CO 2 ketenanalyses: bekistingconstructies en verwerking bouwafval

CO2 ketenanalyses: bekistingconstructies en verwerking bouwafval Scope 3 berekeningen voor niveau's 4 en 5 CO2 prestatieladder

Eindrapport

Welling Bouw | Vastgoed april 2011 Definitief

CO2 ketenanalyses: bekistingconstructies en verwerking bouwafval Scope 3 berekeningen voor niveau's 4 en 5 CO2 prestatieladder

Eindrapport dossier : BA3840-100-100 registratienummer : MD-Af20110747/SU versie : Definitief classificatie : Klant vertrouwelijk

Welling Bouw | Vastgoed april 2011 Definitief © DHV B.V. Niets uit dit bestek/drukwerk mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt d.m.v. drukwerk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van DHV B.V., noch mag het zonder een dergelijke toestemming worden gebruikt voor enig ander werk dan waarvoor het is vervaardigd. Het kwaliteitssysteem van DHV B.V. is gercertificeerd volgens ISO 9001.

DHV B.V.

INHOUD

BLAD

1

INLEIDING

2

2

FUNCTIONELE EENHEDEN

4

DEEL A - BEKISTINGCONTSTRUCTIES 3

KETENSCHETS – BEKISTINGCONSTRUCTIES (A)

5

4 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5

TOELICHTING PROCESSTAPPEN – BEKISTINGCONSTRUCTIES (A) Productie grondstoffen Productie bouwmaterialen Constructie bekisting (de)montage Verwerking

6 6 6 6 6 7

5

KETENPARTNERS – BEKISTINGCONSTRUCTIES (A)

8

6

RESULTATEN – BEKISTINGCONSTRUCTIES (A)

9

7

REDUCTIEDOELSTELLINGEN – BEKISTINGCONSTRUCTIES (A)

11

DEEL B - BOUWAFVAL 8

KETENSCHETS – BOUWAFVAL (B)

12

9 9.1 9.2 9.3 9.4

TOELICHTING ACTIVITEITEN EN PROCESSEN – BOUWAFVAL (B) Inzameling afvalstromen Transport bouwafval Verwerking van bouwafval Toepassingen fracties

13 13 13 13 14

10

KETENPARTNERS – BOUWAFVAL (B)

16

11

RESULTATEN KETENANALYSE – BOUWAFVAL (B)

17

12

REDUCTIEDOELSTELLINGEN – BOUWAFVAL (B)

20

13

COLOFON

21

Welling Bouw | Vastgoed/CO2 ketenanalyses: bekistingconstructies en verwerking bouwafval Klant vertrouwelijkKlant vertrouwelijk

12 april 2011, versie Definitief -1-

DHV B.V.

1

INLEIDING

Welling Bouw | Vastgoed, hierna te noemen Welling, is een middelgroot bouwbedrijf met het hoofdkantoor in Didam. Welling is actief in vastgoedontwikkeling, bouw, civiele techniek en onderhoud. Projecten lopen uiteen van renovatie van een schoolgebouw tot realisatie van de spoorbrug bij Zwolle en realisatie van geluidschermen tot een perrontunnel. Welling hecht veel belang aan een milieuvriendelijke manier van werken en duurzaam bouwen, dat wil zeggen bewust blijven werken aan het vermijden van negatieve milieueffecten zowel op de bouwplaats als op kantoor. ProRail is per 1 december 2009 met de CO2-prestatieladder gestart. Om richting ProRail op transparante wijze te kunnen aantonen dat Welling echt werk maakt van het verduurzamen van haar activiteiten heeft Welling in april 2010 niveau 3 van de CO2-prestatieladder gehaald. Welling wil haar goede relaties met leveranciers nu omzetten in een ambitieuze ketengerichte aanpak om haar producten nog verder te verduurzamen. Hiervoor heeft Welling besloten om in te zetten op het behalen van niveau 5. Om aan de eisen van niveau 4 en 5 te kunnen voldoen heeft Welling DHV gevraagd om twee ketenanalyses van GHG-genererende activiteiten uit te voeren conform de eisen die daaraan zijn gesteld (Scope 3: alle indirecte emissies als gevolg van de activiteiten van het bedrijf die voortkomen uit bronnen die geen eigendom zijn van het bedrijf maar wel bepaald worden door Welling). Tenminste één van de analyses is daarbij professioneel ondersteund of becommentarieerd door een ter zake bekwaam, erkend en onafhankelijk kennisinstituut. Welling heeft besloten om beide ketenanalyses door DHV – als onafhankelijk kennisinstituut – te laten uitvoeren. Keuze ketens De keuze voor de ketens in scope 3 is ingegeven door de relevantie in termen van bijdrage aan de 1 milieudruk (1), de mate waarin de analyse bijdraagt in het creëren van nieuw inzicht (2) en de mate waarin Welling de keten kan sturen (3). Welling haalt een groot deel van haar omzet uit civiele betonnen werken. Op basis van een verkenning van de relevante stromen zijn beton, constructie- of wapeningsstaal gekenmerkt als relevante stromen vanuit CO2 perspectief. Welling is echter een relatief kleine speler in de markt (m.b.t inkoopvolume) en heeft dus weinig invloed in deze ketens. Daarbij zijn deze stromen al veel vaker onderzocht in ketenanalyses en heeft de ketenanalyse in die zin weinig toegevoegde waarde. In de civiele werken zijn naast beton, constructie- en wapeningsstaal de bekistingconstructies (A) essentieel voor een goed resultaat. Daarnaast ziet Welling bouwafval (B) ook als een relevant aspect als het gaat over de CO2 impact van projecten. Daarom is in eerste instantie gekozen voor houten bekistingen, omdat dit, zij het veel kleiner dan beton of staal, een relevante stroom is waarbij recycling en hergebruik interessante opties zijn voor verduurzaming. Bovendien heeft Welling hier meer invloed op de keten en zijn er een aantal vaste leveranciers waarmee kan worden samengewerkt. Een groot deel van de toegevoegde waarde van Welling zit in het op de juiste manier verwerken van het beton. Het bouwen van kwalitatief goede bekistingen. Welling heeft zelf veel invloed op beide ketens; bekistingconstructies worden door Welling zelf gemaakt en beheert en het bouwafval wordt door Welling zelf ‘geproduceerd’ op de bouwplaats. Voor beide ketens is in hoofdstuk 2 een zogenaamde functionele eenheid (FE) beschreven, de referentie-eenheid op basis waarvan de berekeningen zijn uitgevoerd. 1

Voor de hand lag om een CO2 ketenanalyse uit te voeren naar beton maar naar deze ketens is al veelvuldig

onderzoek gedaan waardoor een nieuwe ketenstudie voor Welling niet zou leiden tot nieuwe inzichten. Welling Bouw | Vastgoed/CO2 ketenanalyses: bekistingconstructies en verwerking bouwafval Klant vertrouwelijkKlant vertrouwelijk


DHV B.V.

Leeswijzer Dit rapport is vanaf hoofdstuk 2 opgedeeld in twee delen: bekistingketen (A) en bouwafvalketen (B). De aanpak van deze beide ketenanalyses, is gebaseerd op de volgende zes stappen: 1) omschriiving van de functionele eenheid (H2) 2) het in kaart brengen van de significante ketenactiviteiten (H3 en H8) 3) het bepalen van de relevante emissiebronnen in scope 3, (H4 en H9) 4) identificatie van relevante ketenpartners, (H5 en H10) 5) kwantificering van de emissies binnen scope 3, (H6 en H11) 6) reductiedoelstelling en -maatregelen i.s.m. ketenpartners (H7 en H12) In bijlage 1 t/m 3 vind u de gebruikte kengetallen, waarden en emissiefactoren voor de berekeningen. In bijlage 4 vind u tot slot een verantwoording en eigenverklaring van deze ketenanalyses.



DHV B.V.

