Rijksdienst voor Ondernemend Nederland september 2015
Cijfers Elektrisch Vervoer (t/m 31 augustus 2015) Dit overzicht geeft een indruk van de ontwikkeling van elektrisch vervoer in Nederland. Het wordt maandelijks samengesteld door de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland, in opdracht van het ministerie van Economische Zaken. De cijfers mogen met bronvermelding (Rijksdienst voor Ondernemend Nederland – RVO.nl) gebruikt worden.
Aantal geregistreerde elektrische voertuigen in Nederland1 Aantal per Type voertuig Personenauto (BEV)
31-12-2013
31-12-2014
30-06-2015
31-07-2015
31-08-2015
4.161
6.825
8.425
8.542
8.707
Personenauto (E-REV, PHEV) # Bedrijfsauto < 3500 Bedrijfsauto > 3500 Bus * Quadricycles (vh driewielig) Motorfiets Totaal op de weg Bromfietsen Snorfietsen Brommobielen Totaal inclusief brom/ snorfiets/brommobiel
24.512
36.937
47.227
49.325
50.926
669 39 73 632 125 30.211 3.130 19.772 141
1.258 46 80 769 196 46.111 3.441 23.850 172
1.363 50 89 827 275 58.256 3.538 26.332 205
1.372 50 88 836 277 60.490 3.559 26.790 207
1.392 52 88 842 280 62.287 3.568 27.202 207
53.254
73.574
88.331
91.046
93.264
* Inclusief trolleybussen en een aantal hybride bussen; # Exclusief volledig hybride voertuigen
Ontwikkeling aantal geregistreerde elektrische voertuigen in Nederland2 (excl. brom- en snorfietsen)
1 2
RDW, m.i.v. 31-08-2013 op basis van gegevensmodel op basis van aandrijflijn- en brandstofconcept RDW, m.i.v. 31-08-2013 op basis van gegevensmodel op basis van aandrijflijn- en brandstofconcept
Rijksdienst voor Ondernemend Nederland september 2015
Top 5 geregistreerde modellen plug-in hybride elektrische auto (31-08-2015)3 Model
Voertuigtype
Aantal
Mitsubishi Outlander Volvo V60 Pug-in hybrid Opel Ampera Volkswagen Golf Toyota Prius Plug-in
Personenauto Personenauto Personenauto Personenauto Personenauto
18.779 11.090 4.947 4.492 4.090
(PHEV) (PHEV) (E-REV) (PHEV) (PHEV)
Verschil t.o.v. vorige maand +202 +39 -15 +443 +17
Top 6 geregistreerde modellen volledig elektrische auto (31-08-2015)4 Model
Voertuigtype
Tesla Model S Nissan Leaf Renault Zoe Smart ForTwo / Electric Drive BMW I3
Personenauto Personenauto Personenauto Personenauto Personenauto
Renault Twizy
Quadricycle (BEV)
Aantal
(BEV) (BEV) (BEV) (BEV) (BEV)
3.742 1.253 1.011 765 475
Verschil t.o.v. vorige maand +113 -6 +12 +6 +15
401
0
Registratie EVs ten opzichte van totaal registraties per periode5 Registraties in periode
2013
Totaal registraties
2014
1 jan. – 31 aug. 2015
augustus 2015
419.388 (100%)
390.402 (100%)
266.376 (100%)
31.255 (100%)
22.415 (5,3%)
15.089 (3,9%)
15.871 (6,0%)
1.766 (5,7%)
- Waarvan BEV
2.251 (0,5%)
2.664 (0,7%)
1.882 (0,7%)
165 (0,5%)
- Waarvan E-REV, PHEV
20.164 (4,8%)
12.425 (3,2%)
13.989 (5,3%)
1.601 (5,1%)
Totaal EV registraties
Streefwaarden Plan van Aanpak Elektrisch Rijden6 Doelstelling
Elektrische voertuigen op de weg (3 of meer wielen) 2015
15.000 tot 20.000
2020
200.000
2025
1.000.000
2011-12
1.579
2012-12
7.311
2013-12
30.086
2014-12
45.915
2015-08
62.007
Realisatie
3
RDW, m.i.v. 31-08-2013 op basis van gegevensmodel op basis van aandrijflijn- en brandstofconcept RDW, m.i.v. 31-08-2013 op basis van gegevensmodel op basis van aandrijflijn- en brandstofconcept 5 BOVAG, via www.bovag.nl 6 Plan van aanpak 2011-2015 ‘Elektrisch rijden in de Versnelling’ 4
Rijksdienst voor Ondernemend Nederland september 2015
