BUSINESS DEVELOPMENT. kijkje in de keuken INSPIRERENDE VERHALEN OVER EEN AANTAL VAN ONZE MEEST VERNIEUWENDE PROJECTEN

BUSINESS DEVELOPMENT kijkje in de keuken

INSPIRERENDE VERHALEN OVER EEN AANTAL VAN ONZE MEEST VERNIEUWENDE PROJECTEN

INHOUDSOPGAVE

INHOUDSOPGAVE

INHOUDSOPGAVE Inhoudsopgave

10 02

26

03

Voorwoord Dick de Jager

04

Case 1 - Additive Industries

06

Case 2 - Pivot Park

10

Case 3 - BioConnection

14

Case 4 - DITSS

18

Case 5 - VIB-e

22

Case 6 - El Cid

26

30

Case 8 - Snelwegbadhuis

34

Case 9 - Food Innovation Network

38

Case 10 - Into D’Mentia

42

Case 11 - In2LifeSciences

46

Case 12 - Survey Biobased Economy

50

Slotwoord

54

Colofon

55

Case 7 - Packassist

38

50

03

VOORWOORD

04

VOORWOORD

> Gebundelde Brabantse innovatiekracht

aan een sterkere Brabantse economie en samenleving.

Waar dat kan werken we samen met onze collega’s

Bij BOM Business Development krijgen we vaak de

Met die 67 initiatieven geven we invulling aan de

van de andere kerntaken van de BOM. Een aantal

vraag ‘leg eens uit wat jullie nu eigenlijk doen voor

opdracht die wij hebben meegekregen van onze

van de initiatieven die in dit boekje beschreven staan

de Brabantse economie’. De andere kerntaken van

aandeelhouders, de provincie Noord-Brabant en het

getuigen van deze integrale werkwijze. Want daar gaan

de BOM zijn grijpbaarder: BOM Capital investeert in

Ministerie van Economische Zaken: het ondersteunen van

we steeds meer naar toe: de BOM als een integrale

veelbelovende Brabantse bedrijven. BOM Bedrijfslocaties

mkb-bedrijven in de Brabantse topclusters/topsectoren,

‘groeistimulator’ voor de Brabantse economie. Om de

knapt verouderde bedrijventerreinen op en versnelt de

zodat zij - door middel van samenwerking - innovaties

vorige editie van Kijkje in de Keuken te citeren: “soms

ontwikkeling van nieuwe werklocaties. En de collega’s

omzetten in hoogwaardige nieuwe producten en diensten

schudden we de boel flink door elkaar, in andere gevallen

van BOM Foreign Investments lokken het ene na het

en bijdragen aan oplossingen voor maatschappelijke

laten we plannen rustig gaar worden. Maar op één

andere buitenlandse bedrijf naar Brabant. Het werk van

vraagstukken. BOM Business Development bundelt

punt zijn we compromisloos. We werken alleen met de

BOM Business Development is wat lastiger in een paar

Brabantse innovatiekracht. We sporen nieuwe groeikansen

beste ingrediënten die de Brabantse innovatiekeuken te

zinnen te vatten. Daarom laten we in dit boekje de praktijk

op voor Brabant op en zijn initiator en regisseur van

bieden heeft. Want uiteindelijk borrelen daar de meest

aan het woord.

kennisintensieve samenwerkingsverbanden waar bedrijven

innovatieve projecten uit op. ”Dat gold in 2006 en dat

Het boekje geeft u een kijkje in onze keuken. We

aan meedoen, maar ook kennisinstellingen, overheden

geldt anno 2014 nog steeds.

beschrijven 12 initiatieven waar BOM Business

en maatschappelijke organisaties. En als het nodig is

Development nauw bij betrokken is, als aanjager of

dragen we bij aan het opzetten en laten bloeien van ‘hot

Wij wensen u namens alle mensen van BOM Business

ontwikkelaar. En dan hebben we het over het topje van

spots’; locaties waar bedrijven elkaar makkelijker kunnen

Development veel leesplezier en inspiratie toe!

de ijsberg. In totaal zijn we op dit moment van schrijven,

vinden, kennis kunnen aftappen en tot samenwerking

februari 2014, bij 67 initiatieven betrokken die bijdragen

kunnen komen.

Dick de Jager

Sectormanager BOM Business Development

VOORWOORD

DICK DE JAGER/ sectormanager

05

CASE 1 > ADDITIVE INDUSTRIES

ADDITIVE INDUSTRIES HIGHTECH


JONAS WINTERMANS > OPERATIONEEL DIRECTEUR

Initiatiefnemer van de eerste Nederlandse proeffabriek voor het 3D-printen van metalen onderdelen en het doorontwikkelen van de techniek voor industriële toepassingen.

06

> Strategisch kader Toekomst voor de Brabantse maakindustrie. Een Brabants consortium werkt aan grensverleggende 3D-printtechnologie met impact voor de High Tech maakindustrie wereldwijd.

> Maatschappelijk rendement

Besparing van grondstoffen en energie en minder CO2-uitstoot. Bouwen aan de nieuwe digitale maakindustrie en jongeren inspireren om te kiezen voor een carrière in de techniek.

> Economisch rendement

Nieuwe economische bedrijvigheid en innovatieve mogelijkheden. Een sterkere concurrentiepositie van Brabantse High Tech bedrijven. Partners Additive Industries, KMWE, NTS Group, Frencken Europe, Machinefabriek De Valk, FMI, MTA, Brainport Industries en De Lage Landen. Rol BOM Sparringpartner, kapitaalmarkt ontsluiten, netwerk uitbreiden.

Bij Additive Industries rollen metalen machineonderdelen uit de 3D-printer. Vaak de meest complexe. “Constructies die je met draaien en frezen niet voor elkaar krijgt. Opgebouwd uit lichtgewicht honingraatstructuren bijvoorbeeld, of voorzien van interne kanaaltjes voor koeling. 3D-printen biedt nieuwe vrijheden”, vertelt mede-oprichter en operationeel directeur Jonas Wintermans van de start-up op Strijp-S in Eindhoven. Oktober 2013 gingen de deuren er open van een 3D-print proeffabriek voor industriële toepassingen, genaamd AddLab, nog geen jaar nadat de eerste ideeën ervoor ontstonden. “BOM Business Development versnelde het opstartproces door mee te denken en het grote netwerk van de BOM voor ons open te stellen, ook op de kapitaalmarkt.” >

“METAAL PRINTEN BIEDT NIEUWE VRIJHEDEN”

07


08


Partners en vaste klanten van Additive Industries

Steile leercurve

zijn diverse hightech toeleveranciers die deel

Additive Industries koos bewust voor een open

overal ter wereld kan worden uitgeprint. Dat brengt

uitmaken van het Brainport Industries netwerk.

fabricageomgeving, want uiteindelijk is het de

kosten terug én CO2-uitstoot.” Alle reden voor

Samen investeerden ze mee in twee kostbare

bedoeling om een eigen industriële 3D-print-

Additive Industries om door te ontwikkelen.

3D-printers. “Ze liepen warm voor een gedeelde

oplossing te realiseren. “We willen zo snel

rekening en toegang tot toptechnologie die

mogelijk alles leren over metaal printen en op

Doorgroeien

kansen biedt om concurrentie voor te blijven.

basis van de opgedane kennis deze nog nieuwe

De BOM zit helemaal in het verhaal, geeft

Bijvoorbeeld met snellere R&D. Wat je vandaag

productietechnologie verder optimaliseren.

