CHANGE IN EDUCATION…
Nieuwegein, 5 maart 2013 Jonneke Adolfsen
Change in education... Jonneke Adolfsen, VO-raad, 5 maart 2013
van voorstel… via uitvoering… naar borging
Change in education... Jonneke Adolfsen, VO-raad, 5 maart 2013
Change in education… ….. is easy to propose, hard to implement and extraordinary difficult to sustain (Hargreaves & Fink, “Sustainable Leadership”)
Change in education... Jonneke Adolfsen, VO-raad, 5 maart 2013
Inhoud • De wetenschap • Monitoring praktijkervaringen landelijke pilots • Reflectie en uitwerking
Change in education... Jonneke Adolfsen, VO-raad, 5 maart 2013
Ervaringen…
Change in education... Jonneke Adolfsen, VO-raad, 5 maart 2013
Borging • Een ontwikkeling is geborgd als deze na een bepaalde tijd nog steeds algemeen zichtbaar is binnen de school (Datnow, 2005)
• Belangrijkste criterium: de getrouwheid waarmee de vernieuwing wordt gecontinueerd, ook als extra ondersteuning en middelen niet meer beschikbaar zijn (Han en Weiss, 2005)
Change in education... Jonneke Adolfsen, VO-raad, 5 maart 2013
Inspectie van het Onderwijs (2009) Excellente scholen onderscheiden zich vooral door een beter didactisch handelen en een betere leerlingenzorg, maar ook door een betere kwaliteitszorg: ze evalueren de prestaties van leerlingen systematischer en borgen hun kwaliteit beter. Ze
werken
daardoor opbrengstgerichter dan andere
scholen, en dat vertaalt zich in goede opbrengsten die ze over schooljaren heen laten zien en vasthouden. Change in education... Jonneke Adolfsen, VO-raad, 5 maart 2013
Nogmaals borging • Onderwijsontwikkeling kan gezien worden als geborgd als het niet meer gezien wordt als iets nieuws of anders maar als onderdeel van zowel de eigen normen en waarden als de procedurele structuur. (McLauglin & Mitra , 2001) • Bij borging is vooral de continue aandacht voor evaluatie en de daaruit voortvloeiende veranderingen die een dynamische omgeving vragen van belang. (McIntosh et al., 2009) Change in education... Jonneke Adolfsen, VO-raad, 5 maart 2013
U.S. Department of Education (2010) – gemiddeld genomen boeken CSR-scholen weinig vooruitgang maar individuele scholen hebben hun resultaten duidelijk verbeterd – belangrijke onderscheidende factoren: • gedeeld onderwijskundig leiderschap, • schoolklimaat, • aandacht voor instructie, • datagebruik • externe ondersteuning. – de verschillende scholen combineren deze factoren op een verschillende manier en leggen verschillende accenten, afhankelijk van de eigen situatie. Change in education... Jonneke Adolfsen, VO-raad, 5 maart 2013
Cyclisch proces • Borging is geen aparte fase die plaatsvindt na de implementatie van de gewenste ontwikkeling, maar is een onderdeel van continue schoolontwikkeling als een cyclisch proces. (Anderson en Stiegelbauer, 1994; Coburn, 2003; McLaughlin Mitra, 2001; McIntosh et al., 2009; Darling-Hammond & Rothman, 2011)
Change in education... Jonneke Adolfsen, VO-raad, 5 maart 2013
&
Onderwijsontwikkeling in de praktijk • Veel variatie in ontwikkeling in scholen – Doelen (bijv. curriculair en pedagogischdidactisch) – Aanpak (bijv. top-down, bottom up, combinatie) – Resultaten (van geïsoleerde veranderingen tot schoolbreed)
Change in education... Jonneke Adolfsen, VO-raad, 5 maart 2013
