Jaargang 2 nummer 4
December 2010
We
CAPPO NICOLAE En illic vaporans ex Hispania Vehens Nicolaum stantem in prora Equus eius albus lascive exsultat Vexillum iam flavum vento fluitat Servus Petrus niger ridens exclamat Impigro ille bona, pravo virgam dat Sancte Nicolae, preces exaudi Noli domum meam clam praetervehi Als je denkt: wat is dat voor een vreemde tekst, dan heb je een beetje gelijk, maar ook weer niet. Want de kans is groot dat je deze woorden de afgelopen weken al dikwijls gehoord hebt. Maar ik geef toe: in het Nederlands, niet in het Latijn. De tekst hierboven is de Latijnse vertaling van een heel bekend Sinterklaaslied, Zie ginds komt de stoomboot. Ook het volgende liedje:
Cappo Nicolae Oro, quiddam iace Mihi in caligulas Ago tibi gratias Dit lied mag een echte klassieker genoemd worden. Heb je al ontdekt welk liedje? Een kleine hint: het woord ‘caligula’ in de 3de regel. Dat betekent laarsje in het Latijn* … *) Noot: je kent het woord caligula waarschijnlijk alleen als de naam van een wrede keizer uit de Romeinse keizertijd. Dat heb je goed gezien: keizer Caligula heette dus eigenlijk keizer Laarsje. Hoe kwam hij aan die merkwaardige naam? Als klein jongetje werd hij door zijn vader meegenomen naar de legerkampen van zijn soldaten. De ruwe soldaten, die soms jaren van huis en haard waren, waren dol op de schattige kleuter. Ze maakten kleine leren soldatenlaarsjes voor hem en noemden hem dus ‘Caligula’, ‘soldatenlaarsje’. Jammer genoeg bleef Caligula geen schattige kleuter. Tijdens zijn keizerschap werd hij langzaam krankzinnig en voerde een wreed en onberekenbaar schrikbewind. Caligula werd uiteindelijk vermoord door zijn eigen soldaten… Cecile Barnard
NOVITATES PARENTIBUS
Pagina 2
De Sint zoals hij op dit moment in de bioscoop rondwaart...
De geschiedenis van Sint Nicolaas In de vierde eeuw na Christus was Sint Nicolaas (in de Nederlandse volksmond "Sinterklaas") de bisschop van Myra, een plaatsje in het huidige Turkije. Volgens de legende heeft hij zijn dorp gered van een ernstige hongersnood. Het verhaal gaat ook dat hij drie overleden kinderen weer tot leven heeft gewekt, en geschenken en bruidsschatten aan arme meisjes heeft gegeven. Sommige bronnen vermelden dat hij overleed op 6 december in het jaar 343. In het jaar 1087 werd zijn stoffelijk overschot naar Bari in Italië verhuisd. De Nederlandse traditie Het is niet duidelijk waarom hij, volgens de Nederlandse traditie, uit Spanje komt. Misschien heeft het te maken met het feit dat Sint Nicolaas de beschermheer van de scheepvaarders was. In de 17e eeuw was Holland namelijk bekend om zijn scheepvaart. Misschien dat door het contact met Spaanse scheepvaarders deze traditie is begonnen. Dit kan ook het feit verklaren waarom Sint Nicolaas geholpen wordt door Zwarte Pieten; de Moren overheersten in Spanje gedurende enkele eeuwen tot omstreeks 1500. Een andere, meer populaire, verklaring dat de Pieten zwart zijn, is het feit dat zij zich vaak in schoorstenen begeven en dat ze zich daarna niet schoonmaken. Zijn beroemde giften aan arme meisjes heeft geleid tot de traditie van het geven van cadeautjes aan kinderen op de vooravond van zijn sterfdag, dwz op 5 december, nu zijn feestdag. De helpers van Sint Nicolaas de overwinning van het kwaad zien. Samen met zijn Pieten brengt Sint Nicolaas een bezoek aan de kinderen; de stoute kinderen worden gestraft, terwijl de lieve kinderen worden beloond.
