C.E. (Cynthia) Creveld

CONCEPTRAADSVOORSTEL

7 juli 2015

Datum vergadering

:

Agendapunt

:

Portefeuillehouder

:

wethouder L.A. (Leendert) Wijnmaalen

Ambtelijk primaat

:

cluster "Bedrijfsvoering" / C.E. (Cynthia) Creveld

Onderwerp: Kadernota 2016

Voorstel: 1. De Kadernota 2016 vaststellen en daarmee in stemmen met: 2. Het investeren van € 7 miljoen in de uitvoering van de Toekomstvisie Vianen 2025, het sociaal domein en de bedrijfsvoering volgens de in de kadernota voorgestelde verdeling.

Aan de gemeenteraad 1.

Inleiding

Voor u ligt de Kadernota 2016. Deze kadernota is anders ingestoken dan in voorgaande jaren. We hebben ervoor gekozen om de beleidsthema’s uit de Toekomstvisie Vianen 2025 meer leidend te laten zijn en deze toekomstvisie als toetssteen te gebruiken. Naast een doorkijk naar de begroting van 2016 en het meerjarenperspectief tot en met 2019 is een investeringsagenda onderdeel van de kadernota. Met deze investeringsagenda kan een belangrijk deel van de ambities uit de Toekomstvisie Vianen 2025 gerealiseerd worden. Het meerjarenperspectief wordt met zwarte cijfers geschreven. Voor het realiseren van de ambities uit de Toekomstvisie Vianen 2025 kan verantwoord een bedrag van € 7 miljoen geïnvesteerd worden. De investeringen zijn op hoofdlijnen en gebiedsgericht ingestoken. We stellen primair voor te investeren in de volgende deelgebieden: • centrum; • bedrijventerrein; • landelijk gebied; • sociaal domein; • bedrijfsvoering.

1

Als gemeente geven we aan hoeveel we kunnen in willen investeren in de toekomst van Vianen. Cofinanciering en overheidsparticipatie zijn andere belangrijke bronnen die bijdragen aan het realiseren van de ambities uit de Toekomstvisie. 2.

Beleidskaders • •

3.

Sluitend meerjarenperspectief Realiseren ambities uit de Toekomstvisie Vianen 2025

Financiële gevolgen

Voor de financiële gevolgen wordt verwezen naar de Kadernota 2016. 4.

Risicoparagraaf

Voor het realiseren van de ambities uit de Toekomstvisie Vianen 2025 wordt voorgesteld € 7 miljoen van het gemeentelijk vermogen te investeren. De financiële buffers blijven ook hierna solide genoeg om aanzienlijke tegenslagen op te kunnen vangen. 5.

Inspraak en communicatie

De inwoners van Vianen hebben met de Toekomstvisie Vianen 2025 aangegeven wat hun wensen voor Vianen zijn. Met deze kadernota vertalen we deze wensen naar concrete investeringen. Naast dat we de Kadernota 2016 digitaal beschikbaar stellen op onze website gaan we deze kadernota ook op andere manieren presenteren aan de inwoners. Bijvoorbeeld met een korte film. De kadernota is iets van ons allemaal!

Vianen, juni 2015

Het college van burgemeester en wethouders van Vianen, de secretaris a.i., de burgemeester,

W. (Wabe) Wieringa

W.G. (Wim) Groeneweg

Bijlage: -

Kadernota 2016

RAADSBESLUIT d.d. 7 juli 2015:

2

Duurzaam investeren Kadernota 2016-2019

Gemeente Vianen 2 juni 2015

Geachte leden van de gemeenteraad, Met het vaststellen van de Toekomstvisie Vianen 2025 heeft uw raad unaniem en krachtig richting gegeven aan de toekomst van Vianen. In ons collegeprogramma 2014-2018 hebben we doelen uit de Toekomstvisie vertaald in ‘Heldere hoofdlijnen voor de toekomst’. Waarin we naast de pijlers onder de visie ook aandacht hebben voor de ontwikkelingen binnen het sociaal domein en de bedrijfsvoering. Intussen is de huidige raadsperiode alweer ruim een jaar onderweg. In die periode heeft uw raad een groot aantal beleidsvisies op deelterreinen vastgesteld. Een plattelandsvisie, een woonvisie, het gemeentelijk verkeers- en vervoerplan en de nota toerisme, om maar een aantal te noemen. Deze kadernota is in belangrijke mate de financiële vertaling van het collegeprogramma en de door uw raad in de afgelopen periode vastgestelde beleidsvisies. Daarin heeft u de doelstellingen voor de komende jaren vastgesteld. In deze kadernota doen wij voorstellen en bieden wij u handvatten om daarbij keuzes te maken om onze ambities uit de Toekomstvisie te realiseren. Investeringsagenda en cofinanciering Nieuw in deze kadernota is een ‘investeringsagenda’. Waarbij we in voorgaande jaren alleen investeringen vroegen vanuit het ‘reguliere huishoudboekje’, met een sluitende begroting tot gevolg, vragen we dit keer ook investeringen te doen vanuit de gemeentelijke vermogenspositie. Hierbij geldt als uitgangspunt: voldoende reserves overhouden om de financiële risico’s af te dekken en natuurlijk daarnaast weer een sluitende meerjarenbegroting. Na nauwkeurige analyse achten we dit niet alleen verantwoord, maar ook noodzakelijk om onze ambities daadkrachtig uit te kunnen voeren. Vooralsnog maken alleen gemeentelijke bijdragen onderdeel uit van deze investeringsagenda. Cofinanciering is echter een belangrijk uitgangspunt. Op basis van de door u meegegeven financiële kaders kunnen we op zoek naar cofinanciering en deze component invullen bij het uitwerken van concrete projecten en activiteiten. Gebiedsgerichte aanpak Op 17 december 2013 heeft uw raad besloten om de uitvoering van de Toekomstvisie gebiedsgericht en gefaseerd uit te rollen. Het centrum, de bedrijventerreinen en het landelijk gebied. Vanuit deze optiek hebben we voorstellen aan deze gebieden gekoppeld, evenals aan de aandachtsgebieden sociaal domein en bedrijfsvoering. Dit betekent dat u in deze kadernota ook geen programma’s terug vindt. De financiële keuzes die u maakt met het vaststellen van de kadernota bepaalt vervolgens de richting voor het verder uitwerken van de financiële consequenties, op programmaniveau, naar de begroting 2016. We nodigen u van harte uit om eventuele accenten te benoemen. We vertrouwen u met deze kadernota de juiste uitgangspunten te bieden voor een sluitende begroting 2016, en dat u keuzes kunt maken voor verantwoorde investeringen in Vianen 2025. Vianen, 2 juni 2015 Het college van burgemeester en wethouders van Vianen,

de secretaris a.i., W. (Wabe) Wieringa

de burgemeester, W.G. (Wim) Groeneweg

2

Leeswijzer In deze kadernota kunt u op hoofdlijnen lezen welke voorstellen er liggen om daadkrachtig onze ambities uit de Toekomstvisie waar te maken. De kadernota is opgebouwd vanuit de pijlers en dragers uit de Toekomstvisie, het sociaal domein en bedrijfsvoering. De beschrijving van deze onderwerpen vindt u in hoofdstuk 2. Per onderwerp gaan we in op de ontwikkelingen en welke mogelijke kansen en investeringen hier voor de gemeente Vianen liggen. In hoofdstuk 3 geven we per gebied een overzicht van die activiteiten die we in ieder geval willen doen om onze ambities te realiseren. Deze overzichten bij elkaar noemen we de investeringsagenda. Tot slot, gaan we in hoofdstuk 4 in op de budgettaire ruimte. Hoe gaan we de investeringsagenda financieren en hoe ziet het meerjarenperspectief eruit. Het meerjarenperspectief en het bestedingsplan zijn als bijlagen bij deze kadernota gevoegd.

