cauda spreekuur. Overleg continentieverpleegkundigen Revalidatie Elske Compagnie over haar leven met MS

+BBSHBOHtEFDFNCFStOS

Thema: Revalidatie Het conus/cauda spreekuur een verpleegkundig initiatief

Overleg continentieverpleegkundigen Revalidatie Elske Compagnie over haar leven met MS

December 2014

1

U KUNT OP ONS REKENEN! Betrouwbaar en deskundig. Dat zijn twee van de basiswaarden waar Mediq CombiCare voor staat. Bij Mediq CombiCare draait het om levering van het juiste hulpmiddel, advies op maat en individuele service. Mediq CombiCare heeft specialistische oplossingen op het gebied van continentie-, stomaen wondzorg. Ons productaanbod is zodanig dat wij een oplossing kunnen bieden die aansluit bij iedere persoonlijke situatie.

Ons team van gespecialiseerd verpleegkundigen en de ervaren medewerkers van onze klantenservice staan garant voor een optimale service.

Voor informatie, bestellen of voor vragen over hulpmiddelen op gebied van continentie-, stomaen wondzorg kunt u gebruik maken van onderstaand telefoonnummer.

Zorgadvieslijn:

0800 - 6 226 226

Bestellen kan ook via internet, www.mediqcombicare.nl

Mediq CombiCare - Postbus 468 - 2800 AL Gouda - Antwoordnummer 10056 - 2800 VB GOUDA

Mediq CombiCare

www.mediqcombicare.nl

>> Colofon en inhoud << Colofon

Conti-Nu is het tijdschrift van en voor de afdeling Continentie Verpleegkundigen en Verzorgenden van de VenVN.. Conti-Nu verschijnt tweemaal per jaar. Het abonnementsgeld bedraagt 30 euro per jaar voor niet leden. Lidmaatschap Lidmaatschap V&VN 71 euro per 1 januari 2015 Lidmaatschap CV&V 20 euro per 1 januari 2015 De leden ontvangen tweemaal per jaar het tijdschrift Conti-Nu. Opzeggen van het lidmaatschap en/of abonnement graag schriftelijk voor 1 november bij de V&VN. Adres secretariaat E-mail: [email protected] Bestuur Liesbeth Kok, voorzitter Joke Bergman, vice-voorzitter Marleen van Aken, secretaris Sander Bijleveld, penningmeester Klaasje Adams Margo Kauwenberg Rita de Vries Roelie van Zon Suzanne Benci, aspirant lid, Hannelore van Leipsig, aspirant lid

Inhoud 4

Voorwoord Liesbeth Kok, voorzitter CV&V

5

Mededelingen bestuur Activiteiten en ontwikkelingen

Enquête Samen staan we sterk; een samenvatting

10

Interview “Bij juiste diagnose is de kwaliteit van leven aanzienlijk te verbeteren” .BSJKF7PTFO+PLF#FFLNBO

16

Nieuw overleg continentieverpleegkundigen Revalidatiecentra Rita de Vries vertelt over dit succesvolle initiatief

23

Voor u gelezen

24

Interview Lees het indrukwekkende verhaal van Elske Compagnie

29

In de spotlight Carolien van der Moolen. Terug van weggeweest!

33

Aankondiging Symposium CV&V van alle markten thuis

Redactie Conti-Nu Wilma van der Meer Bernij van Ooijen Klaasje Adams Carolien van der Moolen Advertenties Gerard van Tintelen Tekst Marco Beentjes Vormgeving en layout ZuidamUithof, Houten Eindredactie Carolien van der Moolen, Liesbeth Kok en Klaasje Adams. Druk ZuidamUithof, Houten De redactie behoudt zich het recht voor om artikelen te redigeren en in te korten. Ingezonden artikelen mogen niet meer dan 650 woorden bevatten. Kopieerrechten Artikelen mogen slechts worden overgenomen na schriftelijke toestemming van de redactie.

34 40

Interview “Mensen komen hier niet voor een incontinentieprobleem, maar om naar huis te kunnen.” $ISJTUJOFLFEF8JUIFO.BSJBO)BSUNBO Interview Opleiding tot verpleegkundig specialist. +BOOFLF.BSUFOTWFSUFMUPWFSIBBSBNCJUJF[JDIQSPGFTTJPOFFMUFXJMMFO CMJKWFOPOUXJLLFMFO

Ingezonden SCI nurse Conference 2014 7FSTMBHWBO+PLF#FFLNBO

41

Strip / Agenda / Sponsoren

ISSN nummer: 2212-8425

December 2014

3

>> Voorwoord <<

-JFTCFUI,PL Voorzitter CV&V

3FWBMJEBUJF Zo spreken we elkaar op ons Symposium afgelopen april en zo is het jaar alweer bijna om en heb je de Conti-Nu in je hand. Ook betekent dit dat ons volgende symposium niet lang meer op zich laat wachten. Daarover ook meer informatie in deze Conti-Nu. Maar nu eerst meer over het thema van dit nummer: Revalidatie! De meeste van onze leden zijn werkzaam in het ziekenhuis op de afdeling en de poli en in toenemende mate vinden we onze weg naar de thuiszorg. Maar ook in de revalidatie zijn er verpleegkundigen werkzaam die een grote rol spelen in de continentiezorg. We zijn blij met onze bestuursleden die elk een vakgebied vertegenwoordigen waarin continentiezorg wordt gegeven. Input van continentieverpleegkundigen werkzaam in de zo verschillende velden is een verrijking voor het bestuur en daarmee ook voor al onze leden. Rita de Vries, collega in ons bestuur vertegenwoordigt met verve de revalidatie. Ze wijst ons op de speciale rol van de continentieverpleegkundige in de revalidatie. In deze uitgave kun je lezen waarom de rol van continentieverpleegkundige zo belangrijk is voor de revalidant en hoe de ‘revalidatie’continentieverpleegkundige met grote regelmaat voor complexe uitdagingen staat die naast een grote mate van kennis, ook een fikse portie creativiteit vraagt. In dit nummer een gesprek met revalidatiearts Marije Vos en verpleegkundig specialist Joke Beekman. Verder het indrukwekkende verhaal van Elske Compagnie. Ook maken we kennis met twee revalidatieverpleegkundigen die lid zijn van de V&VN afdeling Revalidatie. De patiëntenverenigingen

4

komen ook aan het woord en uiteraard krijgt in deze uitgave ook onze eigen vakgroep Neuro & Revalidatie van de CV&V ruimte om te vertellen over dit initiatief en wat het hen brengt. Werk je zelf in de revalidatie en voel je de behoefte met vakgenoten activiteiten op te pakken en kennis te delen, sluit je aan!

In den lande. Achter ons ligt een roerig jaar en ook het komende jaar zal veel beroering geven. De zorg is veel in het nieuws. Het besparen van kosten wordt op vele manieren aangevlogen. Zijn er veranderingen in de zorg die ook invloed hebben op de invulling van ons werk als continentieverpleegkundige? Hoe zit het met de vergoedingen? Daarover en meer lees je in ‘Activiteiten en Ontwikkelingen’. Voor nu wens ik iedereen namens het bestuur hele gezellige Kerstdagen toe en natuurlijk de allerbeste wensen voor een gezond en sprankelend nieuwjaar. Heel veel leesplezier en ik hoop jullie allemaal weer te zien op ons symposium op 9 april 2015 in het Spant in Bussum! 1T/JFUWFSHFUFOEPOEFSEBHBQSJMJOKFBHFOEB UF[FUUFOWPPSPOTKBBSMJKLTF4ZNQPTJVN8FFSFFO BBOUSFLLFMJKLQSPHSBNNBw

Vakblad voor Continentie Verpleegkundigen & Verzorgenden

>> Mededelingen bestuur <<

"DUJWJUFJUFOFOPOUXJLLFMJOHFO Bestuur Vorig jaar is besloten om onze vicevoorzitter Joke Bergman nog 1 jaar binnen het bestuur te houden, omdat we nog geen opvolging hadden. Haar termijn loopt definitief af in april 2015. Het goede nieuws is dat we iemand hebben gevonden die haar op wil volgen. Suzanne Benci, werkzaam in het IJsselland Ziekenhuis in Capelle a/d IJssel. Zij heeft mede vorm gegeven aan de continentiezorg binnen het IJsselland en neemt deel aan het multidisciplinair overleg voor kinderen met plas, poep en buikpijnklachten. Daarnaast volgt zij de opleiding urotherapie om deze, voor het ziekenhuis nieuwe functie, vorm te geven. Ook heeft Suzanne de UCS opleiding met succes afgerond. Kortom, een verrijking voor het bestuur. En daar blijft het niet bij. We waren al een lange tijd op zoek naar een continentieverpleegkundige die werkzaam is in de Thuiszorg. Zeker met alle ontwikkelingen vanuit de overheid; de transitie van zorg naar de eerstelijn, vinden we het nóg belangrijker dat we kennis uit de eerstelijns zorg in ons bestuur hebben. En het is gelukt! Hannelore van Leipsig, werkzaam als teamleider en continentieverpleegkundige bij thuiszorg Careyn in Delft heeft zich bij het bestuur aangesloten. Beide nieuwkomers worden nu ingewerkt en als het bestuur en de nieuwe leden in april nog steeds verder willen met elkaar, zullen zij zich voorstellen tijdens de ledenvergadering in april en kan er definitief gestemd worden over hun lidmaatschap. Vergoedingen 2015 De kosten en bezuinigingen in de gezondheidszorg zijn bijna dagelijks in het nieuws. Het pakket dat voor vergoeding in aanmerking komt is door de overheid opgenomen in de “Regeling Hulpmiddelen”. De meest recente versie van het besluit en de regeling is te vinden op www.wetten.overheid.nl. Het besluit laat ruimte aan de zorgverzekeraar om nadere voorwaarden te stellen voor de toegang tot de hulpmiddelen. Bijvoorbeeld wie de voorschrijver moet zijn, wat de verbruiksnormen zijn en of er toestemming vooraf noodzakelijk is. In de Regeling Hulpmiddelen staat ook welke artikelen wel of niet tot de aanspraak behoren. Even een aantal zaken op een rijtje: t %FEFLLJOHWBOIFUCBTJTQBLLFUXJK[JHUJOOBHFOPFH niet. t $POUJOFOUJFIVMQNJEEFMFOWBMMFOJOIFUCBTJTQBLLFU t %FFJHFOCJKESBHFXPSEULPNFOEKBBSWFSIPPHEOBBS € 375,00. Wees ervan bewust dat dit ook voor continentiehulpmiddelen geldt.

t % FEBHQSJK[FOFOQSPmFMFOCMJKWFOHFIBOEIBBGEWPPS absorberend materiaal. t &FOWFS[FLFSEFLPNUWPPSWFSHPFEJOHWBOBCTPSCFSFOE materiaal in aanmerking als er sprake is van 8 weken incontinentie van urine en 2 weken van faeces. t 8BTCBSFFOEJTQPTBCMFPOEFSMFHHFSTXPSEFOXFMWFSHPFE indien de patiënt deze echt nodig heeft en in dit in de verantwoording duidelijk wordt omschreven (bijvoorbeeld bij terminale zorg, verlies van bloed en pus). t #FIBMWF$; EJFPPLBGWPFSFOEFQSPEVDUFOPQEF[FMGEF wijze vergoed, ziet het er niet naar uit dat dit door de andere zorgverzekeraars wordt overgenomen. Wel worden mogelijkheden onderzocht om kosten te besparen op afvoerend materiaal. t .FO[JTTUVVSUPQHFCSVJLWBOBBOUBMMFOCFFOFOOBDIU[BLken, 1 per week van ieder. t 7PPSLPSUEVSFOEHFCSVJLWBMMFOEFQSPEVDUFOPOEFSEF kosten van het ziekenhuis als er een ingreep heeft plaats gevonden (DBC). t *TFSTQSBLFWBOMBOHEVSJHHFCSVJLEPPSFFODISPOJTDIF aandoening, dan valt het direct onder de vergoeding. t 'VODUJF(FSJDIU7PPSTDISJKWFOXPSEUWFSQMJDIUWBOBG Wat is functie gericht voorschrijven van hulpmiddelen Het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) stelt dat de cliënt recht heeft op de ‘meest adequate functionerende oplossing’. Om dat te realiseren moet worden gezocht naar de perfecte match tussen dat wat een persoon wil, kan en mag (in termen van beoogd functioneren) en dat wat het hulpmiddel hem/haar kan bieden. Dat betekent dat bij het verstrekken van hulpmiddelen niet het hulpmiddel, maar het functioneren van de cliënt centraal komt te staan . In de praktijk houdt dit in dat het gebruik van de materialen in relatie tot de medische- en sociaal wenselijke situatie van de verzekerde bepalend zijn voor een productadvies. De leverancier is verplicht dit vast te leggen in een zorgplan. Zonder dit zorgplan mag er niet geleverd worden. Transitie naar de Eerstelijnszorg Ook hierover horen we genoeg in het nieuws. Er gaat veel aandacht naar de verschuiving van gelden en verantwoordelijkheid naar de gemeenten en de veranderende rol van de wijkverpleegkundige. Het is zeker zo belangrijk om stil te staan bij het feit welke invloed deze transitie op de specialistisch verpleegkundigen kan hebben en op die van de continentieverpleegkundige in het bijzonder. Het kan zomaar zijn dat onze functie uit de intramurale setting wordt wegbezuinigd en we op zoek moeten naar mogelijkhe-

