Buurten in Leerdam West
18 September 2010
WELKOM
U bent vandaag te gast in wijk West. Een unieke levensloopbestendige wijk. In deze wijk zijn de Wijkraad West en een aantal buurtbeheergroepen actief die zich inzetten voor het welzijn van de wijk.
In tegenstelling tot de buurtbeheergroepen voert de wijkraad geen klusjes uit in de wijk om de lee6aarheid te bevorderen maar heeft het zitting in onder andere de werkgroepen c.q overleggroepen over verkeer, veiligheid en herstructureringsplannen en de uitbreiding van West – West.
In wijk West is inmiddels begonnen met de uitvoering van de herstructureringsplannen. In 2011 wordt een begin gemaakt met de bouw van 600 woningen in het plangebied ‘De Broekgraaf’. Het wijkontwikkelingsplan West uit 2002 laat zien dat onze wijk de grootste woningvoorraad heeft in Leerdam. Er is sprake van een pluriforme gemeenschap in onze wijk. Leerdam heeft een percentage van 23% allochtone bewoners, waarvan er ± 85% in wijk West wonen. Dit betekent: van de ± 6400 inwoners van wijk West wonen er ruim 3800 allochtonen in de wijk. Ook is in de wijk de Glasfabriek gevestigd. Dit betekent: zware industrie in een woonwijk. Hoe gaat dit samen? U krijgt tijdens het bezoek aan het bedrijf te zien hoe omwonenden en bedrijf samen werken. Dit alles maakt wijk West wel tot een kleurrijke en gezellige wijk, waar veel voorzieningen waaronder sportfaciliteiten, winkels, verenigingen en scholen te vinden zijn, maar ook een wijk die juist daardoor veel aandacht verdient.
Niet voor niets heeft wijk West recent 1 miljoen euro gekregen uit de pot van de Vogelaar 40+ wijken.
Wij willen u vandaag tijdens een rondgang door de wijk laten zien wat er inmiddels in de gang is gezet, en wat er staat te gebeuren om ‘onze’ wijk lee6aar te maken en te houden.
Ik wens u namens de wijkraad een fijne leerzame dag toe.
Gonnie van Haaften Wijkraad voorzitter.
Informatie over Wijk West:
Leerdam west is een levendige wijk, een wijk in verandering en in ontwikkeling. Dat is goed te zien aan alle bouwactiviteiten die er op dit moment plaatsvinden. De wijk heeft een stedelijk karakter. Er wonen ongeveer 6000 mensen. Dat is bijna één derde van het totaal aantal inwoners van Leerdam. Het is de dichtstbevolkte wijk van Leerdam. Leerdam West is ook de kleurrijkste wijk van Leerdam. 32% van de inwoners van west is niet-westers allochtoon. In heel Leerdam is dit 23 %. Het beeld van de wijk wordt mede bepaald door de glasfabriek. Deze is van oudsher in dit gebied aanwezig en is sterk verweven met de geschiedenis en de identiteit van Leerdam West. In 2008 telt Leerdam west 2380 woningen. 84% is een huurwoning. Het grootste gedeelte zijn eengezinswoningen. Ze vallen met de huur in de betaalbare huurklasse. Als gevolg van verschillende nieuwbouwprojecten, herstructureringsprojecten en renovatieprojecten verandert de samenstelling van de woningvoorraad snel. Dat de kwaliteit van de woningen voor verbetering vaatbaar is, is wel duidelijk.
De woningen in de wijk zijn in verschillende perioden gebouwd. In de loop van de tijd zijn natuurlijk ook de opvattingen over de omvang en de inrichting van de openbare ruimte veranderd. Dat is terug te zien in de wijk. Bewoners van wijk West zijn minder tevreden over de woonomgeving, de aanwezige speelvoorzieningen en de groenvoorzieningen dan gemiddeld in Leerdam.
Bewoners van Leerdam west zijn wel erg betrokken bij hun buurt. Er zijn veel bewoners die zelf de handen uit de mouwen steken en deelnemen aan opruimdagen, buurtactiviteiten en andere verenigingen ondersteunen die in de wijk aanwezig zijn. Het is een volkswijk met een warm kloppend hart.
