Cluster Midden-Overijssel

Juni 2015

Maatschappelijke waarde Cluster Midden-Overijssel Een onderzoek naar maatschappelijke en persoonlijke waarde van de bibliotheek volgens de leden

Inhoud

Onepager

2

Conclusies en aanbevelingen

3

Verantwoording

7

1. Doel van bibliotheekbezoek 1.1 Redenen om de bibliotheek te bezoeken 1.2 Belangrijkste voordelen bibliotheek

10 11 12

4. Opbrengsten in internationaal perspectief 4.1 Opbrengsten op verschillende gebieden 4.2 Internationaal onderzoek naar opbrengsten 5. Laaggeletterdheid en beperkte digitale vaardigheden 5.1 Rol van de bibliotheek bij laaggeletterdheid 5.2 Rol van de bibliotheek bij beperkte digitale vaardigheden

23 24 26

29 30 31

2. Maatschappelijke waarde 13 2.1 Maatschappelijke waarde algemeen 14 2.2 Maatschappelijke waarde op verschillende gebieden 15

6. Gebruik en ontmoeting 6.1 Gebruik van diensten 6.2 Ontmoeten in de bibliotheek

32 33 34

3. 3.1 3.2 3.3 3.4

Steekproef

35

Persoonlijke waarde Persoonlijke waarde algemeen Persoonlijke waarde op verschillende gebieden Opbrengsten trainingen en cursussen Opbrengsten activiteiten

17 18 19 21 22

BiebPanel meting 2 2015 - Cluster Midden-Overijssel

1

Onepager In dit onderzoek is in kaart gebracht hoe de leden van het Cluster Midden-Overijssel kijken naar de waarde van de bibliotheek, zowel voor de maatschappij als voor henzelf. Maatschappelijke en persoonlijke waarde van de bibliotheek Leden van het Cluster Midden-Overijssel kennen de bibliotheek een grote maatschappelijke waarde toe. Ze zien die vooral op het gebied van ontspanning, inspiratie en economisch welzijn. Zo vinden vrijwel alle panelleden (95%) dat de bibliotheek mensen met minder geld ook toegang geeft tot kennis. Een grote groep leden zou een laaggeletterde of digitaal niet vaardige buurman/buurvrouw doorverwijzen naar cursussen of spreekuren van de bibliotheek. Voor zichzelf zien de panelleden vooral waarde op het gebied van kennis vergroten, genieten van kunst en literatuur en geld besparen. Ze komen dan ook meestal naar de bibliotheek met als doel ontspanning, persoonlijke ontwikkeling en het genieten van kunst en literatuur. In vergelijking met andere landen ligt de nadruk voor Nederlandse leden relatief veel op ontspanning en leesplezier en minder op zakelijke doelen. Ook de sociale functie komt naar voren: leden van Midden-Overijsselse raken in gesprek met mensen die ze normaal niet spreken (14%) en geven aan zich door de bibliotheek minder eenzaam te voelen (13%). Panelleden in Midden-Overijssel vinden vaker dan in het totale Panel dat de bibliotheek mensen verbindt, en geven ook vaker dan gemiddeld aan dat zij dankzij de bibliotheek onder de mensen zijn geweest. U kunt verder met de maatschappelijke waarde op de volgende manieren: • Ga na op welke manier u als Cluster Midden-Overijssel zelf waarde wilt bieden. Vooral op het gebied van leesplezier en persoonlijke ontwikkeling, zoals nu het geval is, of liever ook focus op andere gebieden? Breng in kaart welke stappen u kunt zetten om tot de gewenste uitstraling te komen. • Gebruik uw bestaande leden ook om uw dienstverlening voor kwetsbare groepen (zoals laaggeletterden / minder digitaal vaardigen) te promoten. • Overtuig uw gemeente door aan te sluiten op wat er leeft en op wat de wethouders / raadsleden belangrijk of aansprekend vinden. Met een kort, bondig en positief verhaal kunt u communiceren waar uw bibliotheek voor staat. U kunt gegevens uit dit onderzoek gebruiken, aangevuld met bijvoorbeeld onderzoek onder andere doelgroepen, bibliotheekgegevens en onderzoeken die elders gedaan zijn. Een lijst met beschikbare bronnen vindt u verderop.


2

Conclusies en aanbevelingen


3

Conclusies en aanbevelingen (1) ‘De bibliotheek moet blijven bestaan’, dat is de mening van bijna alle leden én niet-leden van de bibliotheek. Dat komt naar voren in veel onderzoeken, waaronder het BiebPanel onderzoek uit 2013 naar het imago van de bibliotheek. Maar waaróm moet de bibliotheek blijven bestaan? De vraag voor bibliotheken is nu vooral op welke gebieden ze waarde bieden volgens hun klanten (sheet 4), welke waarde ze zelf willen bieden (sheet 4 en 5), op welke manier ze hun waarde kunnen aantonen aan andere partijen (sheet 5 en 6) en waar de juiste informatie daarvoor de vinden is (sheet 6 en 7). Uitkomsten waarde van het Cluster Midden-Overijssel Leden kennen de bibliotheek een grote maatschappelijke waarde toe. Ze zien die vooral op het gebied van ontspanning, inspiratie en economisch welzijn. Zo vinden vrijwel alle panelleden (95%) dat de bibliotheek mensen met minder geld ook toegang geeft tot kennis. Een grote groep leden zou een laaggeletterde of digitaal niet vaardige buurman/buurvrouw doorverwijzen naar cursussen of spreekuren van de bibliotheek. Voor zichzelf zien de panelleden vooral waarde op het gebied van kennis vergroten, genieten van kunst en literatuur en geld besparen. Ze komen dan ook meestal naar de bibliotheek met als doel ontspanning, persoonlijke ontwikkeling en het genieten van kunst en literatuur. De belangrijkste redenen om hiervoor de bibliotheek te gebruiken en geen andere organisatie, is dat ze daar toegang hebben tot allerlei boeken en andere materialen, dat de bibliotheek een prettige omgeving is en bovendien goedkoop / gratis is. In vergelijking met andere landen ligt de nadruk voor Nederlandse leden relatief veel op ontspanning en leesplezier en minder op zakelijke of werkgerelateerde doelen. Ook de sociale functie komt naar voren: leden raken er bijvoorbeeld in gesprek met mensen die ze normaal niet spreken (14%) en geven aan zich door de bibliotheek minder eenzaam te voelen (13%). Panelleden in Midden-Overijssel vinden vaker dan in het totale Panel dat de bibliotheek mensen verbindt, geven ook vaker dan gemiddeld aan dat zij dankzij de bibliotheek onder de mensen zijn geweest en ontmoeten in de bibliotheek ook vaker bekenden. Welke waarde wil de bibliotheek bieden? • Bedenk in hoeverre u als Cluster Midden-Overijssel wilt focussen op ontspanning en leesplezier, of dat u juist uw veel bredere rol wilt benadrukken. In Nederland ervaren leden voor zichzelf vooral opbrengsten van de bibliotheek op het gebied van leesplezier, ontspanning en persoonlijke ontwikkeling. In andere landen ligt de nadruk wat meer op bijvoorbeeld het vinden van een baan, het ontwikkelen van professionele vaardigheden of wonen/huisvesting. Dat kan komen omdat bibliotheken daar meer aanbieden op die gebieden of omdat bibliotheeklidmaatschap daar gratis is, maar ook omdat de overheid minder actief is of mensen weinig toegang hebben tot andere partijen die hierin een rol kunnen spelen. Wilt u als bibliotheek een bredere rol gaan spelen? Of is het juist goed om te focussen op ontspanning en persoonlijke ontwikkeling? •

Ga na of het beeld dat de panelleden hebben van de maatschappelijke waarde van de bibliotheek overeenkomt met wat u wilt uitstralen. In de open antwoorden komt naar voren dat panelleden de maatschappelijke waarde vooral zien in betaalbare, laagdrempelige informatievoorziening voor de samenleving, waar mensen anderen kunnen ontmoeten en bij de tijd kunnen blijven. Is dit wat u wilt uitstralen? Of zou u iets anders meer naar voren willen brengen? Breng in kaart welke stappen u daarvoor kunt zetten.


