Vernieuwend en vertrouwd Beleidsplan WIZO Nederland 2012 – 2015
Amsterdam, mei 2012
Inhoudspopgave
pagina
1. Inleiding
4
2. WIZO en WIZO Nederland (huidige situatie)
4
2.1
WIZO (WereldWIZO)
4
2.2
WIZO Nederland 2.2.1 Algemeen 2.2.2 Organisatie 2.2.3 Leden en donateurs 2.2.4 Afdelingen 2.2.5 Aviv 2.2.6 Gesher 2.2.7 Culturele activiteiten 2.2.8 Financiën en fondsenwerving 2.2.9 Marketing (met uitzondering van fondsenwerving) 2.2.10 Chadasjot 2.2.11 Externe contacten/maatschappelijke verankering 2.2.12 Giftshops 2.2.13 Knelpunten
5 5 5 6 7 7 8 8 8 9 10 10 10 11
3. De ‘Markt’
12
4. Missie (mission statement)
12
5. Doelstellingen
13
5.1
Interne cultuuromslag
13
5.2
Externe cultuuromslag
13
5.3
Fondsenwerving, leden, donateurs etcetera
13
6. Werkwijze 6.1
Interne Cultuuromslag 6.1.1 Afdelingen worden commissies 6.1.2 Trainingen en workshops 6.1.3 Backoffice onderhouden en uitbouwen 6.1.4 Deel uitmaken van virtuele netwerken 6.1.5 Minimaal vier contactmomenten per jaar met alle leden 6.1.6 Meer contact tussen afdelingen/commissies 6.1.7 Afdelingen/commissies ondersteunen 6.1.8 Meer aandacht voor Gesher 6.1.9 Het HB bezoekt ieder jaar de afdelingen/commissies
Vernieuwend en vertrouwd, Beleidsplan WIZO Nederland 2012 – 2015 pagina
13 14 14 14 15 15 15 15 16 16 16
6.1.10 Aanpassen Huishoudelijk Reglement
16
6.2
Externe Cultuuromslag 6.2.1 Herpositioneren WIZO Nederland 6.2.2 Nieuwe leden door nieuw aannamebeleid 6.2.3 WIZO laat haar stem horen in de media 6.2.4 WIZO wordt aantrekkelijker voor jonge vrouwen 6.2.5 Eenheid in presentatie 6.2.6 Eenheid bij onderhouden externe contacten 6.2.7 Samenwerking met andere joodse niet-fondsenwervende organisaties
17 17 17 17 17 18 18 18
6.3
Fondsenwerving, leden, etcetera 6.3.1 In kaart brengen fondsenwervingspotentieel 6.3.2 Verbeteren jaarlijkse fondsenwerving 6.3.3 Jaarlijks minimaal vijf nieuwe lijfrentes 6.3.4 Meer aandacht voor erfstellingen en legaten 6.3.5 Eén grote landelijke fondsenwervende bijeenkomst per twee jaar 6.3.6 Landelijke loterij 6.3.7 Sportieve fondsenwervende activiteiten 6.3.8 Jaarlijks Pesach en Chanoeka-markten op vijf plekken in Nederland 6.3.9 Organiseren Promotiereis 2013 6.3.10 Werven én behouden van leden en donateurs 6.3.11 Giftshops Amsterdam en Twente 6.3.12 Uitbreiden HB
19 19 19 19 20 20
Checklist
22
6.4
7. Financiën
Bijlagen I
Historie WIZO Nederland
II
Exploitatieprognose WIZO Nederland (2012 – 2015)
III
WIZO Nederland, feitelijke informatie
IV
Taken en verantwoordelijkheden van het Hoofdbestuur, het Dagelijks Bestuur de Office Manager en de afdelingsbesturen/contactpersonen van de commissies
Vernieuwend en vertrouwd, Beleidsplan WIZO Nederland 2012 – 2015 pagina
20 20 20 21 21 21 22
23
1.
Inleiding
Vernieuwend en vertrouwd is het beleidsplan van de vereniging WIZO Nederland voor de periode 2012-2015. De titel verwijst naar het streven van WIZO Nederland om continu actief te willen reageren op de actualiteit, de wensen van de leden en maatschappelijke ontwikkelingen, zonder hierbij van de traditionele achterban te vervreemden. Vernieuwend en vertrouwd sluit inhoudelijk nauw aan op het beleidsplan van WIZO Nederland voor de periode 2009-2011. Het is tot stand gekomen op basis van een aantal gesprekken die de leden van het hoofdbestuur van WIZO Nederland in april en mei 2012 hebben gevoerd met Ferry Jongbloed.
2.
WIZO en WIZO Nederland (beschrijving van de huidige situatie)
2.1
WIZO (WereldWIZO)
WIZO, Women’s International Zionist Organization, is een internationale (politiek) onafhankelijke vrijwilligersorganisatie van joodse vrouwen (opgericht in Londen: 1920). WIZO zet zich in voor de emancipatie van vrouwen, voor het verhogen van welzijn in alle geledingen van de Israëlische samenleving en voor het bevorderen van joodse educatie In Israël en daarbuiten. Op dit moment telt WIZO ruim 200.000 leden in 52 landen, zij zijn lid van de landelijke verenigingen, de WIZO federaties. WIZO streeft de volgende doelen na: zorg voor het welzijn van baby’s, kinderen, jongeren, vrouwen en ouderen in Israël; verbeteren van de positie van vrouwen in Israël; ondersteunen van immigranten bij hun integratie in Israël; versterken van de band tussen Israël en de joodse wereld daarbuiten; bestrijden van antisemitisme in de gehele wereld. De lopende 800 projecten in Israël kosten jaarlijks circa 180 miljoen US dollar (cijfers voorjaar 2012). De financiering van deze WIZO projecten wordt voor 85% gedragen door de Israëlische overheid, locale overheden en de gebruikers. Van de resterende 15% nemen de nationale WIZO federaties 11% voor hun rekening, WIZO Israël draagt 1,7% bij; de overige 2,3% komt uit diverse bronnen (peildatum 2012). In de loop der jaren heeft WIZO een uitstekende naam opgebouwd op het gebied van de emancipatie van vrouwen, mensenrechten, bestrijding van discriminatie, zorg en educatie in Israël. WIZO is door de Verenigde Naties erkend als NGO en adviseert sociale en economische raden zoals ECOSOC en Unicef.
Vernieuwend en vertrouwd, Beleidsplan WIZO Nederland 2012 – 2015 pagina
2.2
WIZO Nederland
2.2.1
Algemeen
De Nederlandse WIZO federatie, WIZO Nederland, is een vereniging met ruim 1.300 leden en donateurs (peildatum voorjaar 2012). WIZO Nederland werkt met 10 regionale afdelingen een speciale afdeling voor jonge vrouwen: AVIV en een afdeling voor in Nederland woonachtige Israëlische vrouwen: WIZO Gesher. WIZO Nederland brengt geld bijeen om haar aandeel te leveren in de opzet en exploitatie van de ruim 800 WIZO projecten in Israël. Daarnaast heeft WIZO Nederland 13 projecten geadopteerd. Dit betekent dat de Nederlandse WIZO federatie jaarlijks extra financiële middelen bijeenbrengt voor de verbetering en/of uitbreiding van deze adoptieprojecten. Het gaat om de volgende projecten: Community Center (onder andere Ella Eldersheim jeugdclub en programma’s voor kansarme jeugd) in Afula; Ina Kisch-Houthakker Huis in Eilat (kinderdagverblijf); Shikun Jessie Cohen in Holon (multifunctioneel kinderdagverblijf); Kinderdagverblijf in Kiriat Gat (met speciaal muziekonderwijs); Family Club op de luchtmachtbasis Ramat David; Jeugdclub en speelplaats op de luchtmachtbasis Ramat David; Fieps van Emde Center in Ramle (o.a. opvang voor ‘girls in distress’); WIZO Community Center in Rechaniya, Upper Galil (jeugdclub en bibliotheek); Freddie Markx Center in Rechaniya (vrouwenclub); Channah en Michael Levin Kinderdagverblijf in Rishon le-Zion; Channah en Michael Levin WIZO Center in Rishon le-Zion; Eiser-Loeb Wing in Tel Aviv (geriatrische afdeling WIZO parents home); Eshkol District (opvang en therapie voor getraumatiseerde jeugd). Bovendien worden, waar nodig, ook niet door WIZO Nederland geadopteerde projecten ondersteund, zoals Jeugddorp Nahalal en Nachlat Yehuda in Rishon leZion.