Planning en behandelwijze Datum Donderdag 4 juni Dinsdag 9 juni Dinsdag 23 juni Dinsdag 7 juli

Onderwerp Digitaal beschikbaar stellen Kadernota aan raadsleden Agendacommissie Forumavond (beschouwend en besluitvormend) Raadsvergadering (besluitvormend en vaststelling)

3

Samenvatting Financiële samenvatting investeringsagenda Centrum Bedrijventerreinen Landelijk gebied Sociaal domein Bedrijfsvoering Overig Totaal investeringsagenda

€ 2.500.000,€ 400.000,€ 1.000.000,€ 1.200.000,€ 1.500.000,€ 400.000,€ 7.000.000,-

Toelichting tabel: investeringen per aandachtsgebied die noodzakelijk zijn om de ambities uit de Toekomstvisie te realiseren.

Financieel meerjarenperspectief 2016 € 85,-

2017 € 200.244,-

2018 € 182.964,-

2019 € 53.001,-

Toelichting tabel: Op basis van de huidige inzichten, zoals de vastgestelde programmabegroting, de bestuursrapportage, gemeentefonds en bestedings- en dekkingsplan staat het meerjarenperspectief hierboven weergegeven.

4

Inhoud Samenvatting

4

2. Er is geen schoner plek, dan Vianen aan de Lek: Vianen in thema’s

6

2.1 Economie: Duurzame versterking

6

2.2 Toerisme

7

2.3 Wonen: Duurzame groei

9

2.4 Vitaliteit en dynamiek: Leefbaarheid van de stad en dorpen

10

2.5 Landschappelijke en historische waarden

11

3. Investeringsagenda

14

Centrum

15

Bedrijventerreinen

16

Landelijk gebied

17

Sociaal Domein

18

Bedrijfsvoering

19

Overig

19

4. Budgettaire ruimte

20

4.1 Beleidskaders

20

4.2 Financiële gevolgen

20

Bijlagen

22

Bijlage 1: Meerjarenraming 2016-2019

22

Bijlage 2: Bestaand en nieuw beleid Bestedingsplan 2016-2019

24

5

2. Er is geen schoner plek, dan Vianen aan de Lek: Vianen in thema’s Vianen is rijk aan monumenten, historische wegen en padenstructuren, historische landschappen en ensembles. Op de stroomruggen en in het waterrijke landschap daarachter liggen de dorpen Hagestein, Everdingen en Zijderveld. De binnenstad van Vianen springt in het oog en bezoekers worden ook in het buitengebied steeds weer verrast door de schoonheid. De Toekomstvisie gaat uit van het beter benutten van de bestaande kwaliteiten van Vianen. Sinds het vaststellen van de Toekomstvisie zijn we aan de slag gegaan, aanhakend bij lopende ontwikkelingen en initiatieven. Grote betrokkenheid van inwoners en ondernemers hebben ervoor gezorgd dat Vianen volop in beweging is. We zoeken continu naar kansen en benutten kansen met inwoners en ondernemers. In dit hoofdstuk vindt u per thema de belangrijkste ontwikkelingen en gewenste investeringen.

2.1 Economie: Duurzame versterking Economie en digitale (r)evolutie: Internet of things (IoT) Op het gebied van voorzieningen valt op te merken dat de detailhandel, met name in de kleinere gemeenten, veel last heeft de toename van het online shoppen. Dit heeft ook in Vianen gevolgen op het winkelaanbod.1 In 2015 staan naar schatting 25 miljard apparaten digitaal met elkaar in contact en wisselen gegevens uit en nemen beslissingen zonder menselijke tussenkomst. Machines, apparaten en producten communiceren met elkaar en met mensen. Deze ontwikkeling gaat razendsnel en brengt voor ondernemers en bedrijven grote veranderingen met zich mee. Het biedt kansen en bedreigingen. Kansen bijvoorbeeld in de voor Vianen belangrijke logistieke sector: minder kosten en ruimtegebruik voor logistiek/opslag, de verkoop meer toegesneden op klanten. Bestaande bedrijfsstrategieën moeten worden aangepast. Het is goed mogelijk dat over vijf tot tien jaar een bedrijf zonder IoT-strategie wordt vergeleken met een bedrijf zonder website nu.

“Het stimuleren van de werkgelegenheid is belangrijk om onze gemeente verder te laten bloeien.”2 Economie en arbeidsmarkt In 2008 voorspelde de commissie Bakker voor 2015 een tekort van 375 duizend arbeidskrachten. Er zouden immers veel meer mensen met pensioen gaan dan dat er jongeren bij zouden komen op de arbeidsmarkt.3 Bovendien is de arbeidsmarkt veranderd ten opzichte van de vorige crisis, in de jaren '80. Ton Wilthagen, hoogleraar Arbeidsmarkt: “In de jaren tachtig en negentig bleef tijdens de crisisjaren de financiële dienstverlening doorgroeien. Nu zit er niemand meer achter het loket van een bank en neemt bij de verzekeringsmaatschappij niemand meer de telefoon op. Deze crisis lijkt misschien het meest op die van de jaren dertig. We zouden best eens een periode van baanloze groei tegemoet kunnen gaan.” Economie, innovatie en samenwerking De hierboven geschetste ontwikkelingen vraagt een grote innovatiekracht. Om werkgelegenheid te behouden en te stimuleren voor een groeiende Viaanse bevolking van 21.000 inwoners. Zowel van 1

‘Kijken, Kijken, Anders Kopen’. Cor Molenaar, 2015 Citaten uit: Vianen Toekomstvisie 2025. Gemeente Vianen 2013 3 ‘Naar een toekomst die werkt’. Advies commissie Arbeidsmarktparticipatie 2008 2

6

bedrijven als van de overheid. De Economic Board Utrecht is de netwerkorganisatie die innovatie en samenwerking tussen bedrijven, kennisinstellingen en overheden stimuleert met als doel een groene, gezonde en slimme regio. Ons voornemen is ons aan te sluiten bij de Economic board.

“Innovatie en nieuwe samenwerkingsverbanden moeten nieuwe banen scheppen.” Economie en transitie Leegstand van bedrijfspanden is een belangrijk en blijvend aandachtspunt. Door gerichte marketing laten we Vianen zien als een aantrekkelijke vestigingslocatie. Soms maken we transitie mogelijk zoals in het geval van de jachthaven. Dit maatwerk blijven we voortzetten met oog voor evenwichtige detailhandelsmogelijkheden. Economie en bereikbaarheid Een goed vestigingsklimaat begint bij een goede bereikbaarheid, duurzaam en veilig. Hierin willen we extra investeren, bovenop de al geplande investeringen in de infrastructuur. Bijvoorbeeld een veilige fietsroute te maken langs de Limiet. En de afslag bij de A2 (ter hoogte van de Benz-Berg) aan te passen zodat ook bedrijventerrein De Biezen beter bereikbaar wordt. Op die manier kunnen we de bereikbaarheid en doorstroming van heel Vianen verbeteren. Investeren in economie *Dit jaar wordt voor Gaasperwaard parkmanagement neergezet en ontwikkeld. Deze lijn trekken we door naar de bedrijventerreinen De Hagen en De Biezen. Gelijktijdig met het opzetten van een bedrijveninvesteringszone (BIZ) voor dit gebied. * We investeren in bereikbaarheidsmaatregelen. Daarmee verbeteren we de doorstroming op het kruispunt bij de afslag van de A2. Dit heeft niet alleen voor heel Vianen een positief effect maar ook voor de bereikbaarheid van de Biezen . Om de fietsveiligheid te verbeteren leggen we fietsstroken aan langs De Limiet. * We investeren in van werk naar werk trajecten.

