Brussels regeerakkoord Evaluatie van de Gezinsbond

Troonstraat 125 - 1050 Brussel - Tel. 02 Troonstraat 125 - 1050 Brussel Tel. 02 507 88 77 - E-mail: [email protected] – www.gezinsbond.be/gezinspolitiek

Brussels regeerakkoord Evaluatie van de Gezinsbond De Brusselse bestuursrealiteit is complex met verschillende regeringen met elk hun eigen bevoegdheden. Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest met het Brussels parlement en de Brusselse regering zijn bevoegd voor de gewestmateries. Daarnaast voeren de Vlaamse en Franse Gemeenschap op het grondgebied van het Brussels Gewest een eigen beleid inzake gemeenschapsbevoegdheden (bv. cultuur, onderwijs, gezondheidszorg, bijstand). Voor de uitvoering van de gemeenschapsbevoegdheden zijn er 3 instellingen actief: de Vlaamse Gemeenschapscommissie (VGC), de Franse Gemeenschapscommissie (Commission Communautaire Française, COCOF) en de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie (GGC). Deze evaluatie omvat de beleidsverklaringen van drie van de Brusselse bestuursorganen: • het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (Brusselse regering) • de Vlaamse Gemeenschapscommissie (VGC) • de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie (GGC) De volgende gewestelijke thema's komen aan bod in de evaluatie: • recht op wonen • stedelijke ontwikkeling • fiscaliteit • mobiliteit • werk • milieu

p. p. p. p. p. p.

2 3 4 5 6 7

De volgende gemeenschapsthema's komen aan bod in de evaluatie: • kinderbijslag • kinderopvang • onderwijs • gezinsbeleid • armoede • welzijn en gezondheid • consumentenbescherming

p. p. p. p. p. p. p.

8 8 9 10 10 11 12

Evaluatie Brussels regeerakkoord – Gezinsbond – november 2014 - 1

THEMA Recht op Wonen (gewest) Algemene opmerking

Positieve elementen

Gedeeltelijk positief

De Brusselse Regering stelt met de toename en de diversifiëring van de bevolking een forse stijging van de prijzen vast, een ontoereikend aanbod aan openbare woningen, stadsvlucht van middelgrote inkomens en een gebrek aan ondersteuning voor de meest kansarme gezinnen. Hieraan moet prioriteit gegeven worden via een transversaal en territoriaal ontwikkelingskader, waarbij het Gewestelijk Plan voor Duurzame Ontwikkeling richtinggevend is. Brussel ziet de evolutie op dat vlak vrij groots en innovatief. Alleen is niet altijd duidelijk hoe de wijzigingen er heel concreet zullen uitzien en vooral hoe ze gefinancierd zullen worden. Er wordt wel verwezen naar de fiscale hervorming die vanaf 2017 meer accenten legt naar de onroerende voorheffing, maar ook daar wordt het afwachten. Ook op het vlak van fiscaliteit neemt de Brusselse regering een aantal maatregelen die een invloed hebben op de woon-thematiek: zie hiervoor de evaluatie van het thema "fiscaliteit" verder in deze nota. • Tijdens de legislatuur wordt de productie gestart van 6.500 openbare woningen (60 % sociale en 40 % voor bescheiden en middelgrote inkomens) met voorrang in de 10 nieuwe wijken (zie ook evaluatie stedelijke ontwikkeling). • De nodige middelen worden voorzien om alle sociale woningen in overeenstemming te brengen met de Huisvestingscode. De onaangepastheid van het verouderd patrimonium is een slepend zeer, maar de kost daarvan (zo blijkt ook in Vlaanderen) valt niet te onderschatten. • Er komt een geleidelijke schaalvergroting en fusie van de openbare vastgoedmaatschappijen. • Men opteert voor een versoepeling van de leningsvoorwaarden bij het Brussels Woningfonds (leeftijdsgrens Boosterfonds optrekken, waarde van de woning optrekken, renteloze lening voor aktekosten). De uitbreiding van de rol en de mogelijkheden valt toe te juichen, maar we moeten er over waken dat de voorziene middelen ook effectief en correct toegekend worden. • Er komt een onderzoek naar nieuwe eigendomsvormen (Community Land Trust, erfpacht, recht van opstal). Brussel kan op die manier een voortrekkersrol vervullen om de rol en modaliteiten van nieuwe woonvormen mogelijk te maken • Uitbreiding van de woningen beheerd door Sociaalverhuurkantoren. • Er komt een omkaderde huurtoelage. Dit betekent een koppeling aan indicatieve richthuurprijzen. De Gezinsbond is hier voorstander van om te vermijden dat de huurondersteuning zomaar verdwijnt in huurprijsverhogingen. • De regionalisering van de huurwetgeving met duidelijker afbakening van wederzijdse rechten en plichten, o.a. wat betreft onderhoudswerken creëert duidelijkheid. Hopelijk worden op een redelijke manier de belangen van huurders gerespecteerd. • Opstart van een gewestelijk huurwaarborgfonds dat de inbreng van OCMW's moet ontlasten. • Men stelt een audit van de verschillende energiepremies in het vooruitzicht en men wel deze vooral richten op wie er echt nood aan heeft (gezinnen met een laag of middelgroot inkomen). Dat kan gebeuren via een Evaluatie Brussels regeerakkoord – Gezinsbond – november 2014 - 2