2.2.2
Organisatie
WIZO Nederland is een vrijwilligersorganisatie. Het bestuur van WIZO Nederland (HB) bestaat de facto uit vier leden (peildatum 1 januari 2012). Binnen het bestuur bestaan op dit moment drie vacatures: penningmeester, lid belast met PR en lid belast met fondsenwerving. Het bestuur heeft een aantal uitvoerende taken gedelegeerd aan een (betaalde) Office Manager (0,8 fte). De Office Manager speelt onder meer een waardevolle rol bij het onderhouden van contacten met de afdelingen, de giftshops en de leveranciers. Zij is een belangrijk aanspreekpunt binnen de organisatie. Het Hoofdbestuur stuurt de 10 regionale afdelingen aan alsmede WIZO Aviv, WIZO Gesher, de medewerkers van de WIZO giftshops en de (betaalde) office manager (0,8 fte). Het bestuur wordt ondersteund door een boekhouder en secretaresse op oproepbasis. Vernieuwend en vertrouwd, Beleidsplan WIZO Nederland 2012 – 2015 pagina
De afdelingen, Aviv en Gesher zijn geen aparte rechtspersonen maar hebben wel een eigen bestuur. Eénmaal per jaar wordt een Algemene Ledenvergadering gehouden waarin onder meer het bestuur van WIZO Nederland wordt benoemd en het algemeen en financieel jaarverslag wordt besproken en goedgekeurd. Voor leden van het hoofdbestuur en afdelingsbesturen zijn de taken omschreven. Zie Bijlage IV. 2.2.3
Leden en donateurs
Het lidmaatschap van WIZO Nederland staat open voor vrouwen die zich kunnen aansluiten bij één van de vier Nederlandse joodse kerkgenootschappen (PIG, NIG, LJG en Masorti), of voor wier vader dit geldt of gold. Zowel personen als organisaties en bedrijven die WIZO Nederland een goed hart toedragen kunnen donateur worden. Het lidmaatschap en de bijdrage voor donateurs bedraagt minimaal € 40 per jaar. Zakelijke donateurs betalen minimaal € 100 per jaar. WIZO Nederland kampt reeds meer dan een decennium met een gestaag afnemend aantal leden en donateurs. Om het ledental te stabiliseren is een aantal jaar geleden actie ondernomen. Teneinde de bestuurlijke slagkracht van WIZO Nederland te vergroten en verder te professionaliseren is WIZO Nederland in 2006 begonnen met het organiseren van workshops op het gebied van bestuur en organisatie. Aan deze workshops kunnen WIZO leden deelnemen die binnen de organisatie bestuurlijk actief zijn of dat willen worden.
Vernieuwend en vertrouwd, Beleidsplan WIZO Nederland 2012 – 2015 pagina
2.2.4
Afdelingen
In onderstaande tabel staat het aantal leden en donateurs van de 10 afdelingen van WIZO Nederland vermeld: Afdeling AmsterdamKennemerland (inclusief Gesher) Brabant-Limburg Friesland Gelderland Groningen ‘s-Gravenhage Midden-Nederland Rotterdam Twente Zeeland totaal
Leden (1-1/2012) 633
Donateurs (1-1/2012) 31
Totaal (1-1-2012) 664
35 23 81 11 161 123 55 65 9
6 4 12 6 9 16 3 16 4
41 27 93 17 170 139 58 81 13
1196
107
1303
Omdat de afdelingen tamelijk autonoom zijn hebben zij in de loop van de jaren een eigen manier van werken ontwikkeld, vaak ook met activiteiten die specifiek zijn voor de desbetreffende afdelingen. Zo organiseert de afdeling Den Haag iedere twee jaar een kunstverkoop, Twente organiseert een muziekfestival, een golfdag en heeft een cateringbedrijf opgezet. Amsterdam kent de jaarlijkse theateravond en MiddenNederland, Den Haag en Twente organiseren een pesachmarkt, Brabant-Limburg organiseert een tweedehands boekenbeurs, Gelderland een muziekfestival; Friesland is een actieve organisator op het gebied van workshops. Twente en Amsterdam organiseren een bridge drive. Doordat de WIZO afdelingen tamelijk autonoom werken en de leden een sterkere band hebben met de afdeling dan met de WIZO organisatie (wereld WIZO en WIZO Nederland) is het beeld van WIZO in verschillende delen van het land niet eenvormig en zijn de afdelingen niet automatisch geneigd met elkaar samen te werken. Nadeel van deze manier van werken is dat de beeldvorming van WIZO in het land niet eenduidig is en dat goede initiatieven die door één afdeling worden ontwikkeld niet snel door andere afdelingen worden opgepakt. In de afgelopen jaren is door het slinkend aantal bestuursleden een aantal afdelingen gefuseerd en het ziet ernaar uit dat ook in de komende jaren een aantal afdelingen zal besluiten tot samenvoeging. Het HB steunt deze gang van zaken, mits de fuserende afdelingen hun ‘eigen’ identiteit behouden, de fysieke afstand tussen de leden en de activiteiten van de desbetreffende afdeling niet te groot wordt en de sociale correspondentie bij speciale gebeurtenissen van leden en het bezoekje en bloemetje voor zeer oude en zieke leden niet in het gedrang komt. 2.2.5
Aviv
In het verleden hadden de meeste afdelingen van WIZO Nederland een eigen Avivgroep (voor vrouwen tot 40 jaar). De afgelopen jaren is de belangstelling van jonge vrouwen voor WIZO sterk aan het afnemen hetgeen een gevaarlijke ontwikkeling is voor de continuïteit van de organisatie. WIZO Nederland onderkent dit als een van de grote problemen van de organisatie en ziet het als een van haar grootste opdrachten het tij te keren. Vernieuwend en vertrouwd, Beleidsplan WIZO Nederland 2012 – 2015 pagina
2.2.6
Gesher
Gesher is een groep in Amsterdam gevestigde Israëlische vrouwen die permanent of tijdelijk in Nederland wonen. Bezoekers van Gesheractiviteiten worden vaak niet officieel lid van WIZO Nederland. Het is jammer dat er geen Geshergroepen buiten Amsterdam actief zijn, dat de leden van Gesher te weinig in contact komen met (Nederlandse) WIZO leden en dat de activiteiten van de Gesherafdeling binnen WIZO Nederland teruggelopen zijn.