December 2014

5

>> Mededelingen bestuur << den in de eerstelijnszorg. Er zijn al voorbeelden van instellingen waar het aantal uren drastisch is teruggebracht. Wanneer we onze patiënten niet meer in het ziekenhuis te zien krijgen, kunnen we die zorg dan elders bieden? In samenwerking met bijvoorbeeld de thuiszorg en de huisarts? Of moeten denken aan ‘anderhalflijnszorg’; iets er tussen in? Hebben we dan wel de juiste kennis en kunde in huis om daar mee aan de slag te gaan? Allemaal vragen waarover we ons bezinnen. Opleidingen: We zijn als CV&V trots dat we aan de wieg hebben gestaan van de UCS opleiding. Het afgelopen jaar zijn er weer 17 UCS-verpleegkundigen afgezwaaid. Momenteel telt de opleiding aan de HAN 14 studenten. De thuiszorg is goed vertegenwoordigd. Daaraan is te zien dat zij de transitie naar de eerstelijn zeer serieus nemen. De vraag naar HBO opgeleide verpleegkundigen stijgt door veranderingen in de zorg en de UCS opleiding is daarvoor een uitgelezen kans. We blijven in contact met de HAN om de opleiding up-to-date te houden. In deze Conti-Nu kunt u een aantal reacties en bevindingen lezen van de inmiddels afgestudeerde en in het veld werkzame UCS verpleegkundigen. Aan de Antonius Academie geven wij voor iedere groep een presentatie over onze vereniging en een les over het beroepsdeelprofiel. V&VN Binnen de V&VN zijn we actief; we willen zoveel mogelijk betrokken zijn. We praten en denken mee over de onderwerpen die wij belangrijk vinden. Mede door onze vasthoudendheid wordt er een werkgroep gevormd die zich gaat buigen over integrale bekostiging. (integrale bekostiging uitleggen)

Daarnaast zijn we bezig met het onderzoeken naar de mogelijkheden van voorschrijfbevoegdheid van geneesmiddelen. Beide onderwerpen zijn zeer belangrijk in het licht van de transitie naar de eerste lijn. Kennis van zaken, geduld, tijd en vasthoudendheid zijn hier steekwoorden. Patiëntenverenigingen We vinden het ook belangrijk om aansluiting te blijven houden met de patiëntenverenigingen. We spreken ze op regelmatige basis om te weten waarbij we elkaar kunnen steunen en/of informeren. Graag maak ik jullie erop attent dat Stichting Bekkenbodem Patiënten (SBP) in samenwerking met zusterorganisatie Interstitiële Cystitis Patiëntenvereniging (ICP) en Patiëntenvereniging Gynaecologie Nederland (PGN), volgend jaar op 24 januari 2015 een landelijke Bekkenbodemdag organiseert. Jullie hebben hier via de mail informatie over ontvangen. Het programma is aantrekkelijk. Het is een dag voor alle mensen; voor zowel patiënt als professional die aandacht hebben voor de bekkenbodemproblematiek. Enquête Dit jaar hebben we jullie ook allemaal een enquête toegestuurd met de naam: ‘Samen staan we Sterk”. Dit omdat we willen weten wat onze leden, jullie, van ons werk vinden op allerlei gebied. Inhoudelijk, de communicatiemiddelen die we gebruiken, de website, het vakblad etc. Wanneer we weten waar jullie interesses liggen, kunnen we beter inspelen op veranderende inzichten en ontwikkelingen. Deze informatie is voor ons heel belangrijk. Jullie mening is belangrijk! De resultaten van de enquête is te vinden op de website en op de volgende pagina is een korte samenvatting te lezen.

Lidmaatschap Per 1 januari 2015 gelden nieuwe afdeling- of platformcontributies voor leden van V&VN. De kosten van lidmaatschap wijzigen per 1 januari 2015. Lidmaatschap V&VN 71 euro, Lidmaatschap CV&V 20 euro. Ben je van meer dan één afdeling of platform lid, dan ontvang je op elk afdeling- of platformlidmaatschap 25% korting. De afdeling- of platformcontributie betaal je bovenop de basiscontributie per jaar. Lidmaatschap V&VN 71 euro Lidmaatschap CV&V 20 euro

per 1 januari 2015 per 1 januari 2015

Website

)PVEPO[FXFCTJUFwww.cvenv.nlJOEFHBUFO %BHFMJKLT[JKOFSBBOWVMMJOHFOPQBDUJWJUFJUFOFO POUXJLLFMJOHFOEJFWBOCFMBOH[JKOWPPSPO[F CFSPFQTHSPFQ

6


>> Enquête <<

4BNFOTUBBOXFTUFSL Dit jaar heeft het bestuur van de CV&V een enquête gehouden onder alle leden met een dertigtal vragen. Het is belangrijk om aangesloten te blijven met elkaar en op te hoogte te zijn van wat er speelt in ons vakgebied. Zo kunnen we een voortrekkersrol blijven vervullen om ons vak binnen onze zorginstelling maar ook maatschappelijk naar een hoger niveau te tillen. De uitkomsten van de enquête zullen uitgebreid besproken worden in het bestuur en worden een leidraad voor ons toekomstige beleid. Alle deelnemers hartelijk bedankt voor jullie inzet en moeite om de enquête in te vullen. Dank! Hieronder volgt een korte samenvatting van de uitkomsten van de enquête. De volledige uitkomsten zijn te vinden op de website van de CV&V. Samenvatting Van het totaal aantal leden, hebben er in 85 leden (van de 344) de enquête ook daadwerkelijk ingevuld. Bij het verzenden bleek het dat er een aantal emailadressen niet aanwezig waren. Naast algemene gegevens over leeftijd, functie, opleidingsniveau en werkervaring waren we toch ook vooral benieuwd naar jullie mening over onze communicatiemiddelen, zoals de Website en ons vakblad de Conti-Nu. Verder wilden we graag meer informatie over activiteiten op social media, zoals 'BDFCPPL 5XJUUFSFO-JOLFE*O De Website: Bijna 80% van de geënquêteerden vond de vernieuwde website een overzichtelijke indeling hebben, vond deze gebruiksvriendelijk en zelfs meer dan 90% van de deelnemers vond alle informatie die ze nodig hadden op de website. Daarbij wil men vooral via de website op de hoogte gehouden worden van actueel nieuws en vakinhoud. Wel werd eenmaal de opmerking gemaakt dat deze informatie voor iedereen toegankelijk moet zijn, ook als je geen lid bent. De Conti-Nu: Meer dan de helft van de geënquêteerden vond de inhoud van ons vakblad toepasbaar in het eigen werkveld. 25% van de geënquêteerden was er gedeeltelijk mee eens. Op de vraag of ons blad in de toekomst digitaal moet worden verzonden was 35% het hier mee eens. 36% maar gedeeltelijk mee eens en een kleine 30% was het hier mee oneens.

De hoeveelheid informatie was voor het overgrote deel van de geënquêteerden voldoende. 31 % was het hier gedeeltelijk mee eens. Symposium: Het Symposiumbezoek scoorde hoog. Bijna 80% van de geënquêteerden bezoeken jaarlijks ons Symposium. De overige 20% doen dit niet omdat het praktisch of financieel niet uitkomt, en een enkeling omdat het vakgebied maar een klein deel van de totale werkzaamheden bevat, of men gaat alleen als de onderwerpen aanspreken. Voor jullie aansprekende onderwerpen zijn dus van groot belang voor een hoog bezoekersaantal. Social Media: Toch nog bijna 50% van de geënquêteerden maken geen HFCSVJLWBO'BDFCPPL -JOLFEJOPG5XJUUFS%BBSWBOJT'BDFbook het meest gebruikte sociale netwerk. 34 % maakt hier dagelijks gebruik van. Het zakelijke netwerk Linkedin wordt nog maar mondjesmaat gebruikt door onze geënquêteerde vakgenoten; 7% maakt hier gebruik van. Op een aantal vragen kon men een open antwoord geven. Hier is goed gebruik van gemaakt en geeft ons veel waardevolle informatie en nieuwe inzichten. Nogmaals dank daarvoor. Moet ons blad in de toekomst digitaal worden verzonden? Mee eens Gedeeltelijk mee eens

Mee oneens

December 2014

7

variabele slanglengte

Nieuw in ons assortiment

HEKURA®Soft 3 compartimenten: voorkomt klotsen van urine

non-woven achterzijde voor meer draagcomfort

urinezakken met hefboomkraan

Gratis Proefpakket! Ja, ik wil graag een

proefpakket van de HEKURA®Soft urinezakken ontvangen. dhr. / mevr.

3-6 dagen te gebruiken

draaibaar hefboomkraantje: eenvoudige bediening met één hand

bedrijf / organisatie adres postcode/plaats telefoon e-mail Ik ga ermee akkoord dat mijn gegevens opgeslagen worden. Uiteraard worden uw gegevens vertrouwelijk behandeld en zullen wij deze niet aan derden verstrekken.

doorkoppelbaar naar nachtzak

8


C0414

Ja, ik ontvang graag de nieuwsbrief van Van Heek Medical (Vul s.v.p. uw e-mail adres in).

Vul in en stuur op naar: Van Heek Medical Antwoordnummer 1066 5800 VB Venray

telefoon 088 - 2208822

Overactive bladder (OAB) is a long-term condition that causes many symptoms. The symptoms are due to a sudden and unexpected contraction of the bladder muscle, even when the bladder is not full. Therefore, OAB causes a sudden and unstoppable need to urinate (urinary urgency), with or without actual leakage of urine, even though the bladder may only contain a small amount of urine.

Overactive bladder URINE FROM KIDNEY

Nerve impulses from brain instruct bladder muscle to contract before it is full

Nerve impulses to brain give sensation of urgency before bladder is full

URINE

NL/0047/2014 – May 2014

URETHRA

Our pursuit. Life’s potential.

®

3M™ Cavilon™ Was- en verzorgingsdoekjes

Een

zachte aanpak voor een

gevoelig probleem

Innovatieve oplossingen ter ondersteuning van continentiezorg Pak huidverzorging bĳ incontinentie op een proactieve manier aan en optimaliseer de preventie van Incontinence-Associated Dermatitis (IAD). De nieuwe oplossingen van 3M voorzien in een efficiënte en eenvoudig te implementeren werkwĳze.

3M Nederland B.V. Afd. 3M Health Care Postbus 1002 2600 BA Delft Tel.: (015) 782 23 33 www.cavilon.nl

3M introduceert: • 3M™ Cavilon™ Was- en reinigingsdoekjes • 3M™ Cavilon™ Verzorgingsdoekjes bĳ incontinentie

Bezoek voor meer informatie onze website: www.cavilon.nl/wipes

>> Dubbel interview <<

i#JKKVJTUF EJBHOPTF JTȓEFLXBMJUFJU WBOMFWFO BBO[JFOMJKL UFȓWFSCFUFSFOw Revalidatiearts Marije Vos en verpleegkundig specialist Joke Beekman werken in het revalidatiecentrum van de Sint Maartenskliniek in Nijmegen. Het is één van de acht grote gespecialiseerde centra in Nederland, waar enkele tientallen mensen met een dwarslaesie revalideren. De door deze aantallen opgebouwde ervaring stelt hen in staat om de specifieke zorg voor een dwarslaesie te optimaliseren. Zo is er bijvoorbeeld een speciaal spreekuur voor mensen met conus medullaris of cauda equina syndroom. “Via dit spreekuur kunnen we voorkomen dat mensen in het verkeerde circuit belanden”, aldus het tweetal.

Revalidatiearts dr. Marije Vos en verpleegkundig specialist Joke Beekman

10


“We moeten niet krampachtig vasthouden aan onze patiënten. Effectief uitbesteden is soms beter” De Sint Maartenskliniek is een categoraal ziekenhuis, gespecialiseerd in aandoeningen van het bewegingsapparaat. Joke Beekman werkt als verpleegkundig specialist revalidatiegeneeskunde met name binnen het Revalidatiecentrum. Op deze afdelingen bevindt zich een grote groep patiënten met aandoeningen die van invloed zijn op het blaas- en darmfunctioneren, waaronder dwarslaesies. Voornamelijk neurogene problematiek, maar in sommige gevallen liggen er andere problemen aan het disfunctioneren ten grondslag, zoals spierdystrofie of een lichamelijke beperking die de reguliere gang naar het toilet onmogelijk maakt. Afwisselend met de revalidatiearts ziet Joke Beekman alle patiënten met een dwarslaesie. Conus/cauda spreekuur Het sinds enkele jaren opgezette ‘conus/cauda spreekuur’ vindt eveneens in samenwerking met de revalidatiearts plaats. Dr. Vos: “Het initiatief kwam vanuit de verpleegkundigen. Zij hadden de indruk dat er kansen werden gemist omdat patiënten pas in een laat stadium naar ons toe kwamen. Dat leidde tot de vraag of we de zorg niet op een betere manier konden organiseren, ook voor patiënten die normaal niet naar ons toe zouden komen. Hieruit is het spreekuur ontstaan, waarbij we ons specifiek richten op conus medullaris en cauda equina syndroom, aandoeningen waarbij schade is ontstaan aan de zenuwen van het onderste deel van het ruggenmerg of nog lager. Dit kan bijvoorbeeld zijn ontstaan door een ongeval, een hernia, een wervelkanaalvernauwing, bloeding, zwelling of tumor”, aldus de revalidatiearts. Zij doet het concept uit de doeken: “Er is eerst een gesprek met mij, waarbij de anamnese en een lichamelijk onderzoek plaatsvindt. Hierbij probeer ik een indruk te krijgen van de voorgeschiedenis en details rondom mictie-, defeca-

tie- en eventuele seksuele problematiek. Maar ook van het krachtverlies, de conditieproblemen en de pijnklachten die bij deze aandoeningen op kunnen treden. Joke Beekman gaat vervolgens dieper in op de mictie-, defecatie- en seksuele problematiek.”

komen zij bij ons met een verhaal dat naadloos past in het conus/cauda beeld. En dan is op een vrij simpele manier het leven van deze patiënt een flink stuk te verbeteren. Het onderkennen van het probleem is daar een belangrijke aanzet toe.”

Medische aanpak Helaas is er op operatief gebied weinig aan de situatie te verbeteren. “Er wordt wel onderzoek gedaan naar innovatieve oplossingen, zoals neuromodulatie, maar de resultaten bij patiënten met neurologische aandoeningen blijken vooralsnog teleurstellend”, aldus dr. Vos. “Toch is er goed medisch op te reageren. Los van medische hulpmiddelen zoals katheters, kunnen we een belangrijke rol spelen op het gebied van voorlichting, bijvoorbeeld wat betreft voeding en vochtinname. Door medicijnen voor te schrijven kan eveneens veel vooruitgang worden geboekt. Ook op het gebied van pijnbestrijding is veel te winnen. Het is vaak een zenuwpijn die als restklacht optreedt en daar richten reguliere pijnbestrijders als paracetamol, tramadol en ontstekingsremmers weinig tegen uit. Verder kunnen mensen hinder ondervinden van spierkrampen of andere klachten bij langer lopen of sporten. Zaken die niet zo opvallen, omdat patiënten wel normaal kunnen lopen. In 80 procent van die gevallen is er, met behulp van de fysiotherapeut in de eerste lijn en goede instructie van onze kant, al voldoende aan te doen. Eventueel ook via hulpmiddelen zoals een orthese.”

