Aan: Van:
College van B&W en raadsleden van de gemeente Bloemendaal J.V.M. Noordeloos, arts en L.A.M. Wehmeijer, arts
Betreft:
Notitie huisartsenzorg Bloemendaal dorp
Datum:
oktober 2010
Aanleiding Door het naderend pensioen van een van de Bloemendaalse huisartsen dreigt er een huisartspraktijk uit het dorp te verdwijnen. De overname van een woon-praktijkpand is voor een jonge huisarts financieel niet op te brengen. Er is nauwelijks tot geen geschikte huisvesting voor een huisartspraktijk te vinden in de woonkern Bloemendaal. Kortom de geschiedenis lijkt zich te herhalen, toen in 1998 plotseling huisarts Van de Klashorst overleed en de opvolger dokter Machiels geen geschikte plek kon vinden. Deze huisartspraktijk is zogezegd in rook op gegaan en de patiënten hebben een plek gevonden bij de overgebleven praktiserende huisartsen. Wij huisartsen vragen spoedige hulp van de gemeente om een goede huisartsgeneeskundige zorg voor de inwoners van Bloemendaal in Bloemendaal te kunnen blijven bieden. Historie van de huisartsgeneeskunde. Lang is de huisartsgeneeskunde beoefend vanuit de situatie van praktijk aan huis. Een huisarts met assistente, die zijn patiënten ontvangt en behandelt en vanaf deze werkplek ook de mensen in de thuissituatie bezoekt en begeleidt. Het kwam vaak voor dat de vrouw van de huisarts de assistente van de dokter was. Ook in de diensten werd vanuit huis gewerkt. Sinds een jaar of vijftien is deze situatie in heel Nederland drastisch aan het veranderen. De goodwill als overdracht van de huisartspraktijk is eind jaren ‘80 afgeschaft. Het is niet meer verplicht om bij overname van een huisartspraktijk het woon-praktijkpand te kopen. Er studeren steeds meer vrouwelijke huisartsen af die over het algemeen niet fulltime willen werken. Voor die ene mannelijke huisarts zullen uiteindelijk vaak twee vrouwelijke huisartsen terugkomen. De waarneming in de avond, nacht en de weekeinden (ANW) wordt bijna overal via huisartsposten geregeld. De huisarts is zo meer in kantoortijden gaan werken en daarbuiten val je als patiënt terug op de HAP of de Spoedpost. Door de Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV) wordt ingezet op groepspraktijken, op gezondheidscentra en Huisartsen Onder Een Dak (HOED). Samenwerkingsvormen Deze samenwerkingsvormen bieden voordelen op allerlei gebied en zijn noodzakelijk geworden doordat: 1. Het takenpakket van de huisarts aanzienlijk is toegenomen. De huisarts krijgt steeds meer de zorg voor chronische patiënten De zorg die deze patiënten in het ziekenhuis kregen wordt overgeheveld naar de eerste lijn c.q. de huisarts. Hiertoe moet de huisarts extra personeel in dienst nemen. Terwijl vroeger de assistente (soms de echtgenote) van de huisarts voldoende ondersteuning kon bieden, is daar nu een Praktijkondersteuner (P.O.H.) en/of een nurse practisioner (N.P.) en/of een gespecialiseerde assistente bij nodig. Op deze manier zijn chronische ziekten als diabetes mellitus / hartfalen / ouderen zorg/ Cardiovasculair risico management alsook Astma/COPD beter te behandelen / begeleiden. 2. De huisartsenfunctie wordt uitgebreid. Tegenwoordig wordt 80% van de patiënten door de huisarts zelf behandeld . Dit vraagt een grotere samenwerking en specialisatie van de huisarts.
