Chadasjot. Klára den Tex (93) en Daphne Katzin (33) markeren het 60-jarige WIZO Nederland. Nieuwsblad van WIZO Nederland

Jaargang 20, nummer 1 OKTOBER 2008

Chadasjot In dit nummer :

Jubileumdag zondag 16 november Hilton A’dam De geschiedenis van WIZO Nederland De WIZO film is klaar! ‘Plaatjes en praatjes’ van vroeger… Oktober 2008

Klára den Tex (93) en Daphne Katzin (33) markeren het 60-jarige WIZO Nederland

Nieuwsblad van WIZO Nederland

Inhoud van dit jubileumnummer: COLOFON Chadasjot, het nieuwsblad van WIZO Nederland, verschijnt twee maal per jaar onder verantwoordelijkheid van het Hoofdbestuur. Adres: A.J. Ernststraat 735a, 1082 LJ Amsterdam (020) 6463017, e-mail: [email protected] internet: www.wizo.nl ABN-AMRO-bank: 54.47.01.216, Postbank: 535 617 Redactie: Riemke Reijners, Jansje Stodel, Irene Lebram. Aan dit nummer werkten mee: Margaret Mogendorff, Joyce Numann, Pamela Sturhoofd, Phita Stern. Foto’s: Phita Stern, Yvonne Gerschanowitz, Joyce Numann., Riemke Reijners Druk: Hega, Den Haag. Vormgeving en opmaak: Seashore Media, Katwijk, www.seashore.nl WIZO (Women’s International Zionist Organization), een internationale organisatie van joodse vrouwelijke vrijwilligers is in 1920 opgericht in Londen en heeft sinds 1948 haar hoofdkantoor in Tel Aviv. Er zijn WIZO federaties in 52 landen. WIZO is als NGO erkend door de VN en heeft een adviserende positie bij ECOSOC en Unicef. WIZO Nederland, in 1948 opgericht in Amsterdam, organiseert activiteiten ter bevordering van de joodse identiteit van haar leden en onderhoudt projecten voor het welzijn van de zwaksten in Israël, ongeacht hun afkomst. Afdelingen: Amsterdam, Brabant-Limburg, Friesland, Gelderland, ’t Gooi-Amersfoort, Groningen, Den Haag, Kennemerland, Rotterdam, Twente, Utrecht, Zeeland. WIZO Gesher is er voor Israëlische vrouwen in Nederland. WIZO Nederland is aangesloten bij de ECWF (European Council of WIZO Federations). Hoofdbestuur WIZO Nederland: Joyce Numann-Durlacher (voorzitter), Margriet Bouscher-Snapper (vice-voorzitter, penningmeester), Irene Lebram (communicatie), Debby Kater-Schipper (interne organisatie), Loes van den Bergh-Weijl (lid). Het volgende nummer verschijnt voorjaar 2009. Zie deadline op www. wizo.nl/agenda. Suggesties, bijdragen en foto’s (in hoge resolutie) naar: redactie@ wizo.nl of: van der Hooplaan 19, 1185 EV Amstelveen.

2 Chadasjot www.wizo.nl

Van de voorzitter ............................................................................................................................3 Een beknopte geschiedenis van WIZO Nederland ......................................................................4/5 Uitnodiging Jubileumdag ..............................................................................................................6 Yvonne Gerschtanowitz over de organisatie Jubileumdag ..............................................................7 Klára (93) en Daphne (33) over joods zijn en WIZO...................................................................11 Plaatjes en praatjes van vroeger ..............................................................................................12/13 Affiche vrijlating Ida Nudel..........................................................................................................14 Moeders en dochters over WIZO..................................................................................................15 Dudu Moatti heeft iedere inwoner iets te bieden .........................................................................19 Afdelingsnieuws en agenda ....................................................................................................20/21 Wij wensen het jarige WIZO Mazzaltov .................................................................................22/23 Hanan en Ilan over hun moeder Ina Kisch-Houthakker ...............................................................27 ‘Making of’ de WIZO film......................................................................................................28/29 Algemene ledenvergadering .........................................................................................................30 KORT............................................................................................................................................31 Penningmeesters in gesprek ...................................................................................................32/33 Historisch affiche .........................................................................................................................37 Advertenties: 8/9/10 - 16/17/18 - 24/25/26 – 33/34/35 – 38 t/m 42, achterpagina. Adverteerders: All Sports Amstelveen, Aronson Antiquairs, Bagels & Beans, Blijdesteijn Mode, Breitling horloges, Crescas, Destination Optiek, Dreese Juweliers & Antiquairs, ELHA Cosmetics, ExpressoWorld Amsterdam, Frank’s Smoke House, Fred Stoeltie Brillen Amsterdam, Galerie Lieve Hemel, Groenhof Optiek, Hergo Slagerijen, Hotel Newport Huizen, Het Fluijtje, Kisch & Zn, Klinkenberg Betimmeringen, KPMG, La Riva, Le Salon Hairstyling, Leons Register Makelaars in Assurantiën, Marion Kornmehl, Mazars, Max XL Watches, Meijers Registermakelaars in Assurantiën, Miss Etam, Oppenheim Travel, Parlare, Rivieren Apotheek, Sotheby Amsterdam, Starco Knitwear, Toff Optiek, Specialist, Vitaminstore

Advertentie

Betrouwbaar internet op maat E-mail onder uw eigen domeinnaam, website, webmail, bezoekstatistieken, spam- en virusfilter en nog veel meer. Hosting op maat – vertel ons uw wensen, en wij hebben een passende hostingoplossing voor u. Vanaf € 8,73 per maand (incl. BTW). Maar ook: ontwerp en onderhoud van websites, digitale brochures op cd-rom en online, vormgeving van gedrukte media. Dat allemaal van de vormgevers van Chadasjot! Seashore Media – internet, digitale media, vormgeving en tekst op één adres.

Seashore Media – DoDigital Sandtlaan 36-D17, 2223 GG Katwijk ZH Tel. (071) 407 6002, fax (071) 407 4365 E-mail: offi[email protected] www.seashore.nl – www.dodigital.nl

Oktober 2008

Van de Voorzitter

W

IZO 60 jaar in Nederland: waar stond WIZO in 1948 en hoe ver zijn we gekomen?

In dit prachtige jubileumnummer leest u een stukje geschiedenis, geïllustreerd met foto’s, affiches en afbeeldingen van vroeger. Oudere en jonge chaverot wisselen ervaringen uit en kinderen van actieve WIZO-moeders halen herinneringen op. Hoe inspireren wij onze (schoon)dochters om lid van WIZO te worden? Eva Numann, mijn schoonmoeder, ging nog een stapje verder. Zij inspireerde mij om in een druk bestaan tijd vrij te maken voor WIZO. Natuurlijk worden er anno 2008, alleen al door internet, nieuwe eisen gesteld aan het leiden van een organisatie, maar de voldoening om te werken aan een gemeenschappelijk doel blijft dezelfde als in de pioniersjaren. Houdt u zondag 16 november vrij in uw agenda? De Jubileumdag in het Hilton Hotel in Amsterdam belooft een mooie dag te worden met een boeiend programma voor groot en klein. We hopen met deze dag en met de opbrengst van de loterij € 60.000 bijeen te brengen voor scholing, traumaverwerking en opvoedprogramma’s voor Israëlische jongeren van 8 tot 18 jaar: Investeren in hun toekomst is investeren in de toekomst van Israël. Het jeugddorp in Nahalal werd in 1921 gebouwd. Dankzij een nalatenschap kan WIZO Nederland nu de, bijna antieke, keuken laten renoveren. In de volgende Chadasjot zullen we verslag doen van het bijzondere muziekonderwijs voor 50 peuters en kleuters, vaak uit Ethiopische gezinnen, in het gerenoveerde kinderdagverblijf in Kiriyat Gat. Komt u vooral 16 november naar de première van de eerste Nederlandse WIZO-film op de Jubileumdag. De film geeft een helder beeld van het enorme belang van WIZO in Israël en van de grote betekenis van de bijdragen van WIZO Nederland aan uiteenlopende projecten Er zijn nieuwe WIZO-federaties opgericht in India en in Servië. Ook de vrouwen daar zijn begonnen om toekomstdromen te verwezenlijken en geschiedenis te schrijven. Dankzij de inzet van de sterke vrouwen die ons voorgingen, en met uw steun en betrokkenheid mogen wij bouwen op de fundamenten die 60 jaar geleden zijn gelegd. Ik hoop dat WIZO nog vele jubilea zal vieren, wereldwijd en in Nederland.

Women’s International Zionist Organization voor een betere Israëlische samenleving Joyce Numann-Durlacher

Oktober 2008

www.wizo.nl Chadasjot 3

Geschiedenis

WIZO Nederland 60 jaar, een beknopte geschiedenis WIZO werd in 1920 opgericht door onder anderen Rebecca Sieff en Vera Weizmann om, als niet partijpolitiek gebonden vrijwilligersorganisatie, de levensomstandigheden te verbeteren van vrouwen in Palestina. Dat gebeurde door zich te richten op de opvoeding en opleiding van kinderen en meisjes. Zo werd er gezorgd voor opvang van jonge immigranten en de stichting van een landbouwschool voor meisjes in Nahalal in 1921. Hiermee leverden de WIZO vrouwen een belangrijke bijdrage aan de opbouw van de joodse staat en werd de basis gelegd voor het huidige WIZO in Israël.

I

n 1925 was WIZO uitgegroeid tot een wereldorganisatie met 25.000 leden. In 1935 vond de eerste WIZO conferentie plaats in het toenmalige Palestina. Toen op 14 mei 1948 de Staat Israël werd uitgeroepen was Rachel Kagan, voorzitter WIZO Israël, één van de ondertekenaars van de Onafhankelijkheidsverklaring. Vrouwengroep NZB wordt WIZO Nederland In 1927 namen twee leden van de in 1922 in Nederland opgerichte ‘Joodsche Vrouwenvereeniging voor Practisch Palestinawerk’ (JVPP) deel aan de WIZO Wereldconferentie in

Dit is een samenvatting van het historisch overzicht WIZO Nederland, samengesteld door Margaret Mogendorf-Overweg, voorzitter Culturele Commissie en oud-Hoofdbestuurslid. Zie www.wizo.nl voor de oorspronkelijke, complete versie. Arnhem, augustus 2008


Bazel. Vanaf 1930 was de JVPP officieel aangesloten bij de WIZO. Een aantal vrouwen dat voor de oorlog al actief was in zionistische organisaties heeft vanaf 1946 het joodszionistisch leven in Nederland nieuw leven ingeblazen. Zo stichtten zij in 1947 de ´Vrouwengroep van de NZB´(Nederlandse Zionistenbond), die vanaf 1948 WIZO Nederland heette. De oprichtsters, Ella Edersheim-Levenbach, Fieps van Emde en de vroeg gestorven Ina Kisch-Houthakker (zie ook interview in deze Chadasjot met Ilan en Hanan Kisch) leven voort in de namen van een aantal van onze projecten. Terwijl ze in het arme, naoorlogse Nederland een bestaan trachtten op te bouwen, deden de Nederlandse WIZO vrouwen hun uiterste best om voor Wereld WIZO het gevraagde geld bijeen te brengen en goederen èn voedselpakketten te sturen. Israël had het nodig. Een miljoen emigranten en de verdediging van het jonge land verzwakten de toch al niet sterke economie. Ten bate van WIZO en de projecten in Israel werd van alles georganiseerd. In de begintijd waren

er breimiddagen waar werd voorgelezen uit zionistische geschriften. Er waren galabijeenkomsten in de Amsterdamse Stadsschouwburg, bazaars, concerten, theateravonden en talloze kleinere activiteiten. Veel plaatselijke afdelingen hadden een depot met Israëlische WIZO artikelen. Jarenlang werd goede gedragen kleding naar Israël verscheept. In de jaren ’70 kwamen er ook bijdragen van andere organisaties als ‘Kinderpostzegels’ en ‘Wilde Ganzen’. In het kader van de andere WIZO doelstelling om de joodse identiteit te versterken en joodse kennis te bevorderen, waren er landelijke culturele activiteiten als zomerstudiedagen in de Lage Vuursche en Woudschoten en het tweedaagse winterseminarium. Er werd veel Ivriet gestudeerd en plaatselijk waren er cursussen, debatingclubs, lezingen en bijbelstudie kringen. 40 en 50 jaar WIZO Nederland Met het bezoek dat koningin Juliana bracht aan de fototentoonstelling ter gelegenheid van het 40 jarig bestaan van WIZO in 1960 en de ontvangst