2

FUNCTIONELE EENHEDEN

Om de CO2 emissies in scope 3 van beide ‘activiteiten’ of ketens te berekenen dient er een zogenaamde functionele eenheid en een bijbehorende systeemgrens bepaald te worden. De functionele eenheid (FE) is een beschrijving van de kernfunctie waarbij zaken als de grote, de kwaliteit en periode zijn vastgelegd. Door ook de systeemgrens van de analyse vast te leggen wordt duidelijk wat wel en wat niet is meegenomen in de studie. De FE en de systeemgrens zijn voor beide activiteiten hieronder gedefinieerd. A) Bekistingconstructies – tijdelijke ondersteuning voor het creëren van betonconstructies. Hier is gekozen voor een veel toegepaste traditionele (niet waterkerende) betonconstructie in de vorm van twee rechte wanden van 1.0 m breed en 3.6 m hoog. Hierbij zijn alle processen gedurende de gehele levensduur van de bekisting beschouwd. Alle benodigde onderdelen zoals platen, balken en diverse bevestigingsmiddelen zijn daarbij meegenomen. Binnen de systeemgrens vallen de productie van materialen zoals hout en staal en de keten loopt door tot en met de afvalcontainer. Het gebruik van materieel ten behoeve van het (de)monteren van de bekistingconstructies zoals spijkers en centerpennen, zijn daarbij ook meegenomen. Ook de transportactiviteiten van materiaal en materieel vallen binnen de scope. Het transport van mensen vallen er buiten evenals de productie van transportmiddelen en hijsen liftmaterieel. (de systeemgrens is ook schematisch weergegeven in figuur 1) B) Bouwafval – de verwerking van het bouwafval tot een nuttige toepassing. Er is gekozen om te kijken naar het bouwafval van een gemiddeld bouwproject van Welling in het jaar 2010. Binnen de scope vallen alle inzamel-, transport- en verwerkingsactiviteiten van de verschillende bouwafvalstromen. De productie van de bouwmateriaal, dat eindigt als bouwafval, is niet meegenomen binnen deze scope. De vermeden emissies als gevolg van het toepassen van (secundaire) grondstoffen zoals hout en granulaat, vallen buiten deze analyse maar worden wel apart gerapporteerd. (de systeemgrens is ook schematisch weergegeven in figuur 2)



DHV B.V.

3

KETENSCHETS – BEKISTINGSCONSTRUCTIES (A)

Op hoofdlijnen bestaan bekistingconstructies van Welling uit houten multiplex platen (betonplex), diverse bevestigingsmiddelen (centerpennen, spijkers, etc.) en bekistingsolie. Vanuit het perspectief van CO2 zijn de volgende aspecten relevant: de productie van bouwmaterialen, het productieproces in de werf, transport internationaal en transport van en naar de bouwplaats. Deze keten is op hoofdlijnen weergegeven in onderstaand figuur. De complete set gebruikte data is te vinden in bijlage 1.

Constructie en (de)montage

Productie

Verwerking

Bevestigingsmiddelen

Hulpproduct(en)

Transport

Hout (multiplex, vuren)

Transport

Productie grondstoffen

bouwmaterialen

Op maat productie

Afvalcontainer:

schotten

verbranden / recyclen

Transport

Transport

Montage op de

Ontkisten /

‘Verloren’ bekisting

bouwplaats

demontage

en bev. middelen

2.5 x hergebruik op bouwplaats Totaal 10 x hergebruik

Bekistingsketen in het kort Bekistingen worden (tijdelijk) gebruikt voor de productie van betonnen werken. Bekistingconstructies worden door Welling meestal uitgevoerd in betonplex (multiplex). Naast betonplex worden houten balken gebruikt ter ondersteuning van de schotten. Naast hout zijn er diverse stalen en kunststof bevestigingsonderdelen nodig, daarbij is bekistingsolie een belangrijk hulpproduct. Een stuk betonplex en ook vurenhouten balken worden gemiddeld 10 keer hergebruikt voordat deze te klein zijn voor hergebruik in de bekistingsketen. De levensduur van een bekistingsconstructie wordt dus bepaald door de ‘levensduur’ van betonplex en de balken. Na ieder keer gebruik gaat dus gemiddeld 10% van het materiaal verloren. Welling ontwerpt en construeert bekistingsconstructies zelf met behulp van de ruwe bouwmaterialen. Op de werf in Didam worden de schotten op maat gezaagd voordat ze naar de bouwplaats worden getransporteerd. Op de bouwplaats worden de schotten gemiddeld 2.5 keer worden hergebruikt voordat ze weer naar de werf terugkomen. Een gemiddelde betonplex plaat komt gedurende zijn levensduur daarmee gemiddeld 4 langs de bouwplaats waar deze op iedere keer op maat wordt gezaagd. Op de bouwplaats en in de werf vinden verliezen van hout en bevestigingsmiddelen plaats. Het merendeel van het overgebleven materiaal wordt afgevoerd door de afvalverwerker maar een deel van de materialen blijft achter of wordt ‘verloren’ op de bouwplaats.



DHV B.V.

4

TOELICHTING PROCESSTAPPEN – BEKISTINGSCONSTRUCTIES (A)

4.1

Productie grondstoffen

De belangrijkste grondstoffen voor bekisting zijn; hout (grenen en vuren), verzinkt staal en olie. Grenen fineer voor de betonplex (multiplex) wordt geproduceerd in Spanje. Vurenhout is afkomstig uit de Zuid(oost) zijde van Zweden. Voor staal gaan we uit van Europees staal en voor zink gaan we uit van 91% primair zink en ca. 9% hergebruikt zink.

4.2

Productie bouwmaterialen

Betonplex (18 mm) is een samenstelling van grenen fineren (Radiata pine / Pinus radiata), lijm (phenol formaldehyde) en een coating (phenolharsfilm). Hout is afkomstig uit het Baskenland (Spanje), de fenolhars komt uit Schoppenstedt (Duitsland) en de lijm uit Lantaron (Spanje). Er is uitgegaan van een droogproces dat 50% natuurlijk is en 50% is gebaseerd op de oven. Houten vurenhout balken zijn onbehandeld en afkomstig uit Zweden (zuid-oost-zijde). Beide worden gesealed op pallets met 60 ton vrachtwagens getransporteerd naar een distributiecentrum in Nederland (Beverwijk). De gebruikte bevestigingsmiddelen zijn spijkers, centerpennen, platen en moeren, allemaal van verzinkt staal. Daarnaast worden nog kunststof afstandhouders van PVC gebruikt. De bekistingsolie is gebaseerd op minerale olie en is biologisch afbreekbaar. (exacte data en waarden zijn te vinden in bijlage 1 en 2)

4.3

Constructie bekisting

De productie van de bekisting vindt plaats op de werf van Welling in Didam. Hier worden schotten op maat gezaagd en vertimmerd. Vooral de zaagactiviteiten zijn bepalend voor de energie.

4.4

(de)montage

De schotten worden na productie in de werf op vrachtwagens getransporteerd naar de bouwplaats (gemiddeld 72 km). Op de bouwplaats worden de platen met hijskranen gepositioneerd. De kisten worden vervolgens gesteld met behulp van centerpennen, moeren, platen en afstandhouders. Voor het storten van het beton wordt bekistingsolie aangebracht. De kist is dan helemaal klaar om gebruikt te worden. (exacte waarden en data zijn te vinden in bijlagen 1 en 2) Na gebruik worden de kisten ontkist maar dit is voornamelijk handwerk. Met een kraan worden de schotten teruggenomen. De bekisting wordt na demontage gemiddeld nog 2.5 keer ingezet op dezelfde bouwplaats voordat het weer terug gaat naar de werf. Bij demontage en gebruik raakt het hout beschadigd of moet het opnieuw op maat worden gezaagd. Hierdoor gaat per keer ca. 10% van het materiaal verloren. Bij gebruik en demontage gaan verschillende onderdelen ‘verloren’; blijven achter in de grond, raken kwijt op de bouwplaats of blijven zitten in de betonconstructie. Aangenomen is dat per keer gebruik van de bekisting: 2% van de verzinkte bevestigingsmiddelen verloren gaan, en dat alle kunststof afstandhouders achter blijven in de betonconstructie. Daarnaast is aangenomen dat per keer 10% van de betonplex en de balken balken verloren gaan.



DHV B.V.

