BRUXELLES P402037

BIMESTRIEL N°125 Juillet-août 2011 BUREAU DE DÉPÔT : BXL X 1070 BRUXELLES

BELGIQUE - BELGIË P. P / P. B 1/1392 1070 BRUXELLES P402037

2

3

EDITO///////////////////////// Lorsque le PleinOPENair a commencé à sillonner Bruxelles à la fin des années 90, il aimait s’arrêter sur les terrains vagues qui y proliféraient. Il suffisait d’installer un écran de cinéma et quelques lampions pour voir soudainement ces lieux, habituellement perçus négativement, s’animer, prendre un relief inattendu. Le PleinOPENair engageait une vision politique de ces espaces comme lieux à investir, non pas par des promoteurs, mais comme territoires aux vies et aux usages multiples.

Au fil des années, il a bien fallu se rendre à l’évidence : l’un après l’autre, les terrains vagues disparaissaient des quartiers centraux, mais dans la plupart des cas c’étaient des immeubles de bureaux, galeries de standing, hôtels ou logements de luxe qui y poussaient. Avec une régularité telle, qu’il y avait de quoi en devenir superstitieux. Privés de ces interstices au cœur de la ville, le festival de plein air du cinéma Nova s’est mis, comme de nombreux habitants, à chercher en périphérie de la ville ce qu’il ne trouvait plus en son centre. Il s’est peu à peu éloigné, suivant en cela l’évolution urbanistique de Bruxelles. Pourtant à quelques pas de ce cœur urbain de plus en plus froid, la vie tressaille encore, le sang circule et les terrains aux destinées incertaines sont toujours là tantôt assoupis, tantôt en pleine activité en bordure du canal. Lors de nos repérages, nous avons retrouvé le plaisir de visiter des friches, à comprendre d’où elles venaient et à nous interroger sur leur devenir. L’ampleur de ce qui se trame là nous a interpellé. Nous redécouvrions le sens d’un Bruxelles comme ville industrielle, non pas par nostalgie du passé, mais comme moyen de préserver une ville habitée plutôt que possédée. Mais c’est être à contre courant de la “tendance” actuelle, qui emprunte une toute autre voie. Aveuglés par l’appât du gain, investisseurs privés et pouvoirs publics poussent une vague immobilière qui risque d’engloutir de façon irrévocable l’accès à la voie d’eau pour transformer le canal en marina, ses rives populaires en lieux de villégiature pour nantis, ses bâtiments industriels en lofts, ses péniches en bateaux de plaisance et les œufs de lombe en caviar... Pourtant, le canal ce n’est pas la KBC, Tour & Taxis et Bruxelles-les-Bains. Ce sont des péniches, des matériaux et des matières premières qui servent la ville et ses habitants. Ce sont des emplois pour des milliers de Bruxellois. C’est un bras d’eau qui vaut des dizaines d’autoroutes, un outil imparable pour acheminer des marchandises dans un contexte où le pétrole devient rare et impayable ! C’est aussi et surtout des quartiers d’accueil pour des habitants qui cherchent des logements abordables. Ce sont ces fonctions qu’il faut préserver et amplifier, ce que le PleinOPENair tient à mettre en lumière et à fêter cet été...

Toen PleinOPENair in de late jaren ’90 door Brussel begon te reizen, hielden we graag halte bij de woestenij van braakliggende terreinen die de stad toen her en der rijk was. Het volstond om een filmscherm te installeren en een paar lampionnetjes om deze plaatsen plotseling anders te zien. Die scheef bekeken stadskankers werden plots plekken vol onverwachte mogelijkheden.

PleinOPENair ontwikkelde een politieke visie op deze ruimten als plaatsen om in te investeren, niet door vastgoedontwikkelaars, maar als levendige plekken voor veelzijdig gebruik. In de loop der jaren moest PleinOPENair zich plooien naar de evoluerende realiteit: een na een verdwenen de braakliggende terreinen uit het centrum, om in de meeste gevallen plaats te maken voor kantoorgebouwen, galerijen, luxe-hotels of sjieke appartementen. Alsof de duivel ermee gemoeid was, kregen nagenoeg alle PleinOPENair-lokaties na onze doortocht zo’n bestemming. Zonder deze “gaten” in het hart van de stad, begon het openluchtfestival van Cinema Nova, net als vele bewoners trouwens, in de periferie van de stad op zoek te gaan naar ruimte die niet meer in het centrum te vinden was. In het kielzog van de stedelijke ontwikkeling van Brussel trok PleinOPENair geleidelijk weg uit de stad. Toch blijft er op loopafstand van de steeds killere stadskern leven te over, in vibrerende wijken waar je de polsslag van het stadsleven voelt. Daar, aan de rand van het kanaal, vind je nog terreinen met een onzekere toekomst voor zich, soms zonder activiteit, maar vaker nog in volle activiteit. Tijdens onze voorbereidingen, op zoek naar geschikte locaties, hervonden we het plezier van terreinen zonder eenduidige bestemming te bezoeken, om hun verleden te begrijpen en ons te buigen over hun toekomst. De omvang van wat zich daar afspeelt intrigeerde ons. We ontdekten Brussel opnieuw als een industriële stad, niet uit nostalgie, maar als middel tot behoud van een stad die bewoond wordt, eerder dan bezeten. Maar dit gaat in tegen de hedendaagse trend die een andere weg inslaat. Verblind door winzucht brengen privé-investeerders en overheden een vastgoedgolf op gang die riskeert om op onherroepelijke wijze de toegang tot de waterwegen als transportmiddel af te sluiten. Het kanaal wordt een jachthaven, de oevers vakantieoorden voor bobo’s, de industriële gebouwen lofts, zijn schepen pleziervaarten en de lompviseieren kaviaar... Echter, het kanaal is niet enkel KBC, Tour & Taxis en Brussel-bad. Het kanaal, dat is scheepvaart met materialen en grondstoffen die nuttig zijn voor de stad en haar inwoners. Dat is werkgelegenheid voor duizenden lokale bewoners. Het is een waterarm die tientallen autosnelwegen waard is, een onvergelijkbaar hulpmiddel om goederen te leveren in een context waar olie schaars en onbetaalbaar is. Het is ook en vooral een stadsdeel dat een thuishaven biedt voor mensen op zoek naar betaalbare woonst. Het zijn deze functies die moeten behouden en versterkt worden. En dat is wat PleinOPENair deze zomer feestelijk in de verf zet.

Le Nova a (presque) 15 ans / (Bijna) 15 jaar Nova Amis du Nova, spectateurs anciens ou nouveaux, fidèles ou infidèles, tenez-le vous pour dit : en janvier prochain, le Nova aura 15 ans. Ah oui, et alors ? Et alors !? Hé bien, vous n’aimez pas, vous, que vos amis fêtent votre anniversaire, profitent de cette occasion pour vous dire combien ils tiennent à vous, et vous fassent maintes surprises et cadeaux ? Nous, si. Surtout qu’arriver à cet âge est inattendu, vu l’avenir éphémère auquel était promis notre “cinéma d’urgence”. Nous passons à présent le cap de l’adolescence. Et comme nous adorons nous faire fêter, nous faire surprendre et économiser nos énergies bénévoles, on a eu la chic idée de vous proposer de le faire à notre place. Allez, on sera sympas et on vous donnera un coup de main pour l’organisation. Mais les idées doivent bien venir de vous. Un film que vous avez toujours eu envie de voir sur l’écran du Nova et qui n’y est jamais passé ? Des musiciens, des cinéastes, des plasticiens ou des écrivains que vous rêvez d’inviter au Nova ? D’autres inspirations ? N’hésitez pas. Envoyez vos suggestions, rêves et désirs les plus enfouis, avant le 1er octobre par email ([email protected]) ou par courrier (Nova, 14 rue d’Arenberg, 1000 Bruxelles). Faitesvous plaisir. Et surprenez-nous ! Vrienden van Nova, oude of nieuwe bezoekers, trouw of ontrouw, laat het u gezegd zijn: januari eerstkomend wordt Nova 15 jaar. Oh ja – en dan? Awel, vind jij het niet leuk dat je vrienden je verjaardag vieren, van de gelegenheid gebruik maken om je te vertellen hoe graag ze je zien, en je overladen met verrassingen en geschenken? Wij wel. Vooral omdat het een verrassing is dat we een dergelijke leeftijd bereiken – gezien het korte leven dat men onze “urgentiecinema” bij zijn geboorte beloofde. En des te meer omdat we een symbolische leeftijd vieren, die de overgang van kindertijd naar adolescentie markeert... Dus in plaats van zelf onze verjaardag te organiseren – wat helemaal geen verrassing zou zijn, maar eerder een hoop extra werk zou opleveren – hadden we een leuk idee: namelijk jullie te vragen het voor ons te doen. We zijn zelfs bereid een handje toe te steken met de organisatie, maar we zouden graag zien dat de ideeën van elders komen. Is er een film die je altijd al op het Novascherm wilde zien en die er nooit werd getoond? Muzikanten, filmmakers, beeldend kunstenaars en schrijvers waarvan je droomt om ze in Nova uit te nodigen? Andere ideeën? Aarzel niet. Stuur ons voor 1 oktober je suggesties, geheime dromen en diepste verlangens via e-mail ([email protected]) of met de post (Nova, Arenbergstraat 14, 1000 Brussel). Doe jezelf een plezier. En verras ons in één klap!

Petit florilège de quelques-uns des plus importants projets privés en cours aux abords du canal (sans compter les nombreux plans d’affectations des sols, contrats de quartiers, projets de plus petite envergure à l’étude ou en chantier...). Bloemlezing van enkele van de belangrijkste projecten aan de rand van het kanaal (zonder rekening te houden met de talrijke bestemmingsplannen, wijkcontracten, kleinere projecten ter studie en werven...)

Tour & Taxis et alentours / en omgeving (1000 Bxxl)  Les 45 hectares de l’ancienne gare maritime sont aux mains de promoteurs privés depuis plusieurs années. Il est prévu d’y construire un vaste ensemble de bureaux, logements et commerces qui modifiera radicalement le quartier. Ce qui est déjà en cours, entre autres avec la rénovation de l’ancienne Ecole de La batellerie et le projet Tivoli : près de 600 logements “moyens” et un centre d’entreprises sont prévus sur ce terrain où se situe notamment un ancien bâtiment de la RTT.  De 45 hectaren van de voormalige havendouane zijn sedert enkele jaren in handen van privé-promotoren. Een groot complex van kantoren, woningen en handelszaken dat het aanzicht van de wijk radicaal zal veranderen staat in de steigers. Zo is er reeds de renovatie van de voormalige Schippersschool en het Tivoli-project: meer dan 600 “gemiddelde”woningen en een bedrijvencentrum zijn voorzien op dit terrein waar o.a. een gebouw van de vroegere RTT staat.

“Just Under the Sky” (1000 Bxxl)  Le projet de méga centre commercial et de loisirs transformera la nature industrielle du quartier en reléguant les anciennes poêleries Godin aux oubliettes.  Dit mega winkelen ontspanningscentrum wijzigt de industriële aard van de wijk en verwijst de oude kachelfabriek Godin voorgoed naar de geschiedenisboeken.

Abattoirs et marché de Cureghem / Slachthuis en markt van Kuregem (1070 Bxxl)  Master Plan en cours d’élaboration, visant à transformer le site à l’échéance 2020 (cf page 11).  Masterplan in uitwerking om de site te wijzigen tegen 2020 (zie pagina 11).

Tout l’équipage du PleinOPENair vous souhaite une agréable croisière.



> Nous tiendrons tête aux pluies passagères, seuls un véritable déluge ou une tempête pourraient faire tanguer une soirée du PleinOPENair. Si tel était le cas, le film de la soirée sera projeté le lundi suivant (15.08, 22.08 ou 29.08) à 20h dans la salle du Cinéma Nova.