Oktober 2008

Geschiedenis

van de WIZO delegatie op paleis Soestdijk in 1970 bij het 50-jarig bestaan, toonde ook de koningin haar betrokkenheid bij WIZO. Binnen joods Nederland heeft WIZO een unieke plaats verworven want, zo werd gezegd, “Orthodox of liberaal, bij WIZO komen ze allemaal!” WIZO Nederland werd lid van de NVR (Nederlandse Vrouwen Raad), de koepel van Nederlandse vrouwenorganisaties nadat Freddy Markx de NVR op hun aanvechtbare passieve houding had gewezen naar aanleiding van de VN vrouwenconferentie in Mexico in 1975, waar de (in later jaren weer ingetrokken) resolutie ‘zionisme=racisme’ werd aangenomen. WIZO nu Na de oorlog begonnen met 60 vrouwen in Amsterdam, telde WIZO Nederland 2400 leden in 16 afdelingen in 1970. Nu, met 1660 leden in 12 afdelingen, een Aviv (jongeren) groep en de Gesher groep voor Israelische vrouwen is WIZO nog steeds de grootste zionistische organisatie in Nederland. Al tijdens het voorzitterschap van Freddy Markx begon het proces van modernisering en professionalisering van WIZO Nederland. De veranderende maatschappij, nieuwe generaties voor wie Israël een gegeven is, de vele voor Israël fondsenwervende instanties maakten dat noodzakelijk, ondanks het feit dat WIZO een vrijwilligersorganisatie is en blijft. Het huidige hoofdbestuur heeft een efficiëntere manier van boekhouden en communicatie voor afdelingsbesturen geïntroduceerd door gebruik te maken van onze in 2000 gestarte website www.wizo. (Culturele) Activiteiten WIZO dankt haar bekendheid in Nederland vooral aan de vele fondsenwervende activiteiten. Bazaars zijn tegenwoordig vaak vervangen door muziekfestivals, maar de bloemenactie met Rosj hasjana, bridgedrives, filmvoorstellingen en de golfdagen van afdeling Twente, kunstverkopen in Den Haag, theateravonden in Amsterdam zijn er als vanouds.

Oktober 2008

Ook zijn er in verschillende plaatsen boekenmarkten. Alles wordt georganiseerd door vrijwilligers die er veel enthousiasme en tijd in steken. Tijdens pesach lunches en excursies kan iedereen weer bijpraten en wat extra’s doneren aan WIZO. De (joods)culturele dagen vinden op wisselende locaties plaats in het land en in het voorjaar op of rond internationale vrouwendag, 8 maart. Tot 2005 werd geregeld de Zomerbijeenkomst in Woudschoten gehouden. Van 1992 tot 2002 heeft WIZO tijdens het Joodse Boekenweekend een WIZO prijs uitgereikt voor het beste kinderboek. Representatie WIZO Nederland maakt deel uit van de Contactgroep Joodse Vrouwen en is vertegenwoordigd in het bestuur van het CIDI. WIZO Nederland werkte nauw samen met het Solidariteitscomité voor de Russische joden, en adopteerde de in 1978 naar Siberië verbannen Ida Nudel. Bij haar vrijlating in 1982 werd een demonstratie georganiseerd samen met andere (Nederlandse) vrouwengroepen. De in 1992 opgerichte European Council of WIZO Federations (ECWF) heeft twee zetels bij de Europese Vrouwenlobby, en een waarnemer bij de Raad van Europa. Mede-oprichters, voormalig voorzitter Annelies Cohn en voormalig secretaris en vice-voorzitter Lien Heijmans zijn beiden voorzitter van de ECWF geweest.

Paleis Soestdijk 1970: koningin Juliana ontvangt de WIZO-delegatie Op dit moment onderhoudt WIZO Nederland 13 (!) projecten in Israël. Het oudste is het Ina Kisch-Houthakker Day Care Center in Eilat; het nieuwste is het Eshkol project voor jeugdopvang en therapie in de noordelijke Negev.

WIZO kantoor en -winkel Jarenlang bevond zich in het kantoor van WIZO Nederland aan het Sarphatipark in Amsterdam de opslag van WIZO artikelen. Daarnaast waren er verkooppunten in de CIZ en Beth Shalom. In 1995 werd een winkel geopend in Amsterdam Buitenveldert, gedreven door enthousiaste vrijwilligers. Deze winkel is een echte ontmoetingsplaats geworden en de inkomsten zijn met sprongen gestegen. Ook WIZO Twente heeft een goedlopende WIZO winkel in de synagoge van Enschede.


Jubileum

Jubileumdag 60 jaar Wizo Nederland Op zondag 16 november 2008 viert WIZO Nederland haar 60-jarig jubileum met een feestelijke dag in het Hilton Hotel in Amsterdam, van 10:30 tot 18:00 uur.

U

kunt de hele dag shoppen op de bazaar, u laten verrassen door de grote hoeveelheid activiteiten en genieten van live muziek in het Grand Café en het Restaurant. Daarnaast vinden er diverse workshops plaats, waarvoor kaartjes te koop zijn.

Nederlandse WIZO film Met trots kondigt WIZO Nederland de eerste Nederlandstalige WIZO film aan, die laat zien waar WIZO voor staat, de verscheidenheid van projecten in Israël toont en een impressie geeft van in Nederland georganiseerde WIZO activiteiten. U mag dit niet missen!

Programma 12:00 Première Nederlandse WIZOfilm. Aansluitend praat schrijfster Ariëlla Kornmehl met een “special guest” 13:45 Workshops ronde 1 15:00 Workshops ronde 2 16:15 Veiling van kunst en bijzondere Items, o.l.v. Max Hemelraad, directeur Sotheby’s 17:00 Optreden “Zong, Dans en Performance”, door de deelnemers aan de workshop 17:15 Happy Hour met live muziek, door Oren Schrijver en Sharon Troostwijk 17:45 Uitslag loterij, gepresenteerd door Michel de Hond

Bestel daarom nu al uw loten voor € 10,– per stuk via [email protected] of telefoonnummer (020) 646 30 17. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met het secretariaat: A.J. Ernststraat 735a, 1082 AJ Amsterdam (020) 646 30 17, [email protected]

Gehele dag Bazaar

Met dames- en kinderkleding, cadeau-artikelen, speelgoed, cosmetica en parfumerie, bijouterieën en accessoires, WIZO winkel en boekenstand Grand Café en Restaurant

Workshops RONDE 1 (13:45)

Eten en drinken in stijl, live muziek

Vrouwenemancipatie binnen het Jodendom

WIZ-O-KIDSCLUB

Een gesprek tussen Dr. Bloeme Evers-Emden en rabbijn Marianne van Praag

De hele dag topvermaak en opvang voor kinderen vanaf 3 jaar. De kosten bedragen € 7,– per kind.

Kunst en Fundraising

En verder...

o.l.v. Joël Cahen, directeur Joods Historisch Museum

– schoonheidssalon en nagelstudio – lotenverkoop met kans op vele exclusieve prijzen – van 14:00 tot 15:30 op de foto met Vivian van Huiden uit de film “Snuf de hond in oorlogstijd”

RONDE 2 (15:00) Dirigeren Is voor Iedereen

o.l.v. dirigent Jules van Hessen Zong, Dans en Performance

voor de jeugd (6 - 12 jaar) o.l.v. Sharon Troostwijk De kosten voor deelname bedragen € 7,– per persoon per workshop. Voor alle workshops kunt u zich ter plekke aanmelden. Hiervoor geldt vol = vol.


Lotenverkoop Maak kans op schitterende exclusieve prijzen, zoals vliegtickets, overnachtingen in prachtige hotels in Nederland, dinerbonnen van toprestaurants, juwelen, een exclusieve koffiemachine, cadeaubonnen van luxe winkels en vele andere prijzen.

Oktober 2008

Interview

Yvonne Gerschtanowitz over de WIZO Jubileumdag op 16 november:

“Eén grote reünie waar iedereen bij wil zijn” vingers bij af te likken. Behalve een Grand Café met lekker en kosjer eten en drinken, zijn er kraampjes met speelgoed, kinderen dameskleding, huishoudelijke artikelen en accessoires. Bezoek(st)ers kunnen zich laten verzorgen in een nagelstudio, of een mini schoonheidssalon.

“Zo’n afgeronde klus is goed te doen, geeft veel voldoening en je houdt er leuke contacten aan over” zegt Yvonne. “Als je zelf meedoet met de organisatie van fundraisings als deze, merk je hoe leuk het is om samen iets tot stand te brengen. Ik kan het iedereen aanraden.”

Y

vonne Gerschtanowitz (1948) spreekt uit ervaring. Drie jaar geleden zat ze in de organisatie van een ander WIZO Jubileum: de viering van 85 jaar Wereld WIZO, net als nu in het Hilton Hotel in Amsterdam. “Zet er maar bij dat 16 november één grote reünie wordt die niemand wil missen” benadrukt Yvonne in het ruime, smaakvolle appartement in Amsterdam dat ze deelt met echtgenoot Max en de vriendelijke grijze poes Sjimmie. Het programma van de a.s. Jubileumdag is veelbelovend, soms letterlijk om je

Oktober 2008

‘Idols’ Er komen workshops, lezingen en optredens, met veel aandacht voor kinderen. Voor hen is er op 16 november dan ook van alles te doen. Bij de Workshops noteerde de Chadasjot opvallende namen als schrijfster Ariëlla Kornmehl, dirigent Jules van Hessen (joodse elementen in de klassieke muziek* en Dr Bloeme Evers en Prof. Marianne van Praag die een discussie leiden over emancipatie van de joodse vrouw. Kinderen kunnen muziek maken, en doen “iets met Idols”. Yvonne: “we denken dat met de kinderen ook de vaders, moeders en grootouders meekomen, en dat is precies de bedoeling. Voor de vrijwilligers in de stands is er een uitgekiend schema waardoor niemand langer dan twee uur achter elkaar aan het werk is. Ook zij hebben zo alle gelegenheid mee te doen aan de Jubileumdag. Ik vind dat deze vrijwilligers hun dochters met hun vriendinnen moeten meenemen zodat ze kunnen zien hoe het werkt bij WIZO.” Film en veiling De WIZO film*) is bijna klaar en gaat 16 november in première. Een ander

hoogtepunt van de Jubileum dag is de veiling. De opbrengst gaat in zijn geheel naar WIZO projecten voor de groep van 8 tot 18 jarigen in Israël. “We streven naar een opbrengst van minstens € 60.000, gezien het 60jarig bestaan van WIZO Nederland” zegt Yvonne. Zou ze niet zelf eens een project in Israël willen bekijken? “Jazeker” zegt Yvonne, “dan pas zie je echt wat WIZO vrouwen doen. Binnenkort ga ik naar Israel om diverse projecten te bezoeken. Dat geeft extra adrenaline. Na zo’n bezoek kun je beter overbrengen waarvoor je het doet. Als je als groep gaat is de uitwerking nog sterker, want dan stimuleer je elkaar door er over te praten. Het kan bovendien een eye-opener zijn voor jonge vrouwen, en die hebben we hard nodig bij WIZO.” Tenslotte willen we weten hoe Yvonne 30 jaar geleden zelf bij WIZO terecht kwam. Er komt een helder antwoord: “Door de jaarlijkse bazaars, waar ik al naar uitkeek om samen met mijn moeder heen te gaan.” Yvonne: “drie jaar geleden kon je bijna over de hoofden lopen. Dat willen we weer, het kan ons niet druk genoeg zijn! Laat iedereen vooral een grote tas meenemen, waar veel in kan…! Max en ik gaan er naar toe, om te genieten van de gezelligheid, om die grote tas vol te krijgen, en zo veel mogelijk workshops af te lopen.

