wordt vergeleken met de groene lijn van de meerjarenraming van deze begroting. Exploitatie (x € 1.000)

Toelichting op basis van de belangrijkste veroorzaker(s). Heffing en invordering ª € 0,4 miljoen De verlaging is op basis van de begroting 2012 van het Gemeenschappelijk Belastingkantoor Lococensus-Tricijn, hierop is de meerjarenraming aangepast. ª € 0,1 miljoen

Bestuur De afschrijvingslast van de verkiezingen 2008 vervallen halverwege 2012.


Toelichting op basis van de belangrijkste veroorzaker(s). De meerjarenraming is op basis van de nieuwe begroting van GBLT aangepast. Tevens is rekening gehouden met het effect van het niet meer meeliften bij Vitens. Dit geeft een lichte aanpassing ten opzichte van de VER2011.


- Begroting 2012 -

pagina 41


De investeringen kalender is geactualiseerd en bevat alle lopende en nieuwe investeringen die voor 2016 starten. Het totaal van de geprogrammeerde investeringen is hieronder grafisch weergegeven. Totaal Investering B12 7,0 6,0

toelichting

Totaal Investering VER11 7,0

6,4

Het programma Bestuur en belastingen neemt toe met € 2,6 miljoen tot € 6,4 mijloen. Waarvan € 5,5 miljoen aan krediet is verstekt.

0,9

5,0 4,0 3,0

5,5

2,0

6,0 5,0

3,8

4,0

1,1

3,0 2,0

1,0

1,0

-

-

2,7 Tot in mio

Tot in mio

Totaal Programma

€ 1.000

4.000

3.000

2.000

1.000

-

t/m 2010

2011

2012

2013

2014

2015

Begroting 2012

727

2.376

1.930

561

528

251

NA2015 -


727

1.528

380

561

186

251

-

Toelichting op basis van de belangrijkste veroorzaker(s). 1. Fusie - huisvesting ©€ 2,8 miljoen Deze investering is gebaseerd op ons deel (50%) van het goedgekeurde fusie huisvestingsbudget van € 5,6 miljoen (uitgave 50/50 in 2011 en 2012). 2. Digitalisering – fase 2 I.v.m. fusiewerkzaamheden zijn de uitgave in 2011 nihil. Oplevering verschuift vooralsnog van 2013 naar mogelijk 2014. Alles onder voorbehoud van de fusie.


- Begroting 2012 -

pagina 42

DEEL 3 VERPLICHTE PARAGRAFEN


- Begroting 2012 -

pagina 43


- Begroting 2012 -

pagina 44

11 DEKKINGSMIDDELEN In dit hoofdstuk wordt een overzicht gegeven van de algemene dekkingsmiddelen ter financiering van de taken zuiveringsbeheer en watersysteembeheer. 11.1 Wat willen we bereiken? Beoogd effect

Wij zorgen ervoor dat de inkomstenstroom ten behoeve van de taakuitvoering van het waterschap door het innen van belastingen wordt veiliggesteld.

11.2 Wat gaat dat opbrengen? Exploitatie (x € 1.000)

Zuiveringsheffing (x € 1.000) Huishoudens € 29.159 75%

Bedrijven € 9.719 25%

Omslagen watersysteembeheer (x € 1.000) ongebouw d € 1.548 6,8%

gebouw d € 11.642 51%


natuur € 44 0,2%

ingezetenen € 9.562 42%

- Begroting 2012 -

pagina 45

12 BEDRIJFSVOERING 12.1 Wat willen we bereiken? Beoogd effect

In dit hoofdstuk zijn de producten opgenomen die betrekking hebben op de bedrijfsvoering. Deze zogenaamde PICOFF- instrumenten dienen ondersteunend te worden gezien om de primaire beleidsproducten op een adequate wijze te kunnen realiseren. Deze instrumenten worden aangeboden door de afdelingen Algemene Zaken, Informatievoorziening en de Staf. Daarnaast is er nog een viertal overige ondersteunende producten.

12.2 Wanneer zijn we tevreden? We zijn tevreden als de bedrijfsvoering op een efficiënte en effectieve wijze uitgevoerd kan worden zodat de doelstellingen van het waterschap kunnen worden gehaald.

12.3 Wat doen we daarvoor? In 2012 zijn wij van plan hiervoor de volgende zaken te gaan doen: Wij zorgen voor goed werkgeverschap. Wij zorgen voor een efficiënte bedrijfsvoering. Wij versterken de onderzoeksfunctie (w.o. doelmatigheid en doeltreffendheid van beleid). Wij krijgen een goedkeurende verklaring voor de jaarrekening (getrouw en rechtmatig). Wij werken duurzaam bij inkoop en aanbestedingstrajecten. In 2012 verrichten wij voorbereidende werkzaamheden in het kader van de bestuurlijke fusie en zorgen voor een verdere inrichting van de ambtelijke integratie.

12.4 Wat gaat het kosten? In deze paragraaf worden twee tabellen getoond, de netto lasten en de investeringen. Exploitatie Picoff (x € 1.000)

Toelichting op basis van de belangrijkste veroorzaker(s). ª € 0,2 miljoen

Facilitaire zaken en huisvesting Betreft incidentele uitgaven in 2011 die zijn vervallen.

I&A © € 0,14 miljoen Reguliere stijging i.v.m. kosten die jaarlijks fluctueren ± € 70.000. Daarnaast zijn de kapitaalslasten gestegen i.v.m. het Digitalisering project fase 1. ª € 0,15 miljoen

Directie ondersteuning Staf Betreft incidentele uitgaven in 2011 met betrekking tot de fusie.