Om je van een goede overtocht in ons gezelschap te verzekeren, herinneren we je aan enkele elementaire veiligheidsvoorschriften:

“Up Site” (1000 Bxxl)  Déjà en construction, une tour de logements de luxe haute de 140 mètres, dotée d’espaces VIP et de bureaux, sur le site des anciens entrepôts Delhaize... détruits pour l’occasion.  Reeds in opbouw: een luxe woontoren van 140 meter hoog, uitgerust met VIP -ruimtes en kantoren, op de voormalige stapelplaats van Delhaize die voor de gelegenheid... met de grond gelijk gemaakt werd.

“Croissant pauvre” / “Arme gordel”  Quartiers ayant le plus haut pourcentage d’habitants aux plus bas revenus.  Wijken waar overwegend Brusselaars met lage inkomens wonen.

Quai de Biestebroeck et alentours / Biestebroekkaai en omgeving (1070 Bxxl)  “Rives” vise à transformer le quartier en port de plaisance bordé de bureaux et de logements de luxe (cf page 4).  “Rives” is een ambitieus project om een plezierhaven neer te planten met kantoren en luxewoningen (zie pagina 4).

> Toutes les activités du PleinOPENair sont gratuites. Pour nous éviter de couler financièrement, il vous est toutefois loisible d’engloutir quelques jus de fruits, bières artisanales ou autre boisson à notre bar. Evitez de vous noyer dans la boisson. > Le trajet jusqu’aux sites du PleinOPENair fait déjà partie du voyage. Evitez de vous y rendre en voiture, nous n’avons prévu aucun parking spécifique. Rejoignez-nous à pieds, à vélo, en transport en commun ou à la nage. Pour le dernier weekend à la rue de Zuen, une navette gratuite en bus assurera le retour jusqu’au centre-ville. > Selon la météo marine, pensez à prévoir maillot de bain, crème solaire, parka ou parapluie. > Nous tâchons tant que possible de respecter les horaires d’embarquement et d’accostage. Les concerts précèdent bien les films et recommencent parfois après ceux-ci (voir grille horaire). Les projections démarrent dès que l’obscurité le permet, ne surveillez donc pas trop vos montres et fiez-vous au coucher du soleil... > Les aléas du plein air sont ce qu’ils sont. En cas de retard ou de problème technique, ne vous énervez pas, nous faisons tout ce que nous pouvons. Pour éviter de vous faire jeter pardessus bord, restez aimable avec nos valeureux moussaillons bénévoles. > Nous proposons, chaque soir dès 19h00, une table d’hôtes végétarienne à prix coulant. > Les balades sont accessibles à un nombre limité de participants. La réservation est donc indispensable en envoyant un email à [email protected].

En cas d’annulation

Porte de Ninove / Ninoofsepoort (1000-1070-1080 Bxxl)  Nombreux projets dont la tour de bureaux “Watan” et la réaffectation des anciennes brasseries Belle-Vue notamment en hôtel ciblé “jeunes”.  Verschillende projecten rond de Watan-toren en de herbestemming van de Belle Vue brouwerij in jeugdhotel.

Quai Demets-Rue Scheutveld-Rue du Libre Examen / DemetskaaiScheutveldstraat-Vrij Onderzoekstraat (1070 Bxxl)  Gigantesque ensemble “www” (wonen-werken-winkelen, habiter-travailler-faire ses courses) en vue sur le site de l’ancien dépôt Shell. Juste à côté, les anciennes Brasseries Atlas viennent de tomber dans l’escarcelle de la promotion immobilière.  Gigantisch “www” geheel (wonen-werken-winkelen) op het voormalige Shell-depot. Net daarnaast zijn er de oude Atlasbrouwerijen die net in handen van vastgoedontwikkelaars zijn gevallen.

Pour vous assurer une bonne traversée en notre compagnie, quelques rappels élémentaires :

Cureghem – gare du Midi / Kuregem – Zuidstation (1070-1060 Bxxl)  Tout le parcours allant de la zone de la “marina” jusqu’à la gare du Midi et son quartier d’affaires naissant, est truffé de projets immobiliers : appartements de luxe à la rue Dr Kuborn, lofts à l’ancienne Ecole des vétérinaires, bureaux et logements “moyens” sur le site des anciens entrepôts de bus De Lijn à la rue Bara, projet “Victor” de 3 tours de bureaux (et une petite pour le logement) à côté de la tour du Midi... La gare elle-même est promise à un relifting en profondeur pour y implanter pas moins de 250.000 m2 de bureaux neufs.  De hele route van de omgeving van de “jachthaven” naar het Zuidstation en de ontluikende zakenwijk is vol vastgoedprojecten: luxe appartementen in de Dr Kubornstraat, lofts in de oude Veeartsenijschool, kantoren en woningen op de site van De Lijn aan de Barastraat, project “Victor” met drie kantoortorens (en een kleine voor huisvesting) naast de Zuidtoren... Het station zelf maakt zich op voor een grondige relifting zodat er niet minder dan 250.000 m2 nieuwe kantoorruimte vrijkomt.

> Alle activiteiten van PleinOPENair zijn gratis. Om financieel het hoofd boven water te houden mag je je zo vrij voelen om enkele fruitsapjes, artisanale bieren of andere dranken van onze bar te consumeren mits bescheiden bijdrage. Vermijd echter te verzuipen in het aanbod. > Het traject naar de locatie van PleinOPENair maakt deel uit van de reis. Laat de auto thuis, we hebben geen parkeerplaatsen voorzien. Kom te voet, met de fiets, met het openbaar vervoer of nog, al zwemmend. Voor het laatste weekend in de Zuunstraat is er een gratis busdienst die de terugkeer naar het centrum van Brussel verzekert. > Denk eraan om naargelang de weersomstandigheden (die wij helaas niet onder controle hebben) ofwel badpak en zonnecrème, ofwel regenjas en paraplu mee te nemen. Een warme trui is altijd handig voor de kille zomernachten. > In de mate van het mogelijke trachten we het aanmeren en de inscheping volgens het aangegeven tijdschema te laten verlopen. De concerten gaan de filmvoorstellingen wel degelijk vooraf, en soms is er een concert na de film (zie uurrooster). De vertoningen beginnen van zodra het duister genoeg is voor de projectie. Kijk dus niet te veel naar het uur, eerder naar het ondergaan van de zon. > De gevaren van “open lucht” zijn wat ze zijn. Blijf kalm in geval van vertraging of van technische problemen. Vermijd paniek, we doen wat we kunnen. Wees vriendelijk met onze vrijwillige zeelieden indien je niet overboord wil gegooid worden. > Elke avond vanaf 19u is er een vegetarische gastentafel aan schappelijke prijs. > Er kan slechts een beperkt aantal personen deelnemen aan de wandelingen. Reserveren is dus aangewezen: stuur een email naar [email protected] De bemanning van PleinOPENair wenst je een aangename reis aan boord van ons cruiseschip.

In geval van annulering



> We bieden het hoofd aan kleine regenvlagen. Alleen een wolkbreuk zal een Pleinopenair-avond in het water doen vallen. In dit geval wordt de film van die avond de daaropvolgende maandag om 20u in Cinema Nova vertoond (15.08, 22.08 of 29.08).

4

5

weekend

>> zaterdag / samedi 13.08

>> vrijdag / vendredi 12.08

#1

//////// Quai de Biestebroeck / Biestebroekkaai (1070 Bxl) ////////

Bruxelles a un canal et donc des quais.

12.08 > 22:00

Quai de Biestebroeck / Biestebroekkaai Coin chaussée de Mons - rue Wayez / Hoek Bergensesteenweg - Wayezstraat, 1070 Bxxl BUS : 116, 177, 118, 140, 144, 145, 170, 172 DeLijn (Biestebroeck) • Bus de nuit / nachtbus : 620 DeLijn (Biestebroeck) dir. / richt. Luchtaven (dernier / laatste > 02:24) • METRO : 5 (Aumale)

t

12.08 > 21:30

con cer

t

12.08 > 20:00 + 24:00

L’homme d’à côté (El Hombre de al Lado)

13.08 > 22:00

cour

con

t/

k o rt

13.08 > 20:00

13.08 > 21:30

BooDooRoo (BE-TN)

La bataille du canal

Mariano Cohn & Gaston Duprat, 2009, AR, 35mm, vo es st fr / sp ov fr ond, 110’

S

Brussel ligt aan een kanaal. En wie kanaal zegt, die zegt ook kaaien. Deze dienden decennialang als los- en laadplaats voor kolen en materialen die gebruikt werden om de industrie draaiende te houden en om de stad op te bouwen. Ook vandaag nog zijn er verschillende kaaien die productieve economische activiteiten herbergen. De Biestebroekkaai, en dan zeker het stuk tussen de Kuregem- en de Marchantbrug in het hart van Anderlecht, is een van die kaaien met een uitgesproken industriële aanblik. Een voorkomen dat vervaagt naarmate men het stadscentrum nadert. In dat opzicht volgt Brussel haast blindelings de onhebbelijkheid van wereldsteden, om havengebieden en andere braakliggende en industriële terreinen in te richten als oorden voor vrije tijd en vertier, gedomineerd door luxewoningen die het industriële patrimonium zonder verpinken omzetten in vastgoedmeerwaarde. Ook de Biestebroekkaai ontsnapt niet aan deze wetmatigheid van het neo-liberalisme. De gemeente Anderlecht wil er een stedenbouwkundig ’voorbeeldproject’ ontwikkelen. Volgens de burgemeester “moet de Biestebroekkom volledig herdacht en verbeterd worden om ze beter te kunnen rentabiliseren en rationaliseren. Deze plek is niet aangepast aan de noden van een moderne stad". Een opgelaten ballonnetje dat niet in dovemansoren viel bij architecten en andere promotoren: waarom het kanaal bijvoorbeeld niet ten gelde maken door er een... jachthaven neer te poten, redeneerden ze. Luxejachten in plaats van aken ("péniches") en luxewoningen die de hijskranen en cementhopen moeten doen vergeten. 45ha om van deze industriële volkswijk een oase te maken voor een uitverkoren jetset. Een natte droom van promotoren maar zeker niet voor ieders geldbeugel...

film

film

cer

Ceux-ci ont servi pendant des décennies comme lieu de chargement et de déchargement du charbon et de matériaux, utiles au fonctionnement des industries et à la construction de la ville. Aujourd’hui encore, nombre de ces quais accueillent des activités économiques productives. Le quai de Biestebroeck, situé juste après le pont de Cureghem au cœur d’Anderlecht, présente d’ailleurs ce visage industriel qui tend à disparaître quand on se rapproche du centre-ville. Et de fait, la nouvelle marotte des villes métropoles sur lesquelles Bruxelles “doit” s’aligner est de transformer les zones portuaires et autres friches industrielles en lieu de loisir et de plaisance dominé par des logements haut de gamme qui recyclent les traces de l’industrie en faire-valoir immobilier. Le quai de Biestebroeck n’échappe pas à cette loi des villes vitrines du capital. La commune d’Anderlecht veut y développer un projet-phare urbanistique. Pour le bourgmestre, “le quartier du Bassin de Biestebroeck a besoin d’être totalement repensé, revu et corrigé pour mieux pouvoir le rentabiliser et le rationaliser. Cet endroit n’est pas aménagé en fonction de ce qu’est une ville moderne.” Message bien reçu chez les architectes et autres promoteurs : mettons à profit le canal pour développer à cet endroit... une Marina. Les yachts de luxe viendraient remplacer les péniches, et les logements de luxes, les grues et montagnes de ciment. 45 ha pour transformer ces quartiers industriels et populaires en baie destinée à une jet set digne du paysage cannois. Vous êtes intéressé ? Ce rêve de promoteur est peut-être à portée de main, mais certainement pas de toutes les bourses...