*

Zie resp. artikel en interview in de vorige Chadasjot mei 2008, ook op www.wizo.nl/chadasjot

De WIZO Jubileumcommissie bestaat uit Guya Troostwijk, Loes van den Bergh, Margriet Hagel, Stans Barzelay, Rozette Joosten*), Emmy Toff, Joyce Numann, Margaret Mogendorff, Irene Lebram en Yvonne Gerschtanowitz. Alle bijzonderheden over de Jubileumdag staan op www.wizo.nl. De Jublileumdag begint om 10.30 en duurt tot 18.30 uur.


MOCHT ER EEN KOFFIEFEE BESTAAN DAN WOONT ZE IN EEN ILLY-CAPSULE

DE METHODE Voor de bereiding van een perfecte espresso heb je 6,7 gram excellente koffiemelange nodig. Maar dat is niet genoeg: bereidingstijd, doorlooptijd, juiste temperatuur en vakmanschap van de barista tellen natuurlijk ook mee. Dit alles heeft illy omgetoverd in een capsule waar vijf octrooien op rusten.

Maak geteisem Áuitend mesjogge!

Het Metodo Iperespresso systeem werkt met capsules die door infusie en emulsie voor een uitzonderlijk resultaat zorgen: een fluweelzachte body, een intens aroma en een dikke crèmelaag. De methode is heel eenvoudig, zelfs voor wie nog nooit in zijn leven een espresso heeft bereid. Wilt u er meer over weten, bezoek dan onze website: www.illy.com

ORDER AT 115db.nl Hoornen materialen Natuurlijke kleuren Comfortabel Exclusief Stijlvol Hoffmann & Fred’s Design

Ook op uw persoonlijk maat! Fred Stoeltie Brillen | P.C. Hooftstraat 85 | T: 020-662 4792 | Amsterdam | www.fredstoeltie.nl

© 2008 KPMG Staffing & Facility Services B.V., lid van KPMG International, een Zwitserse coöperatie. Alle rechten voorbehouden.

Wie alleen maar vooruitkijkt.

Laat links en rechts kansen liggen.

Doelgericht denken en handelen: het is een van de belangrijkste voorwaarden voor een succesvolle bedrijfsvoering. Dat geldt zowel voor de profit- als de non-profit-sector. En zowel voor grote als middelgrote organisaties. Toch kan alleen vooruitkijken gemiste kansen tot gevolg hebben. Eisen en wensen van klanten veranderen, onverwachte mogelijkheden doen zich voor. Om daar oog voor te hebben en te houden, is support essentieel. KPMG levert die support. Wereldwijd bieden we doorslaggevende services op het gebied van audit, tax en advisory. Zo geven we echte antwoorden op de vragen die in de markt leven. Antwoorden die leiden tot betere beslissingen. Meer weten over KPMG? Bel Pinny Mizrachy, telefoon (020) 656 77 21.

foto: Sharon Cohen

a course by Joods Educatief Centrum ‘Crescas’ WOMEN IN ISRAEL, FROM GOLDA (MEIR) TO DANA (INTERNATIONAL) –– by: Sigal Weissbein

Why was it forbidden for women in the kibbutz to put on make-up? Why is it that every pregnant woman in Israel can have all tests for free? How did the definition of “family” in Israel change? Do Arab women in Israel go to the army? What is “religious feminism”? Who are the “Four Mothers”? In this course we will have a closer look at the women in Israel, from the very beginning until today; women in the army, in politics, in family life, in culture and arts. A course of three meetings plus an extra meeting with a guest speaker: Mrs. Hanny Caspi, Israel’s Military attaché in the Netherlands, Belgium and Luxemburg, and representative of Israel in NATO. where Amsterdam or Apeldoorn Vitaminstore is al 10 jaar specialist in gezondheid en uiterlijke verzorging. Bij ons vindt u de gezondste voedingssupplementen en de zuiverste cosmetica. Vitaminstore verkoopt een grote selectie A-merken, waaronder Solgar, Orthica, Dr. Hauschka en Weleda. Kom eens vrijblijvend langs voor een deskundig advies!

happy! y d o b y r e Ev

when Amsterdam 4 x on Tuesday, 10, 17, 24 and 31 March 2009 20.00-22.00 hrs when Apeldoorn 4 x on Thursday, 20 and 27 November, 4 and 11 December 2008 19.30 - 21.30 hrs

Sigal Weissbein (Israël, 1971) studied ‘women and gender studies’ at the Tel Aviv University. She worked as a performer and was the artistic director of the ‘Woman Festival’ in Israel. At present she is the cultural officer at the Embassy of Israel in Den Haag.

price € 48,–

Vitaminstore vindt u onder andere in: Heemstede (Binnenweg), Leidschendam (Leidsenhage), Amstelveen (Stadshart) en Haarlem (Anegang). Kijk voor meer informatie op www.vitaminstore.nl

vsadv_85x120.indd 1

02-09-2008 16:03:12

sign up for this course: e-mail [email protected] phone 020-640.23.80 more info at www.crescas.nl

Interview

Klára den Tex (93) en Daphne Katzin (33) over joods zijn en WIZO

Daphne: “In Klára zie ik mijn beide oma’s terug” Klára Weisz werd in 1915 geboren als dochter van liberale joden in Boedapest. In 1938 trouwde ze “gemengd” met de Nederlander Jan den Tex en vestigde zich in Athene. Zestig jaar later werd 1500 kilometer van de Hongaarse hoofdstad een ander joods meisje geboren: Daphne Cohen, in een “gelovig” gezin in Amsterdam.

N

a eerste huwelijksjaren in Griekenland, hun vlucht naar Egypte en later Palestina vestigden Jan en Klára den Tex zich na de oorlog in Nederland. Nu woont Klára in Leusden bij Amersfoort, waar ze na de dood van Jan 1984 is blijven wonen. Daphne woont, na onder andere een studie Spaans in Utrecht, met haar man Amir Katzin en hun kinderen in Amersfoort. Eenmaal in Nederland hoorde Klára voor het eerst van de ‘Vrouwengroep Nederlandse Zionisten Bond’, voorloper van WIZO Nederland. Ze werd meteen lid. ‘Waarom eigenlijk’, vragen we. “Dat is na de verschrikkingen van de oorlog een overbodige vraag! Ik wilde lid zijn van een joodse vereniging en Israël steunen. Mijn familie woont er. We bellen elke week.” Twaalf jaar lang was Klára voorzitter van WIZO Amersfoort: “Dat was in de jaren ’80, een interessante, levendige tijd. We kwamen iedere maand bij elkaar voor een lezing of thee drinken. Ik schreef altijd een verslag voor ons blad. Er waren toen veel oudere dames; nu is iedereen overleden en jongeren kwamen er niet bij.” Daphne is sinds het voorjaar WIZO-lid, met haar 33 jaar één van de jongeren. “Via de joodse gemeente vroeg Ahoevah van Praag me om lid te worden. Ik heb vooraf gezegd dat ik nog geen tijd heb om

Oktober 2008

actief te zijn. Ik werk drie dagen als projectleider en lerarenopleider bij de Hogeschool Utrecht en we hebben twee kleine kinderen.” Eén G’d “Ik ben gelovig, maar niet religieus opgevoed” zegt Daphne. “Thuis deden we niet mee met de orthodoxe regels. Voor mijn geboorte waren mijn ouders orthodox. Ik voel me joods en ben heel gelukkig met mijn huwelijk met een joodse man. We hebben dezelfde achtergrond. Soms is het lastig om joods te zijn. Op een bepaalde manier blijf je altijd buitenstaander. In Amsterdam speelde dat niet zo, maar het begon al in de christelijke studentenvereniging in Utrecht waar ik wel eens kwam voordat ik lid werd van Ijar (joodse studenten vereniging – red.). Nu is het op een andere manier ingewikkeld. Bijvoorbeeld doordat je hier wordt aangerekend, wat in Israel gebeurt. “Ik zal even bellen” zeg ik dan. “Op reis door India raakte ik op een nacht in gesprek met een jonge moslima. We kwamen tot de conclusie dat we gewoon dezelfde god hebben. Mijn huishoudelijke hulp is moslima. Geen probleem. Tegenwoordig ga ik vaak door voor Marokkaans of Turks. Dat had je vroeger niet.” Ook voor Klára was het niet altijd eenvoudig om joods te zijn, al had ze als kind in het katholieke Hongarije weinig problemen. Op school was er twee keer per week joodse les. Nog voor de oorlog verhuisde ze naar Griekenland en kon vluchten toen ook dat land werd bezet. Haar vader werd doodgeschoten omdat hij joods was. Haar broer werd dwangarbeider en bezweek in de vrieskou bij Stalingrad. Haar zusje en moeder overleefden ternauwernood de verschrikkin-

gen van Ravensbrück. Later kwamen ze naar Nederland. Toen ze nog in Israël kwam, nam Klára regelmatig poolshoogte bij Nederlandse WIZO-projecten. Voor Daphne is het daar nog niet van gekomen. Een bezoek aan de Jubileumdag staat genoteerd: “ik probeer te gaan.” Voor Klára zit dat er niet in: “Nee, dat gaat niet meer. Maar mijn interesse blijft. Van mijn toenmalige opvolgster Ellen Elzas hoor ik alle nieuwtjes, en ik lees de Chadasjot en het jaarverslag. Hebben het oudste en jongste lid uit Amersfoort nog een tip voor WIZO om meer jonge vrouwen te interesseren voor het lidmaatschap? Klára constateert dat verenigingen nu eenmaal vergrijzen. Jonge mensen hebben minder tijd en minder hulp dan vroeger. Ze vindt dat je hen niet moet forceren met uitspraken als ‘je moet dit of je moet dat’. Daphne denkt dat Ahoevah’s aanpak goed is. Ze geeft alle informatie over WIZO: “en dat heeft resultaat.”


Geschiedenis

Plaatjes en praatjes

Eefje Erwteman en haar equippe zorgen voor de innerlijke mens tijdens de tweede landelijke bridgedrive in december 1988

Matsemaaltijd afdeling Gelderland in 1995

Februari 1986: v.l.n.r. en van boven naar onder: Emmy Koperberg, Dolly Rouwers, Helen Lion, Betty Heertje, Renee Krant, Annelies Cohn, Judith Muys, Lien Heymans, Mary Groenewoud, Freddy Markx, Fanny Hollander (België), Puck Aronson

De loterij-prijs Ik herinner me een hilarisch moment, toen na afloop van een jaarlijkse WIZO theateravond verzorgd door Jos Brink, hij enthousiast de prijzen van de WIZO loterij in de uitverkochte zaal uitreikte. Een bijzettafeltje, ons aangeprezen als heel kostbaar door de gever ervan, brak in stukken toen Jos Brink het optilde. Hij hield wat verbouwereerd alleen nog een potje in zijn handen. De zaal kwam niet meer bij. De prominent aanwezige gever? Ik geloof dat hij door zijn vrouw flink is uitgekafferd. En natuurlijk was het onze schuld. Carry Polak (oud-voorzitter WIZO Amsterdam)

Jerusalem Band bij afdeling Gelderland met WIZO-leden Irene Berg en Els de Winter bij WIZO-stand in Enschede in 1970

Klara Waas en Betty Oppenheimer, bestuur afdeling Brabant-Limburg in 1999


Freule Wttwaal van Stoetwegen opende WIZO Bazaar in Den Haag

Oktober 2008

Geschiedenis

WIZO-samenhorigheid Enige tijd na het jubileumfeest voor het 75-jarige WIZO kwam het zevenkoppig organiserend comité bijeen om samen te lunchen en na te praten. Foto’s kwamen op tafel en sterke verhalen werden verteld. Gelukkig hadden ze een apart zaaltje gehuurd want er werd heel wat afgelachen. Komt de serveerster naar mij toe en zegt: O, mevrouw, wat leuk om met zeven zussen dit allemaal mee te maken. Puck Aronson (WIZO Zeeland)

WIZO stand in Den Haag

Inschrijving voor eerste landelijke bridgedrive in het dorpshuis van De Bildt, december 1987. Wedstrijdleiders: Hans Lof en Joop Elzas

Briefje van mevrouw Simenon

Reunie conferentie ’85. Links staand Freddy Markx, voor zittend: Irene Berg.