2.2 Toerisme Toerisme en het belang van vrijetijdseconomie De vrijetijdseconomie speelt een steeds grotere rol in Nederland. Het aantal banen in de toeristische sector vertoont nog steeds een gestage groei. Tussen 2010 en 2013 groeide het aantal banen in de branche met 6,5%. Recreatieve bestedingen kenden in dezelfde periode een groei van 5,5%4. De verwachting is dat binnen nu en enkele jaren één op de twaalf banen indirect gerelateerd is aan vrije tijd. De sector wint snel aan belang: de vraag naar vrijetijdsvoorzieningen neemt toe en de consument is bereid om daar ook in toenemende mate geld aan uit te geven. Regio’s en steden richten zich door middel van City- of regiomarketing op aantrekkelijke doelgroepen. De vrijetijdseconomie is niet alleen vanuit economisch opzicht belangrijk: een aantrekkelijk vrijetijdsaanbod maakt een stad, provincie of regio ook aantrekkelijk om te wonen. En in het verlengde daarvan is een aantrekkelijke woonomgeving ook voor investeerders interessant: in tijden van personeelsschaarste vestigen bedrijven zich graag in gebieden waar mensen (willen) wonen.

4

Bron: Toerisme: Bijdrage aan de Nederlandse economie, kernindicatoren. CBS statline 5 september 2014

7

Toerisme en streekgebonden recreatie Tot slot is het recreëren in de eigen streek of streekgebonden recreatie, zowel producten als activiteiten, enorm in trek. Mensen zijn steeds meer op zoek naar het lokale, het kleinschalige en ambachtelijke. Zo zijn streekproducten populair en worden moestuinen weer vanzelfsprekend. Inwoners ontplooien steeds vaker gezamenlijk op kleine schaal initiatieven waarbij de kwaliteit van de leefomgeving, sociale samenhang, maar ook vrijetijdsbesteding steeds meer hand in hand gaan. Vianen kent meerdere ambachtelijkheden die meer en beter benut kunnen worden. Kaasboerderij van Rossum is een succesvol voorbeeld maar hier liggen meer kansen. Een potentiele trekpleister is de nieuwe invulling van Fort Everdingen. Op termijn biedt dit een rustplek waarvan het aanbod nu nog beperkt is. De inzet van het college om aan te sluiten bij het internationale netwerk van ‘Cittaslow-gemeenten’ (besloten in november 2014) geeft een extra impuls aan de geschetste ontwikkelingen. Cittaslow is het internationale keurmerk voor gemeenten die op het gebied van leefomgeving., landschap, streekproducten, gastvrijheid, milieu, infrastructuur, cultuurhistorie en behoud van identiteit tot de top behoren. Door aan te sluiten bij dit Cittaslow-netwerk kunnen we onze identiteit op bovengenoemde terreinen benadrukken en uitbouwen.

“Dankzij onze unieke kwaliteiten zijn we een aantrekkelijke bestemming voor wandelaars, watersporters en fietsers.” Toerisme en bereikbaarheid De centrale ligging maakt Vianen goed bereikbaar. Voor Vianen geldt dat de verblijfsduur van recreanten relatief kort is: enkele uren. Graag verleiden we nieuwe recreanten naar Vianen te komen en daarbij langer te blijven. We zien ook een trend van groeiend fietsgebruik. Mensen fietsen steeds meer en op latere leeftijd. Met steeds meer elektrische fietsen en de `speed pedelec´ (45km/u) worden langere afstanden met de tweewieler bereikbaar, zowel voor woon/werkverkeer als recreatief gebruik. Dit vraagt een comfortabel en veilig netwerk van lokale en regionale fietspaden. Door het toevoegen en verbinden van wandel- en fietspaden en faciliteiten als oplaadpunten voor ebikes versterken we het verblijfsklimaat. Naast het verbinden van bestaande en nieuw aanleggen van een aantal lokale fietspaden en oversteekplaatsen is een fietsverbinding Vianen-Nieuwegein-Houten langs de A27 een grote wens. Toerisme en marketing Naast fiets-, en wandelroutes is informatie over de kernkwaliteiten van Vianen van essentieel belang. Digitalisering en internet bieden volop kansen om ‘gevonden’ te worden en recreanten te trekken. Naast digitale communicatiemiddelen blijft fysieke informatie door middel van informatiepanelen en bewegwijzering van belang om recreanten wegwijs te maken in Vianen. Investeren in toerisme * We investeren in effectieve marketing om recreanten aan te trekken. *De verblijfsduur verlengen we door te investeren in het creëren van meer rustplaatsen, de informatievoorziening te verbeteren en door wandel- en fietsmogelijkheden uit te breiden. *Themajaren rondom evenementen bieden meer beleving en herkenbaarheid. * We investeren in uitbreiding van het wandel- en fietsroutenetwerk. 8

2.3 Wonen: Duurzame groei Gelijk met de landelijke ontwikkelingen zoals de (woon-)crisis en veranderende financieringsmethoden verandert ook in Vianen de woningmarkt voortdurend. De relatief beperkte hoeveelheid aan nieuwe woningen die zijn gebouwd in de afgelopen jaren, samen met een krappe en duurder wordende (sociale) huurmarkt, maakt dat de betaalbaarheid en bereikbaarheid van wonen in Vianen en de regio onder druk staat. 5

“We willen prettig wonen met goede basisvoorzieningen voor jong en oud.” Wonen en Zorg Een andere ontwikkeling die speelt op de woningmarkt is dat we als samenleving steeds ouder worden en langer thuis blijven wonen. Veel van de bestaande woningbouw is hier echter vaak niet ingericht op de doelgroep als men minder valide wordt.6 Hier moeten we als gemeente op inspelen door woningaanpassing te stimuleren. Wonen en duurzaamheid We zien dat er steeds strengere eisen gesteld worden aan nieuw te bouwen woningen op het gebied van duurzaamheid. Daardoor kan veel van de nieuwbouw als energiezuinig worden bestempeld. Zeker vergeleken met woningen van voor 1980. Met toenemende landelijke en regionale ambities en relatief hoge energielasten als onderdeel van de totale woonlasten, wordt er overal volop ingezet op het verduurzamen van de bestaande woningbouw7. Ook in Vianen werken we aan een integrale visie op het gebied van duurzaamheid waarin lokale ambities concreet en meetbaar worden. Wonen en kwaliteit van de leefomgeving Onder ‘wonen’ valt ook de woonkwaliteit, de kwaliteit van de leefomgeving. Deze woonkwaliteit wordt in grote mate bepaald door een schone, hele en veilige woonomgeving (openbare ruimte) die goed door de gemeente te beheren is. In het project Buiten Gewoon kijkt de gemeente samen met inwoners naar een andere inrichting van hun woonbuurt om vervolgens de openbare ruimte meer sober en doelmatig in te richten. Op die manier kunnen we de kwaliteit van de openbare ruimte efficiënter bijhouden. Beleidsschouwen, waarin we de kwaliteit van het beheer en onderhoud van de openbare ruimte meten, geven ons handvatten om gericht actie te ondernemen. Een grote schoonmaakactie, als kwaliteitsimpuls, zorgt voor een schone opgeruimde buitenruimte. Dit soort activiteiten biedt kansen om aan te haken bij leer-werktrajecten en andere projecten voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Hoe de gemeente omgaat met afval heeft ook invloed op de leefomgeving. In 2014 werd in Vianen circa 10.690 ton huishoudelijke afval- en grondstoffen ingezameld, circa 545 kilogram per inwoner. Dit betreft zowel de huis-aan-huis inzameling, de brengvoorzieningen op straat, als de milieustraat. Hiervan was 221 kg per inwoners restafval (ter vergelijking: in vergelijkbare gemeenten gemiddeld 177 kg per inwoner). Voor Vianen ligt er een uitdaging om anders om te gaan met ons afval. Minder restafval en meer aandacht voor grondstoffen. Het inzamelen van grondstoffen vraagt een andere

5

http://www.wmm-provincie-utrecht.nl/ Aanjaagteam Langer Zelfstandig Wonen, Min BZK 7 SER- energieakkoord 2013, Blok voor Blok, Deal Stroomversnelling Koop en Huur 6

9

manier van denken en bijbehorende middelen zoals ondergrondse afvalcontainers en een milieustraat die ingericht is op deze duurzame manier van omgaan met ons afval. Wonen 21.000 inwoners Met de start van de verkoop van Hoef en Haag in maart van dit jaar is een grote stap gezet voor de groei naar 21.000 inwoners. Het nieuwe dorp aan de Lek is de belangrijkste nieuwbouwontwikkeling voor de gemeente Vianen de komende jaren. Naast de ontwikkeling van lopende inbreidingslocaties geven we prioriteit aan de ontwikkeling van Sluiseiland en het realiseren van woningen in Everdingen. Investeren in wonen * Ontwikkeling van Sluiseiland. * Woningbouw in Everdingen. * Vanuit de hierboven geschetste ontwikkelingen investeren we in het instellen van revolverende duurzaamheidsfondsen. Een fonds waarmee het levensloopbestendig maken van woningen gestimuleerd wordt en inwoners de mogelijkheid wordt geboden maatwerk voor zichzelf te realiseren. Verder beogen we een fonds in te richten om woningen meer energiezuinig te maken.