Poort van West Het eerste woon – en zorgcentrum van Leerdam
In 1993 ontstonden de eerste plannen voor een gezondheidscentrum, maar het bleef een vaag plan. Vervolgens hebben huisartsen in 2000 de politiek benaderd voor hulp bij het realiseren van huisvesting voor een groepspraktijk maar ook dit kwam niet echt van de grond. Uiteindelijk nam de burgemeester in 2005 het initiatief om concrete stappen te maken. Kleurrijkwonen is toen benaderd om het te bouwen. Een team van ontwerpers heeft het gebouw ontworpen. Belangrijk daarbij was de scheiding tussen zorg en wonen. Waarbij het zorgaspect het gebouw niet moest domineren. “Het was lastig alle neuzen de zelfde kant op te krijgen”. De kracht van de Poort van West is dat er zoveel verschillende disciplines bijeen gebracht zijn die in meer of mindere mate een aanvulling op elkaar zijn. De gemeente Leerdam was projectleider. Zij zien het project als een belangrijke schakel in de vele bouwprojecten in Leerdam West. De Poort van West is een sprekend voorbeeld van een maatschappelijk relevant project. Kleurrijkwonen heeft heel bewust bijgedragen aan lee6aarheid en ingespeeld op maatschappelijke ontwikkelingen. Op de begane grond zitten 10 zorgaanbieders en instellingen. De meerwaarde zit voor hen in de vakinhoudelijke gedachtewisseling met andere zorgverleners, de samenwerking met andere en de goede bereikbaarheid. De zorgaanbieders zijn: Huisarts, Apotheek, SHL Prikpost, oefentherapeute- Mensendieck, Fysiotherapie, Diëtiste, Mondhygiëniste, Stichting Welzijn, Rivas Steunpunt Thuiszorg en RMPI – De Grote Rivieren ( geestelijke gezondheidszorg). Op de eerste verdieping wonen 24 ouderen met intensieve begeleiding zelfstandig bij Emma Kleinschalig wonen. Drie kwart van de bewoners komt uit Leerdam West. Voor zorg hoeven bewoners nu niet meer de wijk uit. Uitgangspunt van Emmazorg is welzijn op een plezierige plek. Op de bovenste verdieping huisvestig Philadelphia Zorg. Hier wonen 16 mensen die een verstandelijke beperking hebben. Iedere bewoner heeft de beschikking over een eigen woonkamer, slaapkamer, badkamer en kitchenette. Heel anders dan wat ze gewend waren. Natuurlijk zijn er ook gemeenschappelijke ruimtes aanwezig.
Even voorstellen: Emma zorg & welzijn
Emma zorg en welzijn is sinds een half jaar gehuisvest in twee nieuwe gebouwen in Leerdam west: Locatie Burgemeester Meesplein (in de Poort van West) herbergt 24 cliënten in 4 groepswoningen voor ieder 6 cliënten. Er is 24 uur begeleiding aanwezig. De cliënten voeren een huishouding waarbij zelf gekookt wordt, waarbij meegeholpen wordt in de gewone huishoudelijke taken. Maar waar ook tijd is voor gezamenlijke of individuele aandacht en ontspanning. Er wordt (vooral in de nachtzorg) samen gewerkt met Philadelphia, de bovenburen.
De locatie Raadsliedenstraat is wat ingewikkelder te omschrijven. Vroeger sprak je gewoon over verzorgingshuis of verpleeghuis. Nu echter wordt zoveel mogelijk tegemoet gekomen aan woonwensen van moderne ouderen. In grote woningen met aparte slaapkamer en vaak ook logeerkamer, wonen 50 to 60 cliënten met een indicatie voor intramurale zorg (zorg zwaarte pakket). Op twee aparte afdelingen wonen 18 cliënten met een hoge zorgvraag, die verpleging en specialistische ouderenzorg nodig hebben.
Er zijn 15 woningen die door Kleurrijk wonen worden verhuurd aan zelfstandige huurders. Er is een etage waar 7 cliënten van Syndion wonen. Er is een peuterspeelzaal Emma, waar ’s morgens en ’s middags groepen peuters een gezellige tijd samen doorbrengen. Er is een dagverzorging waar ouderen met elkaar de dag doorbrengen om sociale contacten te onderhouden en (in sommige gevallen) de mantelzorg te ontlasten. Er vestigt zich straks ook een fysiotherapeut voor cliënten in de wijk. Er is een kapper, een pedicure en er is nog plaats voor een schoonheidsspecialiste. Alle bewoners kunnen gebruik maken van het restaurant met veel leuke acties. Dagelijks is er een hollandse warme maaltijd. Wekelijks is er een activiteitenprogramma waar iedereen zijn hart aan kan ophalen. Hierbij zijn wijkbewoners ook welkom.
