BRONKS - Dé Surplus Om zelf in de klas aan de slag te gaan naar aanleiding van de voorstelling:
BRONKS 2014-2015 1
Beste leerkrachten, Binnenkort bezoekt u met uw klas de voorstelling “Valley of Saints” door BRONKS jeugdtheater. Om de leerlingen voor te bereiden op de voorstelling is het goed hen voor te bereiden op zowel het theaterbezoek an sich (zeker als ze nog niet veel theaterervaring hebben), op de inhoud en het maakproces van de voorstelling als op de actualiteit die de makers noopte deze voorstelling te maken. 1. 2. 3. 4.
Tips om de leerlingen voor te bereiden op het theaterbezoek an sich vindt u vanaf p. 3 Tips die de voorstelling en de makers belichten, vindt u vanaf p. 5 Een blik op het Syrische conflict: vanaf p. 8 Belgische jongeren vertrekken naar Syrië of…de export van het gedachtengoed van IS naar Europa: vanaf p. 10
Ook na de voorstelling lijkt het ons belangrijk een nagesprek met de leerlingen te houden of samen met hen wat meer achtergrondinformatie door te nemen over de het Syriëprobleem. Suggesties hiervoor vindt u onder: 5. Suggesties voor naverwerking: vanaf p. 12 Afhankelijk van de samenstelling van de klassen waar u les geeft, zal het nagesprek wellicht anders verlopen: in een klas met voornamelijk autochtone jongeren, zal het wellicht nodig zijn wat dieper in te gaan op de Islam en waar islam voor staat. In klassen met overwegend jongeren met een moslimachtergrond, is het - denk ik - fijn als u zelf uw oor te luisteren legt naar hoe de jongeren het Syriëprobleem en de reacties daarop ervaren. Misschien hebt u het gevoel u op glad ijs te begeven door de dialoog met uw leerlingen hierover aan te gaan. Geen nood: Klasse live legt vragen van leraren over radicalisering bij jongeren voor aan politicoloog Bilal Benyaich en expert diversiteit Chris Wyns. Te bekijken en beluisteren op: https://www.youtube.com/watch?v=rq_pru1TJ7Y 6. Interessante links op p. 15 In onze zoektocht naar meer informatie kwamen we veel interessante artikels tegen, die we u niet willen onthouden. Om u niet te belasten met een té volumineus ogende lesmap, voegden we de artikels niet toe, enkel de link ernaar. Ons lijkt het boeiend om deze artikels eventueel ook te gebruiken in de naverwerking met de leerlingen, als u van plan bent om nog dieper rond het thema door te werken na de voorstelling. We hopen dat de voorstelling een aanzet mag zijn naar een boeiende dialoog tussen u en uw leerlingen en de leerlingen onderling. Voor recensies, beschouwingen over de voorstelling en interviews met de makers zelf kan u terecht op http://www.bronks.be/evenement.jsp?id=4132&from=scholen De BRONKSploeg wenst u een aangename voorstelling! Met vriendelijke groeten Tine Melens 2
1. Tips om de leerlingen voor te bereiden op het theaterbezoek an sich a. Tips voor een aangenaam theaterbezoek: theaterbezoek begint niet pas ‘als de lichten doven in de zaal’. Zeker niet in schoolverband. Een goede voorbereiding in de klas maakt de leerlingen nieuwsgierig en helpt hen om met een open geest en een open blik de voorstelling bij te wonen. Bij die voorbereiding is het belangrijk de leerlingen ook voor te bereiden op hun rol als publiek. Voor het bijwonen van een theatervoorstelling gelden immers andere gedragscodes dan voor bijvoorbeeld cinema–bezoek. Voor leerlingen zijn die codes niet altijd even duidelijk. Door volgende puntjes even samen met hen te bespreken, kan er veel ‘storend’ gedrag worden vermeden. In een theaterzaal mag niet gegeten of gedronken worden. Het kan erg storend zijn voor de acteurs, en uiteraard ook voor de anderen in de zaal. Gsm’s moeten worden uitgezet. Wanneer ze ingeschakeld zijn kunnen ze storingen veroorzaken in de geluidsapparatuur, en bovendien blijken veel leerlingen nog steeds berichtjes te versturen tijdens voorstellingen. Leerkrachten kunnen best tussen de leerlingen in gaan zitten. Zo kunnen ze beter ingrijpen wanneer dat nodig zou zijn. Tijdens