Degurutieni (JP)

I

cône dandy de la scène underground d’Osaka, Arco Degurutieni est un poète multi-instrumentiste (il joue du violon comme de la double basse, de l’accordéon comme de la guitare...) dont le style musical démontre son amour pour la culture européenne. Accompagné du clarinettiste diabolique Yaburinko-Ne et du violoncelliste hystérique Atsuko Hatano, il mélange ces sons dans une musique bien à lui oscillant entre rock jazzy et pop électro. Sa voix sombre, qui n’est pas sans rappeler celle de Tom Waits, nous emmène dans un univers fantasmagorique, décadent et mélancolique. Leurs spectacles se dégustent comme on feuillette un grand livre d’images, peuplé de gangsters et d’images érotiques. Ceux qui les ont vu avec Matthieu Ha en Belgique en 2007 ne sont pas prêts de l’oublier. Revoici Degurutieni ! En concert sur les berges du canal et en accompagnement musical sur “À propos de Nice”, ça promet d’être un grand moment...

A

rco Degurutieni, dandy-icoon uit de underground-scene van het Japanse Osaka, is een poëtische multi-instrumentalist. Hij speelt viool, dubbele bas, accordeon, gitaar... Zijn muzikale stijl getuigt van zijn liefde voor de Europese cultuur. Begeleid door een duivelse klarinettist Yaburinko-Ne en de hysterische cellist Atsuko Hatano, mengt hij tonen in zijn typische stijl tussen jazzy-rock en elektropop. Zijn sombere stem die aan Tom Waits doet denken, voert ons mee naar een fantasierijk, decadent en melancholisch universum. De concerten van Degurutieni zijn als het doorbladeren van een groot prentenboek gevuld met gangsters en erotische beelden. Zij die hen in 2007 in Brussel aan het werk zagen samen met Matthieu Ha zijn er nog niet goed van. Nu op de oevers van het kanaal en als muzikale begeleiding op “A propos de Nice”, een uniek moment op PleinOPENair! http://degurutieni.blogspot.com

À propos de Nice

Jean Vigo, 1930, FR, 35mm, muet / stil, 25’

H

a, Nice ! Son port de plaisance, sa promenade anglaise, ses bourgeois en vacances. Sans oublier ses quartiers populaires et son carnaval. Sous l’œil acerbe de Jean Vigo et son opérateur Boris Kaufman, un “point de vue documenté” poético-subversif sur un haut lieu de villégiature de la Côte d’Azur où les riches s’ennuient et le populo rit. Classique joyeusement anar tourné en 1929, “À propos de Nice” sera accompagné ce soir par les musiciens de Degurutieni.

A

h, Nice! Zijn plezierhaven, zijn Engelse promenade, zijn bourgeoisie op vakantie. En vergeten we vooral de volkswijken en hun carnaval niet! De scherpe blik van Jean Vigo en zijn cameraman Boris Kaufman resulteert in een poëtisch-subversief “gedocumenteerd standpunt” in het mekka van de vakantieverblijven aan de Côte d’Azur waar de rijken zich vervelen en het plebs zich amuseert. Vanavond begeleiden de muzikanten van Degurutieni “À propos de Nice”, een klassieker die vrolijk-anarchistisch gedraaid werd in 1929.

ous-titré “le voisin que Le Corbusier n’avait pas prévu”, “L’homme d’à côté” a comme décor principal la maison Curutchet, unique bâtiment outre-Atlantique du célèbre architecte français. Leonardo, désigner arrogant et branché de Buenos Aires, y vit paisiblement avec sa femme et sa fille, jusqu’au jour où Victor, son inquiétant voisin, décide de percer une fenêtre dans le mur mitoyen donnant sur sa cour intérieure. Deux mondes antagonistes se rencontrent, le malaise allant en crescendo jusqu’au couperet final. Doté d’un humour noir qui en ravira plus d’un, cette fable évoque avec finesse ce que peut être un conflit de voisinage dans un quartier gentrifié. Ou comment des gens huppés peuvent difficilement s’accommoder d’une classe populaire ne partageant pas les mêmes valeurs. Une situation révélant aussi les faux semblants que ni l’harmonie d’un chef-d’œuvre corbuséen, ni la culture élitaire de ses habitants ne pourront longtemps (se) cacher. Une comédie grinçante comme “bâtie” pour notre PleinOPENair, en exclusivité !

E “

l Hombre de al Lado” – met als ondertitel “de buur die Le Corbusier niet had voorzien” – speelt zich af in het Curutchethuis, het enige gebouw van de beroemde Franse architect aan de andere zijde van de Atlantische Oceaan. Leonardo, een arrogante, snobistische designer uit Buenos Aires, woont er vredig met zijn vrouw en zijn dochter tot op de dag dat Victor, zijn onrustwekkende buur, besluit om een venster te maken in de aanpalende muur die uitgeeft op zijn binnenkoer. Twee tegengestelde werelden ontmoeten elkaar en de malaise gaat in crescendo... Uitgerust met een zwarte humor die ons zeer bekoort, evoceert deze moderne fabel op een zeer fijne manier wat een burenconflict in een wijk “in opwaardering” kan betekenen. Of hoe sjieke mensen zich moeilijk kunnen aanpassen aan een volkse klasse die niet dezelfde waarden deelt. Een situatie die ook de valse schijn onthult die noch de harmonie van een Corbusiaans meesterwerk, noch de elitaire cultuur van de bewoners (elkaar) lange tijd kunnen verbergen. Een knarsende komedie die PleinOPENair als gegoten zit, winnaar van de publieksprijs van Sundance 2009 en een première voor België bovendien!

B

ooDooRoo c’est un fameux cocktail en soi : imaginez donc un oud électrique tout droit sorti des faubourgs perses aux effets hypnotiques accompagné de claviers, le tout oscillant entre l’Éthiopie et la pop nordique avec un groove sans répit. Ajoutez-y une voix chaude et éraillée qui tantôt chante, tantôt conte les désemparements d’une liberté nouvellement née… on pense à la Tunisie. BooDooRoo se définirait comme une “soul africaine anxieuse, un rock blues sous haute tension, du punk calligraphié aux accents arabes, aux histoires mordantes, aux pulsations citadines, empruntant autant à la culture Chaabi algérienne qu’à Hendrix ou Allen Ginsberg...”. Cet OVNI musical envoûtant porté par six bruxellois est encore tout frais émoulu et n’a donc encore aucun support enregistré. Raison de plus pour venir à la découverte de ces musiciens aux origines tunisiennes, belges, françaises et sans frontières musicales.

B

ooDoorRoo is een verfrissende cocktail: stel je een elektrische oed voor, recht uit de Perzische buitenwijken, met hypnotiserende effecten, begeleid door klavieren en dit alles slingerend tussen Ethiopische beats en electro pop, met een alomtegenwoordige groove. Voeg daar een warme schorre stem bij die vertelt en zingt over de ontreddering van een nieuwgeboren vrijheid... Tunesië is niet ver weg... BooDooRoo definieert zich als een “onrustige Afrikaanse soul, een bluesrock onder hoogspanning, punk gekalligrafeerd met Arabische accenten, vol bijtende verhalen op de stedelijke polsslag, die zowel ontleent van de Algerijnse Chaabi-cultuur als van Hendrix en Allen Ginsberg...” Deze betoverende muzikale ufo wordt bestuurd door zes nieuwe Brusselaars. De groep is kersvers en tot nu toe hebben ze nog niets opgenomen. Het is van hun wervelende concerten dat ze het moeten hebben! Reden te meer om deze muzikanten van Tunesische, Belgische en Franse afkomst zonder muzikale grenzen te komen ontdekken. www.myspace.com/boodoorooband

POA-PTTL, 2011, BE, video, vo fr / fr ov, 20’

U

n vrai film d’histoire mêlant le ton de l’humour noir à celui d’un faux reportage de propagande... Cette année, le PleinOPENair et Plus Tôt Te Laat (PTTL) vous proposent un avant-programme inspiré en droite ligne du langage du monde de la promotion immobilière, des pouvoirs publics et de la presse au sujet de leurs appétits sur le canal et ses abords. Il vous fera découvrir quelquesuns des projets pharaoniques que certains investisseurs privés caressent pour “réhabiliter” cette partie de Bruxelles, qu’ils perçoivent comme un nouvel Eldorado. Un plongeon qui vous fera rire ou pleurer, c’est selon...

E

en film vol zwarte humor die het midden houdt tussen een historische documentaire en een onechte propagandareportage... Dit jaar staan PleinOPENair en Plus Tôt Te Laat (PTTL) in voor een voorprogramma dat geïnspireerd werd op het taalgebruik dat vastgoedspeculanten, overheden en media hanteren om de evolutie op de kanaaloevers te omschrijven. De film toont enkele megalomane projecten die sommige privé-investeerders koesteren en dit deel van Brussel zouden moeten “heropwaarderen”. Een blik achter de façade van de vastgoedwereld, met een lach en een traan, naargelang...

La Pivellina

Tizza Covi & Rainer Frimmel, 2009, AU, 35mm, vo it st fr & nl / it ov en & fr ond, 104’

P

atricia est une femme d’âge mûr qui vit avec son compagnon, Walter, dans une roulotte parquée sur une aire de camping, cachée derrière des palissades, dans la banlieue de Rome. Terrains vagues, bords de routes assourdissants et travées boueuses constituent leur décor quotidien. Avec leur neveu Tairo, un adolescent espiègle qui vit dans un camping-car voisin, ils tentent de gagner leur vie en faisant tourner leur petit cirque (quelques chèvres, un numéro de lancer de couteaux...) de banlieue en banlieue. Un jour, à la recherche de son chien, Patricia découvre une gamine de deux ans, portant sur elle un morceau de papier indiquant que sa mère viendra la rechercher dans quelques jours. Plutôt que livrer la jeune Asia à la police, Patricia la prend en charge avec l’aide de Tairo... C’est autour de cette trame ténue, mais inspirée de faits réels, que va se construire ce film fort et sensible. La grande réussite des réalisateurs est d’amener une donnée fictionnelle (l’abandon d’une fillette) dans la vie de ses personnages, qui sont eux bien réels et jouent pour ainsi dire leur propre rôle. “La Pivellina” (“La débutante”) résonne donc quasi comme un documentaire, sur les gens du voyage, l’abandon, l’entraide et la coexistence entre les générations. Tourné avec un tout petit budget, c’est un film d’une grande intelligence et d’une grande beauté.

P

atricia is een rijpe vrouw die met haar metgezel Walter in een woonwagen leeft, geparkeerd op een campingterrein, verstopt achter omheiningen, in de achterbuurten van Rome. Braakliggende terreinen, oorverdovende wegen en modderige doortochten maken deel uit van hun dagelijkse decor. Met hun neef Tairo, een schalkse puber die in een naastliggende campingwagen leeft, reizen ze met hun kleine circus (enkele geiten, een nummer “messengooien”...) van buitenwijk naar buitenwijk. Op een dag, wanneer ze op zoek is naar haar hond, ontdekt Patricia een klein meisje van twee jaar oud. Ze draagt een stuk papier met de boodschap dat haar moeder haar binnen enkele dagen komt ophalen. In plaats van Asia naar de politie te brengen, neemt Patricia haar onder haar hoede, samen met Tairo en Walter... Rond dit gegeven, geïnspireerd op ware feiten, bouwt zich een sterke en gevoelige film op. De originaliteit van de regisseurs bestaat erin dat ze een fictie-gegeven (een klein achtergelaten meisje) in het leven van de personages brengen die zeer reëel zijn en hun eigen rol spelen. “La Pivellina” (“De beginnelinge”) lijkt bijna een documentaire, over reizende mensen, achterlaten, vrijgevigheid en generositeit. Deze low-budget film getuigt van een grote intelligentie en schoonheid, in de voetsporen van het Italiaanse neorealisme.