- Begroting 2012 -

pagina 46

Exploitatie Overig (x € 1.000)

Toelichting op basis van de belangrijkste veroorzaker(s). Beheer © € 0,46 miljoen Stijging heeft te maken met een toename in energieverbruik, i.v.m. het in gebruik nemen van de nbi’s e in Amersfoort en Veenendaal en de opstartfase van de nbi’s Ede en Soest in het 4 kwartaal 2012. Daarnaast is rekening gehouden met een prijsaanpassing van € 0.10 naar € 0.12 per KwH.


- Begroting 2012 -

pagina 47

13 BEGROTING NAAR KOSTEN- EN OPBRENGSTSOORTEN


- Begroting 2012 -

pagina 48

14 OVERIGE PARAGRAFEN 14.1 Kostentoerekening De kostentoerekening die door het waterschap wordt toegepast vindt plaats op basis van objectieve, bedrijfseconomische criteria. Waterschap Vallei & Eem volgt hierbij in hoofdlijnen de BBP-systematiek, waarbij de verdeling naar de twee taken is gebaseerd op de nieuwe financieringsstructuur zoals uitgebracht door de Unie van Waterschappen. Deze hoofdlijnen zijn: De kosten die direct aan een afdelingsproduct kunnen worden toegerekend worden op dit afdelingsproduct verantwoord; De kosten die niet direct aan een afdelingsproduct kunnen worden toegerekend worden eerst verantwoord op (hulp)kostenplaatsen en op basis van bedrijfseconomische criteria verdeeld (zie ook ‘kosten van bedrijfsvoering’); De door de medewerkers bestede uren worden normaliter aan de afdelingsproducten toegerekend op basis van de door die medewerkers geschreven uren op de betreffende producten. In het boekjaar 2012 worden ook de uren voorcalculatorisch geboekt, i.v.m. met de ambtelijke integratie; De uurtarieven zijn gebaseerd op de personeelslasten en overheadkosten (toegerekende huisvesting en facilitaire zaken, communicatie, informatisering en automatisering, organisatie en personeel, juridische zaken) en zijn bepaald door het totaal van de afdelingskosten te relateren aan de begrote productieve uren van de afdeling; De kosten van bedrijfsvoering worden aan de verschillende producten/afdelingen toegerekend op basis van verdeelsleutels die gebaseerd zijn op bedrijfseconomische criteria (Bijv. Huisvestingskosten op basis van m2 per afdeling, Informatisering en Automatisering op basis van fte’s per afdeling, Laboratoriumkosten op basis van ILOW punten etc.); De kosten worden per beleidsproduct getotaliseerd en verdeeld over de taken van het waterschap.

14.2 Overige onttrekkingen uit bestemmingsreserves en voorzieningen Bestemmingsreserves

Reserve Cross Boarder Lease 1997 Stand per 01 Januari Vermeerdering Vermindering 31 december

0

0

0

0

0

2011 1.444

2012 1.284

2013 1.124

2014 964

2015 804

160 1.284

160 1.124

160 964

160 804

160 644

Deze reserve wordt jaarlijks, tot en met 2019, met € 160.000 afgebouwd. Ter dekking van het exploitatiesaldo wordt jaarlijks € 110.000 onttrokken, waarvan 16% ten gunste van de taak Watersysteembeheer en de rest, 84%, voor Zuiveringsbeheer. Tevens wordt jaarlijks € 50.000 aan het innovatiefonds gedoteerd. Innovatiefonds Stand per 01 Januari Vermeerdering Vermindering 31 december

0

0

0

0

0

2011 342 50 60 332

2012 332 50

2013 382 50

2014 432 50

2015 482 50

382

432

482

532

De vermeerdering van € 50.000 betreft de jaarlijkse dotatie uit de reserve Cross Border Lease 1997. De onttrekkingen vinden plaats door middel van besluitvorming in het jaar en zijn nu niet bekend.


- Begroting 2012 -

pagina 49

Fonds MVO Stand per 01 Januari Vermeerdering Vermindering 31 december

0

0

0

0

0

2011 202

2012 130

2013 130

2014 130

2015 130

72 130

130

130

130

130

De onttrekkingen vinden plaats door middel van besluitvorming in het jaar en zijn nu niet bekend. Voorzieningen

Voorziening actuariele reserve pensioenen D&H Stand per 01 Januari Vermeerdering Vermindering 31 december

0

0

0

0

0

2011 903 48 31 919

2012 919 81 55 945

2013 945

2014 -

2015 -

945 -

-

-

Uitgangspunten van deze voorziening zijn: In de voorziening is aanwezig: De actuariële waarde van de pensioenen van de (oud) heemraden; De actuariële waarde van de lopende pensioenen van de oud heemraden; De actuariële waarde van de lopende uitkeringen van de oud heemraden; De actuariële waarde kan worden overgedragen of bij vrijval (65 jaar) is de waarde bestemd voor de toekomstige pensioenbetalingen. e

De 2 Kamer zal volgens planning eind dit jaar besluiten om de pensioenopbouw en uitbetaling door een nieuw op te richten pensioenfonds voor bestuurders te laten plaatsvinden. Het ABP zal het beheer van dit fonds op zich nemen. Overdracht van de actuariële waarden zal dan in 2013 zijn.

Voorziening wachtgelden personeel Stand per 01 Januari Vermeerdering Vermindering 31 december

0

0

0

0

0

2011 204 214 159 259

2012 259

2013 133

2014 29

2015 11

126 133

104 29

18 11

5 6

Ten laste van deze voorziening wordt een drietal ww-uitkeringen aan voormalige werknemers uitbetaald.

Voorziening wachtgelden bestuur Stand per 01 Januari Vermeerdering Vermindering 31 december

0

0

0

0

0

2011 179 46 133

2012 133

2013 100

2014 66

2015 42

33 100

34 66

24 42

17 25

Ten laste van deze voorziening wordt een tweetal uitkeringen aan voormalige D&H leden uitbetaald.