Bekendheid In aanvang is er een brochure ontwikkeld en meer bekendheid gegenereerd in het eigen netwerk van de betrokkenen en daarbuiten. Verwijzingen komen inmiddels vanuit diverse neurologische en de neurochirurgische afdelingen van ziekenhuizen in de regio. Bij de meeste patiënten is al aangetoond dat er sprake is van een conus- of caudasyndroom, maar een enkeling wordt ook via de huisarts naar het spreekuur verwezen. Aan verdere bekendheid wordt nog gewerkt. “Van oudsher kwam alleen de groep patiënten met motorische uitval naar ons toe”, legt Joke Beekman uit. “Dan hebben we het over mensen die moeite hebben met lopen. Maar een heel groot deel van de mensen die bijvoorbeeld aan een hernia wordt geopereerd verdwijnt uit het zicht wanneer de symptomen binnen standaardwaarden vallen. Maar wanneer je deze mensen in een later stadium spreekt blijken er grote verschillen te bestaan ten opzichte van de periode voor de operatie. Zij moeten bijvoorbeeld veel harder persen om te kunnen plassen, hebben meer moeite om de ontlasting er goed uit te krijgen en blijken seksuele problemen te hebben. Wanneer je al deze factoren bij elkaar optelt, mogelijk aangevuld met verminderde sensibiliteit in het rijbroekgebied, pijn en verzwakking van spieren in benen en billen, ga je al snel denken aan een conus/cauda beeld. Maar wanneer je niet doorvraagt naar deze met elkaar samenhangende problemen wordt soms niet onderkend dat er na die hernia wel eens een complicatie kan zijn ontstaan.”

“Het is een dankbare doelgroep”, merkt Joke Beekman daarbij op. “Deze mensen lopen rond met onbegrepen pijnklachten, waarbij het gebrek aan resultaat tijdens langdurige trajecten bij zorgverleners wel eens de indruk wekt dat het probleem zich tussen de oren van de patiënt bevindt. Tenslotte

December 2014

11

>> Dubbel interview << “Bij mensen met aan dwarslaesie gerelateerde problemen maken zorgverleners niet altijd de juiste keuzes”. Trajecten Overeenkomstig met het feit dat het functieverlies bij iedere patiënt anders is, zijn ook de trajecten die conus/cauda patiënten in de Sint Maartenskliniek doorlopen heel wisselend. Variërend van mensen die slechts enkele malen op het spreekuur komen tot patiënten met forse mictie- en defecatieproblemen die zelfkatheterisatie en eventueel darmspoelen moeten aanleren. Die laatste groep blijft vaak levenslang onder controle, net als de meeste andere patiënten met een dwarslaesie in deze kliniek. De controles zijn afwisselend bij de revalidatiearts en de verpleegkundig specialist revalidatiegeneeskunde, die vanuit deze functie zelfstandig beleid mag maken op de gebieden van urineen ontlastingsproblemen, spasmen, pijn, seksualiteit en huidproblemen. De begeleiding varieert van meldingen in geval van problemen tot een jaarlijks bezoek, of patiënten die de multidisciplinaire nazorgpoli bezoeken: een gecombineerde polikliniek met fysioen ergotherapie, maatschappelijk werk,

de revalidatiearts en de verpleegkundig specialist. Die levenslange begeleiding is een werkwijze die ook steeds vaker bij andere gespecialiseerde revalidatiecentra wordt gestimuleerd. Levenslange nazorg “Patiënten die bij mij onder behandeling zijn geweest krijgen sowieso allemaal mijn visitekaartje mee”, vertelt Joke Beekman. “Dat doe ik bewust. Omdat we zien dat huisartsen prima huisartsenzorg kunnen verlenen, maar dat bij mensen met aan dwarslaesie gerelateerde problemen niet altijd de juiste keuzes worden gemaakt. De gemiddelde huisartsenpraktijk heeft te weinig dwarslaesiepatiënten om ervaring op te bouwen en goed in te kunnen schatten wat de juiste vervolgstappen zijn. Om een voorbeeld te geven: In de praktijk zullen de meeste huisartsen bij obstipatie doorverwijzen naar een MDL-arts. Daar krijgen zij laxeermiddelen die hun obstipatieproblemen verhelpen. Dat mensen met een dwarslaesie door de neurogene oorzaak van hun klachten

Symptomen conus medullaris of cauda equina syndroom Bij het conus medullaris of cauda equina syndroom (caudalaesie) is er schade aan de zenuwen in het onderste deel van het ruggenmerg of nog lager. Dit kan ontstaan na bijvoorbeeld een hernia, een wervelkanaalvernauwing, bloeding, zwelling of tumor. Doordat de zenuwen bekneld en beschadigd raken kunnen allerlei klachten optreden: - Uitval of verzwakking van spieren in benen, billen, heupen en voeten, alsmede evenwichtsproblemen - Problemen met de blaas: urine-incontinentie of moeilijk kunnen plassen - Problemen met de ontlasting: verstopping of incontinentie - Gevoelloosheid of verminderd gevoel van de huid in het ‘rijbroekgebied’ (zitvlak, heupen, dijen) en/of benen en/of voeten - Seksuele problemen: geen orgasme of erectie kunnen krijgen, verminderd of geen gevoel in vagina of penis - (Zenuw)pijn in benen/voeten of uitstralend vanuit de lage rug naar de benen Het functieverlies is bij iedere patiënt anders.

12


vervolgens incontinent van ontlasting worden kunnen wij als gespecialiseerd revalidatiecentrum waarschijnlijk beter inschatten. Daarom houden wij de patiënt voor de nazorg graag bij ons, zij het natuurlijk op vrijwillige basis. Wij zien hen in het eerste jaar iedere drie maanden. Daarna ieder half jaar of jaar. Zij maken dan direct een afspraak voor de volgende controle. Desondanks is er een groep patiënten die helaas alsnog uit ons zicht verdwijnt.” Dat de werkwijze van de acht gespecialiseerde grote revalidatiecentra in Nederland op het gebied van dwarslaesies steeds eenduidiger wordt, komt niet uit de lucht vallen. De medewerkers van deze centra zijn per vakgroep verenigd in het NVDG (Nederlands Vlaams Dwarslaesie Genootschap), een organisatie die een aantal regels heeft opgesteld. Eén van die regels is dat dwarslaesieafdelingen van erkende centra een continentieverpleegkundige in dienst moeten hebben. Een positie die steeds belangrijker wordt, want in alle acht centra draaien verpleegkundigen zelfstandig poli’s. In vier van de acht centra voeren zij zelfstandig urodynamische onderzoeken uit. Hiermee wordt ook de aandacht gericht op het opleidingsniveau. Expertiseoverleg Daarnaast vindt tweemaal per jaar onderling overleg plaats tussen de continentieverpleegkundigen van de acht gespecialiseerde centra; het LECD (Landelijk Expertiseoverleg Continentieverpleegkundigen Dwarslaesiecentra). Onder voorzitterschap van Joke Beekman worden daar casussen besproken, evenals nieuwe producten die op de markt zijn gekomen. Naast dat kennis wordt gedeeld aan de hand van bezochte congressen, bespreken zij samen hoe zij hun werk het beste kunnen inrichten. Deze groep heeft de richtlijn ‘defecatie-

“Ik denk dat de opleiding van onze verpleegkundige beroepsgroep een positieve bijdrage kan leveren”] beleid voor neurogene aandoeningen’ ontwikkeld. Momenteel werken zij aan de richtlijn ‘mictiebeleid voor neurogene aandoeningen’. Joke Beekman: “Het overleg is bewust voorbehouden aan de acht grootste centra. Dit betreft samen 16 continentieverpleegkundigen, een redelijk grote - maar nog werkbare groep. Als we de 26 kleinere revalidatiecentra bij dit overleg zouden betrekken, wat ons wel gevraagd is, wordt het een probleem om heel gericht te kunnen vergaderen en snel te handelen.” Kennis delen Via het NVDG wordt wel jaarlijks een congres over dwarslaesie georganiseerd, waarvoor ook medewerkers van de kleinere revalidatiecentra zich kunnen inschrijven. Verder is er informeel overleg met centra in de regio, waarbij in de regel gebruik wordt gemaakt van de ruime ervaring op het gebied van dwarslaesies die bij de grote centra voorhanden is. Maar waar het aantal behandelde dwarslaesies tussen de grote en kleinere revalidatiecentra al sterk kan verschillen, is dit in algemene ziekenhuizen nog extremer. “Vaak komen zij verspreid over alle afdelin-

gen te liggen”, is de ervaring van Joke Beekman. “Een nieuwe dwarslaesie zal waarschijnlijk op Orthopedie, Chirurgie of Traumatologie binnenkomen, terwijl een dwarslaesiepatiënt met een blindedarmontsteking op Chirurgie komt te liggen. Dat betekent dat de ervaring van de afdelingsverpleegkundige met deze aandoening heel beperkt zal zijn. Wij leren onze patiënten dan ook altijd om heel eigenwijs te zijn. Zij moeten er van ons bij collega’s op hameren dat zij, in geval van bedrust, een speciaal matras krijgen. En dat intermitterend katheteriseren op gezette tijden plaatsvindt, omdat je dat niet uren uit kunt stellen wanneer het op de afdeling iets minder goed uitkomt. Zij moeten standaard een laxeerbeleid hebben, anders zijn ze incontinent, met alle gevolgen van dien. Dit zijn slechts enkele basiszorgzaken voor mensen met een dwarslaesie. Vaak wordt daar in een algemeen ziekenhuis onvoldoende bij stilgestaan.”

om patiënten krampachtig binnen de eigen instelling te houden om het eigen spreekuur gevuld te houden ofwel omdat men niet weet waar een patiënt beter kan worden geholpen. “Ik ben daar geen voorstander van”, reageert Joke Beekman. “Andersom geldt dat natuurlijk ook wanneer ik vind dat een patiënt elders beter op z’n plek is. Daarvoor moet je als zorgverlener wel over een netwerk beschikken en over de kennis waar de zorg voor een patiënt beter kan worden uitgevoerd. Ik denk dat de opleiding van juist onze verpleegkundige beroepsgroep een positieve bijdrage kan leveren aan de juiste doorverwijzing. Zo heb ik als verpleegkundig specialist regelmatig contact met collega’s uit andere velden, met als gevolg dat ik weet wie waar zit en wie wellicht beter kan aansluiten op de zorgbehoefte van mijn patiënt. Ons netwerk, en vertrouwen hebben in elkaars kennis en kunde, zijn heel belangrijk!”

“Het liefste hebben we natuurlijk dat men ze naar ons verwijst”, vervolgt de verpleegkundig specialist. Daarbij komt wel de weerstand tegen onderlinge verwijzing aan de orde. De neiging

Doorvragen Deze uitspraak valt samen met de slotopmerking van dr. Vos, waarin zij voor de specifieke kennis en kunde van conus medullaris en cauda equina syndroom verwijst naar het desbetreffende spreekuur binnen de Sint Maartenskliniek of naar één van de zeven andere gespecialiseerde dwarslaesiecentra in Nederland. “Denk aan de mogelijkheid van conus/cauda”, drukt zij de continentieverpleegkundigen op het hart. “Deze patiënten komen bijvoorbeeld met chronische urinewegontstekingen op Urologie terecht. Ga eens naar aanleiding van de symptomen (zie kader, red.) na of er een voorgeschiedenis is met bijvoorbeeld een val, een hernia of een operatie in de onderrug. De symptomen (en oplossingen) hangen vaak met elkaar samen, dus doorvragen is hier van het allergrootste belang. Vervolgens kunnen we de problematiek effectief aanpakken”, besluit de revalidatiearts.

December 2014

13

Soms kies je Mini Cath...

...en soms Mini Set!

De oplossing is altijd Mini! Actreen®. Mini katheters - Maxi zelfvertrouwen! Actreen® Mini Cath is de nieuwe discrete oplossing voor dagelijkse katheterisatie op het toilet en Actreen® Mini Set (ook nieuw!) is een katheter met een geïntegreerde opvangzak. Deze is speciaal ontwikkeld voor momenten

waarop uw patiënt geen gebruik van een toilet kan of wil maken. Beide katheters zijn direct gebruiksklaar! De oplossing is altijd Mini, in elke situatie.

B. Braun Medical B.V. | Postbus 659 | 5340 AR Oss | Tel. +31 (0)412 67 25 76 | [email protected] | www.bbraun.nl

14


Dit is geen make-up...

… het is onze meest stijlvolle en discrete catheter Met optimaal gebruiksgemak: t(FCSVJLTLMBBS t#FUFSFHSJQEPPSESJFIPFLJHFWPSN t*OÏÏOTUBQUFPQFOFO t&FOWPVEJHBBOUFTMVJUFOPQVSJOFPQWBOH[BL

NIEUW

Meer informatie vindt u op: www.coloplast.nl/eve

Coloplast BV, Postbus 1111, 3800 BC Amersfoort, [email protected], www.coloplast.nl Het Coloplast logo is een geregistreerd merk van Coloplast A/S. © 2014-11. All rights reserved Coloplast A/S

December 2014

15

>>Overleg continentieverpleegkundigen <<

$POUJOFOUJFWFSQMFFHLVOEJHFO Waarom moeilijk doen, als het makkelijk kan 3JUBEF7SJFT 3FWBMJEBUJF'SJFTMBOE XFSLUBMWJKGFOUXJOUJH jaar met veel plezier als verpleegkundige in de Revalidatie en sinds 2011 als continentieverpleegkundige. Daarnaast werkt ze sinds 2012 als verpleegkundig consulent bij Dantuma Medische Speciaalzaken.Rita is een bevlogen professional die graag bijdraagt aan het steeds verbeteren van de continentiezorg. Daarom meldde ze zich bij de CV&V. In april 2011 werd zij bestuurslid. Binnen het bestuur vertegenwoordigt Rita het werkveld ‘Revalidatie’ en is ze actief in de Symposiumcommissie. Continentiezorg binnen revalidatie is zo divers en specifiek dat Rita behoefte had aan regelmatig contact met collega’s die haar enthousiasme delen. Ze stuurde een landelijke enquête uit naar alle continentieverpleegkundigen in revalidatiecentra om te peilen of deze behoefte ook bij andere vakgenoten aanwezig was. De conclusie was dat veel collega’s deze behoefte deelden. Vakgenoten uit het hele land die kennis en ervaring met elkaar willen delen. En zo is dit overleg er gekomen. Zeventien collega’s van vooral de kleinere revalidatiecentra hebben zich nu al aangemeld voor dit structurele overleg en ze zien elkaar 2x per jaar. De grotere revalidatiecentra, aangesloten bij de NVDG, hebben een eigen overlegvorm die voor hun voldoende is. Zij zijn wel heel enthousiast en zien uit eigen ervaring het belang ervan in.