een theatervoorstelling kunnen de leerlingen niet naar het toilet, dat dient voor- of achteraf te gebeuren, ook bij lange voorstellingen zonder pauze. De leerlingen kunnen meestal hun jassen en rugzakken achterlaten in de vestiaire of in - meestal gratis - lockers: overhaal hen om daar gebruik van te maken, zo kunnen ze ook hun gsm-toestellen veilig achterlaten. b. Enkele kijktips: Wanneer de leerlingen nog weinig of geen theaterervaring hebben is het zinvol hen te wijzen op de tekentaal in een voorstelling. Dit kan gemakkelijk door de vergelijking te maken met film of televisie waar men over veel meer technische mogelijkheden beschikt om een plaats, een tijd of een sfeer op te roepen. In het hedendaagse theater gaat men veel meer werken met de suggestie dan met een precieze benadering van de werkelijkheid. Daardoor zijn vele elementen in het decor of de kostuums vaak symbolen voor inhoudelijke thema’s. Je kan het ook vergelijken met een boek: een boek roept beelden op, film geeft beelden. Bij theater wordt geappelleerd aan de verbeeldingskracht van de kijker. U kan aan uw leerlingen de opdracht meegeven om tijdens de voorstelling een aantal van die symbolen te zoeken en ze te verklaren. Ze kunnen bijvoorbeeld letten op de kostuums: wat vertelt de keuze voor de kostuums over de personages? Wat vertelt het decor dat niet in woorden wordt gezegd? Welke sfeer wordt opgeroepen? Hoe doen ze dat? Dit kan u achteraf in de klas bespreken. Vormden deze keuzes een meerwaarde voor de inhoud? Het grootste verschil met televisie en film is uiteraard het ‘live’-aspect van een theatervoorstelling. Iedere voorstelling is anders, mede door de aanwezigheid van een ander publiek. U kan uw leerlingen laten nadenken over de invloed van een publiek op een voorstelling. 3
Leerlingen moeten hun eigen smaak leren ontwikkelen bij het kijken naar theater. Ze hebben het recht om een voorstelling goed of slecht te vinden. Het is wel belangrijk om hen erop te wijzen hun uitgesproken mening te bewaren tot na de voorstelling, dit om de goede orde in de zaal te bewaren. Zeker voor deze voorstelling – die ook echt aanleiding geeft tot reactie en tot gesprek wil uitnodigen – is het belangrijk dat u de leerlingen er vooraf even op attendeert dat de extreme standpunten die de personages innemen, discussie willen uitlokken, maar … nadien! De leerlingen mogen ook altijd hun mening doorsturen naar BRONKS jeugdtheater als ze dat zouden willen.
[email protected]
Scènebeeld
4
2. Tips die de voorstelling en de makers belichten. a. De titel en de affiche:
Valley of Saints: de vallei der heiligen of (in het Arabisch) de Qadisha- vallei. Deze vallei bestaat echt en is gelegen in het Noorden van Libanon, niet ver van het conflictgebied in Syrië. Al sinds de begintijd van het christendom vestigden zich hier kloostergemeenschappen. De kloosters – waarvan er vele heel oud zijn – staan op indrukwekkende plekken in een ruig landschap. De rotsen van de Qadisha-vallei hebben door de eeuwen heen gediend als een plaats voor meditatie en toevlucht. Een ware oase van rust. b. Het verhaal en de personages: In het hallucinante decor van deze prachtige vallei kijkt een steenrijke zakenman uit over zijn landgoed en schreeuwt naar één van zijn negen Syrische bedienden om koffie. Maak kennis met Ray. Voormalig geheim agent, vliegenier, houtwerker en gepensioneerd vastgoedmagnaat. Tegenover hem zit wat overblijft van een vrouw die zich in het vlakbij gelegen buurland had aangesloten bij een strijdersgroep, om in een oorlog te vechten die haar meteen na aankomst weer had uitgespuwd. Zij wil terug. Op weg naar haar oude wereld wordt zij door Ray onderschept. Vanaf dat moment ligt haar leven in handen van hij die de verpersoonlijking is van alles wat zij kapot wilde maken. In de dialoog die zich ontspint tussen Ray en de jonge vrouw vertolkt Ray de zienswijze van de kapitalist “pure sang”: geld en kapitaal