WIZO-mannen

Reünie in 1985

Bij de opening van de WIZO-bazaar op 26 november 1963 zei dezelfde mevrouw Casseres onder meer: “Met veel gebrom hebben onze WIZO-mannen het weer doorstaan, de telefoon, de onverzorgde maaltijden, de niet aangenaaide knopen … Als u, dames en heren nu zorgt dat deze bazaar een geweldig succes wordt, dan zijn de boze woorden niet voor niets gevallen. Dan hebben de heren deze anderhalve maand onrust graag voor onze WIZO over.”

Oktober 2008


Geschiedenis

Aankondiging van verkoop in Bijenkorf Eindhoven

Korte taakomschrijving van een bestuur Rietje en Betty doen samen de cultuur Hetty en Henriette doen de mailing Margaret zwaait de scepter En Siny doet de poen Want met die poen, ja met die poen, Kan, de WIZO heel veel doen!!! (refrein lied t.g.v. WIZO-bazaar Gelderland 1996) WIZO-musical in Enschede

Jesaja Bij haar aantreden als voorzitter van afdeling Den Haag in 1957 citeerde mevrouw Casseres-Chaponals de profeet Jesaja: De maatstaf van het goede is de daad te stellen. Gij zult het kwaad niet alleen nalaten doch het goede doen.


Oktober 2008

Interview

Vier joodse vrouwen praten over werken voor WIZO

Moeders en dochters: wat betekent WIZO? Actief Alle vier echtgenote en moeder. Annelies en Loes zijn dus grootmoeder. Net als Judith beiden actief voor WIZO. Judith werkt als leidinggevende in een ziekenhuis. Ze heeft twee kinderen: Naomi van 13 en David van 10: ‘Mam je moet mijn naam goed zeggen want ik wil wel in het interview’, kreeg Judith mee als opdracht van haar zoon. Ze voert een kosjere huishouding. Loes is lid van het Hoofdbestuur sinds ze twee jaar geleden stopte met werken in een betaalde baan. V.l.n.r. Judith, Annelies, Loes en Chelly

Het imago van WIZO en wat dat met je doet, kun je bezien vanuit verschillend perspectief. De Chadasjot ging in gesprek met Annelies Cohn (66) en dochter Judith (44), en met Loes van den Bergh (62) en dochter Chellie (37): vier joodse vrouwen met heel verschillende visies op WIZO.

C

hellie denkt bij WIZO vooral aan “een oudedamesclub die aan huisvlijt doet”. Toch verheugde ze zich vroeger thuis in Den Haag op de markten en bazaars: “Het was er druk en gezellig.” Haar ouderlijk huis werd tijdens de voorbereidingen opslagplaats voor boeken en grammofoonplaten. Chellie wil wel iets voor WIZO doen, maar dan een “zinvolle bijdrage, op basis van je eigen kwaliteiten, zodat je je persoonlijk verantwoordelijk voelt voor zo’n project.” Chellie voelt zich betrokken bij Israël: “In Israel is joods zijn vanzelfsprekend en niet zo moeizaam als hier.“ Haar weekenden houdt ze vrij voor haar gezin, “net als veel andere vrouwen in mijn situatie. WIZO was voor mij ver weg, dat hoorde bij mijn moeder, al wilde ik haar daar wel bij helpen.” Loes: “Chellie heeft goede ideeën. Daarover praten we vaak met elkaar.”

Oktober 2008

Den Haag Annelies zat jarenlang in het bestuur van Den Haag, de meeste tijd als voorzitter. Voordat ze voorzitter werd van WIZO Nederland, had ze al geruime tijd meegedraaid met het hoofdbestuur. Chellie, geen WIZOlid, is organisatie adviseur. Ze is niet joods getrouwd, maar zij en haar man houden thuis de joodse tradities in ere. Ze komt vaak in Israël, haar kinderen hebben joodse namen (Boaz is 3 en Daniel een half jaar), de vrijdagavond wordt “net als vroeger thuis” gevierd en varkensvlees komt het huis niet in. Baan Chellie en Judith combineren een drukke baan met hun gezin. WIZO ten voeten uit… “Chellie doet me denken aan mijn zusje” zegt Judith, “al is Susan wel WIZO-lid. Ik ben het tegenovergestelde. Omdat ik dat nodig vind was ik in totaal zo’n 20 jaar voor WIZO aan het werk. Ik stelde geen voorwaarden vooraf, terwijl ik denk dat sommige anderen ‘waar voor hun geld’ willen. In joods Amsterdam voelde ik me niet zo thuis. WIZO Den Haag lag mij meer, ik werkte er graag mee met de bazaar ook toen ik weer in Amsterdam woonde. Dat er oudere vrouwen bij

de WIZO waren vond ik juist leuk.” Judith was als ‘waarnemer en contactpersoon van AVIV’ een tijdlang aanwezig bij de HB-vergaderingen. Cadeau Annelies trouwde in 1963 op haar 21e en kreeg van WIZO het lidmaatschap als huwelijkscadeau. “Zo ging dat toen” zegt ze. Met Rosj Hasjana bracht ze cadeautjes rond. Er werden koffie-ochtenden georganiseerd waar je WIZO-artikelen kon kopen. Ze vreest dat je “dit soort inzet nu niet meer aan jonge vrouwen kunt verkopen.” Loes: “Het is voor WIZO niet altijd eenvoudig zich te profileren tussen de vele joodse organisaties die Nederland telt.” Het beeld is dus niet eenduidig. Reputatie Alle vier vinden ze dat WIZO een goede, integere reputatie heeft. Maar óók die van een organisatie van ‘nietwerkende’ vrouwen. Judith vindt op dit niveau voor WIZO werken vergelijkbaar met een ‘echte baan’. Zij vindt het WIZO-imago wèl goed, al is het belangrijk dat te onderhouden en zo nodig bij te sturen. Annelies herinnert zich dat toen de Amsterdamse WIZO-winkel naar Buitenveldert verhuisde, iedereen dacht dat dit jonge vrijwilligers zou trekken, maar dat gebeurde niet. Boodschap Het gezelschap concludeert dat WIZO zich meer en beter kan profileren en de boodschap overbrengen met een helder antwoord op de vraag ‘Wat is WIZO en wat doet WIZO eigenlijk’. Goed, dat er een Nederlandse WIZO film komt, en wie weet binnenkort een moeder/dochter reis naar Israel om zelf een aantal projecten te kunnen zien.


Blijdesteijn jubileert U bent van harte welkom tijdens ons feestjaar. Blijdesteijn bestaat 175 succesvolle jaren en dat vieren

we met een collectie die groter en gevarieerder is dan ooit. Prachtige merken, feestmode en een natuurlijk ook veel casual modellen.

KOM NAAR TIEL EN U SLAAGT ZEKER! Kies voor uw

Voorstadpromenade. Tel. 0344-61 45 44

www.blijdesteijn.nl

Spaar onzeuit: jubileummunten Een Nespresso apparaat, jubileummunten Een schitterend bedelcollier met voor waardevolle bijpassende armband, of Een kistje met 2 mooie geschenken. flessen wijn

Aronson Antiquairs SINDS 1881

www.aronson.com

‘Share the Emotion’

optometrie & contactlenzen

Brillen Groenhof 155 1186 EZ Amstelveen Tel: 020 - 641 39 19

Optometrie/Contactlenzen Groenhof 154 1186 EZ Amstelveen Tel: 020 - 441 44 60

Afdelingsnieuws

“Je bent pas een held als je niet opgeeft totdat je doel is bereikt”

Dudu Moatti: “We hebben iedere inwoner iets te bieden…” Een van de projecten waarvoor WIZO Nederland mede verantwoordelijkheid draagt, is het Gemeenschapshuis in Afula, waar ook opnamen zijn gemaakt voor de WIZO film (zie artikel in deze Chadasjot). Tijdens een bezoek begin dit jaar heeft Jansje Stodel een gesprek met Dudu Moatti, de directeur van dit multiculturele centrum, gelegen in een snel vergrijzende buurt.

I

n de drie jaar dat Dudu Moatti directeur is van hetWIZO Gemeenschapscentrum in Afula, Noord Israël, is het Centrum uitgegroeid tot een soort bijenkorf waar mensen in- en uitlopen en actief met elkaar en voor anderen bezig zijn. Als ik het Gemeenschapscentrum binnenstap is Dudu Moatti met zijn assistente, de Engelse Dana, bezig de speech voor te bereiden die hij zal houden voor de Nederlandse WIZO-delegatie. De groep Nederlandse WIZO-vrouwen zal aanwezig zijn bij de onthulling van de gedenkplaat voor Frouk Leviede Lange. Uit haar nalatenschap kon hier een renovatie plaatsvinden.

Zelfvertrouwen “Mijn belangrijkste doel is om allen die aan onze zorg zijn toevertrouwd zelfvertrouwen te geven en te leren verantwoordelijkheid te nemen voor anderen”, zegt Dudu, “te beginnen met jongeren in de middelbare schoolleeftijd. De jongeren helpen mensen met boodschappen doen, en ze gaan op huisbezoek bij ouderen, van wie sommigen erg eenzaam zijn.” Een ander belangrijk doel is het economisch onafhankelijk maken van de Ethiopische vrouwen. In het kader van het Adisia project maken de vrouwen fraai borduurwerk,

Oktober 2008

terwijl ze leren hun eigen identiteit te versterken. De jongeren van het mede door WIZO Nederland gefinancierde Tsedek-project komen vooral uit achterstandsgezinnen. Ze doen vrijwilligerswerk in de buurt. Na een cursus leiding geven maakten ze eerder deel uit van de leiding van een zomerkamp voor jonge kinderen. “Het is de bedoeling dat het WIZO Gemeenschapscentrum aan iedere inwoner van Afula en omgeving iets te bieden heeft” zegt directeur Moatti, “of dat nu de Barof Bat Mitswa cursus is voor Russische en Ethiopische jongeren, een ouderenproject, een programma voor slachtofferhulp, een judo- of balletcursus, of het WIZO-café voor vrouwen met een bijstandsuitkering. Ik streef bovendien naar minder schooluitval, minder drugsgebruik en meer goede zorg voor ouderen en mindervaliden.” Problemen Dudu Moatti (36) is geboren en getogen in Afula. Hij kent de plaatselijke problemen goed: beperkte werkgelegenheid en geringe onderlinge samenhang van de bevolking, een gevolg van de voortdurende emigrantenstromen. Werkloosheid, armoede en (drugs-)criminaliteit tieren welig. Tegenwoordig woont hij in Kfar Tabor, niet ver van het Centrum, met vrouw, zoon van 7 en dochter van 6. Het meisje is gehandicapt en heeft veel hulp nodig. Gemotiveerd door de moeilijke omstandigheden zowel thuis als in Afula, zet hij zich met hart en ziel in om een sterke sociale structuur op te bouwen. Dit gebeurt vooral dankzij de infrastructuur en programma’s van het Centrum. Zijn aanpak is om zoveel mogelijk mensen te leren verantwoordelijkheid te

Dudo Moatti dragen voor zichzelf en anderen. Hij zegt:“ Je bent pas echt een held, als je niet opgeeft totdat je je doel bereikt hebt.” Zijn enthousiasme en bevlogenheid hebben Dudu al een plaats opgeleverd in de Sociale Commissie van de Gemeente Afula. Dudu Moatti is een goede netwerker. Vanaf die basis laat hij zijn stem horen als vertegenwoordiger van WIZO. “De gemeente kan niet meer om ons heen,” zegt hij. Voorbereidingen Zo kort voor de komst van een Nederlandse WIZO-delegatie zijn de Ethiopische vrouwen en een groepje jongeren druk bezig met de laatste voorbereidingen voor de ontvangst. Rustig overziet Dudu alles, geeft raad en heeft voor iedereen een geruststellend vriendelijk woord.