- Begroting 2012 -

pagina 50

Voorziening Tricijn Frictiekosten Stand per 01 Januari Vermeerdering Vermindering 31 december

0

0

0

0

0

2011 21 12 9

2012 9 9 (0)

2013 (0) -

2014 (0) -

2015 (0) -

(0)

(0)

(0)

Aan een personeelslid dat niet bij Tricijn kon worden geplaatst wordt een gedeeltelijke uitkering betaald. De kosten hiervan komen ten laste van deze voorziening.

Voorziening flankerend beleid reorganisatie Stand per 01 Januari Vermeerdering Vermindering 31 december

0

0

0

0

0

2011 1.494 360 557 1.298

2012 1.298 500 798

2013 798 386 412

2014 412 260 152

2015 152 142 10

De vermindering betreft de uitbetaling van een zevental personeelsleden in algemene dienst.

Voorziening sanering waterbodems/baggeren Stand per 01 Januari Vermeerdering Vermindering 31 december

0

0

0

0

0

2011 1.198 750 519 1.429

2012 1.429 750 1.145 1.033

2013 1.033 1.200 1.480 753

2014 753 1.200 815 1.138

2015 1.138 1.200 821 1.517

De afgelopen 10 jaar is, in samenwerking met de gemeenten, de achterstand in baggeronderhoud in de stedelijke gebieden ingelopen. Naast de baggeractiviteiten in stedelijk gebied zijn ook enkele omvangrijke baggerwerken in landelijk gebied uitgevoerd (o.a. Valleikanaal, Heiligenbergerbeek). Om deze werken te kunnen bekostigen is vrijwel jaarlijks € 1,4 miljoen in de baggervoorziening gedoteerd. Nu de achterstand is ingelopen kan de overstap naar regulier periodiek baggeronderhoud worden gemaakt. Er zijn momenteel een paar concrete afspraken gemaakt over baggerwerken die de komende twee jaar moeten worden uitgevoerd. Om de afspraken na te komen is het op dit moment niet noodzakelijk om de komende 2 jaar de volledige € 1,4 miljoen in de baggervoorziening te doteren. Daarnaast is het vanaf 2013 een lagere dotatie mogelijk omdat de jaarlijkse bijdrage (€ 0,2 miljoen) die het waterschap aan de provincie Utrecht betaald m.b.t. beschoeiingwerken aan de rivier de Eem, in het vervolg geactiveerd worden. Eind 2012 is onderzocht wat de optimale baggercyclus is voor stedelijk en landelijk gebied (zie § 8.3 schoonwater). De hoogte van de jaarlijkse dotatie aan deze voorziening, voor wat betreft het baggeren en de watersystemen op onderhoudsniveau te houden, wordt dan duidelijk.


- Begroting 2012 -

pagina 51

14.3 Weerstandsvermogen Risico analyse - Methode Fine en Kinney

In 2009 zijn de risico’s geïnventariseerd en financieel gewaardeerd. Hiervoor is de methode Fine en Kinney toegepast. De belangrijkste risico’s (9) zijn:

Economische en marktrisico’s.

Maatschappelijke risico’s.

Bedrijfs- en ondernemingrisico’s.

Loon- prijs- en renteontwikkeling. Overschrijding Emu-saldo Bodemverontreiniging. Extreme weersomstandigheden, zware regenval, droogte (CT3). Bedrijfsonderbrekingen rwzi, breuk persleiding. Claims van derden. Niet voldoen aan richtlijnen. Garantstelling. Project risico’s (subsidies).

Daarbij is nagegaan in hoeverre deze risico’s zijn afgedekt door procedures, verzekeringen of voorzieningen. De risico’s die niet afgedekt worden vanuit deze zaken, worden afgedekt vanuit het eigen vermogen, de reserves. Dit wordt in het vervolg betiteld als de benodigde weerstandscapaciteit. Deze bedragen per taak:

Totaal € 240.000 € 760.000 € 1.500.000 € 2.500.000

Economische en markt risico’s Maatschappelijke risico’s Bedrijfs- en ondernemingrisico’s

Watersysteembeheer € 80.000 € 720.000 € 200.000 € 1.000.000

Zuiveringsbeheer € 160.000 € 40.000 € 1.300.000 € 1.500.000

Weerstandscapaciteit

De benodigde weerstandscapaciteit wordt bepaald door de financiële waardering van deze risico’s. Uit de inventarisatie blijkt dat de benodigde weerstandscapaciteit van Waterschap Vallei & Eem circa € 2,5 miljoen bedraagt. De beschikbare weerstandscapaciteit wordt bepaald door de waarde van het eigen vermogen, i.c. de reserves per balansdatum. Betreffende de aanwezige reserves, i.c. de algemene reserve, tariefsegalisatiereserves en overige bestemmingsreserves is besloten alleen de algemene reserve tot de beschikbare weerstandscapaciteit te rekenen. De reden hiervoor is dat de tariefsegalisatie reserves en de overige bestemmingsreserves in de komende 3 jaar ingezet worden. Weerstandsvermogen

De benodigde weerstandscapaciteit kan worden afgezet tegen de beschikbare weerstandscapaciteit. Het quotiënt (in tabel “ratio”) wat daaruit volgt, wordt weerstandsvermogenratio genoemd. Deze ratio wordt op basis van de onderstaande tabel gewaardeerd. Door Dijkgraaf & Heemraden is vastgelegd dat de beschikbare weerstandscapaciteit in verhouding tot de benodigde weerstandscapaciteit niet onder de score B mag komen.

Huidig niveau

X

Score

Ratio

Betekenis

A

>2

Uitstekend

B

1,4 – 2

Ruim voldoende

C

1 – 1,4

Voldoende

D

0,8 – 1

Matig

E

0,6 – 0,8

Onvoldoende

F

< 0,6

Ruim onvoldoende

Ż ondergrens

Dit betekent gegeven de huidige kennis van de benodigde weerstandscapaciteit, dat de: Algemene reserve Watersysteembeheer € 2 miljoen moet zijn. Algemene reserve Zuiveringsbeheer € 3 miljoen moet zijn. Dit alles per 1 januari 2011.


