Nieuwsbrief van de Jaargang 2 - Nummer 4 - December 2009

Nieuwsbrief van de

Jaargang 2 - Nummer 4 - December 2009

INHOUD

1

Editoriaal

2

Excursiekalender

2

Educatieve bijeenkomsten

5

Het Lila plooirokje - Plooirokjes bekennen kleur

G. Tilkin

7

Egelzwammetjes te Diest

R. De Ceuster

10

Cursief

G. Buelens

11

Ruwe aardster te Herent

G. Buelens

14

Enkele bijzondere vondsten in een ongewoon droge periode

A. de Haan

16

Vlaamse Mycologendag 2010 te Gent

17

KVMV-vierdaagse 2010 te Dworp

17

ANKONA-ontmoetingsdag

18

Verslag KVMV-uitstap Olens Broek

20

Afdelingsnieuws AMK

21

Afdelingsnieuws ZWAM

21

Bib-nieuws

P. Holemans e.a.

23

Nieuwtjes uit de recente tijdschriften

R. Steeman/W. Veraghtert

B. Declercq

L. Deceuninck

1

Editoriaal

Jaargang 2, nummer 4 December 2009

NIEUWSBRIEF VAN DE KONINKLIJKE VLAAMSE MYCOLOGISCHE VERENIGING

Geachte leden, De natuur slaat nooit zonder ook te zalven. Dit stond te lezen in het editoriaal van vorig nummer. En zie, na een ongewoon droge zomer en herfstaanvang, waarbij de zwammen bij wijze van spreken op één hand te tellen waren, breide de natuur er een uitzonderlijk zachte en vochtige late herfst aan waarbij zwammen bij bosjes nog uit het vallend loof te voorschijn kwamen. Maar ook de voorbije droge periode gaf aanleiding tot interessante vondsten. We gaan hier verder in dit tijdschrift nader op in. Inmiddels blijft het brandplekkenproject voor verrassingen zorgen. Opnieuw werd een tot voorheen in ons landje onbekende ascomyceet waargenomen, die deze keer Octospora bridei heet. We zijn ervan overtuigd dat de brandplekken in Vlaanderen nog veel meer zeldzame taxa herbergen en dat een volgehouden inspanning vroeg of laat beloond wordt. Het mycologisch herfstweekend was een succes. Na de prachtaccomodatie van vorige jaren was het voor dit jaar even afwachten, maar de midden in de natuurgebieden gelegen J-club in De Panne was een meevaller. Vooral de combinatie mycologiezaalzithoek-bar-projectiezaal bleek een voltreffer te zijn. Niettegenstaande het gebrek aan neerslag in de voorafgaande weken, viel de oogst toch mee zodat alle deelnemers aan hun trekken konden komen. Nogmaals dank aan hen die voor deze realisatie instonden. Voor de komende jaren wil het bestuur op een meer systematische manier aan projecten werken. Hierdoor hopen we enerzijds de broodnodige subsidies veilig te kunnen stellen, maar anderzijds ook onze hobby op een meer zinvolle manier uit te oefenen. Het bestuur is ook de mening toegedaan dat we het bezoek van een grotere variatie aan biotopen, nog meer gespreid over het volledige kalenderjaar waar zinvol,

Sporen

moeten nastreven, eerder dan onze lievelingsbiotopen verder uit te kammen. Dit lijkt

2009/4

ons de beste benadering in ons streven naar kennis omtrent het voorkomen en de verspreiding van zwammen en is een stap in de goede richting met betrekking tot latere eventuele karteringsprojecten. Niettegenstaande het winterseizoen voor de deur staat, zijn er nog heel wat activiteiten gepland, zoals je verder in dit tijdschrift kan nalezen. We rekenen, zoals steeds, op jullie talrijke en enthousiaste aanwezigheid. Verder wens ik jullie een sfeervol eindejaar. Bernard Declercq voorzitter KVMV

Sporen

2

D = dagexcursie, V = voormiddag, N = namiddag Voor AMK is het uur van samenkomst steeds 9.45 uur, vertrek om 10 uur, tenzij anders vermeld! Deelname aan een activiteit geschiedt op eigen verantwoordelijkheid. De aangeduide reisweg geldt bij vertrek vanuit Antwerpen. Enkel deelnemen aan de namiddagexcursie is mogelijk na afspraak met de contactpersoon. Voor OVMW is het uur van samenkomst bij excursies steeds 9.30 uur, tenzij anders vermeld! Voor ZWAM is de afspraak ter plaatse telkens 9.30 uur (D) of 14.00 uur (N).

Weekexcursies van de AMK-Werkgroep Mycologie Om de twee weken gaat de werkgroep op excursie, telkens op donderdagvoormiddag. De leden worden per mail, of telefonisch op vraag, verwittigd van de excursieplaatsen. Geïnteresseerden kunnen contact opnemen met Lieve Deceuninck: 03/455 01 27 of [email protected]. (uitleg werking: zie Sporen nr. 1-2)

Reeds door de afdelingen vastgelegde excursies tot eind maart 14.00 u. op de parking aan het Kasteel van Bokrijk, Genk (tegenover het Koetshuis). Contact: Jos Tuerlinckx (089/35 10 79)

zondag 17-01-2010 - ZWAM (N) Meerdaalbos, Bierbeek. Afspraak parking begin Kromme Dreef. Komende uit de richting Leuven via de Naamsesteenweg, bij het uitkomen van het ecoduct, eerste afslag rechts. Parking na 100 meter. Wintersoorten met nieuwjaarsgroet. Info: Georges Buelens (0471/20 50 14)

zondag 06-03-2010 - ZWAM Algemene vergadering te Boutersem. Welkom vanaf 12.30 u. in “Buitenverwachting” Pastoriestraat 92. Vooraf inschrijven is noodzakelijk. Zie aankondiging in dit nummer op p. 21.

zondag 24-01-2010 - Mycolim (N) Provinciaal domein Bokrijk, Genk. Samenkomst om

⊳

De bijeenkomsten in Gent gaan door om 10.00 u. in het Laboratorium Plantkunde van de Universiteit Gent, K.L. Ledeganckstraat 35, 2e verdieping. Ingang gemakkelijkst via de plantentuin. De bijeenkomsten in Antwerpen gaan door in de Bioruimte van de UA, Groenenborgerlaan 171 te 2020

Sporen

2009/4

3

Antwerpen; aanvang telkens om 20.00 uur, tenzij anders vermeld. Vóór iedere vergadering (behalve bestuurlijke vergaderingen) is er vanaf 19.30 uur gelegenheid om boeken uit de bibliotheek te ontlenen. Het opstellen van de microscopen voor praktijklessen en mycologische werkgroepavonden wordt bij voorkeur vóór 20 uur gedaan zodat de sessies vlot kunnen beginnen. De bib is steeds gesloten de 4e dinsdag van de maand. De ZWAM-bijeenkomsten in Diest gaan door van 19.30 u. tot 22.00 u. in het Natuurcentrum van Provinciaal domein Halve Maan, Omer Vanoudenhovelaan 48 te Diest.

Determinatieavond. Breng uw vondsten/exsiccaten mee en we determineren ze gezamenlijk.

dinsdag 05-01-2010 - AMK (Antwerpen) Nieuwjaarsreceptie (zie aankondiging in deze Sporen).

zaterdag 30-01-2010 - BRAKONA

zaterdag 09-01-2010 - OVMW (Gent)

Jaarlijkse studiedag van de Brabantse Koepel voor Natuurstudie in het Provinciehuis te Leuven, vanaf 9.30 u. Meer informatie op www.brakona.be.

Nieuwjaarsreceptie: overzicht van het seizoen 2009 door Peter Verstraeten; afwerking van de planning voor de excursies van 2010; suggesties door de leden.

dinsdag 12-01-2010 - AMK (Antwerpen)

maandag 01-02-2010 - ZWAM (Diest)

Determinatieavond. Thema: Russula, onder leiding van Guy Le Jeune. Vanavond komt de sectie Polychromae aan bod; deze bloemen onder de paddenstoelen tonen dat ze ook vanbinnen mooi zijn. (Er is ook mogelijkheid om andere vondsten te determineren met begeleiding).

Mycologische werkgroep. Breng uw vondsten mee en we proberen ze samen op naam te brengen.

dinsdag 02-02-2010 - AMK (Antwerpen) Open bibliotheekavond. Lucy De Nave leidt ons rond in de prachtige verzameling mycologische boeken en tijdschriften die onze vereniging rijk is. Dit is ook een uitstekende gelegenheid om eens te komen kijken welke tweedehandsboeken er te koop aangeboden worden.

zaterdag 16-01-2010 - Mycolim (Diepenbeek) Contactdag LIKONA. Provinciaal domein Bokrijk, Hangar 58, Genk. Aanvangsuur : 9 uur. Parkeren op de grote parking aan de Oude stad nabij de spoorweg. Programma en routebeschrijving vanaf 15 december op de website van Likona.

dinsdag 09-02-2010 - AMK (Antwerpen) Mycologische werkgroep: microscopische technieken; (uitzonderlijk) start om 19.30 u. Gelijktijdig hiermee houdt de redactieraad van Sporen haar vergadering.





dinsdag 19-01-2010 - AMK (Antwerpen) AMK-stuurgroep. Enkele van de agendapunten zijn: de bespreking van het brandplekkenproject en de invulling


van de educatieve avonden.

Jaarvergadering 2009-2010. Lieve Deceuninck geeft een overzicht van de voorbije activiteiten met foto’s van mycologen in actie en de planning voor 2010. Iedereen


2009/4

Sporen

4

we proberen ze samen op naam te brengen.

die foto’s heeft of een korte mededeling wenst te doen, gelieve contact op te nemen met Lieve Deceuninck ([email protected]).


Mycologische werkgroep: microscopische technieken. Uitzonderlijk start om 19.30 u.

zaterdag 20-02-2010 - OVMW (Gent) Presentatie asco’s door Bernard Declercq; merkwaardige vondsten.

zaterdag 20-03-2010 - KVMV (Gent)

Vlaamse Mycologendag; organisatie: OVMW. Zie aankondiging in dit nummer op p. 16.

dinsdag 23-02-2010 - KVMV (Antwerpen) KVMV-bestuursvergadering.



Laboulbeniales in de praktijk, met André De Kesel. Een tweede dinsdagavond over de Laboulbeniales (de eerste was in 2007). We herhalen de basics over de morfologie en de ecologie van deze insectparasitaire ascomyceten. Je krijgt een korte introductie over het verzamelen en zoeken naar geïnfecteerde insecten en hoe je ze zelf moet screenen en determineren. Deze keer gaat er heel wat tijd naar het afprepareren, bewaren en identificeren van Laboulbeniales. Er wordt gedemonstreerd en nadien mag je ook zelf een kans wagen. Iedereen welkom!!


dinsdag 02-03-2010 - AMK (Antwerpen) Determineren van Corticiaceae onder leiding van Karel Van de Put. Hij zet ons op de goede weg bij de determinatie van korsten. Als door extreme weersomstandigheden geen vers materiaal voorhanden is, dan wordt dit een determinatieavond met exsiccata van Agaricales.




Chris en Johan Paulussen-Janssens stellen vanavond een mooie reeks brandplekpaddenstoelen voor. Een lichtjes aangebrande presentatie om duimen en vingers af te likken.

dinsdag 30-03-2010 - AMK (Antwerpen) Bijzondere vondsten van 2009 met Wim Veraghtert. Kom meegenieten van deze reeks interessante en mooie paddenstoelen die vorig jaar hun kopjes hebben opgestoken.

maandag 15-03-2010 - ZWAM (Diest) Mycologische werkgroep. Breng uw vondsten mee en

Congres ‘Russulales’ Het Congres ‘RUSSULALES - 2010’ wordt georganiseerd door de ‘Association des Mycologues Francophones de Belgique’ (AMFB) te Massembre (België), van 7 tot 12 september 2010. De tweede nieuwsbrief hierover is zojuist verschenen. Deze bevat met name het gedetailleerd wetenschappelijk programma en informatie over de verschillende aanreismogelijkheden naar de congresplaats. De nieuwsbrief, evenals het inschrijvingsformulier, zijn beschikbaar op volgende URL : http://www.amfb.eu/russulales-2010.htm

Sporen

2009/4

5

Het Lila plooirokje - Coprinus lilatinctus Bender & Uljé Plooirokjes bekennen kleur Gut Tilkin - [email protected]

Op 29 augustus 2009 stond de Kevie te Tongeren

heid van velum op de hoed, het voorkomen van

op de Mycolim-agenda. Dit reservaat had in het

een intenser gekleurd centraal schijfje dat vrij staat

verleden al voor heel wat mooie vondsten gezorgd

van de lamellen en de gelijkenis met een geplooid

en ook deze keer lagen de verwachtingen hoog,

rokje. Het voordeel bij het determineren van plooi-

ondanks de eerder droge periode. Het pad langs de

rokjes is dat de lamellen niet vervloeien en dat je

oude spoorlijn, vroeger moeilijk begaanbaar om-

ze dus niet onmiddellijk na een excursie microscopisch moet onderzoeken. Een ander voordeel is dat het soortenaanbod binnen die groep relatief klein is en dat ze ook via de sporen nog te determineren zijn. ’s Anderendaags was er dan tijd voor het microscopisch onderzoek. Een preparaat van de hoedhuid zorgde al onmiddellijk voor een verrassing. Bijna alle sferopedunculate hoedhuidcellen waren gevuld met een gelige, korrelige substantie (foto 1).