2.2.7
Culturele activiteiten
In 2008 is de Stichting WIZO Cultuur opgericht omdat het voor WIZO Nederland in de praktijk lastig was om extern gelden te verwerven voor culturele activiteiten omdat geldgevers WIZO Nederland vooral zien als een organisatie die fondsen werft voor haar activiteiten in Israël. Stichting WIZO Cultuur heeft een eigen bestuur, een eigen werkwijze en een eigen jaarverslag. Vanaf 2012 organiseert WIZO Cultuur onder meer jaarlijks de WIZO Literatuurprijs: de eerste joodse literatuurprijs in Nederland. Doel van WIZO Cultuur is het ontwikkelen van joods bewustzijn. 2.2.8
Financiën en fondsenwerving
WIZO Nederland is een van de grote fondsenwervende instellingen in Nederland ten behoeve van doelen in Israël. WIZO heeft een goede, betrouwbare naam en veel gevers weten dat er bij WIZO minimale kosten zijn. Een deel van de fondsenwerving wordt door het hoofdbestuur georganiseerd, maar de meeste activiteiten op dit gebied zijn het werk van de afdelingen. Voor haar inkomsten is WIZO Nederland voor een deel afhankelijk van begrootbare inkomsten, zoals de lidmaatschapsgelden, bijdragen van donateurs en inkomsten uit fondsenwervende activiteiten als mailings en acties alsmede inkomsten uit winkelverkopen. Maar het grootste deel van de inkomsten van WIZO is niet te begroten, zoals inkomsten uit erfstellingen en legaten alsmede inkomsten uit giften en schenkingen. Afgezien van de nalatenschappen die aan WIZO Nederland toevallen, komen de inkomsten doorgaans uit de volgende bronnen: giften en schenkingen, opbrengsten van bazaars en andere verkopen, opbrengsten van feestavonden en andere bijeenkomsten, contributies van leden, inkomsten uit loterijen, mailings ter gelegenheid van Pesach, Rosj Hasjana en Chanoeka, certificaten en gift cards, inkomsten uit de twee WIZO giftshops (in Amsterdam en Twente). Op basis van inkomsten in het verleden heeft WIZO Nederland met (Wereld) WIZO een afspraak gemaakt over het minimale streefbedrag dat zij jaarlijks bijdraagt aan WIZO in Israël voor de exploitatie van de projecten. In de afgelopen jaren was dit circa € 525.000. Doordat WIZO Nederland de afgelopen tijd een aantal substantiële Vernieuwend en vertrouwd, Beleidsplan WIZO Nederland 2012 – 2015 pagina
erfenissen en legaten heeft ontvangen, kon de afgelopen jaren worden voldaan aan het quotum voor Wereld WIZO en kon tevens worden bijgedragen aan een aantal specifieke WIZO projecten in Israël. WIZO Nederland is bij de belastingdienst geregistreerd als een algemeen nut beogende instelling (ANBI) en betaalt dus geen successie- en schenkingsrechten. 2.2.9
Marketing (met uitzondering van fondsenwerving)
Onder marketing wordt hier verstaan: de activiteiten die WIZO Nederland onderneemt om haar diensten/activiteiten onder de aandacht te brengen van haar bestaande en potentiële relatiegroepen. In onderstaand schema wordt dit – in hoofdlijnen – in kaart gebracht: relatiegroep
marketingdoelstelling fondsenwerving versterken joodse identiteit informatie
informatie belangenbehartiging informatie belangenbehartiging (incl. naamsbekendheid) fondsenwerving naamsbekendheid versterken joodse identiteit werving leden en donateurs informatie
Nederlandse maatschappij
informatie naamsbekendheid
Andere Nederlandse (vrouwen)organisaties
informatie naamsbekendheid
Leden en donateurs WIZO Nederland
marketingactiviteiten
Wereld WIZO, ECWF Joodse organisaties in Nederland
Nederlanders (vrouwen en mannen) met een joodse achtergrond en belangstellenden in het jodendom
adverteren, Chadasjot, activiteiten, Nieuwsbrieven, website, sociale media (Facebook en Twitter), voorlichtingsfilm, netwerken etc. uitwisseling van informatie website, publicaties, netwerken etc.
website, adverteren, infostands, voorlichtingsfilm, redactionele artikelen in landelijke media zoals NIW en Benjamin, etc. website, vertegenwoordiging, voorlichtingsfilm website, vertegenwoordiging, voorlichtingsfilm
2.2.10 Chadasjot Chadasjot, het nieuwsblad van WIZO Nederland verschijnt twee maal per jaar. Het wordt per post aan alle leden en donateurs gestuurd en is ook te lezen op de website van WIZO Nederland. Een vierhoofdige redactie, onder wie twee leden van het HB, stelt de inhoud van het blad samen. De eindverantwoordelijkheid voor het blad ligt bij het HB. De redactie maakt een blad dat informatief en prettig leesbaar is en er aantrekkelijk uitziet. In Vernieuwend en vertrouwd, Beleidsplan WIZO Nederland 2012 – 2015 pagina
Chadasjot wordt aansluiting gezocht bij de actualiteit. In Chadasjot staat onder meer nieuws uit Israël, informatie over Wereld WIZO, de projecten, afdelingsnieuws en een activiteitenagenda. 2.2.11 Externe contacten/maatschappelijke verankering De voorzitter van het hoofdbestuur van WIZO Nederland is qualitate qua lid van de Raad van advies van het CIDI en lid van de Nederlandse Vrouwenraad (voorzittersoverleg). Daarnaast houdt zij contact met de Israëlische ambassade in Nederland en participeert zij in een informeel overleg tussen Joods-Nederlandse partijen ter bestrijding van antisemitisme en verkeerde berichtgeving in Nederland over joodse aangelegenheden en de staat Israël. Namens het bestuur heeft zij nauw overleg met de afgevaardigden van WIZO Nederland in het ECWF, de Europese WIZO Federatie. WIZO is lid van de Nederlandse Vrouwenraad. 2.2.12 Giftshops Momenteel zijn er twee WIZO giftshops. Zij zijn ondergebracht in de Stichting WIZO winkels, die is opgericht op 28 juni 1973. De winst van de giftshops komt volledig ten goede aan WIZO Nederland. De omzet van de giftshop Amsterdam bedroeg in 2011 circa € 90.000 en de winst circa € 2.500. De giftshops zijn gevestigd aan de A.J. Ernststraat 735a te Amsterdam en in het gebouw van de synagoge in Enschede. In de WIZO giftshops worden artikelen verkocht die te maken hebben met het joodse leven, zoals artikelen voor de joodse feest- en treurdagen, judaica, kaarsen, boeken, kalenders, kaarten en keppeltjes. In de giftshops worden veel boeken over het jodendom en van joodse schrijvers verkocht. Anderen weten de giftshop weer te vinden vanwege het aanbod aan cosmetica uit de Dode Zee. Artikelen uit het assortiment van de giftshops worden ook verkocht door de afdelingen, bijvoorbeeld op WIZO verkoopdagen.
Vernieuwend en vertrouwd, Beleidsplan WIZO Nederland 2012 – 2015 pagina
2.2.13 Knelpunten Ledenaantal Het aantal leden van WIZO Nederland loopt dramatisch terug ondanks uitgezette acties om het tij te keren; WIZO Nederland heeft tevens last van de tendens dat mensen zich minder snel aansluiten bij verenigingen. Imago Veel voelen zich niet aangesproken door de werkwijze van WIZO Nederland. De doelstellingen van WIZO en WIZO Nederland zijn niet voldoende bekend bij de leden én niet-leden, dit geeft veel verwarring en onduidelijkheid. Organisatie Het werven van nieuwe bestuursleden gaat moeizaam. Drie vacatures voor strategische functies binnen het HB zijn niet opgevuld. De bestuurlijke continuïteit dreigt in gevaar te komen doordat te weinig capabele WIZO leden met ideeën zich daadwerkelijk voor de vereniging willen inzetten: binnen WIZO Nederland zijn te weinig voortrekkers actief. De communicatie tussen hoofdbestuur en afdelingsbesturen is voor verbetering vatbaar. Bij de afdelingen is weinig animo voor verenigingsactiviteiten zoals huishoudelijke vergaderingen. Communicatie (intern) Veel WIZO informatie ‘komt niet aan’ bij alle besturen en alle leden. Bij de leden is relatief weinig bekend over de WIZO projecten. WIZO Nederland communiceert niet goed met haar kritische leden. Communicatie (extern) WIZO Nederland is wél zichtbaar in de (joodse) Nederlandse samenleving maar de impact kan nog zeker worden vergroot. WIZO Nederland treedt niet in alle gevallen met één stem en één gezicht naar buiten. Activiteitenaanbod Er is een groot verschil in het aanbod van activiteiten tussen de afdelingen. In een aantal afdelingen is het aanbod van activiteiten onder de maat; hierdoor hebben de afdelingen (leden) weinig binding met WIZO. Fondsenwerving WIZO Nederland voelt de gevolgen van de slechte economische situatie. Het werven van sponsors loopt niet goed. Steeds meer organisaties vissen in dezelfde vijver. De ‘automatische’ binding met een organisatie als WIZO is minder vanzelfsprekend dan in het verleden. WIZO Nederland is niet creatief genoeg ten aanzien van het benutten van haar fondsenwervingspotentieel. Giftshop Amsterdam Het werven van medewerkers gaat moeizaam. De giftshop is te weinig bekend bij het grote publiek. Er komen praktisch geen jongeren in de winkel. Vernieuwend en vertrouwd, Beleidsplan WIZO Nederland 2012 – 2015 pagina
3.