- Begroting 2012 -

pagina 52

14.4 Lopende procedures Claim Jos Scholman B.V. inzake baggerwerk Ede fase 3 en 4

Het waterschap is op 29 juli 2008 gedagvaard door Jos Scholman B.V. in verband met baggeren Ede fase 3 en 4. Jos Scholman B.V. heeft nattere bagger moeten afvoeren dan te voren gedacht, omdat de bodemgesteldheid anders was dan het bedrijf bij inschrijving dacht. De meerkosten wil het bedrijf vergoed hebben. Er wordt een bedrag gevorderd van € 770.000 te vermeerderen met de wettelijke rente vanaf 16 november 2006 (ca. € 350.000 ). We zijn nog in afwachting van het eindvonnis. De advocaatkosten bedragen per heden € 70.000. Daarvan is 24 % bij de gemeente Ede gedeclareerd en betaald omdat het een gezamenlijk project van gemeente en waterschap betrof. Er is in december 2010 in opdracht van de rechter een concept deskundigenonderzoek opgeleverd door Deltares. De zaak staat nu op de rol voor conclusie na deskundigenbericht. Algemene borgstelling ten behoeve van het Waterschapshuis (HWH)

Om projectuitvoering mogelijk te maken staan de waterschappen borg bij de waterschapsbank (NWB) voor het waterschapshuis. De totale borgstelling bedraagt € 19 miljoen. Op basis van de verdeelsleutel van het waterschapshuis staat Vallei & Eem borg voor € 619.000. Ingebrekestelling Logica door Stichting het Waterschapshuis (HWH)

De oorspronkelijke opleverdatum van het nieuwe belastingpakket Taxi was 1 januari 2009, maar dat bleek al snel onrealistisch. In de loop van 2010 zijn de partijen Logica en HWH verder uit elkaar gegroeid en zijn er door HWH juridische stappen ondernomen: Logica is in juni 2010 in gebreke gesteld. Momenteel verricht Logica geen inspanningen meer in het traject en zijn de kosten volgens Logica opgelopen tot € 24,7 miljoen (aandeel Waterschap Vallei & Eem € 0,8 miljoen). Uiteraard wordt dit bedrag door HWH betwist.


- Begroting 2012 -

pagina 53

14.5 Financiering (Treasury) Algemeen

De uitoefening van de financieringsfunctie vindt uitsluitend plaats voor de taken die in het reglement aan het waterschap zijn opgedragen. De uitvoering van de financieringsfunctie voegt geen financiële risico’s toe, maar is er op gericht toekomstige risico’s te verminderen of te verschuiven. Ontwikkelingen (september 2011)

De schuldenproblematiek in Europa speelt een grote rol in de hoogte van de rente. De stijgende rente in de Zuid-Europese landen resulteert in een dalende rente in Duitsland en Nederland. Geloofwaardige bezuinigingsplannen zijn noodzakelijk om de markten vertrouwen te geven dat de schulden verminderd zullen worden. Griekenland ontvangt directe steun uit het Europese Noodfonds. De Europese Centrale Bank (ECB) heeft zich genoodzaakt tot koersondersteunende aankopen van Spaanse en Italiaanse obligaties. Renteontwikkeling (september 2011) e

Na een stijging in het 1 halfjaar van 2011 is de verwachting dat de korte rente niet verder zal stijgen en e mogelijk gering zal dalen. De lange rente is in het 3 kwartaal van 2011 gedaald. Verwachting is dat de huidige niveaus nog wel een tijdje zullen aanhouden. De Kasgeldlimiet

De kasgeldlimiet bedraagt 23% van het totaal van de jaarbegroting van het waterschap bij aanvang van 15 desbetreffend jaar. Voor 2012 is deze 23% van € 66,6 miljoen = € 15,3 miljoen. De kasgeldlimiet mag niet worden overschreden. Er wordt dan overgegaan tot het sluiten van een vaste geldlening. Dit conform het gestelde in artikel 4 lid 1 van de wet Fido (Financiering decentrale overheden). Hierin staat: “De gemiddelde netto-vlottende schuld per kwartaal van een openbaar lichaam overschrijdt de kasgeldlimiet niet”. Uit onderstaande tabel blijkt dat de kasgeldlimiet in 2012 zal worden overschreden en dat er overgegaan moet worden tot het sluiten van vaste geldleningen.

2012 Gemiddelde vlottende schuld Gemiddelde vlottende middelen Netto vlottende schuld Kasgeldlimiet Ruimte onder kasgeldlimiet Overschrijding kasgeldlimiet Berekening kasgeldlimiet Begrotingstotaal Percentage regeling Kasgeldlimiet

15

Bedragen x € 1.000 Kwartalen 1 2 3 28.794 23.604 25.093 0 0 0 28.795 23.604 25.093 15.318 15.318 15.318 13.477

8.286

9.775

4 41.297 0 41.297 15.318 25.979

66,6 mln 23% 15.318

Norm hiervoor is de “ Totale Lasten” (zie Hoofdstuk 13) van de begroting naar kostensoort.