Foto 1: hoedhuidcellen met inhoud

Onderzoek van de lamelrand lukte niet meer, maar de zijkant van de lamellen leverde ook een aardig

wille van de zware lemige modder, was nu bedekt

plaatje op. In de basidiën/basidiolen was die gele

met een dikke laag snipperhout. Op het pad zelf vonden we al vlug heel wat exemplaren van de Geaderde leemhoed (Agrocybe rivulosa), het Hazenpootje (Coprinus lagopus) en de Fluweelhertenzwam (Pluteus podospileus). Vlak naast het pad onder aan de helling van de spoorwegberm stond een gesloten plooirokje met een bleek grijsroze kleur, tussen hennepnetels en andere ruigtevegetatie. Van deze groep binnen het genus Coprinus had ik vroeger al regelmatig exemplaren meegenomen. Op het terrein zijn plooirokjes te onderscheiden

Foto 2: bovenzicht op basidiën en pseudoparafysen

van andere kleine inktzwammen door de afwezig-

2009/4

Sporen

6

inhoud eveneens aanwezig, terwijl de pseudoparafysen, die als bloemblaadjes rond de basidiën stonden, die korreling niet vertoonden (foto 2). De sporen waren donker bruinrood van kleur, 5- of 6hoekig tot hartvormig in vooraanzicht en afgeplat. Ze hadden een afgeronde top, een excentrische kiemporie en een apicale papil (foto 3) en volgende sporenmaten: 9,2-12 × 9,2-10 × 6,2-7,5 µm. Met de sleutel van Uljé uit FAN 6 kwam ik vlot uit

Foto 3: sporen in vooraanzicht

bij Coprinus lilatinctus, het Lila plooirokje. Volgens de beschrijving van de soort zouden heel wat

geregistreerd geworden.

soorten cellen deze gekorrelde inhoud, vermoede-

Jammer genoeg had ik geen foto van deze zeldza-

lijk oliedruppeltjes, bevatten.

me vondst. Dus terug naar de Kevie, waar als ge-

En inderdaad, ook de cellen van het steeloppervlak

volg van de droogte geen enkele Coprinus op of

vertoonden deze insluitingen.

naast het pad te vinden was. In de week die volgde, regende het gelukkig een beetje en enkele dagen na

Een blik in de Standaardlijst bracht me nog even

zo’n buitje had ik meer succes.

aan het twijfelen: geen vermelding van Coprinus

Langs hetzelfde pad op ongeveer dezelfde plaats

lilatinctus en dus een nieuwe soort voor Vlaande-

Foto 4: Coprinus lilatinctus - Lila plooirokje

Foto 5: C. lilatinctus - opengeplooid

ren. Een telefoon naar Jos Volders en het doorstu-

stonden enkele gesloten plooirokjes met een rozig

ren van de microscopiegegevens en -foto’s zorgden

schijfje bovenaan (foto 4). Wat verder vond ik een

voor een bevestiging van de determinatie. Deze

klein opengeplooid exemplaar, mooi radiair ge-

soort was trouwens door hem al gevonden in 1993

groefd (foto 5).

in het Rivierenhof te Antwerpen, maar is toen niet

De gesloten hoedjes hadden een hoogte van 8-12

Sporen

2009/4

7

mm en een breedte van 9-11 mm, heel wat kleiner

fen op paden met houtsnippers op zwaardere gron-

dus dan de afmetingen opgegeven in FAN 6. Het

den.

opengeplooide exemplaar was 11 mm breed en 10

Ondertussen gaf Jos Volders voor de afdelingen

mm hoog. De dunne, bleek doorzichtige steeltjes

ZWAM en AMK een boeiende voordracht over het

waren aan de basis wat verdikt en hadden daar een

genus Coprinus en de subsectie Glabri in het bij-

duidelijk roze zweem. Hun lengte varieerde van 50

zonder. Hierdoor kon ik een aantal microscopische

tot 75 mm en de breedte van 1,5 tot 2 mm aan de

beelden beter interpreteren. Na zijn enthousiaste

top en 2 tot 3 mm aan de basis. Voor alle zekerheid

oproep zullen de plooirokjes volgend jaar zeker in

werden ze opnieuw microscopisch nagekeken,

de mode zijn in mycologisch Vlaanderen en zal de

want met die plooirokjes weet je maar nooit. Eén

nieuwe lilakleur niet ontbreken in het aanbod.

blik op de hoedhuid en de sporen volstond voor de determinatie. Waarschijnlijk is de soort tot nog toe over het

Literatuur

hoofd gezien want tijdens een donderdagexcursie

Knudsen, H. & Vesterholt, J. (eds) (2008). Funga Nordica. Kopenhagen, Nordsvamp, 965 p.

op 22 oktober in Lanaken (Lepelvorm) trof ik ze opnieuw aan in de randvegetatie van een verstoord

Uljé, C.B. (2005). Coprinus Pers. In: Noordeloos, M.E.,

pad langs een camping. Ook in Nederland wordt de

Kuyper, Th.W. en Vellinga, E.C. (red.), Flora agarici-

soort als zeldzaam genoteerd en vooral aangetrof-

na neerlandica 6: 22-109. Boca Raton.

Egelzwammetjes (Phaeomarasmius erinaceus) te Diest Robert De Ceuster - [email protected]

Tijdens de wekelijkse inventarisatiewandelingen op dinsdag in en rond het provinciaal domein “Halve Maan” te Diest werd het Egelzwammetje gevonden. Voor de meesten onder ons was dat een eerste kennismaking met een soort die grootte en standplaats niet mee heeft om op te vallen.

Op 2 juni 2009 waren 4 mensen van Team Leuven

onmiddellijk als het Egelzwammetje, Phaeomaras-

in het Webbekomsbroek aan het inventariseren. Bij

mius erinaceus (Pers.) Scherff. ex Romagn.. Enkel

het meest zuidelijke deel van wat men het binnen-

Jos had die soort ooit al gezien! Dit is niet verwon-

bekken (overstromingsgebied) noemt, vond Eddie

derlijk, gezien het zwammetje zo klein is, bruin

Lavreys een klein bruin zwammetje op de dorre

van kleur en bovendien hoog op de takken van een

takken van een wilg. Jos Monnens herkende het

boom groeit. De ogen van een amateurmycoloog

2009/4

Sporen

8

ben toen zelfs een trapladder meegenomen om de mooiste zwammetjes, die te hoog stonden, te kunnen fotograferen. Niets is te gek voor mycologen! Nadien hebben wij natuurlijk met meer aandacht naar wilgen met dorre takken gekeken, maar we hebben geen Egelzwammetjes meer gevonden. Enkele weken later kreeg ik dan de mededeling van Eddie dat Lieve Deceuninck samen met hem het EgelzwamMycologen in actie! (J. Van Roy)

metje eveneens gevonden had tijdens een AMK-wandeling in het Grootenbos in Gierle.

speuren meestal de bodem af en kijken zelden omhoog. Alhoewel het al een paar dagen droog weer

Voorkomen

was en de meeste zwammetjes er een beetje verAlleen of in groepjes op afgestorven, hangende of

droogd bij stonden, bleken er toch nog een paar

liggende takken van wilg of berk. In de zomer.

mooie exemplaren op deze boom te ontdekken. Daarvan werden door Jos Van Roy enkele mooie

Beschrijving

foto’s gemaakt.

In de populaire determinatiewerken wordt het

Op een paar meter afstand bevonden zich nog 2

Egelzwammetje zeer weinig of helemaal niet ver-

andere wilgen met verdorde afgestorven takken en

meld. Alleen in Breitenbach (Band 5) staat er als

ook daarop stonden weer vele Egelzwammetjes. Deze vondst was wel de mooiste van die dag. Zelf ben ik een week later, na overvloedige regen, terug gaan kijken en als bij wonder stonden er nu enkele honderden exemplaren in volle glorie op de drie wilgen. Er was er zelfs eentje bij met een diameter van 1,5 cm. Dit werd gemeld aan de collega’s zodat ook zij de mogelijkheid kregen om dit mooie zwammetje te zien. De vrijdag erna zijn Phaeomarasmius erinaceus - Egelzwammetje (J. Van Roy)

we dan opnieuw gaan kijken. We heb-

Sporen

2009/4

9

allerlaatste soort een foto met beschrijving. Vrij

soïed tot amandelvormig, lichtgeel. Sporee rood-

vertaald wordt hier het volgende vermeld.

bruin.

Hoed 5-10(15) mm, jong halfbolvormig, later con-

Afbeelding: Breitenbach, Band 5 (2000): 331.

vex tot vlak met naar onder gebogen rand; opper-

Verspreiding in Vlaanderen

vlakte vezelig geschubd. Lamellen jong crèmebeige, daarna toenemend roodachtig bruin, breed

Zoals we kunnen zien op het verspreidingskaartje,

aangehecht; snede glad tot fijn gekarteld, plaatse-

is het Egelzwammetje nauwelijks te vinden in

lijk witachtig. Steel 4-10 mm × 1-1,5 mm, cilin-

West- en Oost-Vlaanderen en in Vlaams-Brabant

drisch, naar de basis toe verbreed, vast en hol, bo-

slechts in 2 uurhokken tussen 1980 en 1990 en in

venaan de top wit berijpt, daaronder tot aan de ba-

slechts één uurhok sinds 1991!

sis roodbruin en dicht met scherpe vezelige schubjes bezet. Vlees lichtbruin, dunvlezig, reukloos;

Literatuur

smaak mild. Droge vruchtlichamen leven bij voch-

Breitenbach, J. & Kränzlin, F. (2000). Pilze der Schweiz

tigheid terug op. Sporen 9-13 × 6,5-9 µm, ellip-

(Band 5). Blätterpilze 3.Teil, 330-331.

Reagentia voor KVMV-leden Sinds kort zijn de belangrijkste reagentia, gebruikt bij de determinatie van zwammen, opnieuw verkrijgbaar tijdens de AMK-dinsdagavondactiviteiten in de bioruimte van de UA te Antwerpen. Praktische info kan je steeds bekomen bij Flory de Haan, 03 666 91 34 of [email protected].

2009/4

Sporen

10

Gezwans noch gezwam...

Paddenstoelen en lange warme zomers Een mens “met zwammen in het bloed” kijkt er naar uit: het paddenstoelenseizoen. Tenminste, voor zover dat bestaat, want een doorgewinterd mycoloog is wel het ganse jaar rond bezig met paddenstoelen. De voorbije zomer was lang, warm en vooral erg droog. Dan begint een mens al te denken dat het best eens zou onweren met de nodige neerslag, want dat is immers in het belang van de ontwikkeling van fungi. Nu ja, de regen komt niet op bestelling en een regendans schijnt ook al niet meer te helpen. Dus afwachten is de boodschap. De excursiekalender is lang geleden opgemaakt en natuurlijk met de meest optimistische gedachten in het hoofd. Maar wat doe je als het niet wil regenen? De wandeling laten doorgaan en klagen, zeker? Wat blijkt nu heel vaak het geval te zijn? Menig paddenstoelenkenner heeft het al over zijn, of haar, lippen laten vloeien: “Speciale soorten dit jaar, vind je niet?” Of het wat met die droogte te maken heeft? Wie zal het zeggen, hoe kom je aan gegevens of statistieken om één en ander te weerleggen of te bevestigen? En toch, je hoort het vaker dan je zou verwachten: “weer een zeldzame soort gevonden!” Het kan toch geen toeval meer zijn. Een normaal mens zou bij zoiets de gedachtenstroom zijn gang laten gaan… Evenwel, bewijzen zijn er niet. Het zou wel eens kunnen:

> dat juist zeldzame paddenstoelen worden waargenomen die met een lange droge zomer hun voordeel doen en juist dán vruchtlichamen gaan vormen;

> dat die paddenstoelen misschien een meer mediterraan klimaat verkiezen maar hier toevallig zijn terechtgekomen en het dáárom juist goed doen bij langere droogteperioden;

> dat het minder uitgroeien van concurrerende zwamvlokken, deze soorten meer kansen biedt; > dat er hopeloos gezocht wordt en daarom juist deze soorten nu opvallen. Zoveel keer …. “het zou wel eens kunnen dat …” Neem nu die ene vondst van de Ruwe aardster te Herent, niet alledaags, dat is zeker, en enkel mogelijk bij iemand met een neus voor zwammen die op het juiste moment op de juiste plaats kwam. De Knolzwavelkop te Geetbets, in een kurkdroog domein, op een (te warme) dag waarop er amper iets te vinden was (een derde vondst voor Vlaanderen). De Heideaardster te Pellenberg, toevallig gevonden in een biotoop dat reeds vroeger in de belangstelling stond. De Gelobde pruikzwam te Diest, ontdekt door regelmatig een gebied te bewandelen voor inventarisatie, wat

Sporen

2009/4

11

de kans op dergelijke waarnemingen vergroot. Het waarom zullen we nooit achterhalen; de natuur geeft niet alle geheimen prijs. Misschien komt het eenvoudig omdat de echte paddenstoelenliefhebber extra inspanningen doet en vurig hoopt op een mooie afsluiter van een tot dan toe mager seizoen... Georges Buelens

Ruwe aardster te Herent Georges Buelens - [email protected] Niels Ryckeboer - [email protected]

De waarneming van Ruwe aardster (Geastrum campestre Morgan) te Herent is de vierde waarneming voor ons land en de eerste voor Vlaams-Brabant. In deze bijdrage vragen we aandacht voor een bijzonder biotoop onder coniferen.