4.5

Verwerking

Bij het gebruiken van bekistingconstructies gaan verschillende bouwmaterialen ‘verloren’. Het hout in de vorm van betonplex platen en vurenhouten balken gaat per FE in zijn geheel verloren. Van de bevestigingsmiddelen is aangenomen dat over de hele levensduur 8% ‘verloren’ gaat. Aangenomen is dat per FE 20% van het hout achter blijft in de grond of op de bouwplaats anderszins wordt verloren. Het merendeel van het hout (80%) wordt gedurende de levenscyclus echter verwerkt door de afvalverwerker die het vervolgens toepast in de spaanplaatindustrie. Van de stalen bevestigmaterialen is aangenomen dat 8% per FE verloren gaat als gevolg van beschadigingen of verdwijnen op de bouwplaats. We er vanuit gegaan dat 50% van de verloren bevestigmaterialen worden afgevoerd door de afvalverwerker en 50% ‘verdwijnt’ op de bouwplaats. (zie ook onderstaand schema)

100% verlies per FE

80% Hout

Houtafval

Recycler

20% Bouwplaats 50%

8% verlies

Bevestigings

per FE

middelen

50%

Metalen

Recycler

Vermeden emissies Opnieuw toepassen van bouwafval leidt in de praktijk tot ‘vermeden emissies’. Bouwafval wordt dan bijvoorbeeld gebruikt als brandstof voor energieopwekking of toegepast als secundair materiaal voor de productie van nieuwe producten. In beide gevallen worden CO2 emissies vermeden als gevolg van vermeden primaire productie van grond- en brandstoffen. Deze vermeden emissies maken geen onderdeel uit van deze CO2 ketenanalyse maar de effecten ervan worden bij de resultaten wel inzichtelijk gemaakt.



DHV B.V.

5

KETENPARTNERS – BEKISTINGSCONSTRUCTIES (A)

PontMeyer – de vaste hoofdleverancier voor Welling als het gaat om betonplex en hout. PontMeyer is een grote handelsmaatschappij in bouwmaterialen. Hun contracten met leverenciers en transporteurs bepalen voor een groot deel de CO2 footprint van betonplex en hout. Ook hun vestigingen en distributiecentra in Nederland Tilman B.V. – de leverancier van bekistingsolie van Welling. Welling specificeert de producten maar Tilman bepaalt hoe het product wordt getransporteerd. Er zijn wel alternatieven voor andere type bekistingsolie maar mogelijke effecten zijn nauwelijks significant gezien het aandeel van CO2 emissies van bekistingsolie in het eindresultaat. Hakron – vaste leverancier van voornamelijk stalen bevestigingsmiddelen ten behoeve van bekistingconstructies. Zij leveren centerpennen, moeren, platen en kunststof afstandhouders. De keuze voor de productspecificaties ligt bij Welling. Kraanverhuurbedrijf – Welling maakt - afhankelijk van het bouwproject - in ca.60% van de gevallen gebruik van een kraanleverancier. (o.a. Schiltmans b.v., Wido Kraanverhuur b.v. en Lammerts Kraanverhuur b.v.). Afhankelijk van het bouwproject stelt Welling eisen aan de kranen. Daarbij zijn zaken als vermogen en technische mogelijkheden vanuit functioneel oogpunt belangrijk maar ook aan goede energie- en milieuprestaties kan Welling voorkeur geven. De kraanleverancier levert ook bedieningspersoneel.



DHV B.V.

6

RESULTATEN – BEKISTINGCONSTRUCTIES (A)

In onderstaande figuren zijn de resultaten van de CO2 ketenanalyse weergegeven. De totale CO2 emissie per functionele eenheid van een bekistingsketen (zie hoofdstuk 2) is 142 kg. Duidelijk is te zien dat alle transportactiviteiten, de productie van bouwmaterialen en de hijs en til activiteiten bepalend zijn voor de CO2 footprint van de bekistingsketen. Verdeling herkomst CO2 emissies bekistingsketen

Tabel 1 – hoofdresultaten bekiskingsketen 44.0

kg CO2

2.5

kg CO2

(de)montage

36.7

kg CO2

transport

58.8

kg CO2

142.0

kg CO2

productie bouwmat. constructie

TOTAAL

31% 41%

productie bouwmat. constructie (de)montage

2%

transport 26%

Van alle transportactiviteiten is het vervoer van bekistingsconstructies van en naar de bouwplaats – in de levensduur 4 keer – het meest dominant. Daarnaast is het vervoer per vrachtwagen van betonplex uit Baskenland terug te zien in de resultaten. Binnen de productie van alle bouwmaterialen zijn vooral de productie van betonplex – en daarbinnen de productie van grenen fineer - en de stalen bevestigingsmiddelen, terug te zien. Als gevolg van het kwijtraken van bevestigingsmiddelen zijn vooral de (relatief zware) moeren en centerpennen opvallend. (zie tabel met detailresultaten) Van de hijsactiviteiten is vooral het opbouwen van de bekisting terug te zien. Dit is een secure bezigheid en vergt dus tijd en relatief veel brandstof. CO2 emissies bekistingsketen

20

10

productie bouwmat.

constructie

(de)montage


Bekisting (Didam <--> bouwplaats)

Balken (NL --> Didam)

Betonplex (NL --> Didam)

Balken (--> NL)

Betonplex (--> NL)

Hijsen (voor transport --> werf)

Hijsen (afbouw)

Hijsen (opbouw)

Hijsen (voor transport --> bouwplaats)

Zagen (werf)

Hulpmiddelen

Balken


0 Platen (betonplex)

[kg CO2 / levenscyclus]

30

transport


DHV B.V.

Tabel 2 – detailresultaten CO2 ketenanalyse bekistingsketen

Onderdeel / Activiteit productie bouwmateriaal

Platen (betonplex)

CO2 emissies

Specificatie / toelichting Hout

grenen fineren

11.8

kg CO2

Coating

phenolfilm

4.7

kg CO2

Lijm

phenol formaldehyde

5.2

kg CO2

Balken

Hout

vuren

8.9

kg CO2


Centerpennen

staal

1.6

kg CO2

Moeren Platen Spijkers

constructie (de)montage

transport

verwerking

per FE *

zink

0.3

kg CO2

staal

2.9

kg CO2

zink

0.6

kg CO2 kg CO2

staal

0.5

zink

0.1

kg CO2

staal

0.9

kg CO2

zink

0.2

kg CO2

Afstandhouders

kunststof 3.8

kg CO2

Hulpmiddelen

Bekistingolie

PVC minerale olie (Vormolie TM)

2.4

kg CO2

Zagen (werf) Hijsen (voor transport bouwplaats)

Energiegebruik

elektriciteitgebruik

2.5

kg CO2

Energiegebruik

brandstofgebruik

1.9

kg CO2

Hijsen (opbouw)

Energiegebruik

brandstofgebruik

18.8

kg CO2

Hijsen (afbouw) Hijsen (voor transport werf)

Energiegebruik

brandstofgebruik

14.1

kg CO2

Energiegebruik

brandstofgebruik

1.9

kg CO2

Betonplex (--> NL)

Modaliteit

vrachtwagen (>20 ton)

14.6

kg CO2

Balken (--> NL)

Modaliteit

vrachtwagen (>20 ton)

8.5

kg CO2


Modaliteit

vrachtwagen (10-20 ton)

5.0

kg CO2

Balken (NL --> Didam) Bekisting (Didam <--> bouwplaats)

Modaliteit

vrachtwagen (10-20 ton)

3.7

kg CO2

Modaliteit

27.1

kg CO2

Hout

Achterblijven

0.0

kg CO2


Kwijtraken

vrachtwagen (10-20 ton) in de grond achterblijven (20%) Op de bouwplaats kwijtraken

0.0

kg CO2

142.0

kg CO2

TOTAAL

Vermeden emissies Naast bovenstaande emissies zijn er als gevolg van het nuttig ‘hergebruik’ van de afvalstromen (hout en metaal) ook vermeden emissies. De vermeden emissies als gevolg van recycling van metalen en verbranden van houtafval zijn aanzienlijk vergeleken met de daadwerkelijke emissies in de keten. Als gevolg van het hoogwaardig verbranden van houtafval in een gemiddelde Nederlandse verbrandingsinstallatie kan ca. 74 kg CO2 uitgespaard worden door productie van elektriciteit. Door recycling van de ‘verloren’ en apart ingezamelde bevestigingsmiddelen wordt ca. 1.5 kg CO2 vermeden.