- Begroting 2012 -

pagina 54

Liquiditeitsprognoses

Op basis van de liquiditeitsprognose is er eind 2012 een financieringstekort van € 51 miljoen. In de liquiditeitsprognose is uitgegaan van de inkomsten en uitgaven in de begroting 2012. 0

Bedrag x € 1.000

jan-13

dec-12

nov-12

okt-12

sep-12

aug-12

jul-12

jun-12

mei-12

apr-12

mrt-12

feb-12

jan-12

-10.000 -20.000 -30.000 -40.000 -50.000 -60.000

Dit financieringstekort wordt vooral veroorzaakt door: de voorgenomen investeringen, netto € 22 miljoen; de aflossing van geldleningen € 18,5 miljoen. Rekening houdend met een kasgeldlimiet van € 15,3 miljoen ontstaat in 2012 een financieringstekort van € 36 miljoen. Dit bedrag zal gefinancierd worden door het aantrekken van langlopende geldleningen (zie plannen voor de waterschapsfinanciering). De plannen inzake het risicobeheer

Het risicoprofiel van het waterschap betreft: renterisico, kredietrisico, liquiditeitsrisico, koersrisico, en valutarisico. Van krediet- en liquiditeitrisico’s is geen sprake omdat waterschappen een zeer hoge kredietstatus hebben. Omdat er nagenoeg geen beleggingen zijn doen koersrisico’s zich niet voor. Valutarisico’s doen zich niet voor omdat er alleen transacties in euro’s worden gedaan. Wat overblijft, is het renterisico. Dit doordat er de komende jaren een tekort aan liquide middelen is. De ontwikkeling van de rente wordt nauwlettend gevolgd. Van het verloop van de rente van 1 maands kasgeld, 10 jaar fixe en 25 jaar lineair wordt een overzicht bijgehouden (wekelijks). De bestaande leningenportefeuille

Bij de huidige geldleningen bestaat niet de mogelijkheid om deze vervroegd af te lossen. Verstrekte geldleningen

Aan medewerkers zijn hypothecaire- en autoleningen verstrekt voor een bedrag van € 1,2 miljoen. Er worden geen hypotheken meer verstrekt, omdat de hypotheekregeling is bevroren. De renterisiconorm

Het renterisicobeheer omvat het beheersen van risico’s die voortvloeien uit de mogelijkheid dat in de toekomst de rentelasten van het vreemd vermogen hoger zullen zijn dan een bestuurlijk wenselijk geacht niveau c.q. het in meerjarenraming en begroting geraamde niveau. In artikel 6 lid 1 van de wet Fido (Financiering decentrale overheden) staat: “Het renterisico op het begrotingstotaal van een openbaar lichaam overschrijdt de renterisiconorm niet”. De renterisiconorm bedraagt 30% van het begrotingstotaal. Het renterisico heeft betrekking op de vaste schuld en op het bedrag waarover renterisico wordt gelopen. De wet stelt: naast de renteherzieningen zijn hiervoor ook de aflossingen van belang, want het renterisico wordt verkleind door aflossingen in de tijd te spreiden. Op grond van de: “Uitvoeringsregeling financiering decentrale overheden” is de rapportage van de renterisiconorm onderdeel van de financieringsparagraaf bij de begroting welke naar de toezichthouder wordt verzonden.


- Begroting 2012 -

pagina 55

Uit onderstaande tabel blijkt dat de renterisiconorm in 2013 zal worden overschreden. Het betreft een incidentele overschrijding en wordt veroorzaakt door aflossing van de overgenomen leningen uit de Waterlandstichting. De provincies Gelderland en Utrecht zijn hiervan op de hoogte gesteld. Berekening renterisiconorm 1. Renteherzieningen 2. Aflossingen 3. Aflossingen Waterlandstichting 4. Renterisico (1+2+3)

Bedragen x € 1.000 2012 2013 2014 0 0 0 18.508 20.308 19.808 18.600 18.508 38.908 19.808

5. Renterisiconorm

19.966

6a. Ruimte onder renterisiconorm 6b. Overschrijding renterisiconorm Berekening renterisiconorm Begrotingstotaal 7a. Percentage 7b Regeling Renterisiconorm

19.966

2015

2016

0 19.008

0 18.657

19.008

18.657

19.966

19.966

19.966

158

958

1.309

1.458 18.942

€ 66,6 mln 30% Waterschappen 19.966

Uitzetten van gelden

De komende jaren is er een tekort aan liquide middelen. Als er toch sprake is van een overschot aan financiële middelen worden deze uitgezet bij de Nederlandse Waterschapsbank. Deze bank heeft een AAA-rating. De plannen voor de waterschapsfinanciering

In 2012 zal zoveel mogelijk gebruik gemaakt worden van de kasgeldlimiet. De financieringsbehoefte over 2012 bedraagt € 36 miljoen. Mogelijke invulling hiervan per kwartaal volgens bijgaand schema: Lenen in 1e kwartaal 3e kwartaal 4e kwartaal Totaal

Looptijden 10 - 20 jaar lineair 10 - 20 jaar lineair 10 - 20 jaar lineair

Bedrag 15.000.000 6.000.000 15.000.000 36.000.000

Hierdoor wordt de kasgeldlimiet steeds niet overschreden en wordt voldaan aan het gestelde in de Wet Fido. Door in delen te lenen gaan we mee met de renteontwikkeling en lenen we niet meer dan nodig is. Om aan de Renterisiconorm te voldoen worden 10-20 jarige lineaire geldleningen gesloten. Afsluiting leningen toekomstige jaren

In 2013 worden, de geldleningen die zijn overgenomen uit de opgeheven waterlandstichting, afgelost. Op deze aflossingsverplichtingen kan worden ingespeeld door zogenaamde uitgestelde geldleningen te sluiten. Er wordt een geldlening gesloten met een stortingdatum in 2013. Op de huidige rente wordt dan door de geldgever een opslag gezet. Het spreekt voor zich dat dit soort leningen wordt gesloten als de rente zeer laag is en de verwachting is dat de rente gaat stijgen. Huidige rentepercentages

De rente bij de Nederlandse Waterschapsbank (NWB) bedraagt (gepresenteerd ten opzichte van 2010):

Debet op rekening-courant Geldlening lineair 5 jaar Geldlening lineair 10 jaar Geldlening lineair 20 jaar


September 2011 1,50% 2,00% 2,70% 3,49%

September 2010 0,55% 1,88% 2,50% 3,21%

- Begroting 2012 -

pagina 56

14.6 Verbonden partijen Wat is een verbonden partij?

Hiermee worden rechtspersonen bedoeld waarin het waterschap een bestuurlijk en een financieel belang heeft. Onder bestuurlijk belang wordt verstaan, een zetel in het bestuur of het hebben van stemrecht; Met financieel belang wordt bedoeld dat het waterschap middelen ter beschikking heeft gesteld die ze kwijt is in geval van faillissement van de verbonden partij en/of als financiële problemen bij de verbonden partijen kunnen worden verhaald op het waterschap. Waarom inzicht in verbonden partijen?