“Door deze onderlinge uitwisseling van ideeën en toepassingen kunnen we samen de kwaliteit van de continentiezorg in de revalidatie verbeteren en ook belangrijk is dat we elkaar kunnen steunen en helpen bij de profilering van onze specialisatie binnen onze eigen organisatise”, geeft Rita aan.

Rita: “Maak gebruik van elkaars kennis, ervaring en creativiteit. Zoek niet te lang, er zijn er meer die hetzelfde zoeken.” Samen bespreken ze problemen en moeilijke casuïstiek. Daarbij kan iedereen terecht met zijn of haar specifieke vragen en kunnen zij elkaar vanuit de eigen expertise en ervaringen ideeën en suggesties aan de hand doen. Samen ontwikkelen ze zo voortgaand inzicht, niet alleen vanuit ‘het boekje’, maar juist ook vanuit bewezen praktijk. Zoals niets zo praktisch is als een goede theorie, is er immers ook niets zo theoretisch als een goede praktijk. Hieronder een aantal reacties van de leden van het overleg.

Inspirerende bijeenkomsten Bart Vroman (Revant Revalidatie, Breda) schrijft dat tijdens de eerste bijeenkomst al direct veel herkenning was in de problemen waar continentieverpleegkundigen in de revalidatie tegen aanlopen. Bart geeft aan dat hij direct enthousiast was. “Een overleg waar je ook vanuit andermans expertise moeilijke casussen kunt bespreken. Daarbij zijn de bijeenkomsten inspirerend. Ze geven je nieuwe energie.” Elly Soema en Yvonne Gram (Sophia revalidatie, Den Haag) geven aan dat je binnen je eigen organisatie op je vakgebied vaak een eenling bent. Door je aan te sluiten bij dit overleg ontstaat er een sterk kennisnetwerk waar je samen tot nieuwe inzichten en betere oplossingen kunt komen.

Niet standaard problemen Ingrid Rense (Revalidatie Rotterdam) is kindercontinentieverpleegkundige, en ze vindt het fijn om aangesloten te zijn. Zij vindt het belangrijk dat je met elkaar kunt overleggen

16


SFWBMJEBUJFDFOUSB/FEFSMBOE over al die ‘niet standaard’ problemen die een praktische oplossing behoeven, of dit nu op het gebied van advies in medische hulpmiddelen ligt, of het op een aanleren van een handeling. “We hebben veel gemeen.”

Nadenken over ontwikkelingen in de zorg en hoe ga je daar mee om Ada Hortensius (RRC, Leiden) vindt het daarnaast ook prettig om met elkaar na te denken over de ontwikkelingen binnen de continentiezorg en hoe daarmee om te gaan en.. ”Je hoeft niet steeds zelf “het wiel” uit te vinden; we maken gebruik van elkaars kennis en expertise.”

Deelnemen kan Dus, ben je continentieverpleegkundige en werk je in de revalidatie, dan kan je contact opnemen met Rita de Vries. [email protected] Je bent van harte welkom om ook jouw kennis en ervaring te delen en te verbeteren.

Deelnemers van het overleg: t"EB)PSUFOTJVT 33$UF-FJEFO

t.BSJBO)BSUNBOFO"OKBWBOFOUFS 7PHFMMBOEFO Zwolle) t.BSJFMVTLBWBO"TTFMUFO)FOSJFUUF8FNNFST (SPPU Klimmendaal te Arnhem) t&MMZ4PFNBFO:WPOOF(SBN 4PQIJBSFWBMJEBUJF Den Haag) t7FTOB#BMPTLB 5PMCSVH %FO#PTDI

t#BSU7SPNBOT 3FWBOU #SFEB

t$ISJTUJOFWBO#FJKTUFSWFMEU -FJKQBSL5JMCVSH

t)FSNB7FMETJOL -JCSBOFU &JOEIPWFO

t*OHSJE3FOTF 3JKOEBN 3PUUFSEBN

t.BSJKLF3VTLFOFO)BOOFLF#BSFOUTFO 7JBSFWBUF Apeldoorn) t(FSSZ,BBTKBHFSFO"OOFLF-BOHF 5SBQQFOCFSHUF Huizen) t(SJFUKF)PNBO 3JUBEF7SJFT 3FWBMJEBUJF'SJFTMBOE Beetsterzwaag)

%F#04, WFSFOJHJOHWBONFOTFONFU FFOMJDIBNFMJKLFIBOEJDBQ Professionals en instellingen willen mensen met een lichamelijke handicap in principe de best mogelijke zorg verlenen. Zij weten veel van handicaps. Maar zij weten niet uit eigen ervaring hoe het is om dag in dag uit te leven met een (ingrijpende) lichamelijke beperking. Dat kan een hardnekkige bron zijn van misverstanden en niet-werkende therapieën. De BOSK brengt deze twee werelden bij elkaar, onder meer in onze ervaringsteams. De teams bestaan uit verschillende mensen die één ding gemeen hebben: hun persoonlijke ervaring met een specifieke handicap. Ze hebben zelf bijvoorbeeld cerebrale parese of spina bifida, of hun (klein)kind is geboren met deze aandoening. Ook vrijwilligers met een professionele achtergrond zijn lid van deze ervaringsteams, zoals zorgverleners, onderzoekers en studenten. De kracht van onze ervaringsteams is juist die verscheidenheid. Iedereen brengt zijn eigen ervaringsdeskundigheid en zijn eigen talenten mee. (H)erkenning, informatie en de stem naar buiten Bij de BOSK vinden ouders van een kind met een lichame-

lijke handicap (h)erkenning, informatie, ondersteuning en advies. De BOSK geeft betrouwbare en toegankelijke informatie over cerebrale parese, spina bifida, schisis en meervoudig complexe handicaps, zowel medisch als praktisch. Van nieuwe therapieën tot handige hulpmiddelen. Naast de digitale nieuwsbrief en BOSK magazine vinden ouders, maar ook professionals, veel informatie op de website www.bosk.nl . Leden en professionals kunnen elkaar ontmoeten tijdens de tweejaarlijkse familiedag en andere bijeenkomsten. Ieder jaar organiseert de BOSK bijeenkomsten die ook voor professionals interessant zijn: ontmoeting met de doelgroep, actuele ontwikkelingen, nieuwe behandelingen en onderzoek. De BOSK werkt intensief samen met verschillende onderzoeksprogramma’s van revalidatiecentra en universiteiten. Voor meer informatie: www.bosk.nl. Op basis van de ervaringskennis die wij verzamelen is de BOSK de stem van veel mensen met een handicap. Met en voor hen spreken we met beleidsmakers, zorgverleners, bedrijven en verzekeraars.

December 2014

17

>> Advertorial <<

%FPQMFJEJOHUPU6$4ȓWFSQMFFH De ambities waren helder 3 jaar geleden; de drie afdelingen van de V&VN; Urologie, Continentie en Stoma (U-C-S) wilden een opleiding die goed aansluit bij de eisen van deze tijd. Afgelopen september is de 3e editie van de UCS opleiding van start gegaan aan de HAN-VDO. Tijd om de balans op te maken. Zijn er nieuwe professionals die een helicopterview hebben, goed in kunnen spelen op beleid in de gezondheidszorg en zichzelf kunnen profileren?

Het programma De opleiding bestaat uit zeventien lesdagen aan de HAN. Je zit in een groep met collega-studenten uit het hele land en uit verschillende werkvelden; uiteraard de U, de C of de S als achtergrond, maar zowel vanuit intramuraal; op een

poli of afdeling als vanuit extramuraal; de thuiszorg/ wijkverpleging, medisch speciaalzaken, apothekerswereld. Het met elkaar volgen van de lessen en hebben van interactie, maakt dat er verdieping optreedt. Je krijgt inzicht in elkaars werkveld. Daarnaast moeten de studenten op hun eigen werkplek aan de slag. En natuurlijk thuis opdrachten uitwerken. Gemiddeld wordt zes uur thuisstudie per week gevraagd, maar de ervaring leert, dat als je eenmaal bezig bent en enthousiast wordt over een onderwerp, er gemakkelijk meer tijd wordt geïnvesteerd. De lesstof wordt in vier modules aangeboden; Module 1; klinisch redeneren. Hier leer je de patiënt centraal te stellen en te kijken en luisteren naar oorzaak en gevolg, waardoor gerichter interventies kunnen worden aangeboden en de zorg efficiënter wordt, de patiënt weer meer zelfregie terugkrijgt. Module 2; zorgverlening en begeleiding leer je de patiënt beter te begrijpen en door gemotiveerde gespreksvoering hem zelf de juiste k euzes te laten nemen om bijv. een leefstijl aan te passen en te leren omgaan met zijn aandoening. Module 3; kwaliteitszorg, staat het maken van een plan van aanpak voor een kwaliteit verbeter project centraal. Het is een opdracht die door de hele opleiding verweven zit en bijna alle lessen leveren input om het plan zó neer

18


LVOEJHF te zetten dat het kans van slagen krijgt en niet bij een goed idee blijft! Module 4; professionalisering, hier leer je de richtlijnen te volgen en vertalen naar de praktijk (evidence based werken), maar ook hoe je jezelf kunt profileren in een organisatie. Dus bijvoorbeeld; hoe je de uren die je nodig hebt daadwerkelijk toegekend kunt krijgen.

van 16.00 – 18.00 uur. Je kunt hier al je vragen stellen, in gesprek gaan met enkele docenten, oud studenten. Ook als je vragen hebt over de financiering van de opleiding! Kom! Kijk voor meer informatie op www.han. nl/vdo of bel (024) 353 05 69

Het is een pittige opleiding (je moet er wel wat voor doen), maar je krijgt er ook zoveel voor terug. Alleen al een netwerk van gelijkgestemde collegastudenten. Daarnaast zijn er ook mooie kwaliteit verbeterprojecten (KVP) gerealiseerd! Behalve dat dit de patiëntenzorg ten goede komt, geeft het je zelf als U-C of S verpleegkundige veel voldoening als je je werkplek meer kan inrichten zoals jij denkt dat het nodig is, én je gehoord wordt! Vaak hebben verpleegkundigen goed ideeën hoe zorg beter zou kunnen, maar niet altijd leidt dat daadwerkelijk tot een verandering. Er zijn nogal wat goede ideeën op de plank blijven liggen. Met deze opleiding leer je wat er nodig is en wat je zelf kunt doen om het wel gerealiseerd te krijgen. We kunnen na de afgelopen twee jaar zeggen dat de opleiding niet alleen een goed idee was van de drie afdelingen, Stoma, Continentie en Urologie , maar dat de ervaringen van de oud-studenten dit ook bewijzen! Nieuwsgierig geworden? Lijkt de opleiding je wel wat, maar heb je nog reserves, kom dan naar de voorlichtingsbijeenkomst op 22 januari a.s.

December 2014

19

De Standaard in PTNS. » Urgent® PC is het enige in Nederland beschikbare Percutane Tibiale Zenuwstimulatie systeem met aangetoonde klinische resultaten voor OAB en FI » Consistente resultaten in 3 RCT’s, 3 duurzaamheid studies, 2 meta-analyses en meer dan 50 peer-reviewed artikelen » Effectief voor de behandeling van verhoogde mictiedrang en frequentie en urge-incontinentie-symptomen die vaak met OAB samenhangen » Ook effectief voor de behandeling van fecale incontinentie » Tot 80% van de patiënten heeft baat bij de behandeling » Uitkomsten vergelijkbaar met geneesmiddelen, maar zonder droge mond en obstipatie patie

Neuromodulatiesysteem www.uroplasty.com Urgent PC is een behandeling voor de overactieve blaas, met symptomen als overmatige aandrang tot urineren, frequente mictie en aandrangincontinentie. Mogelijke bijwerkingen zijn tijdelijk van aard en bestaan uit lichte pijn en ontsteking van de huid op de plek waar de stimulatie plaatsvindt. De meeste patiënten ondervinden echter geen bijwerkingen. ATTENTIE: Raadpleeg de bijsluiter of de website www.uroplasty.com voor de volledige gebruiksaanwijzing, bewaarinstructies, waarschuwingen, indicaties, contra-indicaties, voorzorgsmaatregelen, bijwerkingen en uitsluitingen van garanties. Urgent en Uroplasty zijn gedeponeerde handelsmerken van Uroplasty, Inc. ©2014 Uroplasty, Inc. All rights reserved. 25056A-NL 01/14

0473

Onestep Nieuwe hydrofiele katheter van Qufora®

Qufora® Onestep Een intermitterende katheter die e klaar is voor gebruik zodra je de verpakking king opent. Gemakkelijk te openen

Klaar voor gebruik

Non touch grip op de mannenkatheter

Super glad

Gladde ‘ogen’

Beschikbaar in mannen - en vrouwenlengtes

Voor meer informatie kunt u terecht erecht op: [email protected] www.medical4you.nl 024 - 6750925 Wilhelminalaan 41 6641 DE Beuningen

Het Moli assortiment van HARTMANN: Actieve bescherming voor de huid Incontinentie kan de kwaliteit van leven van getroffenen ernstig beïnvloeden, maar deze invloed kan worden beperkt door het juiste incontinentieproduct te kiezen. Zo combineert de vernieuwde MoliForm® en MoliCare® Premium soft lijn van HARTMANN een textielachtige, zachte buitenlaag met unieke “active skin protection” eigenschappen. Wat leidt tot een geheel nieuw niveau van draagcomfort. Huidvriendelijk met anti-bacteriële eigenschappen Het Moli assortiment van HARTMANN heeft een speciale absorberende kern met een huidvriendelijke toplaag van pH5,5. Dit helpt de beschermende zuurmantel van de huid te stabiliseren daar waar dat het meest nodig is: ter hoogte van de schaamstreek. Deze lichtzure pH-huidneutrale waarde voorkomt tegelijkertijd de groei van bacteriën, wat zorgt voor een gezondere huid.