12 april 2011, versie Definitief - 10 -

DHV B.V.

7

REDUCTIEDOELSTELLINGEN – BEKISTINGCONSTRUCTIES (A)

Welling doet al veel om de bekistingsketen duurzaam te maken. Zoals beschreven wordt daarbij veel aandacht besteed aan het zo vaak mogelijk hergebruiken van onderdelen. Ook wordt er gebruik gemaakt van Europees hout en wordt het bouwafval zo goed mogelijk verwerkt. Toch ziet Welling nog ruimte voor verbetering door in te zetten op onderstaande maatregelen: –

Centraliseren van het bouwtransport door alle benodigde bouwmaterialen van en naar de bouwplaats nog meer te combineren qua transport en daarbij ook zwaardere vrachtwagens te gebruiken kan een aanzienlijk deel van de CO2 emissies bespaard worden. Door alle transport van en naar de bouwplaats niet met 10 ton vrachtwagens te doen maar met goed beladen vrachtwagens >20 ton kunnen de emissies van 27 kg tot ca. 12 kg gereduceerd worden. Een totale besparing van 15 kg CO2 per FE.

–

Beperken energiegebruik (hijs)kranen door gebruik te maken van energiezuinige mobiele hijskranen op de bouwplaats kan brandstof bespaard worden. Ook door efficiënter werken en gebruik van alternatieve (duurzame) brandstoffen kunnen emissies worden gereduceerd.

–

Groene stroom gebruik voor de werf (duurzame zaagenergie) indien de werf gebruik zou gaan maken van groene duurzame energie dan kunnen de emissies met 100% gereduceerd worden. De emissies als gevolg van de zaagactiviteiten worden daarmee met 2.5 kg gereduceerd. Een totale besparing van 2.5 kg per FE.

–

Transport bouwmaterialen als de aanlevering van bouwmaterialen van PontMeyer niet met lichte vrachtwagens (3.5-10 ton) zou gebeuren maar in grotere vrachten (10-20 ton), kan op dit punt ca. 35% bespaard worden. De emissies voor het transport van bouwmaterialen naar de werf in Didam worden daarmee gereduceerd van 8.7 kg naar 5.4 kg. Een totale besparing van 3.3 kg.

Naast bovenstaande concrete en op CO2 gerichte maatregelen overweegt Welling om de mogelijkheden te onderzoeken naar de productie van betonplex op basis van bamboe, secundair hout of hoogwaardiger betonplex. Het gebruik van bamboe is vanuit duurzaamheidsperspectief interessant omdat bamboe duurzamer geproduceerd kan worden. Het gebruik van hergebruikt hout / fineer voor betonplex vermijdt fineerproductie in en transport uit Spanje. Door het gebruik van hoogwaardiger betonplex kan het nog vaker hergebruikt worden maar dit heeft ook weer impact op de productie van betonplex. Doelstelling Welling zal in 2015 de CO2 emissies in de bekistingsketen met 5% reduceren met behulp van bovenstaande maatregelen.



DHV B.V.

8

KETENSCHETS – BOUWAFVAL (B)

We beschouwen de ‘bouwafvalketen’ als alle activiteiten die nodig zijn om het bouwafval van een ‘gemiddeld’ bouwproject nuttig te ‘verwerken’. Het gemiddelde bouwproject van Welling is berekend over ca. 20 bouwprojecten van Welling uitgevoerd in het jaar 2010. Bij een gemiddeld bouwproject worden de volgende stromen gescheiden op de bouwplaats: hout, beton / puin en restafval. De gemiddelde inzamelgewichten daarbij zijn: 1,2 ton hout, 8 ton beton / puin en ca. 8 ton gemengd afval. Bij de ‘verwerking’ van de stromen zijn alle activiteiten tot en met de herwinning van grondstoffen en / energie meegenomen. De CO2 emissies als gevolg van toepassing van deze grondstoffen en / of energie (bijv. productie van spaanplaat of het gebruik van de elektriciteit uit restafval).wordt toegerekend aan de keten van bouwafval.

Hout

Verwerking / Herwinning Putman

Bouwafval typisch project

Inzameling

Scheiden

Puin

Opwerken

Gemengd

Opslag

Brandstof

Grondstof

Bouwafvalketen in het kort Afval wordt door medewerkers van Welling op de bouwplaats zoveel mogelijk gescheiden. Bij de meeste bouwprojecten gebeurt dit in drie verschillende containers: hout, puin (steenachtig) materiaal en een container voor gemengd- of restafval. Als de containers vol zijn worden deze door de verwerker opgehaald en verwerkt. Bij de verwerking worden de bouwafvalstromen van Welling samengevoegd met andere soortgelijke afvalstromen (hout, gemengd en puin). Het houtafval wordt tijdelijk opgeslagen en doorgetransporteerd naar de spaanplaatindustrie. Puin wordt gebroken en gezeefd tot bruikbaar granulaat en een zandstroom. De gemengde afvalstromen word in verschillende stappen zoveel mogelijk opgedeeld in verschillende stromen: hout, sorteerzeefzand, papier, plastic en metalen. Het residu dat na scheiding nog overblijft wordt verbrand in de nabijgelegen AVI, alle andere monostromen worden nuttig hergebruikt.



DHV B.V.

9

TOELICHTING ACTIVITEITEN EN PROCESSEN – BOUWAFVAL (B)

Samenstelling bouwafval – ‘gemiddeld’ bouwproject Welling De samenstelling van bouwafval bepaalt voor een groot deel de CO2 emissies van de bouwafvalketen. De samenstelling varieert per bouwproject en is mede afhankelijk van de mogelijkheid tot het scheiden van de stromen op de bouwplaats. Voor deze analyse zijn we uitgegaan van de gemiddelde samenstelling van het bouwafval van Welling over het jaar 2010. De samenstelling van het bouwafval van een gemiddeld bouwproject van Welling over het jaar 2010 is gespecificeerd in onderstaande tabel: Tabel 3 – Gemiddelde samenstelling bouwafval Welling Hout - 1.2 ton Puin - 8 ton Gemengd afval - 8 ton

9.1

B hout C hout Beton / grind Zand / grond Puin Hout (B-hout) Sorteerzeefzand Metalen (ijzer) Papier / karton Plastics Overig (restfractie)

95% 5% 75% 25% 20% 20% 20% 2% 2% 2% 34%

1.14 0.06 6.4 1.6 1.6 1.6 1.6 0.16 0.16 0.16 2.72

ton ton ton ton ton ton ton ton ton ton ton

Inzameling afvalstromen

Op de bouwplaats worden de afvalstromen gescheiden ingezameld in drie verschillende containers: gemengd afval (bouwen sloopafval (BSA)), houtafval en puin (steenachtig materiaal). Meestal worden 3 containers van 6 m gebruikt waarbij het gewicht per inhoud verschilt: ca. 5 ton/container puin, 1,5 ton (BSA) en 1 ton voor hout. De productie van de verschillende containers is buiten beschouwing gelaten omdat dit kapitaalgoederen zijn.

9.2

Transport bouwafval

De logistiek om de containers neer te zetten en op te halen wordt geoptimaliseerd door het afvalverwerkingsbedrijf. Vrachtwagens rijden zo min mogelijk leeg heen of terug door het combineren van ritten in de buurt van het werk. We gaan er vanuit dat deze factor is verdisconteerd in de emissiefactoren van de CO2-prestatieladder. Voor de start van een bouwproject worden de containers door portaalauto’s één voor één afgeleverd. Zodra (één van) de containers vol (is) zijn worden deze door portaalauto’s naar de verwerker gebracht. De gemiddelde afstand van de bouwplaats naar de verwerker bedraagt ca. 25 km.