6

7

weekend



#2

////// curo-hall cureghem / kuregem (1070 Bxl) //////

Étalé sur 3 km2, Cureghem représente un cinquième du territoire d’Anderlecht. Cet ancien hameau des faubourgs bruxellois se développa autour de la Senne

et du premier canal construit en 1827 avec son cortège d’industries, auxquels s’ajoutent l’Ecole des Vétérinaires (1835), les Abattoirs d’Anderlecht (1890), ainsi que l’essor des chemins de fer avec la gare de Cureghem (inaugurée en 1870 face du Quai de Biestebroeck et détruite en 1990) et celle du Midi. La fulgurance du développement économique, démographique et urbanistique du quartier n’eut d’égal que la puissance de son déclin à la fin du rêve industriel. Heureusement, les immigrés venus s’y installer y ont depuis développé de nouvelles activités, en partie basées sur le recyclage et la débrouille. Aujourd’hui, Cureghem est fréquenté pour ses commerces alimentaires, de vêtements (quartier du Triangle), ses garages (Heyvaert), ou encore ses églises évangélistes. Plusieurs écoles professionnelles y sont basées. Mais, longtemps délaissé par les pouvoirs publics, Cureghem reste un lieu de transit et frôle avec les records de chômage (quasi 30%). Les nombreux contrats de quartier n’y ont pas changé grand chose. Comme quoi, investir dans la brique et dans l’espace public n’aide pas forcément les habitants à rehausser leur niveau de vie... Et l’implantation de restaurants ou hôtels de luxe du côté de la gare du Midi, de même que l’apparition de lofts et autres logements haut de gamme, ne font qu’accroître la dualisation sociale dans ce quartier dont on parle souvent négativement. Stigmatisé comme une “zone de non droit”, marqué par l’image des “émeutes”, Cureghem mérite plutôt qu’on s’intéresse à l’incroyable potentiel de sa population, l’une des plus mélangées (110 nationalités recensées) et des plus jeunes de Bruxelles ! Pour son second weekend, le PleinOPENair est accueilli dans la cour du CuroHall, juste en face des Abattoirs. Cette ancienne école reconvertie en 1997 en centre communautaire et interculturel, héberge plusieurs associations qui y développent leurs activités.

Verspreid over drie vierkante kilometer, vormt Kurgem een vijfde van het Anderlechtse grondgebied. Dit oude gehucht aan de rand van Brussel ontwikkelde zich rond de Zenne en het in 1827 aangelegde, eerste Belgische kanaal en zijn resem industrieën. Daarbij moet je de veeartsenijschool (1835) en het slachthuis van Anderlecht (1890) tellen, en de stations van Kuregem (in 1870 tegenover de Biestebroekkaai geopend en vernietigd in 1990) en Brussel-Zuid, die tekenend zijn voor de snelle ontwikkeling die de spoorwegen doormaakten. De economische, demografische en urbanistische ontwikkelingspiek kent slechts zijn gelijke in de snelheid waarmee zijn neergang, aan het eind van de industriële droom, wordt bezegeld. Gelukkig hebben de immigranten die zich daar sindsdien zijn komen vestigen nieuwe activiteiten ontwikkeld, gedeeltelijk gebaseerd op recycling en geïmproviseerde plantrekkerij. Vandaag gaan mensen naar Kuregem voor de winkels met voeding, kleding (Driehoekswijk), voor de garages (Heyvaert) of nog: de evangelische kerken. Er zijn verschillende beroepsscholen gevestigd. Maar Kuregem, lang verwaarloosd door de overheid, blijft een oord van transit en vestigt met bijna 30% ei zo na een Brussels werkloosheidsrecord. De talrijke wijkcontracten hebben daaraan niet veel veranderd. Of hoe investeren in bakstenen en de publieke ruimte de mensen niet per se helpt om hun levensstandaard te verhogen... De implantatie van restaurants of luxehotels langs het Zuidstation, net als het verschijnen van lofts en andere high-end-huizen, vergroot de sociale polarisatie in deze wijk alleen maar – een wijk waarover vaak in negatieve termen wordt gesproken. Gebrandmerkt als een ’wetteloze zone’, gemarkeerd door het beeld van de ’rellen’, zou Kuregem het eerder verdienen dat men zich zou interesseren voor het ongelooflijke potentieel van zijn bevolking, één van de meest gemengde (110 getelde nationaliteiten) en de jongste van Brussel! Voor zijn tweede weekend wordt PleinOPENair ontvangen op de binnenplaats van CuroHall, recht tegenover het slachthuis. Deze voormalige school, in 1997 omgebouwd tot intercultureel buurthuis, herbergt verschillende verenigingen, die er hun activiteiten ontplooien. curo-hall rue Ropsy Chaudronstraat, 7, 1070 Bxxl BUS : 46 (Liverpool - Conseil / Raad) • Bus de nuit / nachtbus : N13 (Conseil / Raad) dir. / richt. Annessens (dernier / laatse > 02:18) • METRO : 2 & 6 (Clemenceau)

film

19.08 > 20:00

19.08 > 22:00

20.08 > 20:00

20.08 > 22:00

Prezy-H (CM-BE)

Do the Right Thing

Mam"sika (FR)

L’Orchestra di Piazza Vittorio

P

“

film

rezy pour Président : une personne sensée en toute circonstance avoir un discours réfléchi. “H” pour Hôpital : là où pendant une convalescence le forçant à abandonner sa passion pour le sport, notre homme a décidé de se lancer dans l’écriture. Voici Prezy-H, Camerounais de Bruxelles, où il a débarqué après dix années passées en France. Proche de rappeurs comme Pitcho ou Uman, il a à son actif un album (“Le prix des rêves”), plusieurs EP et au moins un tube : le fameux “La famille”. Adepte de l’autodérision lyricale, Prezy y fait preuve d’une sincérité et d’un franc parler à l’apparence parfois enfantine. Les morceaux mélodiques y côtoient des beats plus lourds, suivant l’inspiration d’une plume souvent humoristique et décalée, oscillant entre sujets graves et textes plus légers. Et sur scène, ça groove !

P

“

rezy" van President: een personage dat verondersteld wordt in alle omstandigheden een weldoordacht discours te hebben. “H” voor hospitaal: daar waar onze man tijdens een herstelperiode zijn passie voor de sport noodgedwongen verving door deze voor het schrijven. Ziehier Prezy-H, Kameroener uit Brussel, de stad waar hij belandde na 10 jaar Frankrijk, verwant met de rappers Pitcho en Uman. Naast het album “Le prix des rêves”, heeft hij verscheidene EP’s en minstens één hit op zijn actief staan (“La famille”). Zijn soms kinderlijk aandoende oprechtheid en vrijmoedigheid verraden de zelfspot die hij aanhangt. Melodische stukken flirten met donkere beats op het ritme van een vaak humoristische pen, de teksten schommelen tussen hyperserieus en vederlicht. En op het podium swingt dat! www.prezy-h.com

19.08 > 21:30



voir p5 / zie p5

Spike Lee, 1989, US, 35mm, vo st fr & nl / ov fr & nl ond, 120’

A

u son de la radio de Señor Love Daddy, les habitants de Bedford-Stuyvesant (Brooklyn) se réveillent sous la canicule de l’été. Seuls blancs du quartier, Sal et ses deux fils ouvrent leur pizzeria. Ils sont rejoints par l’indolent Mookie, qui va passer cette longue journée à livrer des pizzas dans le quartier, incarnant une sorte de médiateur entre des univers opposés : la communauté afro-américaine et le patronat blanc de la pizzeria. Inspiré de la tragédie de Howard Beach au cours de laquelle un jeune Afro-américain fut lynché par une foule d’Italo-américains, ce film est un portrait coloré de Brooklyn et une réflexion sur le racisme et les relations complexes entre des communautés dont les droits sont parfois bafoués. À l’époque, le HipHop est à son apogée (le personnage de Radio Raheem incarne cette voix engagée avec son ghettoblaster jouant “Fight the Power”) et le phénomène de la gentrification fait son apparition dans les quartiers populaires... Parsemé d’allusions culturelles et historiques, “Do the Right Thing” nous fait le bonheur d’éviter les dichotomies simplistes, s’attachant aux dialectiques amour/haine et pacifisme/violence, soulignant des antagonismes et des oppositions (droits de propriété/droits humains, opposition historique entre Martin Luther King et Malcolm X, etc.) pour mieux les faire voler en éclat... Un film chaud, chaud, chaud !

O

p de klanken van de Señor Love Daddy worden de bewoners van de AfroAmerikaanse wijk Bedford-Stuyvesant (Brooklyn) wakker in de verzengende zomerse hitte. De enige blanken van de buurt, Sal en zijn twee zonen, openen hun pizzeria. Ze worden bijgestaan door de luie Mookie, die deze lange dag zal doorbrengen met het leveren van de pizza’s in de buurt. Hij incarneert de rol van bemiddelaar tussen twee tegengestelde leefwerelden: die van de Afro-Amerikaanse gemeenschap en die van het blanke patronaat van de pizzeria. Deze film is een gekleurd portret van het getto van Brooklyn, geïnspireerd op de tragedie van Howard Beach, waar een jonge Afro-Amerikaan gelyncht werd door Amerikanen van Italiaanse oorsprong. Het is een reflectie over racisme en de complexe relaties tussen verschillende gemeenschappen die beiden achtergesteld zijn. In die tijd was hiphop op zijn hoogtepunt (waarvan het personage van Radio Raheem getuigt, die met zijn gettoblaster de ganse dag Public Enemy’s “Fight the Power” ten gehore brengt). En deed het fenomeen van gentrificatie zijn intrede in de volkswijken. “Do the right Thing” zit vol culturele en historische verwijzingen en vermijdt simplistische tegenstellingen. Door in te gaan op de dialectiek tussen liefde en haat, pacifisme en geweld benadrukt de film tegenstellingen zoals die tussen het recht op eigendom en mensenrechten, historische tegenstellingen tussen Martin Luther King en Malcolm X, enzovoort. Een onbehaaglijk film.

M

am’Sika est la rencontre entre le jazz, l’Afrique, la musique de l’Est, l’improvisation et la transe. Ou comment la musique sublime et transfigure les frontières et les territoires. Mêlant des mesures impaires, des modes influencés de musiques du monde, de la funk, de l’électro et de l’improvisation, Mam’sika invente un “jazz nomade”. Les textes en français, fon (bénin) ou en langage imaginaire laissent une grande place à l’imprévu et au dialogue scénique entre les membres du groupe. Composé de Sika Gblondoumé, chanteuse, vocaliste, explorant la voix dans tous ses registres. De Cyril Blanc, percusionniste éclectique de congas, cajun, bongos et autre udu. Du guitariste Thierry Fornel, joueur de n’goni et de oud. Et de Hugues Vincent, violoncelliste sans filet. Entre musiques traditionnelles et musiques d’aujourd’hui, Mam’Sika vous emmène en voyage…

M

am’Sika is een kruisbestuiving tussen jazz, Afrika, muziek uit het Oosten, improvisatie en trance. Of hoe muziek grenzen en territoria kan sublimeren en veranderen... Via ongelijke maten en via toonsoorten beïnvloed door wereldmuziek, funk, electro en improvisatiemuziek creëert Mam’sika "nomadische jazz". De teksten zijn zowel in het Frans, in het Fon (Benin) als in een zelfbedachte taal, wat aan de groepsleden de nodige ruimte laat voor het onverwachte en voor dialoog op het podium. De groep bestaat uit zangeres en vocaliste Sika Gblondoumé (die alle stemregisters verkent), de eclectische percussionist Cyril Blanc (conga’s, cajun, bongo’s en andere udu’s), gitarist Thierry Fornel (n’goni en ud) en (de snaarloze!) cellist Hugues Vincent. Tussen traditionele en hedendaagse muziek in neemt Mam’sika je mee op reis naar verre oorden. www.mamsika.com

20.08 > 21:30

Agostino Ferrente, 2006, IT, 35mm, vo st fr / ov fr ond, 93’

L

a Piazza Vittorio, à Rome, est devenue au fil des dernières années un quartier où les italiens sont une minorité de la population qui y habite. Le boulanger est chinois, l’épicier du coin bengalais, et les parfums épicés se mélangent avec ceux de “la pizza al taglio”. De nombreux habitants du quartier sont aussi musiciens, certains autodidactes, d’autres diplômés. Certains vivotent de leur musique en jouant dans les rues, d’autres préfèrent faire la plonge dans un restaurant pour gagner leur bout de pain quotidien. Faire d’un orchestre de musique mélangeant ces réalités diverses, un lieu de dépassement de nos morcellements et d’encrage sur un territoire urbain composite, tel est le pari d’une poignée d’habitants du quartier, et aussi le défi d’Agostino Ferrente qui, soulevant maintes questions tout en nous divertissant, réussit là un projet de film unique en son genre. Et cet orchestre hors norme n’est pas une fiction ! Première projection en Belgique.