Maar het belangrijkste is dat men een veilige woonomgeving heeft, met 24 uurszorg direct in de omgeving. Het nieuwe Emma lijkt dan ook totaal niet op een tehuis, maar biedt wel de voordelen daarvan. In de eerste maanden blijkt al dat deze manier van wonen een positieve uitwerking heeft op de bewoners van Emma: ze voelen zich minder a8ankelijk, pakken zelf zaken op, laten zich niet meer alles uit handen halen. En is dat niet wat iedereen wil: zo lang mogelijk zelf alles doen en zelf je leven invullen. Volgend plan is om de wijk te betrekken bij Emma en Emma dus midden in de wijk te plaatsen. Ouderen sluit je niet op. Dat is voor de komende periode een speerpunt. U hoort vast nog van ons.
Resa van den Bersselaar Locatiemanager Emma zorg en welzijn
Schoolstraat, Talmastraat en Parkstraat
De woningen in deze buurt zijn in 1914 gebouwd. Het gaat om 134 huizen. Er wordt al geruime tijd nagedacht over de toekomst van deze buurt. Het plan voor dit project staat nog steeds niet vast. Het kan een sloop/nieuwbouw project worden, maar ook een grote renovatie van de woningen behoort tot de mogelijkheden. Op dit moment loopt er een onderzoek in de buurt. In Januari moet er duidelijkheid zijn over de toekomst. Bewoners zitten al jaren te wachten op sloop en dachten dat de keuzes al gemaakt waren maar door de economische crisis wordt alles opnieuw bekeken. Bewoners dachten dat hun huizen gesloopt werden en hebben niet veel onderhoud meer gepleegd aan hun huis. Kleurrijkwonen heeft volgens hen ook haast geen onderhoud meer gepleegd. Bewoners zitten eigenlijk te wachten op een tegemoetkoming van Kleurrijkwonen in de verhuiskosten en hebben allang aanvaard dat de huizen gesloopt zouden worden. Zij vinden het allemaal wel jammer dat hun buurt weg gaat en zullen de buren erg missen. Het liefst verhuizen ze met groepen bewoners. Ook maken zij zich zorgen over de hoogte van de huren als ze gaan verhuizen, kunnen zij dat wel betalen? Het valt de bewoners zwaar dat er weer nieuwe plannen worden gemaakt en er weer veel onduidelijkheden voor hen zijn. Ze zijn boos en teleurgesteld in Kleurrijkwonen en de gemeente Leerdam. In deze onzekere situatie besteedt het buurtwerk extra aandacht aan deze straten om de lee6aarheid op peil te houden. Samen met de buurtbeheergroep Mozaïek zijn er maandelijks activiteiten om de buurt lee6aar te houden. Een keer per maand wordt er met kinderen opgeruimd en daarna samen gespeeld in de speeltuin. De opkomst is altijd groot, ruim 25 kinderen. Het spelen met elkaar gaat steeds beter. Onder leiding van de buurtwerker spelen alle kinderen nu met elkaar als zij in de buurt zijn. Bewoners zien dat ook en zijn daar blij mee. Nu maar hopen dat het ook zonder hen aanwezigheid wat vaker gaat gebeuren. Ook worden er regelmatig koffie ochtenden georganiseerd. Ook daar is de opkomst groot, ruim 20 vrouwen en mannen van alle nationaliteiten, bewoners zorgen dan zelf voor heerlijke hapjes. Ook worden er feestjes georganiseerd door de BBG in de speeltuin en doen ze mee aan bijvoorbeeld de straatspeeldag. Er wordt veel geïnvesteerd om het op die manier toch nog een beetje lee6aar te houden, maar dat valt niet altijd mee, veel bewoners voelen zich in de steek gelaten en zijn moe en teleurgesteld.
Siemensstraat
De Siemensstraat was een donkere sombere straat waar weinig contact tussen bewoners was. Vanuit de huizen is door de inrichting nauwelijks zicht op de straat wat sociaal contact of sociale controle nauwelijks mogelijk maakt. De verscheidenheid van de bewoners betreffende a;omst, religie en taal maakt een normaal onderling burencontact er ook niet makkelijker op. Eigen verantwoordelijkheid ten opzichte van de eigen leefomgeving lijkt voor veel bewoners niet te bestaan gezien het probleem met vervuiling. De straat oogt slordig door verkeerd aangeboden afval en de hoeveelheid zwerfvuil. In de buurt wonen veel kinderen die af en toe overlast veroorzaken door tegen de gevels te voetballen, de straat te vervuilen of ander ongewenst gedrag te vertonen.