9.3

Verwerking van bouwafval

Aangekomen bij de verwerker worden de bouwafvalstromen achtereenvolgens: gewogen, geanalyseerd, gesorteerd, opgewaardeerd en verkocht of doorgetransporteerd. Na weging wordt het bouwafval van Welling Bouw samengevoegd met de andere binnengekomen fracties van andere projecten. De stromen worden vervolgens door verschillende scheidingstechnieken en bewerkingstechnieken geleid. In welke Welling Bouw | Vastgoed/CO2 ketenanalyses: bekistingconstructies en verwerking bouwafval Klant vertrouwelijkKlant vertrouwelijk


DHV B.V.

verhoudingen de verschillende deelstromen worden verdeeld, is schematisch weergegeven in onderstaande figuur.

Afvalinzameling

Afvalverwerking

95% Hout

1.2 ton

Toepassing

Hout (b-hout)

Spaanplaatindustrie

Overig

Afvalverbranding

Papier en karton

Papierindustrie

Plastics

Plasticrecycling

Metalen

Metaalindustrie

Sorteerzeefzand

Bouwproject

Granulaat

Bouwproject

5% 32% 2%

Gemengd 8 ton

2% 2% 20%

Puin

8 ton

20% 80%

Hout De houtcontainers van Welling worden door de portaalauto’s daarbij direct met de andere houtfracties gestort. Sterk vervuild hout (C-hout) wordt handmatig uit de fractie verwijderd en bij het restafval gevoegd om vervolgens in een AVI verbrand te worden. Het B-hout wordt tijdelijk opgeslagen en vervolgens doorgetransporteerd naar de spaanplaatindustrie. Puin Evenals de houtcontainers worden de puincontainers door de portaalauto’s direct naar de puinbreker geleid. Hier wordt het puin achtereenvolgens gebroken, met een transportband onder een magneetband doorgehaald en door een windzifter gehaald. Het zand wordt samengevoegd met het sorteerzand van de restfractie. Het granulaat wordt tijdelijk opgeslagen waarna het in een nieuwe (bouw)project wordt toegepast als toeslagmateriaal voor beton of als fundering. GemengdDe gemengde fractie (BSA) van Welling wordt samen met alle andere restfracties bij de verwerker eerst mechanisch voorgesorteerd met een kraan. Hier worden alle grote onderdelen zoals houten platen en ook matrassen, gescheiden. De restfractie wordt vervolgens op een elektrische loopband geplaatst en door een windzifter gehaald. Hier worden de lichte fracties zoals papier en plastics gescheiden. Met een magneetband worden ook de metalen onderdelen eruit gehaald.

9.4

Toepassingen fracties

Hout Het overgrote deel van de houtfractie (95%) wordt per vrachtwagen (10 ton) afgevoerd naar een spaanplaatfabriek in de regio. In deze fabriek worden de ijzeren delen eruit gehaald, wordt het hout geshredderd en vervolgens toegepast bij de productie van spaanplaten. Deze verwerkingsstappen voor de Welling Bouw | Vastgoed/CO2 ketenanalyses: bekistingconstructies en verwerking bouwafval Klant vertrouwelijkKlant vertrouwelijk


DHV B.V.

productie van spaanplaat zijn echter niet meegenomen in deze CO2 ketenanalyse van bouwafval, omdat ze onderdeel uitmaken van een nieuwe productketen. Puin Puin wordt door de afvalverwerker van Welling opgewaardeerd tot granulaat en zand. Het granulaat wordt door de verwerker vervolgens verkocht en toegepast als toeslagmateriaal in de (wegen)bouw. Gemengd Uit het restafval worden in totaal zeven stromen gedestilleerd en apart afgevoerd. – Hout wordt bij het houtafval verzameld en afgevoerd naar de spaanplaatindustrie. – Steenachtig materiaal wordt bij de puinfractie gevoegd en na breken opnieuw ingezet als granulaat. – Zand wordt uit de puinfractie gezeefd en vervolgens weer verkocht als bouwmateriaal. – Plastics worden door een recycling bedrijf opnieuw gebruikt voor de productie. – Papier en karton worden naar de papierindustrie opnieuw ingezet voor de productie van papier. – Metalen worden verkocht aan een oud-ijzer handelaar die op zijn beurt zorgt voor hergebruik of recycling in de oven. – De restfractie van de gemengde fractie (BSA) wordt toegepast in de AVI waar deze wordt verbrand voor energieproductie.



DHV B.V.

10

KETENPARTNERS – BOUWAFVAL (B)

Putman Groep – vaste afvalverwerker en inzamelaar van Welling. Afhankelijk van de mogelijkheden op de bouwplaats bepaalt Welling het aantal bouwafvalcontainers. De werknemers van Welling bepalen de exacte samenstelling en mate van scheiding van het bouwafval. Putman heeft vervolgens alle invloed op de wijze waarop het afval wordt ingezameld, hoe het wordt verwerkt en aan welke partij het vervolgens wordt doorgezet. Gegeven de hoeveelheid afval en de samenstelling zijn de activiteiten van Putman allesbepalend voor de CO2 impact van de bouwafvalketen. Onderaannemers – Welling is voor de scheiding van bouwafval (deels) afhankelijk van het scheidingsgedrag én bouwtechniek van onderaannemers. Indien bouwlieden van onderaannemers goed scheiden dan is de restfractie relatief laag waardoor de bijbehorende CO2 emissies sterk gereduceerd kunnen worden. Door het voorkomen van fouten op bouw wordt de totale fractie bouwafval gereduceerd waardoor minder verwerkt hoeft te worden. (zie ook hoofdstuk reductiemogelijkheden)



DHV B.V.

11

RESULTATEN KETENANALYSE – BOUWAFVAL (B)

De grootste CO2 impact van de bouwafvalketen zit in de verwerking van het bouwafval, ca. 60% van de totale CO2 impact. Dit is voornamelijk het gevolg van CO2 emissies als gevolg van de verwerking van het restafval. In totaal leidt het verwerken van bouwafval tot een emissie van 870 kg CO2. De verdeling van de totale CO2 emissies van deze keten is weergegeven in onderstaand figuur. Verdeling CO2 emissies bouwafvalketen 10%

14%

Tabel 4 – Verdeling emissies bouwafval Inzameling bouwafval

kg CO2

69.6

kg CO2

Inzameling bouwafval

598.7

kg CO2

Herwinning grondstoffen

83.3

kg CO2

Verwerking restafval

869.8

kg CO2

Herwinning grondstoffen Verwerking restafval Transport grondstoffen Totaal

8%

118.2

Transport grondstoffen 68%

Van alle transportactiviteiten is het transport van het bouwafval naar de verwerker over 25 km in onderstaand figuur duidelijk terug te zien in de resultaten. Dominant in de analyse zijn de emissies als gevolg van het opwerken van het puin. Vooral de brekers en het energiegebruik van de transportband zorgen voor de hoge emissies als gevolg van elektriciteitsgebruik. Ook de verwerking van restafval. De emissies van het natransport kunnen primair verklaard worden door het gewicht en de afstand tot de verwerker. Het sorteerzand wordt per binnenvaart over een lange afstand vervoerd tot een volgend project.

CO2 emissies bouwafvalverwerking 700

598.7

600

400

103.2 9.6

50.0

5.4

19.7

21

24.7

30.6

1.2

4.08 Overig (restafval)

100

Papier en karton

200

Granulaat

300

Hout

kg CO2

500

Inzameling

Herw inning grondstoffen

Verw erking restafval

Plastics

Transport grondstoffen


Metalen

Sorteerzeefzand

Verbranden gemengd

Gemengd

Puin / beton

Houtafval

Transport containers (verwerker --> Laden vrachtwagen (bouwplaats) Transport bouwafval (bouwplaats -->

0


DHV B.V.