Het was namelijk bij een rij van dergelijke bomen,

Weer een nieuwe soort

nu ja, doorgeschoten haag zeg maar, dat hij enkele

Een telefoontje van Niels Ryckeboer is altijd wel

jaren geleden te Lubbeek de Bloemaardster (Geas-

speciaal. Dit keer werd er direct met de deur in

trum floriforme) heeft gevonden (zie de bijdrage in

huis gevallen: “Georges, ik heb een nieuwe aard-

Sporen nr. 1 van 2008). De Bloemaardster werd er

ster gevonden, de Ruwe aardster, denk ik. Allé, ik

vergezeld van enkele Baretaardsterren (Geastrum

ben zeker, maar moet het nog eens nakijken; het

striatum) en later vond hij er nog de Gewimperde

bolleke is toch ruw”.

aardster (Geastrum fimbriatum). Die grote conifeNiels was genodigde op een feestje met een niet

ren trokken hem ook hier aan; je weet maar nooit!

alledaagse locatie: een nonnenklooster te Herent. Geluk: speurneuzen voorbehouden

Daar loop je normaal gesproken niet zo in en uit. Maar goed dat hij er was, want een echte speurneus

Stond onder zulk een conifeer toch wel iets dat op

als Niels hou je bij goed weer niet binnen. Zeker

een aardsterretje leek zeker! Aanvankelijk dacht hij

niet op een locatie als dit: een oud park met ver-

aan Baretaardster, maar dat plaatje leek toch niet

schillende, fantastisch uitgegroeide oude bomen,

helemaal te kloppen.

van platanen over linden en kastanjes tot coniferen.

Omdat Niels in het bezit is van het boekje “De

Het waren de coniferen die ditmaal voor een ver-

aardsterren van Nederland en België” van Jalink,

rassing zorgden.

was het maar even wachten tot hij thuis was om

2009/4

Sporen

12

zekerheid te krijgen. Met het boekje in de hand

De groeiplaats te Herent onder een vrij oude coni-

kwam hij bij de Ruwe aardster terecht. Maar een

feer kan worden bestempeld als: zuur, droog, zan-

soort die je voor het eerst ziet, blijft altijd een

dig, humusarm, beschut en warm. Kan het nog toe-

beetje een vraagteken zolang je er met niemand

val zijn dat twee jaar na elkaar door dezelfde pad-

over hebt kunnen spreken. De vraag bij Niels was

denstoelenliefhebber en telkens onder coniferen,

dan ook: “hoe ruw is ruw voor dat bolletje?” Toen

zulke zeldzame soorten aardsterren werden gevon-

hij me enkele dagen later de exemplaren kon be-

den? Ieder van ons kent wel de bodem onder een

zorgen voor een goede foto, was alle twijfel al lang

rij oude coniferen maar er wordt onvoldoende naar

weg. Hij had het grondig nagekeken en alles bleek te kloppen. Beschrijving Een kleine aardster met een gesteeld, wrattig, ruw bolletje of

endoperidium

(bekijken

met loep), grijsachtig, met apophyse; dit is een uitzakking van de wand van het bolletje bij de overgang naar de steel en enkel te zien bij oude exemplaren. Geastrum campestre - Ruwe aardster (J. Van Roy)

De mondzone is gevoord-geplooid, vaak scherp afgezet met een ringvoor. De

gekeken. Dat juist op deze plaats zulke zeldzaam-

slippen (7 tot 10) zijn subhygroscopisch (ze krullen

heden worden gevonden, zegt vermoedelijk ook

bij drogen maar bedekken het bolletje niet) en met

veel over de kwaliteit van het biotoop, maar vooral

vastgegroeide aarde aan de onderzijde.

over het gevoerde beheer.

Biotoop

Dergelijke plaatsen zijn in de eerste plaats onkruidvrij. Er dient dus niet gewied te worden of ge-

Volgens Jalink (1995) op droge, zonnige en be-

sproeid met herbiciden. Bovendien worden ze niet

schutte standplaatsen, meestal in duingraslanden en

belopen, maar blijven vooral ook lang onaange-

mosrijke vegetaties in het open duin, maar ook wel

roerd.

onder Meidoorn of op open plekken in loof- of naaldbos; relatief vaak in (brede) bermen langs

Een rij coniferen kan gemakkelijk 30 jaar en meer

bospaden. Op kalkarm of oppervlakkig ontkalkt,

blijven staan zonder dat er iemand aankomt en zo

humus-arm duinzand.

komen we weer bij een ongewild langdurig volge-

Oproep tot observatie van een nieuw biotoop!

houden beheer. Solitaire coniferen in oude parken

Sporen

2009/4

Alferink Johan Anthonis Jan Antonissen Ivo Antonissen Marcella Ardui Christine Arnolds Eef Asperges-Van den Wijngaert Michel Asperges-Van den Wijngaert Mieke Baele Amber Baeteman Jan Bakker H.M.D. Beker Henry Bellens-Vanderhoeven Paul Benjaminsen Frits Berger Luc Bertels-Luyts, Mevr. Bertels-Luyts Paul Boeykens Ronny Bogaerts Ann Bogaerts Bert Bollen J.A.G. Bormans Piet Bormans-Bax Jozefa Bosmans-Kerstens, Mevr. Bosmans-Kerstens Ludo Bosselaers-Luyten Jan Bosselaers-Luyten Monique Bracke André Bruggeman Christiaan Brusseleers-De Schutter Godelieve Brusseleers-De Schutter Gustaaf Buelens Georges Bulthuis Nel Buytaert Jan Caals Jozef Caerts Paul Caes-Buytaert Johan Caes-Buytaert Mia Chabot Ann Claes David Clerinx Marco Coeck-Jorgens Ghislaine Coeck-Jorgens William Colpaert Jan Conings René Coppens Terry Cornelis Jan

Beethovenlaan 35, NL-7442 HC Nijverdal Paterstraat 11, 2560 Nijlen Jos De Swertsstraat 32, 2170 Merksem Jos De Swertsstraat 32, 2170 Merksem Tuinwijk 8, 3290 Diest Holthe 21, NL-9411 TN Beilen Grote steenweg 54, 3400 Ezemaal-Landen Grote steenweg 54, 3400 Ezemaal-Landen Lievestraat 21, 9920 Lovendegem Peperstraat 33, 9270 Kalken Lange Kerkdam 30, NL-2242 BV Wassenaar Rue Père de Deken 19, 1040 Brussel Nieuw Overlaar 68, 3300 Tienen Mullerweg 23, NL-5624 JC Eindhoven Watermolenstraat 5, 3930 Hamont-Achel Kantstraat 17, 2480 Dessel Kantstraat 17, 2480 Dessel Mersenhovenstraat 12, 3722 Kortessem Koveris 18, 1850 Grimbergen De Vrièrestraat 35/5, 2000 Antwerpen Het Einde 39, NL-6181 JS Elsloo Veurterstraat 56, 3910 Neerpelt Veurterstraat 56, 3910 Neerpelt Blijkerstraat 19, 2360 Oud-Turnhout Blijkerstraat 19, 2360 Oud-Turnhout Rerum Novarumlaan 2, 2340 Beerse Rerum Novarumlaan 2, 2340 Beerse Ons Heerstraat 21 / 7, 1000 Brussel Lazarijstraat 4, 9900 Eeklo Vorsenkwaak 6, 2960 Brecht Vorsenkwaak 6, 2960 Brecht Boskouterstraat 41, 3370 Boutersem-Kerkom Lichtstraat 147, NL-5611 XD Eindhoven Kapelstraat 68, 2920 Kalmthout Klein Dalenstraat 38, 3020 Winksele Merelstraat 4, 3945 Kwaadmechelen Dr. Timmermanslaan 51, 2170 Merksem Dr. Timmermanslaan 51, 2170 Merksem Moerbeeklaan 11, 2390 Malle Weverstraat 39, 1840 Londerzeel Sasput 6, 3500 Sint-Lambrechts-Herk Brandstraat 40, 2850 Boom Brandstraat 40, 2850 Boom Gobbelsrode 78, 3220 Holsbeek Kasteeldreef 51, 3210 Linden Kleine Doornstraat 77, 2610 Wilrijk Oplingstraat 40, 3530 Houthalen

KVMV - Ledenlijst 2009

011.52.35.24

03.888.42.89 03.888.42.89

013.67.12.04 03.647.25.21 03.647.25.21 03.311.73.72

0031.464.378.229 0474.719.504 0476.425.185 0474 303.768 0474 303.768 014.61.58.96 014.61.58.96 0475.81.24.90 09.377.71.40 03.636.35.08 03.636.35.08 016.63.26.42 0031.402.467.405

0477.395.457

03.411.12.46 03.457.64.01 03.457.64.01 013 33 64 49 0031.593.523.645 016.78.24.94 016.78.24.94 0497.811.942 09 369 61 10

[email protected]

[email protected]

[email protected]

[email protected]

[email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected]

[email protected] [email protected]

[email protected]

[email protected] [email protected] [email protected]

[email protected]

[email protected] [email protected] [email protected] [email protected]

[email protected]

Dam Nico Dam-Elings Marjo De Backer Jos De Beuckeleer Hugo De Borger Raymond De Bruyckere Angèle De Ceuster Nadine De Ceuster-Van Den Langenbergh Mart De Ceuster-Van Den Langenbergh Robert De Cort-Tilkin Diane De Cort-Tilkin Paul De Groof Julien De Gussem Kris de Haan Myriam de Haan-Aerts André de Haan-Aerts Flory de Kam Huib De Kesel Aline De Kesel-Krastina André De Kesel-Krastina Inguna De Lust Robert De Meulder Hubert De Munck Anne-Lise De Smet-Van Landschoot Roland De Sutter Joke De Tré E. De Vos-Deblaere Marcel De Vos-Deblaere Murielle Debaenst Pol Deckers Freddy Declercq Bernard Decloedt Marleen Delforge Jean Claude den Held-Jager C.M. Denef Paul Depreeuw Mia Desmet-Depecker Jimmy Detollenaere Marc Dewever, Mevr. Dewever Daniël Dielen Frans Dielen-Matthys Elza Dierickx Roger Douwes Roel Driesen-Tilkin Gut Driesen-Tilkin Thieu Ebert Heinz Eeckman Hélène Elsermans Augustinus Engberts Wally

Hooischelf 13, NL-6581 SL Malden Hooischelf 13, NL-6581 SL Malden Holsbeeksesteenweg 393, 3010 Kessel-Lo Nieuwe Molenstraat 212 bus 3, 9100 Sint-Niklaas Edelweisslaan 14, 3080 Vossem Egelantierenhof 3, 8370 Blankenberge Varendries 40, 2200 Noorderwijk Kloosterbergstraat 34, 3290 Diest Kloosterbergstraat 34, 3290 Diest Tassinstraat 37, 3300 Kumtich Tassinstraat 37, 3300 Kuntich L. Carréstraat 99, 2220 Hallaar Paterstraat 53, 9140 Temse Leopoldstraat 20 bus 1.1, 2850 Boom Leopoldstraat 20 bus 3, 2850 Boom Leopoldstraat 20 bus 3, 2850 Boom Grasbroek 6, NL-3334 BG Zwijndrecht Franselei 16, 2950 Kapellen Haesaertsplaats 15, 2850 Boom Haesaertsplaats 15, 2850 Boom Leegstraat 29, 9960 Assenede Verenigde Natieslaan 131, 2660 Hoboken Beukenlaan 4 bus 9, 2020 Antwerpen Kleine Bogaardestraat 47, 9990 Maldegem Bloemenlaan 15, 2950 Kapellen Moreelstraat 24, 9470 Denderleeuw Vuurstokerstraat 34, 9050 Gentbrugge Vuurstokerstraat 34, 9050 Gentbrugge Burgweg 19, 8630 Veurne Jan Breydellaan 94, 8500 Kortijk Molenbergstraat 1, 9180 Stekene Beemdpad 10, 3220 Kortrijk-Dutsel Caimolaan 51, 3970 Leopoldsburg de la Reylaan 25, NL-2806 DA Gouda Silksteenvest 26, 3300 Tienen Olmenstraat 9, 8020 Oostkamp Bruanestraat 84, 8800 Roeselare Capucijnenlaan 34 A, 8670 Koksijde Oudstrijdersstraat 56, 2140 Borgerhout Oudstrijdersstraat 56, 2140 Borgerhout Schawijkstraat 29, 2520 Ranst Schawijkstraat 29, 2520 Ranst Konijntjesberg 8, 3320 Holsbeek Kerklaan 86, Nl-9717 HG Groningen Kruisheideweg 32, 3520 Zonhoven Kruisheideweg 32, 3520 Zonhoven Kierweg 3, D-54558 Mücklen Pensstraat 52, 9070 Heusden Leiseinde 57, 2300 Turnhout Gerrit v/d Veenlaan 131, NL-2552 WG Den Haag 070.397.59.22