P

iazza Vittorio in Rome werd gedurende de laatste jaren een wijk waar Italianen een minderheid vormen in de bevolking. De bakker is Chinees, de kruidenier om de hoek een Bengaal, en kruidige parfums mengen zich met die van de “pizza al taglio”. Vele wijkbewoners zijn muzikant, sommige autodidact, andere gediplomeerd. Sommigen leven van hun muziek door in de straten te spelen, anderen doen de afwas in een restaurant om in hun levensonderhoud te voorzien. Vijf draaijaren, 30 muzikanten, 5 opnameleiders, 4 monteurs, 3 geluidsingenieurs, 1 wijk, 1 te redden filmzaal, 1 culturele vereniging, 1 orkestleider, 1 regisseur... Zet dat allemaal samen en je hebt “L’Orchestra di Piazza Vittorio”, een gefilmd dagboek van deze uitzonderlijke multi-etnische mix en hun ervaringen in het leven, het werk, menselijke relaties en te overwinnen moeilijkheden. Agostino Ferrente heeft de weddenschap om in een uniek filmproject te slagen glansrijk gewonnen, een film vol humor die vele, vele pertinente vragen oproept. Eerste vertoning in België. www.orchestradipiazzavittorio.it

Corsaires TV

Corsaires, 2011, BE, video, vo fr / fr ov, 6’

D

eux petits reportages réalisés par Corsaires TV, web télévision basée à Cureghem, consacrés à la Tiss Team : un groupe de tout jeunes rappeurs formé dans le cadre d’un atelier d’écriture dans le quartier du square Albert 1er.

T

wee mini-reportages van Corsaires TV, web-TV uit Kuregem, over het TissTeam: een groep piepjonge rappers opgericht in het kader van een schrijfatelier in de wijk Albert I-square.

8

9

weekend



#3

////// rue de zuen / zuunstraat (1070 Bxl) ///////

Le Zuen (Zuun en flamand) est un ruisseau qui prend sa source dans le Payotenland, chemine sur un petit bout d’Anderlecht et traverse le canal pour se jet-

ter dans la Senne à hauteur de Forest. Il donna son nom à un grand hameau, faisant partie aujourd’hui de Sint-Pieters-Leeuw en bordure de Bruxelles. La rue de Zuen est d’ailleurs limitrophe aux régions flamande (le hameau de Negenmanneke) et bruxelloise (Anderlecht), le Zuen en délimitant la frontière. Un lieu de contraste comme on les affectionne au PleinOPENair, situé à deux pas du ring, pas très loin des prairies du Vogelzang et de Neerpede, et offrant une vue imprenable sur la cheminée Electrabel de Drogenbos. C’est un petit coin encore peu urbanisé qui paraît suspendu entre deux mondes : d’un côté la zone verte, marécageuse et inondable (l’hiver dernier, le canal a débordé à cet endroit), de l’autre la ville et ses industries. La rue de Zuen, cachée entre un zoning commercial et le canal de Bruxelles-Charleroi, était encore un chemin de terre il y a quelques mois à peine. Elle vient d’être asphaltée. On y trouve des jardins potagers, un club canin et quelques maisons dont certaines ont récemment été murées, vouées à une future démolition, ce qui lui confère un aspect de village abandonné. La Société de Développement pour la Région de Bruxelles-Capitale (SDRB) est en train de développer sur les terrains situés derrière le magasin Ikea et le siège social de CocaCola, un projet économique devant notamment accueillir un entrepôt des Petits Riens. Pour s’y rendre, il faut prendre un bus ou une voiture jusqu’à Ikea. La rue de Zuen démarre juste après le grand magasin, au croisement avec la chaussée de Mons. Mais le trajet est beaucoup plus convivial et poétique à vélo en suivant la promenade verte, ou en longeant les rives du canal. Dans ce cas, le chemin est simple : toujours tout droit jusqu’à l’écluse d’Anderlecht, dépasser le quartier de La Roue, le Cercle des régates, le CERIA, puis passer en-dessous du pont du ring et vous y êtes !

De Zuun is een beek die ontspringt in het Pajottenland, zich een weg baant door een uithoek van Anderlecht om uiteindelijk het kanaal te kruisen en uit te monden in de Zenne in Vorst. Het is tevens de naam van een dorp dat nu deel uitmaakt van St-Pieters-Leeuw en grenst aan Brussel. De Zuunstraat ligt overigens op de grens van het Vlaamse (het gehucht Negenmanneke) en het Brusselse gewest, met de Zuun zelf als grensmarkering. Een contrastrijke plek, zoals we ze bij PleinOPENair graag hebben, op wandelafstand van de Ring, vlakbij de velden van Vogelenzang en Neerpede en met een verbluffend uitzicht op de koeltoren van Electrabel in Drogenbos. Deze nauwelijks verstedelijkte uithoek lijkt te twijfelen tussen twee werelden met aan de ene kant het groene moerassige overstromingsgebied (de voorbije winter overstroomde het kanaal op deze plek) en aan de andere kant de stad en haar industrie. De Zuunstraat, haast verstopt tussen een commerciële bedrijvenzone en het kanaal Brussel-Charleroi, werd pas enkele maanden terug geasfalteerd. Tot dan was het gewoon een aarden weg. Er zijn moestuinen, een hondenclub en enkele huizen waarvan bij sommigen onlangs de ramen en deuren werden dichtgetimmerd met het oog op de nakende afbraak. De plek heeft veel weg van een inderhaast verlaten dorp. De Gewestelijke Ontwikkelingsmaatschappij Brussel (GOmB) ontwikkelt er momenteel -achter Ikea en de hoofdzetel van Coca-Cola- een bedrijvenzone die o.a. plaats zal bieden aan een opslagplaats voor Spullenhulp. Om er te geraken kan u de bus of de wagen nemen tot aan Ikea. De Zuunstraat ligt net voorbij de meubelketen aan de linkerkant van de Brusselsesteenweg. Met de fiets is het evenwel veel aangenamer en poëtischer via de groene wandeling of langs het kanaal. In het laatste geval is de weg eenvoudig uit te leggen: altijd rechtdoor, voorbij de sluis van Anderlecht (blijf op de linkeroever), voorbij de tuinwijk Het Rad, de roeiclub en COOVI tot onder de autosnelwegbrug van de Ring... en u bent er! Rue de Zuen / Zuunstraat Entre chaussée de Mons et Quai de Veeweyde / Tussen Bergensesteenweg en Veeweidekaai, 1070 Bxxl BUS : 144, 145, 170, 171 DeLijn (Ikea) • Bus de nuit / nachtbus : 620 DeLijn (Trefles / Klaver) dir. / richt. Luchtaven (dernier / laatse > 02:07) • METRO : 5 (Ceria) NAVETTE/ PENDELBUS : pour le retour, un trajet en bus vers le centre-ville vous est proposé gratuitement / voor de terugtocht bieden we u gratis busrit aan naar het stadscentrum. Il partira du site à / De bus vertrekt op de site om 00:00, 00:30, 01:00 et 01:30.

film

26.08 > 20:00 + 24:00

26.08 > 22:00

27.08 > 18:00

27.08 > 20:00 + 24:00

27.08 > 21:30

Joy as a Toy (BE)

Lonely are the Brave [Seuls sont les indomptés]

Pétanque

S.W.A.N. (BE)


J

oy as a Toy, dont le nom est inspiré du titre éponyme de Soft Machine, est un trio bruxellois plongeant allègrement dans le power pop psychédélique délirant et pourtant toujours sous contrôle. Ils n’avaient pas pu répondre à notre invitation l’an dernier pour cause d’agenda, mais le trio sera bel et bien présent sur la scène du PleinOPENair cette année. C’est qu’ils aiment prendre leur pied et ça se sent. Car, s’ils s’autoproclament les “Beach Boys de Bruxelles” avec des arrangements et des chœurs typiques du genre, ils n’hésitent pas une seconde à partir en vrille sur d’autres rythmes, d’autres couleurs, parfois inspirés par Zappa, les Talking Heads... avec, au final, un son dense, puissant, débridé, aux harmonies alambiquées. Hybride, leur musique ? Un peu à l’image de ce drôle d’animal trônant sur leur dernier album “Valparaiso”, mixe de singe, de grenouille et de chien. Ces mélanges improbables forment un tout jouissif où la tête est en voyage pendant que les guibolles gigotent !

J

oy as a Toy (naar het gelijknamige Soft Machine-nummer) is een Brussels trio dat vrolijk rondduikt in delirante, psychedelische powerpop maar daarbij nooit de controle verliest. Zij konden vorig jaar niet ingaan op onze uitnodiging wegens een drukke agenda, maar deze keer zullen ze zéker van de partij zijn. ’t Is dat ze graag plezier maken en dat voél je! Deze zelfverklaarde “Beach Boys uit Brussel” met dito arrangementen en koorzang aarzelen nochtans geen seconde om het uit de hand te laten lopen met behulp van andere ritmes, andere kleuren, een vleugje Zappa hier en wat Talking Heads daar... wat uitmondt in een compact, krachtig en ongebreideld geluid met subtiele harmonieën. Hybride muziek? Volgens ons heeft die veel weg van het vreemde dier dat op de cover van hun laatste album “Valparaiso” prijkt: iets tussen aap, kikker en hond. Alleszins vormt deze onwaarschijnlijke mix een heerlijk geheel dat afdoend psychedelisch is om hogere sferen te bereiken en behoorlijk energiek om de benen uit te slaan. www.myspace.com/joyasatoy

26.08 > 21:30



voir p5 / zie p5

David Miller, 1962, US, 35mm, vo st fr / ov fr ond, 107’

J

ack Burns est peut-être l’un des derniers cow-boys. Mais il chevauche encore sur de vastes terres grignotées par la propriété privée, des routes goudronnées et des villes bétonnées. Eperdu de liberté, Jack refuse que son ami Paul Bondi soit emprisonné pour avoir porté aide à des immigrés clandestins. En se faisant délibérément enfermer auprès de Paul, Jack tente de le persuader de s’évader. Mais celui-ci refuse pour ne pas risquer de prolonger sa peine l’éloignant de sa famille. Jack, solitaire hors-la-loi, s’évade donc seul et retrouve Whisky, sa farouche jument. Ils s’enfuient, des policiers motorisés à leurs trousses... Ecrit par l’excellent Dalton Trumbo, ce western des temps modernes est le film préféré de Kirk Douglas qu’il a en partie réalisé tout en incarnant brillamment le rôle principal. On y croise la “débutante” Gena Rowlands en femme au foyer et Walter Matthau en shérif désinvolte. C’est avant tout une magnifique allégorie sur la liberté et celle conditionnée de notre époque. Une projection idéale dans les plaines de la rue de Zuen avec ses allures de terre sauvage envahie par les ersatz de liberté de notre société.