Tabel 5 – Detailresultaten CO2 ketenanalyse bouwafval Onderdeel

Activiteit

Transport containers (verwerker --> bouwplaats)

Transport

Transport van verwerker naar de bouwplaats met <10 ton vrachtwagen

9.6

kg CO2

Laden vrachtwagen (bouwplaats)

Laden

Laden bouwafval voor transport op de bouwplaats

5.4

kg CO2

Transport bouwafval (bouwplaats --> verwerker)

Transport

103.2

kg CO2

Herwinning grondstoffen

Houtafval Puin / beton

Specificatie / toelichting

CO2 emissie (totaal)

Van bouwplaats naar de verwerker met 10-20 ton vrachtwagen Geen specifieke bewerking

0.0

kg CO2

Conusbreker

8.8

kg CO2

Kogelmolen

23.4

kg CO2

0.2

kg CO2

17.6

kg CO2

1.0

kg CO2

Transportband Windzifter Gemengd

Mechanisch sorteren Windzifter

14.6

kg CO3

Vlakzeef

2.4

kg CO4

Magneetband

1.5

kg CO5

Transportband Verwerking restafval

Overig restafval

Transport

Hout Granulaat Sorteerzeefzand Metalen Plastics Papier en karton Overig (restafval)

verbranden Transport tot spaanplaatfabriek met 10-20 ton vrachtwagen Transport tot nieuwe werk met >20 ton vrachtwagen Transport tot nieuwe werk met binnenvaartschip Transport tot handelaar met 10-20 ton vrachtwagen Transport tot recycler met 10-20 ton vrachtwagen Transport tot papierfabriek met 10-20 ton vrachtwagen Transport tot AVI (AVR) met 10-20 ton vrachtwagen

TOTAAL

0.1

kg CO6

598.7

kg CO2

21

kg CO2

24.7

kg CO2

30.6

kg CO2

0.48

kg CO2

1.2

kg CO2

1.2

kg CO2

4.08

kg CO2

869.8

kg CO2

Vermeden emissies Naast bovenstaande CO2 emissies als gevolg van alle activiteiten leiden deze activiteiten ook tot indirecte vermeden emissies. Dit als gevolg van productie van secundaire grondstoffen of bouwmaterialen die anders nieuw geproduceerd zouden moeten worden. Maar ook als gevolg van productie van elektriciteit en warmte die anders middels conventionele brandstoffen zou zijn opgewekt. De vermeden CO2 emissies zijn zeer significant en wegen zeker ook op tegen de gerealiseerde CO2 emissies. Vanuit het perspectief van CO2 loont de inzameling en opwerken van bouwafvalstromen. Preventie geeft echter een nog grotere besparing, omdat in dat geval het materiaal ook niet geproduceerd hoeft te worden. Belangrijk bij de berekeningen van vermeden emissies zijn referentiestromen welke minder hoeven worden ingezet als gevolg van het gebruik van de secundaire grondstoffen. Zo vervangt granulaat



DHV B.V.

bijvoorbeeld grind, en kunnen plastics worden vergeleken met kunststofgranulaat. Deze factoren zijn in onderstaande tabel gegeven voor de verschillende stromen. Tabel 6 – Emissiefactoren vermeden grond- en bouwstoffen Secundaire grondstof

Vervanging van…

Vermeden CO2 emissie factor

Hout (B-hout)

Primair hout (naaldhout)

0.16 kg CO2/kg hout

Granulaat

Grind

0.001 kg CO2/kg granulaat

Sorteerzeefzand

Primair zand

0.002 kg CO2/kg sorteerzeefzand

Metalen

IJzer

1.0 kg CO2/kg ijzer

Plastics

Kunststofgranulaat

2.0 kg CO2/kg kunststofgranulaat

Papier en Karton

Primaire vezels

1.7 kg CO2/kg primaire vezels

Gemengd restafval

Fossiele

brandstoffen

voor

0.22 kg CO2/kg restafval

elektriciteitopwekking

Als we gebruik maken van bovenstaande aannames, zorgt de gemiddelde bouwafvalstroom voor ca. 1.800 kg CO2. Daarbij leidt vooral de productie van elektriciteit door de verbranding van restafval tot een significante bijdrage aan de totale vermeden emissies (ca. 600 kg). Daarnaast hebben vooral de energie intensieve materiaalstromen in de vorm van plastics, metalen en papier voor een significant aandeel van de vermeden emissies (zie bijlage 3).



DHV B.V.

12

REDUCTIEDOELSTELLINGEN – BOUWAFVAL (B)

Welling doet al het nodige om de verwerking van bouwafval zo duurzaam mogelijk te (laten) doen. Het voorkomen van bouwafval door het minimaliseren van bouwfouten en het zo goed mogelijk scheiden op de bouwplaats zijn daarbij belangrijke aspecten. Toepassing van sluitvracht voor betonmortel is daarbij een mooi voorbeeld. Welling heeft al bestaand beleid gericht op het verminderen van bouwafval maar zal de aankomende tijd inzetten op de onderstaande maatregelen om de CO2 impact nog verder te reduceren: –

Verminderen verpakkingsafval Welling onderzoekt en is daarover in gesprek met leveranciers of verpakkingsafval kan worden teruggenomen.

–

Verbeteren van afvalscheiding in overleg met de afvalverwerker en afspraken met onderaannemers kan Welling zorgen voor een verbeterde afvalscheiding.

–

Verminderen van impact ververking door het gebruik van nieuwe inkoopcriteria / contractafspraken met de afvalverwerker kan Welling eisen stellen aan de afvalverwerker. Hierbij kan het gaan over de logistiek of over de CO2-footprint van de verwerking van bouwafval.

Doelstelling Welling zal in 2015 de CO2 emissies in de bouwafvalketen met 5% reduceren met behulp van bovenstaande maatregelen en reeds bestaand beleid op dit punt.



DHV B.V.

13

COLOFON

Welling Bouw | Vastgoed/CO2 ketenanalyses: bekistingconstructies en verwerking bouwafval

Opdrachtgever Project Dossier Omvang rapport Auteur Bijdrage Projectleider Projectmanager Datum Naam/Paraaf

: : : : : : : : : :

Welling Bouw | Vastgoed CO2 ketenanalyses: bekistingconstructies en verwerking bouwafval BA3840-100-100 21 pagina's Douwe van den Wall Bake Renilde Spriensma Renilde Spriensma Jan Bart Jutte 12 april 2011



DHV B.V. Environmental and Sustainability Laan 1914 nr. 35 3818 EX Amersfoort Postbus 1132 3800 BC Amersfoort T (033) 468 20 00 F (033) 468 28 01 E [email protected] www.dhv.com

BIJLAGE 1

CO2 conversiefactoren

Conversiefactoren

A = Bekistingsketen B = Bouwafvalketen

Keten A A A A A A A B B B B B B B

Materiaal productie Phenolfilm Phenol formaldehyde (lijm) Naaldhout (europese productie) Bekistingsolie Staal ongelegeerd Zink PVC Zand Naaldhout (europese productie) Grind Cement (portland) Papier en Karton Kunststof (granulaat) Ijzer

eenheid kg CO2 kg 3.86 kg 3.60 kg 0.16 kg 1.05 kg 2.30 kg 3.37 kg 2.00 kg 0.002 kg 0.16 kg 0.001 kg 0.864 kg 1.7 kg 2.0 kg 1.0

bron Eco-invent 2.0 Eco-invent 2.0 Eco-invent 2.0 Eco-invent 2.0 Eco-invent 2.0 Eco-invent 2.0 Eco-invent 2.0 Eco-invent 2.0 Eco-invent 2.0 Eco-invent 2.0 Eco-invent 2.0 i-waste Eco-invent 2.0 Eco-invent 2.0

Keten A A A A B

Activiteiten Verzinken incl zinkprod Metaalbewerking / -vervorming Zetwerk DPA Verbranding houtafval Verbranden restafval

eenheid kg CO2 kg 5.88 kg 0.06 kg 0.07 kg 0.71 kg 0.22

bron Eco-invent 2.0 TU Delft (oud) Eco-invent 2.0 Iwaste - AVR Iwaste - AVR

Keten A&B A&B A&B B

Transport vrachtwagen (3.5-10 ton) vrachtwagen (10-20 ton) vrachtwagen (>20 ton) Binnenvaart (550 ton)

eenheid kg CO2 tkm 0.480 tkm 0.300 tkm 0.130 tkm 0.070

bron Handboek CO2 prestatieladder 2.0 (16 maart 2011) Handboek CO2 prestatieladder 2.0 (16 maart 2011) Handboek CO2 prestatieladder 2.0 (16 maart 2011) Handboek CO2 prestatieladder 2.0 (16 maart 2011)

Opmerking

eenheid kg CO2 bron kWh 0.610 Handboek CO2 prestatieladder 2.0 (16 maart 2011) liter 3.135 Handboek CO2 prestatieladder 2.0 (16 maart 2011)

Opmerking

Keten Energie A & B electriciteit - grijs (Nuon) A & B diesel


Opmerking

Gezaagd zacht hout 50% lucht gedroogd en 50% ovengedroogd gebaseerd op minerale olie (IP346 SMSO extract <3%) casnr: 64742-55-8 Primair zink productie Polyvinylchloride, at regional storage/RER S Uitgangspunt: vervanging primair hout.