NOVITATES PARENTIBUS
Pagina 3
Het ergste wat je kan overkomen is meegenomen worden in de zak van Zwarte Piet; dezelfde zak waaruit de lieve kinderen snoepjes (o.a. pepernoten, taaitaai en schuimpjes) en cadeautjes krijgen. Een minder grote straf (maar niettemin vervelend) is een pak slaag krijgen met de roe[de] (een bosje takken). Tegenwoordig zijn er gelukkig nog maar weinig stoute kinderen... Een paar weken voor 5 december komt de Sint met een boot vol cadeautjes naar Nederland. De kinderen mogen hun schoen zetten en ‘s nachts doen de Sint, rijdend op zijn schimmel, en de klauterende Pieten daar presentjes in. Na de viering van Sinterklaasavond op 5 december vertrekt hij weer stilletjes naar Spanje…. Ardy Biemans
PROVERBIA LATINA Saepe satius fuit dissimulare quam ulcisci Het is vaak beter een belediging te negeren, dan deze te wreken
SENECA (vgl Sen., De Ira II,32)
NOVITATES PARENTIBUS
Pagina 4
WOORDENBOEK LATIJN KOPEN, WAAROM?? Beste leerlingen van G4, G5 en G6 en hun ouders/verzorgers: Hiernaast zien jullie de nieuwste versie van het woordenboek Latijn-Nederlands. Dit woordenboek – op school hebben we de groene versie, die is hetzelfde maar dan één druk ouder – is het woordenboek dat gebruikt wordt bij het eindexamen Latijn. Opzoekvaardigheid is van groot belang bij het maken van het examen. Onderzoek heeft uitgewezen dat het opzoeken van 1 woordje gemiddeld 40 seconden duurt. 15 Latijnse woorden opzoeken kost dus minimaal 6 minuten kostbare tijd. En vertalen van Latijn naar Nederlands is sowieso een tijdrovende klus! Het is belangrijk dat onze (toekomstige) eindexamenkandidaten thuis kunnen oefenen met opzoeken. Want heb je eenmaal het juiste woord gevonden in het woordenboek, dan staat er nog een heleboel informatie bij. Om te beginnen kan een werkwoord wel 5 of 6 betekenissen hebben, welke moet je dan gebruiken? Welke afkortingen worden gebruikt, welke grammatica kun je opzoeken in de appendix achter in het boek, hoe weet je welke vertaling je moet kiezen? Oefenen dus! Dat doen we natuurlijk ook al op school, maar ja, het kan nooit genoeg zijn J. In januari komt het tweede Schoolexamen eraan, de proefvertaling. Het woordenboek kost 49,50 euro (nieuwprijs) en er zit een cd-rom bij. Die cd-rom hebben de meeste van onze leerlingen thuis geïnstalleerd op hun eigen computer, maar je moet kunnen oefenen met de papieren versie, het echte boek dus. Vijftig euro is een heleboel geld, dat begrijpen we. Maar gelukkig worden er regelmatig tweedehands woordenboeken aangeboden op het internet, voor veel minder geld. Het is echt de moeite waard om zelf een woordenboek te kopen. Trouwens, als je je eindexamen achter de rug hebt en je diploma is binnen, zou je het woordenboek ook weer kunnen doorverkopen aan nieuwe gymnasiasten bij ons op school, of via Marktplaats.nl. Dus als je de Sint nog tegenkomt deze maand, of de Kerstman…! Cecile Barnard
NOVITATES PARENTIBUS
Pagina 5
Onze toekomst, Aboutaleb ... 22 november 2010 Maandag 22 november 2010 bezocht Rotterdams burgemeester Ahmed Aboutaleb het Gymnasium Sint-Montfort. Na een rondleiding door Daniëlle werd hij ontvangen door G1a in lokaal 007 en G2a in lokaal 008. Kwint en Kübilay gaven de burgervader namens G3a een rondleiding langs alle “papieren materiaal”. Een prachtige reportage is te vinden op www.gymnasiumsintmontfort.nl onder “nieuws” van de hand van Arno Havermans (tekst en foto’s). Nog niet gelezen en gezien??? Absoluut gaan kijken!!! (AWJB) PS Tot ongenoegen van Jari (G2a) en anderen maakte de burgemeester grapjes over het feit dat het met Feyenoord op het moment niet zo goed gaat. Laten we de Proverbia Latina (blz 3) maar in gedachten houden, Jari!