0031.505.718.578 011.72.59.24 011.72.59.24 00-49-6574-275 09.239.95.66

0475.58.36.64 0475.58.36.64 03.353.16.21 03.353.16.21

0479.848.084

0031.182.517.759

03.664.94.14 053.66.04.32 09.329.01.95 09.329.01.95 058.31.39.69 056.21.23.13 0475.35.95.83

03.830.13.87 03.827.75.62

03.666.26.22 0473.927.926 0473.927.926

03.888.75.14 03.666.91.34 03.666.91.34

[email protected]


[email protected]

[email protected]





[email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected]

[email protected]

03.766.41.67

014.126.60.43 013.33.57.96 013.33.57.96 016.81.63.61 016.81.63.61 015.25.04.85


0031.243.582.421 0031.243.582.421

Enzlin Roeland A.F. Eraly, Mevr. Eraly Paul Erzeel-De Pauw Christian Erzeel-De Pauw Sylvia Eykens Jos Fraiture André Frank Daniel Fransen-Batenburg Grieta Ganses-Ligtvoet Jules Ganses-Ligtvoet Magda Geeraerts Gunther Gelderblom Jac Gellens Nicole Gillis Cyrilla Goorden René Greydanus Sjoerd Gubbels Pierre Haerssens Marc Hamerlynck-Dedain Claudine Hamerlynck-Dedain Marc Hanssens Christine Heeren Germaine Hendrickx Harrie Hendrickx-Van Loon, Mevr Hendrickx-Van Loon Arthur Hennebel-Verbaenen, Mevr. Hennebel-Verbaenen Walda Heylen Olivier Heylen-Van Den Bosch Frans Heylen-Van Den Bosch Mieke Heyneman, Mevr. Heyneman Geert Holemans Pascale Horemans Jef Huijser Henk A. Huybrechts-Dupont Betty Huybrechts-Dupont Emiel Jacobs Maurice Jaeken Jan Jaeken Tine Jagers-Dikmans Marian Jalink Leo Jansen Els Janssen Leo Janssens Daniel Janssens Lode Jordaens Dirk Josson Maurits Juvens Jan

Schoolstraat 23, NL-9451 BE Rolde Binkomstraat 7, 3210 Lubbeek Binkomstraat 7, 3210 Lubbeek Kleine Wouwerlaan 52 / 8, 1860 Meise Kleine Wouwerlaan 52 / 8, 1860 Meise Korpsestraat 8, 3540 Herk-De-Stad Avenue de la Réforme 74, bte 33, 1083 Brussel Estermannstrasse 116, D-53117 Bonn Jan Sluytersstraat 14, NL-3141 KH Maassluis E. Van de Vellaan 10, 2970 Schilde E. Van de Vellaan 10, 2970 Schilde Heidedijk 16, 3271 Averbode Guido Gezellelaan 102, NL-4873 GG Etten-Leur Stationsstraat 89, 3020 Veltem-Beisem Asschout 2, 9940 Evergem Jaak Liekenstraat 6, 1501 Buizingen Nije streek 11, NL-9223 NC Houtigehage Betekomsesteenweg 112A, 3130 Begijnendijk Hans Memlingstraat 30, 9040 Sint-Amandsberg Toverbergstraat 7 bus 7, 3020 Veltem-Beisem Toverbergstraat 7 bus 7, 3020 Veltem-Beisem Jan Breydellaan 94, 8500 Kortrijk Bovenbergstraat 15, 3020 Herent Dalweg 16, 2328 Meerle Kapellensteenweg 30, 2920 Kalmthout Kapellensteenweg 30, 2920 Kalmthout Klein langeveld 41, 3220 Holsbeek Klein langeveld 41, 3220 Holsbeek Hofdreef 5, 2221 Booischot Koolmijnlaan 310, 3550 Heusden-Zolder Koolmijnlaan 310, 3550 Heusden-Zolder Meibloemstraat 28, 9000 Gent Meibloemstraat 28, 9000 Gent Arthur Matthyslaan 89, 2140 Borgerhout Grimbert 26, 2150 Borsbeek Frederikstraat 6, NL-5671 XH Nuenen Vengerstraat 19, 3360 Bierbeek Vengerstraat 19, 3360 Bierbeek Broekkantstraat 6, 9200 Baasrode Guyotdreef 62, 2930 Brasschaat Guyotdreef 62, 2930 Brasschaat Reelaan 13, NL-7522 LR Enschede Jan Vermeerlaan 33, NL-2343 CT Oegstgeest F. Castilielaan 2, 3020 Herent Deurnestraat 5, 2640 Mortsel Veldstraat 20-D, 8340 Sijsele Pastoor H. Scherpereelstraat 24, 8630 Booithoeke Bevelsesteenweg 98, 2560 Nijlen Eeuwfeestlaan 22, 1860 Meise Kapelbergweg 35, 3520 Zonhoven 03.481.98.32 02.269.27.56

0472.36.34.14

0031.534.325.305 0031.715.156.768

052.33.56.02

015.22.61.81 011.57.15.62 011.57.15.62 0473.248.816 0473.248.816 03.322.40.05 03.322.35.40 0031.402.833.387

03.315.87.69 03.666.86.90 03.666.86.90

0495.354.644 0478.662.667 056.21.23.13

0031.512.342.485 016.53.47.60

09.357.44.51

0031.765.016.130

0049.171.35.355.83 0031.105.913.948 03.383.04.44 03.383.04.44

02.269.99.37 02.269.99.37

0031.592.243.231


[email protected]


[email protected]


[email protected]


[email protected]

[email protected]


[email protected]


[email protected]

Kazus Joost Keizer Peter Jan Kelderman Piet H. Kiszka André Knapen-Sterken Godelieve Knapen-Sterken Hugo Krieckemans-Elsemans Annemie Krieckemans-Elsemans Leo Lagae-Denaert Arlette Lagae-Denaert Michel Lammers H.J.A. Lanckmans Peter Lardon Paul Lardon-De Vester Els Launoy Jacky Lavreys Eddie Le Jeune Guy Lembrechts René Lemmens Irene Lemouche Arlette Lenaert Hendrik Lenaerts Jos Lenaerts-Clits Danielle Lenaerts-Clits Luc Leysen Annemieke Leysen Raf Ligterink W.G. Linsen Nathalie Lips Lionel Luppens-Caers Conny Luppens-Caers René Luyten Patrick Maerten-De Ceuster Bart Maerten-De Ceuster Kristin Maes Edwin Marchal Albert Marneffe Chris Marques Lieve Meert Marc Mervielde-Duprez Marie-Josée Meulenbelt Hans Michiels-Meyts Jef Michiels-Meyts Philomena Minnebo-Troch Christine Minnebo-Troch Danny Moens Julien Monnens-Vanopdenbosch Emma Monnens-Vanopdenbosch Jos Morel Anny Moreno Gabriel

Stoombootweg 2 B, NL-1035 TW Amsterdam Kruisweg 23, NL-3513 CS Utrecht Herkenbroekerweg 23, NL-6301 EG Valkenburg Bosstraat 58, 1640 St.-Genesius-Rode Nachtegaalstraat 27, 3800 Zepperen Nachtegaalstraat 27, 3800 Zepperen Zavelstraat 15, 2400 Mol Zavelstraat 15, 2400 Mol Grote Molenstraat 145, 8930 Menen Grote Molenstraat 145, 8930 Menen Hoofdstraat 92, NL-5706 AM Helmond Koveris 18, 1850 Grimbergen Kasteellei 117, 2110 Wijnegem Kasteellei 117, 2110 Wijnegem Konijnenweg 11, 8660 De Panne Gasthuisstraat 38 bus 2/1, 2450 Meerhout Beemdenlaan 67, 2900 Schoten Koetsweg 185, 3010 Kessel-Lo Voshollei 43, 2930 Brasschaat Henrilei 36, 2930 Brasschaat Sint Janbergse steenweg 15, 3001 Heverlee Demerstraat 2, 3730 Hoeselt Fonteinstraat 8, 3560 Lummen Fonteinstraat 8, 3560 Lummen Spekmolenstraat 44, 2200 Herentals Heidebergstraat 96, 3010 Kessel-Lo Hagslagen 89, NL-7462 KC Rijssen Gasthuisstraat 38 bus 2/1, 2450 Meerhout Robert Rinskopflaan 14, 9050 Gentbrugge Snepkenshof 27, 2460 Lichtaart Snepkenshof 27, 2460 Lichtaart Dalenstraat 12, 3020 Winksele Oude Baan 7, 3370 Boutersem Oude Baan 7, 3370 Boutersem Buisstraat 47, 2890 Sint-Amands 1B, rue Foulerie, 5660 Couvin Opkozenstraat 44, 3850 Nieuwerkerken Roetaardstraat 14, 3020 Herent Hekstraat 18, 3580 Beringen Frans De Potterstraat 8, 9840 De Pinte Tjongerwijk 28, NL-3831 LT Leusden Steenbergstraat 27, 1700 St.-Martens-Bodegem Steenbergstraat 27, 1700 St.-Martens-Bodegem Kleine Molenstraat 19, 9290 Berlare Kleine Molenstraat 19, 9290 Berlare Filip De Pillecynlaan 10, 2840 Reet Koetsweg 54, 3010 Kessel-Lo Koetsweg 54, 3010 Kessel-Lo Wandelweg 77, 2980 Halle-Zoersel Alcalà de Henares, E-28871 Madrid 09.367.95.49 09.367.95.49 03.888.47.78 016.25.35.28 016.25.35.28

09.282.60.49

016 29 19 84 016 29 19 84

013.52.34.99 013.52.34.99 014.59.49.95 0499.23.54.62 0031.548.513.771 0475.788.338 09.231.91.05 014.21.27.44 014.21.27.44

03.651.89.89 03.651.58.65

03.658.54.31

03.353.78.25 03.353.78.25 058.41.37.25

0031.492.532.100

011.31.30.57 011.31.30.57

0031.436.016.055

00-20-33.10.861







[email protected]




Naveau-Van Coppenolle Regine Naveau-Van Coppenolle Vic Neirinckx Marie-Anne Neyt-Algoet Bernadette Neyt-Algoet Marc Nieuwenhuizen-Segaar, Mevr. Nieuwenhuizen-Segaar J. Noordeloos Machiel E. Noten-Vestjens Annie Noten-Vestjens Leo Nottebaere Hilde Nuytinck Jorinde Oertel Bernhard Oversteegen Hans Oversteegen Ploni Pannekoek Paul Pastoor-Schippers Froukje Pastoor-Schippers Theo Pattheeuws Johan Pattheeuws-Debel Ghislaine Paulussen-Janssens Chris Paulussen-Janssens Johan Pawlowski Richard Peeters André Peeters-Aerts Hilde Peeters-Aerts Luk Pellaers André Persoons Gustaaf Pfister Cathleen Philips Anne-Marie Piérart Pierre Pieters Charlotte Pik Alex Poriau Willy Prov Natuurcentrum Natuureduc. Puls Herman Puts Myriam Raaijmakers Leon Raangs Kor Rammeloo-Vanderlinden Jan Rammeloo-Vanderlinden Lutgarde Reggers Jean Remyn H. Reynaert Koenraad Rijmenams-Lambrechts Linda Rijmenams-Lambrechts Lucien Robijns Jules Roelandt Louis Roelandt Lutgarde Roelants Herman

Lange Beeldekensstraat 272, 2060 Antwerpen Lange Beeldekensstraat 272, 2060 Antwerpen Popperodedries 81, 9300 Aalst Stationstraat 164, 8480 Ichtegem Stationstraat 164, 8480 Ichtegem Maria Theresialei 4, 2018 Antwerpen Maria Theresialei 4, 2018 Antwerpen Solingenstraat 12, NL-2804 XT Gouda Oude Watertorenstraat 17, 3930 Hamont Oude Watertorenstraat 17, 3930 Hamont Sportlaan 7, 8660 De Panne Droogveldeweg 80, 9031 Drongen Höhenweg 15, D-53347 Alfter Stillendijk 6, NL-5657 AV Eindhoven Stillendijk 6, NL-5657 AV Eindhoven Koningin Elisabethlaan 50, 2950 Kapellen Gausstraat 25, NL-6533 LD Nijmegen Gausstraat 25, NL-6533 LD Nijmegen Prins Filiplaan 12, 8310 Assebroek Prins Filiplaan 12, 8310 Assebroek Lavendelweg 19, 2200 Herentals Lavendelweg 19, 2200 Herentals Naaldert 8, 3550 Heusden-Zolder Torenstraat 40, 2243 Pulle Zandvliet 20, 2480 Dessel Zandvliet 20, 2480 Dessel Weidestraat 13, 3940 Hechtel Rozenlaan 13, 2960 Brecht 22 Divinity Avenue, MA 02138-2020 Cambridge Eikendreef 10, 9080 Lochristi avenue de Fléron 74, 1190 Bruxelles Damsesteenweg 13, 8380 Dudzele Molstraat 23, 3000 Leuven Leenstraat 7, 9860 Oosterzele Domein Bokrijk, 3600 Genk Vest 13, 2200 Herentals Berthoutstraat 53, 2600 Berchem Sluisplein 33, NL-5492 AV Sint-Oedenrode Waterland 100, NL-9734 BK Groningen Dorpstraat 25, 1851 Humbeek Dorpstraat 25, 1851 Humbeek Corthoutslaan 14, 3212 Pellenberg Poolsterstraat 14, NL-4356 T Oostkapelle Holsbeekse steenweg 377, 3010 Kessel-Lo Melkweg 14, 2980 Zoersel Melkweg 14, 2980 Zoersel Grote Steenweg 28, 3400 Landen Gouberg 1, 9160 Eksaarde Pr. Bernhardstraat 7, NL-2202 LD Noordwijk Dorpstraat 46, 3040 Neerijse 0031.713.610.396