• •

•

Wat ontbreekt?

•

fonds dat de taken van het FRGE (Fonds voor de Reductie van de Globale Energiekost) zal overnemen. Dit fonds financiert via renteloze leningen energiebesparende werken van eigenaars en huurders. Voor kansarme doelgroepen werkt men in overleg met het OCMW. De aandacht voor gezinnen met een beperkt inkomen is terecht, maar we opletten dat het wegvallen van de stimulans voor de bredere doelgroep de energieverbetering daar niet doet stokken. Men wil het isolatiebeleid vooral richten naar grote openbare gebouwen (scholen, ziekenhuizen, sociale woningen…). Wat betekent dit voor de rest van het patrimonium? Afstemming van renovatie- en energiepremies en verbreding van passief naar energiebesparende werken. Het is positief dat die afstemming en verbreding er komt. Maar Brussel was een voortrekker met passiefnormen voor nieuwbouw: jammer dat dit losgelaten wordt. Men kiest voor het behoud van de woonbonus maar wel met evaluatie van het systeem. Gezinsbond bepleit het maximale behoud van de bestaande contracten. Het wordt koffiedik kijken wat er op termijn zal gebeuren. (zie ook evaluatie thema fiscaliteit) Preventieve woonbegeleiding: het is weinig waarschijnlijk dat er in Brussel minder conflicten tussen huurders en verhuurders optreden. Het lijkt op de kop in het zand steken, maar dat zal steeds gebeuren ten nadele van de zwakste bewoners/gezinnen. Net daarom pleit de Gezinsbond er voor dat hier stevig in geïnvesteerd wordt.

THEMA Stedelijke ontwikkeling (gewest) Algemene opmerking

Positieve elementen


Centraal staat de opstart van de urbanisatie van 10 nieuwe wijken/ontwikkelingspolen (Kanaalzone, Reyers e.a.). Dit moeten voortrekkers worden, zowel architecturaal, op het vlak van functievermenging, en wat betreft een nieuwe samenlevingsdynamiek. Deze ontwikkelingen worden zeer idealistisch geschetst (het woord voluntaristisch valt een paar keer). Het lijkt er op dat dit positief zou moeten afstralen op de bestaande problemen van armoede en achterstelling die zeer duidelijk aanwezig blijven. Dat effect is wellicht niet zomaar te verwachten. • Doelstelling binnen de wijken: betaalbare en aangepaste woningen in een sociale mix, openbare ruimte en nutsvoorzieningen, vestiging van nieuwe ondernemingen, bereikbaarheid met openbaar vervoer, kwaliteit van leven bevorderen. Men wil een flink deel van de nieuwe sociale woningen in deze wijken inplanten (zie evaluatie thema wonen). • Vereenvoudiging van de stedenbouwkundige procedures en verkorting van wettelijke termijnen. Dat is op zich positief indien dit niet leidt tot uitholling van inspraak en bezwaarmogelijkheden. • Nieuwe impulsen voor de Wijkcontracten en opstart van stadsvernieuwingscontracten, met aandacht voor lokale economie en tewerkstelling. • Men wil een kwalitatieve invulling van de openbare ruimte als element van ontmoeting en een tijdelijke of gezamenlijk omvorming van privédelen (tuinen, daken) naar groenzones. Jammer dat hier de aandacht voor de gerichtheid op en ontplooiingskansen voor kinderen en jongeren niet expliciet mee opgenomen wordt (kindnorm). Evaluatie Brussels regeerakkoord – Gezinsbond – november 2014 - 3

GEZINSBELEID – Fiscaliteit (gewest) Positieve elementen

• •

• •

•


•

•

Wat ontbreekt?

•

Wat is slecht?