is wat de samenleving overeind houdt. …. De vrouw - bekeerlinge en ex-Syrië strijdster - vertolkt de zienswijze van de salafistische extremistische Jihadist: alleen geloof en overgave aan de wetten van de Koran geven zin aan dit aardse bestaan. In een opbod van gelijk willen halen, wordt in de dialoog geen van beide partijen gespaard. Als in een boksmatch gaan ze mekaar te lijf, maar dan met woorden. Ze denken allebei vanuit hun eigen enge perspectief en sluiten enige andere mogelijkheid daardoor uit. De derde acteur op scène vertolkt de rol van Frank, een Syrische vluchteling die zijn vrouw en kinderen verloor in het gewapende conflict in Syrië. Hij is tevens de bediende van Ray. Zijn – bijna – stilzwijgende aanwezigheid, fascineert: wat gaat er om in deze man, tijdens dit gesprek dat niets ontziet. Is hij de zwijgende derde, die niet aan bod komt, maar machteloos moet ondergaan wat de clash tussen beide extreme standpunten veroorzaakt? Samen met de 5
soundscape – gemaakt door Alexandra Cárdenas – roept de muziek die deze acteur en muzikant brengt tijdens en tussen de scènes – bijzonder mooie en indringende sferen op. N.B. Het is belangrijk dat de leerlingen weten dat de acteurs niet hun eigen overtuiging spelen, maar die van hun personage. Ray en de jonge vrouw zijn niet mals voor elkaar… Zij niet voor het Westerse kapitalistische denken, hij niet voor de idealen waarvoor zij haar leven achter zich liet om zich bij te strijd in Syrië te vervoegen. Door te kiezen voor 2 extreme personages, elk met een totaal andere ideologische achtergrond, trekt Michaël Bijnen het Syrische probleem open: de vraag naar de oorzaak blijft niet langer steken bij gewelddadige Jihadi’s, bij de naar Syrië trekkende geradicaliseerde jongeren en bij de vaak verkeerd geïnterpreteerde moslimleer, maar richt zich ook tot de dominantie van het kapitalistische westen. De voorstelling nodigt uit ons referentiekader te verruimen, het Syrië probleem te zien in een bredere context, een context die verduidelijkt dat één en ander wortelt in lang vervlogen tijden en in situaties waar wij – gewone westerlingen – misschien niet meteen oorzakelijke verbanden zouden gaan zoeken. c. De makers: Theatermakers Michael Bijnens en Aurelie Di Marino studeerden beiden af aan het RITS in Brussel. Twee verwante zielen die elkaar vinden tijdens hun theateropleiding in onze honderd talige hoofdstad. Ze delen de wil om in de wereld te staan en op zoek te gaan naar de plekken waar de wortels van die wereld door het asfalt heen breken. Ze zijn geïnteresseerd in de fouten die mensen maken. Twee makers met de hunkering om alles te investeren in verhalen en in het vertellen van die verhalen. De twee jonge makers vinden een partner in crime in Ruud Gielens, regisseur en acteur. Hij maakte de Egyptische revolutie van dichtbij mee: hij woont en werkt in Caïro. Muzikant Stalin Abdi en geluidskunstenares Alexandra Cárdenas componeren en spelen. Stalin Abdi is muzikant en Syrisch vluchteling, die momenteel in België verblijft. d. Het maakproces: Zowel Michaël Bijnen als Aurelie Di Marino zijn theatermakers die ervoor bekend staan, diepgaand onderzoek te doen rond de gekozen thema’s liefst op het terrein zelf. Hoewel ze voor geen kleintje vervaard zijn, leek een bezoek aan het front in Syrië hen toch net iets te gevaarlijk, dus besloten ze het grensgebied te bezoeken en daar het nodige onderzoek te doen. Zo kwamen ze terecht in “the Valley of Saints”, waar ze kennis maakten met Mister Ray, een steenrijk zakenman met een kast van een villa in de ‘Valley of Saints”. Na een urenlang gesprek werd het duidelijk voor Michaël en Aurelie, dat Ray – de incarnatie van neoliberalisme en extreem kapitalisme - de best denkbare tegenpool kon zijn voor het extreme jihadistische gedachtengoed, dat in de voorstelling gepersonifieerd wordt door de jonge vrouw die door Ray gevonden wordt tijdens een wandeling in de vallei.