Helaas durven mensen elkaar nauwelijks aan te spreken op ongewenst gedrag. Het risico is groot dat je op z’n minst voor schut wordt gezet door de overlastgever. Om de lee6aarheid te vergroten heeft Kleurrijkwonen in gezamenlijkheid met zoveel mogelijk bewoners en instanties (o.a. Kleurrijkwonen, SWOL, gemeente Leerdam, wijk- en buurbeheer) een pilot “bewoners maken de straat” uitgevoerd. In eerste instantie heeft een inventarisatie van wensen en behoeften plaatsgevonden. Op basis daarvan werd een plan van aanpak worden opgesteld waarin beschreven wordt hoe een ieder een bijdrage kan leveren om de lee6aarheid van de straat te vergroten. De laatste fase betreft de uitvoering en begeleiding van het project. Er is een straatplan gemaakt waarin staat wie wat gaat doen in de straat, in de straat heeft een opruimochtend plaatsgevonden (straatwerk, bloembakken, extra vuilnisbakken zijn geplaatst) er is een actieve buurtbeheergroep opgericht (deelname straatspeeldag,etc) en er is een straat feest georganiseerd De algemene conclusie is dat het project succesvol is verlopen. Hierdoor is de straat mooier, leuker en beter geworden voor bewoners en de partnes. Kleurrijkwonen zet de buurtwerker in 2010 extra in om het proces te blijven ondersteunen. Ook in 2010 heeft de straat weer meegedaan met veel activiteiten zoals de straatspeeldag, opknappen bloembakken, kinderactiviteiten.
Glasfabriek en woonwijk west
Dat de glasfabriek en de wijk west buren zijn heeft een historische oorsprong 1765 In Leerdam wordt de eerste flessenblazerij gebouwd. Vanwege de donkere flessen die er worden geblazen, wordt de fabriek ook wel 'de Zwarthut' genoemd. 1878 Op 18 juni wordt door de heren Jeekel en Mijnssen naast de bestaande zwarthut een withut opgericht, een glasfabriek waar uit het buitenland geïmporteerd witglas werd gehard. Het assortiment bestaat nu behalve uit flessen en potten ook uit serviesgoed. Eerste arbeiders huizen werden gebouwd in opdracht van de fabriek. 1891 De fabriek krijgt de naam NV Nederlandsche Glasfabriek Leerdam. 1948 Eerste flessenmachine van Owens in Leerdam 1953 Glasfabriek wordt Koninklijk 1958 Het eerste machinaal vervaardigde drinkservies komt uit de productie ( Tafelglas ). 1968 Ontstaan glasvormcentrum. 1990 N.V. Vereenigde glasfabrieken wordt onderdeel van Danone. 2003 Tafellas wordt verkocht aan Libbey 2004 Flessen productie wordt O-I. 2008 Glasvormcentrum ( Kristal ) verkocht aan Porceleine fles 2009 Transporteur Hartog en Bikker koopt diverse loodsen op het terrein
De 4 Bedrijven op 1 terrein zijn zo in elkaar verweven dat de overheid ons ziet als 1 inrichting met dus ook 1 milieuvergunning. Deze vergunning wordt door de overheid gecontroleerd op: Geluid , emissie, energie, waterlozing en veiligheid. De voordelen van een fabriek naast de woonwijk is directe werkgelegenheid voor eigen medewerkers en uitzendkrachten ± 650 vaste krachten, indirecte werkgelegenheid voor toeleveranciers, besteding bij de plaatselijke middenstand en naamsbekendheid of image voor de stad Leerdam als glasstad. Direct contact is er met de buren door georganiseerde buurtavonden. Het publieksmilieuverslag wordt dan besproken, de vergunningverlener en de handhavers zijn aanwezig meestal is een rondleiding en we sluiten af met een vragenrondje. Deze avonden worden goed bezocht onder een prettige en open sfeer. De glasfabriek heeft een participatie in gemeentelijke projecten zoals: Leerdam heeft Lef - Wijk en buurtverenigingen - 40+ wijken en LSA. Soms is er zelfs sponsoring voor wijkprojecten (speelplaats) maar liever geven we medewerking tijdens evenementen in de wijk bijvoorbeeld wordt er gratis gebruik gemaakt van EHBO- en blusmiddelen en geven we de wijkvereniging toestemming om een kermis op te bouwen op ons parkeer terrein. Op deze manier hopen wij nog vele jaren als goede buren met elkaar op te trekken.