Wintermans aan. “BOM Business Development

bedenkt, heb je morgen al als geprint prototype

Samen met onze partners doorlopen we een

scherpte ons businessmodel aan vanuit overzicht

in handen! En de innovatieve mogelijkheden zijn

steile leercurve. Daar staat tegenover dat Additive

van wat er in Brabant al wel en nog niet op

eindeloos. 3D-tekenprogramma’s lopen in feite

Industries geen onderdelen levert aan derden,

3D-printgebied plaatsvond, wees de weg naar

achter. Zo werkt de TU Delft momenteel aan

onze partners zijn de leveranciers.” Gaat het nu

beschikbare startsubsidies en breidde onze

softwaretools die de fantasie op geen enkele

nog om een aanvullende techniek, in de toekomst

‘longlist’ van potentiële samenwerkingspartners

manier begrenzen.”

vervangt 3D-printen wellicht ook een deel van

flink uit.” Doorgroeien is nu het devies om te

traditionele productie. “De voordelen op de lange

kunnen doorontwikkelen. “We staan voor een

termijn kunnen enorm zijn. Denk aan veel kleinere

volgende, benodigde financieringsronde. Mogelijk

benodigde voorraden – vaak ‘dood kapitaal’.

kan en wil de BOM in deze fase zelf bijdragen.

Reserveonderdelen zijn dan digitaal opgeslagen als

De grondhouding is positief. En sowieso probeert

3D-bestand in plaats van fysiek in een magazijn.

BOM Business Development nieuwe deelnemers

Ook is transport niet meer nodig als een bestand

voor ons te vinden.”

WAT JE VANDAAG BEDENKT, HEB JE MORGEN ALS PROTOTYPE IN HANDEN

09

CASE 2 > PIVOT PARK

CASE 2 > PIVOT PARK

PIVOT PARK

LIFE SCIENCES & HEALTH JULES DE VET > INTERIM-DIRECTEUR Een campus voor open innovatie op het gebied van Life Sciences & Health.

> Strategisch kader 10

De farmaceutische industrie reorganiseert wereldwijd. Brabant speelt daar actief op in. Pivot Park draagt bij aan een oplossing voor (actueel en dreigend) verlies van werkgelegenheid en kennis in Brabant.


Nieuwe medicijnen, medische technologie en gezondheidsbevorderende voeding. Hoogwaardige opleidingsmogelijkheden.

> Economisch rendement Nieuwe economische bedrijvigheid en werkgelegenheid. Werkgelegenheid behouden. Partners MSD, Provincie Noord-Brabant, gemeente Oss, BOM, ministerie van Economische Zaken.

De gezonde zoetstof Stevia heeft een wat bittere bijsmaak. Hoe neem je die weg? Pivot Park doet onderzoek. Een MRI scan in het Radboud UMC toont vermoedelijke kankercellen. Reden voor onmiddellijke actie: hetzelfde apparaat schiet uiterst gericht neutronen af die de cellen te lijf gaan. De radiologieafdeling ontwikkelde deze technologie met Pivot Park. “Een gemeenschap van specialistische bedrijven die pionieren en samenwerken over domeingrenzen heen van farmacie, Life Sciences en de voedselindustrie”, zo beschrijft interim-directeur Jules de Vet de campus in Oss. “Er vindt volop kruisbestuiving plaats, anders dan in het oude model van een concern met voor elk kennisgebied een aparte afdeling.” >

Rol BOM Samenwerking faciliteren en volledig het ondernemingsrisico dragen als 100% aandeelhouder.

“PIONIEREN OVER DOMEINGRENZEN HEEN”

11

CASE 2 > PIVOT PARK

CASE 2 > PIVOT PARK

Meer dan 30 kleine en middelgrote bedrijven maken

Risico

Werk

inmiddels deel uit van de community, binnen een

In 2010 zag het plaatje er nog heel anders

De van MSD overgenomen onderzoeksrobot

omringend netwerk van grotere farmaceuten,

uit toen MSD de researchafdeling in Oss,

draait tegenwoordig meer uren dan ooit om

onderzoeksinstellingen en academische

voormalig Organon, wilde sluiten. Een verlies

stoffen te testen op werkzame eigenschappen. Op

ziekenhuizen. “Er ontstaat allerlei business, met als

aan banen dreigde. Gelukkig bracht een groot

de plek waar vroeger MSD research deed, heeft

ideaal vertrekpunt een cultuur van open innovatie

publiekprivaat samenwerkingsverband redding.

menig ex-medewerker weer werk: in loondienst

en gedeelde, state-of-the-art onderzoeksfaciliteiten.

Onder aanvoering van de BOM en MSD kwamen

of als zelfstandig ondernemer met een eigen

Pivot Park speelt met gebundelde expertise en

provincie Noord-Brabant, gemeente Oss, de

start-up. Ook groeit de internationale functie

gezamenlijk ondernemerschap in op de wensen van

BOM en MSD samen tot een oplossing. “Er vond

van Pivot Park. Het park doet bijvoorbeeld zijn

de moderne zorgconsument. En elke ondernemer

een nationalisatie plaats, vergelijkbaar met

naam eer aan als spil – ‘pivot’ – in een Europees

of organisatie die toegevoegde waarde kan leveren,

de nationalisatie van banken wat weinig later

onderzoeksprogramma dat gebruik maakt van

is welkom.”

een begrip werd. De overheid kocht de MSD

het screeningscentrum in Oss. Tenslotte is de

gebouwen, laboratoria en apparatuur. De BOM

campus van grote waarde als opleidingscentrum.

durfde het aan om de exploitatie daarvan op zich

“Hogescholen zoals de HAS en Avans vinden hier

te nemen en volledig het ondernemingsrisico

droomfaciliteiten. Die staan tot hun beschikking!

te dragen van een te ontwikkelen Life Sciences

Graag integreren we hoogwaardige opleidingen in

park.” BOM Business Development vervulde

de campus.”

12

“OPLEIDINGEN BESCHIKKEN OP PIVOT PARK OVER DROOMFACILITEITEN.”

een nadrukkelijke rol bij de conceptvorming. “Ruimte bieden aan mkb-bedrijven stond voorop en Business Development bewaakte steeds die gedachte: dat het park daadwerkelijk werd ingericht om het mkb te faciliteren.” Een specifiek succes waren vervolgens de MSD spin-offs die er van de grond kwamen. “Mede met dank aan inspirerende en ondernemende ex-MSD’ers.”

13

CASE 3 > BIOCONNECTION


BIOCONNECTION LIFE SCIENCES

ALEXANDER WILLEMSE > DIRECTEUR BioConnection is een op Pivot Park gevestigde spil in een netwerk van specialisten. BioConnection helpt (bio)farmaceutische bedrijven van A tot Z bij de ontwikkeling van injecteerbare medicijnen.

14

> Strategisch kader Brabant is altijd sterk geweest op het gebied van medicijnontwikkeling. Het Brabantse topcluster Life Sciences zet in op het behoud van deze sterke positie.

> Maatschappelijk rendement Het beschikbaar komen van nieuwe medicijnen.

> Economisch rendement De verbindende functie van BioConnection in een netwerk van Life Sciences en biotech bedrijven bevordert innovatie en werkgelegenheid. Partners BioConnection, Stichting Mibiton, BOM. Rol BOM Aandeelhouder, coach, promotor.

Pivot Park bewoner BioConnection zoekt voor klanten naar een ‘tailormade’ oplossing als het gaat om de formulering van een werkzame stof tot een steriel toe te dienen medicijn. “Ook kosten- en marketingtechnisch”, benadrukt directeur Alexander Willemse. Waar concurrenten zich richten op specifieke toedieningsvormen, is bij BioConnection álles mogelijk dankzij samenwerking met geselecteerde partners. “We beschikken over een netwerk van specialisten om per project uit te putten.” Het in 2005 opgerichte BioConnection zette een business op die later naadloos paste binnen Pivot Park. “Op Pivot Park bouwden we ons concept verder uit. Inmiddels bieden we een in de wereld ongekend flexibel servicemodel.” De BOM participeerde.