Aantallen laadpunten7 Aantal geïnstalleerd per Standaard laadpunten Publiek (24/7 openbaar toegankelijk) Semi-publiek (beperkt openbaar toegankelijk) Snellaadpunten Publiek en semi-publiek Private laadpunten Inschatting op basis van onderzoek in 2012 en extrapolatie op basis van geregistreerde EVs
7
31-12-2013
31-12-2014
30-06-2015
31-07-2015
31-08-2015
3.521
5.421
6.696
6.838
7.065
2.249
6.439
7.936
8.379
8.677
106
254
358
392
389
18.000
28.000
Gebaseerd op cijfers van stichting e-laad, EV-Box B.V, NUON en Essent, The New Motion (cijfers t/m 31-10-2012) en Oplaadpalen.nl (vanaf cijfers tm 30-11-2012). Voor cijfers t/m 28-02-2014 is de aanname gemaakt dat laadpalen van elaad, Nuon en Essent publiek zijn en de overige laadpalen in het bestand semi-publiek. Vanaf 31-03-2014 is in de data van Oplaadpalen.nl aangegeven of laadpunten (semi-)publiek zijn.
Rijksdienst voor Ondernemend Nederland september 2015
Special: Toekomstige EV modellen De afgelopen jaren is het aantal elektrische voertuigen in Nederland flink gestegen. Ook het aanbod vanuit de voertuigfabrikanten groeit: steeds meer merken bieden een groeiend aantal modellen aan, en ook de prestaties van EV’s laten een positieve ontwikkeling zien. Om beter zicht hierop te krijgen, heeft de Hogeschool van Amsterdam8 (HvA) in juli 2015, op verzoek van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland, een analyse uitgevoerd naar toekomstige ontwikkelingen op de markt van elektrische voertuigen. Deze special is op de analyse gebaseerd en schetst een beeld van wat Nederland de komende jaren kan verwachten aan nieuwe modellen; BEV’s, HEV’s, PHEV’s, E-REV’s, als ook voertuigen met een brandstofcelsysteem. Tevens wordt, voor zover mogelijk, de ontwikkeling van de elektrische range, de voertuigprijzen en de autoklassen9 in beeld gebracht. Bronnen en aannames Bij het opstellen van de overzichten heeft de HvA gebruik gemaakt van diverse online bronnen: nieuwsberichten van autofabrikanten, persberichten, conferentiemateriaal, diverse blogs en fora, etc. De data is, behoudens op hun website, niet geverifieerd bij fabrikanten zelf. Indien meerdere bronnen verschillende informatie aangeven over een voertuig is dit aangegeven in een bereik. Achterin deze special is een selectie van de gebruikte bronnen opgesomd. Verder zijn onderstaande opmerkingen van toepassing: De vermelde voertuigen zijn voor zover bekend nog niet beschikbaar op de Nederlandse markt (peildatum 1 juli 2015) en komen dit naar verwachting wel in het genoemde jaar. In het geval er enkel een jaar van Europese introductie bekend is, is dit overgenomen als het te verwachten jaar van introductie in Nederland; Hoe verder in de toekomst wordt gekeken, hoe minder er over modellen bekend is. Lege cellen in tabellen staan gelijk aan ontbrekende / niet gevonden data; Modellen waarvan een verwacht introductiejaar bekend is, zijn meegenomen in de overzichten. De focus hierbij ligt op de aankomende jaren: 2015, 2016 en 2017; De autoklassen zijn toegekend ofwel op basis van vermelding van een klasse in de gebruikte bronnen, ofwel door de HvA auteurs. Achterin deze special zijn de autoklassen benoemd; Het is niet met zekerheid te zeggen of en wanneer de genoemde modellen daadwerkelijk op de Nederlandse markt verschijnen. Toekomstige volledig elektrische voertuigen Tabel 1 toont de volledig elektrische voertuigen die de komende jaren naar verwachting op de Nederlandse markt verschijnen, op alfabetische volgorde per merk en naar jaar van introductie. In totaal zijn 14 modellen van 9 fabrikanten benoemd, welke tot 2018 op de Nederlandse markt komen.