Een plek voor de wijk
Aan de Joost de Jongestraat verreist een prachtig gebouw. Met zijn ronde vormen lijkt het wel wat op een arena. Er zit een heel verhaal achter deze bouwactiviteit.
Al vele jaren had de gemeente Leerdam, maar zeker ook het schoolbestuur de (dure) wens om de gebouwen van het voortgezet onderwijs te verbeteren. De school, het Heerenlanden College had drie gebouwen. Twee gebouwen in Noord en een gebouw hier aan de Joost de Jongestraat. Aanvankelijk was het plan om te komen tot een nieuw gebouw in Noord en een gerenoveerd gebouw daar, vlak tegenover elkaar. De locatie hier in West zou vervallen en gebruikt kunnen worden voor woningbouw.
Plannen uitwerken duurt een hele tijd. In de loop van de tijd is er een niet onbelangrijke wijziging in de plannen gekomen. Niet in Noord een nieuw gebouw, maar in West, op de plaats waar de school al stond. Wel wat kleiner, zodat er ook nog een stuk grond overblijft voor woningbouw. Deze verandering hebben we als gemeente toegejuichd. De school is een heel belangrijk onderdeel van de wijk. De reacties uit de wijk bevestigden dit. Men was blij met het behoud van de school op deze plek. De school kan dan ook straks een hele belangrijke ontmoetingsplaats zijn. Niet alleen voor de leerlingen maar ook voor allerlei anderen. Echt een plek voor de wijk.
De grote renovatie van het gebouw in Noord is klaar. Vroeg dit jaar is men met de nieuwbouw hier in West begonnen. En in maart volgend jaar kan het klaar zijn. De open ruimte naast de school zal later pas bebouwd worden. Momenteel wordt al wat nagedacht over mogelijke invullingen. We zien uit naar het moment dat de school in gebruik kan worden genomen. Nu zijn de leerlingen in Noord gehuisvest, in een gebouw wat daarna gesloopt moet worden. In die wijk is het dus behoorlijk druk met zoveel schoolkinderen. Hier in West is het stil. Even geen schoolkinderen. Maar ze worden gemist. Schoolkinderen in een wijk geeft levendigheid. Ontstaat er dan geen rommel? Jawel, maar onder leiding van hun conciërge gaan ze in de nabijheid van de school iedere dag opruimen. Zo leren ze verantwoordelijkheid dragen voor hun eigen omgeving en gedrag. Het zou me niet verbazen, wanneer ook de schoolkinderen en zeker die conciërge, zelf een inwoner van West, ook uitzien naar het moment dat ze weer in en om hun school bezig zijn. Nog even wachten en dan is de lang gekoesterde wens van de verbeterde schoolgebouwen voor het voortgezet onderwijs werkelijkheid geworden.
De Molukse wijk Een buurt met een bijzondere geschiedenis
In 1961 / ’62 bouwde de Rijksgebouwen Dienst 112 woningen in Leerdam-West, speciaal voor de huisvesting van Molukkers. Leerdam is 1 van de 61 gemeenten waar woningen zijn gebouwd voor de huisvesting van Molukkers. Waarom Leerdam door het rijk is geselecteerd, is onbekend. Ongetwijfeld heeft de werkgelegenheid in de glasfabriek in die keuze meegespeeld, net als het feit dat er al Molukkers in de glasfabriek werkten.
Nieuwbouw
De nieuwbouw verrijst in het weiland aan de rand van Leerdam-West. Pas later worden er woningen omheen gebouwd en hoort de Molukse wijk echt bij Leerdam-West. De woningen zijn gebouwd in opdracht van de Rijksgebouwen Dienst en zijn eigendom van de Dienst der Domeinen. In 1996 gaat het eigendom over naar de woningcorporatie CWL (nu KleurrijkWonen). De woningen zijn goedkoop en slecht gebouwd. De grootte en indeling van de woningen was niet echt toegerust op de omvang van de gezinnen die er gehuisvest werden. Het beheer en onderhoud van de woningen door de Dienst der Domeinen liet te wensen over. Nadat de woningen eigendom werden van CWL volgde een renovatie van de woningen en werden huurcontracten met de bewoners afgesloten.