1
3. Patiënt wordt doorverwezen naar specialistische hulp (De Poortwachters functie.) De huisarts beoordeelt naar welke specialist de patiënt verwezen moet worden. 4. De waarneming in vakanties is beter te regelen vanuit zo’n centrum. Er is een mogelijkheid van specialisatie onder de huisartsen. Bij afwezigheid zoals afvaardiging naar diverse fora, alsook bij nascholing is waarneming gemakkelijk te plannen. Het zal duidelijk zijn dat ook nieuwe huisartsen een HOED met al deze mogelijkheden ambiëren. Voor parttime werkende huisartsen, wat vrouwelijke huisartsen over het algemeen zijn, is dit een ideale situatie. 5. Door zo’n HOED is het tevens gemakkelijker om de contracten en onderhandelingen met de zorgverzekeraars alsook de ICT en de bereikbaarheid goed te regelen. De genoemde trend tot schaalvergroting en intensivering van de samenwerking onderling zal nog meer toenemen. De inkomenspositie van de huisarts. Wat betreft het inkomen van de huisarts is er ook het een en ander verandert. Grof gezegd is het inkomen afhankelijk van de grootte van de huisartspraktijk in heel Nederland hetzelfde. Als er vroeger sprake was van ziekenfonds en particulieren is nu iedereen op dezelfde manier verzekerd en zijn de inschrijftarieven en verrichtingen overal en bij alle verzekeraars hetzelfde. De situatie in Bloemendaal. Bloemendaal dorp kent nog twee huisartspraktijken, die van dokter Wehmeijer en die van dokter Noordeloos. Twee huispraktijken, beide met hulp van een HIDHA (Huisarts In Dienst van een Huisarts). Vanuit de hierboven geschetste situatie van de positie en de plek van de huisarts zal duidelijk zijn dat een solopraktijk op de langere duur niet meer levensvatbaar is. Het pand is te klein. Te klein voor alle werkzaamheden en te kleinschalig om op den duur de door de LHV beoogde huisartsgeneeskunde op niveau te kunnen blijven uitoefenen. Daarnaast is er in Bloemendaal een heel specifieke situatie. Bloemendaal kent vooral privaat bezit van grote panden. En in Bloemendaal wordt geen nieuwbouw gepleegd. Gezien vanuit deze ontwikkelingen komt het dat wij, dokter Wehmeijer en dokter Noordeloos, al lang, en dat is al meer dan 10 jaar, bezig zijn om een goede plek te zoeken voor een HOED. Zo hebben we gekeken naar de Rijp. We hadden aanvankelijk een heel goed plan met prachtige indeling, al beoordeeld door de architect van de Bouwgroep van de LHV. Echter toen kwam er een nieuw bestemmingsplan van de gemeente voor het gebied, waar de Rijp net in viel. Het plan met uitwerking liep daardoor veel vertraging op. Bij de latere onderhandelingen met de SHDH bleek het plan gewijzigd en werd onze tekening binnen twee minuten van tafel geveegd. Er was sprake van een groter volume, met een nauwelijks goed in te delen ruimte. Negentien meter van voor tot achter met alleen daar ramen. Heel weinig kamers met goede lichtinval. De leidingen van boven naar beneden waren al gepland, want het ging om appartementen en wij moesten maar zien hoe we daar een HOED konden inbouwen. Er waren geen concessies mogelijk. Ook niet wat betreft de vierkant meterprijs, want we zaten ten slotte op top locatie! De ruimte, de prijs, het viel allemaal anders uit. Het was voor ons niet meer op te brengen. Daarna kwam de kantoorruimte boven AH. Heel centraal maar door een gebrek aan parkeerplaatsen niet goed bereikbaar. We hebben gekeken naar het kerkje op het voormalige PZ terrein, nu park Brederode. De apotheek wilde wel mee. Deze plek, wel erg excentrisch, bleek te vallen onder monumenten zorg. Met hulp van de woningbouwvereniging Brederode hebben we alles nogmaals doorgenomen. Ook dit viel veel te duur uit, met heel veel haken en ogen ook wat betreft verbouwing onder deze monumentenverordening. Steeds hebben we de gemeente hier in gekend.