8
Onderzoeksprogramma Urban Technology, onder begeleiding van dhr. Rutger Beekman en mevr. Susanne Balm De autoklassen zijn gebaseerd op de segmentatie zoals geïntroduceerd door de Europese Commissie, welke samengevat is weergegeven op: https://nl.wikipedia.org/wiki/Autoklasse 9
Rijksdienst voor Ondernemend Nederland september 2015
Merk
Model
Audi
R8 E-tron
Audi
Autoklasse9
Introductie
Prijs min (euro)10
Prijs max (euro)10
E-range min (km)11
E-range max (km)11
kW max
B
2016
€ 180.000
450
338
Q8 E-tron
B
2017
€ 117.795*
595
367
Audi
A2Q
H
2018
Audi
Q6 E-tron
G
2018
€ 67.958
BMW
i5
J
2016
€ 45.306
Chevrolet
Bolt
J
2017
€ 27.183*
320
Honda
Fit
L
2016
€ 37.000
100
Infiniti
LE
B
2017
€ 45.306
Nissan
Leaf
D
2016
Renault
ZOE
C
2015
€ 18.122
Tesla
Model X
D
2016
€ 63.428*
Tesla
Model 3
G
2017
€ 31.714
Tesla
Roadster
B
2017
Volkswagen
e-Golf
L
2015
500 € 54.367
402
700
275
300
322
125
161
306
227
240
65
425
514
320
400
€ 98.766
322
644
182
€ 36.000
150
190
84
€ 42.500
Tabel 1: Toekomstige volledig elektrische voertuigen
Wat valt op Grote variatie in prijs en klasse. Gemiddeld kosten de modellen €62.000. De prijzen van de voertuigen kennen echter wel een grote variatie met de Renault ZOE als goedkoopste BEV met een verwachte prijs van €18.000 en de Audi R8 E-tron met een verwachte prijs van €180.000. De spreiding van de voertuigen over de verschillende autoklassen is redelijk gelijk. Met 4 modellen is de compacte klasse (B) het best vertegenwoordigd van de in totaal 8 klassen. Alleen de miniklasse (A), de hogere middenklasse (E), de topklasse (F) en grote SUV’s (M) zijn niet vertegenwoordigd in de hier getoonde voertuigen. Het gemiddelde (opgegeven) bereik van de BEV’s is bijna 350 kilometer. Uitgesplitst naar bereik per introductiejaar zoals opgegeven door de fabrikanten is er sprake van een stijging in actieradius voor de 14 modellen: zie de grafiek hiernaast. 12
10
98
250
De voertuigprijzen verschillen vaak per bron: de gevonden min. en max. prijs is weergegeven. De prijzen met een asterisk* zijn omgerekend naar euro middels de gem. wisselkoers over de 1e helft van 2015: €1 is $1,1036. De consumentenprijs van deze modellen zal in Nederland naar verwachting hoger liggen als gevolg van het Nederlandse belastingstelsel. 11 Het elektrische bereik is vaak gebaseerd op meerdere bronnen die verschillende waardes aangeven. Het min. en max. bereik is weergegeven. Voor de Tesla’s betreft het verschillende uitvoeringen van een model. Een bereik in mijlen is omgerekend naar kilometers. 12 De in de grafiek getoonde waardes per jaar zijn berekend op basis van beperkte gegevens: het gemiddelde bereik voor 2015 en 2018 is gebaseerd op door de fabrikanten opgegeven gegevens van twee modellen. De waardes van 2016 en 2017 komen respectievelijk van 4 en 6 modellen (zie de tabel voor individuele waardes).