•

De Brusselse regering wil volgens haar regeerakkoord de Brusselse fiscaliteit minder complex en rechtvaardiger maken. De belastingen op inkomsten zullen volgens de Gewestelijke beleidsverklaring omlaag gaan omdat Brussel de opcentiemen van 1 % van de agglomeratie op de personenbelasting en de forfaitaire gewestbelasting wil afschaffen. De fiscale aftrekbaarheid (wellicht bedoelt de Brusselse regering de belastingvermindering aan marginaal tarief) van de woonlening blijft volgens de Gewestelijke beleidsverklaring behouden. Brussel wil volgens zijn Gewestelijke beleidsverklaring de registratierechten voor de aankoop van een woning die voor de koper als duurzaam hoofdverblijf dient (m.a.w. voor de gezinswoning) verlagen. Bovendien zal Brussel nadenken over mechanismen om gezinnen met een bescheiden of middelgroot inkomen steun te verlenen voor de eerste aankoop van een eigen woning. Brussel wil bijvoorbeeld personen met een bescheiden inkomen financiële ondersteuning bieden voor de kosten die verbonden zijn aan een aankoopakte, zodat ze makkelijker toegang krijgen tot kredietverstrekking, door middel van een renteloze lening in tweede rang bij het Woningfonds Brussel wil volgens zijn Gewestelijke beleidsverklaring de successie- en schenkingsrechten op een geleidelijke en billijke wijze naar omlaag brengen via een hervorming om de huidige belastingontwijkende constructies (schenkingen van gebouwen in ‘schijven’ en omzetting van onroerende schenkingen in roerende schenkingen). Via deze hervorming streeft Brussel ook naar een vereenvoudiging van de tariefstructuur van de successierechten. In het kader van de (globale) belastinghervorming die Brussel plant in 2017 zal het fiscaal aspect van de woonlening geëvalueerd worden. Het is niet duidelijk of de huidige regeling voor bestaande woonkredieten ook nog na 2017 behouden blijft. Elders in de Gewestelijke beleidsverklaring lezen we echter dat de bestaande fiscale stimuli voor de toegang tot een eigen woning op zijn minst behouden blijven, en in de mate van het mogelijke versoepeld en zelfs uitgebreid worden. Duidelijkheid over een verworven recht voor het fiscaal statuut van bestaande woonkredieten ontbreekt echter. Brussel wil volgens zijn Gewestelijke beleidsverklaring een gewestelijk huurwaarborgfonds oprichten om de huurwaarborgen van kansarme doelgroepen te financieren. Deze maatregel wordt wel ingevoerd binnen de perken van de beschikbare begrotingskredieten. In de Gewestelijke beleidsverklaring ontbreekt elk initiatief om de Brusselse successierechten gezinsvriendelijker te maken. Brussel wil volgens zijn Gewestelijke beleidsverklaring de fiscale hervorming in 2017 doorvoeren met inachtneming van het budgettair evenwicht via een vermeerdering van het basistarief van de onroerende voorheffing en/of een vermeerdering van de opcentiemen van de onroerende voorheffing. Daardoor dreigt de belastingverlaging op arbeid voor gezinnen met een eigen woning geneutraliseerd te worden. Evaluatie Brussels regeerakkoord – Gezinsbond – november 2014 - 4