Melissa Elke leerling heeft een droom, een toekomst, die hij of zij wil bereiken. Het Gymnasium Sint - Montfort helpt ons daarbij. Door de vaste opleiding en de keuzevakken Chinees vanaf het 1e jaar en Cambridge Engels, dans en theater vanaf het 2e jaar kan elke leerling zijn of haar passie uitbreiden en er later profijt van hebben. Dit is onze toekomst: alle verhaaltjes op de tekening Alyssa Zoals jullie zien zijn deze dingen moeilijk te bereiken, maar met behulp van het Gymnasium Sint - Montfort zal dit zeker lukken. Het leuke is dat we naast de vaste lessen ook vaak naar leuke maar leerzame dingen toegaan. Dit kan sommige inspireren om er in de toekomst wat mee te doen. Daarom is het Gymnasium Sint - Montfort de ideale school om je toekomst uit te breiden maar ook een school waar je veel leert en waar het heel gezellig is.
NOVITATES PARENTIBUS
Pagina 6
Kerstpakketjes voor het Sophia Kinderziekenhuis Komende week gaan de leerlingen van klas 1 weer ijverig aan de slag met het maken van kerstpakketjes. Dit jaar zijn deze bestemd voor zieke kinderen in het Sophia Kinderziekenhuis. Een bestemming die bij de eersteklassers blijkbaar tot de verbeelding spreekt. Er wordt al druk geïnventariseerd: wie neemt wat mee, welk thema krijgt het pakket, hoe maken we er een feestelijk pakket van, voor welke leeftijd is het bestemd? Allemaal vragen die door lokaal 007 spoken. Als de pakketjes klaar zijn mag er een enkeling mee om de kerstattenties, ergens medio december, ter plekke uit te delen. Een bijzondere ervaring belooft dat te worden. Nanda van Lent
Ook dit jaar blijkt het GSM weer te bulken van het voetbaltalent! Na een enthousiaste eerste ronde, waaraan het merendeel(!) van onze verse lichting gymnasiasten deel nam, mochten drie van onze toppers door naar de volgende ronde. Vincent, Melissa en Daisy waren de gelukkigen. Althans, dat dachten ze aanvankelijk nog... De bewuste donderdagochtend dat de drie voetballertjes zich in hun sportieve (maar daarom niet minder modieus!) outfit hezen, was het namelijk een gure herfstdag. Koud, winderig en regenachtig. Eigenlijk was het niet te doen. Met een verbeten gezicht werd er gevoetbald. Fantastisch om te horen dat onze eigen Daisy zich naar ronde drie wist te wurmen. En niet voor niets, want ook deze testronde heeft zij intussen glansrijk doorlopen. Gefeliciteerd, Daisy! Een avontuur dat nog niet is afgelopen, in februari krijgt dit verhaal een vervolg… Nanda van Lent
NOVITATES PARENTIBUS
Pagina 7
Pagina 8
NOVITATES PARENTIBUS
Nuntii Breves (Korte Berichten)
Griekse Vaaskunst
1-12 TRAXX toneel WEER-ZIN voor G3a 3-12 Sinterklaasviering G1a 17-12 Kerstviering G1a (8.30-10.30u), de activiteit voor G2a en G3a wordt nader bepaald.
In het nieuwe jaar krijgen de leerlingen van G1a een vakoverstijgend project van Geschiedenis & de Kunstvakken over de vaaskunst van de Oude Grieken. Hierover méér in de NP van januari 2011!!!
5-1-2011 lunch voor alle leerlingen aangeboden door de oudercommissie 13-1-2011 Talentenjacht voor de onderbouw 27-1-2011 Schoolfeest
COLOFON Novitates Parentibus is een maandelijkse uitgave van het Gymnasium Sint-Montfort. Gymnasium Sint-Montfort
REDACTIE
Montessoriweg 55
Cecile Barnard
3083 AN Rotterdam
Ardy Biemans
010—485 52 77
Nanda van Lent Annelie Volgers
© december 2010 GSM
www.gymnasiumsintmontfort.nl