De omzet is te laag, de winst is veel te laag. De ‘Markt’
WIZO Nederland is bepaald niet de enige organisatie in Nederland die zich bezighoudt met fondsenwerving voor projecten in Israël. Wat WIZO Nederland wel bijzonder maakt is dat zij een vereniging is met trouwe leden. Helaas zijn veel leden niet goed op de hoogte hoe ongelofelijk belangrijk en steunwaardig de WIZO projecten zijn waarvoor ‘hun’ vereniging zich inzet. In Nederland zijn tientallen fondsenwervende instellingen actief voor projecten in Israël, en duizenden instellingen werven geld voor projecten en doelen in andere delen van de wereld. Al deze grote en kleinere instellingen dingen naar de gunst van de gever, die zijn geld slechts één keer kan uitgeven. De grootste collega-fondsenwervende instellingen voor joodse doelen en projecten in Israël zijn: de Collectieve Israel Actie (CIA), het Joods Nationaal Fonds, Cefina, Magen David Adom Nederland en Bnai Brith Nederland. Maar ook bijvoorbeeld de Joodse kerkgenootschappen, de synagoges, scholen, educatieve instellingen, het Joods Historisch Museum en tientallen kleine organisaties met een specifiek doel doen uitgebreid aan fondsenwerving en vissen daarbij uit dezelfde vijver als WIZO Nederland. In de context van de ‘markt’ is WIZO Nederland dan wel een grote en bekende speler, maar WIZO Nederland is in vergelijking met een aantal van haar collegaorganisaties niet goed zichtbaar en niet altijd even transparant over de specifieke doelen waaraan de gelden worden besteed. Bij het geven aan goede doelen tekent zich een trend af dat met name jonge mensen liever kortdurend willen bijdragen aan projecten die klein zijn en die zij kennen, dan langdurig aan grote fondsenwervende organisaties. Zaken als actualiteit en presentatie zijn voor jonge gevers dan ook belangrijkere motieven om te geven dan trouw aan een organisatie met een goede naam. 4.
Missie (mission statement)
De missie van WIZO Nederland voor de jaren 2012 – 2015 is drieledig: 1. WIZO Nederland stelt WereldWIZO in staat om haar doelstellingen te realiseren. 2. WIZO Nederland versterkt het joods bewustzijn van Nederlandse vrouwen met een joodse achtergrond. 3. WIZO Nederland is de grootste Nederlandse joodse vrouwenorganisatie en laat haar stem duidelijk horen in de Nederlandse samenleving.
Vernieuwend en vertrouwd, Beleidsplan WIZO Nederland 2012 – 2015 pagina
5.
Doelstellingen
De doelstellingen voor de beleidsperiode 2012-2015 zijn op hoofdlijnen een voortzetting van de doelstellingen die zijn geformuleerd voor de periode 2009-2011. De doelstellingen voor 2012-2015 zijn als volgt ingedeeld: Interne cultuuromslag (5.1), Externe cultuuromslag (5.2) en Fondsenwerving, leden etcetera (5.3). 5.1
Interne cultuuromslag 1. WIZO Nederland groeit uit tot een nog krachtigere organisatie die met één stem spreekt en op één manier werkt. 2. Ook professionele vrouwen voelen zich in toenemende mate aangesproken hun schaarse vrije tijd voor WIZO Nederland in te zetten omdat ze de doelstellingen ondersteunen én omdat binnen de organisatie efficiënt en projectmatig wordt gewerkt en professionele ondersteuning aanwezig is. 3. De centrale digitale informatiemedia en sociale media binnen WIZO Nederland (backoffice en website) worden beter gebruikt door de afdelingen/commissies en het hoofdbestuur. 4. Binnen WIZO Nederland zijn meer actieve enthousiaste praktische vrouwen werkzaam op strategische posities.
5.2
Externe cultuuromslag
WIZO Nederland wordt sterker dan voorheen zichtbaar en hoorbaar in de Nederlandse samenleving en gaat samenwerking aan met nieuwe partners. 5.3
Fondsenwerving, leden, etcetera 1. WIZO Nederland verwerft in de periode 2012-2015 jaarlijks minimaal € 525.000 aan bijdragen. 2. De afkalving van het ledental van WIZO Nederland wordt stopgezet. 3. WIZO Aviv organiseert minimaal twee maal per jaar een activiteit.
6.
Werkwijze
In dit hoofdstuk worden de in hoofdstuk 5 benoemde doelstellingen vertaald in haalbaar beleid voor WIZO Nederland in de jaren 2012-2015. Het voorgestelde beleid is gesplitst in activiteiten om een interne cultuuromslag te bewerkstelligen (6.1), een externe cultuuromslag teweeg te brengen (6.2) en om een aantal zaken op het gebied van fondsenwerving en ledenbeheer te verbeteren (6.3).
Vernieuwend en vertrouwd, Beleidsplan WIZO Nederland 2012 – 2015 pagina
Aan het einde van iedere paragraaf staat aangegeven of het voorgestelde beleid geldt voor een periode van dit beleidsplan (een aantal jaren) of dat het gekoppeld is aan een einddatum en wie de projectmanager van de desbetreffende activiteit is. 6.1
Interne cultuuromslag
6.1.1
Afdelingen worden commissies
Omdat het steeds moeilijker wordt bestuursleden te vinden voor de plaatselijke en regionale/provinciale afdelingen, stelt WIZO Nederland voor de traditionele afdelingsstructuur te vervangen door een structuur van plaatselijke en regionale/provinciale commissies. De omvorming van de afdelingen in commissies is ‘maatwerk’ en geschiedt in nauwe samenwerking met de bestuursleden van de huidige afdelingen. Uiteraard dienen goede afspraken te worden gemaakt ten aanzien van zaken als herkenbaarheid, administratie, financiële verantwoording, coördinatie en communicatie met WIZO Nederland/HB. Randvoorwaarden en aparte protocollen moeten worden opgesteld om te waarborgen dat de commissies werken in overeenstemming met het door WIZO Nederland uitgezette beleid. De gedachte achter deze operatie is om de commissies te ontlasten door minder geformaliseerd te werken dan de huidige afdelingsbesturen. *realisatie: 2013-2014 *projectmanager: voorzitter HB 6.1.2
Trainingen en workshops
WIZO Nederland gaat door met het organiseren van trainingen en workshops voor besturen, winkelmedewerkers, commissieleden en geïnteresseerden. Alle bestuursleden (HB en afdelingen) en contactpersonen (commissies) committeren zich met zekere regelmaat, doch ten minste één maal per jaar, aan deze activiteiten deel te nemen. Ten minste één maal per twee jaar wordt een introductiecursus voor nieuwe bestuurders/contactpersonen gegeven. *realisatie: 2012-2015 *projectmanager: lid HB belast met communicatie
Vernieuwend en vertrouwd, Beleidsplan WIZO Nederland 2012 – 2015 pagina
6.1.3
Backoffice onderhouden en uitbouwen
Het HB en de afdelingen/commissies zorgen ervoor dat de WIZO backoffice verder wordt uitgebouwd en doorlopend wordt gevoed met informatie: draaiboeken, voorbeeldbrieven, handleidingen, protocollen ten aanzien van contacten met de pers, bestuursopvolging etcetera. In het 4de kwartaal 2012 wordt de backoffice opnieuw ingericht; in 2013 wordt de vernieuwde backoffice met alle afdelingen/commissies doorgenomen. *realisatie: 2012-2015 *projectmanager: secretaris HB
6.1.4
Deel uitmaken van virtuele netwerken
WIZO Nederland stimuleert haar leden deel te nemen aan virtuele sociale netwerken zoals Facebook en Twitter. Virtuele sociale netwerken kunnen een belangrijke rol spelen bij het bestendigen van de onderlinge contacten. Ook kunnen zij een rol spelen bij het besef deel uit te maken van een internationale organisatie. Virtuele netwerken zijn ook van belang voor het aantrekken en behouden van jonge leden. *realisatie: 2012-2015 *projectmanager: voorzitter HB