Afdelingsnieuws

Afdeling Twente Gouden speld voor Liberta Overweg Op 23 juni kreeg Liberta Overweg de ‘WIZO lifemembership broche’ opgespeld. Dit is de onderscheiding van WIZO Nederland voor chaverot die zich bijzonder verdienstelijk hebben gemaakt. Hoofdbestuurslid Irene Lebram vond het een eer dat zij, omdat voorzitter Joyce Numann onverwacht verhinderd was, de speld mocht uitreiken aan de oud-voorzitter van WIZO Twente. “We hebben met elkaar weer een fantastische dag gehad. Een

een perfecte baan, 80 enthousiaste deelnemers (onder hen spelers die alle 10 keer hebben meegespeeld!), een fantastische sfeer en natuurlijk de in Twente wereldberoemde boterkoek. En, het belangrijkste, een goede promotiedag voor WIZO. Complimenten van deelnemers over de organisatie en het belangrijke werk dat we voor velen in Israel doen, is het beste wat je aan het einde van zo’n dag kunt horen. WIZO Twente was blij met de opbrengst en is helemaal klaar voor de 11e WIZO Golf in 2009…

Afdeling ’t Gooi/Amersfoort Liberta Overweg krijgt de lifemembership broche opgespeld mooie gelegenheid om de aanwezigen hier te vertellen wat jij voor WIZO Twente betekent” zei Irene in haar toespraak. “Al tientallen jaren zet jij je in voor deze zo succesvolle WIZO-afdeling. Je deed dat met veel elan en tomeloze inzet.” (…) “Draag deze gouden speld vele jaren in goede gezondheid.”

De 10e Golfdag Twente Op diezelfde feestelijke zondag de 23e juni werd voor de tiende keer de jaarlijkse Nationale WIZO Golf georganiseerd door en in Twente. Het was een bijzondere dag waarop werkelijk alles leek te kloppen: geweldig golfweer,

V.l.n.r.: Stein Heezen, Hermann Singels, Betty Frankenhuis, Pierre Oosting


Zondag 25 mei: Vaartochtje Ankeveense plassen Deze excursie-te-water, inmiddels ook een mooie traditie van de Afdeling, had een extra dimensie. Er zijn opnamen gemaakt voor de al veelbesproken WIZO film die zondag 16 november in première gaat op de Jubileumdag in Amsterdam. Ria Damman beschreef het zo: “Om half drie staken vijfentwintig deelnemers (WIZO-leden met aanhang) van wal. De start was bij de IJsbaan, een deel van de plassen waar in koude winters geschaatst wordt. Gezien de hoogsluitende jacks, lange broeken met nauwsluitende pijpen, laarzen en dergelijke kleding, had iedereen zich goed voorbereid op de aanvallen van knutten (kleine insecten die op onbeschermde plaatsen heel venijnig kunnen steken). In boot nummer twee was de filmploeg actief om van deze middag een opname te maken. Medewerkers van Natuurmonumenten hebben ons veel verteld over het verleden en heden van dit gebied. Boeren hebben vanaf de 9e eeuw geprobeerd van dit moerasgebied landbouwgrond te maken. Maar het bleek, dat de laagveengrond meer opbracht als brandstof. (…) Tenslotte arriveerden we bij het Googhpad en niemand viel tussen de wal en het schip. Hier was het windstil en de knutten verheugden zich op onze komst. Omdat wij op allerlei heerlijkheden werden getrakteerd, merkten wij het resultaat pas onderweg of thuis. Het was een mooie tocht met een bijzondere afsluiting: om tien over vijf werd de visarend gespot, die intussen twee jongen heeft in een nest bij de Oostvaardersplassen.” Het complete verslag staat op de website: www.wizo.nl/nieuws N.B. Ook uw afdelingsactiviteit in de volgende Chadasjot? Mail ons steeds uw verslagen op [email protected] met foto’s!

Oktober 2008

Afdelingsnieuws

November 2007 Zondag 9

Brabant-Limburg

11 tot 16 uur. WIZO Boekenbeurs, Synagoge Eindhoven

Zondag 16

WIZO Nederland [email protected] www.wizo.nl

10 uur. Hilton Hotel, Amsterdam. Jubileumdag WIZO Nederland 60 jaar

Zondag 23

t’Gooi – Amersfoort [email protected]

10 uur: Theater Spant!, Bussum de grote WIZO Bazaar

30/11 tot 4/12

WIZO World

Tel Aviv. WIZO Aviv International Seminar

7

Twente [email protected]

Cinestar, Enschede.Plaatselijke Premiere van de film Oorlogswinter naar boek Jan Terlouw, 10 u. Koffie, 10.30 aanvang film, na afloop broodjes. Kaarten € 17,50 p.p.

Zondagmiddag 14

Friesland [email protected]

Chanoeklaas van 15 tot 18 u.

Zondagmiddag 14

Brabant-Limburg [email protected]

Sharon Overweg, Vught. Van 12 tot 17 uur. Sushi Workshop. Kosten én bijdrage aan WIZO € 20,–.

21 en 22

[email protected]

Het Jiddisch Festival en WIZO Markt 2008 in de sjoel van Enschede, met o.a. Rolinha Cross, Amsterdams Synagogaal Koor

Datum nog niet bekend bij ter perse gaan van dit blad

WIZO Gesher

Chanoekafeest

Datum nog niet bekend bij ter perse gaan van dit blad

Rotterdam [email protected]

Chanoeka Bingo Tombola Info bij Ilana Ifrah

Twente

30ste Bridgedrive WIZO Twente

Zondag 8

Friesland [email protected]

Groot Poeriemfeest – komt allen verkleed

Zondag 8

[email protected]

30e Bridge Drive. Bijzonderheden volgen

Zondag 15

Amsterdam [email protected]

Theateravond: Anatevka in Schouwburg Amstelveen

Bij ter perse gaan datum onbekend

WIZO Gesher

Poeriemfeest

Friesland

Huishoudelijke vergadering

December 2007

Februari 2008 8 Maart 2009

Juni 2008 7

Meer informatie op www.wizo.nl

Steunen van projecten U kunt meewerken aan het fantastische werk dat WIZO in Israël doet, door het steunen van projecten of het schenken van een vast bedrag (via een notaris). Voor u aftrekbaar! Voor Israël onmisbaar! Hierover en over legaten en testamenten adviseren wij u graag. Inlichtingen: WIZO Nederland, A.J.Ernststraat 735a, 1082 LJ Amsterdam (020) 646 30 17 – E-mail: [email protected] Internet: www.WIZO.nl Postrek.: 53.56.17 t.n.v. penningmeester WIZO Nederland, Amsterdam. Ingeschreven in het verenigingsregister van de K.v.K. Amsterdam onder nr. 40.53.03.07.

Oktober 2008


Felicitaties

WIZO Nederland: Evelyn en Chaim Alster Amstelveen Annie en Harry Altmann Heerlen Stans Barzelay Amsterdam Irene en Leo Berg Enschede


Marijke en Harry van den Bergh-Allegro Amstelveen

Edda en Pierre Eskes-Kalter Badhoevedorp

Loes en Evert van den Bergh-Weijl Wassenaar

Liz en Carel van Geuns Badhoevedorp

E.R. Biederman Bentveld

H.J. Guggenheim-Beiten Bussum

José J. Braun Duivendrecht

E.B. Hannema-Monasch Gulpen

Carry Cohen Paraira-Schipper Amstelveen

High Tee’s Halfweg

Ro Dalsheim-de Leeuw Leeuwarden

Betty Heertje-Halberstadt (voorz. WIZO Ned.’86-‘96) Naarden

Marijcke Dokkum-Luder Almere

Maurice de Hond Amsterdam

Sylvia Dreese-Luhrs Franeker

Cilly en George Horn-Levy Amsterdam

Suze Junge-Susan Eemnes

Y.S. Roselaar Amsterdam

Debby en Loek Kater-Schipper Amstelveen

Esther en Felix Sacht Den Haag

Oktober 2008

Felicitaties

van harte mazzaltov!! Lyda en Paul Koster-Silbernberg Bentveld

Leonard, Nicole, Anna en Ruben Sanders Amstelveen

Irene Lebram en Moritz Tof Bussum

Hermann Singels Baarn

Barbara en Ab de Leeuwe-Hurwitz Naarden

Sylvia en Ab Springer-Groen Amstelveen

Karin en Rami de Lieme-Horn Amstelveen

Ingrid Stern-van Rijssen Rosmalen

R. Loewenstein-Palm Eindhoven

Jansje Stodel Amstelveen

Hans Loonstijn Amsterdam

Roy van Straten Amsterdam

Maurice Loonstijn Amsterdam

Symsys Software Amsterdam

Tineke en Jaap Meijers-Benninga Amsterdam

Mia Troostwijk-Woudstra Amsterdam

Riet en Michael Mendel-Volgers Zutphen

Trees en Benno Troostwijk-Slager Leeuwarden

Judith Minco-Cohn Amstelveen

Joop Turfkruier Amstelveen

Margaret en Lout Mogendorff-Overweg Arnhem

Roos en Ron van der Wieken-de Leeuw Amsterdam

Conny en Salo Muller Amsterdam

Tatjana en Bert Polak Den Haag

Joyce en Ernst Numann-Durlacher Den Haag

J.A. Philips-Blom Amstelveen

Jetta Opdenberg en Netty Opdenberg-Elias z.l. Den Haag

Kitty Piller-de Wolff Amsterdam

Ahoevah en Roel van Praag-Gomperts Amersfoort

Annelies en Barry Cohn Leiden

Oktober 2008


.B[BSTGFMJDJUFFS U8*;0NFUIBBS60KBSJHCFTUBBO $ELFL ANDL A AN % !!MS TERDAM 4EL BNTUFSEBN!NB[BSTOM

XXXNB[BSTOM 30 Chadasjot www.wizo.nl

Juli 2005

WIJ FELICITEREN

MET HAAR 60-JARIG BESTAAN IN NEDERLAND

www.meijers.nl

...natuurlijk met de Israël specialist. Want of het nu gaat om voordelige tickets naar Israël of tickets voor familie en vrienden vanuit Tel-Aviv naar Amsterdam, hotelarrangementen, groepsreizen, kibboets guesthouses, rondreizen of autohuur... Oppenheim verzorgt het voor u!

Cronenburg 154 1081 GN Amsterdam

Telefoon: 020-404 20 40 Fax: 020-404 40 55

www.oppenheim.nl E-mail: [email protected]

Interview

Twee zoons over hun moeder Ina Kisch-Houthakker In januari 2004 vond in Eilat de officiële opening plaats van het nieuwe ‘Ina KischHouthakker Day Care Center’. Behalve de drie zoons Hanan, Eldad en Ilan “met aanhang”, waren er een delegatie van WIZO Nederland en WIZO prominenten als Helena Glaser en Michal Modai. Met Ilan en Hanan Kisch haalt Chadasjot herinneringen op aan hun bijzondere moeder Ina Kisch-Houthakker (1908-1949), mede-oprichtster van WIZO Nederland in 1948.

H

anan Kisch en zijn vrouw Gurit zijn een dag eerder aangekomen in Amsterdam. Het is koud in Nederland voor begin september merken ze, zeker vergeleken met de zomerhitte in Israël waar de gepensioneerde geoloog sinds 1972 woont. Ilan is docent wiskunde aan het Vossius Gymnasium. Hij woont met zijn vrouw Ester in Amsterdam. Van zijn moeder herinnert hij zich niets meer: Ilan was pas drie jaar toen ze

overleed. De elf jaar oudere Hanan weet het allemaal nog. Hij herinnert zich zijn moeder als de ‘geboren leider binnen de joodse gemeenschap’, zoals Dr Henriëtte Boas haar typeert in haar bundel portretten van actieve joodse vrouwen. “Dat begon al tijdens onze gevangenschap in Theresienstadt waar ze ‘Kaserne-älteste’ was. Na de bevrijding kreeg ze een brief mee van de Russische commandant, een soort getuigschrift. Haar man zei dat ze ‘met zo’n brief meteen burgemeester kon worden van een middelgrote gemeente in Nederland.’ “Ze was vreselijk actief” voegt Ilan er aan toe, “in alle mogelijke organisaties, van de Joodse Invalide tot Joods Maatschappelijk Werk en WIZO.” Haar optreden was soms bepalend voor het voortbestaan van die organisaties. Als er problemen waren kwam ze met groot gezag altijd met een voor iedereen acceptabel compromis. Ze was de eerste voorzitter van de Afdeling Amsterdam. Hanan: “Er waren bij ons altijd mensen over de vloer, vooral vrouwen.” Het oma-bos Het zo actieve leven van Ina Kisch speelt nog steeds een belangrijke rol in de familie. Hanan: “In april hadden we een familiefeestje ter ere van Ina’s 100e geboortedag. We hebben dat gevierd met een door onze neef Daniël georganiseerde opknapbeurt van het J.N.F. Park in het noorden van Israel dat naar Ina is genoemd. De bomen zijn destijds na Ina’s overlijden geplant door onze grootouders Houthakker en door vrienden. Op weg naar het noorden is dit ‘oma-bos’ zoals de kleinkinderen het noemden, een vaste pleisterplaats geworden. Eigenlijk is er dankzij Ina altijd wel aanleiding voor de familie om elkaar te zien.