2.4 Vitaliteit en dynamiek: Leefbaarheid van de stad en dorpen Leefbaarheid van het centrum Een aantrekkelijke Voorstraat is een perfecte locatie voor een groot aantal evenementen zoals wij die nu al kennen. De accenten van de evenementen op de Voorstraat liggen op culinair, cultureel en historisch gebied. Goede doelen, kunst en tentoonstellingen lopen als rode draad door de evenementen heen. Het nog aantrekkelijker maken van wonen in het centrum, in samenwerking met LEKSTEDEwonen, transitiebeleid en het in de markt zetten van Sluiseiland zorgt ervoor dat de herinrichting van de Voorstraat werkt als zwaan kleef aan voor de ontwikkeling van andere delen van Vianen. Leefbaarheid van de dorpen De bevolking van Nederland vergrijst. Dat geldt nog meer voor inwoners op het platteland. Ouderen blijven langer zelfstandig wonen en jongeren trekken voor studie en werk naar de stad. De woningbehoefte verandert van vooral eengezinswoningen naar óók woningen voor minder personen of eenpersoonshuishoudens. Dit heeft tot gevolg dat ook de behoefte aan voorzieningen verschuift, bijvoorbeeld van onderwijs naar zorg, en dat op termijn verandering optreedt in de vraag naar en het aanbod van vrijwilligers. Leefbaarheid van de dorpen: Kernenbeleid Op het platteland heerst een traditie van samenwerken en samenleven. De sociale samenhang is op het platteland nog altijd groot, maar staat onder druk. Actieve bewoners zijn de dragers van de dorpsgemeenschap. We willen die kracht, de vrijwillige inzet van bewoners, benutten en ondersteunen voor het ontwikkelen en leefbaar houden van de dorpen. Samen werken aan de toekomst van dorp en omgeving. Een proces dat de sociale cohesie binnen de dorpen versterkt8.

8

Zie vertrouwen in de buurt, WRR 2005

10

Een van de voorzieningen die bewoners aan het hart gaan is het dorpshuis. Het Verweij Jonker Instituut concludeert in een onderzoek 'Warkelijk Woar’ (oktober 2004) dat het dorpshuis de belangrijkste voorziening is in dorpen. De uitdaging is per dorp anders. Hagestein profiteert op termijn van de ontwikkeling van Hoef en Haag. In Zijderveld zijn de afgelopen jaren de nodige investeringen gedaan. Vooral voor Everdingen ligt er een nog belangrijk leefbaarheidsvraagstuk. Om die reden investeren wij in kernenbeleid. Leefbaarheid van de dorpen: Plattelandseconomie De agrarische sector is niet langer de alles bepalende motor van de plattelandseconomie. Er werken steeds minder mensen in de agrarische sector en de bedrijfsgrootte neemt toe. De economische activiteit verandert. Naast de traditionele agrarische activiteit is er een sterke groei van de toeristische en zorgsector. In het nieuwe bestemmingplan voor de dorpen faciliteren we die ontwikkeling. Voor 2016 wordt het bestemmingsplan voor het buitengebied op eenzelfde manier herzien.

“Monumenten maken nog geen bruisende binnenstad.” Investeren in de leefbaarheid van stad en dorpen * We gaan aan de slag met het vormgeven en uitvoeren van kernenbeleid. * Voor het gebied van Lek tot en met Lijnbaan geven we uitvoering aan de herinrichtingsplannen voor de Voorstraat en de aanloopstraten. * We investeren in het verbeteren van de beeldkwaliteit en beleving van het centrum.

2.5 Landschappelijke en historische waarden Buitengebied De landschappelijke en historische waarden van het buitengebied zijn de natuurlijke hulpbronnen die bijdragen aan de plattelandseconomie en Vianen ook een tot aantrekkelijk woongebied maken. Versterken en behouden van deze kwaliteiten vraagt om investeringen. Ook hier liggen kansen voor de gemeente om aan te haken bij bewonersinitiatieven.

“Alles is erop gericht om ons unieke landschap te behouden, te versterken en toegankelijk te maken.” Landschappelijk en historische waarden: Kunstcollectie Als gemeente bezitten we een aanzienlijke kunstcollectie van grote (kunst) historische waarde. We hebben de plicht dit erfgoed te laten zien en voor het nageslacht te behouden. Investeren in landschappelijke en historische waarden * Te investeren in het herstellen van achterstallig onderhoud en verwaarloosde landschapselementen en in het verbeteren van stad- en landverbindingen (uitvoering landschapsvisie). * We investeren in het beter recreatief ontsluiten van het buitengebied door bijvoorbeeld fiets- en wandelroutes (uitvoering nota recreatie). 11

* We leveren een bijdrage aan de verbouwing van het Stedelijk museum. Verder investeren we in de restauratie en ontsluiting van de waardevolle gemeentelijke kunstcollectie.

2.6 Sociaal domein Sociaal domein: Stijgende zorgkosten Een trend die aan de basis ligt van de nieuwe verantwoordelijkheden die de gemeenten er per 1 januari 2015 bij hebben gekregen zijn de stijgende zorgkosten in de afgelopen jaren. Zowel de kosten voor de Jeugdzorg, Wsw, Wajong als AWBZ/Wmo stegen sterk de afgelopen decennia. Na de positieve resultaten van de decentralisatie van taken bij de invoering van de WWB en Wmo naar gemeenten was de volgende stap de decentralisatie van de Jeugdzorg en delen van de AWBZ naar de Wmo. Vooral Jeugdzorg is een complex beleidsterrein en omgeven door grote onzekerheden voor gemeenten. Dit vraagt om een zorgvuldige en intensieve benadering de komende jaren. Sociaal domein: Participatie en zelfredzaamheid Gelijktijdig met deze ‘decentralisatietrend’ is landelijk de inhoudelijke trend: aandacht voor participatie en zelfredzaamheid. Hierop zet het Rijk zowel vanuit wetgeving als beleid in. Van verzorgingsstaat naar participatiestaat, waarin niet meer het recht op zorg (aanspraak) het uitgangspunt is, maar een voorzieningenplicht voor gemeenten waarvan de aard en de omvang door de gemeenten wordt bepaald (maatwerk). Hiernaast zijn de trends in de zorg/ondersteuning: ‘dichtbij en integraal’, van ‘curatief naar preventief’ en ‘op maat’.9 Deze trends passen goed bij de ambitie van onze gemeente: “een vitale en dynamische samenleving waarin iedereen mee kan doen”. Sociaal domein: Van taakoverdracht naar inspelen op nieuwe werkelijkheid In 2014 en 2015 hadden we onze handen vol aan het uitvoeringsklaar maken van de nieuw toebedeelde taken. Voor de komende drie jaar investeren we in het implementeren van onze strategische lange termijn beleidsdoelstellingen: • Opvangen van teruglopende of korting op budgetten: effectiever en efficiënter inrichten van ondersteuning/zorg (coördinatie van zorg wordt belangrijk); • Ondersteuning dichtbij en met haar inwoners; • Voorkomen inzet zwaardere hulp door inzetten op preventie en vroegtijdige ondersteuning; • Inzetten op zelfredzaamheid/sociaal netwerk, vrijwilligers, laagdrempelige voorzieningen; • Integraal samenwerken met toerisme, ruimtelijk ordening en economische zaken. Om deze beleidslijnen waar te maken zijn investeringen nodig op twee terreinen: Doorontwikkeling inrichting en taken sociaal domein We willen de inrichting en uitvoering van taken integraal, dichtbij en samen met inwoners vormgeven. Voor een belangrijk deel is dit gerealiseerd met de inrichting van ons sociaal team en de samenwerking met partners waaronder Stichting Welzijn Vianen. Met de inrichting alleen zijn we er echter nog niet. De komende jaren moeten we investeren in de ‘plan- do- check-act’ beleidscirkel: er moet ruimte zijn om te evalueren (check) en vooral waar nodig vervolgens in te investeren (act) in de doorontwikkeling van ons sociaal team, maatschappelijk middenveld, de uitvoering van de Wsw en participatietaken in het sociaal domein ten behoeve van mensen die (nog) niet aan het werk kunnen in een reguliere baan. Hierbij houden we als gemeente oog voor synergie met economische en toeristische mogelijkheden.