“PUTTEN UIT EEN NETWERK VAN SPECIALISTEN”

15


16


BioConnection heeft opdrachtgevers in Europa,

Kilolab

Leads

Israel, Brazilië en de VS. “Vaak echte ‘believers’

“Deel uitmaken van de Life Sciences Community

Zoals alle Pivot Park bedrijven, krijgt BioConnection

die een stofje hebben ontdekt dat een ziekte

hier vergroot onze potentiële klantenkring. Pivot

coaching en begeleiding van BOM Business

de wereld uit gaat helpen. We moeten het

Park staat in het teken van netwerken en het

Development. “De BOM zorgt onder andere

enthousiasme dan wat temperen, gezien de

aangaan van nuttige samenwerkingsverbanden.

voor onze profilering. Neem dit interview! - en

lange weg die er meestal is te gaan naar een

Precies wat wij nastreven. En de gedeelde

geregeld worden we ‘geboekt’ om te spreken op

toepasbaar geneesmiddel. Maar gelukkig voor

faciliteiten zijn uniek. We werken bijvoorbeeld

congressen, in binnen- en buitenland. Op onze

hen ligt daar onze passie. We helpen graag

veel samen met ChemConnection dat gebruik

beurt dragen wij dan bij aan het goed positioneren

om met de juiste partijen een marktklaar

maakt van chemische proeffabriek ‘het Kilolab’

van Brabant. Ook konden we met de BOM mee naar

product te ontwikkelen.” ‘Founding partner’

als ideale stap tussen laboratorium en markt.”

een matchmaking event in Israel. Dat leverde zo’n

naast de BOM is Stichting Mibiton. MSD was

Deze alliantie opende de deur naar de markt

tien leads op, waarvan we met drie vergevorderde

een derde aandeelhouder, maar stapte uit in

voor complexe formuleringen zoals microsferen,

gesprekken voeren.” Het nieuwste initiatief dat

2011. BioConnection dacht met BOM Business

liposomen en nanosuspensies. Met bovenbuur

BioConnection en de BOM ontplooiden, vanuit

Development mee over de vormgeving van het

Okklo Life Sciences en ChemConnection startte

Pivot Park, is het opzetten van een portal over

park, behoorde tot de eerste bewoners en voelde

BioConnection het initiatief Bicycle, dat bedrijven

farmaceutische productontwikkeling. “Op internet

er zich van begin af aan thuis.

laagdrempelige toegang biedt tot expertise op

is daarover weinig geconsolideerde informatie te

het gebied van cyclodextrines: doorgaans moeilijk

vinden. We willen kennis ontsluiten, als vraagbaak

verkrijgbare en dure moleculen. Een kleine,

fungeren en in één moeite door onze bekendheid

bijkomende pré van vestiging op Pivot Park is de

weer vergroten.”

bedrijfsruimte. “We zitten in het mooiste kantoor, want we hadden de eerste keus – toch leuk!”

“DE BOM NAM ONS MEE NAAR ISRAEL”

17

CASE 4 > DITSS

CASE 4 > DITSS

DITSS

HIGHTECH PETER VAN DE CROMMERT > PROGRAMMA MANAGER Het Dutch Institute for Technology, Safety & Security (DITSS) richt zich op technologische en sociale innovatie op het gebied van Safety & Security: veiligheid in de maatschappelijke context.

18

> Strategisch kader

De toegenomen nadruk op veiligheid in onze samenleving biedt kansen voor het Brabantse High Tech bedrijfsleven.

> Maatschappelijk rendement Een prettige en veilige samenleving.

Laat een virtuele ‘buddy’ fietsers en voetgangers begeleiden door de nieuwe Willem II passage in Tilburg, bedachten TU/e studenten in het kader van een DITSS project. “Beschikbare technologie die kan bijdragen aan veiligheid, betrekken we binnen DITSS in diverse praktijksituaties”, vertelt programma manager Peter van de Crommert. “In zogenaamde ‘living labs’ werken ondernemers, overheden, onderwijsinstellingen en

> Economisch rendement Nieuwe economische bedrijvigheid op basis van technologische en sociale innovatie. Partners Partners en oprichters van DITSS: gemeente Eindhoven, gemeente Tilburg, TU/e, Tilburg University, Stichting RPC, Midpoint Brabant, Brainport Development, bedrijfsleven en BOM (namens provincie Noord-Brabant).

burgers samen. De bekende ‘drie O’s’ plus een grote ‘B’, want het is cruciaal dat de burger overweg kan met technologische innovaties. Sociale innovatie heeft daarom evenzeer onze aandacht.” Uiteindelijk doel is het daadwerkelijk op de markt brengen van effectieve toepassingen. “Met de BOM binnen onze gelederen zijn we verzekerd van dat stuk business development.” >

Rol BOM Founding partner, mede-uitvoerder.

“GEEN TECHNOLOGISCHE INNOVATIE ZONDER SOCIALE INNOVATIE”

19

CASE 4 > DITSS

20

CASE 4 > DITSS

DITSS werd in 2012 opgericht vanuit het inzicht

maar vernieuwend wordt het.”

Alarmbellen

Businesskansen

dat veiligheid niet louter een overheidsdomein

Een ander ‘living lab’: een proef in Eindhoven

‘Secure lane’ is het langst lopende project en het

De slimme cameratechnologie wordt inmiddels

is. “Een veiliger samenleving vraagt om een

om het aantal incidenten in uitgaansgebied

proefstadium voorbij. In 2009 maakte Stichting

breder ingezet en er is interesse voor vanuit

brede maatschappelijke aanpak, want ‘veilig’ is

Stratumseind terug te brengen met behulp

Criminee! een begin met het plaatsen van

andere regio’s en het buitenland. “Tenslotte is het

in de eerste plaats een gevoel. En de beleving

van lichttechniek. “Philips en TU/e doen daar

‘slimme camera’s’ op verzorgingsplaatsen langs

aan het bedrijfsleven om dit soort businesskansen

van mensen kun je niet alleen beïnvloeden met

research naar sensoren die sfeerlicht activeren

de snelwegcorridor van Venlo, over Eindhoven

te benutten. En dan is het BOM Business

wetten maken en handhaven.” De Willem II tunnel

op het moment dat escalatie dreigt van agressief

tot Rotterdam. DITSS nam de R&D over. De

Development die ondernemers ondersteunt,

onder de Tilburgse Spoorzone krijgt bewust niet

gedrag. Uit laboratoriumonderzoek blijkt de

camera’s herkennen ‘blacklist’ kentekens van

zo nodig zelfs risicodragend. Dat geeft het

de geijkte aankleding met ‘badkamertegeltjes’.“

invloed daarvan op de gemoedstoestand. Op

vermoedelijke ladingdieven. In de toezichtruimte

vertrouwen dat echte oplossingen ook echt

het Stratumseind wordt ‘live’ in de openbare

waar de beelden binnenkomen, gaan meteen de

goed terechtkomen. Bovendien heeft de BOM

De TU/e en de NHTV in Breda denken mee

ruimte geëxperimenteerd.” En zo lopen er tal

alarmbellen af en politie kan gericht op pad, met

oog voor waardevolle technische ‘cross-overs’.

in het ‘ontwerpen van veiligheid’ door er een

van DITSS projecten in Brabant, op het gebied

een grote pakkans. “Het aantal ladingdiefstallen

Bijvoorbeeld: accu’s van slimme, flexibele

aantrekkelijke plek van te maken. “Ledschermen,

van het vergroten van publieke veiligheid,

liep terug van 74 naar 4 per jaar. Keerzijde is wel

camera’s laden met hightech zonnepanelen.”

games - van alles krijgen we aangedragen. Hoe

beveiliging, crisis- en incidentmanagement en

een ‘waterbedeffect’: verplaatsing van delicten.

het er precies uit komt te zien staat nog niet vast,

het terugdringen van cybercrime.

Maar de aanpak heeft zich bewezen.”

“DE BOM BEGELEIDT BEPROEFDE OPLOSSINGEN NAAR DE MARKT”

21

CASE 5 > VIB-E

CASE 5 > VIB-E

VIB-E

ELEKTRISCH RIJDEN HANS BROUWHUIS > SITE MANAGER, NXP VIB-e: Vehicle for Innovation Brabant electric, is een open innovatieplatform voor ontwikkelaars van producten en diensten met een link naar elektrisch rijden.