Ina Kisch Annelies Cohn, “aangetrouwde familie” en oud-voorzitter van WIZO Nederland, was er in 2004 ook bij in Eilat: “Die reünie was verschrikkelijk leuk, en heel dierbaar en ontroerend. Direct na de EGM (de vierjaarlijkse WIZO wereldconferentie in Tel Aviv – red.) zijn we met een aantal leden van het Hoofdbestuur doorgereisd naar Eilat. Er wonen relatief veel jonge gezinnen, ook van medewerkers van de luchtmachtbasis. Ik vind het een fantastisch en modern opgezet kinderdagverblijf. Je vindt er tussen de andere plaquettes, ook één voor mijn oom en tante, Julie en Jacques Kisch.” Het Ina Kisch-Houthakker kinderdagverblijf werd in 1950 opgericht in Naharya, en verhuisde later naar Ramat Gan en Eilat. Het was het eerste, jarenlang het enige, door WIZO Nederland gesteunde project in Israël. Nu is het één van ‘onze’ dertien projecten.

Van links naar rechts: Ilan, Hanan en Gurit Kisch

Oktober 2008


WIZO-film

Filmmaaksters over het belang van de Nederlandse WIZO bijdragen

De nieuwe WIZO-film: impressies van een werkreis** Terwijl ik ren hoor ik*) het angstaanjagende geluid van sirenes en het gegil van het meisje dat we net hebben gefilmd. Ze roept wel drie keer: ‘Nee, ik wil niet dood!’. Precies op dat moment dringt de werkelijke omvang van haar angsten en trauma’s tot me door. Mijn hart klopt in mijn keel. Het gaat allemaal zó snel dat ik pas na afloop besef dat dit dus de angst is waarmee de bewoners van S’derot en Eshkol moeten zien te leven; dag in dag uit.

O

p 3 juni vliegen producer Phita Stern (WIZO ’t Gooi/Amersfoort), cameraman Michael Ballak en regisseur Pamela Sturhoofd naar Israël om ter plekke een aantal WIZO-projecten in beeld te brengen. Bij aankomst op de luchthaven Ben Gurion blijkt de chauffeur die ons de hele week naar de diverse WIZOprojecten zal brengen, tegen alle Israëlische gewoonten in keurig op tijd: een voorbode van de prachtige werkreis die ons te wachten staat?

Meisjes van de dansgroep


Proefopname in Eshkol De volgende ochtend worden we verwacht in kinderdagverblijf Jessie Cohen in Holon waar dankzij bijdragen van WIZO Nederland de speelplaats en de therapieruimte zijn gerenoveerd. We worden overrompeld door de gastvrijheid, de medewerking van het personeel, de warme uitstraling van het kinderdagverblijf. De lieve mooie kindergezichtjes maken het in eerste instantie lastig om ons te concentreren. Die gezichtjes dwingen stuk voor stuk onze volledige aandacht af. Verleidelijke taferelen Af en toe merk ik*) dat ik onze cameraman haast moet smeken om al die camera-genieke zingende en spelende kinderen met mate te filmen. Ook hij is duidelijk gegrepen door de sfeer en alle aandacht van de kinderen om ons heen voor zijn indrukwekkende camera. Maar in gedachten zie ik mijzelf straks al met

uren materiaal achter mijn beeldscherm, op voorhand wetend dat het toch haast ondoenlijk is een selectie te maken uit zoveel momenten en indrukken. De film zal uiteindelijk een minuut of 15 tot 20 duren. Dus ik moet streng zijn, hoe verleidelijk de taferelen ook zijn... Vrijdagmorgen reizen we af naar S’derot. Vrijwel onmiddellijk maakt een naargeestig gevoel zich van me meester. Het moet de stilte zijn op straat, en de overal-waar-je-kijkt aanwezige betonnen bushokjes, bedoeld als schuilplekken op momenten van de veelvuldige raketaanvallen in dit gebied. Daarnaast valt me de letterlijke en figuurlijke dorheid op van deze plaats. Bij het verlaten van de bus overheerst het geluid van wapperende vlaggen. Het zijn Israëlische vlaggen op de daken van de huizen. Ze zijn blijven hangen na de viering van Jom Ha’atsmaoet, als betreft het

Oktober 2008

WIZO-film

een boodschap van de bewoners aan de rest van de wereld: zelfs raketten krijgen ons hier niet weg! In het ‘rocketproof’ WIZO-kinderdagverblijf interviewen we de moeder van één van de kinderen. ‘s Middags filmen we medewerkers en leerlingen van een reddingseenheid van een door WIZO Nederland gesteund project in Eshkol. Dat is de regio ten zuiden van de Gazastrook aan de grens met Egypte. Omdat op deze plek bijna iedere dag raketten vallen, is uit veiligheidsoverwegingen besloten dat we de interviews en opnamen in S’derot doen. “15 seconds !” We interviewen getraumatiseerde jongeren die door soldaten en therapeuten geleerd worden hoe je mensen in noodsituaties kunt helpen, bij een verkeersongeluk bijvoorbeeld, maar ook bij een raketaanval. Door die hulp en door zich daarop te focussen, blijkt dat deze jongeren hun eigen trauma veel sneller en beter kunnen verwerken en weer normaal kunnen functioneren. We maken mooie beelden van zo’n training. Als we de opnamen hebben afgerond, stappen we in ons busje. Maar vrijwel op hetzelfde moment begint onze chauffeur te schreeuwen: ‘15 seconds, 15 seconds’ en hij sleurt de schuifdeur van de bus open, terwijl hij ons met zijn dwingende armen duidelijk maakt dat we direct naar de nabijgelegen schuilkelder moeten rennen. Cameraman Michael heeft het hoofd zo koel gehouden dat hij nog zoveel mogelijk heeft kunnen filmen. “Nooit geweten dat jij zo hard kan rennen”, grapt hij na afloop – haast onverstaanbaar door mijn nahijgen. Ieder heeft zijn eigen manier om de angstige momenten van zich af te schudden. En humor is vaak een heel effectieve... Tranen Op de laatste dag zijn we in het noorden, in Afula. We zijn getuige van een groots barmitswa feest georganiseerd door het WIZO Community Centre.

Oktober 2008

De bar-mitzwa jongens

Eten in Jesse Cohen Zo’n 100 jongens en meisjes, voornamelijk afkomstig uit Ethiopië en Rusland, hebben hun bar(t)mitswa gedaan. Een feest dat zó veel blijdschap en dankbaarheid uitstraalt dat we onze tranen nauwelijks kunnen bedwingen. Het is prachtig te zien hoe de kinderen zich dansend en zingend door de ruimte bewegen, blij met hun cadeautjes en ‘kraaiend’ van plezier. En dat door de steun van WIZO. Als ik alle indrukken van onze werkreis op me laat inwerken, begin ik een werkelijk beeld te krijgen van het enorme belang van WIZO en van de betekenis van de bijdragen van

WIZO Nederland aan de meest uiteenlopende projecten in Israël. Wat een uitdaging om terug in Nederland dat gevoel vast te leggen in een film. Dat willen we overbrengen op de mensen die in de toekomst hopelijk deze en weer andere WIZO-projecten zullen (blijven) steunen. De film gaat in première op zondag 16 november op de Jubileumdag van WIZO Nederland in het Hilton hotel in Amsterdam. **) Zie ook foto’s en artikel over de WIZO-film in de vorige Chadasjot, mei 2008. *) Pamela Sturhoofd


Bestuur

Algemene Leden Vergadering 27 mei

E

en kleine 60 deelnemers bezochten de ALV in de voor de gelegenheid mooi gedecoreerde zaal van het Joods Cultureel Centrum Amsterdam. Na onder meer behandeling van de jaarverslagen, de zoektocht naar een secretaris voor het Hoofdbestuur en het verslag van de EGM (de vierjaarlijkse WIZO Wereldconferentie in Tel Aviv) was het tijd voor verstrooiing. Voorafgaand aan de als altijd heerlijke kosjere maaltijd, hield schrijfster Sanne Terlouw een lezing over haar nieuwe boek ‘Het Rozeneiland’, over de bewogen geschiedenis van de joden van het Griekse eiland Rhodos. Over dat boek kunnen we kort zijn: een absolute aanrader, te koop in de beide WIZOwinkels. Dagvoorzitter Margaret Mogendorff hield een geestige toespraak over het jarige WIZO en de vrouwen die dat mogelijk maken. De samenvatting staat hieronder. De complete versie is na te lezen op www.wizo.nl/nieuws

“Het is voor mij een grote eer om juist op deze ALV van

Wij WIZO-vrouwen zijn echte duizendpoten. De commissieleden, de afdelingen, de afdelingsbesturen en het hoofdbestuur. Ik weet dat er in het hoofdbestuur een grote werkdruk is en dat jullie onderbezet zijn. Ik wil de leden van dit hoofdbestuur complimenteren voor de wijze waarop jullie onze organisatie leiden en de vele nieuwe activiteiten die worden ontplooid. Bij een jubileum hoort een cadeautje. In plaats van een bos bloemen heb ik een WIZO Mascotte meegebracht die ik aan voorzitter Joyce Numann wil aanbieden.”

Geen duizendpoot maar WIZO-giraffe… “Nee, geen duizendpoot, dat was misschien toepasselijk, maar die vond ik een beetje te laag bij de grond. Dit is WIZI, de WIZO-giraffe. WIZI staat symbool voor de goede kwaliteiten van de WIZO-vrouwen, en daarmee van een voorbeeldig WIZO Nederland. Ik attendeer op de lange nek. Hiermee kijkt WIZI verder dan haar neus lang is: zij durft letterlijk haar nek uit te steken: zij kijkt over grenzen heen en heeft visie. Kijk eens naar de vriendelijke wijze ogen: goedmoedig en zachtaardig, maar vergis je niet want kijk eens naar de wilskrachtige kaaklijn: WIZI zet met beleid haar pad uit en volgt weloverwogen haar uitgezette strategie! Onze WIZI is vredelievend: zij lust vele blaadjes uit het veelkleurige WIZO-bos. In het bijzonder is zij verzot op jonge AVIV blaadjes.

Overal welkom

Sanne Terlouw en Irene Lembram tijdens de ALV Het is voor mij een grote eer om juist op deze ALV van het 60-jarige WIZO Nederland dagvoorzitter te zijn. Het is vandaag alweer een jaar geleden dat ik vertrok uit het hoofdbestuur, maar ik blijf zeer betrokken, want: ‘eens een WIZO-vrouw, altijd een WIZO-vrouw’. Hierbij wil ik WIZO Nederland feliciteren, onze fantastische organisatie die dit jaar 60 jaar bestaat. Opgericht in 1948 na de Sjoa, door dappere vrouwen met visie: Ella Edersheim, Fieps van Emde en Ina Kisch. In die 60 jaar is er veel veranderd, WIZO is met haar tijd meegegaan. De basisbegrippen waar WIZO voor staat zijn onveranderd gebleven: onze steun voor de projecten en onze steun voor elkaar in de versterking van onze joodse identiteit. Wij kunnen trots zijn op wat er in 60 jaar is bereikt. Ondanks dat wij een vrijwilligersorganisatie zijn gebleven gaan wij professioneel te werk met alle moderne communicatie middelen.