J

ack Burns is wellicht één van de laatste cowboys. Hij galoppeert over uitgestrekte gebieden aangevreten door privé-eigendom, over macadamwegen en door betonnen steden. Als vurige verdediger van de vrijheid kan hij niet aanvaarden dat zijn vriend Paul Bondi achter de tralies wordt gezet voor het helpen van clandestiene migranten. Hij laat zich opzettelijk opsluiten bij zijn vriend en probeert deze ervan te overtuigen om te ontsnappen. Maar Paul is bang dat dit zou kunnen leiden tot verlenging van zijn straf en tot een verdere verwijdering van zijn familie. Jack, de eenzame outlaw, ontsnapt dan maar alleen en slaat op de vlucht op de rug van Whisky, zijn wilde merrie. De twee worden op de hielen gezeten door gemotoriseerde politie... Deze moderne western werd geschreven door de uitstekende Dalton Trumbo en is de lievelingsfilm van Kirk Douglas, die een deel van de productie op zich nam en daarnaast schitterend de hoofdrol vertolkt. Ook een debuterende Geena Rowlands als huisvrouw en Walter Matthau als gemoedelijke sheriff zijn van de partij. De film is vooral een schitterende allegorie op de vrijheid en zoals die in onze huidige tijd conditioneerd is. Een werkelijk ideale voorstelling temidden van de terreinen in de Zuunstraat, met hun allure van wild landschap overwoekerd door de surrogaatvrijheid van onze maatschappij.

L

a pétanque pointera le bout de son cochonnet sur un bout de prairie ou à l’ombre d’un potager à la rue de Zuen, samedi en fin d’après-midi. Pas de tournoi mais juste pour le plaisir... Boules disponibles sur place, mais n’hésitez pas à amener les vôtres.

H

et snuitje van het petanquevarkentje wijst zaterdag in de late namiddag in de richting van een weiland of een moestuin in de Zuunstraat, Geen tornooi, gewoon voor de lol… Petanqueballen zijn beschikbaar maar aarzel niet om er zelf mee te brengen.

O

ui, le Soucous et la New Wave peuvent faire bon ménage. La preuve par S.W.A.N. et son “électro-soucous” : David Bovée, leader du groupe Think of One (dont le but était de jouer et enregistrer avec des musiciens du Maroc, Brésil, Congo et de l’Arctique canadien), aime à mélanger les extrêmes comme la chaleur du Congo et le froid du Groenland. Pour une musique tiède ? En fait, pour une ambiance chauffée à blanc ! Le côté brulant est assuré par les chœurs et un inlassable rythme soucous au groove chaloupé à la batterie. Le côté glacial, lui, se reflète dans les sons “dark punk techno” entêtés des claviers. Car si le Zuen est un affluent de la Senne, limitrophe aux régions bruxelloise et flamande, S.W.A.N. Musica est à la confluence des cultures. Un peu comme Bruxelles, non ? Mais l’ensemble ne serait rien sans l’effervescence qui naît de cette alchimie enivrante. Sur scène, auto-dérision, délires et pas de danses sont au service d’un même objectif : la fête... pour clôturer en beauté ce PleinOPENair 2011.

J

awel, soukous en new wave gaan goed samen. Het bewijs? De electro-soukous van S.W.A.N.! David Bovée, frontman van Think of One (de groep die muzikanten uit Marokko, Brazilië, Congo en Noord-Canada samenbracht), mengt graag extremen zoals de hitte van Congo en de kou van Groenland. Met een lauw resultaat? Neen, een witgloeiende ambiance! De vurige kant wordt verzekerd door het koor samen met het onvermoeibare soukousritme en de swingende groove van de drums. De koelere kant vinden we in de bedwelmende “dark-punk-techno” van de toetsen. Zoals de Zuun een zijtak is van de Zenne die aan twee verschillende gebieden grenst (Brussel en Vlaanderen), zo is S.W.A.N. Musica een samenvloeiing van culturen. Net zoals Brussel dus... een bruisende alchemie. Om PleinOPENair 2011 in schoonheid te eindigen staan de zelfspot, delirium en dans op het podium ten dienste van slechts één doel: feest! www.swanmusica.be


voir p5 / zie p5 film

27.08 > 22:00

No(r)way of Life [Den brysomme mannen] Jens Lien, 2007, NO, 35mm, vo st fr & nl / ov fr & nl ond, 95’

D

ans un paysage décharné, un bus dépose devant une station délabrée son unique passager : Andreas. La quarantaine, hirsute, il se fait conduire par un homme dans une ville aseptisée où on lui offre un poste de comptable et un appartement. Plus tard, Andréas rencontre Anne Britt, une décoratrice avec laquelle il emménage. Mais ce que lui a dit un soir cet inconnu ivre dans les toilettes d’un dancing l’obsède : le plaisir serait banni de la mystérieuse cité. Et ce n’est pas sa nouvelle maîtresse, Ingeborg, qui contredira cette funeste réalité... L’influence de Roy Andersson souffle sur ce film nordique, tant au niveau de l’image que de l’intrigue. L’atmosphère glaciale et suffocante y est en effet compensée par un humour noir jouissif. Les situations saugrenues s’enchaînent, tel un cauchemar absurde qui emprisonne notre anti-héros, à l’image de cette ville technocratique où les enfants sont absents et les conversations parlent souvent de catalogues de meubles design. Projeter “No(r)way of Life” au pied d’une enseigne Ikea allait donc de soi...

E

en schraal landschap, een vervallen station... Een bus lost zijn enige passagier, de ruige veertiger Andreas. Hij laat zich door de eerste onbekende die voorbijrijdt naar het steriele stadje verderop brengen waar hem een job als boekhouder en een appartement worden aangeboden. Andreas trekt even later in bij de decoratrice Anne Britt. Maar de woorden van de onbekende zatlap die hij op een avond in de toiletten van een dancing ontmoette blijven door zijn hoofd spoken... Elke vorm van plezier zou uit het stadje gebannen zijn. Ingeborg, zijn nieuwe minnares, spreekt deze lugubere realiteit alleszins niet tegen. Deze Scandinavische film ademt zowel op het vlak van de miseen-scène als de intrige de invloed van Roy Andersson uit. De ijzige, beklemmende atmosfeer wordt gemilderd door heerlijke zwarte humor. De buitenissige situaties volgen elkaar op, zoals een absurde nachtmerrie die onze antiheld gevangen houdt, metafoor voor het van kinderen gespeende technocratische stadje waar de gesprekken rond de catalogus van de nieuwste designmeubels draaien. Belangrijk detail: tijdens PleinOPENair te bewonderen aan de voet van het Ikea-uithangbord...

10

11

>> woensdag / mercredi 17.08

////// cosmos (1070 Bxl) ///////

G

Pour ceux qui le souhaitent, possibilité de venir manger à midi au restaurant social, un repas complet pour 4 euros seulement : réservez votre repas au plus tard la veille au 02 527 89 73.

G

Voor zij die willen is het mogelijk om ’s middags mee te eten in het sociaal restaurant voor slechts 4 euro: graag uiterlijk de dag voordien reserveren op 02 527 89 73. cosmos rue Dr de Meersmanstraat, 14, 1070 Bxxl BUS : 46 (Liverpool - Conseil / Raad) • Bus de nuit / nachtbus : N13 (Conseil / Raad) dir. / richt. Annessens (dernier / laatse > 02:18) • METRO : 2 & 6 (Clemenceau)

STALLAT

SIN

’abattoir d’Anderlecht est un lieu singulier. Il est l’un des seuls en Europe qui se trouve encore en ville et qui, fait exceptionnel, couvre tout le processus d’abattage, de l’arrivée de l’animal vivant jusqu’à la vente en détail. Beaucoup de Bruxellois l’ignorent. Et pour cause : l’abattoir d’Anderlecht ne fait l’objet d’aucune forme d’information et ne jouit d’aucun prestige – phénomène assez récent dans l’histoire du site. Pourquoi ? Sous cette invisibilité ne se terrerait-il pas quelque inavouable honte, quelque obscur mépris ou autre manifestation de nos très archaïques fantasmes de barbarie ? Cet abattoir ne ferait-il pas l’objet d’un déni, symptomatique du rapport de notre société à la vie et à la mort ? Bruxelles nous apparient (BNA-BBOT) a décidé d’aller à la rencontre des travailleurs de l’abattoir, mais également des habitants du quartier, pour tenter d’en savoir un peu plus sur ce qui se révèle être “une exception bruxelloise”. En attendant la finalisation de ce travail documentaire (“Des abattoirs à abattre : anatomie du propre et de l’impropre”), BNA-BBOT nous propose une diffusion de témoignages sonores.

H

et slachthuis van Anderlecht is erg bijzonder. Het is één van de laatste slachthuizen in een stedelijk gebied in heel Europa. Wat ook erg uitzonderlijk is, is dat het hele slachtproces er plaatsvindt: het levend dier komt er binnen, en het vlees verlaat het gebouw via de detailhandel. Weinig Brusselaars zijn hiervan op de hoogte. Dat is niet vreemd, want er wordt weinig informatie verspreid over de activiteiten van het slachthuis. In tegenstelling tot de beginjaren van de site is dieren slachten niet langer een prestigieuze aangelegenheid. Waarom is dat zo? Schuilt er onder deze onzichtbaarheid geen onbenoembaar schaamtegevoel, obscuur misprijzen of wrang gevoel over onze archaïsche en barbaarse fantasieën? Moffelt onze maatschappij het bestaan van het slachthuis niet weg omdat ze het moeilijk heeft met de dood? Bruxelles nous appartient-Brussel behoort ons toe (BNA-BBOT) besloot om de werknemers van het slachthuis en de bewoners van de buurt er rond te interviewen om meer te weten te komen over deze Brusselse uitzondering. BNA-BBOT biedt u al een voorsmaakje van de uitgebreide geluidsdocumentaire die in de maak is.

> Appel à témoignages : vous êtes un travailleur de l’abattoir ou un habitant du quartier et vous souhaitez participer à notre collecte de témoignages ? Contactez Séverine Janssen au 02 223 21 51 ou [email protected] > Oproep: werk je in het slachthuis of woon je in de omringende wijk? Jouw verhaal interesseert BNA-BBOT! Neem contact op en ze komen je interviewen. Bel naar Severine Janssen op 02 223 21 51 of mail naar [email protected]. www.bna-bbot.be

bt

v

film

+ debat

17.08 > 14:00 + 20:00

17.08 > 20:30

Corsaires TV

La main au-dessus du niveau du cœur

INSTALL

GELUID

bijhuis van Nova in Anderlecht. Het is een Nederlandstalige vereniging, stevig verankerd in de wijk, waar de inwoners van Kuregem (en elders) elkaar dagelijks ontmoeten, zowel in het sociaal restaurant als in het babbelcafé of nog, voor een film of in het naaiatelier. Een echte ontmoetingsplek, waar ook de plaatselijke verenigingen samenkomen om het jaarlijkse wijkfeest voor te bereiden of om “van hun gat te maken” wanneer hun wijk Kuregem alweer gestigmatiseerd wordt als de “Bronx van Brussel” of erger. PleinOPENair kon haast niet anders dan ook hier halt te houden. We komen er samen op woensdag 17 augustus voor een namiddag en avond gevuld met projecties, geluidsfragmenten, een gastentafel en een debat met en over de wijk, ver van de clichés die doorgaans op deze buurt worden geplakt.