4

Conclusies en aanbevelingen (2) •

Gebruik uw bestaande leden ook om uw dienstverlening voor mensen die moeite hebben met lezen, communicatie of digitale media te promoten. De panelleden zien de bibliotheek als betrouwbare partner: ruim zes op de tien zouden een laaggeletterde buurman/buurvrouw en vier op de tien een laag digitaal vaardige buurman/buurvrouw doorverwijzen naar spreekuren/cursussen van de bibliotheek. Ze moeten dan wel bekend zijn met deze spreekuren of cursussen. U kunt binnen uw programmering uw bestaande leden inzetten (met bijvoorbeeld een campagne, promotie en werving) om deze moeilijke bereikbare groepen te bereiken.

•

Maak gebruik van het feit dat mensen de bibliotheek ervaren als prettige omgeving. Ruim vier op de tien panelleden vindt de prettige omgeving één van de belangrijkste voordelen van de bibliotheek ten opzichte van andere instellingen. Dit geeft u een voordeel bij het aanbieden van dienstverlening en het samenwerken met andere partijen in uw gebouw.

•

Laat zien dat u mogelijkheden biedt om te studeren, werken en professionele vaardigheden te ontwikkelen.

Hoe de waarde aantonen aan andere partijen, zoals de gemeente? • Sluit in communicatie met de gemeente / wethouder goed aan op wat zij belangrijk vinden. Sommige gemeenten hechten belang aan persoonlijke verhalen, zoals de laaggeletterde die na begeleiding door de bibliotheek zei “weer recht op” te lopen (een voorbeeld vanuit de Bibliotheek Graafschap). Andere wethouders zijn juist meer gericht op harde cijfers en zijn goed te overtuigen met economische “bewijzen”. •

Sluit daarnaast goed aan op de onderwerpen (of stokpaardjes) die de gemeente belangrijk vindt en zoek daar aansprekende cijfers, onderzoeken of artikelen bij. Zo kan de nadruk komen te liggen op leesbevordering voor kinderen, mediagebruik, zelfredzaamheid, bestrijding eenzaamheid, participatie, ontmoeting tussen culturen etc. Met een kort, bondig en positief verhaal kunt u communiceren waar uw bibliotheek voor staat. Geschikte gegevens kunt u vinden in dit BiebPanel onderzoek en combineren met cijfers uit andere onderzoeken, gegevens vanuit uw eigen bibliotheek en verhalen uit de praktijk. Voorbeelden van uitkomsten voor het Cluster Midden-Overijssel die u zou kunnen gebruiken zijn: • 95% vindt dat de bibliotheek kennis ook toegankelijk maakt voor mensen die minder geld hebben • 86% vindt dat de bibliotheek hun dorp/stad aantrekkelijker maakt om te wonen • 75% geeft aan dat de bibliotheek ervoor heeft gezorgd dat ze hun kennis vergroot hebben • 13% geeft aan dat de bibliotheek ervoor heeft gezorgd dat ze zich minder eenzaam voelden • 59% heeft iets aan de bibliotheek gehad voor zelfstudie / persoonlijke ontwikkeling • 64% zou een laaggeletterde buurman of buurvrouw doorverwijzen naar cursussen of spreekuren van de bibliotheek • 14% is in de bibliotheek in gesprek geraakt met mensen die ze in het dagelijks leven normaal niet spreken


5

Conclusies en aanbevelingen (3) •

Een citaat van een panellid van Cluster Midden-Overijssel is: “Door de lage of zelfs geen abonnementskosten vormt de bibliotheek de mogelijkheid voor velen om te lezen, naar muziek te luisteren en van andere media te genieten of er wat van te leren. De bibliotheek is onmisbaar in de samenleving. Leesplezier en kennisoverdracht worden bevorderd en positief gestimuleerd.” De overige open antwoorden vindt u in de bijlage.

•

U kunt advies krijgen van uw PSO bij uw contact met de gemeente. Specialisten kunnen u ondersteunen bij bijvoorbeeld de rol van de bibliotheek in het sociaal domein, het omgaan met volwasseneneducatie, het aanvragen van subsidies en de rollen die de gemeente ziet voor verschillende partijen. Ook zijn er al verscheidene notities beschikbaar over hoe de bibliotheek een rol kan spelen in het sociaal domein: voor kwetsbare groepen met geestelijke of fysieke beperking, voor mensen die zorg behoeven en voorlichting nodig hebben over de nieuwe aanpak van welzijn, gezondheidszorg en jeugdzorg nieuwe stijl.

Verder onderzoek • Ga na welke andere soorten onderzoeken naar de maatschappelijke waarde u kunt gebruiken of zelf wilt laten uitvoeren. Dit BiebPanel onderzoek geeft de opvatting van de panelleden van het Cluster Midden-Overijssel. Maar de maatschappelijke waarde is een breed en abstract onderwerp, dat op verschillende manieren te meten is. U kunt bijvoorbeeld ook onderzoek doen onder nietleden of uw samenwerkingspartners, of kijken naar de effecten van de bibliotheek op leesplezier en leesprestaties van schoolkinderen of inburgeraars. Of u richten op ‘return on investment’, waarin wordt aangetoond wat de bibliotheek financieel gezien oplevert. •

Wees u wel bewust van de haken en ogen van onderzoek naar ‘return on investment’. Economische ‘return on investment’benaderingen kunnen nieuwe inzichten bieden en overtuigend overkomen, maar ze kunnen ook risico’s met zich meebrengen, vanwege de methodologische kanttekeningen. In Bibliotheekblad 2015, nr.5 beschrijft M. Oomes in het artikel “De economische waarde en impact, hoe meet je die?” over de voordelen en risico’s van studies naar de economische waarde, zie ook https://www.biebtobieb.nl/groepen/meten-maatschappelijke-opbrengst-van-openbare-bibliotheken.

•

Er zijn veel onderzoeken beschikbaar die (direct of indirect) te maken hebben met de maatschappelijke waarde. We geven u op de volgende sheet een aantal voorbeelden. Actuele informatie kunt u ook vinden op de pagina van de KB over hun programma Meten Maatschappelijke Opbrengst: https://www.kb.nl/ob/algemene-programmas/onderzoeksagenda/meten-maatschappelijke-opbrengstmmo) of op de biebtobieb groep over maatschappelijke waarde: https://www.biebtobieb.nl/groepen/meten-maatschappelijkeopbrengst-van-openbare-bibliotheken.