THEMA Mobiliteit (gewest) Algemene opmerking

Positief

De duurzame mobiliteit staat bijzonder hoog op de agenda van de Brusselse regering, als één van de instrumenten bij uitstek om de levenskwaliteit in de wijken te bevorderen. Zonder dat de term gebruikt wordt, is dit akkoord een stevige invulling van het STOP-principe. Het geeft de indruk dat maximaal inzetten op deze alternatieven, de huidige (en niet geringe) problemen met het autoverkeer bijna automatisch zal doen verdwijnen. Over maatregelen om hier op korte termijn aan te werken, valt er nauwelijks wat te lezen. Hoe positief alles ook klinkt, het is onduidelijk hoe en met welke timing dit te realiseren valt, wat dit gaat kosten en waar de middelen vandaan zullen komen. • Prioritaire beleidshefboom is de uitbouw van het gewestelijk en grootstedelijk openbaar vervoer. De actieve modi, stappen en trappen, moeten meer ontwikkeld worden. Zonder dat het woord STOP gebruikt wordt, is dit het uitgangspunt wat voor de Gezinsbond zeer positief is. • Men wil het aantal en de oppervlakte van voetgangerszones vergroten. Ook wil men de kwaliteit verbeteren (voetgangerscomfortzones) met info over wacht- en oversteektijd, geluidsignalen voor slechtzienden, toegankelijkheid voor personen met beperkte mobiliteit. • Men wil een volwaardig gewestelijk fietsnetwerk uitbouwen met aanleg van beveiligde en/of gescheiden fietspaden. In de nieuw te ontwikkelen wijken wil men systematisch een gescheiden fietsnetwerk voorzien. • Men plant een uitbreiding van deelfietsen en beveiligde parkings in de omgeving van trein- en metrostations. • Opwaardering van spoorwegbermen voor fietsers en wandelaars. • Openbaar vervoer wordt gezien als de spil van de mobiliteitsstrategie. Dat moet zich weerspiegelen in de huidige en de toekomstige beheersovereenkomst vanaf 2018. • De infrastructuur van de MIVB moet uitgebreid worden met hogere doorkomstfrequenties en speciale aandacht voor de bediening van scholen. • De principes van sociale en voorkeurtarieven blijven bevestigd, indien mogelijk op het huidige prijsniveau. De Gezinsbond bepleit daarbij het aanhouden van de gratis abonnementen voor kinderen 6 tot 11 jaar en voor sociale doelgroepen of de goedkope schoolabonnementen. • Integratie van de tarieven tussen de verschillende operatoren met het oog op een effectieve verschuiving van de weg naar het openbaar vervoer. Dit is een oude eis van de Gezinsbond waarover uiteraard verder moet onderhandeld worden tussen de verschillende betrokkenen. • Maximaal gebruik van de spoorinfrastructuur om zo snel mogelijk de GEN-doelstellingen (doelstellingen i.v.m. het gewestelijk expresnet) qua frequentie en stopplaatsen te bereiken. Aansluitend de realisatie van 20.000 parkeerplaatsen buiten de Ring met aansluiting op het openbaar vervoer. • Autodruk en congestie verminderen door de promotie van carpooling, innovatie en stimulering van elektrische voertuigen, doorstroming op 15 prioritaire zwarte punten, verminderen van parkeerplaatsen op de weg. • Verkeersbelastingen ten gunste van voertuigen met goede milieu prestaties. Evaluatie Brussels regeerakkoord – Gezinsbond – november 2014 - 5

Wat ontbreekt?

• •

Er wordt niets vermeld over maximumsnelheden. Dit is nochtans heel belangrijk voor de leefbaarheid van de stad. Er wordt niets vermeld over de rijopleiding en ruimer alles wat met sensibilisering te maken heeft. Zal Brussel meegaan met de evoluties in bv. Vlaanderen of blijft alles bij het oude? Dat is inhoudelijk niet goed, er dreigt bovendien een soort shopping tussen gewesten te ontstaan.

THEMA Werk (gewest) Algemene opmerking (indien je een appreciatie wilt geven die niet past bij de concrete beoordelingen)

Positieve elementen


Werk, en zeker jongerentewerkstelling is een belangrijk thema in het Brussels Regeerakkoord, niet verwonderlijk gezien de hoge jongerenwerkloosheid in Brussel. Centraal in het akkoord staat het werkgarantieplan en 'de eerste werkervaringscontracten voor jongeren'. Daarnaast voorziet het plan ook in de verhoging van het aantal stages en opleidingen. Ook worden er meer middelen voorzien voor activering en begeleiding van laaggeschoolde werkzoekenden in het algemeen. De vermindering van de sociale bijdragen zullen passen in dit prioriteitenplan. In het regeerakkoord staat ook heel wat over de rol van het onderwijs en de tweetaligheid in het kader van het verhogen van de tewerkstellingskansen. Daarvoor komt er een Taskforce onderwijs-werk. • Er komt een Alliantie voor Werk en Opleiding, waarbij alle relevante actoren van de sector tewerkstelling, opleiding en onderwijs betrokken zijn, zowel van de kant van gemeenschappen als de gewesten. Samenwerking is alvast een noodzakelijke voorwaarde voor efficiënt inzetten van de middelen. De erkenning en het respect voor ieders bevoegdheid is daarbij cruciaal, maar die blijkt aanwezig in het regeerakkoord, meer dan tijdens vorige legislatuur. • De keuze om de middelen prioritair in te zetten op de jongerenwerkloosheid en werkloosheid bij kortgeschoolde werkzoekenden is terecht. Daarnaast worden ook de 45-plussers een nieuwe doelgroep. • De duurzaamheid van het resultaat van de inspanningen naar werk wordt als een centraal element naar voren geschoven. • Het is goed dat er concrete, becijferbare doelstellingen worden geformuleerd in het Brussels Regeerakkoord. • De dienstencheques worden behouden en er zal streng gecontroleerd worden op misbruiken door dienstenchequebedrijven en in het oneigenlijk gebruik wat betreft het type activiteiten. • Het Regeerakkoord kondigt aan dat de begeleiding van bejaarden aan huis door de erkende diensten uitgebreid zal worden. Het gaat hier om een tewerkstellingsmaatregel die een bestaande nood kan lenigen. • Activering is een vlag die vele ladingen kan dekken. Activering is enorm belangrijk voor werkzoekenden, op voorwaarde dat er uitgegaan wordt van de mogelijkheden van de werkzoekenden, maar er is geen verder informatie over de inhoud van de activeringsaanpak (zie verder bij 'wat ontbreekt') • Er komt een specifieke 45+-werking • Er is sprake van de uitbreiding van de thuisopvang van kinderen op uren waarop er geen buitenschoolse opvang beschikbaar is. Op zich is het zinvol hier een strategie voor te hebben, maar die staat of valt met het respecteren van de kwaliteit van de dienstverlening. Verder is opvang geen gewestmaterie, maar een gemeenschapsmaterie. De uitbreiding van de thuisopvang kadert in een tewerkstellingsmaatregel. Evaluatie Brussels regeerakkoord – Gezinsbond – november 2014 - 6