BNA-BBOT L

IE /

RE

Neen, Cosmos is geen sterrenkundig observatorium noch een

17.08 > 14:00 + 18:00

O N S O NO ATI

une nouvelle antenne du Nova à Anderlecht, c’est une association flamande bien implantée dans le quartier où se croisent quotidiennement habitants de Cureghem et d’ailleurs, tantôt autour de la table du restaurant social, d’un babel-café, ou encore autour d’un film ou d’un atelier de couture. Véritable lieu de convergence, c’est là aussi que les associations se rassemblent pour organiser la fête annuelle du quartier ou pousser une gueulante quand on stigmatise trop Cureghem comme zone de non-droit. Le PleinOPENair ne pouvait que s’y arrêter pour y faire étape. Nous nous y retrouverons le mercredi 17 août dès 14h pour un après-midi et une soirée mêlant projections, écoutes sonores, table d’hôte, débat et discussion sur le quartier, loin des clichés qu’il subit.

we

Non, Cosmos n’est pas un centre d’observation des étoiles ou

////// balades / wandelingen

E

n février 2011, l’asbl Les Corsaires démarrait un nouveau projet : une webtélé mensuelle de 15 minutes dont le but est d’informer le public des initiatives citoyennes trouvant racines dans les quartiers populaires de Bruxelles. Située à deux pas de la place Lemmens à Cureghem/ Anderlecht, Corsaires TV a pour ambition de mener un travail participatif qui éveille la curiosité des internautes pour des univers absents de leurs écrans. Sa vocation : proposer une image nouvelle des quartiers populaires, une image à la fois revigorante et plus juste que celle, un rien dépressive et souvent stigmatisante, véhiculée par les médias. Corsaires TV ne s’arrête pas là et propose que chaque émission soit conçue par un groupe de personnes issues des associations partenaires du projet. Proposer à des novices de produire eux-mêmes de l’information, c’est non seulement leur donner une opportunité de développer une foule de compétences nouvelles mais aussi de comprendre comment se crée l’information qu’ils reçoivent quotidiennement et ainsi développer leur esprit critique. Pour cette étape du PleinOPENair, Les Corsaires présenteront leur webtélé à travers la diffusion de son dernier numéro, entièrement consacré à Cureghem. Ce numéro de Corsaires TV sera projeté à deux reprises : > à 14h, la projection sera suivie d’une rencontre avec l’équipe et d’une discussion sur la vie et les enjeux quartier animée par Gilles Grossen du Comité de quartier RennaissanceLemmens. > à 20h, la projection sera suivie d’une rencontre avec l’équipe des Corsaires.

I

n februari 2011 ging de vzw Les Corsaires van start met een nieuw project: een maandelijkse webTV-uitzending om het publiek te informeren over burgerinitiatieven in de volksbuurten van Brussel. CorsairesTV ligt op twee stappen van het Lemmensplein in Kuregem (Anderlecht) en heeft de ambitie om via participatieve initiatieven de interesse van internauten op te wekken voor een universum dat zich normaliter ver van hun scherm afspeelt. CorsairesTV wil een nieuwe kijk geven op volksbuurten, een beeld dat tegelijk verfrissend en rechtvaardig wil zijn, en zeker rechtvaardiger dan het wat deprimerende en vaak stigmatiserende beeld dat doorgaans door de media wordt opgehangen. Maar daarbij stopt het niet. Elke uitzending wordt gerealiseerd door mensen afkomstig uit de partnerverenigingen van het project. Beginners krijgen de kans om zélf informatie te produceren. Dit betekent hen niet enkel de mogelijkheid bieden om een waaier aan nieuwe competenties te verwerven. Het stelt hen ook in staat om te begrijpen hoe informatie dagelijks gecreëerd wordt en daar zodoende een kritische geest tegenover te ontwikkelen. Voor deze halte van PleinOPENair zullen Les Corsaires hun webTV voorstellen tijdens de vertoning van de laatste episode die geheel aan Kuregem gewijd is. Er vinden twee vertoningen plaats: > om 14u: voorstelling gevolgd door een ontmoeting met de ploeg en een discussie over het leven en de toekomst van de wijk, met o.a. Gilles Grossen van het wijkcomité Renaissance-Lemmens. > om 20u: voorstelling gevolgd door een ontmoeting met de ploeg van CorsairesTV www.corsaires.tv

Gaëlle Komàr, 2011, BE, video, vo fr st en / fr ov en ond, 78’

À

l’aube, les animaux pénètrent par centaines dans l’abattoir. Des hommes les réceptionnent, la mise à mort est la première étape de leur transformation. La chaîne, une fois alimentée, imprime le rythme de travail : la nature animale, comme le savoir-faire de l’ouvrier, sont soumis à la cadence... Pour son premier film, Gaëlle Komàr aborde un sujet tabou dans notre société où la consommation de viande est une habitude complètement déconnectée de la réalité de sa production. Ramenant d’impressionnantes images d’un abattoir industriel de taille moyenne, semblable à celui d’Anderlecht, elle nous montre le quotidien des ouvriers et la froideur mécanique de la mise à mort de l’animal, organisée en chaîne quasi robotisée. Un très beau travail de cinéma qui évite le piège de l’esthétisme et du voyeurisme, repose davantage sur le travail d’image et de son que sur la parole, laissant ainsi le spectateur penser par lui-même. Cette projection en avant-première sera suivie d’une discussion avec la réalisatrice et des membres de l’Unité 21 de l’école La Cambre-Horta, qui ont travaillé pendant trois ans avec leurs étudiants sur le site des Abattoirs d’Anderlecht. Ils nous livreront les réflexions qu’ils ont soulevées sur des sujets comme la chaîne d’abattage (basée sur la séparation entre l’élevage et la mise à mort), sa traditionnelle invisibilité, la présence d’un abattoir en milieu urbain et sa compatibilité avec d’autres fonctions...

B

ij dageraad komen honderden dieren binnen in het slachthuis. Mannen staan klaar om hen te ontvangen. De dood is de eerste etappe van hun transformatie. De keten die op gang komt bepaalt het werkritme. De aard van het dier, net zoals de vaardigheden van de werknemer, zijn aan dit tempo onderworpen. Voor haar eerste film pakt Gaëlle Komàr een taboe in onze samenleving aan, waar vleesconsumptie een dagelijkse gewoonte is volledig losgekoppeld van de productierealiteit. De filmmaakster filmde in industrieel slachthuis van middelmatige grootte, vergelijkbaar met dat van Anderlecht. Ze bracht indrukwekkende beelden mee die het dagelijkse leven van de werknemers en de koude mechaniek van het doden van de dieren tonen, georganiseerd in een robotachtige keten. Een prachtig filmwerk dat niet in de val van esthetisering en voyeurisme trapt, dat ruimte laat aan de kijker om zelf na te denken. Deze voorstelling – in avantpremière – wordt gevolgd door een discussie met de regisseur en de architectuurstudenten van de “Unité 21” van de hogeschool La Cambre-Horta. Gedurende drie jaar werkten zij op de site van het Slachthuis van Anderlecht. Ze vertellen over hun ervaringen met onderwerpen zoals het slachten (gebaseerd op de scheiding tussen kweken en doden), de traditionele onzichtbaarheid, de aanwezigheid van een slachthuis in een stad en de combineerbaarheid ervan met andere functies.

samedi / zaterdag 20.08 > 16:00

Balade aux Abattoirs / Wandeling rond de slachthuizen B

alade sur ce remarquable site de 10 hectares où sont en activité l’un des derniers abattoirs urbains d’Europe et le plus grand marché alimentaire de Bruxelles (100.000 visiteurs chaque semaine). Créé en 1890 à proximité de la gare de Cureghem, de l’Ecole des vétérinaires et du canal, l’abattoir d’Anderlecht a connu des années de prospérité avant d’entamer un lent déclin aboutissant en 1970 au retrait du label CEE et à l’interdiction d’exporter la viande qui y était abattue. Cette situation a conduit les maîtres-abatteurs et les grossistes à se regrouper au sein d’une société anonyme (Abatan) qui obtint de la commune en 1983 de gérer les abattoirs pour une durée de 30 ans. Avec le soutien de fonds européens et de la Région bruxelloise, cette société envisage aujourd’hui de transformer le site en un pôle événementiel avec marché de standing et espace de congrès assorti de logements, quitte à effacer sa fonction originale et à participer à la gentrification du quartier. Des professeurs et étudiants de La Cambre-Horta (qui travaille depuis 3 ans sur cette question), un membre du Centre de rénovation urbaine (CRU) et un représentant d’Abatan évoqueront l’histoire de ce lieu, son fonctionnement, ses relations avec Cureghem, son intérêt économique et social, et les enjeux liés à sa possible transformation. Au cœur du débat : l’intérêt de maintenir un abattoir en milieu urbain.

W

andeling doorheen deze opmerkelijke site, 10 hectare groot, waar een van de laatste stedelijke slachthuizen van Europa actief is evenals, met 100.000 bezoekers per week, de grootste markt voor levensmiddelen in Brussel. Opgericht in 1890 in de buurt van het station van Kuregem, de veeartsenijschool en het kanaal, heeft het slachthuis van Anderlecht jaren van voorspoed gekend alvorens een langzame achteruitgang in te zetten. Die resulteerde in 1970 in het intrekken van het label “EEG” en het verbod om het vlees dat er geslacht werd te exporteren, wat de meesterslachters en groothandelaars ertoe bracht zich in een N.V. te verenigen (Abatan) die in 1983 de toestemming kreeg van de gemeente om het slachthuis voor een periode van 30 jaar te beheren. Met de steun van Europese fondsen en van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is het bedrijf nu van plan om de site om te zetten in een “evenementshub” met een markt van luxelevensmiddelen en een congresruimte- annexwoonruimtes, met het risico zo zijn oorspronkelijke functie teniet te doen en mee te helpen aan de gentrificatie van de buurt. Docenten en studenten van La Cambre-Horta (die sinds drie jaar op dit onderwerp werken), een medewerker van het Centrum voor Stadsvernieuwing (C.V.S.) en een vertegenwoordiger van Abatan zullen de geschiedenis van deze plek evoceren. Ze zullen ook tonen hoe ze functioneert en welke relatie ze onderhoudt met Kuregem, wat haar economisch en sociaal belang is – en welke uitdaging de mogelijke transformatie met zich meebrengt. Kern van het debat: het belang van het handhaven van een slachthuis in een stedelijke omgeving. > Le nombre de places étant limité (40 personnes), réservation indispensable auprès de [email protected]. > Het aantal deelnemers is beperkt tot 40 personen: reserveer dus zeker bij [email protected].

mercredi / woensdag 24.08 > 16:00

Balade sur le canal / Tocht over het kanaal D

epuis quelques années, le canal de Bruxelles a le vent en poupe. Pouvoirs publics, administrations, promoteurs et autres développeurs ont tous les yeux rivés sur ce bras d’eau traversant les quartiers populaires de la ville, regroupés sous le nom de “croissant pauvre”. Depuis les années 90, les contrats de quartier et les fonds européens pleuvent sur ce territoire déshérité. Un bienfait ? D’aucuns l’affirment. C’est oublier que le canal a une fonction économique qui n’est pas celle de la promotion immobilière, mais bien celle du transport de matériaux et de marchandises au bénéfice de la ville. C’est oublier qu’habitent dans ces quartiers des personnes peu argentées qui trouvent encore là à se loger et vivre d’une économie de subsistance. De nombreux projets immobiliers qui se concoctent et se bousculent sur les rives du canal semblent vouloir faire table rase de ces réalités. Pour mesurer l’ampleur de cette vague inquiétante, le PleinOPENair vous convie à une balade à contre-courant qui remontera dans l’histoire du canal pour mettre l’accent sur ses enjeux actuels. Elle se déroulera en péniche de 16h à 20h en compagnie de Guido Vanderhulst (BruxellesFabrique) et de Pierre Marissal (géographe, ULB). La discussion se prolongera après 20h autour d’une assiette et d’un verre, à la Compilothèque, dernière maison survivante sur le quai des Péniches face au tsunami immobilier.