6

Conclusies en aanbevelingen (4): verder lezen Algemeen: onderzoek over maatschappelijke waarde van openbare bibliotheken • •

• • • •

Persoonlijke en maatschappelijke waarde: Marjolein Oomes & Frank Huysmans, Bibliotheekblad 8, 2013. https://www.kb.nl/ob/algemeneprogrammas/onderzoeksagenda/meten-maatschappelijke-opbrengst-mmo Voor wie is de bibliotheek van waarde? Oomes, M. & Huysmans, F., Bibliotheekblad 11, 2013. www.bibliotheekblad.nl/Handlers/DownloadBestand.ashx?ID=1000005718 Magazine DURF, speciale editie Meten Maatschappelijke Opbrengst. KB en Cubiss, 2015. https://www.kb.nl/sites/default/files/sepciale_editie_mmo_magazine_durf.pdf Maatschappelijke kosten-baten analyse, BiSC en Rigo 2015. http://www.slideshare.net/ronaldhuizer/presentatie-bisc-maatschappelijke-kostenbaten-analyse De maatschappelijke waarde van openbare bibliotheken in Nederland: een enqueteonderzoek: Marjolein Oomes 2015. https://www.kb.nl/sites/default/files/publicatie_de_maatschappelijke_waarde_van_openbare_bibliotheken_in_nederland.pdf BiebPanel onderzoek 2013-4 Imago onderzoek leden en niet-leden: ProBiblio, 2013 http://www.biebpanel.nl/bibliotheek-als-uil/

Laaggeletterden, dBos, eenzaamheid • • • •

• •

Leesmotivatie stimuleren: de Bibliotheek op school onder de loep. Adriana Bus en Thijs Nielen, JSW 8, 2015. https://www.kb.nl/sites/default/files/nielen-bus_leesmotivatie_jsw_jaargang_99_nummer_08.pdf Laaggeletterdheid in kaart. Marieke Buisman en Willem Houtkoop, 2014. http://www.lezenenschrijven.nl/feiten/onderzoekrapporten Feiten en cijfers geletterdheid: overzicht van de gevolgen van laaggeletterdheid en opbrengsten van investeringen voor samenleving en individu. Stichting Lezen en Schrijven, 2014. http://www.lezenenschrijven.nl/feiten/onderzoekrapporten Monitor Laaggeletterdheid: Kasperkovitz, 2013. http://www.kasperkovitz.nl/mediapool/74/748171/data/Def-Eindrapportage2013-monitorlaaggeletterdheid.pdf Leren in verschillende contexten: De Greef i.o.v. CINOP, 2012. http://www.steunpuntve.nl/wp-content/uploads/2012/03/Rapport-Leren-inverschillende-contexten_def.pdf Lokaal sterk tegen eenzaamheid: Verwey-Jonker Instituut 2012. http://www.eenzaam.nl/omgaan-met-eenzaamheid/literatuurlijst/lokaal-sterktegen-eenzaamheid

Andere branches in de culturele sector over maatschappelijke waarde •

• • •

De waarde van cultuur: Gielen, Elkhuizen,van den Hoogen, Lijster & Otte, 2014. http://www.rug.nl/research/arts-insociety/actueel/dewaardevancultuur De waarde van cultuur in cijfers: Gerard Marlet & Joost Poort, 2011. http://www.atlasvoorgemeenten.nl/images/pdf/De_waarde_van_cultuur_in_cijfers%20.pdf De maatschappelijke betekenis van musea: DSP-groep i.o.v. de Nederlandse Museumvereniging, 2011. http://www.museumvereniging.nl/Portals/0/Meer%20dan%20waard.pdf De economische waarde en impact van het nieuwe Rijksmuseum: Booz & Company, 2013. https://www.rijksmuseum.nl/nl/pers/persberichten/hetnieuwe-rijksmuseum-stimuleert-nederlandse-economie


7

Verantwoording


8

Over het onderzoek Achtergrond ProBiblio heeft in 2009 BiebPanel opgericht, een onderzoeksplatform speciaal ontwikkeld voor de bibliotheekbranche. Bibliotheekleden kunnen lid worden van BiebPanel en ontvangen als deelnemer 4 maal per jaar een vragenlijst over verschillende onderwerpen. Samenwerking KB De vragenlijst van het voorliggende onderzoek is ontwikkeld samen met de KB, op basis van de inzichten die in hun meerjarig onderzoeksprogramma 'Meten Maatschappelijke Opbrengst' zijn opgedaan. De KB kan uit dit onderzoek ook weer nieuwe inzichten opdoen voor de definitieve ontwikkeling van een onderzoeksinstrumentarium. Bibliotheken die geen deelnemer aan BiebPanel zijn, kregen de kans om eenmalig aan dit onderzoek mee te doen. Zes bibliotheken hebben van deze mogelijkheid gebruik gemaakt. Maatschappelijke waarde van de bibliotheek Het onderzoek naar maatschappelijke waarde gaat in op de waarde die panelleden zien voor de maatschappij: de waarde op verschillende gebieden (hoofdstuk 2) en de rol van de bibliotheek voor kwetsbare groepen (hoofdstuk 5). Daarnaast gaat het in op de waarde die panelleden persoonlijk ervaren: het doel van hun bibliotheekbezoek en de meerwaarde van de bibliotheek (hoofdstuk 1), de waarde voor henzelf op verschillende gebieden (hoofdstuk 3), de ervaren opbrengsten (hoofdstuk 4) en het gebruik en de ontmoetingen in de bibliotheek (hoofdstuk 6). Veldwerkperiode Het tweede onderzoek in 2015 heeft plaatsgevonden van 16 juni t/m 12 juli 2015. Leeswijzer grafieken Percentages kunnen soms optellen tot iets meer of minder dan 100%. Dit wordt veroorzaakt door afrondingsverschillen. In het resultatendeel worden resultaten soms weergegeven in de vorm van diagrammen. De donkerblauwe diagrammen geven de resultaten van Cluster Midden-Overijssel weer, de lichtblauwe diagrammen de resultaten van het totale BiebPanel. Midden Overijssel

BiebPanel

Leeswijzer open vragen De letterlijke antwoorden op de open vragen staan in een aparte bijlage weergegeven.


9

1. Doel van bibliotheekbezoek


10

1.1 Leden komen vooral ter ontspanning; daarnaast voor persoonlijke ontwikkeling en kunst & literatuur De panelleden van het Cluster Midden-Overijssel komen wat vaker dan in het totale Panel voor hun ontspanning naar de bibliotheek, maar juist weer wat minder vaak dan gemiddeld om van kunst en literatuur te genieten. Vrouwen komen vaker dan mannen voor (de opvoeding van) hun kinderen. Jongeren tot 35 jaar komen vaker dan oudere panelleden voor school, studie of opleiding naar de bibliotheek. 65-plussers komen vaker dan jongere panelleden naar de bibliotheek om van kunst en literatuur te genieten, maar juist weer minder vaak voor hun ontspanning en om afstand te nemen van de dagelijkse stress. 78% 71%

Voor mijn ontspanning, plezier of interesses in de vrije tijd

33% 31%

Voor mijn persoonlijke ontwikkeling / mijn kennis te vergroten 17%

Om van kunst en literatuur te genieten Om geïnspireerd te worden

8% 9%

Voor (de opvoeding van) mijn kinderen

9% 8% 8% 6%

Om afstand te nemen van alledaagse dingen of stress Voor school /studie / opleiding

4% 5%

Voor praktische informatie en advies voor praktische problemen / situaties in het dagelijks leven

4% 4%

Om mee te kunnen doen met de samenleving / bij te kunnen blijven

3% 3%

Onder de mensen zijn

3% 2%

Taken voor werk / zaken – eigen bedrijf

2% 2%

Oriënteren op loopbaan / carrière

25%

Midden Overijssel (n=501)

0% 0%

BiebPanel (n=20.701)

3% 5%

Geen van bovenstaande 0%

20%

40%

60%

80%

100%

"Welke van de volgende redenen zijn voor u het meest belangrijk om de bibliotheek te bezoeken?"