‘Maar’
De eerste 15 gezinnen vestigden zich in september 1961 in de wijk, de meeste andere gezinnen volgden in mei 1962. De verhuizing vanuit het woonoord* naar deze woningen was een aanzienlijke verbetering in de woonomstandigheden voor de betrokkenen. In de woonoorden beschikten gezinnen niet over een eigen keuken en badkamer en moesten het vaak doen met 1 kamer. In de nieuwe woningen hadden ze dat wel. Toch kleefde er aan de verhuizing naar deze permanente woningen een ‘maar’. Want met de bouw van woningen voor Molukkers gaf de Nederlandse regering het signaal af dat een snelle terugkeer naar Ambon er niet meer in zat. De verhouding tussen Nederland en de politieke leiders van Indonesië bevond zich toen, in de jaren vijftig en zestig, op een dieptepunt. Dat, gecombineerd met de wens van een eigen Molukse staat, maakte een spoedige terugkeer onmogelijk.
Terugblik
Op de website van de Historische Vereniging Leerdam, schrijft Paul Malawauw het volgende over het leven in de Molukse wijk in Leerdam en de contacten met de Leerdammers; "De Gecombineerde" kopte op 2 september 1961 met: "Gewoon doen en hartelijk ontvangen" richting de autochtone bevolking. Iets dergelijks dachten de Molukkers toen ook, blijkt uit reacties uit de zaal. Maar er werd meteen bij verteld dat je beter niet met Nederlanders in zee kon gaan, omdat die je in de steek laten. Dat was nog steeds een stukje koloniaal denken. Ook de Molukkers zijn kinderen van hun tijd. De eerste generatie was verbitterd en zeer wantrouwend. De jaren zeventig generatie was net als jongeren overal, opstandig en wilde veranderingen bewerkstelligen via oproer en treinkapingen. De jongeren van nu gaan op zoek naar hun roots en een stukje geschiedenis in Indonesië. Door de jaren heen werd er getrouwd tussen Leerdammers en Molukkers. Een zekere mate van integratie en van samen wonen ging de argwaan vervangen. De jeugd van nu wordt gezien als een groep mensen met twee roots en met het recht op individuele verschillen en culturele diversiteit. Vroeger had men het over "hal6loedjes" en nu zijn het "dubbelbloedjes".
Mensen van Molukse a;omst wonen nu allang niet meer alleen in de Molukse wijk. De kinderen van de eerste bewoners hebben zich gevestigd in andere steden of in andere wijken van Leerdam. Toch heeft de Molukse wijk in Leerdam de eigen identiteit weten te bewaren en wonen er nog steeds voornamelijk Molukkers en mensen van Molukse a;omst. * Woonoorden: de complexen, zoals kloosters, kazernes of voormalige concentratiekampen, waar de Molukkers na hun aankomst in Nederland in 1951, tijdelijk werden ondergebracht.
Het vernieuwde Nationaal Glasmuseum
‘Wat een bijzonder museum staat daar langs de Linge’, is een veel gehoorde opmerking van onze bezoekers. Maar wat maakt dit museum nu zo bijzonder? Is het de architectuur van de twee oude villa’s die met elkaar verbonden zijn door moderne loopbruggen? Of de manier waarop de collectie getoond wordt met behulp van de iPod Touch? Zijn het de tentoonstellingen die glas in de maatschappij plaatsen? Of is het de combinatie met de studio van het museum waar glas op ambachtelijke wijze geblazen wordt, al dan niet in opdracht van hedendaagse kunstenaars? De hele collectie van het museum, zo’n 9000 objecten, is te zien in de vier loopbruggen die de panden van de oud-directeuren Cochius en Bunge met elkaar verbinden. Wij noemen de bruggen daarom ook wel ‘de langste vitrines van Nederland’. Door middel van een iPod Touch maakt u kennis met de verhalen achter de objecten: waarom vond Frank Lloyd Wright het prototype van zijn ontwerp mislukt terwijl glaskenners dit object nu juist als topstuk aanmerken? Naast de collectie zijn er zeven openingstentoonstellingen te zien. Presentaties waarin "de worsteling van de mens met zijn idealen" van alle kanten wordt belicht. Het scherpst komt dit naar voren in een drieluik: 'Neemt het Schoone', 'Blij Glas' en 'Op het lijf geblazen'.