6
Zowel Michaël als Aurelie deden verder ook nog onderzoek in België: Michaël maakte het proces mee van Fouad Belkacem. Aan BRONKS vertelt Michaël hierover: “Soms heb ik wel zeven of acht uur achter elkaar geboeid geluisterd. Eerst was ik helemaal mee met de aanklager, mee in het demoniseren van deze mensen, mee in hen willen bestraffen. Vervolgens bij de verdediging draaide ik helemaal naar de andere kant. Als ik de rechter zou zijn van deze zaak, zou ik het echt niet weten.” Aurelie ging ook praten met geradicaliseerde jongeren, met ex-Syriëstrijders en met ouders van jongeren die vertrokken.
Dit is de ploeg. Van links naar recht: Aurelie Di Marino, Stalin Abdi, Michael Bijnens, Ruud Gielens.
7
3. Een blik op het Syrische conflict a. Van opstand tot burgeroorlog: Korte tijd na de Arabische lente in Tunesië en Egypte – braken ook in Syrië burgeropstanden uit tegen het heersende regime. Bashar Hafiz al-Assad - de huidige president van Syrië - komt aan de macht in juni 2000, na de dood van zijn vader: Hafiz al-Assad. Hafiz al-Assad moderniseerde tijdens zijn 30-jarige bewind het land, maar niet zonder repressie. Toen hij stierf en Bashar Hafiz al-Assad president werd, leek het aanvankelijk dat deze een ander soort leider zou worden, maar gaandeweg bleek dat democratie ook niet zijn sterkste kant was, tot ongenoegen van vele Syriërs. Na ongeveer 11 jaar Bashar Hafiz al-Assad als leider van Syrië, kwamen in 2011 ook duizenden Syriërs de straat op om hervormingen te eisen. Dit in navolging van de Arabische lente in Tunesië en Egypte. Het leger antwoordde op de demonstraties echter door het vuur op hen te openen, waardoor de kans op een spoedige en vredevolle afloop van de revolutie in Syrië zo goed als nihil werd. Assad weigert af te treden en het conflict neemt steeds grotere en wredere proporties aan. Het Westen grijpt niet in: noch op militair vlak, noch op humanitair vlak. De commotie rondom het Syrië conflict wordt compleet als blijkt dat ook chemische wapens gebruikt worden. Wereldwijd wordt het vertrek van Assad geëist, echter zonder resultaat. Inmiddels zijn we 4 jaar verder… Het aantal Syrische vluchtelingen is hallucinant hoog: volgens het vluchtelingenagentschap van de Verenigde Naties weken reeds meer dan 2,4 miljoen Syriërs uit naar andere oorden. De cijfers van artsen zonder grenzen zijn nog schrijnender: 7,6 miljoen mensen zijn binnen het land zelf op de vlucht en 3,2 miljoen (geregistreerde) vluchtelingen bevinden zich over de Syrische grens! En nog woedt de strijd in alle hevigheid voort. Maar wie nu vijand is van wie, is voor ons westerlingen nauwelijks nog te begrijpen. b. Van burgeroorlog tot religieus conflict: Wat begon als een opstand, ontaardde in een burgeroorlog. Dit conflict werd echter gaandeweg gerecupereerd door religieus geïnspireerde rebellentroepen, zowel uit Syrië zelf als uit Irak. Ondanks onenigheden tussen deze verschillende rebellentroepen, zullen ze samen de strijd aangaan tegen Assad. Nadat ze in de wereld bekend werden als ISIS, roepen ze eind juni 2014 de Islamitische Staat (IS) uit en kondigen ze de oprichting aan van een nieuw kalifaat met Abu Bakr al-Baghdadi als de nieuwe kalief. Zo vervaagde het oorspronkelijke motief van de revolutie in Syrië – een schreeuw naar meer democratie – en kwam de strijd in handen van de religieus geïnspireerde gewelddadige rebellen (Jihadisten) en transformeerde het Syrische conflict naar een religieus conflict, dat lokaal veel overwinningen behaalde, maar dat ook internationaal zijn sporen opdringt.