9

‘Trends en ontwikkelingen voor de gemeenten van de toekomst’, Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties, 28 mei 2014

12

Transformatie van dure zorg naar goedkopere voorzieningen Er zijn middelen nodig voor de voorfinanciering van het eerstelijnsaanbod, om op termijn de druk op de tweedelijns dure zorgvoorzieningen te verlagen. Naast voorfinanciering gaat het ook om een verandering binnen het zorgstelsel. Waarbij enerzijds sneller wordt opgeschaald naar specialistischer zorg als nodig. En anderzijds afgeschaald wordt naar generalistischer zorg/ondersteuning als dit mogelijk is. Hiermee wordt op het juiste moment hulp en maatwerk geboden waarmee we een beroep op dure gespecialiseerde zorg kunnen voorkomen10. Investeren in sociaal domein * Extra investeringen in van werk naar werk trajecten. * Het realiseren van ondersteuning dichtbij door nieuwe taken onder te brengen bij de Stichting Welzijn Vianen waardoor deze organisatie krachtiger wordt. Dit is nodig om bijvoorbeeld vrijwilligers en mantelzorgers een professioneel platform te geven. * We investeren in het realiseren van een brede toegang tot het sociaal domein bijvoorbeeld door deskundigheidsbevordering en verbreding van de eerstelijnsondersteuning. * Tenslotte willen we de voorleesexpress de komende jaren continueren. * Investeren in innovatie en aandacht voor voorzieningen op het gebied van jeugdzorg.

2.7 Bedrijfsvoering Ontwikkeling bedrijfsvoering Een doorontwikkeling van de bedrijfsvoering is een logische en onontbeerlijke stap in de doorontwikkeling van de gemeentelijke organisatie. We hebben de afgelopen jaren geïnvesteerd en vorderingen gemaakt in het eerste externe contact, overheidsparticipatie en de dienstverlening naar de samenleving. Met de decentralisaties heeft er een taakverzwaring plaatsgevonden. Dat vraagt niet alleen om investeringen in het primaire proces, maar ook om investeringen in de bedrijfsvoering. Om onze kwaliteit te borgen en een verdere doorontwikkeling mogelijk te maken, moeten we verder professionaliseren binnen alle gebieden van bedrijfsvoering, zowel op strategisch, beleids- als uitvoerend niveau. Zoals investeringen om in control te blijven over de toegenomen financiële risico’s. Investeringen in het digitaliseren en het lean maken van processen zodat we uitvoeringskosten kunnen beheersen en terug kunnen brengen. Tenslotte investeren we in HRMbeleid (human resources management), zodat we goed personeel kunnen aantrekken en (be)houden. Investeren in bedrijfsvoering * Digitaliseren en lean maken van processen en investeren in strategie en innovatie. * Impulsen op het terrein van strategie, businesscontrol en P&O (personeel en organisatie), het uitvoeren van strategisch personeelsbeleid .

10

Doel van de stelselwijziging jeugd is: meer preventie en eerdere ondersteuning, meer uitgaan van de eigen kracht van jeugdigen en hun ouders, minder snel problemen medicaliseren, betere samenwerking rond gezinnen en integrale hulp op maat. Gemeenten krijgen hierin de regierol. Uit: http://www.internetconsultatie.nl/jeugdwet

13

3. Investeringsagenda Alle voorgaande voorgestelde investeringen bij elkaar noemen we de investeringsagenda. Wat is de huidige situatie, welk droombeeld hebben we, welke doelstellingen zorgen voor het realiseren van dit droombeeld en wat gaan we daar dan in ieder geval voor doen? Zoals eerder genoemd heeft uw raad op 17 december 2013 besloten om de uitvoering van de Toekomstvisie gebiedsgericht en gefaseerd uit te rollen. Het centrum, de bedrijventerreinen en het landelijk gebied. Vanuit deze optiek hebben we voorstellen aan deze gebieden gekoppeld, evenals aan de aandachtsgebieden sociaal domein en bedrijfsvoering. Het laatste (aandachts)gebied noemen we ‘Overig’, hieronder vallen overkoepelende onderwerpen zoals citymarketing. Op de volgende pagina’s vindt u per (aandachts)gebied een overzicht.

14

Centrum Droombeeld Een levendig en bruisend centrum. Een warm en plezierig verblijfsgebied, de huiskamer van Vianen. Aantrekkelijk voor de toerist en lokale shopper.

Doelstelling Belevingswaarde van het centrum vergroten en het aantrekken van meer en nieuw publiek. Toevoegen van woningen.

Huidige situatie Acties, bijvoorbeeld: • Herinrichting Voorstraat Detailhandel: Behoefte aan winkelruimte blijft • Ontwikkelen toeristisch product afnemen, leegstand neemt toe. De bestaande • Wonen op Sluiseiland organisatiestructuren zijn te verdeeld om de transitie door te maken die nodig is. Het centrum • Verbinding met Lijnbaan kent te weinig beleving doordat het aanbod van de • Toevoegen wandelroutes horeca en de winkels kwalitatief onvoldoende zijn • Verhogen organisatiegraad en historische kwaliteiten onvoldoende worden • Centrummanagement/Evenementen benut. Inrichting is knelpunt voor belevingswaarde. • Citymarketing • Beheer openbare ruimte verbeteren • Vergroten beleving en aantrekkingskracht evenementen • Verbeterde fiets- en voetverbindingen van en naar centrum • Ontwikkeling Hofplein/kasteelterrein • Ontwikkelen Coupure zomerdijk • Theaterfunctie • Revolverend fonds (monumenten)panden

Totale investering

€ 2.500.000,-

15

Bedrijventerreinen Droombeeld De krachtige (lokale economie) draagt bij aan de vitaliteit van de gemeenschap en verhoogt de aantrekkelijkheid als woongebied. Inwoners met een achterstand tot de arbeidsmarkt vinden makkelijker een arbeidsplek.

Doelstelling Versterking infrastructuur en bedrijfsleven. Vianen beschikt over goed bereikbare bedrijfsterreinen waarop de werkgelegenheid minimaal gelijk is gebleven. Er is een sterkere binding van de bedrijventerreinen met de stad Vianen en het centrumgebied.