Onderwijsontwikkeling in de praktijk Maar ook: • Scholen zien zich geconfronteerd met ontwerpproblematiek: – Inhoudelijk Wat pakken we aan? Welke resultaten streven we na? Wat betekent dat op leerling-, klas-, school- en schooloverstijgend niveau? (nano, micro, meso, macro) – Technologisch Hoe gaan we te werk? Hoe zorgen we bijv. voor doorgaande leerlijnen? – Sociaal-politiek Wie betrekken we, wanneer, in welke rollen? Wie beslist? Change in education... Jonneke Adolfsen, VO-raad, 5 maart 2013
Leiderschap en synergie • Om duurzame veranderingen binnen een school en tussen scholen tot stand te brengen is synergie nodig tussen: – curriculumontwikkeling – schoolorganisatieontwikkeling – professionele ontwikkeling van alle betrokkenen
Change in education... Jonneke Adolfsen, VO-raad, 5 maart 2013
Synergie in ontwikkelingen (copyright SLO)
curriculumontwikkeling curriculum op nano-(leerling)niveau
professionele ontwikkeling
schoolorganisatieontwikkeling
Change in education... Jonneke Adolfsen, VO-raad, 5 maart 2013
Pilots taal en rekenen • In het kader van de invoering van de referentieniveaus • Landelijk project, 4 jaar • Veel begeleiding • Ruim tijd en aandacht voor professionalisering projectleiders • Monitoring
Change in education... Jonneke Adolfsen, VO-raad, 5 maart 2013
Project 1 • Groot bestuur po en vo in middelgrote stad • Korte lijnen, overzichtelijk • Sterke projectleider, theoretisch kader, inhoud én pedagogisch-didactisch handelen, toetskalender, PDCA-cyclus, externe deskundigheid, …..
Wat kan er misgaan?
Change in education... Jonneke Adolfsen, VO-raad, 5 maart 2013
Knelpunt Het hebben van de functie van leidinggevende valt niet altijd samen met zeggenschap
Change in education... Jonneke Adolfsen, VO-raad, 5 maart 2013
Project 2 • • • • •
Relatief taalarm krimpgebied Sense of urgency Bestaand netwerk Nieuwsbrieven Inhoudelijke activiteiten op werkvloer- en managementniveau Wat kan er misgaan?
Change in education... Jonneke Adolfsen, VO-raad, 5 maart 2013
Knelpunt
Stevige persoonlijke contacten zijn niet hetzelfde als een stevig netwerk
Change in education... Jonneke Adolfsen, VO-raad, 5 maart 2013
Project 3 • • • •
Gebied met relatief veel taal- en rekenachterstand Sense of urgency Ervaren projectleider Snelle start, veel deelnemende scholen Wat kan er misgaan?
Change in education... Jonneke Adolfsen, VO-raad, 5 maart 2013
Knelpunt
Commitment uitspreken is niet hetzelfde als betrokken zijn en maakt dus nog geen netwerk
Change in education... Jonneke Adolfsen, VO-raad, 5 maart 2013
Cruciaal • Formuleer nauwkeurig voor welk probleem het beoogde project een oplossing biedt • Beschrijf – wat je gaat doen, – hoe je het gaat doen, – wat daarvoor nodig is (tijd, middelen, mensen,…..) – hoe je gaat bepalen of je doelen bereikt zijn en of je interventies geëigend bleken
Change in education... Jonneke Adolfsen, VO-raad, 5 maart 2013
Bezinning • Wie doen er mee? • Netwerkvorming, mensen met zeggenschap • Uitwisseling, verkenning, band creëren • Beperkte groep of hele school?
• Wat pak je aan? • Waarop vind je elkaar? What’s in it for me / us? What makes me / us tick? Urgentie? Idealisme? Elkaar vinden op gezamenlijk doel • Elementen van het curriculum (doorlopende leerlijnen, continuïteit)
• Hoe pak je het project aan? • Projectmatig werken • Feedback organiseren, terugkijken naar gezamenlijk doel • Rol projectleider, schoolleider, docenten, leerlingen en andere betrokkenen
Change in education... Jonneke Adolfsen, VO-raad, 5 maart 2013
Waarop vind je elkaar?