6.1.5
Minimaal vier contactmomenten per jaar met alle leden
Momenteel ontvangen de leden en donateurs twee maal per jaar Chadasjot. In de toekomst ontvangen zij tevens minimaal twee maal per jaar een Nieuwsbrief (digitaal of geprint), die wordt vervaardigd door het HB en de afdelingsbesturen/ contactpersonen van de commissies. Er vindt dus minimaal vier maal per jaar schriftelijke informatieoverdracht plaats tussen WIZO Nederland en haar leden en donateurs, nog afgezien van de incidentele contacten en berichten via sociale media. *realisatie: 2012-2015 *projectmanager: lid HB belast met de communicatie
6.1.6
Meer contact tussen afdelingen/commissies
Het HB en de afdelingen/commissies zorgen ervoor dat er actieve onderlinge samenwerking tussen de afdelingen/commissies ontstaat. Hierbij kan worden gedacht aan het uitwisselen van ideeën, organiseren van gezamenlijke activiteiten etcetera. *realisatie: 2012-2015 *projectmanager: lid HB belast met interne organisatie
Vernieuwend en vertrouwd, Beleidsplan WIZO Nederland 2012 – 2015 pagina
6.1.7
Afdelingen/commissies ondersteunen
Het HB geeft veel aandacht en steun aan alle afdelingen/commissies en Aviv. Iedere afdeling/commissie en Aviv die op een bepaalde manier wil werken wordt gefaciliteerd bij het uitwerken/vormgeven hiervan. *realisatie: 2013-2014 *projectmanager: voorzitter HB 6.1.8
Meer aandacht voor Gesher
In het verleden is het moeilijk gebleken Israëlische vrouwen in Nederland aan WIZO Nederland te binden, terwijl WIZO Nederland veel voor hen, en zij veel voor WIZO kunnen betekenen. Met name buiten Amsterdam zijn Israëlische vrouwen voor WIZO vrijwel onbereikbaar. Het HB gaat een vorm vinden die wel aanspreekt. Gedacht wordt onder meer aan het uitbreiden van het Gesherbestuur met jonge mensen en het opzetten van sociale netwerken in het Ivrit. *gerealiseerd: 1e kwartaal 2014 *projectmanager: lid HB belast met de communicatie 6.1.9
Het HB bezoekt ieder jaar de afdelingen/commissies
Het is het streven dat vanaf 2012 alle afdelingen/commissies eenmaal per jaar bezoek krijgen van een lid van het HB. *realisatie: 2012-2015 *projectmanager: lid HB belast met communicatie 6.1.10 Aanpassen Huishoudelijk Reglement Het Huishoudelijk Reglement van WIZO Nederland wordt aangepast om de joodse identiteit van de vereniging te waarborgen. *gerealiseerd: 3de kwartaal 2012 *projectmanager: lid HB belast met communicatie
Vernieuwend en vertrouwd, Beleidsplan WIZO Nederland 2012 – 2015 pagina
6.2
Externe cultuuromslag
6.2.1
Herpositioneren WIZO Nederland
WIZO Nederland heeft een groot en belangrijk aanbod aan activiteiten, maar veel hiervan komen nog onvoldoende over het voetlicht. WIZO Nederland moet beter zichtbaar worden binnen joods Nederland. Op dit gebied is nog een grote ontwikkelingsslag te maken. *realisatie: 2012-2015 *projectmanager: voorzitter HB
6.2.2. Nieuwe leden door nieuw aannamebeleid Het nieuwe aannamebeleid van WIZO Nederland biedt nieuwe kansen. Het HB ontplooit een aantal acties om nieuwe leden te werven. *realisatie: 2012-2013 *projectmanager: voorzitter HB 6.2.3
WIZO laat haar stem horen in de media
WIZO Nederland zoekt op een actieve manier contact met de media. Het contact met de landelijke media is voorbehouden aan de voorzitter van het HB. Indien de afdelingen/commissies contact hebben met lokale media, bij voorbeeld om de eigen activiteiten onder de aandacht te brengen, dan is het van wezenlijk belang WIZO’s doelstellingen te benadrukken. *realisatie: 2012-2015 *projectmanager: voorzitter HB 6.2.4
WIZO wordt aantrekkelijker voor jonge vrouwen
Jonge vrouwen onderschrijven de doelstellingen van WIZO Nederland vaak wel, maar de manier van werken sluit vaak niet aan bij hun belevingswereld. Pogingen van WIZO Nederland de afgelopen jaren om meer jonge leden te werven hebben slechts een bescheiden resultaat gehad. Het is tijd om de zaken op dit gebied dus anders aan te pakken. Voor WIZO Nederland is het essentieel jonge leden en donateurs (<30) aan zich te binden; zij zijn de toekomst. Hiervoor is het nodig, in samenwerking met jongeren, interessante activiteiten te ontwikkelen en ‘zichtbaar’ te zijn op veel plekken van de Nederlandse samenleving. WIZO Nederland zorgt ervoor dat potentiële jonge leden en donateurs voelen dat WIZO hen een meerwaarde biedt die zij elders niet kunnen vinden, zoals bijvoorbeeld door deel uit te maken van een groot (internationaal) joods vrouwennetwerk. Het HB gaat met een aantal jonge vrouwen onderzoeken op welke manier jongeren zich wel bij WIZO Nederland willen aansluiten. Op basis hiervan gaat WIZO Nederland haar beleid en werkwijze zo nodig wijzigen. Vernieuwend en vertrouwd, Beleidsplan WIZO Nederland 2012 – 2015 pagina
*realisatie: 2012-2015 *projectmanager: lid HB
6.2.5
Eenheid in presentatie
Het HB en de afdelingsbesturen/contactpersonen van de commissies waken ervoor dat er een eenheid wordt aangehouden in de lay out van alle drukwerk, brieven en virtuele informatie die namens WIZO de deur uit gaat. Allen gebruiken de in 2012 in te voeren nieuwe huisstijl. *realisatie: 2012-2015 *projectmanager: lid HB belast met de communicatie 6.2.6
Eenheid bij onderhouden externe contacten
Ten aanzien van de externe contacten wordt maximaal gebruik gemaakt van de bestaande protocollen. Voorbeelden hiervan, zoals sponsorcontracten en brieven staan op de backoffice. *realisatie: 2012-2015 *projectmanager: lid HB belast met de communicatie
6.2.7
Samenwerking met andere niet-fondsenwervende joodse organisaties
WIZO Nederland zoekt pro actief samenwerking met andere niet-fondsenwervende joodse organisaties en joodse gemeenten, bij voorbeeld in de vorm van het gezamenlijk organiseren van bijeenkomsten, of het benutten van elkaars specifieke kennis en/of kwaliteiten. Doel van de samenwerking is het vergroten van de naamsbekendheid van WIZO. Maar het kan tevens een goede manier zijn om in contact te komen met ‘nieuwe’ doelgroepen, bijvoorbeeld met mensen die anders niet zo snel naar een WIZO bijeenkomst zouden komen. *gerealiseerd: 3de kwartaal 2013 *projectmanager: voorzitter HB
Vernieuwend en vertrouwd, Beleidsplan WIZO Nederland 2012 – 2015 pagina
6.3 Fondsenwerving, leden, etcetera
6.3.1
In kaart brengen fondsenwervingspotentieel
WIZO Nederland gaat structureel de kansen en mogelijkheden in kaart brengen voor fondsenwerving in een veranderende markt. Hierbij valt de denken aan het inventariseren van het geversgedrag van leden, donateurs, sponsors en andere geïnteresseerden. WIZO Nederland gaat tevens breder en creatiever denken op dit gebied (bijvoorbeeld vermogende particulieren benaderen via stichtingen en bedrijven, inschakelen babyboomers, rol voor mannen). Ten aanzien van fondsenwerving en marketing gaat WIZO Nederland actief niches opzoeken (bijvoorbeeld schuilkelders Israël – kinderen). Ook wordt gekeken of het zinnig is een aparte commissie fondsenwerving op te zetten (met mannen). *gerealiseerd: 3de kwartaal 2013 *projectmanager: lid HB belast met fondsenwerving 6.3.2
Verbeteren jaarlijkse fondsenwerving