8
c. Van lokale strijd naar internationaal probleem: Terwijl IS zijn lokale strijd verder voert, ondervindt ook de rest van de wereld de gevolgen van deze religieuze radicalisering. Getuige hiervan zijn o.a. de recente aanslagen in Frankrijk en Denemarken. Veel besproken is ook dat de extremistische gewelddadige IS strijders hun tentakels – met succes – uitspreiden naar jongeren over de hele wereld. Via sociale media en “predikanten” – noem het ronselaars – proberen ze moslim jongeren te overtuigen deel te nemen aan de Syrische strijd. Aanvankelijk leek het of de jongeren vertrokken om de geteisterde Syriërs te helpen, maar langzaam aan werd duidelijk dat er meer motieven en oorzaken waren die deze jongeren aanzetten de stap naar Syrië te wagen.
http://www.nieuwemoskee.nl/2014/09/moslimgeleerden-schrijven-fatwa-brief-tegen-isis/
9
4. Belgische jongeren vertrekken naar Syrië of…de export van het gedachtengoed van IS naar Europa: a. Waarom vertrekken jongeren naar Syrië? Een vraag die zowel volwassenen als jongeren bezig houdt in ons land: welke beweegredenen kunnen jongeren hebben om naar Syrië te vertrekken? Hoe kunnen ze zo beïnvloed worden dat ze hun leven hier opgeven om daar een strijd te gaan voeren… Professor Coolsaet beschrijft verschillende redenen in Knack van 01/03/02015 Het ontbreken van een toekomstperspectief hier: de ervaring van vernedering, onderdrukking en discriminatie De droom erkend te worden: Ze willen opkijken naar helden - of er zelf een zijn. Ideologische motieven en behoefte aan diepere beleving van hun godsdienst Zeker in het begin zijn jongeren vertrokken uit verontwaardiging. Meer morbide beweegredenen zijn er ook: kicken op Rambo-geweld en een avontuurlijker leven leiden dan in België. Of een gevangenisstraf in eigen land ontlopen. Uit sommige posts blijkt dat een aantal onder hen zich identificeert met Tupac Shakur, icoon van de Amerikaanse gangstarap, neergeschoten in 1996. Zijn leven en zijn rapteksten vertellen meer over de ervaringswereld van de vertrekkers dan alle analyses die de oorzaak van hun vertrek in de islam zoeken. Ook de onstuitbare opmars van IS deed haar aantrekkingskracht verhogen. En natuurlijk ook de gave van de predikers om in te spelen op wat een individuele potentiële kandidaat voor IS aan noden heeft: perspectief, verbondenheid, erkenning, avontuur, helden(dom), alternatief voor drugs en delinquentie, een alternatieve samenleving met simpele en duidelijke regels, een salaris en een villa met zwembad, … (surf voor het volledige artikel van professor Coolsaet naar http://www.knack.be/nieuws/belgie/de-jihad-als-lifestyle-wat-drijft-de-syriestrijder/articleopinion-537521.html ) -
-
De ronselaars die de jongeren proberen te overtuigen, gebruiken argumenten als “Het is de eerste keer dat een islamitische utopie zich manifesteert. Een eigen islamitische staat, waarvan jij de ‘founding father’ kan zijn. Wat wil je nog meer? Hier heb je niets, daar wacht je alles.” Dat zorgt voor opwinding, voor een gevoel dat je nuttig kan zijn. Voor sommigen is er ook de lokroep om te sterven als martelaar… Wie in de islam sterft voor zijn geloof, wordt beschouwd als martelaar en verwerft een betere plek in het paradijs.