22

> Strategisch kader Brabantse energieagenda gericht op energie innovaties. Brabant wil een rol spelen in de opkomende markt van elektrisch rijden. Dat lukt als traditionele sectoren zoals Elektrotechniek en Automotive met elkaar nieuwe combinaties aangaan.

> Maatschappelijk rendement Minder CO2-uitstoot door een versnelde grootschalige introductie van elektrisch rijden en de ontwikkeling van aanverwante technologie die het leven leuker maakt.

> Economisch rendement Een impuls voor de Brabantse automotive sector. Nieuwe innovatieve mogelijkheden, economische bedrijvigheid en werkgelegenheid. Partners NXP, TU/e, AutomotiveNL, Driessen Autogroep, Sustainable Growth Capital en de BOM.

Autorijden ‘in the cloud’ is geen mistig toekomstbeeld. Zeker niet voor Hans Brouwhuis van NXP Semiconductors Netherlands B.V. Met een heldere, verziende blik geeft hij leiding aan innovatieplatform VIB-e. “De auto gaat online en is straks integraal onderdeel van een ecosysteem.” VIB-e sorteert daar op voor, met elektrische voertuigen (EV’s) als vertrekpunt. Het platform stimuleert de totstandkoming van ‘s werelds grootste pool via internet verbonden voertuigen, ofwel: een open proeftuin voor ontwikkelaars van aan EV’s gekoppelde producten en diensten. “Het idee voor VIB-e ontstond in een dialoog tussen NXP en BOM Business Development, vanuit het besef dat juist in Brabant enorme innovatiekansen liggen op het gebied van elektrisch rijden, slimme mobiliteit en energiemanagement.” >

Rol BOM Projectontwikkeling, samenwerking smeden, uitvoerder van het provinciaal programma Elektrisch Rijden en Slimme Netwerken.

“DE AUTO GAAT ONLINE”

23

CASE 5 > VIB-E

24

CASE 5 > VIB-E

Brabant kent een uiterst innovatieve automotive

In de geest van Apple en Android

Tesla Model S

sector met toptechnologische kennis op High Tech

Een eerste VIB-e demoproject dat gepland staat

Brouwhuis ziet VIB-e een succes worden. “Daar

Campus Eindhoven, AutomotiveCampusNL en TU/e.

- een initiatief van VIB-e, de BOM, TU/e, HTCE en

deelt de BOM dan in mee, als mede-initiator van

En gegeven de fiscale mogelijkheden in Nederland

Enexis - heeft betrekking op het slim laden van

VIB-e en bevlogen uitvoerder van het provinciaal

om betaalbaar elektrisch te rijden, bedachten

EV’s zonder piekbelasting van het stroomnet en

programma Elektrisch Rijden en Slimme

NXP en de BOM: laten we met kostentechnisch

met efficiënt gebruik van duurzaam opgewekte

Netwerken.” NXP brengt met VIB-e graag een

aantrekkelijke EV’s de kiem vormen voor een

stroom. Tegelijkertijd wil VIB-e een infrastructuur

toekomst dichterbij om zelf een actieve innovatieve

vloot ‘connected cars’ met een ongekende

toegankelijk maken voor het ontwikkelen van tal

rol in te spelen. “De ingebouwde ‘iPad’ in de Tesla

omvang en dito innovatieve mogelijkheden. De

van toepassingen. Denk aan het managen van

Model S al gezien? Een stap verder en je hebt ‘any

campussen, TU/e en verschillende ondernemers,

verkeersstromen en aan allerlei mobiliteitsservices,

application on any screen everywhere’!”

waaronder Driessen Autogroep, haakten aan. Hun

van route-informatie tot alvast thuis de verwarming

medewerkers kregen de mogelijkheid om een

aanzetten vanuit de auto. “VIB-e is bewust een

VIB-e auto te leasen. Eind 2013 reden de eerste

open platform, in de geest van Apple en Android,

‘proefkonijnen’ rond. “We verwachten in de loop

om nieuwe technologie snel op de markt te krijgen.

van 2014 uit te breiden naar honderden auto’s en

Zoals er dagelijks nieuwe ‘apps’ bij komen voor

vervolgens gaan we op naar de 1000”, aldus een

smartphones, zo kan ook de ontwikkeling van

opgetogen Brouwhuis. “Dan heb je echt massa voor

applicaties voor EV’s een vlucht nemen. Maar dan

grootschalige experimenten.”

moeten we af van ‘verzuilde innovaties’ in gesloten klant-leverancier constructies.” Openheid vraagt uiteraard wel om extreem goede beveiliging van software tegen hackers, geeft Brouwhuis aan. “Een app om de autodeur te openen zou anders kunnen leiden tot een moderne vorm van een huurmoord!”

“INNOVATIE VERSNELLEN MET EEN OPEN PLATFORM.”

25

CASE 6 > EL CID

CASE 6 > EL CID

EL CID

ELEKTRISCH RIJDEN MARK SMIDT > MANAGER BUSINESS DEVELOPMENT, HELIOX BV De Electrical Charging Inverter Device (El Cid) is een innovatieve laadtechnologie voor elektrische voertuigen, ontwikkeld door een consortium onder aanvoering van Heliox BV.

26

> Strategisch kader

Brabantse energieagenda gericht op energie innovaties. Brabant wil een rol spelen in de opkomende markt van elektrisch rijden. Dat lukt als traditionele sectoren zoals Elektrotechniek en Automotive met elkaar nieuwe combinaties aangaan.

> Maatschappelijk rendement Minder CO2-uitstoot en besparing van brandstof.

> Economisch rendement Nieuwe economische bedrijvigheid, ook op het gebied van export. Partners Heliox BV, TU/e, All Green Vehicles (AGV), Spierings Kranen BV, BOM Business Development. Rol BOM Samenwerking smeden en marktideeën inbrengen.

Een toekomst met verkeer zonder CO2-uitstoot komt dichterbij. Wint de elektromotor het straks definitief van de verbrandingsmotor, dan heeft de Electrical Charging Inverter Device (El Cid) voor elektrische voertuigen (EV’s) daar misschien aan bijgedragen. De zeer compacte El Cid zet netstroom om in gelijkstroom en laadt in één moeite door de accu. Deze geïntegreerde converter- en laadfunctie is uniek. “Snelladen is van groot belang voor de acceptatie van EV’s”, verduidelijkt manager business development Mark Smidt van Heliox BV dat de innovatieve lader ontwikkelde, ondersteund door TU/e. Met een prototype in handen klopte Heliox aan bij BOM Business Development. “De BOM zag kansen in nichemarkten en daarin zijn we inmiddels actief.” >

“DE BOM ZAG KANSEN IN NICHEMARKTEN”

27

CASE 6 > EL CID

CASE 6 > EL CID

BOM Business Development hielp een project

voorbij. Denk aan elektrische trucks en bussen

op te zetten om de El Cid in de praktijk te

of aan ‘roll-on-roll-off’ karretjes op vliegvelden

evalueren. Dat mondde uit in een samenwerking

en veilingen.”

met twee andere Brabantse bedrijven. Heliox

28

vond een partner in All Green Vehicles (AGV)

Duitsland

in Oosterhout dat de lader wilde inbouwen

Het eerste project dat zich aandiende was voor

in elektrisch te maken auto’s. De BOM droeg

een elektrische bus in Helmond. “Daar is de El

vervolgens nog een heel ander bedrijf aan:

Cid bijna operationeel.” Een tweede opdracht

producent van mobiele hijskranen Spierings

volgde vanuit Duitsland. “We zijn bezig met een

Kranen BV uit Oss. “Hijskranen – daar hadden

project in een Duitse stad. Nog even en er rijden

wij niet meteen aan gedacht, maar Spierings

een stuk of zeven bussen rond die geladen worden

bleek een interessante partij. In de kranen zitten

met de El Cid-technologie.” Smidt is optimistisch

namelijk grote accu’s zodat die elektrisch en dus

gestemd. “Om te beginnen groeit ons netwerk.