02.269.74.03 02.269.74.03

[email protected]

014.219.608 03.239.36.47 0031.413.840.554



[email protected]



[email protected]


[email protected]



[email protected]


02.376.10.93 050.599.385 03.440.59.13 09.360.42.79

03.636.34.20 617/495-2366

014.21.67.49 014.21.67.49

09.374.44.54 00-49-2222-1839 040.235.1914 040.235.1914 03.664.53.83

03.226.78.15 03.226.78.15 0031.182.538.684 011.44.57.46 011.44.57.46

03.236.07.65 03.236.07.65 053.781.547

Royal Botanic Gardens Ruysseveldt Hugo Sas Willi Saveyn-Capiau Eddy Schavey Adrienne Schavey Jean Schenk-Van Hal, Mevr. Schenk-Van Hal Chris Schoutteten Jos Schreurs Jan Senckenberg Universitaetsbibliothek J. Chr. Siennaert-Mannaert . Sluis Walter Smits Paula Snoeck-De Nave Herman Snoeck-De Nave Lucy Stadsbibliotheek Antwerpen Stappaerts Henri Steegmans-Morren, Mevr. Steegmans-Morren Joseph Steeman Roosmarijn Stevens Herman Stijve Tjakko Stubbe Dirk Terclavers Sven Terclavers Sven Terclavers-Dupont Cornelis Terclavers-Dupont Maria Termonia Willy Theuns G.J. Thevissen-Van Dijck Frans Thevissen-Van Dijck Josepha Thoen-Van der Weken Edwin Thoen-Van der Weken Noella Tuerlinckx Jozef Vaes Eddy Van Ael Gilbert Van Aerschot Nelly Van Asch Marie Van Beers-Menten Maria Van Beers-Menten Roger Van Belle Ann Van Boeckel-Deceuninck Guido Van Boeckel-Deceuninck Lieve Van Cante Maria Van Cante René Van de Kerckhove Omer Van de Put-Bilkin Willy Van de Put-De Backer Karel Van de Put-De Backer Odette

Kew, Richmond, GB-TW9 3AE Surrey Voetbalstraat 21/16, 8630 Veurne Tuinwijk 31, 2840 Rumst Bellegemstraat 2, 9770 Kruishoutem Basseliersstraat 54, 2100 Deurne Basseliersstraat 54, 2100 Deurne Hoge Baan 64, 2960 Sint Job in 't Goor Hoge Baan 64, 2960 Sint Job in 't Goor Brusselsestraat 150, 9660 Brakel Eldersloo 6, NL-9453 VD Eldersloo Bockenheimer Landstraße 134-138, D-60325 Frankfurt Kapelleveldstraat 43, 9420 Erpe-Mere Wijngaardlaan 43, 2900 Schoten Brechtsesteenweg 31, 2390 Westmalle Jan van Rijswijcklaan 277, 2020 Antwerpen Jan van Rijswijcklaan 277, 2020 Antwerpen H. Conscienceplein 4, 2000 Antwerpen Vordensteinstraat 132, 2900 Schoten Maretakstraat 41, 3600 Genk Maretakstraat 41, 3600 Genk Bist 66, 2500 Lier De Nachtegaal 11, NL-7671 WD Vriezenveen Sentier de Clies 12, CH-1806 St Légier Hoogstraat 74, 9000 Gent Meerstraat 26, 3320 Meldert Meerstraat 26, 3320 Meldert Frederik Lintsstraat 82, 3000 Leuven Frederik Lintsstraat 82, 3000 Leuven Ninoofsesteenweg 513, 9600 Ronse Oude Molenweg 4, NL-6227 XV Maastricht Dascottelei 130 / B4, 2100 Deurne Dascottelei 130 / B4, 2100 Deurne Heirbaan 140, 2070 Burcht Heirbaan 140, 2070 Brucht Grensstraat 11, 3600 Genk Oude Bleken 98, 2400 Mol Antwerpsesteenweg 243, 2660 Hoboken Oude Aarschotsebaan 35, 2221 Booischot Vlierbesstraat 12, 2811 Hombeek Tolhuis 2, 2260 Westerlo Tolhuis 2, 2260 Westerlo Vaart Linkeroever 90, 9800 Deinze Berten Pilstraat 20, 2640 Mortsel Berten Pilstraat 20, 2640 Mortsel Boogschuttersstraat 49, 3001 Heverlee Boogschuttersstraat 49, 3001 Heverlee Stationstraat 128, 1785 Merchtem Duivenstraat 46 bus 302, 2800 Mechelen Dascottelei 72 bus 2, 2100 Deurne Dascottelei 72 bus 2, 2100 Deurne 052.37.22.51 015.21.10.91 03.366.37.26 03.366.37.26

0475.966.967 0475.268.167

014.54.80.26 014.54.80.26

0031.433.619.098 03.322.31.82 03.322.31.82 03.252.93.64 03.252.93.64 011.35.10.79 014.72.87.73 03.827.05.10

03.288.43.70

0472.87.85.46 03.237.99.52 03.237.99.52

03.322.54.52 03.322.54.52 03.658.76.74 03.658.76.74 055.42.20.01 0031.592.389.489

058.31.52.96 03.888.47.48





[email protected]



[email protected]

[email protected]

Van de Putte Kobeke Van den Abbeele Omer van den Berg-Blok A.E. van den Berg-Blok A.P. van den Bergh F.A. Van den Brande-Anciaux Bea Van den Brande-Anciaux René Van den Broeck Carl Van den Broeck Fernand Van den Eynde Ludwig van den Hout J.M.J.D. Van den Neucker Tom van der Aa H. A. van der Molen Maurice Van der Veken Paul Van Hooydonck Nicole Van Lommel Christine Van Marck-Coppens Eric Van Meirvenne-Van Petegem Lutgarde Van Renterghem Eric Van Roy Jos van Stipdonk Arno Van Uffelen-Dewaele, Mevr. Van Uffelen-Dewaele François Van Yper Jean Van Yper-Angenot Hélène Vanaelst Etienne Vander Borgt Dany Vanderbemden-Pierson Jan Vanderbemden-Pierson Jeanne Vandercruyssen Catherine Vanderhoydonck-Van Oevelen Benny Vanderhoydonck-Van Oevelen José Vanderlinden Hugo Vandeven Emile Vandeven-Van Moer Jeanne Vangrinsven Jean Vanhamel-Mertens F. Vanhamel-Mertens Marie-Claire Vanhoutte-De Bruyne . Vanhoutte-De Bruyne . Vannieuwerburgh Lucrèse Veerkamp Mirjam Veraghtert Wim Verdonck René Verellen-Winderickx Chris Verellen-Winderickx Louis Vergauts Erika Verheesen S.M.M.P. Verhellen Gerrit

Zandstraat 20, 9420 Erpe-Mere Zandhovensebaan 35, 2970 Schilde Merellaan 192, NL-2902 JK Capelle a/d IJssel Merellaan 192, NL-2902 JK Capelle a/d IJssel Muiderwaard 313, NL-1824 XH Alkmaar Eindstraat 23, 3200 Aarschot Eindstraat 23, 3200 Aarschot Slachthuislaan 54, 2800 Mechelen De Wilgen 41, 2170 Merksem Merksemsesteenweg 7, 2100 Deurne Ringbaan Oost 311, NL-5014 GG Tilburg Brandheide 41, 2880 Bornem Eemnesserweg 90, NL-3741 GC Baarn Wagenaarstraat 370, NL-1093 CX Amsterdam Rijvisschepark 12, 9052 Zwijnaarde De Mortel 40, 2930 Brasschaat Jozef Verbovenlei 34, 2100 Deurne Kleine Doornstraat 77, 2610 Wilrijk Melselestraat 36, 9120 Haasdonk Fraterstraat 49, 9820 Merelbeke Bruul 40, 3220 Holsbeek Standaardmolen 16, NL-6003 CJ Weert Elzendreef 14, 2970 Schilde Elzendreef 14, 2970 Schilde Gounodstraat 2 bus 24, 2018 Antwerpen Gounodstraat 2 bus 24, 2018 Antwerpen Westvoordestraat 21B, 9910 Knesselare Kerkstraat 37, 3010 Kessel-Lo Hoevestraat 7, 3210 Lubbeek Hoevestraat 7, 3210 Lubbeek Koningin Astridlaan 106, 2550 Kontich Voetpad 54, 3550 Heusden-Zolder Voetpad 54, 3550 Heusden-Zolder Luikersteenweg 275, 3800 St. Truiden Opperveldlaan 14, 1800 Vilvoorde Opperveldlaan 14, 1800 Vilvoorde Paul Piperslaan 76, 3590 Diepenbeek Vogelzanglaan 6, 8500 Kortrijk Vogelzanglaan 6, 8500 Kortrijk Brusselsesteenweg 259, 3020 Herent Brusselsesteenweg 259, 3020 Herent Vinkenstraat 22, 8530 Harelbeke Pelikaanweg 54, NL-3985 RZ Werkhoven Bist 66, 2500 Lier Nieuwstraat 70, 3150 Haacht - Wespelaar Elsschot 14, 2230 Herselt Elsschot 14, 2230 Herselt Rerum Novarumlaan 27, 2390 Westmalle Postbus 58, NL-6130 AB Sittard Kerkstraat 167, 9050 Gentbrugge 03.312.24.78 0031.610.88.06.97 09.231.24.49

056.71.90.40 0031.343.551.905 0496.97.87.79 0472.320.710

02.267.74.18 02.267.74.18 011.27.28.53 056.35.24.29 056.35.24.29

0496.123.076 0496.123.076

03.383.33.63 03.383.33.63 03.237.74.10 03.237.74.10 09.374.59.86

03.775.90.39 09.230.86.68 016.62.19.25

09.222.93.24 03.651.91.90 03.322.64.06

0031.355.432.320

0031.135.422.994

015.34.02.72 03.645.02.52

0031.725.613.303




[email protected]



[email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected]

[email protected]

[email protected]

[email protected]

Voor aanvullingen of wijzigingen van gegevens: neem contact op met Myriam de Haan - 03/888 75 14 - [email protected].

֠

[email protected]


[email protected]

[email protected]



[email protected]

03.663.37.06 03.663.37.06 016.480.257 016.480.257 016.25.40.57 016.25.40.57 03.664.97.74

051.65.89.80

03.844.67.27 03.844.67.27

0484.746.208 014.54.91.44 014.54.91.44

0474.49.32.73 0474.49.32.73 052.34.02.15 09.236.32.57 09.385.41.74 09.385.41.74 051.20.79.91

Joseph Dekeynstraat 50, 1210 St.Joost-ten-Node Pol de Montstraat 10A, 2020 Antwerpen Pol de Montstraat 10A, 2020 Antwerpen Th. Vermylenstraat 59, 9200 Baasrode Rozenhoed 6, 9921 Vinderhoute Draverstraat 29, 9810 Nazareth Draverstraat 29, 9810 Nazareth Zegher Maelfaitstraat 12, 8800 Roeselare Plantenstraat 93, 3500 Hasselt Antwerpse steenweg 112, 9040 Sint Amandsberg Weverstraat 9, 2440 Geel Weverstraat 9, 2440 Geel Kerkeveld 53, 3053 Haasrode Boshuisweg 2, 2980 Zoersel Vaartstraat 102, 2845 Niel Vaartstraat 102, 2845 Niel Planterijstraat 31, 8755 Ruiselede Planterijstraat 31, 8755 Ruiselede Predikherenstraat 37, 8750 Wingene Christoffelstraat 48, NL-7601 GE Almelo Oedenkovenstraat 72, 2140 Borgerhout Oedenkovenstraat 72, 2140 Borgerhout Hensbergelei 9, 2930 Brasschaat Hensbergelei 9, 2930 Brasschaat Het Reuken 4, 3020 Herent Het Reuken 4, 3020 Herent Tiensevest 49 bus 4, 3010 Kessel-Lo Tiensevest 49 bus 4, 3010 Kessel-Lo Acacialaan 34, 2940 Hoevenen Wildemansweg 34, 3020 Herent

Vermeulen Hans Vermeulen-Poeck Freddy Vermeulen-Poeck Jacqueline Vermorgen Frans Verstraelen-Behaegel Henk Verstraeten-De Schauvre Hilda Verstraeten-De Schauvre Peter Victoor Bart Vissers Firmin Voermans Yvonne Volders-Dens Godelieve Volders-Dens Jos Vranckx-Vanderweyden Henri Vrienden van het Boshuis en Zoerselbos Wagemans-De Keyser Judith Wagemans-De Keyser Miel Walleyn Gerard Walleyn-Commine Monique Walleyn-Verbeken Mieke Wanningen Dinant Wechuysen-Muyshondt Ronny Wechuysen-Muyshondt Rosemarie Werts-Roelant Jean Werts-Roelant Maria Wieërs-Gros Gean Michèle Wieërs-Gros Gean Paul Wolfs-Meuwis Paul Wolfs-Meuwis Tilly Wouters Frans Wouters Roger

13

Verspreidingskaart: Roosmarijn Steeman, Natuurpunt kennen een zelfde situatie.