WIZO Nederland verbetert haar jaarlijks terugkerende fondsenwervende activiteiten. De bekende Pesach-, Rosj Hasjana- en Chanoeka-acties worden gecontinueerd. Hiernaast wordt ieder jaar door de afdelingen ten minste één éénmalige fondsenwervende activiteit georganiseerd. WIZO Nederland gaat de fondsenwerving meer dan voorheen afstemmen op specifieke WIZO projecten. Ten behoeven van deze projecten wordt actieve fondsenwerving ontplooid binnen WIZO en wordt een indringend beroep gedaan op fondsen en andere financiers. *gerealiseerd: 3de kwartaal 2014 *projectmanager: lid HB belast met fondsenwerving
6.3.3
Jaarlijks minimaal vijf nieuwe lijfrentes
WIZO Nederland zet actief in op fondsenwerving door middel van de fiscaal aantrekkelijke schenkingen in de vorm van termijnen van lijfrente. Vanaf 2012 verwerft WIZO Nederland jaarlijks minimaal vijf van dergelijke schenkingen, elk voor de duur van minimaal 5 jaar en met een minimum bedrag van € 500 per jaar. WIZO Nederland herintroduceert de huisbezoeken en onderkent de kracht van één-opééncontacten ten aanzien van dit onderwerp. *realisatie: 2012-2015 *projectmanager: lid HB belast met fondsenwerving
Vernieuwend en vertrouwd, Beleidsplan WIZO Nederland 2012 – 2015 pagina
6.3.4. Meer aandacht voor erfstellingen en legaten Nalatenschappen vormen een belangrijke bron van inkomsten voor WIZO. Hiervoor wordt een afzonderlijk beleid ontwikkeld (i.s.m. adviseur). WIZO Nederland gaat de komende jaren leden en donateurs meer bewust maken van deze mogelijkheid om WIZO te steunen. *realisatie: 2012-2015 *projectmanager: lid HB belast met fondsenwerving 6.3.5. Eén grote landelijke fondsenwervende bijeenkomst per twee jaar WIZO Nederland organiseert één grote fondsenwervende bijeenkomst per twee jaar (alterneren met andere joodse fondsenwervende organisaties), bijvoorbeeld een gala, veiling of diner. *realisatie: 2012-2015 *projectmanager: voorzitter HB of lid HB belast met fondsenwerving
6.3.6
Landelijke loterij
WIZO Nederland entameert het opzetten van een landelijke loterij ten bate van WIZO Nederland. *gerealiseerd: 1e kwartaal 2015 *projectmanager: lid HB belast met fondsenwerving 6.3.7
Fondsenwervende activiteiten
WIZO Nederland stimuleert leden, donateurs en vrienden van WIZO om door middel van evenementen fondsenwervende activiteiten ten bate van WIZO te ontplooien. *realisatie: 2012-2015 *projectmanager: lid HB belast met fondsenwerving
6.3.8
Jaarlijkse Pesach en Chanoeka-markten op vijf plekken in Nederland
WIZO Nederland stimuleert haar afdelingen/commissies om jaarlijks regionale Pesach- en Chanoeka-markten op zes plekken in Nederland te houden: Amsterdam, Den Haag-Rotterdam, Midden-Nederland, Groningen-Friesland, Twente, BrabantLimburg-Zeeland. Op de markten worden alle zaken verkocht die mensen voor deze feestdagen willen aanschaffen. *realisatie: 2012-2015 *projectmanager: lid HB belast met fondsenwerving
6.3.9
Organiseren Promotiereis 2013
WIZO Nederland in 2013 voor haar leden een promotiereis naar Israël ter gelegenheid van het 65jarig bestaan van de staat Israël. Op deze reis wordt een Vernieuwend en vertrouwd, Beleidsplan WIZO Nederland 2012 – 2015 pagina
bezoek gebracht aan een aantal WIZO projecten waaraan WIZO Nederland financieel bijdraagt. Aan de reis nemen minimaal 25 personen deel. De reis is zowel fondsenwervend als educatief van karakter. *gerealiseerd: 4de kwartaal 2013 *projectmanager: lid HB belast met communicatie 6.3.10 Werven én behouden van leden en donateurs Teneinde de bestaande WIZO leden en donateurs te werven én behouden onderneemt WIZO onder meer de volgende acties: 1. organiseren van activiteiten met een inhoudelijke noemer, zoals symposia, workshops, de algemene ledenvergadering etcetera; 2. organiseren van sociale activiteiten zonder inhoudelijk doel: bridgedrives, golfdagen etcetera; 3. organiseren van incidentele activiteiten met een bepaald thema; 4. zorgen voor redactionele aandacht en plaatsen van advertenties in onder andere het NIW, Benjamin, Levend Joods geloof, Hakehilla, Loechot; 5. plaatsen van gerichte artikelen/informatie in eigen uitgaven: Chadasjot en Jaarverslag; 6. aandacht besteden aan de activiteiten van WIZO Cultuur, zoals de jaarlijkse literatuurprijs. *realisatie: 2012-2015 *projectmanager: lid HB communicatie 6.3.11 Giftshops Amsterdam en Twente 1. De WIZO giftshops worden onder de aandacht gebracht van de lezers van het NIW, Chadasjot, Benjamin, Levend Joods Geloof, Hakehillot, Loechot, etcetera (advertenties en redactionele aandacht). 2. De winstgevendheid van de winkels wordt verbeterd (winst 2012: minimaal € 10.000, 2013: minimaal € 15.000, 2014: minimaal € 20.000, 2015: minimaal € 25.000). 3. Met de leiding van beide giftshops worden nieuwe duidelijke afspraken gemaakt ten aanzien van de bedrijfsmatige continuïteit, met name over de opvolging van de winkelleiding, de voorraadadminstratie, de scholing van vrijwilligers en het aankoopbeleid. *realisatie: 2012-2015 *projectmanager: penningmeester HB
Vernieuwend en vertrouwd, Beleidsplan WIZO Nederland 2012 – 2015 pagina
6.3.12 Uitbreiden HB Opvullen van de drie vacatures binnen het HB. *gerealiseerd: 2de kwartaal 2013 *projectmanager: voorzitter HB 6.4 Checklist De onderstaande checklist is een opsomming van het voorgestelde beleid. Per onderdeel staat aangegeven of dit geldt voor de gehele periode van het beleidsplan of dat er een einddatum aan gekoppeld is. Met deze checklist kan het bestuur in de jaren 2012-2015 nagaan of de voorgenomen wijzigingen zijn doorgevoerd. Activiteit
gerealiseerd
6.1
Interne Cultuuromslag
6.1.1 6.1.2 6.1.3 6.1.4 6.1.5
Afdelingen worden commissies Trainingen en workshops Backoffice onderhouden en uitbouwen Deel uitmaken van virtuele netwerken Minimaal vier contactmomenten per jaar met alle leden Meer contact tussen afdelingen/commissies Afdelingen/commissies en Aviv ondersteunen e 1 kw. 2014 Meer aandacht voor Gesher
6.1.6 6.1.7 6.1.8 6.1.9 6.1.10
Een lid van het HB bezoekt ieder jaar de afdelingen/commissies Aanpassen Huishoudelijk Reglement
6.2
Externe Cultuuromslag
6.2.1 6.2.2 6.2.3 6.2.4 6.2.5 6.2.6 6.2.7
Herpositioneren WIZO Nederland Nieuwe leden door nieuw aannamebeleid WIZO laat haar stem horen in de media WIZO wordt aantrekkelijker voor jonge vrouwen Eenheid in presentatie Eenheid bij onderhouden externe contacten Samenwerking met andere joodse nietfondsenwervende organisaties
6.3
Fondsenwerving, leden, etcetera
6.3.1 6.3.2 6.3.3 6.3.4 6.3.5
In kaart brengen fondsenwervingspotentieel Verbeteren jaarlijkse fondsenwerving Jaarlijks minimaal vijf nieuwe lijfrentes Meer aandacht voor erfstellingen en legaten Eén grote landelijke fondsenwervende bijeenkomst per twee jaar Landelijke loterij Fondsenwervende activiteiten
6.3.6 6.3.7
Vernieuwend en vertrouwd, Beleidsplan WIZO Nederland 2012 – 2015 pagina
realisatie
2013-2014 2012-2015 2012-2015 2012-2015 2012-2015 2012-2015 2013-2014
2012-2015 e
3 kw. 2012
2012-2015 2012-2013 2012-2015 2012-2015 2012-2015 2012-2015 2012-2015
e
3 kw. 2013 3e kw. 2014 2012-2015 2012-2015 2012-2015 e
1 kw. 2015 2012-2015
6.3.8 6.3.9 6.3.10 6.3.11 6.3.12
7.