11

1.2 Belangrijkste voordelen bibliotheek zijn de materialen, prettige omgeving en gratis toegang In Midden-Overijssel geven panelleden vaker dan in het totale Panel aan dat het het feit dat de bibliotheek goedkoop/gratis is, een belangrijke reden vormt om de bibliotheek (en niet een andere organisatie of partij) te bezoeken. Mannen vinden vaker dan vrouwen dat het feit dat je er hulp kan krijgen en er rustig kan werken belangrijke voordelen zijn van de bibliotheek. Ook voor 55-plussers is de mogelijkheid van hulp vaker dan voor jongere panelleden een belangrijke reden om de bibliotheek te gebruiken.

Omdat (ik in) de bibliotheek… 89% 90%

toegang heb tot allerlei boeken en andere materialen 44% 45%

een prettige omgeving is

41% 36%

goedkoop / gratis is 27% 23%

hulp kan krijgen (van het bibliotheekpersoneel of andere bezoekers) 14% 15%

de enige plek is waar ik toegang heb tot deze diensten

13% 11%

even ergens anders ben

onder de mensen ben

6% 6%

privacy heb

6% 5% 3% 5%

rustig kan werken samen kan zijn of werken met anderen

1% 2%

anders, namelijk...

1% 2%

Midden Overijssel (n=488) BiebPanel (n=19.722)

0%

20%

40%

60%

80%

100%

"Wat zijn de belangrijkste redenen om hiervoor de bibliotheek te gebruiken en geen andere organisatie of partij?"


12

2. Maatschappelijke waarde


13

2.1 De bibliotheek is een betaalbare en laagdrempelige manier van informatievoorziening De maatschappelijke waarde van de bibliotheek ligt volgens leden in de eerste plaats in de betaalbare, laagdrempelige informatievoorziening voor de samenleving. Het is een plek om kennis te vergroten, anderen te ontmoeten en bij de tijd te blijven. De bibliotheek is bovendien toegankelijk voor iedereen. De bibliotheek stimuleert en bevordert leesplezier van kinderen, brengt mensen in aanraking met andere culturen en biedt de mogelijkheid tot persoonlijke ontwikkeling.

Samenvatting totale BiebPanel: een volledig overzicht van de reacties van Cluster Midden-Overijssel is terug te vinden in de bijlage.

Als je even aan de leestafel gaat zitten dan kom je al gauw in gesprek met vreemde mensen, gesprekken die vaak heel leuk uitpakken.

Boeken lezen moet voor iedereen blijven. Te beginnen bij kinderen. Veel lezen betekent automatische ontwikkeling. Voor kids maar ook voor volwassenen.

Een plek waar eenieder zijn wereld kan verbreden, vooroordelen kan verliezen en interesses kan ontwikkelen.

Heel toegankelijk voor iedereen én betaalbaar..

"Wat vindt u voor de samenleving het meest belangrijke voordeel van de bibliotheek? Hoe is de bibliotheek van maatschappelijke waarde?"


14

2.2 De maatschappelijke waarde is groot, vooral op economisch welzijn, ontspanning en inspiratie

maakt mijn dorp/stad aantrekkeli jker om te wonen

De panelleden van het Cluster Midden-Overijssel vinden vaker dan het totale Panel dat de bibliotheek mensen verbindt, waaronder relatief veel frequente(re) bezoekers van de bibliotheek en leden van de vestigingen Olst-Wijhe en Raalte. Vrouwen vinden wat vaker dan mannen dat de bibliotheek inspiratie geeft. Jongeren tot 35 jaar zien de maatschappelijke waarde van de bibliotheek op een aantal punten wat minder dan oudere panelleden; ze geven nl. minder vaak dan gemiddeld aan dat de bibliotheek kennis ook toegankelijk maakt voor mensen met minder geld, belangrijk is voor de kenniseconomie en hun dorp of stad aantrekkelijker maakt om te wonen (dat laatste noemt men in vestiging Kampen ook minder). BiebPanel De bibliotheek… - % (helemaal) mee eens

(Helemaal) mee eens

maakt kennis ook ondersteu is een plek zorgt dat toegankelij nt mensen helpt waar mensen is k voor in hun mensen bij mensen beter mee belangrijk mensen persoonlijk het leren met hun kunnen voor de die minder e van vragen doen in de kenniseco geld ontwikkeli nieuwe terecht samenlevi verbindt inspiratie nomie hebben ng dingen kunnen ng mensen

Ontspanning en inspiratie

Zelfredzaamheid

BiebPanel

mee eens … biedt mensen de(Helemaal) mogelijkheid om te ontspannen

93%

92%

88%

86%

BiebPanel

… geeft inspiratie (Helemaal) mee eens

… is een plek waar mensen met hun vragen terecht kunnen … zorgt dat mensen beter mee kunnen doen in de samenleving

77%

62% 75%

76%

75%

BiebPanel

Economisch welzijn (Helemaal) mee eens BiebPanel

… is belangrijk voor de kenniseconomie

Sociale binding

79%

80%

… verbindt mensen

62%

57%

95%

95%

… maakt mijn dorp/stad aantrekkelijker om te wonen

86%

85%

(Helemaal) mee eens

BiebPanel … maakt kennis ook toegankelijk voor mensen die minder geld hebben

(Helemaal) mee eens

BiebPanel Persoonlijke ontwikkeling


(Helemaal) mee eens

… ondersteunt mensen in hun BiebPanel persoonlijke ontwikkeling

82%

82%

82%

81%


(Helemaal) mee eens

… helpt mensen bij het leren van BiebPanel nieuwe dingen


15

2.2 Weinig verschillen tussen de leeftijdsgroepen in wat zij als maatschappelijke waarde van de bibliotheek zien maakt mijn dorp/stad aantrekkeli jker om te wonen

Jongere panelleden zien de rol van de bibliotheek op het gebied van zelfredzaamheid iets minder dan de oudere groepen. BiebPanel De bibliotheek… - % (helemaal) mee eens

(Helemaal) mee eens

maakt kennis ook ondersteu is een plek zorgt dat toegankelij nt mensen helpt waar mensen is k voor in hun mensen bij mensen beter mee belangrijk mensen persoonlijk het leren met hun kunnen voor de die minder e van vragen doen in de kenniseco geld ontwikkeli nieuwe terecht samenlevi verbindt inspiratie nomie hebben ng dingen kunnen ng mensen

Ontspanning en inspiratie

Zelfredzaamheid

BiebPanel 91% 92% 92% 91%

mee eens … biedt mensen de(Helemaal) mogelijkheid om

te ontspannen

BiebPanel

64% 73% 78% 78%

… is een plek waar mensen met hun vragen terecht kunnen 82% 88% 87% 83%

… geeft inspiratie (Helemaal) mee eens

62%

69% 74% 77% 77%

… zorgt dat mensen beter mee kunnen doen in de samenleving

BiebPanel

Economisch welzijn (Helemaal) mee eens BiebPanel

Sociale binding 76% 80% 81% 81%

… is belangrijk voor de kenniseconomie

54% 59% 59% 56%

… verbindt mensen

(Helemaal) mee eens 91% 95% 96% 94%

BiebPanel … maakt kennis ook toegankelijk voor mensen die minder geld hebben

… maakt mijn dorp/stad aantrekkelijker om te wonen

(Helemaal) mee eens

BiebPanel Persoonlijke ontwikkeling

Uitsplitsing leeftijd totale BiebPanel

(Helemaal) mee eens 76% 82% 83% 84%

… ondersteunt mensen in hun BiebPanel persoonlijke ontwikkeling (Helemaal) mee eens