De Ruwe aardster is zowel in Nederland als bij ons een zeer zeldzame Rode Lijstsoort, in categorie 3,

Tot slot nog een oproep van Niels: loop die conife-

dus kwetsbaar, voor Vlaanderen.

ren niet voorbij! Steek je neus even in de strooisel-

Ruwe aardster werd waargenomen in 1984 en 1994

laag.

in de Westhoek te De Panne en één keer in 1998 in

Nieuw voor Vlaams-Brabant?

Han-sur-Lesse. Ook deze aardster was nieuw voor de provincie en zeker geen alledaagse vondst. Literatuur

Het was dan ook even wachten op de resultaten

Jalink L. M. (1995). De aardsterren van Nederland en

van wat er in de databank zat. Maar Mil Vandeven

België. Coolia 38, Supplement. 64 pp.

bracht dan het verlossende bericht: drie waarne-

Vandeven M., Funbel databank KVMV

mingen voor ons land.

Lidgeld 2010 Het lidmaatschap voor 2010 bedraagt nog steeds 18,00 euro (20,00 euro voor een gezinslidmaatschap). De leden worden verzocht het lidgeld voor 2010 zo vlug mogelijk te betalen door overschrijving op rekeningnummer 737-0187576-21 van de Koninklijke Vlaamse Mycologische Vereniging vzw te Antwerpen. Voor de betaling kan men het bijgevoegde overschrijvingsformulier gebruiken. De Belgische leden vragen wij om bij hun betaling te vermelden bij welke afdeling (AMK, ZWAM, OVMW, MYCOLIM) ze wensen te behoren. Buitenlandse leden betalen 20,00 euro (gezinslidmaatschap 22,00 euro). IBAN-nummer BE17 7370 1875 7621, BIC-code KREDBEBB. De eventuele bankkosten worden gedragen door de opdrachtgever.

2009/4

Sporen

14

Enkele bijzondere vondsten in een ongewoon droge periode André de Haan - [email protected]

Een “oude mycologenwijsheid” zegt dat er na een droge en warme zomer veel paddenstoelen verschijnen. Maar dat er tijdens deze droge zomer en begin herfst toch nog bijzondere vondsten werden gedaan, was ook voor mij een verrassing. Tijdens elke zoektocht werden er telkens wel één of enkele vondsten gedaan die wij ofwel al heel lang niet hadden gezien of zelfs nog nooit. Hierbij enkele daarvan.

Het is een kleine satijnzwam (foto 1) met een vezelig, trechtervormig, donker grijsbruin hoedje, wat aflopende, grijsroze plaatjes en een staalblauw, glanzend steeltje. Microscopisch zijn kenmerkend de gemengd tweeen viersporige basidiën, de grote, hoekige sporen (foto 2) en de verbrede eindcellen van de hoedhuidhyfen. Foto 1: Entoloma huijsmanii - Tweesporig staalsteeltje

Dit is de tweede melding in Funbel van deze soort voor Vlaanderen. Louis Imler vond ze, in 1940

Entoloma huijsmanii Noordel.

reeds, in de Staatsbossen van Ravels. In Europa is

Tweesporig staalsteeltje

ze wel wijd verspreid, maar overal zeer zeldzaam.

Werd gevonden tijdens onze excursie op 24 september in de Nationale Plantentuin te Meise. Een drietal exemplaren van dit staalsteeltje werd verzameld door Karel Van de Put, langs de wegrand van het wandelpad, in het tamelijk vochtige bronbosje achteraan de tuin. In hetzelfde bosje werden ook talrijke exemplaren gevonden van Gyrodon lividus (Elzenboleet). Entoloma huijsmanii werd in 1984 beschreven door M. Noordeloos naar een collectie uit Buren

Foto 2: E. huijsmanii - sporen

(Nederland). De soort was voordien al gekend als Rhodophyllus griseorubellus sensu J. Lange, wat

Entoloma sphagneti Naveau

echter een verkeerde interpretatie van deze soort

Grote veenmossatijnzwam

bleek te zijn.

Sporen

Deze zeldzame satijnzwam werd aangetroffen in

2009/4

15

sporen op met talrijke ronde bulten (foto 5).

een drooggevallen wilgenbroek te Meerhout tijdens onze excursie op 27 september: één exem-

Het is een zeldzame soort die voorkomt in vochtige

plaar, groeiend vanonder een wortel van Wilg met

broekbossen, meestal tussen levend of dood veenmos. De soort werd voor het eerst beschreven in 1923 door de Antwerpse botanist-bryoloog-mycoloog Raymond Naveau, naar aanleiding van een vondst uit Lichtaart. Hoewel de soort al enkele malen in Vlaanderen is aangetroffen, was het voor mij de eerste maal dat ik ze ontmoette.

Flammulina fennae Bas – Zomerfluweelpootje Dat men deze soort vooral in een droge en/of war-

Foto 3: Entoloma sphagneti - Grote veenmossatijnzwam

me periode kan aantreffen, kan men afleiden uit de in de buurt wat half verdroogd veenmos.

Nederlandse naam. Toch is het Zomerfluweelpoot-

Entoloma sphagneti is een vrij forse soort (foto 3). Ons exemplaar had een hoeddiameter van 50 mm. De hoed was vlak met een ronde umbo, donkerbruin met zwartbruin centrum, de hoedhuid glad en zijdeachtig glanzend. De plaatjes waren smal aangehecht, met een tandje aflopend en de snede sterk golvend als geërodeerd (foto 4). De steel mat 120 ×

Foto 5: E. sphagneti - sporen

je ook in die periode ver van algemeen. Flammulina fennae werd pas in 1983 voor het eerst beschreven door de Nederlandse mycoloog Cees Bas op basis van een collectie uit Voorschoten (Nederland). Mogelijk werd ze vroeger verward met een witte vorm van Flammulina velutipes (Gewoon

Foto 4: E. sphagneti - plaatjes

fluweelpootje). Ofwel mag men veronderstellen 7 mm, was bleek grijsbruin en duidelijk overlangs

dat het een inwijkeling is, vermits ze daarna ook in

gestreept. De soort heeft een sterke, onaangename

verschillende andere landen in Europa werd aange-

geur en de smaak van ranzige olie.

troffen. Frans Thevissen bezorgde mij deze collec-

Microscopisch vallen vooral de grote, langwerpige

tie, die hij verzamelde op 5 oktober in het Zeven-

2009/4

Sporen

16

bergenbos te Ranst. Flammulina fennae (foto 6) verschilt van F. velutipes (Gewoon fluweelpootje) door de bleekgele hoed met rossige vlekken en de kortere sporen. Verder heeft ze dezelfde bleekgele plaatjes en een steel die donker roodbruin is en bezet met donkere opstaande haartjes. In dit laatste verschilt ze van de witte vorm van het Gewoon fluweelpootje waarbij ook de steel wit is. F. fennae is ook bij ons zeer zeldzaam en werd voordien een vijftal maal ge-

Foto 6: Flammulina fennae - Zomerfluweelpootje

meld, vooral uit Limburg. Eens te meer ondervond ik dat voorspellen wat

kan sterk ontgoochelen en een ontmoedigende,

men gaat aantreffen op een wandeling (gelukkig)

warme en droge periode kan toch nog juweeltjes

onbegonnen werk is. Een veelbelovende excursie

opleveren.

19e VLAAMSE MYCOLOGENDAG op 20 maart 2010 in Gent

NOTEER NU REEDS DEZE DATUM IN UW AGENDA !!

In 2010 wordt de Vlaamse Mycologendag georganiseerd door de OVMW aan de Universiteit Gent, Laboratorium voor Plantkunde, K.L. Ledeganckstraat 35. Ingang via de Plantentuin. Bereikbaarheid Alle informatie over hoe u de Plantentuin kunt bereiken via het openbaar vervoer of per wagen vindt u op: http://www.plantentuin.ugent.be/bezoek/bereikbaarheid.html OPGELET: In de onmiddellijke omgeving van de Plantentuin is er uitsluitend betalend parkeren. Een andere parkeermogelijkheid (eveneens betalend) is er in de ondergrondse parking op het Sint-Pietersplein. Zodra het programma afgerond is, zal het worden bekendgemaakt. Iedereen die een mycologische presentatie wil houden, kan zijn naam en het onderwerp opgeven aan:

> Prof. Dr. Mieke Verbeken: 09/264 50 70 of via e-mail: [email protected] > Peter Verstraeten: 09/385 41 74 of via e-mail: [email protected] De presentaties beginnen om 10.00 uur. Vanaf 9.30 uur zal er koffie te verkrijgen zijn. Na de middagpauze houdt de KVMV haar jaarlijkse Algemene Vergadering. Iedereen is van harte welkom!

Sporen

2009/4

17

KVMV-vierdaagse te Dworp (21-10 tot 24-10-2010)

Volgend jaar zal het werkweekend van de KVMV doorgaan in het Provinciaal Vormingscentrum Hanenbos, gelegen in een 15 ha groot natuurgebied in Dworp, Vlaams-Brabant. We hebben een optie voor 20 personen in 1- of 2-persoonskamers (met lavabo) en voor een ruime microscopiezaal. Om tijdig de nodige kamers te reserveren vragen we de leden die willen deelnemen, vóór 31 januari een briefje of een mailtje te sturen naar Gut Tilkin, Kruisheideweg 31, 3520 Zonhoven of [email protected]. Gelieve hierbij te vermelden of men kiest voor een 1- of 2- persoonskamer en of men de kamer wenst te delen met een andere deelnemer. De inschrijving wordt bevestigd na storting van 50 euro per deelnemer op het rekeningnummer van de KVMV: 737-0187576-21. De totale prijs van het verblijf is 120 euro voor 3 overnachtingen in volpension, huur van het lakenpakket en verzekering inbegrepen. Er is geen toeslag voor de éénpersoonskamers. Het excursieprogramma wordt opgesteld in samenwerking met Roosmarijn Steeman en de Paddenstoelenwerkgroep Zuidwest-Brabant. Dit programma, de routebeschrijving en verdere inlichtingen over het verblijf worden later aan de deelnemers bezorgd, evenals een uitnodiging voor de betaling van het restbedrag. Iedereen van harte welkom! Organisatoren: Lieve Deceuninck en Gut Tilkin.

13e ANKONA-ontmoetingsdag op zaterdag 13-02-2010 Thema ‘Countdown 2010: Wetenschappelijk onderzoek en soortenbescherming’ (Groenenborgerlaan 171, Antwerpen – UA-Campus ‘Groenenborger’) De diverse infostands van verenigingen zijn doorlopend te bezoeken. Deelname is gratis, maar vooraf inschrijven is verplicht en kan t.e.m. 6 februari 2010. Meer info (vanaf begin december): www.ankona.be (in de rubriek ‘Ontmoetingsdagen’ en ‘Kalender’)

2009/4

Sporen

18

Verslag KVMV-uitstap Olens Broek op 12 september 2009 Lieve Deceuninck - [email protected]

Op 12 september namen negentien KVMV-leden en twee NMV-leden deel aan de excursie naar het Olens broek Langendonk, georganiseerd door AMK. Eddy Vercammen, beheerwachter in dit Vlaams natuurreservaat, en Jos Volders leidden ons langs een eiken- en elzenbroekbos, zandruggen, vennen en vochtige hooilandjes. Er wordt in dit prachtige gebied nog volop geplagd tot op het historische bodemprofiel. Door het verwijderen van de humusrijke bovenlaag komt een mozaïek van o.a. leem en ijzerzandsteen vrij te liggen. Dit verhoogt de biologische diversiteit van het gebied. Hier was de droogte van de laatste weken een meevaller voor het plaggen. Door het extra lage waterpeil verliep het afgraven gemakkelijker. Het beheer van dit gebied gebeurt door ANB in samenwerking met plaatselijke bewoners en Natuurpunt. Grote soorten moesten we niet verwachten in deze droge septembermaand, waardoor we al blij waren met Parelamaniet (Amanita rubescens), Gewoon eekhoorntjesbrood (Boletus edulis), Berijpte russula (Russula parazurea), Gewone en Grauwgroene hertenzwam (Pluteus cervinus en P. salicinus). Verder ook enkele vezelkoppen, fopzwammen, melkzwammen en een Spikkelplooiparasol (Leucocoprinus brebissonii). De vondst van een Gladstelige glimmerinktzwam (Coprinus cf. truncorum) werd aangegrepen om het groepje rond Coprinus, subsectie Micacei toe te lichten. Een subsectie met op de hoed velum dat gemakkelijk te verwijderen is en dat bestaat uit gladde, ronde elementen. Tussen Pitrus en Veldrus vonden we een Witgeringd mosklokje (Galerina jaapii) en bij een laagven een Veenvlamhoed (Gymnopilus fulgens). Door de droogte kregen de liggende takken extra belangstelling en werden er o.a. volgende soorten gevon-