Wat ontbreekt?

•

Er is in het regeerakkoord geen sprake van gezinsvriendelijke activering, nochtans een voorwaarde voor de Gezinsbond. Ook is er geen sprake van de combinatie van gezin en werk als een na te streven doelstelling op zich. De maatregelen m.b.t. de dienstencheques, thuisopvang van kinderen en bejaarden zijn natuurlijk welmaatregelen die onder deze noemer kunnen vallen.

Positief

•

Het akkoord maakt heel wat beloften rond (toegang tot) groen, herwaardering van landbouw en biodiversiteit. Om dit laatste te bereiken is belangrijk dat de groene zones met elkaar in verbinding staan en niet versnipperd zijn. Zeker in kansarme gebieden heel belangrijk. Er zal de komende twee jaar aan een nieuw geluidsplan worden gewerkt. De Gezinsbond had hier ook om gevraagd. Ambitieus en hopelijk worden ook de inwoners nauw betrokken bij het maken van de plannen. Duurzame ontwikkeling wordt opgenomen door alle beleidsdomeinen heen. Het Gewest zal een strategische visie uitwerken op leefmilieu als bron van tewerkstelling. Maar er worden geen doelstellingen vermeld op het vlak van duurzame ontwikkeling. Er zal een gewestelijke lage emissiezone worden ingesteld, maar alleen op het moment dat er een piek of een piekperiode aan luchtvervuiling optreedt. De Gezinsbond had om een meer structurele aanpak gevraagd. Er is de wil om het GEN (Gewestelijk Expresnet) verder te ontwikkelen. Congestie en verkeersdrukte worden aangepakt onder andere door parkings buiten de stad die aansluiten op het openbaar vervoer. Maar er is geen aankondiging van grote maatregelen (zoals tolpoorten). Afval: er zullen meer containerparken komen en er zal geprobeerd worden om de composteringsproefprojecten te veralgemenen. De afschaffing van de forfaitaire gewestelijke belasting en deze vervangen door belasting per zak wordt niet overgenomen; noch het idee van een aantal gratis vuilzakken (gezinsgemoduleerd). De Gezinsbond had deel gratis water en energie, naar analogie Vlaamse systeem, in zijn memorandum gevraagd als deel van voorziening van de basisbehoeften. Dit ontbreekt maar wel worden door het Gewest verschillende maatregelen aangekondigd om energie betaalbaar te maken voor iedereen en energie te besparen. Veel goede voornemens maar eerst zien dan geloven. Een van de eerste beloften is om een renteloze lening voor energiebesparing voor gezinnen met een laag inkomen. Eerste test dus. Er is geen sprake van de kindnorm op het vlak van milieu en gezondheid. Het is uitkijken voor de aangekondigde prijsstijging van water die door investeringen onvermijdelijk lijkt te zijn. De regering belooft wel nauw toe te zien op de waterprijs. Een impact dus voor het gezinsbudget alhoewel onvermijdelijk. Volgens het akkoord is de 4G (snelste mobiele netwerk) ordonnantie gebaseerd op het voorzorgprincipe wat door heel wat wetenschappers betwist zou worden. Het effect op de gezondheid van burgers zal blijvend geëvalueerd worden aldus het akkoord, maar er wordt niet verwezen naar kwetsbare groepen.

THEMA Milieu (gewest)

•


•

•

•

•

Wat ontbreekt?

•

Wat is slecht?

• •

•


THEMA Kinderbijslag (GGC) Positieve elementen

•

•

• •

•

•

Wat ontbreekt? Wat is slecht?