WIZI is elegant en representatief. Kijk eens naar haar verzorgde uiterlijk. Voor haar gaan alle deuren open, zij is overal welkom en krijgt zodoende veel gedaan. Kijk eens naar die lange benen waarmee zij met gemak WIZO-land doorkruist, van Friesland, naar Twente, Utrecht, naar Brabant. Ook naar Amsterdam, ze leeft zo ongeveer op het WIZO-kantoor. Maar ook naar het buitenland, zoals volgend weekend naar Brussel voor de ECWF en natuurlijk geregeld naar Israël. Zij heeft grote oren en dat mag ook wel. Naar iedereen luistert zij met aandacht. Gesprekken binnen WIZO, maar ook met allerlei instanties buiten WIZO. De vele telefoontjes en alle verhalen die zij aanhoort en de gigantische hoeveelheid informatie die zij moet verwerken. Soms lijkt men niet te beseffen dat ook WIZI’s dag maar 24 uur heeft en dat zij ook nog een privé leven heeft. En desondanks de grote lijnen blijven volgen, dat is heel knap van WIZI! WIZI kan goed leiding geven en houdt graag het overzicht. Perfectionistisch als zij is, houdt zij als een bekwame marionettenspeler graag alle touwtjes in handen. Als oud vice-voorzitter mag ik zeggen: ik ben trots op jullie en wens onze WIZI met WIZO nog vele dynamische jaren in gezondheid!” N.B. De ALV-notulen zijn beschikbaar op aanvraag: [email protected] of (020) 646 30 17.

Oktober 2008

Korte berichten

Renovaties voor Nahalal Nahalal is de oudste moshav (coöperatief dorp) in Israël, gebouwd in de vorm van een cirkel. In 1921 zijn pioniers van WIZO (1 jaar na de oprichting van WIZO in Londen) de landbouwschool voor meisjes in Nahalal begonnen, zodat ook meisjes konden werken aan de opbouw van Israël. De schoolgebouwen zijn onlangs prachtig gerenoveerd. In het bio-lab en het grafisch ontwerp- en het robotica lokaal beschikken de leerlingen nu over eigen computers. Ook het gymlokaal en de fitnessruimte zijn vernieuwd. De school is een belangrijk centrum voor de moshav, die gebruik maakt van deze faciliteiten. Er zijn 1260 leerlingen, waarvan er 150 intern wonen. De school heeft zoals alle WIZO Jeugddorpen, ook paarden en koeien waar de jongeren zelf voor moeten zorgen. Het slaap- en woongedeelte is een paar minuten lopen van het schoolgebouw, maar wat een wereld van verschil! Deze gebouwen zijn pas gedeeltelijk gerenoveerd. Aan de keuken en eetzaal was sinds de oprichting nauwelijks iets gedaan, maar dankzij een nalatenschap kan WIZO Nederland deze zo belangrijke renovatie voor haar rekening nemen.

Nieuwe federatie: WIZO Servië Vorig jaar kwam er al een nieuwe federatie bij: tijdens de EGM in januari 2008 werden voor de eerste keer vertegenwoordigers van WIZO India verwelkomd. In dit jubileumjaar van WIZO Nederland is er weer een nieuwe federatie bijgekomen: WIZO Servië. Dat is een heuglijk bericht tegen de achtergrond van de turbulente geschiedenis van deze regio. Ooit was er voor de Tweede wereldoorlog een actieve federatie in het toenmalig Joegoslavië met 41 groepen en 4600 leden …

De keuken in jeugddorp Nahalal die nu wordt gerenoveerd

Facebook operationeel WIZO Nederland heeft een zogenoemde ‘facebook groep’ aangemaakt op internet, waarbij alle leden en donateurs van WIZO die een computer hebben, zich kunnen aansluiten.

Hartelijk dank voor al uw gewaardeerde bijdragen! WIZO Nederland bedankt alle gevers die tijdens de acties van het afgelopen (half ) jaar WIZO met een bijdrage hebben gesteund. Zie in deze Chadasjot ook de Mazzaltov advertenties ter gelegenheid van het 60-jarig bestaan van WIZO Nederland.

Chadasjot dankt haar adverteerders! Graag wijst de redactie de lezers van de Chadasjot op de fraai opgemaakte advertenties in dit jubileumnummer.

Nogmaals lintjesregen In de vorige Chadasjot ontbraken bij de ‘WIZO Lintjesregen’ nog de namen van: Joelek Goldfinger uit Rotterdam, Marion Koolhoven-Kalker (Wassenaar) en Friedje Weyl-Frank (Enschede). Het heeft Hare Majesteit behaagd ook hen te onderscheiden.

Reunie EGM 10 september in Den Haag Ten huize van HB lid Loes van den Bergh was er op 10 september een reünie van de Nederlandse delegatie begin januari in Tel Aviv. Op een van de laatste zomerse dagen van 2008 haalden Loes, Joyce, Onnie, Ahoevah, Margaret, Marijke, Rietje, Rita, Riemke, Tina, Tiny en Betty vrolijke herinneringen op aan een bijzondere reis. Onder het genot van heerlijke door iedereen meegebrachte gerechten werd het glas geheven op het 60-jarige WIZO Nederland.

De deelneemsters van de reünie in Den Haag

Oktober 2008


WIZO Nederland

“Hoe doen ze het…?” – penningmeesters van WIZO Nederland Hoe ziet deze categorie bestuursleden, op een zonnige middag bijeen in het Amsterdamse Grandcafé Dauphine, hun werk nu en in de toekomst? Hoe lang zijn ze al penningmeester en hoe is het zo gekomen? Waar gaat het om in dit werk en wat zijn de consequenties voor je privé-leven. En, wat is fondsenwerven eigenlijk? Kortom: hoe doen Rita Bles, Ahoevah van Praag, Riet Mendel en Margriet Bouscher het…?

D

e afdelingen zijn de basis” legt Margriet uit op de vraag of het moeilijk is om het door World WIZO vastgestelde jaarlijkse quotum van € 525.000,– te halen. Riet heeft meteen een voorbeeld: “Ooit was er bij ons op de bazaar een oudere dame die vroeg of we een taxi wilden bestellen. ‘Gaat u eerst even zitten met koffie en boterkoek, dan wordt u zo thuis gebracht’, zei ik. Dankzij dit voor ons zo vanzelfsprekend gebaar liet deze mevrouw ons later de opbrengst van haar huis na.” Margriet: “Om ons quotum te halen zijn wij behalve van grote giften, afhankelijk van nalatenschappen en legaten. We moeten minder terughoudend zijn met mensen te vragen WIZO in hun testament te zetten. Rita: “concreet door bijvoorbeeld oudere bewoners van onze verzorgingshuizen daarom te vragen. Ahoevah: “Ik probeer minstens eenmaal per jaar contact te hebben met elk lid van onze afdeling.” Wat doet een penningmeester? Ahoevah: “het werk bestaat vooral uit de volgende onderdelen: het uitstippelen van het financieel beleid, opstellen van de voorlopige begroting, innen van de contributies aan de hand van je ledenadministratie, de boekhouding bijhouden en tenslotte het voorbereiden van de jaarlijkse


met onze drie nieuwe jonge leden met wie we via-via contact kregen. Ook mijn oudste dochter is nu over de streep. Ik had haar meegevraagd met het boottochtje in mei op het Naardermeer (waar opnamen zijn gemaakt voor de WIZO-film – red.). Ik heb haar het lidmaatschap cadeau gedaan. Nu al is ze blij verrast door alle nieuwe contacten die ze krijgt, en ze merkt dat joods zijn meer is dan alleen religie: een waardevolle manier van leven. Daar hoort WIZO bij vind ik.”

Ahoevah van Praag verantwoording aan de leden tijdens de huishoudelijke vergadering in het voorjaar. Ik hoop altijd dat ik het bedrag van het vorig jaar haal. De controlecommissie, bestaande uit leden van de afdeling controleert elk jaar de boekhouding.” Geridderd Ahoevah: “Onlangs is een grote gever overleden. Daarom ben ik extra blij

“Veel...” klinkt het na onze vraag wat dit werk doet met je privé-leven. Riet: “Michael werkt volop mee; ik kan dit niet alleen.” Margriet: “Ik kan dit werk doen dankzij de flexibiliteit van Ronald.” Dat geldt ook voor Rita, die samen met haar man Majo is geridderd voor onder meer hun werk voor WIZO, en voor Ahoevah en haar man Roel. “Er was niemand anders”…: we schieten in de lach na Rietjes antwoord op de vraag waarom ze drie jaar geleden penningmeester werd. “Geen idee hoe het moest, maar dat

Ahoevah van Praag (tevens voorzitter ’t Gooi/Amersfoort), Rita Bles (Amsterdam), Riet Mendel (Gelderland) en Margriet Bouscher (ook vice-voorzitter WIZO-Nederland) zijn alle vier echtgenote en moeder. Ahoevah en Rita zijn grootmoeder. Rita en Ahoevah zijn werkzaam in een financieel beroep. Riet is gepensioneerd facility manager en Margriet is mededirecteur van een eigen bedrijf. Als hobby hebben ze respectievelijk quilts en sieraden maken, winkelen, lezen, de kleinkinderen, reizen, muziek, organiseren, koken, bridge, lezen, tuinieren. Margriet, Ahoevah en Rita gaan het liefst met familie of hun man op reis. Riet en Rita willen naar Israel, Ahoevah naar Nieuw Zeeland en Margriet naar Noorwegen, terwijl Riet wel eens met de door haar bewonderde wetenschapper en schrijver Jonathan Sacks naar het Diasporamuseum zou willen. Zijn boek ‘Leven met verschil’ is haar aanrader voor de lezer van de Chadasjot, evenals de bestseller ‘Het lot van de familie Meijer’ dat nu in de WIZO winkels ligt. Margriet kiest in deze context ‘Het zijn net mensen’ van Joris Luyendijk, Rita las onlangs ‘Het einde van de regenboog’ van John Cleary en Ahoevah houdt het op ‘Het recht op terugkeer’ van Leon de Winter en ‘Het Rozeneiland’ van Sanne Terlouw, beide te koop in de WIZO winkels.

Oktober 2008

WIZO Nederland

bleek juist de uitdaging.” Nadat Margriet diverse malen was benaderd om landelijk penningmeester te worden zei ze ja, “Want ik was bang dat ze me anders niet meer zouden vragen.” Net als veel actieve chaverot komt Margriet uit een WIZO-familie waar het vanzelf sprak dat ‘als je het zelf goed hebt, je je voor anderen inzet…’. Met de woorden: ‘het is niet veel werk; twee uurtjes op zondagochtend en je bent klaar’ werd Rita gevraagd om de vertrekkende penningmeester op te volgen. Dat was in 1982. ‘Heeft ze een baan?’ vroeg de man van haar voorgangster. ‘Natuurlijk heeft ze een baan’ zei Frieda, ‘anders doe je dit werk niet’. Margriet: “We werken nu toe naar centralisatie. Dat betekent minder werkdruk voor de penningmeesters. Voor de centrale boekhouding hebben we een professionele medewerker.” Rita: “als je te maken hebt met wanbetalers, is het zaak om met geduld en tact de betrokkene te overtuigen alsnog te voldoen.” Voor alle federaties is materiaal van World WIZO beschikbaar ter ondersteuning van verschillende acties. Een paar jaar terug was er in Amsterdam een seminar over fondsenwerving, en tijdens de EGM (de vierjaarlijkse wereldconferentie van WIZO in Tel Aviv) en andere grote bijeenkomsten, zijn er workshops. Maar fondsenwerven is cultuurbepaald, constateren de vier penningmeesters, dus ben je toch aangewezen op de Nederlandse manier. En je moet de aandacht vestigen op ‘onze’ projecten in Israel: een nieuwe slaapvleugel, een nieuwe keuken, een speelplaatsje voor het kinderdagverblijf, een dagje uit voor de jongeren van het Esjkol district. WIZO-film Ahoevah: “Fondsenwerving bestaat uit drie onderdelen: het leggen en onderhouden van contact met (potentiële) gevers van legaten, genereren van donaties door fondsen en stichtingen en een actief sponsorbeleid waarbij ook aandacht is voor de belangen van de sponsor. Daar

Oktober 2008

V.l.n.r. Riet Mendel, Margriet Bouscher, Rita Bles ligt voor WIZO een grote uitdaging. Iets anders is dat je beeldmateriaal nodig hebt. Op de huishoudelijke vergadering laten we sinds 2 jaar een DVD zien over één van de projecten. Ik hoop dat de film die nu, ook in Israël, is opgenomen, goed laat zien wat WIZO doet en zo onze leden kan overtuigen. Lang niet iedereen weet bijvoorbeeld dat er ook een actieve federatie in Israel bestaat.” (Zie artikel op blz. 14 van de vorige Chadasjot, ook op www.wizo.nl De WIZO-film gaat op de Jubileumdag 16 november in première – red.) Margriet: “buiten het jaarlijks quotum ondersteunen we extra nog 13 projecten in Israel. Rita: “ga als je op vakantie bent in Israel ook eens zelf een project bezoeken zodat je verslag kunt doen in je afdeling.” Hoe lang blijven de penningmeesters nog? Margriet heeft een einddatum geprikt: “toen ik begon zei ik: ik wil WIZO Nederland de 21e eeuw in helpen. Het fundament was goed, maar tegenwoordig worden er heel andere financiële eisen gesteld.