Sporen

2009/4

19

den: Bloedende buisjeszwam (Physisporinus sanguinolentum), Zakjestrilzwam (Ascotremella faginea), Bruinzwarte stekelkorstzwam (Mycoacia fuscoatra) en Bosnetje (Ceriporia reticulata). Verder nog een ongewone verschijningsvorm van een Gewone franjezwam (Telephora terrestris). In het elzenbroekbos was de Plooirokmycena (Mycena rhenana) veelvuldig aanwezig op de elzenproppen en -bladeren. Ook de Suikermycena (Mycena adscendens) was er goed vertegenwoordigd. Tussendoor speurde Jos naar roesten en meeldauwen en vond zo ook de ascomyceet Graszwartkorstje (Phyllachora graminis) op blad van Glanshaver (Arrhenaterum elatior). Vlak vóór het beëindigen van het voormiddaggedeelte liepen we nog langs een prachtig hooilandje waar Klimopklokje en Draadrus voorkomen. In de namiddag trokken we naar Langendonk en het Ferrarisbos van Herentals. Op een zandrug staat het oorspronkelijke bos zoals reeds aangegeven op de Ferrariskaart van 1775. Dalkruid en Meiklokje bloeien er in het voorjaar. Op weg naar de heuvelrug kwamen we langs een elzenbroekbos met o.a. Koperrode gordijnzwam (Cortinarius uliginosus), Bleke moeraszwavelkop (Hypholoma elongatum), Moerasbundelzwam (Pholiota myosotis), Ranzige elzensatijnzwam (Entoloma caccabus) en Gewone hertenzwam (Pluteus cervinus). Ook Tabakborstelzwam (Hymenochaete tabacina), Kransbekerharskorstje (Hyphoderma praetermissum) en Melig dwergkorstje (Trechispora farinacea) kwamen op de lijst. Henk Gremmer vond een groen zwammetje op nat hout, het bleek het Bleekgroen geleischijfje (Claussenomyces prasinulus) te zijn. Ondanks het beperkte aanbod van grote paddenstoelen was het een interessante en gezellige excursie. (Foto’s: Lus Rijmenams en Lieve Deceuninck)

2009/4

Sporen

20

Mycologische werkgroepavonden In de periode januari – april zullen, op de aangekondigde werkgroepavonden (zie lijst educatieve bijeenkomsten p. 2-4), onderwerpen behandeld worden die bij het uitsleutelen van Agaricales-collecties regelmatig problemen opleveren. Deze werkgroepavonden kunnen beschouwd worden als een aanvulling op de cursussen microscopie en zijn dan ook bedoeld voor die leden die bij hun determinaties de microscopische kenmerken betrekken of het voornemen hebben dit in de toekomst te doen. Een vast schema kunnen wij niet opstellen, omdat sommige onderwerpen mogelijk meer dan één avond zullen vergen. Volgende onderwerpen komen aan bod:

> opzoeken en herkennen van microscopische kenmerken bij: sporen, cystiden, hoed- en steelbekleding, hyfen

> > > > > >

meten met microscoop (analoog en digitaal) kleurstoffen en reagentia macro- en microfotografie tekenen met microscoop maken van en werken met exsiccata praktische oefeningen uitsleutelen (bespreken en gebruik van verschillende Agaricales-sleutels).

Deze avonden worden opgevat in de vorm van praktische oefeningen onder begeleiding van ervaren leden en starten telkens om 19.30 u. Ze worden in de activiteitenkalender aangekondigd als ‘Mycologische werkgroep: microscopische technieken’. Alle geïnteresseerde leden met een minimum aan microscopie-ervaring zijn welkom.

t To

n da

AMK-Nieuwjaarsreceptie

!

Alle KVMV-leden zijn van harte welkom op de AMK-Nieuwjaarsreceptie die doorgaat in de bioruimte van de UA op dinsdagavond 5 januari 2010. Drank en versnaperingen worden voorzien; voor de ambiance mag U zorgen. Wij verwachten u om 20.00 uur.

Sporen

2009/4

21

Algemene ledenvergadering De leden van de ZWAM worden uitgenodigd op de algemene ledenvergadering die op zaterdag 6 maart 2010 zal doorgaan in Gasthof “Buitenverwachting” Pastoriestraat 92, 3370 Boutersem (Butsel) Tel. 016/73 52 90 De bestuursleden verwelkomen u graag met een aperitief om 12.30 uur. Om 13.00 uur wordt een warme maaltijd opgediend: minestronesoep, aardappelgratin, varkensgebraad met groentenkrans en als afsluiter koffie met gebak. Dit alles voor 25 euro per persoon. Overige dranken zijn voor eigen rekening. Deelname doorgeven naar Rik Vranckx (016/40 29 84) of per e-mail naar [email protected] + storting van 25,00 € op rekening 979-4338661-50 van Raf Leysen, Heidebergstraat 96, 3010 Kessel-Lo. Gasthof “Buitenverwachting” is een gezellig kleinschalig familiebedrijfje, waar de gastvrouw aan het kookfornuis staat. Omwille van de kleinschaligheid is er slechts plaats voor 40 personen. Dus niet talmen met inschrijven! De uiterste inschrijvingsdatum is 20 februari 2010. Parkeren is mogelijk in de nabijheid van de kerk van Butsel, gelegen op 100 m afstand.

De schoenmakers zijn het slechtst geschoeid, zegt men. De mycologen mogen niet dezelfde weg opgaan. Daarom werd onze ‘Startcursus Mycologische Microscopie’, opgemaakt door Judith De Keyser in 2005 (Aux 022) aan de bib toegevoegd, samen met ‘AMK, Vertaling Franse mycologische woorden’ (Aux 021). INBO heeft ons ‘Bosreservaat Pruikenmakers (Meerdaalwoud) Monitoring 2009’ (Toe 036r) toegezonden. Via onze vriend-mycoloog Marcel Lecomte kregen we ook ‘Microscopie générale van AMFB, 2009’ (Aux 023). De reeks ‘Atlas des Cortinaires - Bidaud, Moënne-Loccoz, Reumaux & Carteret 2009’ (Atl 007u) werd aangevuld met deel 18, evenals de reeks ‘Fungi Europaei’ met ‘Conocybe & Pholiotina’ van Anton Hausknecht 2009 (Atl 013/11).

Na goed 10 jaar fungeren als bibliothecaris heb ik besloten mijn taken door te geven aan andere leden van onze vereniging. Tijdens die periode zijn er over de 2500 uitleningen geweest; de bib is meer dan 330 boeken rijker geworden en dan durf ik de tijdschriften nog niet te tellen. Het is een hele belevenis geweest. Vechten

2009/4

Sporen

22

voor plaats tijdens de hectische avonden met microscopiecursus. Op een bepaald moment dacht ik zelfs om nummerkes in te lassen zodat de leden wat serener konden aanschuiven. Freddy Vermeulen was toen mijn hulp om alles wat onder controle te houden. Een groot aantal van de boeken waren schenkingen en kwamen in dozen binnen. Dan was het een kwestie van schuiven om de boeken in de rekken te krijgen. Als het wat rustiger was, werden de archief- en materiaalkasten herschikt om plaats te toveren. Elk jaar vergrootte het aantal van onze publicaties en die stock zit evenzéér in die kasten. Dan hebben we eens één jaar een kalender gedrukt en verkocht, later ook T-shirts. Beheren van de tijdschriften, uitlenen en aankopen van boeken, uitgeputte AMK-Mededelingen of Sporen laten bijmaken en nog veel meer - noem maar op - stil zitten was er niet dikwijls bij. De Open-Bibavonden zijn door de jaren heen ook geëvolueerd. Niet alleen kon iedereen eens naar hartelust in de kasten snollen, de laatste aanwinsten werden in de kijker gelegd. Enkele jaren geleden hebben we dit evenement gecombineerd met een tweedehands-boekenmarkt. Eén groot voordeel had het wel om bibliothecaris te zijn: ik heb contact gehad met iedereen. Bij deze wil ik ook van de gelegenheid gebruik maken om iedereen te bedanken voor de toffe samenwerking. Lucy Snoeck-De Nave zal jullie met haar mooie glimlach verder helpen op de dinsdagavonden. Ik wens haar alvast veel succes! Tot zwams Pascale Holemans Lucy

KVMV-bibliothecaris… bedankt Pascale, welkom Lucy! Pascale Holemans werd in 1999 onze bibliothecaris. Op het einde van dit jaar geeft ze de fakkel door aan Lucy De Nave. Tien jaar lang heeft Pascale zich ingezet voor de waardevolle bibliotheek. Velen zullen haar kennen van de uitleningen in de bioruimte. Daarnaast hield ze de elektronische registratie stipt bij. Ook de organisatie en coördinatie van de tijdschriften was een deel van haar taak. Ze bekommerde zich om de praktische beslommeringen van ruimte voor en onderhoud van de boeken. Regelmatig bracht ze de leden op de hoogte van nieuwe boeken en tijdschriften via AMK-Mededelingen en Sporen. Jaarlijks stelde ze het verslag op voor het subsidiedossier en van de algemene vergadering. Kortom, Pascale heeft haar taak als bibliothecaris steeds plichtsbewust en met de grootste zorg volbracht. We willen haar dan ook van harte danken voor haar inzet in de voorbije jaren en hopen haar als KVMV-lid nog vaak op onze activiteiten te mogen ontmoeten. Anderzijds verwelkomen we Lucy als de kersverse KVMVbibliothecaris en wensen haar veel succes in deze nieuwe taak. Lieve

Sporen

2009/4

23

Nieuwtjes uit de recente tijdschriften (09.4) Wim en Roosmarijn Veraghtert-Steeman [email protected] - [email protected]

fructigenus (op een olijfpit).

Bulletin mycologique et botanique DauphinéSavoie, 49 (no. 194), juillet 2009

Miscellanea Mycologica, 94, 2009

In dit nummer worden een aantal zeldzame en interessante vondsten uit 2007 besproken door J-L Fasciotto. Tremella moriformis, Guepinopsis buccina, Elaphocordyceps rouxii, Discina melaleuca; Psathyrella leucotephra en Ptychogaster albus, Ramaria apiculata, Ramaria fennica var. griseolilacina, Clitocybe fuligineipes, Xerocomus armeniacus f. erythrocephalus en Ceratiomyxa porioides (f. flava) werden door de auteur gefotografeerd. Per collectie worden de habitat en de macroscopie van de collecties beschreven. M. Renard heeft het over enkele merkwaardige plaatjeszwammen uit de Loirestreek: Cortinarius pseudopraestigiosus, Cortinarius tortuosus, Lactarius sphagneti, Russula griseascens en Russula drimeia f. mellina (met foto’s en uitgebreide beschrijvingen). Ook M. Martin beschrijft en illustreert vijf soorten die door hem verzameld werden in 2007: Agrocybe arvalis, Coprinus lagopus, Cortinarius sacchariosmus, Peziza saniosa en Tulostoma kotlabae. De recent verschenen monografie over het genus Crepidotus in Europa (il Genere Crepidotus in Europe) van G. consiglio & L. Setti wordt gereviseerd door A. Bidaud. Samen met J. Gane beschrijft A. Bidaud twee nieuwe vormen van Cortinarius olidoamarus A. Favre, die onder coniferen groeien. N. Vanvooren illustreert een paar inoperculate discomyceten uit de groep van de Helotiales die in het voorjaar werden ingezameld.

J. J. Wuilbaut bespreekt enkele vondsten van het voorjaar en de zomer van 2008 met illustraties: Strobilurus esculentus, Pseudoplectania nigrella, Sarcoscypha coccinea, Morchella pseudoumbrina, Disciotis venosa, Pholiotina aporos, Vibrissea truncorum, Pachyella babingtonii, Agrocybe aegerita, Agrocybe semiorbicularis, Psathyrella spadiceogrisea, Agrocybe praecox, Panaeolus ater, Entoloma clypeatum, Collybia aquosa, Calocybe gambosa, Inocybe patouillardii, Tarzetta catinus en Inocybe cervicolor. Daarna geeft hij het vervolg op het artikel over mycologie en iconografie door de tijden heen.