Ongeëvenaarde ademende eigenschappen Het zachte, non-woven materiaal in het heupgebied van de MoliCare lijn is extreem luchtdoorlatend. Dit zorgt voor een gezond huidklimaat en beperkt het risico van huidirritaties. Dermatologisch getest & hypoallergeen Alle Moli incontinentieproducten worden uitgebreid dermatologisch getest en de vernieuwde MoliForm® en MoliCare® Premium soft lijn zijn zelfs hypoallergeen. Moli incontinentieproducten kunnen daarom veilig ingezet worden bij zelfs het meest gevoelige huidtype. Met Moli van HARTMANN is huid in goede handen. Meer weten over Moli incontinentieproducten van HARTMANN? 024 711 20 00 [email protected] www.paulhartmann.nl

Ademende bescherming, zekerheid en comfort voor dag en nacht

Unieke 3-delige absorptiekern, houdt de huid droog Huidvriendelijke absorptiekern met anti-bacterieel effect Geurneutraliserend Zeer ademende materialen voor een gezond huidklimaat Zachte textielachtige materialen voor een aangenaam gevoel op de huid Dermatologisch getest

22


>> Voor u gelezen <<

3FWBMJEFSFOJTMFSFO*OHF7VJKL ‘leerbril’. De principes die ten grondslag liggen aan de manier waarop mensen leren zijn in dit boek vertaald naar de revalidatie. Deze leerprincipes bieden een nieuw perspectief en concrete handvatten om tijdens het revalideren te focussen op het leerproces van een revalidant. Met als uitkomst een revalidant die geleerd heeft hoe hij op zijn eigen manier en op basis van zijn eigen keuzes kan blijven meedoen in de maatschappij.

Revalideren is leren geeft een frisse kijk op revalidatie. Het gaat over de kracht van opleiden en daagt je uit om je ‘zorgbril’ te verwisselen voor een

Daarnaast biedt het boek aanknopingspunten om revalideren op basis van leerprincipes te gaan organiseren en met een kleinere organisatie en minder vierkante meters revalidanten effectiever te laten revalideren.

%FPOMJOFDVSTVTWBO%0/ 808WEER OP WEG www.weeropweg.info/over-weer-op-weg

De ideeën in dit boek bieden een nieuwe richting van denken over revalideren. Door het leerproces van een revalidant centraal te stellen, schetst dit boek het verschil tussen ‘uit handen nemen’ en ‘in handen geven’. ‘In een inspirerend en helder betoog schetst Inge Vuijk fraaie aanknopingspunten voor de broodnodige transitie van de revalidatie in de nabije toekomst. Revalideren is leren is een rijk boek met informatiewaarde voor velen, van patiënt tot professional, beleids-makers en opleiders.’ - Prof. Dr. N. (Nico) L.U. van Meeteren – Directeur Innovatiegebied Levenslang Gezond, TNO; Hoogleraar GZTJPUIFSBQJF 'ZTJFL'VODUJPOFSFOȓNFU Chronische aandoeningen, UM-MUMC+

%FNPPJFWPFETFMNBDIJOF Als je lekker in je vel wilt zitten, gezond oud wilt worden en gelukkiger wilt leven, moet je goed voor je darmen zorgen. Die zijn de belangrijkste adviseur van ons brein. Een verkeerde balans in je darmflora kan zelfs samenhangen met overgewicht, depressie, alzheimer en allergieën. Giulia Enders heeft een vrolijk, open en informatief boek geschreven over de spijsvertering. Makkelijk te lezen, vol ntste feiten, fabels, grapjes en de recentste wetenschappelijke inzichten. Haar doel is: iedereen meer kans geven op gezondheid.

XXXSFIBCBDBEFNZOM “Leren en ontwikkelen start vaak het beste vanuit je eigen dagelijkse praktijk. Onze opleidingen zijn ingericht in die praktijk, zodat je direct ziet wat het effect is van wat je leert. We zetten in op individuele ontwikkeling bij (oud) revalidanten en nascholing van professionals. Samen met opleiders, (ervarings-)deskundigen enn collega cursisten in korte tijd, concreet gestelde doelen behalen. n.”

December 2014

223

>> Interview <<

i7FSIJQ EJUHBBUXFM PWFSNJKw De ‘verpleegkundig directrice’ noemt zij zichzelf met een glimlach. “En mijn man is de ‘medisch specialist’,” voegt zij daar met een knipoog aan toe. Het leven van Elske Compagnie en haar gezin staat voor een groot deel in het teken van zorg. Zelf is zij kinderverpleegkundige in Isala te Zwolle. Haar man Jos werkt daar op de operatiekamer als anesthesieverpleegkundige. Samen hebben zij vijf kinderen; drie dochters en twee zoons. Pieter is de middelste van het groepje, hij werd geboren met spina bifida. Dit jaar vierde hij zijn twintigste verjaardag, vlak nadat Elske een flinke terugval kreeg door de ziekte MS. Het is haar derde raakvlak met de continentiezorg.

Vijftien jaar geleden werd bij Elske MS gediagnosticeerd. In december vorig jaar kwam echter een terugval waarvan ze voor het eerst onvoldoende herstelde. Dit uit zich met name in een beperkte mobiliteit en vermoeidheid; de zichtbare verschijnselen die met haar ziekteverloop samenhangen. Maar het zijn volgens Elske juist de onzichtbare zaken die het complex maken voor anderen om een goed beeld te krijgen van de situatie, waaronder de cognitieve problemen, de continentiezorg en het om de dag moeten prikken. Momenteel is de vraag of zij nog wel terug kan keren naar haar werkplek of dat zij wordt afgekeurd. Alles wat voorheen vanzelfsprekend was is dat ineens niet meer. Acceptatie “Het is raar om als moeder van een kind met spina bifida nu zelf in contact te komen met de continentieverpleegkundige in het revalidatiecentrum”, aldus Elske. “Het was een prettig contact, voor mij als kinderverpleegkundige voelde het als een gesprek met een collega. Ze positioneerde zich als een

24

begeleider en adviseerde over medicijnen om obstipatie te voorkomen. Ook kreeg ik uit voorzorg een pakketje con-

“Alles wat voorheen vanzelfsprekend was is dat nu niet meer” tinentiemateriaal mee, maar dat heb ik gelukkig nog niet nodig gehad. Ze ging zeer behoedzaam om met zaken die in de taboesfeer vallen, zonder te vergeten om door te vragen en tot de kern van de zaak te komen. Pas toen ik in de auto zat en naar huis reed vloog het me aan… Verhip, dit gaat wel over mij! Ik vond dat heftig. Het heeft te maken met het zelf accepteren van je beperkingen. Wanneer je in de zorg zit heb je de neiging om zaken die je zelf raken te verdringen. Wij bekommeren ons liever om een ander. Nu ben ík de patiënt.” Haar zoon Pieter is vanwege zijn aandoening van kleins af aan opgegroeid met continentiezorg en de bijbeho-


rende hulpmiddelen. Hij is vanaf zijn middel verlamd, moet driemaal per week darmspoelen en heeft sinds vijf jaar een urostoma. “Zeer goed voor de verzelfstandiging”, geeft zijn moeder aan. “De verzorging vormt voor ons als ouders geen probleem. Maar wanneer een kind groter wordt en naar school moet, ligt dat anders. Wij moesten Pieter zesmaal per dag uit zijn rolstoel tillen en op een bank leggen om te katheteriseren. Nu kan hij zichzelf zittend katheteriseren, hij hoeft alleen zijn trui omhoog te doen. Hiermee is hij continent, hij kan zichzelf redden en heeft geen ongelukjes meer.” Dubbelrol Het hebben van een kind met spina bifida heeft het werk van Elske als kinderverpleegkundige extra verdieping gegeven. Net zoals zij de op de kinderafdeling bij Isala opgebouwde kennis en ervaring kon toepassen bij de zorg voor haar kind. Als zorgverlener kan zij goed inschatten hoe groot de impact van de aandoening is op het dagelijks leven. Ze begrijpt wat ouders meemaken en dat kan voor hen een

belangrijke meerwaarde zijn. In het contact is Elske open over de situatie rondom haar zoon. Deze openheid helpt haar om zaken op tafel te leggen die lastig zijn om vrijuit over te spreken. Het plaatste haar echter wel eens in een dubbelrol als moeder en zorgverlener, bijvoorbeeld op het schoolplein van haar zoon. “Dat vond ik wel lastig”, geeft zij aan. “Maar het is taboedoorbrekend als je vanuit beide invalshoeken over de problematiek mee kan praten en onderbouwde adviezen kunt verstrekken. Daar komt nu ook mijn persoonlijke ervaring met MS bij. Ik vind het noodzakelijk om er open over te zijn. Op deze manier kan ik mensen beter helpen.” Ondanks de kennis van de verpleegkundige zorg voor kinderen heeft de familie Compagnie erg veel profijt gehad aan de kindercontinentieverpleegkundige die Pieter onder behandeling had. Elske: “Die gespecialiseerde zorg is van grote toegevoegde waarde. Zij weet welke materialen in de handel verkrijgbaar zijn, vertelt de frequentie van handelingen en weet alles over het

verzorgen, het oplossen van problemen en niet te vergeten: vergoedingen. Als kinderverpleegkundige beperk ik mij tot de verpleegkundige handelingen in het ziekenhuis die ouders thuis ook uitvoeren. Voor de overgang van continentiezorg naar de thuissituatie en voor specialistische handelingen heb je een continentieverpleegkundige nodig. Zij weet hoe je de problemen hanteerbaar kunt maken. Dat is ook het uitgangspunt voor revalidatie: ernaartoe werken dat je jezelf er thuis mee redt.”

keer in het ziekenhuis lag zijn we met onze andere kinderen wel eens uit eten gegaan. Ik zat daar in eerste instantie met kromme tenen; je laat een zorgbehoevend kind toch niet in de steek? Maar ik kon hem met een gerust hart overlaten aan de zorg van de lieve collega’s op mijn eigen kinderafdeling. En wij voelden ons ook verantwoordelijk voor onze andere kinderen, op wie de handicap van onze zoon ook invloed uitoefende. Op dat moment was het voor hen juist heel goed om even de zinnen te verzetten.”

Begrip In haar ervaring is het echter wel belangrijk dat de verschillende zorgverleners ook onderling goed communiceren. Zij heeft zelf in de revalidatie immers te maken met een fysiotherapeut, een ergotherapeut, een psycholoog, maatschappelijk werk, arbeidsrevalidatie en de continentieverpleegkundige. “De teambespreking is van levensgroot belang om van elkaar te horen op welke gebieden de aan-

Inmiddels heeft Elske ook een rolstoel, waarmee zij zich regelmatig op ooghoogte met haar zoon bevindt. “Ach, het is even wennen, maar humor is een goede manier om de zorgen die je hebt te verwerken”, geeft zij aan. “Laatst zei mijn zoon: ‘Mam, je loopt niet geweldig.’ Mijn reactie: ‘Nou, dat moet jij zeggen’. We proberen erom te lachen, dat houdt ons op de been.”

“Het is lastig maar wel noodzakelijk om er open over te zijn” doening allemaal impact heeft”, legt zij uit. “Want dat zijn er veel! Het kennen van iemands persoonlijke situatie is van invloed op verschillende aspecten van zorgverlening.” Verder vindt zij dat zorgverleners begrip moeten kunnen opbrengen voor de situatie van ouders met een gehandicapt kind. “Ik sprak in het ziekenhuis wel eens ouders die besloten om een avondje niet op bezoek te komen, zij waren dan uitgeblust. Het leidde op de afdeling tussen collega’s regelmatig tot gesprekken over toewijding. Maar ik heb daar begrip voor. Wij weten uit eigen ervaring hoeveel energie het kost. Toen Pieter voor de zoveelste

December 2014

25

>> DON <<

1BUJÑOUFOQSPmFM A/FVSPHFOFBBOEPFOJOHFO Dwarslaesie Organisatie Nederland (DON), de patiëntenvereniging van mensen met een dwars- of caudalaesie, wil dat zorgverzekeraars erkennen dat er bij de verstrekking van continentieartikelen een apart patiëntenprofiel ‘neurogene aandoeningen’ noodzakelijk is. Voor mensen met neurogene blaasproblematiek is beschikbaarstelling van voldoende artikelen (bijv. 4 tot 7 katheters per dag voor mensen die intermitterend katheteriseren), én keuzevrijheid t.a.v. de verschillende merken/typen, een essentiële levensvoorwaarde. Gemeenschappelijke visie BOSK en DON Dit profiel wordt bepleit voor de mensen met neurogene aandoeningen, o.a. blaas- en darmproblematiek, als het gevolg van een dwarslaesie (inclusief caudalaesie) of spina bifida (een aangeboren dwarslaesie). DON trekt in deze samen op met BOSK, de belangenvereniging van o.a. mensen met spina bifida. Wij zijn ons ervan bewust dat kostenbesparing nodig is, ook bij de verstrekking van medische hulpmiddelen. Dit kan zonder medische risico’s, aantasting kwaliteit van leven of participatiebeperking. Maar dan moeten de voorwaarden voor verstrekking en vergoeding voor Sir Ludwig Guttman: onze patiëntencategorie wel zorgvuldig worden “ A Spinal Cord Injury vastgelegd. Met de huidige dagprijzensysteis one of the greatest matiek of bij rigoureuze physical calamities that beperking van de keuzevrijheid t.a.v. producten one can overcome.” of leveranciers is dat onvoldoende het geval.

en hangt af van de urineproductie en de Het is nog maar enkele capaciteit van de blaas. De geschiktheid van de decennia geleden dat intermitterende katheurineweginfecties de ter is van levensbelang. belangrijkste – vroege Katheters onderscheiden zich in flexibiliteit – doodsoorzaak waren (ook van de kop), stijfvan mensen met een heid en gladheid. Deze dwarslaesie of spina bifida eigenschappen bepalen samen of de patiënt deze katheter zelfstandig kan gebruiken. De merken/typen onderscheiden zich door subtiele functionele verschillen die van wezenlijk belang zijn. Katheters die wat stijver zijn, zijn bijvoorbeeld met één hand eenvoudiger in te brengen. Daarom zal een persoon met bijvoorbeeld een verminderde handfunctie of rompstabiliteit de voorkeur geven aan een stijvere of minder flexibele katheter, omdat het vasthouden en inbrengen dan eenvoudiger is. Het verschilt van persoon tot persoon met welk merk/type katheteriseren wel of niet medisch verantwoord mogelijk is.