Huidige situatie Acties, bijvoorbeeld: • Visieontwikkeling bedrijventerrein De bestaande bedrijventerreinen kampen met • Faciliterend bestemmingsplan leegstand. Het huidige bestemmingsplan biedt te • Verbeteren bereikbaarheid weinig mogelijkheden de transitie door te maken die nodig is om de leegstand tegen te gaan. De • Verbeteren verkeersstructuren verkeersdoorstroming is aan verbetering toe. De • Versterken lokale binding bedrijven verkoop van uit te geven kavels op Gaasperwaard • Faciliteren transformatie ligt stil. Tegelijkertijd zijn er kansrijke initiatieven om • Vergroten arbeidsparticipatie bestaande locaties te transformeren. Weinig • Gebiedsmarketing binding tussen bedrijven en binnenstad. • Verkeersmaatregelen zoals verbeterde fiets- en voetgangersmogelijkheden • Parkmanagement en BIZ • Evenwichtige volumineuze detailhandelsmogelijkheden • Vrachtwagen parkeren

Totale investering

€ 400.000,-

16

Landelijk gebied Droombeeld Een aantrekkelijk landelijk gebied met behoud en versterking van haar kwaliteiten waar ruimte is voor de behoeften bewoners, recreanten en toeristen, natuur en ondernemers. Sterke diverse landschapstypen met ieder hun eigen ontwikkelmogelijkheden. Vitale dorpen.

Doelstelling Diverse maatregelen nemen of initiatieven stimuleren om de verschillende typen landschap te versterken en te behouden door middel van diverse uitvoeringsmaatregelen op korte en lange termijn. Ondernemers stimuleren tot het denken in mogelijkheden en integraal meedenken en adviseren.

Huidige situatie Vastgestelde landschapsvisie Vianen: Oog voor het platteland met daarin ontwikkelrichtingen, kansen en mogelijkheden per landschapstype . Fragmentarische ontwikkelingen in de lijn van de landschapsvisie. Plattelandsfunctionaris in gesprekken met ondernemers op zoek naar mogelijkheden. Leefbaarheidsvraagstuk in Everdingen.

Acties, bijvoorbeeld: • Kleinschalige woningbouw Everdingen • Visie op kernenbeleid • Investeren in plattelandsnetwerken • Aanhaken bij bewonersinitiatieven voor landschapsbeheer • Bestemmingsplan kernen • Ontwikkeling Fort Everdingen • Verbeteren en ontwikkelen recreatieve verbindingen • Ontwikkelen van een parelroute • Ontwikkelen van een lokale ecologische verbindingszone • Stimuleren van het ontwikkelen, herstellen en behouden van de streekeigen landschapselementen • Landschappelijke verzachting van de bestaande harde bebouwingsranden

Totale investering

€ 1.000.000,-

17

Sociaal Domein Droombeeld De inrichting en uitvoering van taken zijn integraal, dichtbij en samen met inwoners vormgegeven. We werken met de ‘plan-do-check-act’ beleidscirkel en houden als gemeente oog voor synergie met economische en toeristische mogelijkheden.

Doelstellingen Opvangen van teruglopende of korting op budgetten: effectiever en efficiënter inrichten van ondersteuning/zorg (coördinatie van zorg wordt belangrijk). Ondersteuning dichtbij en met haar inwoners. Voorkomen inzet zwaardere hulp door inzetten op preventie en vroegtijdige ondersteuning. Inzetten op zelfredzaamheid/sociaal netwerk, vrijwilligers, laagdrempelige voorzieningen. Integraal samenwerken met toerisme, ruimtelijk ordening en economische zaken.

Huidige situatie Acties, bijvoorbeeld: • Platform ‘van werk naar werk’ Stijgende zorgkosten hebben geleid tot • Uitbreiding taken Stichting Welzijn Vianen decentralisatie van verantwoordelijkheden bij • Voortzetten ‘voorleesexpress’ gemeenten. Landelijk is er inhoudelijke aandacht voor participatie en zelfredzaamheid. Van • Doorontwikkeling toegang tot Sociaal verzorgingsstaat naar participatiestaat, waarin niet Team/ 1ste lijns ondersteuning meer het recht op zorg (aanspraak) het • Investeren in innovatie en aandacht voor uitgangspunt is, maar een voorzieningenplicht voor voorzieningen op het gebied van jeugdzorg gemeenten waarvan de aard en de omvang door de gemeenten wordt bepaald (maatwerk).

Totale investering

€ 1.200.000,-

18

Bedrijfsvoering Droombeeld De organisatie wordt ondersteund door een krachtige bedrijfsvoering die dienstbaar is aan de samenleving, proactief, zelfbewust en transparant is. Een bedrijfsvoering die klaar is voor een eventueel komend fusieproces of zelfstandige gemeente.

Doelstellingen P&C is in het hart van de organisatie. Het is het besturingscentrum van de gemeente. Er is een programma met diverse projecten dat dit ondersteunt. De adviseurs vergroten het juridisch, communicatief, financieel en personele bewustzijn binnen de organisatie, stellen kaders en bieden maatwerk. De processen zijn slim, klantgericht en innovatief georganiseerd.

Huidige situatie Acties • Analyse Er zijn de afgelopen twee jaar meerdere resultaten behaald. Zo is er een proef thuiswerken, hebben • Sturing verbeteren, teams aanpassen we een planningssysteem, een zaaksysteem en een • Globale planning tot 1 jan 2018 moderne internetsite. Een aantal onderdelen • Investeren in verhogen van kwaliteit draait goed, de klant is tevreden. Een aantal onderdelen moet doorontwikkeld worden, organisatorische speerpunten zijn P&O, communicatie, administratieve processen, en innovatie facilitaire zaken.

En dan: • • • •

Totale investering

Opzetten programma Uitvoer en verfijning van de planning Uitvoeren projecten gericht op benoemde speerpunten Evaluatie volgens plan-do-check-act cyclus en vervolgens weer doorontwikkelen

€ 1.500.000,-

Overig Onder Overig vallen overkoepelende investeringen zoals duurzaamheidsfondsen op het gebied van energie en levensbestendig wonen en city-marketing.

Totale investering

€ 400.000,-

19

4. Budgettaire ruimte 4.1 Beleidskaders Het beleidskader van de kadernota is het budgetrecht van de gemeenteraad. Dit houdt in dat de gemeenteraad bepaalt welke bedragen (lasten) in een jaar aan welk beleid worden uitgegeven en welke financiële middelen daarvoor naar verwachting, beschikbaar zijn (baten). Dit vindt zijn grondslag in artikel 189 (e.v.) van de Gemeentewet.

4.2 Financiële gevolgen In deze kadernota maken we onderscheid tussen de financiële gevolgen van de investeringsagenda en de financiële gevolgen die ontstaan door de huidige inzichten, zoals de vastgestelde programmabegroting, de bestuursrapportages, gemeentefonds en het bestedings- en dekkingsplan. Deze financiële gevolgen tezamen geven het meerjarenperspectief weer. Financiële gevolgen investeringsagenda We hebben gezocht naar dekking van de mogelijke toekomstige investeringen door te kijken naar de bestaande reserves en voorzieningen. Zo hebben we op basis van de begroting 2015 met de accountant gekeken naar het verplicht in stand houden van reserves en voorzieningen. We stellen het volgende voor: • De Algemene reserve vaststellen op € 10 miljoen. Dit bedrag hebben we berekend op basis van het landelijk gemiddelde11. • Een nieuwe vrij besteedbare reserve (gevoed door vervallen reserves en voorzieningen, zoals de Reserve Eneco en SVN en de Onderhoudsvoorzieningen ) in het leven roepen. Die kunnen we gebruiken als eventuele buffer voor de Reserve open einde regelingen, Reserve risico’s beheerprogramma’s, bedrijfsresultaten en mogelijk voor zaken, bijvoorbeeld eenmalige wensen, in verband met toekomstige ontwikkelingen. • Het in stand houden van de Algemene reserve grondexploitatie (die momenteel matig is). • Het in stand houden van de Reserve industrieterrein • Het in stand houden van de Reserve risico’s beheerprogramma’s, minimaal € 1 miljoen groot (geen afzonderlijke voorzieningen meer) • Het in stand houden van de Reserve open einde regelingen/sociaal domein, minimaal € 1 miljoen groot Samenvattend Reserves De reserve Eneco en de reserve Volkshuisvesting, samen goed voor bijna € 8 miljoen kunnen vrijvallen. Van die € 8 miljoen kunnen we circa € 3 miljoen gebruiken om de Algemene reserve op € 10 miljoen te stellen. Er valt dan zo’n € 5 miljoen aan reserves vrij. Voorzieningen Bij de voorzieningen blijven een aantal verplichte voorzieningen, zoals Voorzieningen voor wethouders, in stand. Met name de Onderhoudsvoorzieningen kunnen vrijvallen. Uitgangspunt voor het vrijvallen van deze voorzieningen is dat het beschikbare geld in de begroting het budget voor onderhoud is. In dat geval kan er € 8 miljoen vrijvallen.