2
Daarna hebben we naar het stationsgebouw gekeken. Dit was gekocht door een projectontwikkelaar die een hoog rendement wilde zien. De ruimte bleek toch wel klein. Per normpraktijk moet je rekenen op ongeveer 120 m2 om goed werk te kunnen leveren. Zo bleek op onze zoektocht naar een goede plek voor een HOED de ruimte vaak niet goed, niet goed in te delen, was parkeren een probleem en bleek de huurprijs veel te hoog. We zijn vele keren op het gemeentehuis wezen praten met de toenmalige verantwoordelijke wethouder. Het gebouw van de Guido de Brès school is vaak besproken. We wilden dit graag met ons drieën, dokter Wehmeijer, dokter Brands en dokter Noordeloos. Maar er werd steeds gezegd dat de gemeente hier andere plannen mee had. We zijn gaan praten in Wildhoef, en we hebben ook met de zusters van De goede Herder gesproken. Het heeft nog tot niets geleid. Behoefte en eisen Wat is er nodig voor de huisartsen in Bloemendaal?. Volgens de richtlijnen van de LHV (Landelijke Huisartsen Vereniging) is per normpraktijk minimaal 120 m2 noodzakelijk om nu en in de nabije toekomst goede huisartsenzorg te kunnen aanbieden, dus is er minimaal 3x120 m2= 360 m2 nodig.(2 huisarts praktijken + 1 praktijk voor de 2 HIDHA`s). De adviesprijs per m2/jaar is €120, - tot €160, - , turnkey opgeleverd. Bij dit bedrag zijn dan ook de onderhoudskosten inbegrepen. Onze eerste zorg is een plek voor de huisartsen gezamenlijk. Natuurlijk willen we ook vlakbij andere hulpverleners zitten, maar tot nu zijn we in onze zoektocht naar een geschikte locatie (vanwege het ontbreken van nieuwbouw) uitgegaan van een eigen plek met de mogelijke verhuur van daarbij aanwezige lege kamers of ruimtes. In andere gemeentes is door nieuwbouw sprake van een nieuwbouwplek met praktijkruimte met daarnaast of daarboven soms ook appartementen. Door deze constructie is de huurprijs voor de huisartsen op te brengen. De optie samen met apotheek speelde bij het genoemde kerkje. In onze allereerste tekening van de Rijp hadden we 3 kamers over om te verhuren. Ons streven is het vinden van plek voor een HOED. Bij een ZOED (Zorgverleners Onder Eén Dak) is veel meer voorbereiding nodig, als ook grotere ruimtes, die wij in Bloemendaal dorp nog nooit hebben gevonden. Bovendien is het maar de vraag of we andere zorgverleners vinden die ook op dure locatie willen zitten. In de Gezondheidszorg dalen de inkomens voor paramedici, die dus minder huur op kunnen brengen. Afgelopen weken heeft u van ons gehoord over een mogelijk toekomstige nieuwe locatie. Een pand op de Potgieterweg met een voorstuk, en een achterstuk. Helaas is de optie tot aankoop op 22 oktober 2010 verlopen. De koop is niet doorgegaan. Ik schets u de situatie. Een mooi pand op de Potgieterweg kon worden aangekocht door een bezorgde Bloemendaler om daar een HOED te stichten. Het is een pand, op een prachtige locatie, in de kern van Bloemendaal, met goede parkeervoorziening. De plek is ideaal. Het is een goed in te richten ruimte en kent ook zeer goede mogelijkheden voor de toekomst. Echter zoals al uitgelegd, met alle vastgezette tarieven is onze omzet dezelfde als in Oost Groningen, en de prijs van onroerend goed in Bloemendaal is hoog. Wij willen graag nog meer betalen dan de richtlijnen van de LHV, omdat we mooi wonen, maar we kunnen niet alles. Na uitvoerige berekeningen zaten we echter met een financieel gat.