• •

De eerste prioriteit van het Verenigd College (VC) van de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie bestaat erin de continuïteit van de betaling van de kinderbijslag volgens de huidige modaliteiten te waarborgen. Dat is belangrijk voor gezinnen omdat ze elke maand kunnen blijven rekenen op de kinderbijslag die ze vandaag krijgen. De GGC zal het kinderbijslagsysteem in 2015 evalueren teneinde tijdens deze legislatuur een hervorming goed te keuren die voorafgaandelijk overlegd is met de vertegenwoordigers van de gezinnen en de sociale partners. We vinden dit positief omdat voorafgaandelijk overleg over de hervorming zal vermijden dat we voor voldongen feiten worden geplaatst zoals bij de Vlaamse regering (afschaffing leeftijdsbijslagen én negatieve gevolgen voor grote gezinnen). De GGC zal de kinderbijslagen hervormen in overleg met de andere bevoegde deelstaten om zo een coherent mogelijk systeem te garanderen. De GGC zal onder meer voor de nieuw geboren kinderen de mogelijkheid onderzoeken om een gelijkstelling tussen de rangen in te voeren, aangevuld met sociale correcties waar nodig. Deze intentie impliceert een verworven recht voor de huidige gezinnen aangezien de afschaffing van de rangregeling alleen geldt voor nieuw geboren kinderen. Bovendien voorziet het VC alvast sociale correcties voor grote gezinnen die zouden verliezen. De GGC zal op korte termijn in overleg met de kinderbijslagfondsen werk maken van een rationalisering van het betaalcircuit om de kostprijs daarvan te verlagen. Het doel is om het aantal fondsen te verminderen en zo de beheers- en controle kosten te doen dalen. De GGC zal verder, na overleg met de andere deelstaten, automatische processen voor gegevensoverdracht opzetten, zodat burgers geen administratieve moeilijkheden ondervinden als ze van het ene Gewest naar het andere verhuizen. De wil om fors te investeren in een beter minimumkostendekkende en welvaartsvaste kinderbijslag. De GGC zal bij de hervorming van de kinderbijslag rekening houden met het budgettair kader zonder intentie om extra te investeren in gezinnen met kinderen.

THEMA Kinderopvang (VGC) Algemene opmerking Positieve elementen

•

Het bestuursakkoord van de Vlaamse Gemeenschapscommissie schenkt ruim aandacht aan kinderopvang, zowel aan de opvang van baby's en peuters als aan naschoolse opvang en vakantieopvang. De VGC stelt duidelijk dat zij de capaciteit in de opvang van baby's en peuters wil verhogen en een inhaalbeweging wil inzake Nederlandstalige opvang van baby's en peuters in Brussel. Zij zet daarvoor infrastructuur- en opstartsubsidies in via het Stedenfonds, want voor de rest zal het van haar lobbywerk bij de Vlaamse Gemeenschap afhangen of zij zal slagen in haar opzet, namelijk een behoeftedekkend aanbod aan Nederlandstalige kinderopvang realiseren. Het criterium voor uitbreiding van de opvang is de dekkingsgraad van betaalbare opvang op wijkniveau. De VGC zal nieuwe private opvang die inkomensgerelateerde tarieven wil toepassen, ondersteunen. Evaluatie Brussels regeerakkoord – Gezinsbond – november 2014 - 8

• • • • • • •


•

Wat ontbreekt?

•

Wat is slecht?

• •

Naast kinderopvang is er ook aandacht voor ouderwerking en ontmoetingsplaatsen. Het proefproject van het lokaal loket kinderopvang wordt verdergezet. De opleiding en de tewerkstelling in de opvangsector worden versterkt. Er wordt werk gemaakt van een permanent overleg met de Franse Gemeenschapscommissie. De VGC wil werk maken van de kwaliteit van de opvang door de uitbouw van de pedagogische ondersteuning en het vormingsaanbod. Er wordt sterk de nadruk gelegd op de noodzaak aan kwaliteitsvolle buitenschoolse opvang. Er zal een uitbreiding komen van de vakantie-opvang, binnen een kwaliteitsvol pedagogisch kader. Er zal geïnvesteerd worden in de vorming en de omkadering van de begeleiders, gesleuteld worden aan de verloning en de opleidingsvereisten zullen verhogen. Doelstelling is een behoeftedekkend aanbod dat is afgestemd op de noden van gezinnen en kinderen. De bestaande subsidiemogelijkheden van de sectoren onderwijs, gezin, jeugd en sport worden geïntegreerd en er moet een afstemming komen tussen IBO's (initiatieven buitenschoolse opvang) en naschoolse begeleiding op school. Dit kan een hele goede maatregel zijn, maar alles staat of valt met de concrete implementatie. Er is geen sprake van concrete doelstellingen inzake de uitbreiding van de naschoolse opvang. Nochtans zijn er nog heel wat kinderen die geen gebruik kunnen maken van buitenschoolse opvang op schooldagen. Er is geen sprake van het feit dat middagopvang en naschoolse opvang betaalbaar moeten zijn. Er komt een masterplan voor de aanmoediging van het privaat initiatief in de opvang van baby's en peuters. Voor de Gezinsbond moet alle opvang inkomensgerelateerde tarieven toepassen. De aanmoediging van trap 1- initiatieven is geen goed idee.