schoon kunnen werken, bijvoorbeeld op een klus

Ook met dank aan de BOM. Die sleept ons overal

midden in de stad.”

mee naartoe. Bijvoorbeeld naar VDL, TNO of AutomotiveCampusNL.” En sowieso ziet hij de

Heavy duty

markt voor EV-technologie niet instorten. “Volledig

Met AGV en Spierings Kranen perfectioneerde

groen autorijden kan op duurzaam opgewekte

Heliox de El Cid. “Totdat we zeker wisten dat

stroom. Maar dan geldt als eerste noodzakelijke

hij z’n mannetje stond in zowel gewone EV’s

stap: voertuigen elektrisch maken.”

als in de heavy duty sfeer.” Tijd voor een verdere marktverkenning. “Natuurlijk lonkte de volumemarkt, de Volkswagens en BMW’s van

“VOERTUIGEN ELEKTRISCH MAKEN IS NOODZAKELIJK”

deze wereld. Maar als relatief klein bedrijf kom je daar moeilijk tussen, beseften we. Het was de BOM die ons toen aanspoorde om op zoek te gaan naar nichemarkten.” Die bleken zeker te bestaan. “Er kwamen allerlei mogelijkheden

29

CASE 7 > PACKASSIST

CASE 7 > PACKASSIST

PACKASSIST LOGISTIEK

JOHAN FAES > CEO FAES GROUP Een webapplicatie voor het beheren en beheersen van het verpakkingsbeleid. Online instructies helpen om beschadiging van artikelen tijdens transport te voorkomen.

30

> Strategisch kader

Logistieke Agenda Brabant. Vernieuwing in de logistiek is hard nodig, ook om maatschappelijke doelen te halen zoals CO2-reductie.

> Maatschappelijk rendement Besparing van grondstoffen, energiebesparing door minder vervoersbewegingen, en minder CO2-uitstoot.

> Economisch rendement Nieuwe economische bedrijvigheid. Brabantse bedrijven versterken met de Packassist hun concurrentiepositie dankzij een hoger service level en een grotere kostenefficiëntie. Partners Faes Group, Philips Healthcare, BOM Business Development. Rol BOM Ondersteuning bij de marktintroductie.

‘Dead on arrival’. Kapot. Het trieste lot van bijvoorbeeld een niet goed verpakt reserveonderdeel. Na jaren in het schap mocht het de wereld over om ergens een productieproces weer op gang te helpen. Tevergeefs. “Kosten noch moeite worden dan gespaard om met vliegtuigen, koeriers en taxi’s alsnog een nieuw onderdeel te leveren”, weet verpakkingsspecialist Johan Faes. Verspilling om bij de bron aan te pakken en een marktkans, zei de ondernemer in hem. Met zijn Faes Group ontwikkelde hij een online assistent voor een beheersbaar verpakkingsbeleid: de Packassist. Inmiddels is de webapplicatie operationeel bij Philips Healthcare, dat zich met de inzet van BOM Business Development opwierp als ‘launching customer’. >

“VERSPILLING BIJ DE BRON AANPAKKEN”

31

CASE 7 > PACKASSIST

32

CASE 7 > PACKASSIST

Even inloggen, een artikel scannen en de

eentje die zich terugbetaalt. Hij is in gesprek

Kennis verpakken

Empathisch vermogen

inpakinstructie rolt uit het systeem. In één

met verschillende hightech producenten en

Met de Packassist valt een wereld te winnen.

Faes is blij met Philips Healthcare. “Een mooie

van de acht beschikbare talen, waaronder

toeleveranciers in Brabant. “Neem een ASML, FEI

Meer nog dan grote kostenbesparingen omdat

klant en een mooie referentie. BOM Business

Japans en Chinees. Zo werkt de Packassist.

of OCÉ. Bedrijven met wel 150.000 onderdelen

productie, logistiek en transport niet meer voor

Development heeft de Packassist omarmd

En elke stagiaire of invalkracht kan de was

op voorraad. En geregeld gaat er in de supply

niets gebeuren. Het verouderde instructie-A4’tje

en is voortdurend op de uitkijk voor mij naar

doen. Uiteraard gaat daar invoerwerk aan

chain iets mis op transportgebied. De kosten

bij de inpaktafel - “Een soort doodvonnis”-

interessante bedrijven en deelnemers. En zo

vooraf. “Net als een uitgekiende, maximaal

daarvan kunnen oplopen tot wel € 16,7 miljoen

maakt plaats voor in het systeem geborgde

deed de BOM ook een beroep op de goede relatie

gestandaardiseerde verpakkingsstrategie”,

per jaar, blijkt uit universitair onderzoek dat ik liet

kennis. Die is dus ook solide ‘verpakt’. “Dat

met Philips. Met succes, dankzij empathisch

legt Faes uit. Best een investering. Maar

uitvoeren.”

verbetert de service en tevreden klanten zijn veel

vermogen en autoriteit. Philips en ik konden

waard - al is het moeilijker om daar cijfers aan

rekenen op alle commitment als daar een

te hangen. Uiteindelijk zijn het lagere kosten,

serieuze aanpak tegenover stond - dus geen

samen met een onderscheidend goede service,

gepionier! Ik heb al tien jaar een relatie met de

waarmee bedrijven hun concurrentiepositie

BOM en koester die.”

kunnen versterken.”

PHILIPS HEALTHCARE IS EEN MOOIE KLANT EN REFERENTIE

33

CASE 8 > SNELWEGBADHUIS


SNELWEGBADHUIS BIOBASED ECONOMY

PIETER VAN KRUYSBERGEN > LAURENS KOLKS > ONTWERPERS, ATELIERS TUSSENRUIMTE

Het Snelwegbadhuis is een pilot voor het verbeteren van de faciliteiten en ruimtelijke kwaliteit van verzorgingsplaatsen.

34

> Strategisch kader Brabantse energieagenda gericht op energie innovaties. Cross-sectorale samenwerkingsverbanden die applicaties ontwikkelen om reststromen met slimme technologie om te zetten naar energie en materialen.

> Maatschappelijk rendement Een betere leefomgeving. Educatie op het gebied van innovatie en duurzaamheid.

> Economisch rendement Nieuwe economische bedrijvigheid. Een innovatief concept met goede mogelijkheden om op te schalen. Partners Provincie Noord-Brabant, BOM, Berson UV-techniek (waterzuivering), Eco Technologies BV (opwekking van duurzame energie), Sealskin (water- en energiebesparend sanitair), Treeport Europe BV (logistiek en educatief centrum in ontwikkeling) en diverse onderwijsinstellingen: Fontys Hogescholen MA+U Tilburg, TU/e, NHTV Breda, Helicon opleidingen Boxtel. Rol BOM Advisering bij de vormgeving van het proces, samenwerking smeden.

Grensovergang Hazeldonk aan de A16 staat altijd vol met vrachtwagens. Chauffeurs bivakkeren er beroepsmatig. Ander verkeer stopt er voor bijvoorbeeld een snel hapje eten of een sanitair bezoek, om direct weer te vertrekken: weg van de ongezellige, typisch weinig uitnodigende verzorgingsplaats. Maar liet die nu de fantasie prikkelen van Pieter van Kruysbergen en Laurens Kolks van Atelier Tussenruimte in Breda. Met succes dienden ze een planontwerp in bij provincie NoordBrabant, in het kader van het programma Mijn Mooi Brabant. Vanaf eind 2014 geeft mooi én innovatief Brabant op Hazeldonk-West zijn visitekaartje af met een heus ‘Snelwegbadhuis’. Van Kruysbergen: “BOM Business Development wees ons de weg naar waardevolle expertise in bedrijfsleven en onderwijs.” >

“DE BOM WEES DE WEG NAAR WAARDEVOLLE EXPERTISE”