Deze paragraaf is om twee redenen van belang voor het Algemeen Bestuur. In de eerste plaats voeren de verbonden partijen vaak beleid uit dat het waterschap in principe ook zelf kan doen. Het waterschap blijft de uiteindelijke verantwoordelijkheid houden voor het realiseren van de beoogde doelstellingen van de programma’s. Er blijft dus voor het Algemeen Bestuur nog steeds een kaderstellende en controlerende taak over bij die programma’s. De eigen inbreng in dergelijke verbanden is dan soms erg moeilijk te realiseren. Op de tweede plaats zijn er kosten gemoeid met de deelname en zijn er financiële risico’s die het waterschap met de deelname kan lopen. Verbonden partijen van Vallei & Eem

Hieronder volgt een overzicht van de verbonden partijen van het Waterschap Vallei & Eem: Unie van Waterschappen De Unie van Waterschappen behartigt op nationaal en internationaal niveau de belangen van de waterschappen voor een goede waterstaatsverzorging binnen het waterschapsbestel. De Unie treedt namens de waterschappen op als vertegenwoordiger naar het Parlement, de Rijksoverheid en organisaties als het Interprovinciaal Overleg en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten. In de ledenvergadering hebben de voorzitters van de waterschappen zitting. Een belangrijk onderwerp in 2011 was het bestuursakkoord water en de spoedwet. In de begroting 2012 is als bijdrage aan Unie van waterschappen een raming opgenomen van € 273.000. STOWA In de Stichting Toegepast Onderzoek Waterbeheer (STOWA) nemen alle regionale waterbeheerders in Nederland deel. Dit zijn de waterschappen, de provincies en Rijkswaterstaat. De STOWA doet onderzoek op het gebied van afvalwatersystemen, waterketen, watersystemen en waterweren. De leden van het bestuur van de STOWA worden benoemd uit de in de stichting deelnemende organisaties. In de begroting 2012 is voor de bijdrage aan de STOWA een raming opgenomen van € 260.000. Het Waterschapshuis Het Waterschapshuis is de regie- en uitvoeringsorganisatie voor de 25 waterschappen op het gebied van Informatie en Communicatie Technologie. Het Waterschapshuis heeft als doel het bevorderen van samenwerking op het gebied van ICT tussen de waterschappen en de andere overheden die actief zijn in de “natte” sector. Het streven is gericht op een aanzienlijke kostenbesparing op alle ICT-uitgaven. Op 1 juli 2010 is Het Waterschapshuis ondergebracht in een Gemeenschappelijke Regeling. De Gemeenschappelijke Regeling legt zodra de overdracht vanuit de Stichting is geregeld verantwoording af aan de Waterschappen. In de begroting 2012 is als bijdrage aan Het Waterschapshuis een raming opgenomen van € 693.000. Nederlandse Waterschapsbank Waterschap Vallei & Eem beschikt over 371 aandelen A en 24 aandelen B in de Nederlandse Waterschapsbank. De aandelen hebben een nominale waarde van € 45.425. Tot en met 2011 ontving het waterschap jaarlijks dividend over deze aandelen. Voor 2012 wordt er geen dividend verwacht vanwege aanscherping van de richtlijnen voor financiële instellingen (Basel III) met betrekking tot het Eigen Vermogen. De dividendopbrengst is in de begroting 2012 geraamd op € 0.