76% 85% 86% 86%

16-35 jaar (n=1.511) 35-55 jaar (n=7.181)

79% 81% 82% 82%

… helpt mensen bij het leren van BiebPanel nieuwe dingen


55-65 jaar (n=5.686) 65+ (n=6.908)

16

3. Persoonlijke waarde


17

3.1 Lenen van materialen voor leden van grote waarde, naast kennis opdoen, inspiratie en rust Bibliotheekleden geven aan dat het lenen en lezen van boeken – en in mindere mate e-books, films, muziek en tijdschriften – het meest belangrijke voordeel van de bibliotheek voor henzelf is. In de bibliotheek zoeken zij op een betaalbare, laagdrempelige manier naar informatie, vergroten hun kennis en doen nieuwe inspiratie over allerlei onderwerpen op. Verder is de bibliotheek een plek van rust en ontspanning. Bovendien is de bibliotheek een plek om in contact te komen met andere mensen, culturen en ideeën. Een deel van de leden neemt zijn of haar kinderen er graag mee naar toe, om hun leesplezier en ontwikkeling te stimuleren.

Samenvatting totale BiebPanel: een volledig overzicht van de reacties van Cluster Midden-Overijssel is terug te vinden in de bijlage.

Lenen van boeken, tijdschriften en films, heerlijk neuzen in een rustgevende omgeving.

Leesvaardigheid van mijn kinderen, plezier in en ontspanning van lezen voor mijzelf en mijn kinderen stimuleren.

Mezelf ontwikkelen door in contact te komen met boeken en films die ik zelf niet zo snel had opgezocht.

De bibliotheek biedt mij een prettige plek om me te ontspannen en in kennis te verrijken.

"Wat is voor u het meest belangrijke voordeel van de bibliotheek? Hoe is de bibliotheek voor u van persoonlijke waarde?"


18

3.2 Persoonlijke waarde ligt vooral in kennis opdoen, geld besparen en ontstressen informatie of advies bij praktische problemen onder de me minder of vragen mij beter mensen eenzaam heb kan ben heb gevonden redden geweest gevoeld

De panelleden van Cluster Midden-Overijssel zeggen vaker dan het totale Panel dat ze door de bibliotheek afstand hebben kunnen nemen van de dagelijkse stress en onder de mensen zijn geweest. Daarentegen geven zij minder vaak dan gemiddeld aan dat zij dankzij de bibliotheek van kunst en literatuur hebben genoten. Vrouwen zeggen vaker dan mannen dat zij door de bibliotheek onder de mensen zijn geweest. De groep tot 35 jaar noemt minder vaak dan de oudere groepen het feit van kennisverbreding. BiebPanelheeft de bibliotheek ervoor gezorgd dat ik… - % (helemaal) mee eens In de afgelopen 12 maanden 12% 13%

(Helemaal) mee eens

Persoonlijke ontwikkeling

Zelfredzaamheid

BiebPanel

(Helemaal) mee eens … mijn kennis verbreed / verdiept heb

30%

75%

72%

43%

44%13%

37% bij praktische … informatie of advies problemen of vragen heb gevonden

BiebPanel

… nieuwe ideeën / (Helemaal) standpunten mee/ eens invalshoeken heb leren kennen

… mij beter kan redden

13%

afstand heb kunnen invalshoek nemen van kunst / mijn werk en heb van literatuur beter heb dagelijkse heb kunnen geld heb kennen stress genoten doen bespaard

41%

13%

13%

37%

30%

BiebPanel

Ontspanning en inspiratie (Helemaal) mee eens BiebPanel

… afstand heb kunnen nemen van dagelijkse stress(Helemaal) mee eens

Sociale binding 41%

59%

50%

44%

… onder de mensen ben geweest

61% 61%

BiebPanel

… van kunst / literatuur heb genoten

55%

… me minder eenzaam heb gevoeld

64% 15%

(Helemaal) mee eens

64%

55%

18%

15%

BiebPanel (n=21.301) 50%

(Helemaal) mee eens

… geld heb bespaard BiebPanel

12%


(Helemaal) mee eens

… mijn werk beter heb kunnen doen BiebPanel

13%

18%

Economisch welzijnBiebPanel

nieuwe ideeën / standpunt

44%

61%

59%

61%


19

informatie of advies bij praktische problemen onder de me minder of vragen mij beter mensen eenzaam heb kan ben heb gevonden redden geweest gevoeld

3.2 Jongere panelleden ervaren meer waarde op het gebied van ontspanning, inspiratie en economisch welzijn en minder op zelfredzaamheid BiebPanelheeft de bibliotheek ervoor gezorgd dat ik… - % (helemaal) mee eens In de afgelopen 12 maanden

(Helemaal) mee eens

Persoonlijke ontwikkeling

12% 13%

Zelfredzaamheid

BiebPanel

(Helemaal) mee eens … mijn kennis verbreed / verdiept heb BiebPanel

… nieuwe ideeën / (Helemaal) standpunten mee/ eens invalshoeken heb leren kennen

71% 73% 72% 71%

30%

42% 44% 46% 41% 13% 13%


32% 41% 41% 42%

… mij beter kan redden

15% 14% 13% 13%

BiebPanel

Ontspanning en inspiratie (Helemaal) mee eens BiebPanel

… afstand heb kunnen nemen van dagelijkse stress(Helemaal) mee eens

BiebPanel

Sociale binding 41% 62% 60% 51% 36%

… me minder eenzaam heb gevoeld 15%

Uitsplitsing leeftijd totale BiebPanel

(Helemaal) mee eens

… geld heb bespaard

13% 11% 11% 12%

18%

Economisch welzijnBiebPanel

(Helemaal) mee eens

30% 29% 29% 31%


61% 61%

(Helemaal) mee eens

… mijn werk beter heb kunnen doen BiebPanel

44%

57% 59% 66% 69%

… van kunst / literatuur heb genoten


37% bij praktische … informatie of advies problemen of vragen heb gevonden

25% 20% 17%

16-35 jaar (n=1.511) 7%

69% 68% 62% 51%

64%

55%

35-55 jaar (n=7.181) 55-65 jaar (n=5.686)

50%

59%

65+ (n=6.908)

BiebPanel


20

3.3 Trainingen en workshops leiden vooral tot meer kennis en vaardigheden en inspireren om verder te leren De training / cursus / workshop… heeft bijgedragen in het vergroten van mijn kennis op een bepaald gebied

22%

heeft bijgedragen aan mijn vaardigheden

15%

heeft mij geïnspireerd / gestimuleerd om verder te leren of mij verder te verdiepen

14%

heeft bijgedragen aan mijn zelfvertrouwen

8%

64%

57%

31%

heeft bijgedragen aan het leggen van nieuwe sociale contacten

6%

28%

Mee eens

19%

35%

6%

Helemaal mee eens

15%

53%

heeft mij geholpen me beter te redden in het dagelijks leven en/of in mijn werk

0%

10%

Niet mee eens, niet mee oneens

7% 3%

20%

Mee oneens

33%

30%

40%

50%

6%

12%

6%

15%

60%

Helemaal mee oneens

6%

9% 4% 10%

34%

33%

5% 5%

70%

80%

8%

12%

10%

90% 100%

Weet niet / geen mening

"In hoeverre bent u het eens of oneens met de volgende uitspraken over deze opleiding/training/cursus die u heeft gevolgd?" Let op! Op basis van totale BiebPanel, indien deelgenomen aan (online) opleiding (n=1.008)


21

3.4 Activiteiten leiden vooral tot meer kennis Oudere panelleden zeggen iets vaker dat activiteiten hebben bijgedragen aan het vergroten van hun kennis, maar iets minder vaak dat activiteiten hebben geholpen zich beter te redden in het dagelijks leven.