11

Bron databank jaarrekeningen 2013 Nederland van Deloitte voor gemeenten van 10-20.000 inwoners.

20

Wij vinden het financieel verantwoord om maximaal € 7 miljoen in te zetten om de ambities uit te Toekomstvisie te realiseren, dit is zo’n 50% van de vrijvallende reserves en voorzieningen. Met de begroting 2016 werken we dit verder uit. Financiële gevolgen: meerjarenperspectief Op basis van de huidige inzichten hebben we een nieuw meerjarenperspectief opgesteld. In de begroting 2016, die u in november van dit jaar vaststelt, geven wij op basis van de mei-circulaire een actueel beeld. Het financiële meerjarenperspectief ziet er op dit moment als volgt uit: 2016 2017 2018 € 85,€ 200.244,€ 182.964,-

2019 € 53.001,-

Om tot een financieel sluitende begroting te komen hebben we ook zaken als ombuigingen en belastingverhoging ingezet. In bijlage 1 vindt u alle voorstellen, de meerjarenraming. In bijlage 2 staan alle nieuwe en wijzigingen op het bestaande bestedingsplan 2015-2018. Financiële risico’s De effecten van de mei-circulaire en de herverdeling van het gemeentefonds zijn niet meegenomen in deze kadernota.

21

Bijlagen Bijlage 1: Meerjarenraming 2016-2019 2016

2017

2018

2019

1 Begroting 2015

55.134

3.733

4.046

4.046

2 structurele effecten uit 1e best.rapportage 2015 3 structurele effecten uit 2e best.rapportage 2014 4 Effecten gemeentefonds

-164.000 673 -28.493

-164.000 673 30.279

-164.000 673 62.917

-164.000 673 285.208

-191.820

-133.048

-100.410

121.881

-90.646

-257.000

-337.742

-845.655

- 90.646

-257.000

-337.742

-845.655

180.972

176.089

0

185.857 33.000 5.985 55.000

7.663 115.000

9.305 170.000

33.000

279.842

303.635

355.394

120.000 21.300 10.700 5.477

220.000 30.600 13.700 5.477

220.000 8.000 14.400 5.477

220.000 11.500 14.800 5.477

157.477

269.777

247.877

251.777

-13.060

-13.060

50.000

50.000

-13.060 28.618 50.000

-13.060 28.618 50.000 100.000

36.940

36.940

65.558

165.558

85

200.244

182.964

53.001

Subtotaal 2 t/m 4 5 Voorgesteld beleid (bijlage 2) Subtotaal 5 Dekking middels hoger inkomsten: 6 reinigingsrechten 7 rioolrechten 8 begraafrechten 9 Toename alg. uitkering woningen en inwoners Subtotaal 6 t/m 9 Dekking middels bezuinigingen: 10 Taakstelling personeel 11 Openbare verlichting besparing onderhoud 12 Openbare verlichting besparing energie 13 BRU U10 concept raadsvoorstel Subtotaal 10 t/m 13 Dekking middels overige voorstellen: 14 2015 € 150.000 kunstgrasveld 15 2017 € 329.600 vervallen kunstgrasveld 16 Hogere opbrengst leges bouwvergunningen 17 Lagere rentetoerekening Subtotaal 14 t/m 18

Perspectief kadernota 2016

33.000

22

Toelichting tabel meerjarenraming 2016-2019 Het perspectief van de begroting 2015 naar de kadernota 2016 Het meerjarenperspectief van de begroting 2015 (1) heeft gediend als basis voor de kadernota 2016. Naar aanleiding hiervan zijn de uitgangspunten herzien en waar nodig aangepast of aangevuld. Dit heeft geleid tot een nieuwe meerjarenraming 2016-2019. Verder begroten we de effecten die voortvloeien uit bestuursrapportages, voor zover deze nog niet zijn meegenomen in de begroting, nu in de kadernota. Ditzelfde geldt voor de effecten van het gemeentefonds (2 t/m 4). Voor de komende jaren staan de aanmeldingen voor het nieuwe bestedingsplan 2016 – 2019 en wijzigingen van het bestaande bestedingsplan vermeld in bijlage 2. In dit meerjarenoverzicht (6/8) houden we rekening met stijgende belastingen, zoals de afvalstoffenheffing in 2017 met 10%, als gevolg van investeringen in bijlage 2. Nieuw in deze kadernota is de prognose van de effecten op de algemene uitkering als gevolg van de prognose op de woningbouw. De komende jaren houden we rekening met een toename van het aantal inwoners en woningen. In het bestedingsplan is ook rekening gehouden met de toename in lasten van de openbare ruimte als gevolg van de toename van het aantal woningen met name in Hoef en Haag (9). Taakstelling personeel (10). We zetten verder in op het slimmer en effectiever inrichten van onze processen en dienstverlening. De investering die hiervoor nodig is, maakt deel uit van de investeringsagenda. Besparingen op openbare verlichting maken onderdeel uit van raadsbesluit Beleidsplan openbare verlichting 2015 t/m 2018 van 21 april (11/12), net zoals een besparing op de BRU/U10 (13). Tot slot houden we rekening met het verschuiven van een deel van de investering in het kunstgrasveld van 2017 naar 2015 (14/15) en een hogere opbrengst van de leges bouwvergunningen als gevolg van de bouw van woningen in Hoef en Haag (16) en een lagere rentetoerekening (17)

23

Bijlage 2: Bestaand en nieuw beleid Bestedingsplan 2016-2019 Bestaand en nieuw beleid Bestedingsplan 2016 - 2019:

rente

UITGAVEN:

Omschrijving

(excl. BTW voor zover van toepassing)

3,50%

2016

2017

2018

2019

Toelichting dekking

Dekking

lasten

lasten

lasten

lasten

2016

2017

2018

2019

Programma 1 Dienstverlenend Bestaand beleid programma Dienstverlenend Leges reisdocumenten, rijbewijzen en naturalisaties Leges reisdocumenten, rijbewijzen en naturalisaties Leges reisdocumenten, rijbewijzen en naturalisaties Leges reisdocumenten, rijbewijzen en naturalisaties Totaal bestaand beleid programma Dienstverlenend Nieuw beleid programma Dienstverlenend Invoeren exploitatievergunning en toepassen wet BIBOB Totaal nieuw beleid programma Dienstverlenend

-18.082 -42.369 -304 89.166 -18.082

21.000 21.000

-42.369

0

-304

0

89.166

0

0

Reserve 21.000 investeringsimpuls 21.000

-18.082 0 0 0

0 -42.369 0 0

0 0 -304 0

0 0 0 89.166

-18.082

-42.369

-304

89.166

0 0

0 0

0 0

0 0

24

UITGAVEN:

Omschrijving

(excl. BTW voor zover van toepassing)