Pig-iron steel.

Opmerking Omgerekend op basis specificaties leverancier, 9,12% interne recycling en 91% primair Gebaseerd op draaien RVS onderdelen Koudvervormen gemiddeld

bijlage -1-

BIJLAGE 2

Detailoverzicht (data) – bekistingsketen (A)

Functionele eenheid

Afmetingen constructie breedte hoogte plaatdikte Platen Balken

totaal totaal

Uitgangspunten

Hergebruik (totaal) Hergebruik bouwplaats Hergebruik werf

Onderdeel / Activiteit productie bouwmat.

Platen (betonplex)

Specificatie / toelichting Hout

grenen fineren

Coating

phenolfilm

Lijm

phenol formaldehyde

1.0 3.6 0.018

m m m

7.2 0.12

m2 m3

10 2.5 4.0

keer keer keer

Kwantiteit eenheid 10 kg/m2

Bron

72 kg 0.17 kg/m2

Hout

vuren

460 kg/m3

Centerpennen

Moeren

Platen

Spijkers

Afstandhouders

Hulpmiddelen

Bekistingolie

verzinkt staal (waarvan):

1.3 kg/m2

staal

8.5 kg

zink

0.7 kg


2.4 kg/m2

constructie

(de)montage

Hijsen (voor transport --> bouwplaats)

Hijsen (opbouw)

Hijsen (afbouw)

Hijsen (voor transport --> werf)

transport

Betonplex (--> NL)

5.2 kg CO2

100% verlies

54.5 kg

0.16 kg CO2/kg

8.9 kg CO2

8% verlies

0.7 kg

2.36 kg CO2/kg

1.6 kg CO2

8% verlies

0.1 kg

5.88 kg CO2/kg

0.3 kg CO2

1.2 kg

2.36 kg CO2/kg

2.9 kg CO2

0.1 kg

5.88 kg CO2/kg

0.6 kg CO2

8% verlies

0.2 kg

2.37 kg CO2/kg

0.5 kg CO2

8% verlies

0.0 kg

5.88 kg CO2/kg

0.1 kg CO2


0.4 kg/m2

staal

2.7 kg

zink

0.2 kg


0.014 kg/m2

Welling

Welling

staal

0.095 kg

400% verlies

0.4 kg

2.36 kg CO2/kg

0.9 kg CO2

zink

0.008 kg

400% verlies

0.0 kg

5.88 kg CO2/kg

0.2 kg CO2

500% verlies

1.9 kg

2.00 kg CO2/kg

3.8 kg CO2

1000% verlies

2.3 kg

1.05 kg CO2/kg

2.4 kg CO2

3 keer

4.1 kWh

0.61 kg CO2/kWh

2.5 kg CO2

4 keer

0.6 lit

3.14 kg CO2/lit

1.9 kg CO2

10 keer

6.0 lit

3.14 kg CO2/lit

18.8 kg CO2

10 keer

4.5 lit

3.14 kg CO2/lit

14.1 kg CO2

4 keer

0.6 lit

3.14 kg CO2/lit

1.9 kg CO2

1 keer

112.0 tkm

0.13 kg CO2/tkm

14.6 kg CO2

1 keer

65.4 tkm

0.13 kg CO2/tkm

8.5 kg CO2

1 keer

10.5 tkm

0.48 kg CO2/tkm

5.0 kg CO2

1 keer

7.6 tkm

0.48 kg CO2/tkm

3.7 kg CO2

4 keer

90.2 tkm

0.30 kg CO2/tkm

27.1 kg CO2 0.0 kg CO2

kunststof

0.1 kg/m2

PVC

0.4 kg

olie

0.03 lit/m2

Welling

Tillman

0.216 lit

gemiddelde zaagtijd zaagvermogen (4600 W - 380 V) elektriciteitgebruik

1 kWh

Tijd

gemiddelde hijstijd

0.5 min/m2

Welling

Verbruik

gemiddeld verbruik kraan

2.5 lit diesel/uur

Welling

Energiegebruik

brandstofgebruik gemiddelde hijstijd

Verbruik


Energiegebruik

brandstofgebruik gemiddelde hijstijd

Verbruik


Energiegebruik

brandstofgebruik

gemiddelde hijstijd

2.5 min/m2 4600 watt

Welling Welling

0.15 lit diesel 2 min/m2 2.5 lit diesel/uur

Welling Welling

0.60 lit diesel 1.5 min/m2

Welling

2.5 lit diesel/uur

Welling

0.45 lit diesel

0.5 min/m2

Welling

2.5 lit diesel/uur

Welling

Verbruik


Energiegebruik

brandstofgebruik

0.15 lit diesel

Transportafstand

Spanje (Baskenland) --> NL (Beverwijk)

1500 km

Modaliteit

vrachtwagen (~40 ton)

PontMeyer PontMeyer

0.07 ton

Transportafstand

Zweden --> NL (Beverwijk)

Modaliteit

vrachtwagen (~40 ton)

1200 km

PontMeyer PontMeyer

0.1 ton

Transportafstand

Beverwijk --> Didam

Modaliteit

vrachtwagen (3.5-10 ton)

Transportgewicht

140.0 km

PontMeyer PontMeyer

10.45 tkm

Transportafstand

Beverwijk --> Didam

Modaliteit

vrachtwagen (3.5-10 ton)

Transportgewicht

140.0 km

PontMeyer PontMeyer

7.62 tkm

Transportafstand

Didam <--> Bouwplaats

Modaliteit

DAF Type FAS 85.360-W (10.8 ton)

Transportgewicht

144 km

Welling Welling

0.16 ton 22.6 tkm

verwerking

4.7 kg CO2

3.60 kg CO2/kg

8% verlies

65.4 tkm

Bekisting (Didam <--> bouwplaats)

3.86 kg CO2/kg

1.4 kg

8% verlies

Transportgewicht

Balken (NL --> Didam)

1.2 kg

100% verlies

1.4 kg

112 tkm


100% verlies

15.6 kg

Transportgewicht

Balken (--> NL)

11.8 kg CO2

zink

Energiegebruik

Tijd

0.16 kg CO2/kg

Welling

Materieel

Tijd

72.0 kg

Welling

Tijd

Tijd

100% verlies

staal

minerale olie (Vormolie TM) Zagen (werf)

CO2 emissies per FE

Welling

54.5 kg Bevestigingsmiddelen

CO2 emissiefactor

PontMeyer

1.44 kg Balken

Benodigd per FE

PontMeyer

1.22 kg 0.2 kg/m2

(verlies)factor

PontMeyer

Hout

Kwijtraken

in de grond achterblijven -- 20% van houtfractie

0.03 ton

Welling

0.03 ton

0.00 kg CO2/kg


Kwijtraken

op de bouwplaats achterblijven -- 50% van de totale0.001 fractieton

Welling

0.001 ton

0.00 kg CO2/kg

TOTAAL

0.0 kg CO2 142.0 kg CO2

extra / vermeden emissies Hout Bevestigingsmiddelen

Verbranding

gemiddelde verbrandingsoven -- 80% van het totale houtafval 0.10 ton

Welling

103.30 kg

-0.71 kg CO2/kg

-73.5 kg CO2

Verwerking

recycling via oud ijzerboer -- 50% van de totale fractie 0.001 ton

Welling

1.4 kg

-1.00 kg CO2/kg

-1.4 kg CO2


bijlage 2 -1-

BIJLAGE 3

Detailoverzicht (data) – bouwafvalketen (B)