De activiteit… heeft bijgedragen in het vergroten van mijn kennis op een bepaald gebied

19%

heeft mij geïnspireerd / gestimuleerd om verder te leren of mij verder te verdiepen

heeft bijgedragen aan mijn vaardigheden

13%

7%

Mee eens

Niet mee eens, niet mee oneens

33%

24%

35%

21%

heeft mij geholpen me beter te redden in het dagelijks leven en/of in 4% mijn werk 0%

23%

31%

heeft bijgedragen aan mijn zelfvertrouwen 4%

12% 4%

45%

heeft bijgedragen aan het leggen van nieuwe sociale contacten 5%

Helemaal mee eens

58%

10%

14%

38%

20%

Mee oneens

30%

40%

16%

50%

60%

Helemaal mee oneens

9%

11%

11%

17%

38%

17%

6%

70%

9%

9%

9%

80%

11%

13%

15%

90% 100%

Weet niet / geen mening

"In hoeverre bent u het eens of oneens met de volgende uitspraken over de activiteit van de bibliotheek die u heeft bezocht?" Let op! Op basis van totale BiebPanel, indien deelgenomen aan activiteit (n=2.414)


22

4. Opbrengsten in internationaal perspectief


23

4.1 Bibliotheek grootste rol voor leesplezier, vakanties en hobby’s 98%

98%

65%

67%

Me oplei den voor en/of ontwi kkele n van Deel alge nem men Deel en Zelf Buite e nem aan amat nacti profe en en eurk Zorg viteit ssion aan Beoe geni unst voor en ele en/of fene eten Cons beoe mijn onde vaar volge n van ume fene kind( rnem digh Vind Het n Inter van kunst Soci nten- n eren) en eden en uitvo van esse een & ale , en/of en/of (bijv. voor van eren maat in hobb cultu cont econ creat bege sport mijn mog van scha gesc y ur (in acte omis ieve leidin ) werk elijkh speci ppelij hied (bijv. en n en che activi g bij en/of / eden fieke Won ke enis tuinie buite relati en teite huis inter profe voor take en discu Het en ren / Scho n de es juridi n werk esse ssion studi n en ssies Huis vinde maat fotog Gezo ling / biblio met sche onde of in de ele e / voor huisv en houd n scha rafer ndhe studi thee ande zake rnem studi natu loop oplei mijn estin deba elijk van ppij en) id e k) ren n en e ur baan ding werk g t werk werk

Leesplezier Reizen en vakanties

Zelfstudie in vrije tijd, persoonlijke ontwikkeling / zelfontplooiing

Interesse in geschiedenis en maatschappij Beoefenen van een hobby (bijv. tuinieren / fotograferen) Gezondheid

Scholing / studie

Deelnemen aan en genieten van kunst & cultuur (in en buiten de bibliotheek)

Sociale contacten en relaties met anderen

Consumenten-, economische en juridische zaken Midden Overijssel (n=514) BiebPanel (n=21.301)

59%

60%

59%

59%

65%

59%

51%

47%

36%

41%

34%

38%

36%

31%

26%

26%

Panelleden van het Cluster Midden-Overijssel hebben vaker dan het totale BiebPanel wat aan de bibliotheek gehad op het gebied van het beoefenen van hobby’s en sociale contacten en relaties met anderen, BiebPanel maar hebben juist weer minder vaak dan gemiddeld profijt gehad van 3% Vaak / soms 4% als het gaat om scholing/studie en deelname aan en de bibliotheek BiebPanel genieten van 8% kunst en cultuur (in en buiten de bibliotheek). Vaak / soms 10%

BiebPanel Mannen hebben11% vaker dan vrouwen profijt gehad van de bibliotheek Vaak / soms 12% BiebPanel als het gaat om hun interesse in geschiedenis en maatschappij; 13% 18% Vaak / soms vrouwen hebben juist weer vaker dan mannen iets aan de bibliotheek BiebPanel gehad als het gaat om onderwerpen met betrekking tot gezondheid. 19% Vaak / soms Ook de groep 55-65 jaar20% heeft op dit onderwerp (gezondheid) meer BiebPanel profijt gehad van de bibliotheek, in vergelijking met de andere 19% Vaak / soms 18% leeftijdsgroepen. BiebPanel 21% Vaak / soms 22% BiebPanel Jongeren tot 35 jaar hebben vaker dan oudere panelleden profijt 23% 28% Vaak / soms gehad van de bibliotheek voor wat betreft scholing/studie, maar juist BiebPanel weer minder vaak dan gemiddeld als het gaat om reizen en 23% Vaak / soms 24% vakanties. BiebPanel 55-plussers hebben vaker dan jongere panelleden iets aan de 26% Vaak / soms 31% bibliotheek gehad op het gebied van deelname aan en genieten van BiebPanel 26% economische en juridische zaken. Vaak / soms kunst & cultuur en consumenten-, 26% BiebPanel 31% 36% Vaak / soms Frequente bibliotheekbezoekers noemen vaker dan minder frequente BiebPanel bezoekers de rol van de bibliotheek op het gebied van sociale Vaak / soms 34% 38% contacten en relaties met anderen en consumenten, economische en BiebPanel juridische zaken. 41% Vaak / soms 36% BiebPanel 47% 51% Vaak / soms BiebPanel 59% Vaak / soms BiebPanel

"Hoe vaak heeft u op de volgende gebieden iets aan de bibliotheek gehad?" - % soms + vaak


24

4.1 Bibliotheek kleinere rol op zakelijk gebied

31%

26%

Zorg voor mijn kind(eren) en/of begeleiding bij huiswerk of studie

24%

23%

Buitenactiviteiten ondernemen (bijv. sport) en/of interesse in de natuur

28%

23%

Me opleiden voor en/of ontwikkelen voor mijn werk / professionele loopbaan

22%

21%

Vinden van mogelijkheden voor studie / opleiding

18%

19%

Het uitvoeren van specifieke taken voor mijn werk

20%

19%

18%

13%

12%

11%

10%

8%

4%

3%

Me oplei den voor en/of ontwi kkele n van Deel alge nem men Deel en Zelf Buite e nem aan amat nacti profe en en eurk Zorg viteit ssion aan Beoe geni unst voor en ele en/of fene eten Cons beoe mijn onde vaar volge n van ume fene kind( rnem digh Vind Het n Inter van kunst Soci nten- n eren) en eden en uitvo van esse een & ale , en/of en/of (bijv. voor van eren maat in hobb cultu cont econ creat bege sport mijn mog van scha gesc y ur (in acte omis ieve leidin ) werk elijkh speci ppelij hied (bijv. en n en che activi g bij en/of / eden fieke Won ke enis tuinie buite relati en teite huis inter profe voor take en discu Het en ren / Scho n de es juridi n werk esse ssion studi n en ssies Huis vinde maat fotog Gezo ling / biblio met sche onde of in de ele e / voor huisv en houd n scha rafer ndhe studi thee ande zake rnem studi natu loop oplei mijn estin deba elijk van ppij en) id e k) ren n en e ur baan ding werk g t werk werk

Zelf amateurkunst beoefenen en/of creatieve activiteiten ondernemen

Wonen en huisvesting

Deelnemen aan en/of volgen van maatschappelijke discussies en debat Huishoudelijk werk