Jaarlijks Pesach en Chanoeka-markten op vijf plekken in Nederland Organiseren Promotiereis 2013 Werven én behouden van leden en donateurs Giftshops Amsterdam en Twente Uitbreiden HB
2012-2015 e
4 kw. 2013 e
2012-2015 2012-2015
2 kw. 2013
Financiën
In Bijlage II van dit document is de exploitatieprognose van WIZO Nederland voor de jaren 2012–2015 opgenomen. De inkomsten zijn voor de begroting 2012-2015 gestabiliseerd min of meer op het niveau van 2011, met uitzondering van de inkomsten uit de GiftShops (in vier jaar stijgend van € 10.000 tot € 25.000). De grootste inkomstenpost, nalatenschappen, is niet te begroten en daarom pro memorie opgenomen. In deze begroting zijn ook de uitgaven zijn gestabiliseerd, wederom met één uitzondering: de kosten voor beheer en administratie (indexatie circa 5% per jaar). Voor de begroting 2012-2015 is ervan uitgegaan dat WIZO Nederland ieder jaar een bedrag van € 525.000 overmaakt aan Wereld WIZO. Dit kan alleen worden geëffectueerd als de begroting ten aanzien van de nalatenschappen realistisch blijkt te zijn.
Vernieuwend en vertrouwd, Beleidsplan WIZO Nederland 2012 – 2015 pagina
Bijlage I
Historie WIZO Nederland
Met bewonderenswaardige veerkracht werd reeds in 1947 op initiatief van Ella Edersheim-Levenbach, Fieps van Emde en Phine Polak-van Emde een zionistische vrouwenorganisatie opgericht: de Vrouwengroep van de Nederlandsche Zionistenbond, aangesloten bij WIZO. Een jaar later sloot de Vrouwengroep zich als federatie bij de WIZO aan. De publiciteit liep via het tweewekelijks verschijnende blad van de Nederlandse Zionisten Bond (NZB): De Joodse Wachter. In 1953 ging de Vrouwengroep - met Ella Edersheim als voorzitter - als WIZO Nederland verder. Men stelde: ‘Onder joods nationaal bewustzijn wordt verstaan binding met het jodendom in de ruimste zin des woords’ en ‘het daadwerkelijk aandeel hebben in de opbouw van Israël door het WIZO programma in Israël te steunen’. In 1957 werd Ella Edersheim opgevolgd door Fieps van Emde die in 1960 trots kon verklaren, dat de vereniging die in Amsterdam na de oorlog met 60 vrouwen van start was gegaan, al 2.000 leden had, verdeeld over 33 plaatsen in Nederland. De aanvankelijke verwevenheid met de NZB werd steeds verder ontrafeld en vanaf 1960 ging WIZO Nederland zelfstandig een organisatiebijdrage betalen aan de zionistische wereldorganisatie en liepen de afdrachten niet langer via de NZB. Veel WIZO leden wilden geen persoonlijk lid zijn van de NZB en in 1975 werd uiteindelijk geheel afstand genomen. In de periode tussen 1950 en 1970 was er sprake van een grote onderlinge solidariteit en ontwikkeling van de zionistische vrouwenbeweging in Nederland. De omstandigheden in Israël dwongen tot actie: in een zeer zwakke economische situatie moest opvang en onderdak worden verzorgd van vervolgde immigranten uit Noord Afrika. Tussen 1948 en 1961 stroomde 1 miljoen immigranten Israël binnen, waarvan 51% uit islamitische landen. Deze veelal laaggeschoolden kregen zorg van hulpverleningsorganisatie WIZO. Nederland deed wat het kon, maar de kleine joodse gemeenschap was kort na WO II zelf nog druk bezig een bestaan op te bouwen, zodat slechts bescheiden kon worden bijgedragen aan WIZO doelen. Lange tijd had WIZO Nederland het Ina Kisch Houthakker huis, aanvankelijk in Naharija en later verplaatst naar Ramat Gan, als enig project in Israël. Er werden goederen naar Israël verzonden, er vonden huiskamerbijeenkomsten plaats en tijdens bijvoorbeeld handwerkbijeenkomsten werd uit zionistische lectuur voorgelezen. Om zo toch nog iets op te steken. Dit alles in de geest van de tijd. Gaandeweg werd het traditie een landelijke culturele zomerbijeenkomst te organiseren, waarvoor veel belangstelling bestond. Evenals het leren van Iwriet diende dat ter onderstreping van de tweede taak van WIZO: onderlinge solidariteit en bevordering van joodse kennis. Bijeenkomsten, zoals lezingen en leesclubs die door de verschillende afdelingen werden georganiseerd in de periode 1955 -1970, vonden zeer regelmatig plaats en waren van een goed niveau. Rond de jaren zestig ging het programma, zoals tegenwoordig nog gebruikelijk is, steeds meer vorm krijgen. WIZO artikelen werden verkocht, bridgedrives, bazaars en excursies werden gehouden. Kledingacties leverden kisten vol ter verzending naar Israël op. Deze acties zijn overigens nu afgeschaft. De welvaart in Nederland groeide en de tendens was dat men het steunen van de WIZO projecten in Israël de moeite waard vond. Hoewel de inkomsten stegen, klaagde men er toen al over dat de belangstelling voor WIZO als organisatie afnam. Vernieuwend en vertrouwd, Beleidsplan WIZO Nederland 2012 – 2015 pagina
Na de Zesdaagse Oorlog ondervond Israël veel sympathie van de buitenwereld. De nasleep, de bezetting van de Westbank, de Jom Kippoeroorlog, de Intifada - de Palestijnse volksopstand - en de Libanonoorlog, zou evenwel tot op de huidige dag een enorme druk op de Israëlische samenleving leggen. De houding van de buitenwereld veranderde, waarbij Israël en degenen die haar steunen vaak in het defensief werden gedrongen. In de jaren tachtig van de vorige eeuw werd ook WIZO in beslag genomen door verdere uitbouw van haar projecten. De Russische immigrantenstroom kwam op gang nadat eerst gevochten was voor de bevrijding van joden die te kennen hadden gegeven Rusland te willen verlaten om naar Israël te gaan. Wij denken in dit verband aan de vrijlating van Ida Nudel na 4 jaar verbanning in Siberië en de demonstratie voor de Russische Ambassade in Den Haag in maart 1982, waaraan WIZO deelnam. De voortdurende immigrantenstroom - in dit verband mag ook Ethiopië bepaald niet onvermeld blijven - stelt hoge eisen aan een hulpverleningsorganisatie als WIZO. Niet alleen eerste opvang en absorptie, maar meer in het bijzonder het leveren van een bijdrage aan vorming, ontwikkeling en emancipatie zijn zaken waarvoor WIZO zich geplaatst ziet. WIZO biedt tevens bescherming aan kinderen, vrouwen en meisjes die in een gewelddadige omgeving dreigen ten onder te gaan en begeleiding bij traumaverwerking voor diegenen die geconfronteerd zijn met aanslagen in verschillende verschijningsvormen. Het bovenstaande maakt duidelijk dat zich in de afgelopen jaren zowel nationaal als internationaal een groot aantal veranderingen heeft voltrokken, waardoor ook aan WIZO Nederland andere eisen werden gesteld. Deze ontwikkeling zet zich ongetwijfeld ook in de nabije toekomst voort. Reden genoeg om juist nu kritisch te kijken naar het beleid zoals dat in de komende vier jaar door WIZO Nederland moet worden gevoerd. Wij zullen zichtbaar moeten zijn voor de ons omringende samenleving, krachtig, slagvaardig en goed georganiseerd. Om dit tot stand te brengen zal ons ‘aanbod’ aantrekkelijk moeten zijn en zal optimaal gebruik gemaakt moeten worden van de ons ter beschikking staande huidige communicatiemiddelen waardoor wij ook in staat zullen zijn jonge vrouwen aan ons te binden.