3
Het lijkt er op alsof wij ondanks onze intenties en vakmanschap niet zonder steun naar een nieuwe situatie kunnen groeien. We hebben nu eenmaal te maken met dure panden, die ook grondig verbouwd moeten worden om ze geschikt te maken voor gebruik. Als andere zorgverleners (fysiotherapeuten, psychologen, maatschappelijke organisaties) meedoen zullen zij daarnaast nog hun eigen huisvesting moeten bekostigen. Dit verandert dus niets in ons kostenplaatje. Perspectief Wij vragen hierbij steun aan de gemeente. We hebben een prachtige kans om de huisartszorg voor de toekomst te waarborgen. Als de bijdrage niet mogelijk is kan het zijn dat er een huisarts verdwijnt uit Bloemendaal dorp. Dokter Wehmeijer zal met pensioen gaan en deze huispraktijk is door genoemde argumenten niet overdraagbaar in Bloemendaal. Dit betekent voor 3000 mensen in Bloemendaal geen eerstelijns voorziening in het dorp als er zich geen nieuwe mogelijkheden aandienen. Wat zou de gemeente kunnen doen? 1. Als eerste kan de gemeente ons helpen bij doorlopen van alle procedures. 2. Ten tweede zou de gemeente ons kunnen steunen door bijvoorbeeld een financiële bijdrage ineens of een periodieke aanvulling. 3. De gemeente zou ook een heel pand (zoals dat op de Potgieterweg) kunnen aankopen en meedenken in het invullen van overgebleven ruimtes voor bijvoorbeeld een kinderdagverblijf, voor het Welzijn Ouderen, tandarts, psycholoog, maatschappelijk werk, o.i.d. Een manco in Bloemendaal blijft, dat we tot nu toe steeds uitgaan van een al bestaand pand, dat moet worden aangekocht en verbouwd. Uit ervaring blijkt dat dit dus veel geld kost en tot een hoge huurlast leidt. Nieuwbouw is altijd goedkoper. De zorgverzekeraars. Reeds bij al onze plannen met de SHDH (de Rijp) hebben wij ook diverse keren gesproken met vertegenwoordigers van Achmea. En wat bleek. Ondanks dat zij verantwoordelijk zijn voor de huisartsenzorg hebben wij van hen niets te verwachten. Ze hebben alle initiatieven om zelf praktijkruimtes te kopen of op te zetten stopgezet. Ze willen wel bemiddelen bij praktijkoverdracht (en dan hun voorwaarden stellen aan de opvolger!). Alternatieven voor HOED-mogelijkheden. Op dit moment staat het voormalige pand van de ABN-AMRO bank te koop. Dit is groot, erg duur en zal daardoor hoge huurprijs opleveren. Het pand van Bohema op de hoek van de Dr. D. Bakkerlaan/Bloemendaalseweg heeft een groot oppervlak. Het voormalige postkantoor is nu verhuurd, maar is van een projectontwikkelaar die wil meewerken aan het vormen van een HOED op eerste etage. Als het contract van de Sichting Sint Jacob om in huize Dennenheuvel een zorgcentrum te exploiteren afloopt willen de zusters daar iets nieuws gaan opzetten. Het probleem samengevat.
Zonder steun van de gemeente zitten op korte termijn de bewoners van Bloemendaal dorp zonder huisarts binnen de woonkern. Dat is geen wenselijke situatie. Het is eigenlijk een blamage. Dit probleem ontstaat door het ontbreken van nieuwbouwgrond, waardoor wij in Bloemendaal genoodzaakt zijn tot de aanschaf van een duur pand met vervolgens een kostbare verbouwing om dit tot praktijkruimte geschikt te maken. Deze hoge onroerend goed prijzen in het dorp Bloemendaal in combinatie met de standaard vergoeding aan huisartsen, zoals die in heel Nederland
4
hetzelfde zijn geworden, maakt dat wij in Bloemendaal heel duur uit zijn. De aanspraken op eerstelijns zorg zullen nog verder toenemen. De huisarts van de toekomst doet veel meer, met meer mensen in dienst, dan nu het geval is. Dus - de praktijk aan huis - situatie is feitelijk voorbij. Of het nu mannelijke of vrouwelijke huisartsen zijn. Wij, dokter Noordeloos en dokter Wehmeijer zijn van mening dat een HOED het startpunt zou moeten zijn van een ZOED. Door de HOED als kernvoorziening mogelijk te maken, kan er ruimte komen om meer zorgvoorzieningen daaraan te koppelen. Juist het volgordelijk aanpakken daarvan maakt de kans op een welslagen groot. Het tegelijkertijd willen realiseren van een ZOED maakt het plan veel ingewikkelder. Wij staan voor een goede huisartsenzorg maar lijken zonder steun van de gemeente niet verder te kunnen gaan. We willen graag samen tot een goed plan komen. Wij, de huisartsen van Bloemendaal, zijn graag bereid een en ander nog toe te lichten. Koos Noordeloos en Laurens Wehmeijer, huisartsen te Bloemendaal.
5