Het vinden van werk

Midden Overijssel (n=514) BiebPanel (n=21.301)

Panelleden van het Cluster Midden-Overijssel hebben vaker dan in het totale Panel iets gehad aan de bibliotheek op het gebied van het zelf beoefenen van amateurkunst en/of het ondernemen BiebPanel van creatieve activiteiten (waaronder relatief veel 35-55 jarigen), 3% Vaak / soms 4% het ondernemen van buitenactiviteiten (bijvoorbeeld sport) en/of BiebPanel interesse in de natuur, en wonen en huisvesting (dit laatste minder 8% Vaak / soms 10% genoemd in Ommen). BiebPanel 11% Vaak / soms 12% BiebPanel Vrouwen hebben vaker dan mannen profijt van de bibliotheek Vaak / soms gehad als het gaat13% om18% het zelf beoefenen van amateurskunst BiebPanel en/of het ondernemen van creatieve activiteiten en het uitvoeren 19% Vaak / soms 20%hun werk. van specifieke taken voor BiebPanel 19% Vaak / soms 18% BiebPanel 21% Vaak / soms 22% BiebPanel 23% 28% Vaak / soms BiebPanel 23% Vaak / soms 24% BiebPanel 26% 31% Vaak / soms BiebPanel 26% Vaak / soms 26% BiebPanel 31% 36% Vaak / soms BiebPanel Vaak / soms 34% 38% BiebPanel Vaak / soms 36% 41% BiebPanel 47% 51% Vaak / soms BiebPanel 59% Vaak / soms BiebPanel

"Hoe vaak heeft u op de volgende gebieden iets aan de bibliotheek gehad?" - % soms + vaak


25

4.2 Toelichting internationale onderzoek Internationaal onderzoek naar waarde openbare bibliotheken In 2012/2013 is een aantal vragen over de (persoonlijke) waarde van de bibliotheek gesteld aan inwoners van Nederland, Noorwegen, Finland, Zuid-Korea en de VS. Voor Nederland heeft de KB dit onderzoek gecoördineerd in het kader van het meerjarig programma ‘Meten Maatschappelijke opbrengst’. Uitkomsten Leesplezier wordt in alle landen als belangrijkste opbrengst gezien. Opvallend is dat Nederland en Noorwegen verder op bijna alle vlakken lager scoren dan de andere landen. In de VS ervaren mensen overall het meest profijt van de bibliotheek. Dat kan komen omdat bibliotheken daar meer of andere diensten aanbieden op allerlei gebieden of omdat bibliotheeklidmaatschap daar gratis is en de openingstijden ruim, maar ook omdat de overheid minder actief is of mensen weinig toegang hebben tot andere partijen die hierin een rol kunnen spelen. Verschillen in doelgroep internationale onderzoek en BiebPanel Goed om te weten is dat het Nederlandse onderzoek is uitgevoerd op een steekproef die representatief was voor de hele Nederlandse bevolking: dus leden en niet-leden van de bibliotheek. De steekproef bestaat dus bijvoorbeeld ook voor de helft uit mannen en de helft uit vrouwen. De vraag over het profijt van de bibliotheek is gesteld aan alle deelnemers die in de afgelopen 12 maanden minstens eenmaal in de bibliotheek waren geweest. Dit is dus een andere doelgroep dan het BiebPanel, waar leden van de bibliotheek in zitten, die zich bovendien hebben aangemeld voor een bibliotheekpanel. Het BiebPanel bestaat bijvoorbeeld voor ongeveer drie kwart uit vrouwen. De vraag over het profijt van de bibliotheek is aan alle BiebPanelleden gesteld, ook aan de leden die al meer dan 12 maanden de bibliotheek niet (fysiek) hebben bezocht (3%). Over het geheel genomen zien we dat de BiebPanelleden (logischerwijs) meer profijt van de bibliotheek hebben ervaren dan de deelnemers aan het onderzoek van de KB.


Publieksversie onderzoek Van het onderzoek is net een publieksversie verschenen: De maatschappelijke waarde van openbare bibliotheken in Nederland: een enquêteonderzoek. De KB heeft in juli 2015 papieren exemplaren aan directeuren van alle openbare bibliotheken in Nederland verstuurd.

26

4.2 Nederlanders ervaren op bijna alle vlakken minder profijt van de bibliotheek dan in de meeste andere landen (met uitzondering van leesplezier) 80 FINLAND

70 60

NORWAY

50 40

THE NETHERLANDS

30 USA

20 10

SOUTH KOREA

0

Bron: Oomes (2015) De maatschappelijke waarde van openbare bibliotheken in Nederland: een enquêteonderzoek. Den Haag, KB


27

4.2 Leesplezier in alle deelnemende landen het belangrijkste. In Nederland en Noorwegen ervaren inwoners op andere vlakken minder profijt dan in Finland, Zuid-Korea en de USA Top 3 Noorwegen • Leesplezier • Zelfstudie in vrije tijd • Geschiedenis en maatschappij

Top 3 USA • Leesplezier • Zelfstudie in vrije tijd • Geschiedenis en maatschappij

74% 66% 61%

44% 23% 21%

Top 3 Finland • Leesplezier • Zelfstudie in vrije tijd • Reizen en vakanties

Top 3 Nederland • Leesplezier • Reizen en vakanties • Zelfstudie in vrije tijd

68% 27% 25%

Top 3 BiebPanel • Leesplezier • Reizen en vakanties • Zelfstudie in vrije tijd

98% 67% 60%

74% 64% 50%

Top 3 Zuid-Korea • Leesplezier 65% • Vinden mogelijkheden 64% voor studie / opleiding • Zelfstudie in vrije tijd 61%

"Hoe vaak heeft u op de volgende gebieden iets aan de bibliotheek gehad?“ - % soms + vaak


28

5. Laaggeletterdheid en beperkte digitale vaardigheden


29

5.1 Veel panelleden zien de bibliotheek als instelling die een rol kan spelen voor laaggeletterden en zouden zelf actief willen doorverwijzen Mannen en 65-plussers denken vaker dan vrouwen en jongere panelleden dat de bibliotheek daar veel kennis en goede materialen voor heeft en laaggeletterden verder zou kunnen helpen. Vrouwen zeggen juist vaker dan mannen dat ze niet aan de blibliotheek zouden denken. Nee, ik zou me daar niet mee bemoeie n en hem of haar nergens naar…

7%

6%

Ja, ik denk dat de bibliotheek daar veel kennis en goede materialen voor heeft en hem of haar verder zou kunnen helpen

Nee, ik zou niet aan de bibliothe ek denken, ook al heeft die daar missc…

Nee, ik zou hem of haar naar een andere instantie doorver wijzen, want die heeft…

64%

27% 60%

24% Nee, ik zou hem of haar naar een andere instantie doorverwijzen, want die heeft daar meer kennis over

6%

Nee, ik zou niet aan de bibliotheek denken, ook al heeft die daar misschien wel veel kennis over

24%

27%

Nee, ik zou me daar niet mee bemoeien en hem of haar nergens naar doorverwijzen

6%

6%

6%

7% Midden Overijssel (n=514)

6%


Ja, ik denk dat de

"Stel dat u een buurman/buurvrouw of kennis heeft, die niet goed kan lezen, zou u hem of haar dan doorverwijzen naar (spreekuren of cursussen in) de bibliotheek?"


