Chronische pijn: enkele inzichten in een multifactoriële problematiek

Chronische pijn: enkele inzichten in een multifactoriële problematiek

stress functionele beperkingen

relationele problemen

angst werkverzuim/conflict slaapproblemen medische overconsumptie

Stefaan Van Damme

chronische pijnpatiënt financiële problemen

depressie sociale isolatie

aanhoudende pijn/lichamelijke klachten

- er is geen enkel belangenconflict of financiële band met de industrie -

cognitieve problemen

WVV-NVVG congres 16 mei 2014 – Stefaan Van Damme


En vooral…  Klachten vaak niet in verhouding tot pathologie  Pijn en beperkingen blijven ondanks fysisch herstel of adequate medische behandeling

Pathologie

Pijn

Beperkingen



1

Verklaringen onbegrepen pijn vanuit dualisme

Risico’s van “psychologiseren”    

 Geveinsd  Ingebeeld (tussen de oren)  Psychische stoornis (gemaskeerde depressie)  Psychogeen

Psychogene pijn is geen diagnose in DSM-V (2013) We weten nog niet alles over het lichaam Etiket werkt stigmatizerend Onbegrip/ongeloof werkt pijngedrag in de hand (“If you have to prove you are ill, you can't get well”; Hadler, 1976)

 Nadelig voor de arts-patiënt relatie, behandelmotivatie, therapietrouw,…



Definitie van pijn “Pijn is een onplezierige, sensorische en emotionele ervaring die gepaard gaat met feitelijke weefselbeschadiging of die beschreven wordt in termen van een dergelijke beschadiging.” (IASP, 1986) WVV-NVVG congres 16 mei 2014 – Stefaan Van Damme


2



1. Nociceptie

3. Brein verwerkt en interpreteert boodschap

4. Brein activeert beschermende systemen

2. Alarmsignaal verstuurd (adopted from: Butler & Moseley, 2003)



3

Wanneer het alarmsysteem overgevoelig wordt…  Centrale sensitizatie  Verhoogde prikkelbaarheid en synaptische werkzaamheid nociceptieve neuronen centrale zenuwstelsel  Gevolg van uitbarsting activiteit in nociceptoren  Rol van leren en geheugen (Woolf, 2011) WVV-NVVG congres 16 mei 2014 – Stefaan Van Damme


Wanneer het brein misleid wordt…

(Mancini et al., 2011, Psych Sci) WVV-NVVG congres 16 mei 2014 – Stefaan Van Damme


4

Experimenteel onderzoek toont aan dat…  Manipulatie verwachting pijn beïnvloedt pijnperceptie (subjectief en objectief)  Visuele signalen die gekoppeld worden aan pijn lokken zelf activiteit uit in hersengebieden die instaan voor pijnverwerking  Manipuleren van visuele informatie pijnlocatie beïnvloedt pijnervaring WVV-NVVG congres 16 mei 2014 – Stefaan Van Damme

Fear of pain is more disabling than pain itself Gordon Waddell, 1993


vrees

piekeren

Psychologische sensitisatie catastroferen

hypervigilantie


Chronische pijn = chronische interruptie

PIJN

     

Werk Huishoudelijke taken Ontspanning/slaap Sociaal leven Zelfverzorging Routine fysieke activiteiten


5

Disuse Hinder Depressie

Letsel Herstel

Vermijdingsgedrag Hypervigilantie Pijn

Volharden

Vrees voor beweging, pijn, en letsel Catastroferen

Geen vrees (Vlaeyen et al., 1995)


Moeten patiënten gewoon volharden?  Subgroep patiënten doet dit al!  Steeds meer indicaties dat dit risico’s inhoudt  Blijvend negeren normale interruptie dagelijkse activiteiten door pijn kan leiden tot schade aan spierweefsel, zenuwen, beenderen, en ligamenten  Verstoring herstelperiode acuut letsel en risico op chronificatie WVV-NVVG congres 16 mei 2014 – Stefaan Van Damme

Zoektocht naar controle  Zoektocht naar oplossing voor pijn centraal in leven  Copingstrategieën gericht op controle: vermijdingsgedrag, medicatie, doctorshopping,…  Maar: geen pasklare oplossing voor chronische pijn + vaak oncontroleerbaar  Paradoxale effecten: meer hinder + daling in levenskwaliteit WVV-NVVG congres 16 mei 2014 – Stefaan Van Damme


6

En wat met sociale factoren?



Persoonlijkheid

Negatieve sociale interacties  Onbegrip sociale omgeving en gezondheidszorg  Leiden tot frustratie en kwaadheid  Effect op behandelmotivatie, therapietrouw  Interfeert met pijnrevalidatie programma’s

erfelijkheid

Disuse

Pathologie

Pijn

Stress Coping Catastroferen Depressie


Doctor Shopping

Socioeconomische status

Werktevredenheid

Hinder

Sociale steun Vermijding


7

Vragen?

[email protected] WVV-NVVG congres 16 mei 2014 – Stefaan Van Damme

8

Chronische pijn: enkele inzichten in een multifactoriële problematiek

Recommend Documents