35


36


Architect Van Kruysbergen en industrieel

Etalage

maakten.” Kolks vult aan: “Helicon opleidingen in

ontwerper Kolks keken door het troosteloze

‘Baden in rust en ruimte’ gaat hand in hand met

Boxtel noem ik ook graag. Studenten op het gebied

tafereel heen van meters omheind asfalt

een educatieve functie. “Het Snelwegbadhuis

van ‘green engineering’ gaan het functioneren

met spaarzame bankjes. Ze zagen: een

leek ons een perfecte etalage voor duurzame

van het Snelwegbadhuis monitoren. Het project

waterwingebied, een energiecentrale

technologie, want publiek is er al! Innovatieve

omschrijven als ‘multidisciplinair’ is bijna een

met windmolens en zonnepanelen, een

toepassingen, stuk voor stuk van Brabantse bodem

understatement. Er komt echt van alles bij elkaar.”

schoonwaterbassin om in pootje te baden, sanitair

trouwens, zijn te bezichtigen.” Voor de technische

inclusief douches, een wasserette, een daktuin

uitwerking deden de ontwerpers een beroep op

Leren

in de luwte van wind en verkeerslawaai en een

bedrijven in hun eigen netwerk en daarnaast

Het Snelwegbadhuis is in eerste instantie een

brug naar een zonneweide annex wandelgebied

klopten ze aan bij BOM Business Development

pilot. “De bedoeling is om er van te leren en

in het achterland. “Hemelwater is makkelijk te

om in contact te komen met andere potentiële

uiteindelijk een concept inclusief businessmodel

verzamelen. Het stroomt van de snelweg af en van

partners. Van Kruysbergen: “De BOM doorziet

te ontwikkelen dat tot voorbeeld kan dienen voor

het talud van de hogesnelheidslijn. Vervolgens

kansen en heeft de geest om specialismen

een metamorfose van andere verzorgingsplaatsen.

wordt het gezuiverd”, legt Kolks uit. “Qua

bij elkaar te brengen, vanuit bedrijfsleven en

Provincie Noord-Brabant acht opschalen

elektriciteitsvoorziening en verwarming van water

onderwijs. Via de BOM sloot bijvoorbeeld Berson

goed mogelijk. Om te beginnen hopen we dat

is het project zelfvoorzienend. Een surplus aan

uit Nuenen aan, dat op een ultramoderne manier

Hazeldonk-West een aangename plek wordt waar

duurzaam opgewekte stroom kan zelfs terug naar

water zuivert met ultraviolet licht. En zo kregen we

reizigers echt even tot rust komen en terloops veel

het net.”

een stagiaire aangereikt van de TU/e en studenten

opsteken over duurzaam gebruik van grondstoffen

van ‘leisure expert’ NHTV die een businessplan

en energie!”

MULTIDISCIPLINAIR’ IS EEN UNDERSTATEMENT

37

CASE 9 > FOOD INNOVATION NETWORK

FOOD INNOVATION NETWORK AGROFOOD


MAARTEN SCHELLEKENS > MANAGER, HUTTEN CATERING

Food Innovation Network (FIN) is een door Hutten Catering geïnitieerd en gefaciliteerd open innovatie netwerk voor duurzame vernieuwing in de voedingsindustrie.

38

> Strategisch kader Programma Innovatie Agrofood 2020. Het FIN draagt bij aan het realiseren van de ambitie van Brabant om tot de meest duurzame en innovatieve agrofoodregio’s van Europa te behoren.

“Om vijf voor drie ’s middags zijn we in Nederland het minst productief vanwege een ‘bloedsuikerdip’ – dat blijkt uit onderzoek!”, aldus manager Maarten Schellekens van Hutten Catering. Hij kan wel lachen om zo’n ludiek feit, maar gaat het om het verbeteren


van ons eetpatroon dan is het hem ernst. “Het food

Een beter, gezonder leven.

IQ moet omhoog! Er is te weinig aandacht voor de

> Economisch rendement Besparing van zorgkosten en een hogere arbeidsproductiviteit. Partners Hutten Catering, Provincie Noord-Brabant, Wageningen UR, ziekenhuizen, zorgverzekeraars, food bedrijven.

kracht van voeding. Een gemiste kans. En ondertussen groeit het aanbod aan geïndustrialiseerde, ongezonde maagvulling.” Hutten Catering initieerde het Food Innovation Network om de food sector weer een duwtje in de goede richting te geven. “Daarbij kunnen we rekenen op support van de BOM.” >

Rol BOM Ondersteuning bij het oprichten en uitrollen van het netwerk.

“HET FOOD IQ MOET OMHOOG!”

39



Met oog voor gezondheidsaspecten en

we samen met partijen uit de hele keten

boodschappen doen straks een ‘vitaliteitscoach’

duurzaamheid werkt het landelijk opererende

vernieuwing van de grond proberen te krijgen.

in de winkel die helpt om verantwoorde keuzes

Hutten in hoofdvestiging Veghel aan nieuwe

We zetten in op laagdrempelige thema’s en

te maken.

food-concepten. Medewerkers in het R&D

stellen onze R&D faciliteiten beschikbaar.” Het

centrum buigen zich bijvoorbeeld over ideale

is overigens prima als bedrijven niet alleen

Durven dromen

menu’s voor kankerpatiënten in ziekenhuizen

uit idealisme meedoen, maakt Schellekens

BOM Business Development begeleidt het

en groente-shakes voor de lunch bij Microsoft.

duidelijk. “Kijk naar ons. Wij hebben autoriteit

FIN dat prima past in het provinciale food

“Goed eten helpt om minder snel ziek te worden,

verworven als expert op het gebied van gezonde

innovatieprogramma. “De BOM is steeds

sneller te herstellen en sowieso fitter te zijn.”

en duurzame voeding en dat levert business op.

onze coach geweest. De BOM dacht met ons

Hoog in het vaandel staan ‘lokaal’, ‘verantwoord’

De afgelopen jaren zijn we flink gegroeid.”

mee bij de oprichting van het netwerk, helpt

en ‘respect voor boeren’. “Een groot deel van de 40

partners te vinden en gooit expertise in de

inkoop doen we rechtstreeks bij de boer en bij

Verspillingsfabriek

strijd. Denk aan advies over de structuur, het

kleinere, regionale leveranciers. Waar mogelijk

Het FIN begint vorm te krijgen. Er lopen eerste

verdienmodel, afspraken over intellectueel

helpen we met verduurzaming en het verbeteren

projecten met een paar supermarktketens en

eigendom en noem maar op.” Energiekere,

van de voedingswaarde van producten.”

onder andere Wageningen UR. Zo is een nader

gezondere Nederlanders, lagere zorgkosten,

Hutten geeft graag het goede voorbeeld, maar

te onderzoeken idee ‘de verspillingsfabriek’: het

minder ziekteverzuim, een duurzamere

de roeping gaat verder. Begin 2014 lanceerde

‘recyclen’ van niet tijdig verkochte groente tot

voedselproductie: zit het erin? “Je moet durven

de cateraar het Food Innovation Netwerk

een smakelijke soep of ander nieuw eindproduct.

dromen en bij Hutten zijn we blij met elk

(FIN). “Een open innovatie netwerk waarmee

En misschien treffen consumenten bij het

winstpuntje dat we scoren.”

WE ZIJN BLIJ MET ELK WINSTPUNTJE

41

CASE 10 > INTO D’MENTIA


INTO D’MENTIA ZORG

JAN RIETSEMA > DIRECTEUR INTO D’MENTIA Into D’mentia is een Social Enterprise met een bijzonder trainingsprogramma voor mantelzorgers en zorgprofessionals: in een simulator ervaren zij hoe het is om met dementie te leven.

42

> Strategisch kader Innovatieve Acties Brabant en het programma Zorgeconomie. De innovatiekracht van het Brabantse MKB inzetten om ook in de toekomst de gezondheidszorg betaalbaar, efficiënt en van hoge kwaliteit te houden.

> Maatschappelijk rendement Betere zorg. Dementiepatiënten kunnen langer thuis blijven wonen en mantelzorgers ervaren hun zorgtaak als minder zwaar.

> Economisch rendement Besparing van zorgkosten en minder ziekteverzuim onder mantelzorgers.