Coolia, 52 (4) M. Boomsluiter snijdt een contesterend thema aan met zijn artikel over bedreiging van invasieve exoten voor de inheemse mycoflora. Door de levenswijze van paddenstoelen, het gebrek aan kennis en de verschillende interpretaties blijkt het uiteindelijk moeilijk te beoordelen hoeveel soorten in Nederland exoten zijn. Jarenlange, nauwkeurige monitoring is nodig om te bepalen of een soort zich invasief gedraagt. De Zwarte amaniet (Amanita inopinata) wordt door de Societé Mycologique de France reeds gezien als een potentiële invasieve soort. G. Winkel ging op zijn knieën voor de kleintjes in het arboretum Poort-Bulten. Het Gerimpeld boogsterrenmos blijkt de soort bij voorkeur van het Kringmosoortje (Rimbachia neckerae); slechts enkele exemplaren werden gevonden op Gewoon haarmos. De determinatie van deze vondst wordt uitgebreid besproken en geïllustreerd. Er wordt ook een overzicht gegeven van de in Nederland voorkomende mosoortjes en hun kenmerken. Het bekijken van een meegenomen ascomyceet (Hymenoscyphus vernus) zorgde voor M. Jagers voor een microscopische verrassing: de Hymenoscyphus werd geparasiteerd door een heterobasidiomyceet, Xenolachne longicornis. Foto’s van micro- en macroscopie en beschrijving van beide vondsten komen aan bod in dit artikel. N. Dam brengt verslag uit van een excursie die georganiseerd werd door de Cortinarius-werkgroep op 26 oktober 2008 in de omgeving van Winterswijk. Hierbij werden in totaal 26 soorten gevonden, waarvan drie collecties uitgebreid beschreven en geïllustreerd werden. C. cephalixus en C. melanotus zijn nieuw voor Nederland. Om er achter te komen welke dieren verantwoordelijk waren voor het aanvreten van een paar hertentruffels deed M. Boomsluiter een kort onderzoek in samen-

Field Mycology, 10 (3), 2009 Bruce Ing & Malcom Storey geven een portret van Badhamia melanospora, een zeldzame myxomyceet die niet typisch is voor het genus Badhamia en vroeger gekend was als Badhamia gracilis. “Slijmzwammen voor beginners” is een introductie in de wereld van de myxomyceten door P. Cullington. De verschillende groepen komen aan bod met foto’s van macro- en microscopie. Leucopaxillus tricolor werd in september 2008 voor het eerst waargenomen in Groot-Britannië. G. Kibby, A. Henrici en B.M. Spooner identificeerden deze collectie die werd ingezameld in Cambridgeshire bij Beuk op kalkrijke bodem. R. Stephenson blikt persoonlijk terug op dertig jaar mycologie en overloopt hierbij zijn meest bijzondere vondsten chronologisch. T. Kyriakou, M. Loizides & A. Tziakouris bespreken een aantal gekende en minder gekende soorten die waargenomen werden op Cyprus: Laetiporus sulphureus (op Eucalyptus), Battarea stevenii (prominent aanwezig), Gyrophragmium dunalii (woestijnspecialist), Cantharellus subpruinosus, Terfezia claverui (een woestijntruffel) en Hymenoscyphus

2009/4

Sporen

24

werking met zoogdierkenners F. Bosch en M. Langenvoort.

Zeitschrift für Mykologie, 75 (2), September 2009 J. Christan en N.S. Yorou beschrijven twee nieuwe Ramaria-soorten uit Benin: R. sinsinii en R. beninensis. Intrigerend is de bijdrage van W. Jurkeit en F. Krauch over Russula atrorubens en R. laccata. R. olivaceoviolascens beschouwen zij als een ‘nomen confusum’. Verder wijzen zij nadrukkelijk op de verschillende ecologie van eerstgenoemde soorten (in N.-Duitsland) waarbij R. atrorubens een sparrenbegeleider is en R. laccata een strikte wilgenbegeleider (dit strookt niet met de Vlaamse situatie waar R. atrorubens courant in wilgenbroeken wordt genoteerd). Microtekeningen en kleurenfoto’s illustreren het artikel. A. Melzer onderzocht de variabiliteit van Psathyrella pseudocorrugis (met kleurenfoto’s en microtekeningen). De Australische parasiet Puccinia lagenophorae werd in Duitsland op 3 nieuwe (exotische) plantensoorten vastgesteld, zo berichten M. Scholler, U. Richter en H. Jage. J. Albers en B. Grauwinkel laten twee zeldzame parasieten op insecten aan bod komen: Cordyceps bifusispora en C. forquignonii (met kleurenfoto’s). De verschillen tussen deze soorten (+ C. sphecocephala en C. myrmecophila) worden belicht. T. Gräfenhan geeft een uitvoerige bespreking van het genus Cosmospora (Hypocreales, met soorten uit het voormalige Nectria episphaeria-complex). De relaties tussen anamorf en teleomorf komen eveneens aan bod. A. Kuhnt publiceert zijn vierde bijdrage over nivicole myxomyceten uit Duitsland. 11 soorten uit de Physarales worden besproken waarvan Diderma fallax en Didymium decipiens nieuw zijn voor Duitsland (met kleurenfoto’s en microtekeningen). Tenslotte tonen H. Dörfelt en M. Eckart het mycologische levenswerk van Johanna Schultze-Wege (1844-1918) met mooie kleurenplaten.

Cryptogamie, vol. 30 (2), juni 2009 M. Noordeloos en G.M. Gates vervolledigen hun studie van het genus Entoloma in Tasmanië. 15 nieuwe soorten voor de wetenschap worden beschreven, met kleurenfoto’s en microtekeningen: E. perbloxamii, E. fuligineoviolaceum, E. natalis-domini, E. sassafras, E. saponicum, E. asprellopsis, E. totialbum, E. transmutans, E. melanophtalmum, E. tenuicystidiatum, E. griseosquamulosum, E. psilocyboides, E. strigosum en E. cystidiosum. G. Corriol beschrijft Pyrrhoglossum moliniophilum sp. nov., een eerste soort van dit (met Gymnopilus verwante) genus in Europa (met kleurenfoto en microtekening). Het betreft hier kleine, excentrisch gesteelde paddenstoeltjes die in Zuid-Frankrijk op dode stengels van Pijpenstrootje werden aangetroffen. Mycena subinsignis sp. nov. wordt als nieuwe soort uit CentraalSpanje gedocumenteerd door F. Esteve-Raventos en J.M. Barrasa (met kleurenfoto en microtekening). Uit Madagascar wordt door B. Duhem en H. Michel een nieuwe soort Corticium, C. malagasoroseum, beschreven. Zij bespreken ook Dentocorticium pilatii en Dendrocorticium piceinum (met microtekeningen). Het artikel besluit met een sleutel voor alle gekende Corticiumsoorten wereldwijd. A. Pinnoi, S. Phongpaichit, K.D. Hyde en E.B.G. Jones belichten de diversiteit aan fungi (88 soorten) op Calamus-palmen in Thaise wouden. Een bijdrage van J. Mouchacca over hyphomyceten uit het Midden-Oosten sluit dit nummer af.

Rivista di Micologia, 52 (1), maart 2009 G. Robich en G. Gasparini beschrijven een nieuwe Mycena uit Italië, in de sectie Insignes: M. choriophila, die op een bemoste sparrenstronk werd aangetroffen (met kleurenfoto en microtekening). M. Carbone geeft een overzicht van het genus Otidea, waarbij Otidea onotica onder de loep wordt genomen en een epitype wordt voorgesteld. A. Cappelli bericht over een vondst van Agaricus subfloccosus (met kleurenfoto en microtekening) in Noord-Italië. In een volgende bijdrage bespreken G. Liberti en M. Sarasani twee weinig gekende gasteromyceten: Phellorinia herculanea en Geastrum coronatum (met macro- en microfoto’s). E. Battistin ontdekte nieuwe macrochemische reacties bij exsiccaten van Gymnopus luxurians (met kleurenfoto’s). G. Baiano en M. Filippa hebben het over het voorkomen van 4 gasteromyceten aan de kust van de Tyrrheense Zee: Bovista aestivalis, Pisolithus arhizus, Scleroderma cepa en Tulostoma giovanellae (met kleurenfoto’s en microtekeningen). Tenslotte belicht A. Lantieri de vondsten van 3 bijzondere ascomyceten in Calabrië: Ramsbottomia crechqueraultii, Scutellinia pilatii en Trichophaea woolhopeia (telkens met macro- en microfoto’s).

Sporen

De Aardster, 11 (2) Voorzitter Pol Debaenst geeft zijn voorwoord de titel: “Relatief goed”, wat verwijst naar een geslaagd seizoen voor de voorjaarspaddenstoelen. Vervolgens wordt een overzicht gegeven van de tussendoor-waarnemingen van R. Billiau, H. Batteu, J. Devos, H. Nottebaere, J. Launoy, G. Warreyn en P. Debaenst. Een overzicht van 8 veel voorkomende schimmels die voornamelijk schrale gazons schade kunnen toebrengen, wordt gegeven door P. Debaenst. Op 4 april ging er een excursie door in de Krakeelduinen in De Panne en op 16 mei trok de groep naar de Hoge Blekker in Koksijde. De volledige soortenlijst van beide excursies wordt weergegeven. Op 25 april ging P. Debaenst alleen op stap in de SIMLIduinen en ontdekte daar Helvella spadicea te midden van een verdoken stortplaats. Tenslotte wordt wat extra informatie gegeven over het welgekende Wijnendalebos te Torhout, waar op 13 juni een inventarisatie van de mycoflora werd uitgevoerd. De ledenlijst van de groep en een aankondiging van de activiteiten sluiten het tijdschrift af.

2009/4

COLOFON SPOREN is een uitgave van de KVMV, de Koninklijke Vlaamse Mycologische Vereniging vzw. Afdelingen: Antwerpse Mycologische Kring (AMK), Mycologische Werkgroep Limburg (Mycolim), Oost-Vlaamse Mycologische Werkgroep (OVMW) en Zelfstandige Werkgroep voor Amateurmycologen (ZWAM). Voorzitter: Bernard Declercq Molenbergstraat 1, 9180 Stekene - 0475/35 95 83 - [email protected] Ondervoorzitter: Robert De Ceuster Kloosterbergstraat 34, 3290 Diest - 013/33 57 96 - [email protected] Penningmeester: Lieve Van Boeckel-Deceuninck Berten Pilstraat 20, 2640 Mortsel - 03/455 01 27 - 0475/268 167 - [email protected] Secretaris: Peter Verstraeten Draverstraat 29, 9810 Nazareth - 09/385 41 74 - [email protected] Ledenadministratie: Myriam de Haan Leopoldstraat 20, bus 1.1, 2850 Boom - 03/888 75 14 - [email protected] Overige bestuurders: André De Kesel, Haesaertsplaats 15, 2850 Boom - 02/260 09 38 - [email protected] Gut Driesen-Tilkin, Kruisheideweg 32, 3520 Zonhoven - 011/72 59 24 - [email protected] Roosmarijn Steeman, Bist 66, 2500 Lier - 0485/68 88 48 - [email protected] William Coeck, Brandstraat 40, 2850 Boom - 03/888 42 89 - [email protected] Wim Veraghtert, Bist 66, 2500 Lier - 0496/97 87 79 - [email protected] Internet: KVMV: www.kvmv.be Mycolim: www.mycolim.be

AMK: www.kamk.be ZWAM: www.zwamleuven.org

Verantwoordelijke bibliotheek: Lucy De Nave, Jan Van Rijswijcklaan 277, 2020 Antwerpen - [email protected] FUNBEL Secretariaat: EmileVandeven, Opperveldlaan 14, 1800 Vilvoorde, 02/267 74 18. Lidmaatschap KVMV 2010: bedraagt 18,00 euro (gezinslidgeld 20,00 euro) te storten op rekening 737-0187576-21 van de Koninklijke Vlaamse Mycologische Vereniging te Antwerpen. Voor buitenlandse leden bedraagt het lidmaatschap 20,00 euro (22,00 euro voor een gezin). De eventuele bankkosten worden gedragen door de opdrachtgever. IBAN-nummer BE17 7370 1875 7621, BIC-code KREDBEBB. De nieuwsbrief Sporen (4 maal/jaar) en Sterbeeckia zijn begrepen in het lidgeld.

Verantwoordelijke uitgever: Danny Minnebo, Kleine Molenstraat 19, 9290 Overmere Redactieleden: Georges Buelens, Robert De Ceuster, Gut Tilkin, Wim Veraghtert en Peter Verstraeten Eindredactie en layout: Danny Minnebo - 09/367 95 49 - [email protected] Verzending: Christine Van Lommel, Jozef Verbovenlei 34, 2100 Deurne Ieder lid kan publiceren in Sporen. Teksten voor het volgende nummer moeten vóór 1 februari 2010 gemaild worden naar de eigen afdelingscoördinator: AMK > Wim Veraghtert - [email protected] MYCOLIM > Gut Tilkin - [email protected] OVMW > Peter Verstraeten - [email protected] ZWAM > Georges Buelens - [email protected] Foto’s of figuren in de tekst worden best nog eens afzonderlijk meegestuurd als beeldbestand, bijvoorbeeld .jpg.

Sporen wordt gerealiseerd met de steun van het Provinciebestuur van Antwerpen. COPYRIGHT © Het copyright voor tekst en illustraties van de artikels berust bij de Koninklijke Vlaamse Mycologische Vereniging (KVMV). Auteurs behouden het recht om de eigen tekst en illustraties voor andere doeleinden te gebruiken. Het is niet toegestaan volledige of gedeelten van artikels of illustraties over te nemen zonder toestemming van de redactie.

ISSN 2030-367X

Sporen 2009/4

België - Belgique

december 2009

2600 Berchem 1/2

Nieuwsbrief van de Koninklijke Vlaamse Mycologische Vereniging

P.B.

8/4784

V.U. D. Minnebo Kleine Molenstraat 19 9290 Overmere Verzending: C. Van Lommel Jozef Verbovenlei 34 2100 Deurne 03/322 64 06 Afgiftekantoor: Berchem 1/2 Erkenningsnummer P508807

SPOREN

De gegevens op het adresetiket zijn opgenomen in een geautomatiseerd gegevensbestand. Ieder lid kan de gegevens over zichzelf inzien bij de ledenadministratie.

Nieuwsbrief van de Jaargang 2 - Nummer 4 - December 2009

Recommend Documents