Vernieuwend en vertrouwd, Beleidsplan WIZO Nederland 2012 – 2015 pagina
Bijlage II
Exploitatieprognose WIZO Nederland 2012 – 2015
jaar
2012
aantal leden en donateurs
2013
2014
1.300
1.300
50.000 122.000 PM 2.500 8.000 PM PM
€ 50.000 € 122.000 PM € 5.000 € 8.000 PM PM
€ €
2015
1.300
1.300
Inkomsten fondsenwerving: lidmaatschap/ afdracht afdelingen giften en schenkingen nalatenschappen lijfrenten loterijen, prijsvragen, puzzelakties sponsoring overige opbrengsten
€ € € €
€ €
50.000 122.000 PM 7.500 8.000 PM PM
€ € € €
50.000 122.000 PM 10.000 8.000 PM PM
opbrengsten mailings
€
14.500
€
14.500
€
14.500
€
14.500
opbrengsten verkopen: verkoopactiviteiten
€
28.000
€
28.000
€
28.000
€
28.000
opbrengsten overige activiteiten: feestavonden, culturele- en sportactiviteiten
€
13.000
€
13.000
€
13.000
€
13.000
uit gelieerde instellingen: WIZO giftshops
€
10.000
€
15.000
€
20.000
€
25.000
beleggingen en renteopbrengsten overige baten
€ €
22.000 15.500
€ €
22.000 15.500
€ €
22.000 15.500
€ €
22.000 15.500
totaal inkomsten
€ 285.500
€ 293.000
€
300.500
€
308.000
Vernieuwend en vertrouwd, Beleidsplan WIZO Nederland 2012 – 2015 pagina
Uitgaven besteed aan doelstelling: transfers naar Wereld-WIZO giften
€ €
525.000 2.000
€ €
525.000 2.000
€ €
525.000 2.000
€ €
525.000 2.000
maatschappelijke beinvloeding: voorlichting en educatie leden en donateurs (incl Chadasjot) conferenties en seminars
€ € €
7.000 9.000 3.000
€ € €
7.000 9.000 3.000
€ € €
7.000 9.000 3.000
€ € €
7.000 9.000 3.000
kosten werving baten: werven en behoud leden fondsenwervende akties beleggingen
€ € €
7.500 20.500 500
€ € €
7.500 20.500 500
€ € €
7.500 20.500 500
€ € €
7.500 20.500 500
€ € € € €
42.000 8.500 8.500 2.000 2.000
€ € € € €
44.000 9.000 9.000 2.000 2.000
€ € € € €
46.000 9.500 9.500 2.000 2.000
€ € € € €
48.000 10.000 10.000 2.500 2.500
€
18.500
€
19.500
€
20.500
€
21.500
totaal uitgaven
€
656.000
€ 660.000
€
664.000
€
669.000
tekort
€ 370.500)
€ 367.000)
€ 363.500)
beheer en administratie: personeel huisvesting kantoor bestuur bankkosten overige kosten beheer en andministratie
Vernieuwend en vertrouwd, Beleidsplan WIZO Nederland 2012 – 2015 pagina
€ 361.000)
Bijlage III
WIZO Nederland, feitelijke informatie
WIZO Nederland (Internationale Organisatie Zionistische Vrouwen Nederland) is een vereniging naar Nederlands recht. De geldende statuten zijn verleden op 24 mei 2012 ten overstaan van de in Amsterdam gevestigde notaris mr R.H. Meppelink. De vereniging heeft haar zetel in de gemeente Amsterdam. Het doel van de vereniging (Artikel 3 Statuten) is: a.
Het aankweken van joods bewustzijn bij leden en vrouwen in Nederland die haar doelgroep vormen. Onder joods bewustzijn wordt verstaan binding met het joodse volk en het joodse land in de ruimste zin van het woord;
b.
het daadwerkelijk aandeel hebben in de opbouw van Israël door het WIZO programma in Israël te steunen;
c.
het bevorderen van de vestiging van joden in Israël;
d.
het bevorderen van de studie van het modern Hebreeuws, de kennis van Israël benevens de studie van de joodse traditie en de joodse geschiedenis.
Hoofdbestuur
Joyce Numann-Durlacher, voorzitter Margriet Bouscher-Snapper, vice voorzitter Debby Kater-Schipper, lid belast met de interne organisatie Jansje Stodel, lid belast met externe contacten Vacature, penningmeester Vacature, lid belast met PR Vacature, lid belast met fondsenwerving (situatie per mei 2012)
Office manager
Belia van Gelder (
[email protected])
Vestigingsadres
WIZO Nederland A.J. Ernststraat 735a 1082 LJ Amsterdam
Telefoon
020-646 30 17
Internet
www.wizo.nl
E-mail
[email protected]
Bankrelatie
ABN-AMRO-bank 54.47.01.216 Postbank: 535 617
Vernieuwend en vertrouwd, Beleidsplan WIZO Nederland 2012 – 2015 pagina
Bijlage IV
Taken en verantwoordelijkheden van het hoofdbestuur, het dagelijks bestuur, de office manager en de afdelingsbesturen/contactpersonen van commissies
Hoofdbestuur: is verantwoordelijk voor beleid van de organisatie (o.a. leden, financieel, marketing, fondsenwerving) stelt jaarprogramma op is verantwoordelijk voor de afdelingen en de winkel organiseert een keer per jaar de algemene ledenvergadering houdt de centrale leden- en donateurs administratie bij geeft twee keer per jaar Chadasjot en twee maal per jaar een nieuwsbrief uit (i.s.m. afdelingsbesturen) informeert leden via internet benoemt en informeert afgevaardigden voor de ECWF onderhoudt contacten met joodse en niet-joodse organisaties en Ambassade Israël benoemt afgevaardigde Nederlandse Vrouwen Raad organiseert fondsenwervende activiteiten coördineert de jaarlijkse bloemenactie ontwikkelt certificaten onderhoudt contacten met de Stichting WIZO onderhoudt contact met Wereld WIZO maakt jaarverslag en financieel jaarverslag WIZO Nederland organiseert werkvergaderingen en workshops voor besturen en commissies Dagelijks Bestuur: (de leden van het Dagelijks Bestuur zijn lid van het Hoofdbestuur, maar aan hen zijn de volgende bestuurstaken gedelegeerd) centraal aanspreekpunt coördineert activiteiten behandelt telefonische berichten en correspondentie (digitaal en per post). uitvoering van PR, marketing fondsenwerving zorgt voor informatievoorziening naar de afdelingen incasseert erfstellingen en legaten en onderhoudt contact met de notaris en andere afwikkelaars verantwoordelijk voor de uitvoering van de financiële administratie geeft leiding aan secretaresse en boekhouder is verantwoordelijk voor de inhoud van de backoffice vraagt fondsen aan bij stichtingen aansturen van de officemanager (leiding, functioneringsgesprekken etc.)
Office Manager: screenen/doorgeven/afhandelen binnenkomende poststukken, telefoongesprekken en e-mailberichten verantwoordelijk voor in- en uitgaande post geeft informatie door tussen HB en afdelingsbesturen verzorgt en beheert informatiebestand verantwoordelijk voor organisatorische en logistieke zaken terzake het kantoor office management van het functiegebied Vernieuwend en vertrouwd, Beleidsplan WIZO Nederland 2012 – 2015 pagina
verleent assistentie externe PR ondersteunt landelijke fondsenwervende activiteiten en voert deze uit agendabeheer en roosterplanning medewerkers GiftShop Amsterdam sluit (standaard) overeenkomsten af met medewerkers GiftShop Amsterdam Is mede verantwoordelijk voor de dagelijkse leiding van de GiftShop ontwikkelt nieuw beleid in samenwerking met het HB/DB en helpt dit uit te voeren redactie Chadasjot stelt jaarverslag samen beheert jaarplanning overige tot de functie behorende en opgedragen werkzaamheden
Afdelingsbestuur: stelt jaarprogramma op organiseert fondsenwervende activiteiten organiseert culturele activiteiten verantwoordelijk voor ledenwerving in de regio maakt nieuwsbrieven voor leden i.s.m. algemeen bestuur onderhoudt contact met leden inclusief de sociale correspondentie onderhoudt contacten met hoofdbestuur geeft agenda door aan redactie Chadasjot en beheerder site maakt een jaarverslag van de afdeling houdt een huishoudelijke vergadering benoemt afgevaardigden voor de algemene ledenvergadering houdt mutaties bij van leden en donateurs in samenwerking met secretariaat WIZO Nederland vraagt fondsen van lokale stichtingen aan in overleg met het hoofdbestuur om doublures te voorkomen. organiseert de jaarlijkse bloemenactie verkoopt certificaten bezoekt jaarlijkse WIZO seminars.
Vernieuwend en vertrouwd, Beleidsplan WIZO Nederland 2012 – 2015 pagina