- Begroting 2012 -

pagina 57

Cross Border Lease In 1997 en 1998 zijn drie Cross Border Lease constructies aangegaan. Het waterschap heeft daarbij de verplichting als overheidslichaam de betreffende rwzi’s te beheren en te onderhouden. Twee van de drie constructies zijn begin 2009 beëindigd. De nog resterende constructie heeft betrekking op de rwzi's Soest, Woudenberg, Veenendaal en Nijkerk. Tegenover leasekosten staat eenzelfde bedrag aan rente-inkomsten vanuit de CBL. Het financiële voordeel van deze derde constructie zit in de reserve CBL 1997. Belastingkantoor Lococensus-Tricijn (GBLT) Per 1 januari 2011 verzorgt de nieuwe gemeenschappelijke regeling Lococensus-Tricijn het heffen en innen van belastingen voor de 8 waterschappen Vallei & Eem, Veluwe, Zuiderzeeland, Groot Salland, Reest en Wieden, Regge en Dinkel, Rijn en IJssel en Velt en Vecht. Het bestuur van de Gemeenschappelijke Regeling wordt gevormd door bestuurders van de acht deelnemende waterschappen. In de begroting 2012 is de bijdrage van Waterschap Vallei & Eem het GBLT geraamd op € 3.605.000. Muskusrattenbestrijding (exclusief Actie Storm) De organisatie van de muskusrattenbestrijding in de provincie Utrecht en in het Gelderse deel van het Waterschap Vallei & Eem was tot en met 2011 ondergebracht bij het grootste waterschap in Utrecht: Hoogheemraadschap de Stichtse Rijnlanden. In verband met de fusie met Veluwe en de herindeling van de totale bestrijding in Nederland (overdracht van de provincies naar de waterschappen) zal in 2012 de bestrijding worden gedaan door Waterschap Rivierenland. De bijdrage van Waterschap Vallei & Eem in de begroting 2012 bedraagt € 740.000. Laboratoriumsamenwerking De ‘overeenkomst samenwerking hydrobiologisch onderzoek’ houdt in dat Waterschap Groot Salland het hydrobiologisch onderzoek uitvoert voor Waterschap Vallei & Eem. Het betreft een zogenaamde “lichte” gemeenschappelijke regeling. De bijdrage aan Groot Salland in de begroting 2012 bedraagt € 346.000. DMK-waterzuivering B.V. Het Waterschap Vallei & Eem is 100% eigenaar van de DMK-waterzuivering B.V. die het afvalwater van 16 Friesche Vlag voorzuivert. DMK Waterzuivering B.V. is indertijd opgericht om “afhaken ” van Friesche Vlag te voorkomen. Stichting Vernieuwing Gelderse Vallei (SVGV) In de Stichting Vernieuwing Gelderse Vallei werken sinds 1993 gemeenten, waterschap, bedrijfsleven en belangenorganisaties samen op het terrein van landbouw, natuur, milieu, water, recreatie, economie en leefbaarheid. De SVGV is tevens actief als reconstructiecommissie Gelderse Vallei/Utrecht-Oost. In de begroting 2012 is als bijdrage aan SVGV een raming opgenomen van € 23.000. Revolverend Fonds Op 19 januari 2009 hebben Provinciale Staten besloten een Revolverend Fonds (RF) in te stellen van € 50 miljoen waarvan € 25 miljoen ten behoeve van aankopen in SVGV-gebied en € 25 miljoen voor de overige ILG-gebieden. De instelling van een Revolverend Fonds, voor de aankopen van ruilgrond, is nodig om slagvaardiger te kunnen optreden en daarmee de grondmobiliteit te verhogen. Waterschap Vallei & Eem is gevraagd te participeren in dit Fonds en heeft € 2,5 miljoen als renteloze lening beschikbaar gesteld voor een pilotperiode van twee jaar. De overeenkomst is op 1 september 2011 van rechtswege geëindigd. Daarmee is de bestuurlijke afspraak tussen provincie Utrecht en Waterschap Vallei & Eem beëindigd en hebben Dijkgraaf & Heemraden op 20 september jl. de provincie Utrecht verzocht het ingelegde geld van € 2,5 miljoen, conform de overeenkomst, terug te storten. In dezelfde brief hebben Dijkgraaf & Heemraden wel aangegeven bereid te zijn om een nieuwe periode van deelname in een revolverend fonds te overwegen. Als een dergelijke deelname van het waterschap voor de provincie wenselijk is, zal het waterschap daar op basis van een door de provincie op te stellen plan zo snel mogelijk een besluit over nemen.

16

Onder afhaken wordt verstaan dat bedrijven zelf gaan zuiveren als gevolg van stijgende tarieven


- Begroting 2012 -

pagina 58

14.7 Emu saldo Ten behoeve van een verantwoorde economische en monetaire ontwikkeling binnen de landen die deelnemen aan de EMU (Economische en Monetaire Unie) is in het ‘Verdrag van Maastricht’ een groot aantal afspraken gemaakt. Een voor overheden belangrijke afspraak is dat het ‘overheidstekort’ (EMUsaldo) van een lidstaat niet meer mag bedragen dan 3% van het Bruto Binnenlands Product (BBP). Als mede overheid zijn de waterschappen ook (mede) verantwoordelijk voor een gedeelte het Nederlandse EMU-saldo. Tegen deze achtergrond is de afspraak gemaakt om het EMU-saldo in de begroting op te nemen. Deze verplichting is vastgelegd in artikel 4.22 van het Waterschapsbesluit en de specificatie van het EMU-saldo is in overeenstemming met de bij ministeriële regeling gestelde regels. Het saldo in 2012 is:

Van het geldende 3% EMU-tekort voor geheel Nederland mogen de waterschappen 0,05% bijdragen. Dit percentage vertaalt zich in een referentiewaarde van € 307,65 miljoen. De EMU-referentiewaarde voor waterschap Vallei & Eem bedraagt € 7,6 miljoen (peil 2011). Dit wordt in 2012 overschreden. Het begroot EMU saldo bedraagt € 11,3 miljoen. De sanctie hierop kan een boete zijn. Daarnaast zal het kunnen leiden tot temporisering van projecten. Overigens geldt het voor bijna alle waterschappen dat zij de EMU-norm gaan overschrijden, want waterschappen investeren de komende jaren fors in projecten die inspelen klimaatverandering en aangescherpte milieueisen. De EU merkt investeringen echter aan als jaarlijkse uitgaven van de overheid en telt dit mee in het overheidstekort. Het rijk stelt dat medeoverheden individueel verantwoordelijk zijn voor het naleven van de voor hun geldende, geactualiseerde EMU-norm. Pas als de EU besluit Nederland een boete op te leggen wegens overschrijding van de EMU-norm èn de mede overheden overschrijden de norm, zal de minister van Financiën - na regulier bestuurlijk overleg - vaststellen voor welk deel medeoverheden bijdragen in de boete.