Functionele eenheid

Bouwafvalstromen gem bouwproject (gem van 20 bouwprojecten in 2010) hout 1.2 ton puin 8 ton restafval 8 ton Onderdeel / Activiteit

Samenstelling bouwafval

Hout - 1.2 ton Puin - 8 ton Gemengd - 8 ton

Transport containers (verwerker -> bouwplaats) Afstand Modaliteit Container

Laden vrachtwagen (bouwplaats) Laden Energiegebruik

B hout C hout Beton / grind Zand / grond Puin Hout (B-hout) Sorteerzeefzand Metalen (ijzer) Papier / karton Plastics Overig

Kwantiteit eenheid 95% 5% 75% 25% 20% 20% 20% 2% 2% 2% 34%

Van verwerker naar de bouwplaats Vrachtwagen (3.5-10 ton) eigengewicht 1 ton

ton ton ton ton ton ton ton ton ton ton ton

Putman Putman DHV DHV Putman Putman Putman Putman Putman Putman Putman

20 km 10 ton 20 tkm

Putman

DHV

Van bouwplaats naar de verwerker Vrachtwagen (10-20 ton) bouwafval + containers

20 km 10 ton 344 tkm

Putman

Transporteren Verkleinen

Mechanisch Magneetband Windzifter Vlakzeef Schudtafel Transportband Breken

0.2 0.3 3 0.5 0.2 0.3 1.5 4.0

DHV Heijningen Heijningen Heijningen Heijningen ThyssenKrupp Heijningen Heijningen

Houtafval

Geen specifieke bewerking

Puin / beton

Breker

Kentallen (verwerkingsprocessen) Sorteren / scheiden

Laden bouwafval voor transport op de bouwplaats

1.14 0.06 6 2 1.6 1.6 1.6 0.16 0.16 0.16 2.72

Bron

0.1 lit/ton 1.72 lit diesel

Transport bouwafval (bouwplaats -> verwerker) Afstand Modaliteit Transportgewicht

Herwinning

Specificatie / toelichting

kraan

hellingshoek van 10% Conusbreker (60 mm) Kogelmolen (2.5 mm)

Conusbreker Kogelmolen

Transportband Windzifter

kWh/ton kWh/ton kWh/ton kWh/ton kWh/ton kWh/ton.km kWh/ton kWh/ton

0 kWh

8.8 23.4 0.2 17.6

kg CO2 kg CO2 kg CO2 kg CO2

kWh kWh kWh kWh kWh

0.61 0.61 0.61 0.61 0.61

kg CO2/kWh kg CO2/kWh kg CO2/kWh kg CO2/kWh kg CO2/kWh

1.0 14.6 2.4 1.5 0.1

kg CO2 kg CO3 kg CO4 kg CO5 kg CO6

AVR

2720 kg

Materiaalstromen

Hout Granulaat Sorteerzeefzand Metalen Plastics Papier en karton Overig (restfractie)

B-hout

ton ton ton ton ton ton ton ton

Putman Putman Putman Putman Putman Putman Putman

Totaal

2.8 7.6 3.6 0.16 0.16 0.16 2.72 17.2 25 10 70 25 20 190 100 550 360 25 10 1.6 25 10 4 25 10 4 5 10 13.6

km ton tkm km ton tkm km ton tkm km ton tkm km ton tkm km ton tkm km ton tkm

Putman

Sorteerzeefzand

Metalen

Plastics

Papier en karton

Overig (restafval)

tot nieuwe werk Binnenvaartship tot handelaar vrachtwagen tot recycler vrachtwagen tot papierfabriek vrachtwagen tot AVI (AVR) vrachtwagen

0.22 kg CO2/kg

0.3 kg CO2/tkm

21 kg CO2

0.13 kg CO2/tkm

24.7 kg CO2

0.085 kg CO2/tkm

30.6 kg CO2

0.3 kg CO2/tkm

0.48 kg CO2

0.3 kg CO2/tkm

1.2 kg CO2

0.3 kg CO2/tkm

1.2 kg CO2

0.3 kg CO2/tkm

4.08 kg CO2

Putman

Putman

Putman

Putman

Putman

869.8 kg CO2 Vermeden gebruik van Hout primair materiaal Granulaat Sorteerzeefzand Metalen Plastics Papier en karton Productie van elektriciteit / warmte Overig (restfractie) TOTAAL


598.7 kg CO2

Putman

TOTAAL VERMEDEN EMISSIES

0.0 kg CO2

kg CO2/kWh kg CO2/kWh kg CO2/kWh kg CO2/kWh

verbranden

tot nieuwe werk vrachtwagen

103.2 kg CO2

0.61 0.61 0.61 0.61

Overig restafval

Granulaat

5.4 kg CO2

kWh kWh kWh kWh

Verwerking

tot spaanplaatfabriek vrachtwagen

3.1 kg/lit

14.4 38.4 0.288 28.8 1.6 24 4 2.4 0.24

Transportafstand Modaliteit Transportgewicht Transportafstand Modaliteit Transportgewicht Transportafstand Modaliteit Transportgewicht Transportafstand Modaliteit Transportgewicht Transportafstand Modaliteit Transportgewicht Transportafstand Modaliteit Transportgewicht Transportafstand Modaliteit Transportgewicht

9.6 kg CO2

0.61 kg CO2/kWh

Mechanisch sorteren kraan Windzifter Vlakzeef Magneetband Transportband

Hout

CO2 emissie (totaal)

0.48 kg/tkm

0.3 kg/tkm

Gemengd

Transport na herwinning

CO2 emissiefactor

2.8 7.6 3.6 0.16 0.16 0.16

ton ton ton ton ton ton

0.16 0.001 0.00 1.00 2.00 1.7

2.72 ton

kg/kg kg/kg kg/kg kg/kg kg/kg kg/kg

0.22 kg/kg

bijlage 3 -1-

-458 -8 -9 -160 -320 -272

kg CO2 kg CO2 kg CO2 kg CO2 kg CO2 kg CO2

-599 kg CO2 -1825 kg CO2

BIJLAGE 4

VALIDATIE EN VERANTWOORDING

De gegevens en berekeningen zijn op diverse manieren getoetst: De gegevens van Welling Bouw | Vastgoed met betrekking tot de bekistingsketen zijn voor alle bewerkingsstappen bijzonder gedetailleerd en nauwkeurig. De gegevens met betrekking tot de bouwafvalketen zijn herleid met behulp van cijfers en inzichten van de afvalverwerker maar zijn minder gedetailleerd en de resultaten zijn derhalve gebaseerd op literatuurwaarden. Voor de afbakening van de ketens is gebruik gemaakt van de richtlijnen van het GHG-protocol. Waar mogelijk is gebruik gemaakt van emissiefactoren zoals voorgeschreven in het “Handboek CO2-prestatieladder 2.0” (d.d. 16 maart 2011). Aanvullende data zijn afkomstig van / uit: – Eco-invent 2.0 LCA database Europa – Van Heijningen Energie en Miileuadvies b.v. - Meer energiekentallen in relatie tot preventie en hergebruik van afvalstromen – ThyssenKrupp: http://mineplanning.com/Homepage/publications_documents/Energy%20Efficiency%20&%20CO2%20 Emissions%20in%20Open%20Pit%20Mines%202011%20SME%20Anual%20Meeting.pdf – Interne bronnen / kennis en ervaring van: Welling (via Dhr. W. van Uem) Putman Groep (Dhr. L. van Dijk), PontMeyer (dhr. A. Eckhardt) en DHV. De analyses en berekeningen zijn uitgevoerd door 2 specialisten van DHV en gecontroleerd op basis van het 4 ogen principe. DHV is akkoord met het document, de resultaten en de gevolgde werkwijze, Namens DHV, Renilde Spriensma, Sr. LCA specialist,

Amersfoort, 12 april 2011


bijlage 4 -1-

CO 2 ketenanalyses: bekistingconstructies en verwerking bouwafval

Recommend Documents