D

e belangstelling voor het kanaal van Brussel stijgt de laatste jaren zienderogen. Overheden, administraties, promotoren en andere ontwikkelaars lieten hun oog vallen op deze waterloop die de volkswijken van de stad verbindt, doorgaans omschreven als de arme gordel, sikkel of zelfs banaan van Brussel... Sinds de jaren 1990 regent het wijkcontracten en Europese fondsen in deze ontriefde gebieden. Of dat een goed zaak is? Wie zal het zeggen? Toch niet vergeten dat het kanaal in de eerste plaats een economische functie heeft, niet ten dienste van vastgoedspeculatie, maar wel om materialen en handelswaren naar de stad te brengen. Ook niet vergeten dat er in deze wijken mensen wonen met weinig (financiële) armslag en die net in deze buurt een betaalbare woning vinden en kunnen voorzien in hun dagelijkse behoeften. Veel van de geplande vastgoedprojecten die elkaar vinden maar ook beconcurreren op de kanaaloevers, negeren deze realiteit. Om de draagwijdte van deze verontrustende vastgoedgolf te kunnen inschatten, nodigt PleinOPENair u uit op een tegendraadse boottocht langsheen de geschiedenis van het kanaal maar met de nadruk op de hedendaagse uitdagingen. We maken de tocht in het gezelschap van Guido Vanderhulst (BruxellesFabrique) en van Pierre Marissal (geograaf, ULB), met een “aak” (“péniche”) van 16 tot 20u. De discussie wordt naderhand verder gezet bij een maal in de Compilotheek, het enige huis op de -what’s in a name- Akenkaai, dat de vastgoedtsunami overleefde. > Le nombre de places étant limité (100 personnes), réservation indispensable auprès de [email protected]. > Het aantal plaatsen is beperkt. Reserveren is aangewezen en kan via [email protected].

> 20:00 Table d’Hôtes / gastentafel Compilothèque Quai des Péniches / Akenkaai, 50, 1000 Bxxl BUS : 14, 88, 57 (Armateurs / Reders) • Bus de nuit / Nachtbus : N18 (WTC) dir. / richt. Annessens (dernier / laatse > 2:33) • METRO : 2 & 6 (Yser/Ijzer)

samedi / zaterdag 27.08 > 16:00

Une rivière dans la ville... Pour quoi faire ? / Een rivier in de stad... waarom? À

travers un itinéraire urbain contrasté, cette balade à vélo historique nous mènera sur les traces des rivières et ruisseaux bruxellois de l’ouest de la ville. Nous y croiserons la Senne, bien sûr, mais aussi, dans le désordre, la Zuun, le Vogelzangbeek, la Pede ou Veeweydebeek, le Broeck et le Molenbeek… sans oublier le canal de Charleroi. Aujourd’hui disparus ou enterrés (à l’exception du canal), la plupart de ces cours d’eau a pourtant contribué de manière significative au façonnement du paysage bruxellois, au développement industriel de la ville (brasseries, industries textile...) et à la structuration des espaces contemporains (noyaux d’habitat, frontières...). Ces différents aspects historiques évoqués in situ nous permettront d’apporter de l’eau au moulin de nos réflexions sur la coexistence des activités/fonctions économiques dans la ville, sur la place, le rôle et la gestion de l’eau dans les territoires urbanisés, et sur les relations entre une ville et son hinterland.

D

oorheen een stedelijk route vol contrasten zal deze historische fietstocht ons op het spoor brengen van Brusselse rivieren en beken in het westen van de stad. We zullen natuurlijk de Zenne aandoen, maar ook (en niet in deze in volgorde) de Zuun-, de Vogelzang-, de Neerpede- en de Veeweydebeek, de Broek- en de Molenbeek... zonder het Kanaal Brussel-Charleroi te vergeten. Vandaag verdwenen of begraven (met uitzondering van het kanaal), hebben de meeste van deze waterlopen nochtans een belangrijke bijdrage geleverd aan de vormgeving van het Brusselse landschap, aan de industriële ontwikkeling van de stad (brouwerijen, textielindustrie...) en aan de structurering van de hedendaagse ruimten (woonkernen, grenzen...). Deze historische aspecten, in situ geëvoceerd, zullen onze ideeën – over het naast elkaar bestaan van activiteiten/economische functies in de stad, over de plaats, de rol en het beheer van water in verstedelijkte gebieden, en over de relatie tussen een stad en haar achterland – van extra zuurstof voorzien. > Le nombre de places étant limité (25 personnes), réservation indispensable auprès de [email protected]. > Maximum 25 deelnemers: reserveer dus zeker bij [email protected]

12

nova #125 pleinopenair 12.08 > 27.08 2011 week-end # 1 VENDREDI / VRIJDAG 12.08 ZATERDAG / SAMEDI 13.08

mercredi / woensdag 17.08

Quai de Biestebroeck / Biestebroekkaai Coin chaussée de Mons - rue Wayez / Hoek Bergensesteenweg - Wayezstraat, 1070 Bxxl 19:00 Microboutiek & table d’hôtes / gastentafel 19:00 Table d’hôtes / gastentafel 20:00 Concert Degurutieni P.4 20:00 Concert BooDooRoo P.5 21:30 Live soundtrack À propos de Nice P.4 21:30 Court métrage / kortfilm La bataille du canal P.5 film L’homme d’à côté P.4 Film La Pivellina P.5 24:00 Concert Degurutieni P.4

week-end # 2 VENDREDI / VRIJDAG 19.08 ZATERDAG / SAMEDI 20.08 16:00 Balade / wandeling Abattoirs / Slachthuis

14:00 Installation sonore / geluidsinstallatie BNA-BBOT Court métrage / kortfilm + rencontre / ontmoeting Corsaires TV 18:00 Table d’hôtes / gastentafel Installation sonore / geluidsinstallatie BNA-BBOT 20:00 Court métrage / kortfilm + rencontre / ontmoeting Corsaires TV Film + débat La main au-dessus du niveau du cœur

P.10 P.10 P.10 P.10 P.10

mercredi / woensdag 24.08 P.11

CuroHall - Cureghem / Kuregem Rue Ropsy Chaudronstraat, 7, 1070 Bxxl 19:00 Table d’hôtes / gastentafel 19:00 Microboutiek & table d’hôtes / gastentafel 20:00 Concert Prezy-H P.6 20:00 Concert Mam’sika 21:30 Court métrage / kortfilm La bataille du canal P.6 21:30 Court métrage / kortfilm Corsaires TV Film Do the Right Thing P.6 Film L’Orchestra di Piazza Vittorio

P.7 P.7 P.7

week-end # 3 VENDREDI / VRIJDAG 26.08 ZATERDAG / SAMEDI 27.08 16:00 Balade / wandeling Une rivière… / Een rivier… rue de zuen / zuunstraat Entre chaussée de Mons et Quai de Veeweyde / Tussen Bergensesteenweg en Veeweidekaai, 1070 Bxxl 18:00 Pétanque 19:00 Microboutiek & table d’hôtes / gastentafel 19:00 Table d’hôtes / gastentafel 20:00 Concert Joy as a Toy P.8 20:00 Concert S.W.A.N. 21:30 Court métrage / kortfilm La bataille du canal P.8 21:30 Court métrage / kortfilm La bataille du canal Film Lonely are the Brave P.8 Film No(r)way of Life 24:00 Concert Joy as a Toy P.8 24:00 Concert S.W.A.N.

ExPOA

Salle Cosmos zaal Rue Dr de Meersmanstraat, 14, 1070 Bxxl

16:00 Balade / wandeling Canal / Kanaal La Compilothèque Quai des Péniches / Akenkaai, 50, 1000 Bxxl

P.11

19:00 Table d’hôtes / gastentafel

P.11

P.11

P.9 P.9 P.9 P.9 P.9

13.08 + 20.08 + 27.08 > 19:00

Chaque weekend, le PleinOPENair vous propose une exposition rétrospective de ses pérégrinations urbaines depuis 1996. Au travers de panneaux retraçant ce nomadisme, l’expo dresse un bref état des lieux visités par le POA et ayant connu ensuite une transformation significative, composant ainsi une image singulière de l’urbanisation de Bruxelles ces 15 dernières années. Sinds enkele jaren heeft PleinOPENair elk weekend een expo in zijn kielzog: een retrospectieve van alle bezochte locaties sinds 1996. Tientallen panelen tonen de plekken en wat van ze geworden is. Het nomadisme van PleinOPENair toont zo een bijzonder overzicht van 15 jaar Brusselse stedenbouw.

cinéma bioscoop cinema: 3 rue d’Arenbergstraat - 1000 Bxl www.nova-cinema.org office: 14 rue d’Arenbergstraat - 1000 Bxl T&F 0032(0)2/511.24.77 [email protected] Permanences au bureau / kantoorpermanenties: mercredi / woensdag 10:00 > 14:00 + vendredi / vrijdag 14:00 > 18:00

thanks to: Abatan, L’atelier de découpe, BNA-BBOT, Victor Brunfaut, Cinematek, Axel Claes, Collectif 18bis, Commune d’Anderlecht, Centre de rénovation urbaine-Union des locataires d’Anderlecht-Cureghem (Abderazak Benayad, Marie Dejaer), Compilothèque (Guillaume), Cosmos, CuroHall (Renilda Van Loo), Chloé Deligne, Maia Chauvier, Maxime Coton, Matthieu Ha, Pierre Marissal, An Mertens, la RTT, SDRB (Denis Grimberghs, Guillaume, Laila Zemmouri...), Bertrand Terlinden, Gerben Van den Abbeele, Guido Vanderhulst, Graziella Vella... Nova team: Adrien, Alain, Alexandre, Alexis, Alice, Aline, Amandine, Anouk, Antonine, Aude G., Aude V., Aurélie, Auré T., Axel, Benoit, Benwa, Bruno, Bruno C., Camille, Carlo, Carolina, Catherine, Chloé, Christoph, Ciprian, Claire, Clara, Damien, Daniele, Denis, Dirk, Dominik, Eberick, Elias, Elise D., Elise K., Ellen, Elsa L., Fabien, Fabien D., Fabrizio, Fanny D., Federica, Flore, François, Fred, Georges, Gérald, Gérald W., Guillaume A., Guillaume M., Gwen, Haimir, Hélène, Hervé, Hilde, Jacques, James, Jamie, Jean-Louis, Jeroen, Julie, Julie B., Juliette K., Juliette P., Junko, Katia, Kris, L, Laura, Laurent A., Laurent T., Lila, Louise, Lucie, Luna, Manuel, Marie, Marie F., Marie G., Marie-Eve, Mariette, Martin, Mathias, Maud, Maxime, Maya, Mehdi, Melanie, Miguel, Miku, Mohamed, Moricette, Nic, Nicolas Du., Nicolas Dr., Nicolas Dy., Niels, Olenka, Pancho, Paul D., Philippe Brrr, Pénélope, Rebekka, Raph, Remy C., Romain, Roxy, Saïd, Sandrine, Sandrine B., Sara, Sarah, Serge, Sophie A., Sophie G., Sylvia, Stéphane, Stéphanie, Strike, Tatiana, Thomas, Toon, Virginie, Windy, Yacine, Yoann... Avec le soutien de / Met de steun van: COCOF (Politique générale), Communauté française (Education permanente), Vlaamse Gemeenschap (Kunstendecreet), Vlaamse Gemeenschapscommissie (Cultuur). E.R. / V.U.: Victor Chubello, rue d’Arenbergstraat 14, 1000 Bxxl.

BRUXELLES P402037

Recommend Documents