Intermitterend katheteriseren als voorbeeld Dit wordt geïllustreerd door het intermitterend te katheteriseren: de frequentie (4-7 keer per dag) is strikt persoonlijk

December 2014

27

Anouk Rongen Klantenservice

MediReva is dé leverancier van medische hulpmiddelen en verzorgingsmaterialen in Nederland. Wij zijn gespecialiseerd op het gebied van stoma, continentie en retentie, diabetes, wond, en voeding. Onze mensen denken uitsluitend in de beste oplossingen en doen hun werk met passie. Wij behandelen u zoals we zelf ook behandeld willen worden. MediReva combineert dan ook professionele dienstverlening met persoonlijke aandacht. Bel gerust met een van onze mensen, 0800 - 0 201 201 [gratis] en ervaar het zelf. Of kijk op medireva.nl

Uw beste hulpmiddelen zijn onze mensen 28


>> In de spotlight <<

$BSPMJFOWBOEFS.PPMFO Na enkele jaren van afwezigheid is Carolien van der Moolen (47) terug van weggeweest. De voormalig CV&V voorzitter voert sinds afgelopen zomer de redactiecommissie van onze beroepsvereniging aan. Gedreven als altijd om de professionaliteit van de beroepsgroep naar een hoger niveau te helpen trekken. Waar ben je op dit moment werkzaam? “Ik werk sinds oktober 2013 bij de Proctos Kliniek in Bilthoven, een gespecialiseerd centrum voor aandoeningen van de anus en de endeldarm. De oprichter Charlotte Deen-Molenaar zocht iemand om een Continentiecentrum op te zetten, waarna ik haar benaderde. Ik heb onderzocht welke diagnostiek nog in het centrum ontbrak. Dit resulteerde in een zoektocht door heel Nederland om te kijken welke toegevoegde waarde we nog meer konden gaan leveren voor patiënten met anale klachten. Zo hebben we een apparaat aangeschaft waarmee ik anorectaal functieonderzoek kan doen, hierdoor kan de Proctos Kliniek de diagnostiek uitbreiden en de oorzaken van anale klachten nog specifieker behandelen. Binnen de organisatie heb ik een stuk vrijheid en respect gekregen ik voel me op mijn plaats.”

Waarom heb je ja gezegd op een nieuwe functie bij de CV&V? “Ik heb, na mijn opvolging door Liesbeth Kok als voorzitter, altijd contact gehouden met de vereniging. Toen Liesbeth en Marleen Richards mij afgelopen zomer vroegen voor deze nieuwe rol binnen de CV&V zag ik het mede als een kans om fecale incontinentie nog meer op de kaart te zetten. Dát is mijn drive en dat kan ik ook. Daarbij vind ik dat we als

Het is goed om weer terug te zijn continentieverpleegkundigen onze talenten moeten inzetten voor de maatschappij. Betrokkenheid moeten tonen bij onze omgeving en ons inzetten voor andere mensen. We hebben de kennis, de ervaring en de middelen om hier invulling aan te geven. Zo zou ik graag zien dat ons blad een bundeling wordt van ervaringsverhalen, nieuwe inzichten en ontwikkelingen als rode draad de intercollegiale samenwerking ook met artsen en andere disciplines of verpleegkundigen van an-

dere beroepsafdelingen Dat zou inspirerende artikelen moeten opleveren. Input vanuit de lezers is hierbij onontbeerlijk want de Conti-Nu is een blad voor en door de continentie verpleegkundigen.

Je hebt ooit aan de wieg gestaan van de voorloper van ons ledenmagazine. Hoe voelt het om terug te zijn als voorzitter van het redactieteam? “Het voelt alsof ik een passende, bekende jas aantrek. Ik heb een aantal jaar met Ingrid Hager aan ons vorige ledenblad Incourant gewerkt; een monnikenwerk dat destijds zonder de ondersteuning van een heel redactieteam tot stand kwam. Onze opzet van destijds is mooi geëvolueerd, met behulp van een goede groep mensen. Zij hebben de juiste beslissingen genomen en de vereniging heeft een goede keuze gemaakt om er geld voor vrij te maken. Al met al heeft Conti-Nu een flinke ontwikkeling doorgemaakt.”

Wat is jouw visie op de toekomst van ons vakgebied? “Het is aardig om dat met een voorbeeld te illustreren. Met de Proctos Kliniek zitten we in een DEC (Defecatie Efficiency Center), een vrij nieuwe ontwikkeling waarin we samenwerken met andere organisaties om de zorg voor fecale incontinentie bij verschillende patiëntengroepen en leeftijdscategorieën te verbeteren. Het werkt heel inspirerend en motiverend om de verschillende specialismen met elkaar te verbinden. En om het patiëntgericht werken te verbinden met het marktmechanisme. Efficiëntie en professionaliteit worden in ons vak steeds belangrijker. Het is een ieders verantwoordelijkheid om de kosten beheersbaar te houden. Het maakt ook dat je bewust omgaat met middelen en tijd. Het intercollegiaal samenwerken is een noodzaak om patiënten sneller en beter te kunnen behandelen.

December 2014

29

Care at home

ACTIEF LEVEN MET ONZE INNOVATIEVE KATHETERS Liquick® Pure en SafetyCat® Active

De SafetyCat Active is een innovatieve katheter die vrijheid, mobiliteit en veiligheid biedt voor actieve mensen.

Liquick Pure is een nieuwe katheter ontworpen voor

GENIET VAN UW VRIJHEID

vrouwen die zich niet willen laten beperken in hun dagelijkse activiteiten.

eerste gebruiksklare katheter

De SafetyCat Active is onze en wordt geleverd in een praktische verpakking. De SafetyCat Active zit in een

MINI IS MAXI

steriele beschermhuls en is

Liquick Pure is de eerste

van een glĳmiddel voorzien.

keuze voor de moderne

Ervaar zelf de voordelen!

vrouw. De compacte katheter zit in een vernieuwde en discrete verpakking en past in elke handtas.

Teleflex Medical B.V. · Marathon 9a · 1213 PE Hilversum · Nederland Telefoon 088 0021500 · Fax 088 0021510 · info.nl@teleflex.com · www.teleflex.com

Ervaar Curan Lady Dé compacte vrouwenkatheter

Vraag vrijblijvend een gratis proefpakket aan: - 100% lekvrij - Eenvoudig te openen - Elegant en discreet

Naam: ............................................................................................ Adres: ............................................................................................ Woonplaats: ................................................................................... Tel: ................................................................................................ E-mail: ........................................................................................... Kies uw proefpakket: F Curan Lady ch.10

Curan wordt exclusief gedistribueerd door:

www.curan.nl

F Curan Lady ch.12 F Curan Lady ch.14 Stuur deze bon gratis naar: Huikeshoven Medical Antwoordnummer 332, 4000 VB Tiel. Of bestel uw proefpakket via: www.curan.nl

Effective GAG-replenishment

Gepan® instill – de Nr. 1 GAG-aanvullingstherapie1 QSnelle

verbetering van de symptomen2 QEenvoudig toe te passen QVele jaren therapie-ervaring

For a colourful life www.gepan-instill.com

Geneesmiddelen sinds 1835

Gepan® instill: 40 ml steriele natriumchondroïtinesulfaatoplossing (0,2%) voor instillatie in de blaas; Medical Device ter tijdelijke aanvulling van de GAG-laag. Voor te schrijven door een arts. G. Pohl-Boskamp GmbH & Co. KG, Kieler Strasse 11, 25551 Hohenlockstedt, Duitsland

Pohl-Boskamp B.V. Polarisavenue 83e 2132 JH Hoofddorp Telefoon 023 568 5850 Telefax 023 568 5855 E-Mail [email protected] www.gepan-instill.com

1 2

Farminform 2011, The Netherlands Nordling J & van Ophoven A; ArzneimForsch/DrugRes 2008; 58: 328-335

Bosman scholing continentiezorg Blijf op de hoogte van de laatste ontwikkelingen!

Onderwerpen

̴ ̴ ̴ ̴ ̴

Ưgv=(v (V(vvz(`(v=g($F`=zz(Yz(Y ƘFY(=(vzCFYY(`$(svg3(Y(` Łg(Y_F=(`2`F(=(vFCggvzCvFS(` Ů(vFY̟(`svg$V(``Fz Ƥ((V(`C(ggv(`sF-`(`

Datum & Locatie: Duur: Kosten:

in overleg 1,5 uur gratis vanaf 10 personen

Ƥ(vVv(($zz_(`_(ĺgz_`(`C((2F`(v(zz(g_$((Y( `(_(`_(F`z(YYF`=g22$(YF`=˃ů((_$`g`gsF ȧȬȧ̟ȪȫȰȰȰȭȭg2VY`zssgvɻgz_`ʬg_ʬ

www.bosman.com

December 2014

31

Vrouwen zijn niet allemaal hetzelfde. LoFric® Sense™ is de katheter die medische en leefstijlvoordelen combineert om bij een breder scala van behoeften van vrouwen te passen. Ontdek alle voordelen van LoFric Sense. Veilig – volledige lediging, comfortabel en bewezen veilig voor langetermijn gebruik. Hygiënisch – voor, tijdens en na gebruik. Gemakkelijk – functioneel ontwerp van opbergen tot weggooien. Slim ontwerp en veilig katheteriseren.

Wellspect HealthCare Postbus 656, 2700 AR Zoetermeer, Nederland. Tel. NL: +31 79 363 70 10. Fax NL: +31 79 362 37 48. Tel. BE: +32 3 232 06 15. Fax BE: +32 3 213 30 66. www.lofric.nl 32 Vakblad voor Continentie Verpleegkundigen & Verzorgenden

© 2012 Wellspect HealthCare, a DENTSPLY International Company. All rights reserved. 76794-NL-0912

e a l c n e e v r i V diffé

Vooraankondiging

Jaarlijks symposium CV&V E dagvul nd actu spir d programma Het symposium voor Continentieverpleegkundigen & Verzorgenden. Donderdag 9 april 2015, zet deze datum vast in je agenda. Locatie: Spant! te Bussum Dagvoorzitter: Maarten Bouwhuis Het jaarlijks terugkerende debat met als onderwerp o.a. de bezuinigingen en de transitie van de zorg naar de eerste lijn. Met o.a. de volgende sprekers Janet van Dordrecht directeur van de Zorgbrug en Mariska de Bont beleidsmedewerker V&VN. Tevens verrassende plenaire sessies en inhoudelijke workshops om uit te kiezen. Voor meer informatie houdt de website www.conti-nu.nl in de gaten.

www.conti-nu.nl

Voor leden nu slechts € 50,- entree € 100,- voor niet leden

CV&V Markten thuis van alle

December 2014

33

>> De Vogellanden <<

i8JKIFCCFOFFOCFEVJEFOE BOEFSFSPMw De ene functie van continentieverpleegkundige is de andere niet, zoveel wordt wel duidelijk in deze thema uitgave over revalidatie. In De Vogellanden, centrum voor revalidatie in Zwolle, sprak Carolien van der Moolen van het Conti-Nu redactieteam met Christineke de With en Marian Hartman. Marian richt zich op continentiezorg voor revalidanten. De neurorevalidatie behandelt een breed scala van aandoeningen, die vanuit de doelstelling een andere aanpak vereist. “We moeten vooral minder diagnosegericht en meer participatiegericht kijken dan andere continentieverpleegkundigen”, legt zij uit. Zo’n tien jaar geleden heeft Marian de opleiding tot revalidatieverpleegkundige afgerond. Een opleiding die door de toenmalige NBRV (Nederlandse Beroepsvereniging Revalidatie Verpleegkundige) is opgezet, maar die nu niet meer bestaat. Zij vond de omvang van de incontinentieproblematiek binnen de revalidatiezorg dusdanig groot, dat zij vijf jaar geleden besloot om de opleiding tot continentieverpleegkundige in Bunnik te volgen. “Met name de ontlas-

schikbaarheid op revalidatiedagen van de patiënten. In deze uren moeten ook scholing en organisatorische zaken worden verricht. Dit zorgt echter niet voor lange wachtlijsten, omdat alleen mensen die een revalidatiebehandeling volgen en een specifieke vraag hebben - door de revalidatiearts naar het spreekuur worden verwezen. Continentieproblematiek is geen behandelindicatie maar een aandachtsveld. Marian zou wel meer tijd en energie in de continentie-

niet. Dergelijke verdieping is, met name in de revalidatiezorg, gewoonweg niet haalbaar. Iedereen heeft z’n eigen deelgebied waarin je extra kennis opdoet.” De revalidatie op zich is al zeer breed, waarbij het soms lastig is om het overzicht te bewaren. Van CVA tot amputaties of een neurologisch probleem: iedere aandoening kent een eigen reeks hiermee samenhangende problemen, die soms ook nog eens met elkaar in verband staan. Het maakt de revalidatiezorg feitelijk tot een generiek specialisme, hoezeer die twee woorden ook met elkaar in contrast staan. Volgens Christineke, werkzaam als verpleegkundige op de traumatologische afdeling van De Vogellanden, is het goed om daarbij eerst het begrip revalidatie toe te lichten. “Revalidatie is het toewerken naar een zo groot mogelijke zelfredzaamheid om weer naar huis terug te keren”, legt zij uit. “Deze definitie hangt niet samen met medische diagnoses. We stellen onze behandelplannen op aan de hand

“Revalidatie werkt toe naar een zo groot mogelijke zelfredzaamheid in de thuissituatie” tingsproblemen zijn zó bepalend voor het verdere leven en het maatschappelijk functioneren van de patiënt, daar wilde ik via specialisatie iets aan doen”, verklaart zij de genomen stap. Tijd en energie Sinds juni 2014 wordt iedere week twee uur continentiespreekuur gehouden. De ene week verzorgt Marian dit op dinsdag, de andere week is collega Anja van Enter op woensdag de aangewezen persoon. Zodoende wordt zoveel mogelijk rekening gehouden met be-