WIZO voldoet nu onder meer aan de ANBI-regeling (geen successierechten meer voor bepaalde goede doelen - red.). Ik ben trots op mijn bijdrage aan dit proces.” Riet heeft nog geen idee. Sinds 1972 deed ze alle bestuursfuncties, behalve …die van penningmeester “omdat ik dat echt niet ambieerde.” Nu blijft ze graag aan als penningmeester, al vertrekken in 2010 voorzitter en secretaris van ‘Gelderland’. Rita: “ik blijf zolang ik het leuk vind”. Ahoevah: “na vier jaar penningmeesterschap ben ik sinds kort ook voorzitter, dus ik blijf, al ben ik nu wel op zoek naar een goede penningmeester.” Het viertal wenst de jarige WIZO Nederland: “nog 120 jaar” (Rita), “dat meer mensen begrijpen wat WIZO doet en we zo een volgende generatie kunnen aanspreken” (Margriet), “we dit jaar 6 in plaats van 5 ton ophalen en zo honger en armoede in Israel kunnen bestrijden” (Riet), “WIZO kan groeien met jonge leden die beter begrip krijgen voor wat WIZO doet” (Ahoevah).


Gerrit Adriaensz. Berckheyde (1638-1698) Gezicht op de Portugese en de Grote Synagogue, Amsterdam GEVEILD BIJ SOTHEBY’S AMSTERDAM OP 7 MEI 2008 VOOR €300.250

Komende veilingen bij Sotheby’s: 11 november – Schilderijen van Oude Meesters 3 en 4 december – Moderne en Hedendaagse Kunst 17 december – Schilderijen en kunstvoorwerpen uit Europees adellijk bezit

SOTHEBY’S AMSTERDAM I DE BOELELAAN 30 I 1083 HJ AMSTERDAM I 020 550 2200 I [email protected]

Marion Kornmehl-Karafiol

Goed zien zonder bril of lenzen!

Gewichts-en Voedseldeskundige

’s Nachts lenzen dragen en overdag goed zien zonder bril of lenzen. Tijdens de slaap corrigeren nachtlenzen de ogen. Nachtlenzen zijn volkomen veilig. Een fantastische uitvinding voor iedereen die een bril of lenzen draagt. Vooral voor mensen die last hebben van droge of gevoelige ogen. Steeds meer mensen kiezen dan ook voor het gemak van Nachtlenzen.

Wenst Wizo

Daarmee heb je volledige vrijheid, want overdag hoef je geen bril of lenzen meer te dragen. Als je om één of andere reden de Nachtlenzen niet meer zou dragen, dan komen de ogen vanzelf weer in de oorspronkelijke situatie terug. Voor meer informatie kunt onze website www.toffoptiek.nl bezoeken.

MAZZALTOF met haar 60 jarig jubileum Op naar de 120!!!!!

Hoofddorpplein 10-14 1058 PD Amsterdam T (020) 346 79 79 F (020) 346 79 75 [email protected] www.toffoptiek.nl

beroep: piloot carrière: acteur

Wij zijn vertrouwd met de veelzijdige acteur, maar John Travolta is ook een volleerd piloot met meer dan 5000 vlieguren in zijn logboek, en hij is gebrevetteerd om op acht verschillende vliegtuigen te vliegen, waaronder de Boeing 747-400 Jumbo Jet. Hij heeft een passie voor alles dat de oorspronkelijke spirit van de luchtvaart vertegenwoordigt, en in het bijzonder de chronografen van Breitling. Vanaf de oprichting in 1884 is Breitling betrokken geweest bij de grote vlucht van de luchtvaart. De chronografen van Breitling voldoen aan de hoogste criteria voor sterkte, degelijkheid en functionaliteit en zijn alle voorzien van uurwerken die worden gecertificeerd door het Officiële Zwitserse Chronometer Testinstituut (COSC). Het predikaat ‘leverancier aan de luchtvaart’ krijg je niet zómaar, en moet je immers voortdurend waar maken. www.breitling.com voor informatie dealeradressen: 020 - 659 64 53

Breitling Navitimer Een cultobject voor luchtvaart enthousiasten.

Welkom

Hotel Newport ligt op een unieke plek aan het Gooimeer in Huizen, omringd door water. Geniet hier van de prachtige vergezichten, rust en ruimte. Een perfecte locatie voor uw zakelijke bijeenkomst, overnachting of weekendje weg.

in Huizen,

Naast reguliere faciliteiten biedt ons hotel exclusieve suites en zalen voor business meetings, seminars, congressen en trainingen. Alle zalen bieden prachtig uitzicht en alle denkbare faciliteiten en comfort. Ons exclusieve Penthouse is een toplocatie voor zakelijke meetings. Spectaculair uitzicht, luxe inrichting, ruim dakterras en absolute privacy zijn hier de kernwoorden.

welkom bij HotelNewport

De veelzijdige keuken van Café Ô biedt verrassende internationale gerechten. Liefhebbers van Indonesisch tafelen ontvangen wij graag in specialiteitenrestaurant Tjoe Tjoe Mas. In de Newport Health & Spa kunt u onder vakkundige begeleiding op de meest geavanceerde apparatuur trainen. Daarnaast biedt de Spa u de mogelijkheid om in een ambiance van rust volledig te ontspannen en even helemaal ‘weg’ te zijn. U voelt zich omringd door persoonlijke aandacht en warmte, in een omgeving die luxe en schoonheid uitstraalt. Alle vertrekken zijn voorzien van gratis draadloos internet. Voor de deur kunt u gratis parkeren. Hotel Newport Labradorstroom 75, 1271 DE Huizen Tel 035 5289600, Fax 035 5289611 www.hotelnewport.nl, [email protected]

The eyes are the window to the soul

Dorpsstraat 55 Amstelveen www.destinationoptiek.nl

“De belegde broodjes van de slager met ‘n koksmuts”

Bestel uw broodjes op www.hergo.nl, ook voor uw zakelijke lunches. Wij bezorgen in groot Amsterdam.

From Alaska with love

Alaska zalm, heilbot, kabeljauw en nog veel meer bijzondere vissoorten en vleeswaren. Heerlijk om samen van te genieten...

Frank’s Smoke House Wittenburgergracht 303, Amsterdam www.smokehouse.nl

Ja, ik wil

bewegen wegen én afslanken onder persoonlijke oonlijke begeleiding LaRiva is een unieke plek waar vrouwen en

mannen nen op een comfortabele manier gewicht kunnen n verliezen, maar bovenal hun lichaam vormgeven even naar eigen wensen. Met de methode die LaRiva gebruikt wordt het m als het ware geboetseerd. Dit gebeurt met lichaam rmo Fysische Methode, een comfortabele de Thermo richte bewegingstherapie die al ruim 30 jaar doelgerichte een internationaal ernationaal succes is. Liggend d op een matras, in een warmtecabine, worden n oefeningen gedaan gericht op totaal afslanken ken of op specifieke probleemzones. Daarnaast aast bied LaRiva de OzonZuurstoftherapie die de stofwisseling stimuleert, de huid strakker en zachterr maakt en cellulite verminderd. Desgewenst wenst wordt een persoonlijk voedingsadvies aangeboden. boden. Er wordt naar een combinatie gezocht ht van gezond en lekker, afgestemd op uw leefgewoonten. fgewoonten. Om slank te worden én slank te blijven. en.

Gratis figuuranalyse Om te kunnen bepalen wat voor u de mogelijkheden zijn, bieden wij u een persoonlijke figuuranalyse aan. Geheel gratis. In een persoonlijk gesprek worden uw wensen geïnventariseerd en kijken wij met een deskundig oog naar úw mogelijkheden. Wensen en mogelijkheden worden gecombineerd in een advieskuur. Tijdsduur en prijzen

ADRESGEGEVENS: L A R I VA A M S T E LV E E N

L A R I VA H E E M S T E D E

L A R I VA D E N H A AG

D O R P SS T R A AT 9 8

R A A D H U I SS T R A AT 27

VA L ER I USS T R A AT 29 & 33

1182 J H A M S T ELV EEN

2101 H C H EE M S T ED E

2 517 H M D EN HA AG

OPENINGSTIJDEN

OPENINGSTIJDEN

OPENINGSTIJDEN

M A T/M D O 10 . 0 0 u – 20 . 0 0 u

M A T/M D O 0 9. 0 0 u - 20 . 3 0 u M A T/M D O 10 . 0 0 u – 20 . 0 0 u

worden uitvoerig met u besproken. U KUNT BELLEN VOOR EEN AFSPRAAK: L A R I VA A M S T E LV E E N

V R I J 10 . 0 0 u – 16 . 0 0 u

V R I J 0 9. 0 0 u - 16 . 3 0 u Z A 0 9. 0 0 u - 13 . 0 0 u

02 0 - 6 4 0 87 0 0 L A R I VA H E E M S T E D E 02 3 - 5 47 4 4 19 L A R I VA D E N H A AG 070 - 3 6 4 4 3 4 3

www.lariva.nl

V R I J 10 . 0 0 u – 16 . 0 0 u

ELHA COSMETICS

feliciteert

WIZO-NEDERLAND met het 60-jarig jubileum!

N.B. Extra opening voor Chanoeka op zondag 14 en 21 december, 10-16 uur.

Verrassend ! Ook voor boeken kunt u terecht in de WIZO winkels … Amsterdam: nieuw verschenen boeken: –

Marc de Hond, Kracht - het nieuwe leven van een optimist

–

Lisette Lewin, De verloren savanne

–

Annemiek Onstenk, Annemarie Grewel, Een portret

–

Bloeme Evers-Emden, Joods Bloemlezen - schets uit een gewoon joods leven

–

Leon de Winter, Het recht op terugkeer

–

Meyer Sluyser, Gisteren komt nooit weerom

–

Hannah Yakin, Jardena dagboek uit Jeruzalem

–

Sanne Terlouw, Het Rozeneiland

En ook: (kosjere) kookboeken, judaïca, kalenders, agenda’s, sidoeriem, machzoriem en boeken over jodendom, wijnen en speelgoed. Enschede: Nieuwe boeken: –

R. Bartlema, Mystiek van de Hebreeuwse letters

–

Lody van de Kamp, Oorlogstranen.

En verder: De Joodse Agenda, kalenders, cadeau’s, Israëlische wijnen, machzors.

WIZO-winkel Amsterdam Buitenveldert: A.J. Ernststraat 735A. T 020 6466295, maandag t/m donderdag 10-16 uur, vrijdag 10-13 uur, extra koopzondag voor Chanoeka.

WIZO-winkel Enschede: In de sjoel Prinsestraat 16, M 06 5133 665, Elke woensdag en zondag 11-17 uur. Meer informatie: [email protected].

,ßONS

2EGISTER-AKELAARSIN!SSURANTIpN

/NSßBELEID UWVERTROUWEN WAARMAKEN -. ,mONSBV DEBOELELAAN POSTBUS AHAMSTERDAM 4 & WWWLEONSNL


Oktober 2008

Chadasjot. Klára den Tex (93) en Daphne Katzin (33) markeren het 60-jarige WIZO Nederland. Nieuwsblad van WIZO Nederland

Recommend Documents