2016

2017

2018

2019

Toelichting dekking

Dekking

lasten

lasten

lasten

lasten

2016

2017

2018

2019

Programma 2 Stimulerend Bestaand beleid programma Stimulerend Bedrijfskleding medewerkers Sportbedrijf Helsdingen Vervanging theatervoorzieningen Stadshof 2019 Vervoersvoorzieningen Wmo 2019 Rolstoelvoorzieningen Wmo 2019 Totaal bestaand beleid programma Stimulerend

6.500 31.213 89.540 33.650 0

Uitbreiding bestaand beleid programma Stimulerend Vervangende nieuwbouw scholencomplex, oude aanvraag Vervangende nieuwbouw scholencomplex, nieuwe aanvraag Aanschaf chipkaarten Sportcentrum, oude aanvraag Aanschaf chipkaarten Sportcentrum, nieuwe aanvraag Voortzetten wijkgericht werken / overheidsparticipatie Voortzetten wijkgericht werken / overheidsparticipatie Totaal uitbreiding bestaand beleid programma Stimulerend

0

0 160.903

-3.000.000

-5.000.000

5.000.000

3.000.000 -18.000 6.000

-102.300 60.000

-102.300 60.000

6.000 -102.300 102.300 60.000 60.000

-42.300

1.957.700

-2.054.300 -36.300

0

0

0 0 0 0

0 0 0 0

0 0 0 0

6.500 0 0 0

0

0

0

6.500

0

0

-105.000

-105.000

0 0 102.300 60.000

0 0

175.000 0 6.000

480.000 -6.630 6.000

-102.300 60.000

-102.300 60.000

-102.300 60.000

-42.300

-42.300

33.700

332.070

25

UITGAVEN:

Omschrijving (excl. BTW voor zover van toepassing)

2016

2017

2018

2019

Dekking

Toelichting dekking

lasten 2016

lasten 2017

lasten 2018

lasten 2019

Programma 3 Leefbaar Bestaand beleid programma Leefbaar Reconstructie gedeelte helsdingse achterweg Reconstructie gedeelte helsdingse achterweg Groot onderhoud kunstwerken 2018 Groot onderhoud kunstwerken 2019 Beschoeiingen 2019 Ruimen gronddepot 2019 Vervangen speeltoestellen Vervangen straatmeubilair Vervangen riolen 2019 Baggeren watergangen 2019 Prikrol Onderhoud Openbare Verlichting 2018 Onderhoud Openbare Verlichting 2019 Houtversnipperaar, grote Houtversnipperaar, kleine Houtversnipperaar Tractor New Holland Vervanging mechanisch en elektrisch installatie gemalen Totaal bestaand beleid programma Leefbaar

-230.000

71.700 37.000 22.500 32.000 40.000

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

0 17.250 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

-17.250 16.928 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

-16.928 16.606 0 0 0 0 0 0 0 0 0 5.891 0 0 0 0 0

377.160 184.300 1.345.260

0 0

0 17.250

0 -322

0 5.569

230.000 115.000 115.000 70.000 39.900 47.000 41.000 300.000 140.000 12.000

115.000 Vrz kunstwerken 115.000 Vrz kunstwerken Rioolrechten

140.000 Vrz. Baggeren

69.300

230.000

-230.000

370.000

26

UITGAVEN:

Omschrijving (excl. BTW voor zover van toepassing) Uitbreiding bestaand beleid programma Leefbaar Regionaal Historisch Centrum Zuidoost Utrecht Samenwerking in de afvalwaterketen Onderhoud informatie zuil Sparrendreef Onkruidbeheersing niet chemisch Ruimen van graven Ruimen van graven Ruimen van graven Ruimen van graven Uitbreiding areaal buitenruimte Vervangen vitrineportalen begraafplaatsen Totaal uitbreiding bestaand beleid programma Leefbaar Nieuw beleid programma Leefbaar Modernisering afvalverwerking, kraakperswagen met bovenlader en kraan Modernisering afvalverwerking, projectkosten t.b.v. invoering omgekeerd inzamelen Modernisering afvalverwerking, ondergrondse containers Totaal nieuw beleid programma Leefbaar

2016

2017

2018

2019

Dekking

Reserve 30.000 investeringsimpuls Rioolrechten Begraafrecht

30.000 33.000 1.500 80.000 21.000

Begraafrecht Begraafrecht Begraafrecht Begraafrecht

21.000 21.000 21.000 28.028 20.000

212.028

Toelichting dekking

Begraafrecht

22.500

21.000

21.000

30.000

lasten 2016

lasten 2017

lasten 2018

lasten 2019

0 33.000 0 80.000 0 0 0 0 28.028 0

0 33.000 1.500 80.000 1.785 0 0 0

0 0 1.500 80.000 1.748 1.785 0 0

0 0 1.500 80.000 1.712 1.748 1.785 0

2.700

2.630

2.560

141.028

118.985

87.663

89.305

674.000

Afvalstoffenheffing

0

119.876

116.506

113.136

299.000

Afvalstoffenheffing

0

30.398

29.700

29.003

350.000 1.323.000

Afvalstoffenheffing

0 0

35.583 185.857

34.766 180.972

33.950 176.089

0

0

0

0

27

UITGAVEN:

Omschrijving

(excl. BTW voor zover van toepassing)

2016

2017

2018

2019

Dekking

Toelichting dekking

lasten

lasten

lasten

lasten

2016

2017

2018

2019

Programma 5 Politiek en Bestuur Bestaand beleid programma Politiek en Bestuur Verkiezingen 3* in 2019 Totaal bestaand beleid programma Politiek en Bestuur

75.000 0

0

0

75.000

0

0

0

0

75.000

0

0

0

75.000

28

UITGAVEN:

Omschrijving

(excl. BTW voor zover van toepassing)

2016

2017

2018

2019

Dekking

Toelichting dekking

lasten

lasten

lasten

lasten

2016

2017

2018

2019

Programma 6 Interne producten Bestaand beleid Interne producten Vervanging ICT componenten volgens meerjarenplanning Doorontwikkeling applicaties mid- en frontoffice en basissoftware Uitbreiding documentmanagement en zaaksysteem Vervangen verrijdbare archiefstelling archiefbewaarplaats en depot Hoogwerker Mobiele geluidsinstallatie Vervanging telefooncentrale Stadhuis Digitale dienstverlening Totaal bestaand beleid interne producten Uitbreiding bestaand beleid interne producten Vervanging mobile devices (ipad en iphones) Vervanging mobile devices (ipad en iphones) Vervanging mobile devices (ipad en iphones) Vervanging mobile devices (ipad en iphones) Vervanging mobiele DECT telefoons Stadhuis 2017 Vervanging mobiele DECT telefoons Stadhuis 2018 Totaal uitbreiding bestaand beleid interne producten

0

0

0

98.000

0

0

0

0

70.000 50.000

0 0

0 0

0 0

0 0

40.000 10.000 10.000 130.000 40.000

0 0 0 0 0

0 0 0 0 0

0 0 0 0 0

0 10.000 10.000 0 0

0

0

0

0

20.000

0

0 0 0 0 0 0 0

9.577 0 0 0 0 0 9.577

9.274 10.313 0 0 6.446 0 26.033

8.970 9.986 10.313 0 6.241 6.446 41.956

448.000

26.000 28.000 28.000 30.000 17.500 26.000

45.500

17.500 45.500

30.000

29

UITGAVEN:

Omschrijving

(excl. BTW voor zover van toepassing) Totaal bestaand beleid Totaal uitbreiding bestaand beleid Totaal nieuw beleid TOTAAL

2016 211.918 205.728 1.344.000 1.761.646

2017 -272.369 2.025.700 0 1.753.331

2018 183.996 -1.987.800 0 -1.803.804

2019 2.297.256 14.700 0 2.311.956

Dekking 548.927 30.000 21.000 599.927

Toelichting dekking

lasten

lasten

lasten

lasten

2016 -18.082 108.728 0 90.646

2017 -25.119 96.262 185.857 257.000

2018 -626 157.396 180.972 337.742

2019 196.235 473.331 176.089 845.655

30