Neemt het Schoone toont de eerste artistieke bloeiperiode van de Leerdamse glasfabriek onder het directoraat van fabieksdirecteur P.M. Cochius van 1912 tot 1934. Cochius was een spirituele en sociaal bewogen directeur die – zoals velen in zijn tijd – in de natuur en in de wiskunde hogere schoonheden zag waardoor de mensheid zich zou kunnen verheffen. Die inspiratie heeft tot ikonen van het moderne glas geleid, maar ook tot financiële problemen en uiteindelijk tot kunstwerken die onbereikbaar waren voor de gewone man.
Blij Glas toont het optimisme van de jaren vijftig waarin de wereld opnieuw wordt vormgegeven, maakbaar is, en waarin we allemaal geacht worden goed te wonen – de tweede bloeiperiode van het Leerdamse glas. Ongebreideld optimisme tegen de achtergrond van de bom en de eentonigheid van de goede smaak. Idealen, tussen goed en beter weten in. I’ll be Blown biedt een overzicht van de experimenten van een vijftiental kunstenaars en (mode)ontwerpers die in de afgelopen twee jaar op uitnodiging van het museum werkten in de glasblazerij. Allemaal zijn zij gevraagd te beginnen bij het individu. Het individu dat zich wenst te onderscheiden en dat, op zoek naar zingeving, in een overvloedige wereld, hoogst individuele keuzes maakt.
The Seven Last Words of Christ van Marc Mulders
Iemand die al die idealen en inspiratiebronnen verenigt is de schilder Marc Mulders. Speciaal voor het nieuwe glasmuseum maakt Mulders een grote installatie onder de titel The Seven Last Words of Christ. Paradijsvogels, vlinders, zwanen, schedels en doornen tekenen zich af tussen de uit glas gesneden pijlers van het grondplan van de St. Pieter in Rome. De negentig van Meydam is een overzichtstentoonstelling met 90 unica's van Floris Meydam t.g.v. zijn negentigste verjaardag. Meer dan 35 jaar (1949-1984) was Meydam hoofdontwerper van de Leerdamse glasfabriek. Ook na zijn pensionering bleef hij als glasontwerper actief. Ruim vijf decennia glaskunst die een beeld geven van de veelzijdigheid van één van de belangrijkste naoorlogse glasontwerpers.
Blown to life in de tuin van het Glasmuseum, toont de resultaten van een drie weken durende workshop, dit voorjaar in de Glasblazerij met zes Keniaanse kunstenaars en glasblazers en ruim twintig Nederlandse ontwerpers en kunstenaars. Hoe de versmelting van Hollandse logica en Keniaanse inventiviteit leidt tot producten voor de wereldmarkt. Over idealisme gesproken.
Openingstijden:
Dinsdag tot en met zaterdag: 10-7 uur Zondag: 12-17 uur Prijs: volwassenen €7,50 (diverse kortingen mogelijk)
Nationaal Glasmuseum - Glasblazerij / National Glass Museum - Glass Studio Blijf op de hoogte van onze activiteiten en schrijf u in voor de digitale nieuwsbrief: www.nationaalglasmuseum.nl
Het museum is geopend met zeven tentoonstellingen, winkel, horeca en 10.000 stuks glas! De openingstijden zijn gelijk aan die van de Glasblazerij.