THEMA Onderwijs (VGC) Algemene opmerking Positieve elementen

• •


•

Wat ontbreekt?

•

De VGC heeft bijzonder veel aandacht voor de elementen kwaliteit, diversiteit, sociale mix en ouderbetrokkenheid en ondersteuning van (jonge) leerkrachten. Er gaat veel aandacht naar mogelijke drempels die het leren kunnen bemoeilijken (taal, cultuur, welbevinden, studiekeuzebegeleiding) en naar de begeleiding van leerlingen en hun ouders. Er wordt terecht verwezen naar de noodzaak van een samenhangende aanpak tussen diverse sectoren om schooluitval aan te pakken, ook stimuleren van brede school. Er wordt terecht ingezet op de ondersteuning van ouders zodat zij op hun beurt meer betrokken kunnen zijn bij de schoolloopbaan van hun kinderen, maar dit ontslaat scholen niet van hun verantwoordelijkheid (een realistisch huiswerkbeleid, zorg op school…). Voldoende onderwijscapaciteit is net als in het Vlaamse regeerakkoord een belangrijk thema, maar terwijl in het Vlaamse regeerakkoord wordt gesteld dat nieuwe schoolgebouwen multifunctionele gebouwen moeten zijn, wordt dit hier niet als voorwaarde gesteld. Dit is een gemiste kans, zeker in het licht van de terechte aandacht aandacht die gaat naar de brede school. Evaluatie Brussels regeerakkoord – Gezinsbond – november 2014 - 9

•

Wat is risico?

•

Positieve elementen

•


•

Wat ontbreekt?

•

Er is amper aandacht voor de betaalbaarheid van onderwijs als mogelijke drempel en dit zowel in het leerplicht-, deeltijds kunstonderwijs, het leerplekleren en het volwassenenonderwijs. Peterschappen tussen onderwijs en bedrijfsleven kunnen ondersteunend zijn, maar onderwijs mag nooit een louter economische finaliteit hebben. De onafhankelijke algemeen vormende opdracht van onderwijs mag niet in het gedrang komen.

THEMA Gezinsbeleid (VGC)

• •

De Vlaamse Gemeenschapscommissie heeft een verantwoordelijke voor het gezinsbeleid, namelijk staatssecretaris Bianca Debaets. Het gezinsbeleid krijgt een concrete invulling. Het gaat om twee beleidsthema's: preventieve gezinsondersteuning (oa Huizen van het Kind) en kinderopvang (zie verder voor evaluatie) Er wordt regelmatig gewezen op het belang van inspraak van gebruikers, maar nergens wordt expliciet verwezen naar inspraak van gezinnen of gezinsorganisaties. Er is bij de Vlaamse en de Gemeenschappelijke gemeenschapscommissie geen sprake van het invoeren van een gezinseffectrapportage. Er wordt geen melding gemaakt van gezinsmodulering of het automatisch toekennen van rechten. De beleidsverklaring besteed geen aandacht aan kinderrechten.

THEMA Armoede (VGC en GGC) Positieve elementen

•


• • • •

Wat ontbreekt?

•

•

De VGC wil een kinderarmoedebestrijdingsplan uitwerken, gericht op jonge kinderen (0-3 jaar) en hun ouders. De VGC wil kinderen, jongeren en hun ouders actief betrekken bij het armoedebeleid. In samenwerking met armoede-organisaties wil de VGC een armoedetoets ontwikkelen. In het armoedebeleid van de VGC staan preventieve gezinsondersteuning en kleuterparticipatie centraal. De Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie wil de opvang van dakloze gezinnen in de winteropvang verbeteren en zoeken naar een oplossing voor deze gezinnen en bovendien wil men werk maken van maatregelen t.a.v. zwervende gezinnen. Hoe men dat wil doen is niet vermeld in de beleidsverklaring. Het armoedebeleid moet onder regie van de gemeenschappelijke gemeenschapscommissie gevoerd worden. Deze regierol wordt vermeld door de Vlaamse gemeenschapscommissie, maar niet door de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie zelf waardoor een visie ontbreekt over de mogelijke synergie tussen de bevoegdheidsniveaus. Er is, alvast in de beleidsverklaringen, geen aandacht voor de drempels in de bestaande dienstverlening ten aanzien van gezinnen die in armoede leven.