Een half uur in een dementiesimulator: het is het unieke en centrale onderdeel van een training voor zorgprofessionals en mantelzorgers. Drie maanden later kijken deelnemers nog steeds met andere ogen en een groter inlevingsvermogen naar mensen met dementie, blijkt uit een evaluatie van het VU medisch centrum. “Stof voor nader onderzoek en bemoedigend”, vindt directeur Jan Rietsema van sociale onderneming Into D’mentia in Tilburg die insprong op een gat in de dementiezorg. “We willen ‘social return on investment’ behalen en onafhankelijk zijn van subsidies.” Onder andere Zorgverzekeraars Nederland participeert.

Partners Initiatiefnemers: De Wever en Minase Consulting. Ontwikkelpartners: De Wever, Minase Consulting, Zorggroep Elde, Tilburg University, VU medisch centrum, Ideon, Gleijm, van der Waart en IJsfontein. Uitvoerende partners: Into D’Mentia en Zorgverzekeraars Nederland.

“Betrokkenheid van de BOM gaf Into D’mentia meer

Rol BOM Uitvoerder van het provinciaal programma Innovatieve Acties Brabant, klankbord, samenwerking organiseren.

“SOCIAL RETURN ON INVESTMENT BEHALEN”

gewicht en hielp partijen aan te trekken.” >

43



Beter inzetbaar

44

De Into D’mentia simulator reist op een truck

Zorginstellingen sturen hun medewerkers

het land door. De tot woonkeuken omgebouwde

de cabine in. Daarnaast hoopt Rietsema veel

cabine roept een huiselijk gevoel op dat binnen

mantelzorgers te trainen. “Meer begrip van de

de kortste keren omslaat in vervreemding.

leefwereld van hun dementerende familielid

Audiovisuele middelen brengen de keuken tot

verlicht hun taak, maakt hen beter inzetbaar

leven. Een ‘stem’ geeft opdrachten voor simpele,

en draagt eraan bij dat ouderen met dementie

alledaagse handelingen, maar het is onduidelijk

langer thuis kunnen blijven wonen. Dat is de

waar de post ligt – in de koelkast, blijkt - of hoe

meest wenselijke situatie en bovendien spaart het

de radio zachter moet. Op een scherm verschijnt

veel geld uit: opname in een verzorgingstehuis

een boze onbekende die zich irriteert aan de

kost 150 euro per dag. Ook is een effect denkbaar

harde muziek. En zo gaat het nog even door.

van minder ziekteverzuim onder mantelzorgers.”

Eenmaal de simulator uit vindt een coachend

Helaas vormen de 240 euro die de training

gesprek plaats en na een paar weken, als de

kost soms een drempel. “Het is wachten op

ervaring is bezonken, volgt een groepstraining.

vergoeding vanuit de zorgverzekering of door werkgevers.”

45

Handtekening Into D’mentia is de verwerkelijking van een

Verder laat de BOM geen kans onbenut om Into

oorspronkelijk idee van zorgorganisatie De

D’mentia onder de aandacht te brengen van

Wever en Minase Consulting, beide uit Tilburg,

netwerkcontacten. Zo heeft Impuls Zeeland nu

die de opleidingspraktijk te kort zagen schieten.

interesse in ons en doen we via een Europees

Provincie Noord-Brabant sprong bij met subsidie,

programma marktonderzoek in Denemarken -

met aan de BOM de taak om Into D’mentia te

wie weet opent dat deuren naar Scandinavië!”

begeleiden. “Into D’mentia is opgezet als Social Enterprise die uiteindelijk op eigen benen moet kunnen staan. Vanuit die gedachte heeft

“MEER BEGRIP VAN DEMENTIE VERLICHT DE TAAK VAN MANTELZORGERS”

BOM Business Development van begin af aan meegestuurd. De handtekening van de BOM onder ons businessplan bleek veel waard. Het gaf bijvoorbeeld Zorgverzekeraars Nederland het vertrouwen om financieel mee te doen.

CASE 11 > IN2LIFESCIENCES


IN2LIFESCIENCES LIFE SCIENCES

ANJA GARRITSEN > DIRECTEUR INNATOSS In2LifeSciences is een Noordwest-Europees programma dat, via de BOM, Brabantse Life Sciences bedrijven toegang biedt tot specialistische kennis en faciliteiten buiten de eigen regio.

46

> Strategisch kader Versterking van het topcluster Life Sciences in Brabant. Hoewel Brabant geen academisch ziekenhuis heeft, zijn er veel Life Sciences bedrijven gevestigd.

> Maatschappelijk rendement Het sneller beschikbaar komen van nieuwe medische toepassingen en medicijnen.

Zorgkosten stijgen en de gezondheidszorg in Europa schreeuwt om innovatie. Brabant draagt zijn innovatieve steentje bij met een levendige, zich sterk ontwikkelende Life Sciences sector in het kielzog van vlaggenschip Pivot Park. Internationalisering is van belang voor verdere groei. Reden voor de BOM om het Europese In2LifeSciences programma op te zetten. Dit programma biedt kleine en middelgrote Life Sciences bedrijven in

> Economisch rendement Versnelde ontwikkeling van innovatie en business op het gebied van Life Sciences. Een sterkere concurrentiepositie van Brabantse Life Sciences bedrijven. Partners BOM, Oost NV, BioPeople (Denemarken), Atlanpole Pays de la Loire (Frankrijk), BiomeTI, Nedersaksen (Duitsland), CRITT Bretagne (Frankrijk), BioRegio STERN, regio Stuttgart (Duitsland), Interface Entreprises-Université de Liege, Wallonië (België). Het project wordt ondersteund door het INTERREG 4B programma voor Noordwest-Europa. Rol BOM Internationale projectontwikkeling en –uitvoering.

Brabant samenwerkingsmogelijkheden en toegang tot specialistische kennis en faciliteiten in Duitsland, Wallonië, Frankrijk en Denemarken/Kopenhagen. Onder andere InnatOss op Pivot Park en Emultech in Eindhoven maakten via de BOM gebruik van buitenlandse expertise. Directeur Anja Garritsen van Innatoss: “We kregen waardevol advies in Duitsland voor ons Q-koorts onderzoek in Brabant.” De interviews hierna vonden begin 2014 plaats. >

“WE KREGEN WAARDEVOL ADVIES IN DUITSLAND”

47


48


Data-analyse

Bij de voorbereiding van het onderzoek kwam

“Ideaal voor het langzaam vrijgeven van actieve

InnatOss werkt aan revolutionaire, alternatieve

In2LifeSciences ondersteuning goed van pas.

ingrediënten met bijvoorbeeld een injectie”, vertelt

bloedtests voor Lyme en Q-koorts. “’Neglected

“De BOM bracht ons in contact met het Duitse

Fränk de Jong.

diseases’ die in een beginstadium goed te

Numerus, een data-analist die gewoonlijk voor

EmulTech bouwde in Nederland een klantenkring

behandelen zijn en daarom juist alle aandacht

grote farmaceuten werkt. Wij klopten aan als klein

op in de farmaceutische industrie en de tijd

verdienen”, legt Garritsen uit. Q-koorts leidde in

bedrijf, maar werden heel serieus genomen. We

is rijp om ook de Duitse markt te verkennen.

Brabant tot een heuse epidemie en nadat acute

kregen waardevol advies over onze data-analyse.