Change in education... Jonneke Adolfsen, VO-raad, 5 maart 2013
Fasen in innovatieve trajecten Beoogd (Intended)
Denkbeeldig (Ideal, Ideological, Idealistic)
Formele, Geschreven (Formal, Written) Uitgevoerd (Implemented)
Geïnterpreteerd (m.n. door leraren, maar ook anderen…; cf. false clarity; painful unclarity)
(Perceived)
In actie (Operational) Bereikt (Attained)
Ervaren (m.n. door leerlingen)
(Experiential, Experienced)
Geleerd (Learned) Change in education... Jonneke Adolfsen, VO-raad, 5 maart 2013
Uitwerking • Alignment / verbinding • Professionele leergemeenschappen • Datagestuurd keuzes maken • Eigenaarschap en gedeelde verantwoordelijkheid
Change in education... Jonneke Adolfsen, VO-raad, 5 maart 2013
Alignment en duurzaam verbeteren Landelijk Leiderschapscentrum Expertis Leidinggeven aan Leren en Verbeteren Dutch Center for Educational Leadership
Leiderschapstraining op niveau
Alignment en Continu Verbeteren vanuit de Systeembenadering voor Kwaliteitszorg (TQE) in de 21e eeuw Gedeeld Leiderschap
Niveau
BESTUUR
DLT:
(Schoolbestuur) (Bestuur) (College van Bestuur) (Bovenschools Manager)
District Leadership Team
PLG Leiderschapsteams
SCHOOL
BLT:
School
Building Leadership Teams (per gebouw dus)
(Directie) (Rector) (Clusterdirecteur) (Meerscholendirecteur) (Locatiedirecteur) (Managementteam) (Centraal Verbeterteam) (Verbeterteam + Omgeving)
PLG Verbeterteams
KLAS/Docenten
PLC:
Klassen/Groepen (Docenten) (Ontwikkelteams) (Leerteams) (Verbeterteams + ouders) (Teams) (Vakgroepen)
Professional Learning Communities
PLG Klasseteams
KLAS/Leerlingen
CLC:
Klas/Groep
Classroom Learning Community
(Verbeterteams Leerlingen + Docent)(+Ouders)
Documenten/Doelen
• •
1 Pagina Plan Beleidsplan
•
• • • •
Verzorgt een overzichtelijk Plan on a page vanuit het bestuur (doelen/data) Communicatie en alignment (rapporteert aan stakeholders) Geeft stem aan klant en stakeholders (inzicht in besluiten)
District Strategic Plan on a Page
Afgestemde en SMART geformuleerde doelen en werken met de PDSA Verbetercirkel
PLG Bestuursteam
Rollen en Verantwoordelijkheid
Resultaten/Data
Overleg
Management Dashboard (Bovenschools)
1 x per kwartaal
Board Balanced Scorecard
Geeft richting aan (missie/visie) en communiceert hierover Stelt verbeterplannen op en monitort de uitvoering. Bevordert leiderschap op alle niveaus binnen de school (capacity building). Brengt lijn aan in het werken met PLG’s (Alignment) en legt hierover verantwoording af. Professionalisering m.b.t. denken in systemen en processen en werken TQM instrumenten.
1 pagina plan Schoolplan
• • • •
Stemt doorlopende leerlijnen af tussen klassen of inhoud. Stemt verbeterdoelen af, maakt deze SMART en zet ze in PDSA proces Geeft invulling aan 4 PLC vragen Stelt systeem op voor RT en interventieteam
1 pagina plan Groepsplan
Kwaliteitsmuur (Datamuur)
Class Room Plan on a Page met SMART doelen!
Classroom Data Center
• • • •
Betrekt leerlingen bij 21e eeuw leren Bevordert proceseigenaarschap en afleggen van verantwoording Stemt klassedoelen af met verbeterdoelen. Betrekt de groep en de leerlingen bij het realiseren van doelen
1 pagina plan Leerlingplan
Leerlingmap
Student Plan on a Page met SMART doelen!
(Leerlingportfolio) Student Data Folder
•
School Plan on a Page
1 pagina plan Schoolverbeterplan(nen) Improvement Plan on a Page
Change in education... Jonneke Adolfsen, VO-raad, 5 maart 2013
Management Dashboard (School)
1 a 2 x per maand
School Balanced Scorecard
2-4 x per maand
Dagelijks 4 x per maand Klasoverleg
[email protected]
Change in education... Jonneke Adolfsen, VO-raad, 5 maart 2013