34

zorg willen stoppen, nu is het met name ten aanzien van scholing en intercollegiale contacten wikken en wegen wat wel en niet kan worden gedaan. “Lange tijd heb ik het als hobby benaderd”, aldus Marian. “Momenteel leg ik de keuze meer bij de organisatie. Continentiezorg hoort voor een groot deel bij de algemene verpleegkundigenzorg. Maar het specifieke deel hoe revalidanten met continentieproblemen zich in de maatschappij kunnen redden valt niet binnen de kennis en vaardigheden van de algemeen verpleegkundige. Dat kan ook


WBOEFEPNFJOFOWBOEF*$' *OUFSOBUJPOBM$MBTTJmDBUJPOPG'VODUJPOJOH )FU vereist een bepaalde houding van de verpleegkundige, die weet waar hij of zij de benodigde informatie vandaan moet halen. Er is een belangrijke rol weggelegd voor de (continentie)verpleegkundige.” Participatiegericht “Het uitgangspunt maakt mijn rol beduidend anders dan die van vakgenoten die in het ziekenhuis werken”, vult Marian haar collega aan. “Tijdens de opleiding in Bunnik was ik voorna-

melijk omgeven door verpleegkundigen van urologische of stoma-/incontinentieafdelingen van ziekenhuizen. Zij werken diagnosegericht, veelal met enkelvoudige problematiek. Hier zijn protocollen voor, waarna je verder kunt naar de volgende patiënt. In de revalidatiezorg kom je patiënten tegen met meervoudige problematiek. Sommige problemen kunnen we behandelen, zelfs oplossen of helpen in te passen in het dagelijks leven van de patiënt. Al dan niet met hulp van beschikbare mantelzorg. Vaak is er een mobiliteitsprobleem. Heeft die patiënt wel de mogelijkheid om zichzelf thuis te katheteriseren? Al dergelijke uiteenlopende aspecten moeten multidisciplinair worden bekeken. Mensen komen niet naar een revalidatiecentrum voor een continentieprobleem. Mensen komen hier om weer naar huis te kunnen”, aldus de continentieverpleegkundige. Voor revalidatieverpleegkundige Christineke leidde de wens om meer vakgerichte informatie te vergaren naar onze overkoepelende beroepsvereniging V&VN. Daar bleek dat binnen de afdeling Neuro & Revalidatie de revalidatietak onderbelicht was geraakt. De verpleegkundige werd gevraagd om deel nemen als algemeen bestuurslid van de afdeling en vandaaruit de werkgroep Re-

Christineke de With en Marian Hartman. werken ook samen met het bureau van V&VN aan het opstellen van het Expertisegebied Revalidatieverpleegkundige. Dit bevat alle competenties die een verpleegkundige binnen de revalidatiezorg moet hebben.” De werkgroep Revalidatie bestaat inmiddels uit negen leden, met vertegenwoordiging uit alle geledingen. Toch is er volgens de oprichter van de afdeling een mogelijkheid tot uitbreiding: “Het zou goed zijn als meer grote revalidatiecentra zich bij ons aansluiten. Ook zie ik kruislings met andere verpleegkundige vakgroepen mogelijkheden voor kennisdeling. Door de handen ineen te slaan, bijvoorbeeld waar een overlapping plaatsvindt van patiëntengroepen.” Wellicht dat de publicatie van dit artikel hiertoe een eerste aanzet is. Revalidatie

geeft op blaasontsteking. Maar het zou toch zeer kwalijk zijn als de verpleegkundige van hogerhand geen tijd meer mag vrijmaken om de best mogelijke behandeling toe te passen”, merkt zij op. “Verder hoop ik dat de tendens zich voortzet waarbij ziekenhuizen ons weten te vinden wanneer zij patiënten met meerdere functionele en cognitieve problemen onder behandeling hebben.” Deze uitspraak nodigt Christineke uit tot een slotakkoord: “De ketenzorg zou wel zichtbaarder mogen worden en transparanter moeten verlopen. Zorginstellingen die acute zorg verlenen moeten weten dat revalidatiepatiënten een andere benadering vragen. Hier kun je in het ziekenhuis al op anticiperen, nog voordat de patiënt naar het revalidatiecentrum gaat. Ook de overdracht van

“Mensen komen hier niet voor een continentieprobleem, maar om naar huis te kunnen” validatie op te richten. Hiermee bouwt zij aan een netwerk van verpleegkundigen vanuit elk medisch specialistisch revalidatiecentrum, maar ook vanuit de verpleeghuiszorg en de ziekenhuizen. Met succes, want de werkgroep floreert en laat van zich horen binnen de beroepsvereniging, waarmee het een uitstekend initiatief is gebleken. Werkgroep Revalidatie “We bestaan nu twee jaar”, vertelt Christineke met gepaste trots. “We organiseren themabijeenkomsten en

en continentiezorg kennen immers een dergelijke overlapping. Daarbij kan de continentiezorg vanuit het blikveld van de revalidatie wellicht verhelderende ideeën opdoen. Marian spreekt bijvoorbeeld haar zorgen uit over geluiden die haar uit ziekenhuizen bereiken. “Ik hoor wel eens van collega’s dat er minder tijd wordt vrijgemaakt voor intermitterend katheteriseren omdat het te arbeidsintensief zou zijn en dus te kostbaar. Nu weten alle continentieverpleegkundigen wel dat een verblijfskatheter die langer dan 24 uur blijft zitten een hoog risico

continentiezorg verloopt daarmee soepeler”, besluit de verpleegkundige.

Continentieverpleegkundigen die in het kader van kennisdeling vragen of suggesties hebben zijn van harte uitgenodigd om dit kenbaar te maken bij de V&VN afdeling Neuro & Revalidatie. Zij kunnen contact opnemen met secretaris Annette Hospes via het e-mailadres [email protected].” secretaris Annette Hospes via e-mailadres [email protected].”

December 2014

35

Last van urineverlies? Depend for Men Shields is speciaal ontwikkeld voor mannen met verlies van druppeltjes urine.

Anatomisch gevormd voor bescherming daar waar nodig

Dun & Discreet

Blijft goed zitten door de brede plakstrook

Depend for Men Shields is het nieuwste en lichtste verband uit de verbandrange van Depend for Men. Door de speciaal ontworpen anatomische vorm, vangt hij daar waar mannen het, het hardste nodig hebben de urine op. Deze Shields zijn niet alleen ultra dun & discreet maar ook zeer zacht & comfortabel. Daarnaast blijven de Shields perfect zitten door de brede plakstrook. Kijk voor meer informatie op www.depend.nl of bel met Depend Advies 0318 - 697 456.

Productcode: 1589

® Wettig gedeponeerd handelsmerk Kimberly-Clark Worldwide, Inc. © 2014 KCWW

36


>> Opleiding <<

10 vragen aan +BOOFLF.BSUFOT 1. Waar werk je? Ik werk in het Centrum voor Revalidatie Beatrixoord. Dit is een afdeling van het Universsitair Medisch Centrum G Groningen. Het Centrum voo Revalidatie bestaat uit voor een po polikliniek in het ziekenhuis reval en een revalidatiecentrum op locatie Beatrixoord in Haren. Ik werk daar in het neurorevalidatie cluster. In dit cluster revalideren patiënten met bijvoorbeeld een dwarslaesie, MS, NMA en NAH zowel klinisch als poliklinisch. We zijn één van de acht grote revalidatiecentra in Nederland waar patiënten direct na het ontstaan van een dwarslaesie revalideren. Deze afdelingen zijn aangesloten bij het NVDG (Nederlands Vlaams Dwarslaesie Genootschap). In 1998 ben ik begonnen als verpleegkundige op de dwarslaesie afdeling. Toen ik een half jaar in Beatrixoord werkte kwam er een vacature vrij voor continentieverpleegkundige. Al heel wat jaartjes inmiddels dus. 2. Hoe ben je er toe gekomen de opleiding tot verpleegkundig specialist te gaan doen? Ik wilde mijzelf graag verder ontwikkelen. De wens om deze opleiding te gaan doen, had ik al een paar jaar. Maar ik wilde deze opleiding graag doen vanuit mijn huidige functie. De revalidatie is een te leuk vakgebied om te verlaten. Door ontwikkelingen op landelijk en op centrumniveau was er nu de mogelijkheid om dit te gaan doen. 3. Het werken als verpleegkundig specialist, waarop verschilt dat met een continentieverpleegkundige in een revalidatie kliniek? Wat vooral verschillend gaat zijn is de zelfstandigheid binnen het werk. Dat is nu natuurlijk nog niet zo, maar dit is wel de bedoeling aan het eind van de opleiding. 4. Op wat voor manier gaat jouw werk na je opleiding veranderen? Dit wat betreft b.v. tijdsindeling, samenwerking artsen, netwerk ? Zoals ik al zei is zelfstandigheid een verandering na mijn opleiding. Als Verpleegkundig Specialist kan ik zelfstandig een behandelrelatie met patiënten aangaan. Dat zal vooral in de poliklinische revalidatie een verschil gaan maken. De indeling van mijn werk is met het starten van de opleiding al veranderd. Voor de opleiding was ik ook regieverpleegkundige op de dwarslaesieafdeling en werkte ik daarnaast ook mee in de dagelijkse zorg. De samenwerking met de artsen is niet echt anders. Ik had al veel contact met de revalidatieartsen en de

arts-assistenten. Naast de continentiezorg ga ik mij vanaf nu ook bezig houden met de revalidatie van MS-patiënten. Ik krijg hierbij een rol vergelijkbaar met die van de revalidatiearts. Momenteel krijgt de arts regelmatig versterking van een arts-assistent maar er is behoefte aan meer continuïteit in de zorg voor deze doelgroep. Hier zal de samenwerking met de arts dus wel anders worden. 5. Hoe belangrijk is een netwerk van de revalidatieklinieken en de collega verpleegkundig specialisten? Toen ik net begon als continentieverpleegkundige kreeg ik van mijn voorganger een brief van een collega continentieverpleegkundige uit een ander revalidatiecentrum. Zij wilde graag contact om te kijken of we een netwerk konden opstarten om kennis en ervaring uit te wisselen. Deze verpleegkundige was Joke Beekman, nu verpleegkundig specialist in de Maartenskliniek in Nijmegen. Na de bewuste brief hebben we met elkaar kennis gemaakt. De groep is zo langzamerhand steeds groter geworden. Alle 8 grote revalidatiecentra met een dwarslaesieafdeling zijn in dit netwerk vertegenwoordigd. We komen in ieder geval 2 keer per jaar bij elkaar om kennis en ervaring uit te wisselen. Zo’n netwerk is erg belangrijk in een solistische functie zoals wij die hebben. Waar we in de begin jaren vooral met elkaar spraken over hoe de functie vorm te geven en in te vullen, hebben we het nu veel meer over de inhoud van ons vak. We zijn ook steeds meer bezig met het professionaliseren van ons vak. Een aantal van ons hebben deelgenomen aan het ontwikkelen van de Richtlijn Defecatiebeleid bij mensen met een dwarslaesie, multiple sclerose of spina bifida. En nu zijn we met de hele groep aan het kijken of we ook iets dergelijks kunnen opstellen voor de neurogene blaas. Het netwerk is nu tijdens mijn opleiding ook erg belangrijk. Een aantal van mijn collega’s uit andere centra hebben deze opleiding al gedaan dus daar waar ik tegen vragen aanloop, kan ik makkelijk bij hen terecht. 6. Waar gaat je eindopdracht voor je opleiding over? In september 2014 ben ik gestart met de opleiding heb dus nog geen onderzoek gedaan. Het is wel de bedoeling dit te gaan doen. Ik heb nog geen concreet plan waar ik onderzoek over ga doen. Duidelijk is natuurlijk wel dat het over mictieof defecatieproblematiek bij neurogene problemen zal gaan. 7. Heb je al nieuwe dingen ingevoerd die je in je opleiding hebt geleerd? Ik merk dat ik mijn gesprekken al anders inga. We zijn als verpleegkundige toch redelijk oplossingsgericht. Nu leer je toch om weer wat verder te kijken dan je neus lang is. Verder doorvragen en niet zo snel genoegen nemen met

December 2014

37

De consulent stelde me gerust BEL GRATIS 66 5 5 4 4 2 0 0 8 0 estellingen Voor uw b gen en vra

Mathot levert producten voor: Stoma Continentie Wond Compressietherapie Orthopedie Hoofdvestiging & centraal magazijn A. Hofmanweg 40, 2031 BL Haarlem, telefoon 088 - 008 58 70 Klantenservice voor stoma-, continentie- en wondmaterialen 0800 - 2 44 55 66 Alphen aan den Rijn Medicorner Alphen Sterrenlaan 166, 2402 BC Alphen a/d Rijn, telefoon 088 - 008 58 50 Amsterdam Sint Lucas Andreas Ziekenhuis Jan Tooropstraat 164, 1061 AE Amsterdam, telefoon 088 - 008 58 30 Den Haag Zoutmanstraat 39a, 2518 GL Den Haag, telefoon 088 - 008 58 60 Hoofddorp Spaarne Ziekenhuis Spaarnepoort 1, 2134 TM Hoofddorp, telefoon 088 - 008 58 40 Uithoorn Gezondheidscentrum Waterlinie Koningin Maximalaan 30 K, 1421 LC Uithoorn, telefoon 088 - 008 58 80 Utrecht Oudegracht (tolsteegzijde) 255, 3511 NM Utrecht, telefoon 088 - 008 58 90 Wassenaar v.Z.v. Nyeveltstraat 221, 2242 LG Wassenaar, telefoon 088 - 008 58 60 Zoetermeer Gezondheidscentrum Buytenwegh Kentgensplein 26, 2717 HS Zoetermeer, telefoon 088 - 008 58 60

samen zorgen sinds 1897

mathot.nl

>> Opleiding << het antwoord wat je krijgt. Toch weer een hele kunst. Echt nieuwe dingen ingevoerd heb ik nog niet. Daarvoor ben ik nog te kort bezig met de opleiding. 8. Successen, dromen persoonlijk of van de instelling? Wat ik graag zou willen is dat ook andere hulpverleners de mictie- en defecatieproblematiek serieus nemen. Helaas zien we maar al te vaak patiënten na bijvoorbeeld een herniaOK die al een jaar lang aan het aanmodderen zijn en zich doodongelukkig voelen omdat ze hun ontlasting niet kwijt kunnen of juist hartstikke incontinent zijn. Ik vind het zo mooi om te zien dat je deze mensen met relatief weinig inspanning weer een toekomst kunt bieden waarbij ze de deur weer uit durven. De neurogene defecatieproblematiek is ook wel een onderdeel waarin we als centrum onderscheidend in willen zijn. Dit is ook één van de speerpunten waar ik me als verpleegkundig specialist mee bezig ga houden.