“Het In2LifeSciences netwerk bood ons wat dat

infecties onderdrukt waren door vaccinatie van

Als het goed is rollen de resultaten in Herpen

betreft een mooie mogelijkheid. We kwamen

geiten, stak de angst voor de chronische variant de

straks met één druk op de knop uit het systeem!”

in aanmerking voor een ‘insight incentive’ bij

kop op. InnatOss staat op het punt om een groot

Garritsen hoopt bovendien op een ingang voor de

Connecting Market in Duitsland. Dat heeft voor ons

Q-koorts onderzoek uit te voeren in voormalig

Duitse markt. “Het kan gunstig uitpakken dat een

namen geïdentificeerd van potentieel interessante

Q-koorts gebied Herpen, samen met het Jeroen

gerenommeerd Duits bureau bij onze testmethode

Duitse businesspartners. Handig voor gericht,

Bosch Ziekenhuis en in opdracht van GGD Hart

is betrokken.”

verder marktonderzoek. Beter dan op een beurs

voor Brabant. Doel is inzicht verkrijgen in het aantal

gaan staan en maar hopen dat de juiste persoon

besmettingen en het percentage daadwerkelijke

Insight incentive

naar je toe komt.” De Jong is blij met de Europese

ziektegevallen.

Deeltjes van een tachtigste haar breed. Dat is het

aandacht voor Life Sciences bedrijven in Brabant.

werkterrein van EmulTech. Fränk de Jong en Robin

“Ook al wordt er op hoog niveau geïnnoveerd,

de Bruijn begonnen in 2009 als spin-off van TU/e. Ze

toch ontbreekt het nog wat aan exposure.

zagen commerciële kansen in een technologie om

In2LifeSciences helpt om internationaal de ogen op

vloeistofdruppels op microniveau te produceren.

Brabant te richten.”

“IN2LIFESCIENCES HELPT DE OGEN OP BRABANT TE RICHTEN”

49

CASE 12 > SURVEY BIOBASED ECONOMY


SURVEY BIOBASED ECONOMY BIOBASED ECONOMY LAURENS MEIJERING > DIRECTEUR LUMINNOVA De Survey Biobased Economy geeft ondernemers inzicht in marktkansen op het gebied van natuurlijke en hernieuwbare alternatieven voor grondstoffen die schaars worden.

50

> Strategisch kader

Brabantse energieagenda gericht op energie-innovaties. De survey maakt bovendien deel uit van het project Innovatie Zuid, gericht op het opsporen en aanjagen van nieuwe economische kansen voor Zuid-Nederland.

> Maatschappelijk rendement Duurzaam gebruik van grondstoffen.

> Economisch rendement Biobased toepassingen die nieuwe bedrijvigheid creëren. Partners LIOF, Impuls Zeeland, Syntens, BOM, Luminnova, DCV Consulting. Rol BOM Mede-opdrachtgever, sparringpartner, kennisleverancier.

Het is groen en heeft economische toekomst: biobased. Maar Laurens Meijering van Luminnova waarschuwt wel: “Duik niet zomaar in de biobased markt, al liggen er zeker businesskansen.” Samen met Dirk Vermaire van DCV Consulting inventariseerde hij kansen en bedreigingen voor biobased bedrijvigheid in Zeeland, Brabant en Limburg. In opdracht van het LIOF, Impuls Zeeland, voormalig Syntens en de BOM stelden de twee consultants een survey op, bestemd voor mkb-ondernemers. “Ons advies is: richt je op ketens en product-marktcombinaties die je kent. Schoenmaker blijf bij je leest!” Naast medeopdrachtgever was de BOM kennisleverancier. “BOM Business Development weet wat er speelt op biobased gebied, ook buiten Brabant.” >

“SCHOENMAKER BLIJF BIJ JE LEEST!”

51


52


Draait de synthetische industrie om aardolie,

De survey brengt ‘biobased Zuid-Nederland’ in

Vers en aantrekkelijk

Russische paardenbloem

in de biobased economie staat ‘alles wat groeit

kaart. “Het gonst van de activiteiten.” Gevraagd

Meijering en Vermaire interviewden voor

Niet alleen voor ondernemers, ook voor

en bloeit’ centraal. “Eigenlijk is het de oude

naar een paar Brabantse biobased bedrijven,

het onderzoek tal van specialisten vanuit

gezamenlijke projecten van regionale

economie in een nieuw jasje, met de focus op

noemt Meijering Cosun Suikerunie – “van

kenniscentra, hogescholen en intermediaire

ontwikkelingsmaatschappijen biedt de survey

hergebruik. Biobased componenten kun je

oudsher al biobased”- en Eco-point Halsteren

organisaties. “In Brabant voerden we onder

aanknopingspunten. “Provincie-overstijgende

winnen uit onder andere suikerbieten, grassen,

dat met succes natuurlijke reinigingsmiddelen

andere gesprekken op de Green Chemistry

thema’s zijn er genoeg, van biobased OEM’s

granen, wieren, en groene reststromen als

ontwikkelt op basis van plantaardige oliën

Campus en bij Agro&Food cluster Nieuw

tot bioaromaten en verwaarding van allerlei

aardappelschillen, afvalwater, snoeisel en

en vetzuren. “En bijvoorbeeld Bodec in

Prinsenland, REWIN, het Centre of Expertise

agroreststromen. BOM Business Development

mest. Het gaat om eiwitten, suikers, cellulose,

Helmond is een bijzonder bedrijf. Op Food

Biobased Economy en Food Connection Point. Ik

leverde hiervoor veel input. De BOM is goed thuis

vezels en andere waardevolle inhoudsstoffen:

Tech Park Brainport werkt Bodec samen met

verwijs naar de survey voor een volledig overzicht

in biobased en heeft een netwerk dat reikt over

te verwerken in chemische toepassingen en tot

onderwijsinstelling de Groene Campus en diverse

van alle betrokkenen.” Er kwamen belangrijke

de grenzen van Brabant en Nederland.” Meijering

nieuwe materialen, of als ingrediënten in voedsel

food & technologie bedrijven. Ondernemers

inzichten naar voren. “Neem een bekende

haalt nog een specifiek initiatief aan uit Limburg

voor mens en dier, farmaceutische producten,

die stappen willen zetten op het pad van

markt als uitgangspunt en niet een ‘technology

en Zeeland. “Teelt van rubber uit de Russische

cosmetica en noem maar op.”

bioraffinage, kunnen bij Bodec terecht voor R&D,

push’. Wees ook geen ‘copycat’ want dan leg

paardenbloem - geen grap! Een mogelijk

proefproductie en specialistische apparatuur.”

je het af qua prijs-kwaliteitverhouding, maar

interessante ‘nieuwe’ biobased grondstof.”

kijk hoe je waarde kunt toevoegen met nieuwe

De survey ‘inzicht en inspiratie voor het mkb’ is

functionaliteiten. Denk aan een biologische

gratis te downloaden op www.innovatiezuid.nl.

afbreekbare verpakking die bovendien langer vers houdt, lichter is en er aantrekkelijk uitziet.”

GA UIT VAN DE MARKT, NIET VAN TECHNOLOGIE

53

SLOTWOORD

COLOFON

BOM Business Development bundelt innovatiekracht in en tussen de Brabantse topclusters High Tech Systems en Materialen (inclusief Solar en Automotive/Elektrisch Rijden); Maintenance; Life Sciences; Agrofood; Biobased Economy en Logistiek. Wilt u meer informatie over één van onze projecten of in contact komen met de betreffende project- of programmamanager, dan kan dat uiteraard. Wij helpen u graag verder via ons secretariaat, te bereiken op 088-831 11 51 of [email protected] (Rianne van der Lee). Kijk ook op onze website www.bom.nl voor een overzicht van onze medewerkers.

54

55

Dit is een uitgave van de Brabantse Ontwikkelings Maatschappij Goirleseweg 15, 5026 PB Tilburg Postbus 3240, 5003 DE Tilburg 088-831 11 20 / [email protected] / www.bom.nl Tilburg, februari 2014

COLOFON / > > > >

Tekst: Van Spankeren Tekst Fotografie: Thomas van Oorschot Vormgeving: Vormvreters Eindredactie: BOM Communicatie

> Goirleseweg 15, 5026 PB Tilburg > Postbus 3240, 5003 DE Tilburg > 088-831 11 20 / [email protected] / www.bom.nl

BUSINESS DEVELOPMENT. kijkje in de keuken INSPIRERENDE VERHALEN OVER EEN AANTAL VAN ONZE MEEST VERNIEUWENDE PROJECTEN

Recommend Documents