Rijksdienst voor Ondernemend Nederland september 2015
Toekomstige HEV’s, PHEV’s en E-REV’s Tabel 2 toont de HEV’s, PHEV’s en E-REV’s die de komende jaren naar verwachting op de Nederlandse markt verschijnen. In totaal staan er 26 modellen van 15 verschillende fabrikanten in de tabel. Merk
Model
Autoklasse9
Soort
Introductie
Prijs min (euro)10
E-range max (km)13
CO2uitstoot (gr/km)
pk15
kW16
93
Batterij (kWh)
14
Audi
Q7 e-tron 3.0
L
PHEV
2016
€ 75.000
36
50
258
Audi
Q7 e-tron quattro
L
PHEV
2016
€ 75.000
56
50
373
BMW
x5 e drive40
L
PHEV
2016
€ 66.416
31
77
245
BMW
330e
D
PHEV
2016
€ 45.000
35
49
250
BMW
740e
F
PHEV
2016
40
49
326
12,5
Cadillac
CT6
E
PHEV
2016
64
335
18,4
Cadillac
ELR
G
E-REV
2016
60
233
17,1
Chevrolet
Volt
D
E-REV
2016
€ 27.183*
80
149
18,1
Chrysler
Town & Country
K
PHEV
2016
€ 23.559*
64
Ford
C-Max Plug In Hybrid
J
PHEV
2015
Hyundai
Sonata Hybrid
D
HEV
2015
Hyundai
Sonata Plug-in Hybrid
D
PHEV
2015
Infiniti
Qx60 Hybrid
D
HEV
2015
€ 41.228*
Infiniti
Qx50 HybrId
D
HEV
2016
€ 38.000
Mercedes Benz
GLC 350e 4Matic
L
PHEV
2015
€ 55.000
34
Mercedes Benz
S550
F
PHEV
2015
€ 90.611*
32
Nissan
Pathfinder hybrid
L
HEV
2017
€ 27.183*
Nissan
GT-R hybrid
H
HEV
2017
Peugot
308 R
C
HEV
2015
Peugot
Quartz
L
PHEV
2016
Porsche
Cayenne S EHybrid
M
PHEV
2015
Porsche
Panamera S
F
PHEV
2015
Toyota
Camry
D
HEV
2017
Volkswagen
Twin up
A
PHEV
2015
Volkswagen
Passat GTE
D
PHEV
2015
Volvo
XC90 T8 PHEV
M
PHEV
2015
€ 63.428*
€ 34.995
30
98
46
€ 27.183* € 36.244*
17,3
39
9
7,6 199
1,6
202
9,8
85
8,7
80
8,7
270
170
3
50
270
170
36
333
70
10,8
70
9,4
65
329 250 600
70
€ 69.227
36
71
333
50
27
69
8,6
€ 44.590
37
45
218
9,9
€ 75.995
40
49
408
9,2
€ 99.763
Tabel 2: Toekomstige HEV’s, PHEV’s en E-REV’s
13
Het bereik van het voertuig wanneer enkel op de elektromotor en zonder bijladen wordt gereden. De uitstootgegevens zoals opgegeven door de fabrikant. 15 Toont ofwel het vermogen van de verbrandingsmotor ofwel het gecombineerde vermogen. Dit laatste is het geval wanneer er in de kW-kolom geen cijfer is vermeld. 16 Toont het vermogen van de elektromotor. Indien geen waarde is vermeld en er wel een waarde in de pk-kolom staat, dan betreft het vermogen in de pk-kolom het gecombineerde vermogen van beide motoren. 14
Rijksdienst voor Ondernemend Nederland september 2015
Wat valt op Divers aanbod in de komende jaren. Naar verwachting komen er in totaal 26 modellen van 15 verschillende fabrikanten op korte termijn op de Nederlandse markt. Het grootste aantal modellen komt naar verwachting dit jaar (2015) of volgende jaar (2016) op de markt met respectievelijk 12 en 11 modellen. De spreiding van de voertuigen over de verschillende autoklassen is vrij groot: alleen de compacte klasse (B) en limousines (I) zijn niet vertegenwoordigd in het te verwachten aanbod. Een groot deel van de 26 modellen valt in de middenklasse- (D) of de SUV- categorie (L) met respectievelijk 8 en 6 modellen. PHEV is het meest voorkomende type hybride voertuig onder de hier getoonde modellen. 17 van de 26 modellen zullen als PHEV op de markt komen en 7 modellen als HEV. Een dalende gemiddelde prijs en toenemend elektrisch bereik. Uit de hier getoonde (beperkte) gegevens komt naar voren dat de gemiddelde prijs van een hybride voertuig in 2016 zal dalen ten opzichte van de gemiddelde prijs in 2015 met een kleine 7%. Het gemiddelde elektrische bereik van de getoonde modellen stijgt in 2016 t.o.v. 2015: van 37 naar 52 kilometer.