Demonstraties glasblazen vinden dagelijks (behalve maandag) plaats in de Glasblazerij: van dinsdag tot en met zaterdag van 10.00 tot 17.00 uur en op zondag van 12.00 tot 17.00 uur. www.nationaalglasmuseum.nl
OVER TURKEN EN HUN GEBEDSHUIS MOSKEE IN LEERDAM
In het jaar 1963 kwamen eerste Turken in Leerdam. Die gingen in de Glasfabriek werken. Daarna kwamen steeds meer Turkse mensen in Leerdam die in de Glasfabriek gingen werken. In de eerste jaren gingen Leerdamse Turken een keer per week naar Amsterdam of naar een andere stad om een vrijdag gebed te doen, of twee keer in het jaar een feest gebed te doen. Daarna gingen Leerdamse Turken het vrijdag gebed doen in Leerdamse Kerk gebouwen. En toen in 1975 creëerde Glas fabriek een ruimte van prefab. Daardoor waren Leerdamse Turken heel erg blij dat ze toen een ruimte hadden om hun geloof uit te oefenen. Tot 1986 hebben ze daar gebeden. Glasfabriek zei toen jongens ik heb die ruimte nu zelf nodig, gaan jullie maar een andere plek zoeken. Na overleggen met elkaar en met de gemeente hebben Leerdamse Turken het huidige gebouw gekocht, en tot nu toe hebben ze hun geloof daar uitgeoefend. Maar omdat de Turkse gemeenschap na het jaar 1980 hun gezinnen ook hierheen gebracht hebben, werd de gemeenschap groter. En dat brengt ook andere problemen met zich mee. Bijvoorbeeld de kinderen, die moeten integreren zonder dat ze hun normen en waarden kwijt raken. Moskee heeft dus niet alleen het rol gebedshuis maar ook het rol multifunctionele ruimte. Daar wordt sociale en culturele activiteiten georganiseerd. Imam spreekt met kinderen en volwassenen over het samenleven. Hoe ze zich in de Nederlandse samenleving aan moeten passen enz. Een instelling die zoveel functie heeft, heeft ook meer ruimte voor activiteiten nodig, een goede en gezonde ruimte. Vandaar dat Leerdamse Turken nu bezig zijn een nieuwe, gezonde, ruimere multifunctionele gebouw te gaan bouwen. Dus die gaan niet alleen een gebedshuis maar een activiteiten ruimte bouwen.
Sociale Cohesie
"Op initiatief van de gemeente is in 2007 de werkgroep sociale cohesie gestart. De werkgroep bestaat uit een aantal Leerdammers met ieder hun eigen achtergrond. Deze werkgroep bevordert met activiteiten de sociale samenhang en maakt verschillen tussen bevolkingsgroepen bespreekbaar. De werkgroep richt zich op alle inwoners van Leerdam, jong en oud ongeacht a;omst, herkomst of geloof. De activiteiten van de werkgroep kunnen sportief zijn, gezellig of serieus." Veel mensen in Nederland maken zich druk over de sociale cohesie. Met name de relatie tussen verschillende bevolkingsgroepen, mensen met verschillende religieuze en etnische achtergronden zou onder spanning staan. De vraag waar mensen mee worstelen is: past dit allemaal wel bij elkaar? Vormt de diversiteit van mensen nog wel een eenheid? En wat is de basis voor deze eenheid?
Voor een goede basis moet men eerst iets heel fundamenteels doen: de bevolkingsgroepen met elkaar in aanraking laten komen. Zonder ontmoeting en zonder bijdrage van ieder individu, heb je slechts losse onderdelen en blijft de eenheid uit. Minstens even belangrijk is, dat bij de ontmoeting tussen de bevolkingsgroepen, zich iets nieuws ontwikkelt. "Een smaak" die je van tevoren niet hebt kunnen bedenken of proeven.
Dit is wat de werkgroep betreft het kenmerk van een open samenleving en het kenmerk van een goede dialoog. Ook in een open samenleving, blijven mensen niet naast elkaar staan maar doet zich een wisselwerking voor. Er gebeurt iets en er gebeurt iets nieuws. Er ontstaat een nieuwe smaak. Natuurlijk is de bereidheid elkaar te ontmoeten niet altijd automatisch aanwezig. ‘Wat de boer niet kent, dat eet hij niet’ luidt een Hollands gezegde. Maar misschien moeten we dan de honger bij elkaar wat meer stimuleren. Een activiteit als deze is daar een mooi voorbeeld van.
We begrijpen dat er behoorlijk wat variatie bestaat voor bevolkingsgroepen, maar dat er wel een aantal gedeelde basis behoeften aanwezig zijn. Vrijheid, gelijkheid en solidariteit zijn bijvoorbeeld onmisbaar. Als deze basis er is, kan er aan andere combinaties gewerkt worden. Niet al onze activiteiten zullen geslaagd zijn, maar men baseert zich op de bijdrage die ieder van ons afzonderlijk kan leveren. Of het geslaagd is en waar soms meer aandacht voor nodig is, leren we met elkaaar gedurende het proces. We voegen allemaal iets toe en het is juist dit geheel dat onze samenleving zo interessant maakt.
Jongerencentrum M3
Verschillende gebouwen P.M. van Gentstraat
Kinderen ruimen Spartaveld op
Medewerking verleend aan deze LSA dag door: Stichting Wijkraad West Leerdam Gemeente Leerdam Kleurrijk Wonen LSA organisatie Emma Werkgroep Sociale Cohesie Stichting Jeugd en Jongerenwerk Midden Holland Glasfabriek Glasmuseum Het Dak