- Begroting 2012 -

pagina 59

15 OVERZICHT VAN GEBRUIKTE AFKORTINGEN EN BEGRIPPEN AFKORTINGEN EN BEGRIPPEN AB AHN BBP BI BnM BP CBL D&H DWA EHS EVZ GBLT GCT GEP GET GGOR HWBP ILG ILOW IZP KRW LVO MER MVO NBI NBW NWB OB PIS RBS RF RWA RWZI STOWA SVGV VB VDW VER VORAP WABO Wet Fido WOB WVO


OMSCHRIJVING Algemeen Bestuur Actueel Hoogtebestand Nederland Beleids- en Beheer Proces Beleid Indicator Begroting Na Mutaties Beleidsproduct Cross Border Lease Dijkgraaf & Heemraden Droogweersituaties Ecologische hoofdstructuur Ecologische Verbindingszones Gemeenschappelijk Belastingkantoor Lococensus-Tricijn Goede Chemische Toestand Goed Ecologisch Potentieel Goede Ecologische Toestand Gewenste Grond- en Oppervlaktewater Regime Hoogwaterbeschermingsprogramma Investeringsfonds Landelijk Gebied Integraal Laboratorium Overleg Waterkwaliteitsbeheerders Integraal Zuiveringsplan Kader Richtlijn Water Landelijke Voorziening Omgevingsvergunning Milieu Effecten Rapportage Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen Nabehandelingsinstallatie Nationaal Bestuursakkoord Water Nederlandse Waterschapsbank Oorspronkelijke Begroting Personeel Informatie Systeem Rioolgemaal Beheer Systeem Revolverend Fonds Regenweersituatie Rioolwaterzuiveringsinstallatie Stichting Toegepast Onderzoek Waterbeheer Stichting Vernieuwing Gelderse Vallei Verdrogingsbestrijding Vereniging van directeuren van waterschappen Visie Effectrapportage Voortgangsrapportage Wet Algemene Bepalingen Omgevingsrecht Wet Financiering Decentrale Overheden Wet openbaarheid bestuur Wet verontreiniging oppervlaktewater

- Begroting 2012 -

pagina 60

BESLUIT TER VASTSTELLING Het Algemeen Bestuur van Waterschap Vallei & Eem, gezien het voorstel van Dijkgraaf & Heemraden van 25 oktober 2011,

overwegende dat de Begroting 2012, na voorafgaande kennisgeving, vanaf 8 november 2011 gedurende 14 dagen voor een ieder ter inzage heeft gelegen, overwegende dat in artikel 6 van de verordening beleids- en verantwoordingsfunctie is opgenomen dat met het vaststellen van de begroting: o de opgenomen netto kosten per programma en de dekkingsmiddelen worden geautoriseerd; o de uitgaven en inkomsten van de investeringen worden geautoriseerd voor zover deze niet op grond van artikel 5 lid 2 via een afzonderlijk voorstel aan het Algemeen Bestuur dienen te worden geautoriseerd. Dit zijn investeringen met een totaal bruto investeringsbedrag groter dan € 2.000.000; overwegende dat in artikel 7 van de verordening beleids- en verantwoordingsfunctie is opgenomen dat: o Dijkgraaf & Heemraden bevoegd zijn overschrijding van de geautoriseerde netto kosten te dekken uit het bedrag van onvoorzien uit de begroting; o Dijkgraaf & Heemraden bevoegd zijn de netto kosten van een programma met 10% van de netto kosten te overschrijden zonder toestemming vooraf van het algemeen bestuur indien de middeleninzet past binnen het vastgestelde beleid en indien de hiervoor benodigde financiële ruimte binnen de begroting kan worden gevonden. Een dergelijk feit wordt achteraf aan het Algemeen Bestuur gerapporteerd; o Dijkgraaf & Heemraden bevoegd zijn voor investeringen met een totaal begrote brutoinvestering van maximaal € 1.000.000, dit totaal begrote bruto-investering met maximaal € 100.000 te overschrijden en de totaal begrote inkomsten met maximaal € 100.000 te onderschrijden zonder toestemming vooraf van het algemeen bestuur indien deze mutaties passen binnen het vastgestelde beleid. Een dergelijk feit wordt achteraf aan het algemeen bestuur gerapporteerd; o Dijkgraaf & Heemraden bevoegd zijn voor investeringen met een totaal begrote brutoinvestering groter dan € 1.000.000, dit totaal begrote bruto-investering met maximaal € 200.000 te overschrijden, en de totaal begrote inkomsten met maximaal € 200.000 te onderschrijden, zonder toestemming vooraf van het algemeen bestuur indien deze mutaties passen binnen het vastgestelde beleid. Een dergelijk feit wordt achteraf aan het algemeen bestuur gerapporteerd; overwegende dat de bevoegdheid om te beschikken over reserves niet is overgedragen aan Dijkgraaf & Heemraden. Daardoor voor elk MVO en Innovatieproject vooraf goedkeuring van het Algemeen Bestuur noodzakelijk zou zijn. Dit uit efficiency en pragmatische overwegingen niet gewenst is; overwegende dat in 2013 de geldleningen die zijn overgenomen uit de opgeheven waterlandstichting, dienen te worden afgelost. Dat hierop, als de renteontwikkeling daartoe aanleiding geeft, kan worden ingespeeld door zogenaamde uitgestelde geldleningen te sluiten met een stortingdatum in 2013. gelet op de artikelen 83 en 100 van de Waterschapswet

besluit op 23 november 2011 om:

de begroting 2012 vast te stellen; het overzicht van investeringen in 2012 waarvoor het algemeen bestuur een apart voorstel voor autorisatie van het investeringskrediet wil ontvangen vast te stellen; Dijkgraaf & Heemraden de bevoegdheid te verlenen te beschikken over de reserves Fonds MVO en Innovatiefonds en de voorzieningen, en over de onttrekkingen achteraf verantwoording aan het Algemeen Bestuur af te leggen; Dijkgraaf & Heemraden de bevoegdheid te verlenen leningen aan te trekken tot maximaal het bedrag zoals opgenomen in de treasury paragraaf bij de begroting 2012; Dijkgraaf & Heemraden in 2012 de bevoegdheid te verlenen om een uitgestelde geldlening te kunnen afsluiten tot een maximum bedrag van € 15 miljoen.

mr. G. P. Dalhuisen, secretaris


drs. J.M.P. Moons, dijkgraaf

- Begroting 2012 -

pagina 61

COLOFON. Datum: November 2011 Waterschap Vallei & Eem Fokkerstraat 16 Postbus AJ LEUSDEN Telefoon: Fax:

Recommend Documents