Toekomstige brandstofcelvoertuigen Tabel 3 toont de voertuigen met brandstofcelsystemen die tot 2030 naar verwachting op de Nederlandse markt zullen verschijnen, op alfabetische volgorde per merk en naar jaar van introductie. In totaal zijn 7 modellen van 4 fabrikanten opgenomen. Tabel 3: Toekomstige brandstofcelvoertuigen
Merk
Model
BMW
G
180
>2020
483
BMW
5-series GT FCV i8 FCV
H
178
2020
483
Honda
FCV
D
100
>2016
€ 50.000
€ 70.000
Mercedes
F015
F
200
2030
€ 271.834
€ 453.056
Mercedes
Ener-G-Force
L
Mercedes
F125
F
170
Nissan
Terra
L
79
2016
€ 108.733
Mirai
D
113
<2017
€ 70.000
Toyota
Autoklasse9
kW
Introductie
Prijs min (euro)10
Prijs max (euro)10
Range min (km)11
Range max (km)11
300
698
480 1100
2025
800 950
998 500
Wat valt op Zeer beperkt aanbod op korte termijn. De hier getoonde voertuigen met brandstofcelsystemen zijn vrijwel allemaal conceptvoertuigen. Zoals de tabel laat zien zijn de Japanse merken (Honda, Nissan en Toyota) de enige die voor 2020 met een brandstofcelvoertuig op de Nederlandse markt veronderstellen te komen. De overige merken (BMW en Mercedes) hebben beide 2 modellen met brandstofcelsystemen ontwikkeld, die pas na 2020 op de Europese/Nederlandse markt zullen verschijnen. de Mercedes F015 naar verwachting pas in 2030. De getoonde voertuigen zullen volgens het huidige ontwerp gebruikmaken van waterstof en brandstofcel voor de energievoorziening. De modellen kennen een relatief hoog gemiddeld bereik: een kleine 700 kilometer.
Rijksdienst voor Ondernemend Nederland september 2015
De autoklassen Benaming Miniklasse (submini's) Compacte klasse (kleine auto's) Compacte middenklasse (kleine middenklasse) Middenklasse Hogere middenklasse Topklasse (grote auto's/luxe modellen) Sportieve modellen Sportwagens Toplimousines Midi MPV's (gebaseerd op middenklasse) Grote MPV's SUV's Grote SUV's
Segment A B C D E F G H I J K L M
Selectie van gebruikte bronnen URL http://2016carsreviews.com/ http://2016conceptcars.com/ http://2016hybridcars.com/ http://evobsession.com/ http://evobsession.com/new-electric-cars-market-2015-list/ http://insideevs.com/ http://www.2016phev.com/ http://www.autokopen.nl/ http://www.autoweek.nl/nieuweautos http://www.digitaltrends.com/car-reviews/ http://www.edmunds.com/fuel-economy/whats-coming-alternative-vehicles-2013-15.html http://www.evo.co.uk/ http://www.futurecars.com/ http://www.greencarreports.com/ http://www.groen7.nl/ https://www.autoblog.com https://www.autowereld.com https://www.futurecarmodel.com https://www.zap-map.com/top-10-electric-vehicles-coming-soon-in-2015/ Met dank aan de Hogeschool van Amsterdam, onderzoeksprogramma Urban Technology, voor de inhoudelijke bijdrage aan deze special: Rutger Beekman (onderzoeker):
[email protected] Susanne Balm (project manager):
[email protected] Ruben Stam (student) Maarten Wolfswinkel (student) Erick Ferreira Reyes (student)