9. Welke ‘voelsprieten’ zijn er bij jou beter ontwikkelt sinds je werkt in de revalidatie? In de revalidatie kijk je echt naar de mens als geheel. Ik kan nóg zo goed uitleggen wat het beste voor de gezondheid van iemand is, maar als dat niet in zijn dagelijks leven in te passen is moeten we toch echt naar een andere oplossing kijken. 10. Wat is de inbreng van de CV&V op jullie/jouw werkgebied? De CV&V is natuurlijk een vakvereniging met een brede kijk op continentie. Ik heb hier veel van geleerd juist over de dingen die ik niet zo vaak in de praktijk tegenkom. De nadruk heeft bij de vereniging wel lang gelegen op incontinentie van urine. Erg mooi dat ook problemen met ontlasting het afgelopen jaar een prominente plek hebben gehad in de Conti-Nu. En nu ‘Revalidatie’ als onderwerp is ook een mooie aanvulling. Daar draag ik graag een steentje aan bij.

Richtlijn Defecatiebeleid Bij volwassenen

met een dwarslaesie, multiple sclerose of spina bifida Samengesteld door: Werkgroep Nederlandse dwarslaesiecentra Op verzoek van: Nederlands Vlaams dwarslaesie Genootschap (NVDG) ISBN9789461901095 Inleiding: Schade aan het ruggenmerg, veroorzaakt door neurologische aandoeningen als een dwarslaesie, multiple sclerose en spina bifida, heeft een grote invloed op de werking van de darm en uitscheiding van feces. Uit onderzoek blijkt dat de gevolgen van een niet goed gereguleerd defecatiebeleid bij mensen met een dwarslaesie een groot effect heeft op hun kwaliteit van leven. Meer dan de helft (54%) van de mensen met een dwarslaesie geeft aan dat problemen rondom het defecatiebeleid een van de belangrijkste problemen is in het dagelijks leven. Problemen met het defecatiebeleid kunnen leiden tot vermindering van sociaal maatschappelijke activiteiten of problemen in de relationele sfeer, waarbij gevolgen genoemd worden als depressiviteit, seksuele problematiek en het zich in sociaal opzicht ongemakkelijk voelen. Daarnaast heeft ongeveer een kwart (23%) van de mensen met een al langer bestaande dwarslaesie minimaal één ziekenhuisopname nodig gehad in verband met complicaties en/of problemen rondom de defecatie. Bij volwassenen met spina bifida leiden problemen rondom de defecatie tot gevolgen in de tijdsinvestering nodig voor het

defecatiebeleid, een sociaal isolement en veranderde beleving van liefde en seksualiteit. Daarnaast is er sprake van een hopeloosheidgevoel, veroorzaakt door paniek en angstgevoelens, problemen met sociale acceptatie en een verlaagd zelfbeeld. Er is geen internationale gouden standaard voorhanden met betrekking tot het beste defecatiebeleid bij neurogene darmproblematiek. De behandeling berust op dit moment vooral op empirische gronden, met slechts een beperkte wetenschappelijke basis. Bij het samenstellen van deze richtlijn is gezocht naar wetenschappelijk bewijs, waar aanwezig. Daarnaast is gebruik gemaakt van informatie over de dagelijkse praktijk met betrekking tot defecatiebeleid uit de gespecialiseerde afdelingen voor dwarslaesierevalidatie in Nederland als wetenschappelijk bewijs niet of onvoldoende aanwezig was. In deze richtlijn is ervoor gekozen om aanbevelingen te doen voor de conservatieve behandeling van defecatieproblemen bij volwassenen met een dwarslaesie, multiple sclerose of spina bifida. Hoewel er niet ingegaan wordt op specifieke problemen bij kinderen met dezelfde aandoeningen, gezien bijvoorbeeld de bijkomende pedagogische aspecten, kunnen de aanbevelingen in deze richtlijn een leidraad vormen voor het defecatiebeleid bij kinderen met neurogene darmproblematiek.

December 2014

39

>> Ingezonden <<

4$*OVSTFDPOGFSFODFJoke Beekman Op maandag 1 september 2014 gebeurde er iets opmerkelijks in het uiterste zuiden van ons land. In het Mecc in Maastricht werd voor de eerste keer in de geschiedenis een internationaal congres georganiseerd voor verpleegkundigen die werkzaam zijn in de dwarslaesierevalidatie sector. Het congres werd georganiseerd als een “pre-conference”, voorafgaand aan het jaarlijkse wetenschappelijke, wereldwijde, dwarslaesie congres, het ISCoS, dat dit jaar voor de 53e keer plaats vond. Op zondagavond werd er begonnen met een workshop over seksualiteit en dwarslaesie. Na een inleiding over dit onderwerp werden er tijdens het diner tafeldiscussies gehouden en konden op die manier ook gelijk ervaringen uitgewisseld worden met collegae uit binnen- en buitenland. De avond werd afgesloten met een internationale paneldiscussie door een aantal verpleegkundigen die intimiteit als hun aandachtgebied hebben. Het programma op maandag bestond uit presentaties voor en door verpleegkundigen. Allerlei onderwerpen die te maken hebben met dwarslaesierevalidatie kwamen aan de orde. Op mictiegebied was er o.a. aandacht voor de EAUN richtlijn intermitterend katheteriseren, terwijl op defecatiegebied werd stilgestaan bij wat de verdere mogelijkheden zijn als de basisbehandelingen niet (meer) werken. Naast inhoudelijke onderwerpen werden de deelnemers ook op de hoogte gebracht van verschillende ontwikkelingsprojecten voor de revalidatie van mensen met een dwarslaesie, zoals in Haïti, Libanon

en Tanzania. Soms kunnen we ons gelukkig prijzen met de gedachte dat we in een land werken waar je ’s avonds gewoon de deur uit kan gaan zonder het risico om neergeschoten te worden (Haïti). Tegelijkertijd zijn ook de verschillen én overeenkomsten mooi om te zien; in plaats van de dure, steriel verpakte honing producten die hier gebruikt worden voor wondzorg, staan in Tanzania gewone potten met Manuka honing op de nachtkastjes. Door de familie in de supermarkt gekocht voor de behandeling van decubitus wonden… De dag werd afgesloten met een diner in de grotten; nog een extra gelegenheid om met oude en nieuwe contacten op informele wijze bij elkaar te zijn. Omdat het verpleegkundige congres voor het eerst werd georganiseerd was het voor het Nederlandse organisatiecomité erg spannend hoeveel belangstelling ervoor zou zijn. Vooraf werd gehoopt op een 100 deelnemers, maar uiteindelijk zaten er 160 verpleegkundigen in de zaal uit 12 verschillende landen. Vanuit Nederland waren er, naast verpleegkundigen die werkzaam zijn in één van de gespecialiseerde dwarslaesierevalidatiecentra, ook een aantal urologie/continentie verpleegkundigen aanwezig die veel werken met mensen met een dwarslaesie. Er waren veel positieve reacties van de deelnemers, maar ook van de leden van het internationale ISCoS bestuur. Gesprekken over het jaarlijks organiseren van een SCI nurse conference voorafgaand of aansluitend aan het ISCoS congres zijn in volle gang. De Nederlandse organisatoren kunnen in ieder geval terugkijken op een geslaagd congres.

#FLLFOCPEFNEBH Bent u ook een van de 800.000 Nederlanders die last heeft van incontinentie? t KF[JFUIFU NFFTUBM OJFU t KFSVJLUIFU NFFTUBM OJFU t KFQSBBUFS NFFTUBM OJFUPWFS Toch houdt het veel vrouwen én mannen van middelbare leeftijd bezig! Kom naar de informatie- en contactdag. Er is voor elk wat XJMT-BDIFOIVJMNFFNFUBDUSJDF'SFEFSJFL7PTLFOT;JKWFStelt in het toneelstuk Het verlies van Viviane op tragikomische wijze over haar urineverlies. Doe mee aan een workshop mindfulness of lucht uw hart in een gesprek met lotgenoten. Hoor wat er te doen is aan ontlastingverlies, een verzakking of pijn in de onderbuik. We hebben de meest deskundige sprekers uit Nederland voor u uitgenodigd. En: u kunt zelf een vraag insturen, die zij voor u bespreken.

40

De informatie- en contactdag is speciaal voor mensen met bekkenbodemklachten: De plek waar wèl openlijk over incontinentie wordt gepraat! Waar en wanneer? Zaterdag 24 januari 2015 in het NH Hotel de Sparrenhorst, Eperweg 46 te Nunspeet. Volledig rolstoel toegankelijk. Kosten: slechts € 12,50 per persoon bij aanmelding vóór 1 december. Na 1 december betaalt u € 15,00 p.p. Partners of andere begeleiders zijn ook welkom. Deze inspirerende dag wordt georganiseerd door de Stichting Bekkenbodem Patiënten (SBP) in samenwerking met zusterorganisaties Interstitiële Cystitus Patiëntenvereniging (ICP) en Patiënten Gynaecologie Nederland (PGN). Sponsor: Johnson & Johnson.


>> Conti-Nu / Agenda / Sponsoren <<

>> Agenda << Agenda congressen, beurzen, symposia, scholingen en bijeenkomsten in 2015 24 januari

Bekkenbodemdag SBP/ICP/PGN, NH hotel de Sparrenhorst te Nunspeet (zie aankondiging in deze Conti-Nu) 9 april 2015 Symposium CV &V. Van alle markten thuis, Spant! te Bussum 4 maart 2015 4ZNQPTJVN3*'(SPOJOHFO %SFOUIF .BSUJOJ ziekenhuis te Groningen 21-23 maart 16th International EAUN Meeting, Madrid, Spanje. 10 maart Nursing congres: Het maag darm levercongres, Reehorst te Ede 17 maart Nursing congres: Revalidatiezorg, Reehorst te Ede

4QPOTPSFO Sponsoren van de CV&V zijn bedrijven die jaarlijks financiële ondersteuning bieden aan de CV&V. Sponsoren hebben bepaalde voorrechten. Informatie over de diverse sponsorcontracten kunt u opvragen bij [email protected]

Gouden

Zilveren

Bronzen

Sponsoren

Sponsoren

Sponsoren

Mediq CombiCare Mediq Medeco SCA

BBraun Coloplast Hollister Kimberly Clark Mathot Medical4you MediReva Paul Hartmann

Hoogland Medical

Abena Healthcare bv Wellspect Bettercare Bosman Huikeshoven Pohl Boskamp Teleflex TZMO Uroplasty Allergan Van Heek 3M Nederland

Bard Medical

December 2014

41

>> Persbericht <<

)FOL+BO.VMEFS XJOOBBSWFSLJF[JOH DPOUJOFOUJF WFSQMFFHLVOEJHF WBOȓIFUKBBS

ALTIJD IN DE BUURT VAKKUNDIG BETROKKEN

November 2014 – Op vrijdag 14 november 2014 woonden ruim 150 Nederlandse continentieverpleegkundigen de 13e verkiezing van de ‘Continentieverpleegkundige van het jaar’ bij. Urologen en verpleegkundigen zijn gedurende het jaar in de gelegenheid gesteld om verpleegkundigen die werkzaam zijn in de continentiezorg voor te dragen. Uit deze voordrachten heeft de vakjury, o.l.v. dr. J. Heesakkers, als uroloog verbonden aan het UMC St. Radboud, de winnaar gekozen. De continentieverpleegkundige van het jaar 2014 is Henk-Jan Mulder geworden. Henk-Jan begon zijn carrière in 1985 in het Diaconessenhuis Groningen en is nu werkzaam als verpleegkundig specialist urologie bij het Martini Ziekenhuis. Voor Henk-Jan is deze titel en kroon op zijn werk. Als eerbetoon ontving hij van Wellspect HealthCare de bijbehorende ‘Gouden katheter’ en een cheque ter waarde van € 2.000,- ter besteding aan zorginhoudelijke en/of zorggerelateerde doelen.

Uw regionale medisch speciaalzaak op het gebied van

)PHF/PPE HogeNood is een applicatie voor op uw mobiele telefoon waarmee u het dichtstbijzijnde openbare toilet of semiopenbare toilet kunt vinden.

STOMA INCONTINENTIE DIABETES WOND

bettercare het gezonde alternatief

[email protected] • www.bettercare.nl 42


Goed, beter, best... Absorin Comfort De juiste incontinentiematerialen maken veel verschil. Wij beseffen dat als geen ander en zijn daarom continu op zoek naar verbetering. Met trots presenteren wij daarom Absorin Comfort: dé nieuwe lijn op continentiegebied. De producten zijn samengebracht in een compleet assortiment met een duidelijk dagen nachtsysteem. Het verbeterde absorptievermogen maakt Absorin Comfort betrouwbaarder dan ooit.

Nieuw!

www.absorincomfort.nl Absorin Comfort is een merk van Medeco B.V.

Verzorgend Wassen met WASHandJOY

Net zo schoon en fris, veel beter voor mijn huid

Comfortabel, schoon & hygiënisch Nu ook voor verzorging thuis of in het verzorgingshuis

Verkrijgbaar bij de apotheek Door reinigende en verzorgende lotion, net zo schoon & fris en beter voor de huid Minder belastend voor gebruiker én verzorger Bespaart tijd én wasgoed Ideaal voor mensen die minder mobiel zijn, pijn hebben of op bed verzorgd worden Gratis proefverpakking ontvangen? Mail [email protected] o.v.v. proefverpakking WASHandJOY ‘Conti-Nu’.

In plaat van was s s met wat en er & zeep

cauda spreekuur. Overleg continentieverpleegkundigen Revalidatie Elske Compagnie over haar leven met MS

Recommend Documents