30

5.2 Panelleden zien ook een rol voor de bibliotheek voor minder digitaal vaardigen, maar iets minder dan voor laaggeletterden Ook als het gaat om minder digitaal vaardigen denken mannen en 65-plussers vaker dan vrouwen en jongere panelleden dat de bibliotheek daar veel kennis en goede materialen voor heeft en hem of haar verder zou kunnen helpen. Vrouwen zeggen ook hier weer vaker Nee, ikdat ze niet aan de blibliotheek zouden denken. zou me daar niet mee bemoeie n en hem of haar nergens naar… Nee, ik zou niet aan de bibliothe ek denken, ook al heeft die daar missc…

Nee, ik zou hem of haar naar een andere instantie doorver wijzen, want die heeft…

5%

4%

Ja, ik denk dat de bibliotheek daar veel kennis en goede materialen voor heeft en hem of haar verder zou kunnen helpen

42%

46%

Nee, ik zou hem of haar naar een andere instantie doorverwijzen, want die heeft daar meer kennis over

13%

12%

Nee, ik zou niet aan de bibliotheek denken, ook al heeft 37% die daar misschien wel veel kennis over

40%

37%

4%

5%

Nee, ik zou me daar niet mee bemoeien en hem of haar 40% nergens naar doorverwijzen

Midden Overijssel (n=514) 12%


13%

Ja, ik denk dat de dat u een buurman/buurvrouw of kennis heeft, die niet goed met de computer kan omgaan en daardoor niet weet hoe "Stel

je een DigiD moet aanvragen, zou u hem of haar dan doorverwijzen naar (spreekuren of cursussen in) de bibliotheek?"


31

6. Gebruik en ontmoeting


32

6.1 Meest gebruikte diensten zijn: materialen lenen, thuis digitale aanbod gebruiken en rondsnuffelen De panelleden van het Cluster Midden-Overijssel hebben vaker dan in het totale Panel rondgesnuffeld/inspiratie opgedaan, maar minder vaak dan gemiddeld gebruik gemaakt van de zithoek, koffiehoek of het café, activiteiten bezocht die door de bibliotheek zijn georganiseerd en gebruik gemaakt van werkplekken. Vrouwen hebben vaker dan mannen vanuit huis gebruik gemaakt van de digitale diensten van de bibliotheek, de kinderafdeling bezocht/kinderen begeleid en activiteiten bezocht. Frequente bibliotheekbezoekers hebben vaker dan minder frequente bezoekers ter plekke materialen gelezen of ingezien. 90% 89%

Materialen van de bibliotheek lenen 66% 65%

Vanuit huis gebruik maken van de digitale diensten van de… 58% 52%

Rondsnuffelen / inspiratie opdoen 45% 42%

Ter plekke (in de bibliotheek) materialen lezen / inzien 26% 27%

Ter plekke informatie zoeken

25% 25%

Ter plekke gebruik maken van de digitale diensten

15% 19%

Gebruik maken van de zithoek, koffiehoek of het café

18% 18%

Kinderafdeling bezoeken / kinderen begeleiden

9% 12%

Activiteiten bezoeken die zijn georganiseerd in of door de bibliotheek

6% 8%

Kopiëren / scannen / printen Informatiepunt bezoeken

3% 4%

Deelnemen aan een opleiding/ training / cursus / workshop

3% 4%

Een werkplek om te studeren, huiswerk te maken of te werken

2% 4%

Oefenen of kennis maken met nieuwe technologieën en apparaten

1% 2%

Deelnemen aan een online cursus / workshop / oefenprogramma

1% 1%


Gamen

0% 0%


3% 3%

Afgelopen jaar geen gebruik gemaakt van dit soort diensten 0%

20%

40%

60%

80%

100%

"Van welke bibliotheekdiensten heeft u de afgelopen 12 maanden gebruik gemaakt?"


33

6.2 Ontmoetingsfunctie komt ook naar voren, bijv. met mensen die panelleden gewoonlijk niet spreken informatie of advies bij praktische problemen onder de me minder of vragen mij beter mensen eenzaam heb kan ben heb gevonden redden geweest gevoeld

In Midden-Overijssel zijn de panelleden vaker dan gemiddeld toevallig buren, vrienden of andere bekenden tegengekomen (vrouwen meer dan mannen). Frequente bilbiotheekbezoekers geven vaker dan minder frequente bezoekers aan dat zij in gesprek zijn geraakt met mensen die zij in het dagelijkse leven normaal niet spreken. Het aandeel panelleden dat aangeeft geen andere mensen te hebben gesproken in de bibliotheek ligt lager dan in het totale Panel. BiebPanel

61%

12% (Helemaal)van mee eens Hulp of advies gekregen een medewerker van de bibliotheek 13%

64%

BiebPanel 30%

(Helemaal) mee eens

37%

60%

Toevallig buren, vrienden of andere bekenden tegengekomen BiebPanel (Helemaal) mee eens

45%

13% 13%

17%


BiebPanel Hulp of advies gekregen van of gegeven aan een andere bezoeker

17%

(Helemaal) mee eens

BiebPanel In gesprek geraakt met mensen die ik in het dagelijkse leven (Helemaal)normaal mee eens niet spreek

41%

14%

44%


37% 30%

… me minder eenzaam heb gevoeld

13% 12%

61% 61%

15%

BiebPanel

15% (Helemaal) mee eens Mensen gesproken met een andere achtergrond (cultuur / afkomst18% / religieuze- of levensbeschouwelijke overtuiging) dan mijzelf BiebPanel

7% 6% Midden Overijssel 64% (n=501) 55%

(Helemaal) mee eens

14%

BiebPanel Ik heb geen andere mensen gesproken in de bibliotheek


Sociale binding In de afgelopen 12 maanden heeft de bibliotheek ervoor gezorgd dat ik…


20% 50%

(Helemaal) mee eens BiebPanel

0%

20%

40%

60%

59%

80%

100%

"Wat voor soort ontmoetingen heeft u de afgelopen 12 maanden in de bibliotheek gehad met andere mensen?"


34

Steekproef


35

Samenstelling Steekproef (1) Verdeling over vestigingen en responspercentage Welke vestiging bezoekt u het vaakst? Midden Overijssel de Bibliotheek Hardenberg 155 de Bibliotheek Kampen 155 de Bibliotheek Raalte 82 de Bibliotheek Ommen 63 de Bibliotheek Olst-Wijhe 59 Responspercentage Midden Overijssel

BiebPanel

Extra bibliotheken

Uitgenodigd

960

35.299

31.106

Deelgenomen

514

17.287

4.014

54%

49%

13%

Responspercentage is Noord Friesland


36

Samenstelling Steekproef (2) Verdeling leeftijd en geslacht Aantal deelnemers

BiebPan el

Midden Overijssel n=

514

BiebPanel 21.301

Onbeke nd

0% 0%

27%

65 jaar of ouder

32%

55 jaar tot 65 jaar

is Midden Overijssel Leeftijd

25% 27%

41%

35 tot 55 jaar

Midden Overijssel

BiebPanel

16 tot 35 jaar

7%

7%

35 tot 55 jaar

41%

34%

55 jaar tot 65 jaar

25%

27%

65 jaar of ouder

27%

32%

Onbekend

0%

0%

Midden Overijssel

BiebPanel

54,6

56,7

16 tot 35 jaar

34%

7%

7%

BiebPan el

Midden Overijss el

is Midden Overijssel Gemiddelde leeftijd

is Midden Overijssel Geslacht

BiebPan el

Midden Overijssel

BiebPanel

Man

19%

23%

Vrouw

81%

77%

is Midden Overijssel


37

Cluster Midden-Overijssel

Recommend Documents