THEMA Welzijn en Gezondheid (VGC) Algemene opmerking

• • •

•

Positieve elementen

•


•

Wat ontbreekt?

•

De VGC is erg algemeen en oppervlakkig. Er staan erg weinig concrete maatregelen in die genomen zullen worden. De kern van de verklaring van de GGC zit vervat in de zin: Alle prioriteiten zullen uiteraard ten uitvoer worden gebracht binnen de perken van de beschikbare budgettaire middelen. Het volledige document van de GGC is doorspekt met goede voornemens: VC zal "ijveren voor", "ondersteuning bieden aan", "werk maken van", "strijd aanbinden tegen", "sterker inzetten op", "financiële middelen vrijmaken voor", "beleid voortzetten", "versterken", "beter in kaart brengen", "een globaal plan voor gezondheidszorg opmaken", "structuren scheppen"… Hoe alles concreet zal uitgevoerd worden en welke middelen waar zullen worden ingezet, daarover is niets terug te vinden. Hierdoor is het op dit ogenblik niet mogelijk om de effecten van een aantal keuzes in de schatten. Hiervoor is meer zicht nodig op de maatregelen die de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie zal nemen en het budget dat ze hiervoor ter beschikking zal stellen. Bij de GGC moeten we de passage over een mogelijke verzekering voor bejaarden in de gaten houden: "Het Verenigd College zal zodra het is aangetreden, een studie opzetten met het oog op de invoering van een zelfstandigheidsverzekering die de keuze om zelfstandig te blijven wonen moet ondersteunen via de huisartsen, de diensten voor thuisverzorging, de eerstelijnszorgen en de palliatieve thuiszorg. In deze benadering moet de financiële haalbaarheid centraal staan. De Brusselse zelfstandigheidsverzekering moet potentieel de terugbetaling verzekeren van prestaties in functie van de behoeften en de afhankelijkheid van de rechthebbenden…" Hoe zal deze verzekering zich verhouden tot de Vlaamse Zorgverzekering? De VGC stelt duidelijk dat het realiseren van een warme en solidaire samenleving de medewerking van elke burger zal vragen en doet dan ook een beroep op de verantwoordelijkheidszin van iedereen. In dit kader wordt geschreven dat vrijwilligerswerk een belangrijk pijler is in een zorgzame en participatieve samenleving. De nood aan voldoende beschikbare plaatsen in de zorg voor personen met een handicap en het inzetten van een inhaalbeweging worden erkend. Eveneens erkent men het belang van de verankering van het concept van zorgcoördinatie in de lokale dienstencentra als efficiënte en effectieve zorgvorm inzake Vlaams woonzorgbeleid. Goede uitgangspunten dus, maar enkel de mogelijkheid om dit te bepleiten bij de Vlaamse overheid of om hierover onderhandelingen op te starten worden vermeld en het akkoord bevat geen concrete oplossingen voor gezinnen. Informele zorg of mantelzorg wordt hier compleet over het hoofd gezien en wordt zelfs niet genoemd in dit bestuursakkoord. Nochtans wordt er gezegd: "De komende periode geven we voorrang aan de kwaliteitsversterking van de dienstverlening naar de gebruikers. We investeren in een aanpak op maat van de individuele zorg- of hulpvrager en streven ernaar dat deze zo lang mogelijk en zo zelfstandig mogelijk in de eigen thuisomgeving kan blijven of ernaar kan terugkeren." Hoe kan men dit realiseren zonder ondersteuning van mantelzorgers? Evaluatie Brussels regeerakkoord – Gezinsbond – november 2014 - 11

GEZINSBELEID – Consumentenbescherming (GGC) Positieve elementen

•

•

Het Verenigd College van de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie wil volgens zijn beleidsverklaring de Brusselse inwoners, die er behoefte aan hebben, toegang verlenen tot een dienst voor schuldbemiddeling. Daarvoor zal men een structurele subsidie uittrekken voor de Brusselse diensten voor schuldbemiddeling, maar binnen de beschikbare begrotingsmarges. De GGC zal er volgens zijn beleidsverklaring ook op toezien dat elke betrokken burger toegang heeft tot juridische bijstand, advies en steun in het kader van een degelijk overleg met de bevoegde diensten en de balies. _______________________


Brussels regeerakkoord Evaluatie van de Gezinsbond

Recommend Documents