10
b. Over Islam en een beetje vocabularium uit de voorstelling Net zoals het christendom onwaarschijnlijk veel stromingen kent, is ook de Islam een godsdienst met vele vertakkingen. In de voorstelling worden een aantal termen gebruikt, die veel westerlingen niet vertrouwd in de oren klinken, of waarvan we de betekenis niet kennen. In de Brusselse klassen was het voor veel leerlingen én leerkrachten verhelderend om een aantal woorden en begrippen verklaard te zien. In klassen met veel moslim jongeren is het waarschijnlijk fijn als de jongeren zelf de verklaring mogen geven of hun kennis kunnen toevoegen. Arabische lente De Arabische Lente behelst een golf van opstanden, protesten en revoluties in de Arabische wereld die begon op 18 december 2010. Oorzaken voor de protesten verschillen van land tot land. Meest genoemde oorzaak zijn onderdrukking, oneerlijk verlopen verkiezingen, corruptie, prijsstijgingen, gebrek aan politieke vrijheid en werkloosheid. Despoot: dictator fundamentalist aanhanger van een streng godsdienstig regime, die moderne inzichten verwerpt IS: Islamitische Staat: doel van IS is het oprichten van het kalifaat. Kalifaat: een staat die geregeerd wordt door een opvolger van de islamitische profeet Mohammed en waar de wetten van de Koran letterlijk en strikt gevolgd worden (Salmon Rushdie waarschuwde eerder al: Hoedt u voor de tirannie van de letterlijkheid) Kalief: leider van een islamitische staat. Enkele verschillende stromingen: De opvolging van de profeet werd al kort na zijn dood een heet hangijzer. Hierdoor ontstonden al snel 2 verschillende stromingen binnen de islam: Soennieten en Sjiieten. Ze verschillen o.a. van mening wat betreft de rechtstreekse afstammelingen van de profeet en wat betreft en de interpretatie van de koran. Een zijtak van de Soennieten zijn de Salafisten: ze volgen de wetten van de Koran strikter en zijn extremer dan de Soennieten. De overtuiging van IS is te kaderen binnen de zienswijze van de Salafisten, hoewel Salafisten niet per sé gewelddadig zijn: de volgers van IS zijn extreem gewelddadige salafistische Jihadisten. Jihad: de heilige oorlog. De heilige oorlog kan op 2 manieren geïnterpreteerd worden: Jihad kan gelezen worden als het persoonlijke gevecht met het ego maar ook als een strijd tegen een niet- moslim. Dit laatste is dan ook de zienswijze van de salafistische jihadstrijders in Syrië. Sharia: de islamitische wet. Wordt binnen de verschillende stromingen heel anders geïnterpreteerd. Seculiere staat: een land waar scheiding van kerk en staat bestaat. Bijvoorbeeld Turkije na ATA TURK. Paria: verworpene De leider van IS: Al-Baghdadi Fatwa: is een juridisch advies in de islam, dat door een godsdienstige wetspecialist wordt uitgevaardigd met betrekking tot een specifieke kwestie. Een fatwa hoeft echter niet per definitie als een vonnis opgevat te worden en is dan ook niet bindend.
11
5. Suggesties voor naverwerking: Ook als u de kans zag om de leerlingen goed voor te bereiden voor de voorstelling, is een goed nagesprek of thematische aanpak nadien aangewezen. Waarschijnlijk riep de voorstelling bij een aantal leerlingen vragen en bedenkingen op, die ze graag met u en de klas bespreken. Om het gesprek wat mee op gang te brengen, formuleren we hieronder een aantal vragen die u kan gebruiken bij het nagesprek. We geven zowel een aantal vragen m.b.t. de voorstelling zelf als m.b.t. de thematiek. Voor de naverwerking bezorgen we u achteraan enkele links naar artikels die verhelderend kunnen zijn, of aanleiding tot verbreding van het referentiekader van de leerlingen. Afhankelijk van de samenstelling van de klas (veel, weinig of geen jongeren met een moslimachtergrond) zal het gesprek wellicht totaal anders verlopen. a. Mogelijke vragen n.a.v. de voorstelling en uitspraken in de voorstelling: -
a.1. Vorm: Welke associaties hadden de leerlingen bij het decor? Paste het decor bij de rijke Ray? Pasten de kostuums bij de personages? Zijn er nog andere beeldende of auditieve elementen die hen opvielen? Wat vonden ze van de speelstijl? Konden de personnages hen raken? Konden ze de tekst makkelijk volgen?
a.2. Inhoud Welke rol speelt Frank voor de leerlingen in het hele stuk? (behalve dan dat hij de bediende van Ray was en ook muzikant?) Zijn er leerlingen die daarover ideeën hebben? Uit de tekst: Sinds wanneer schrijven kranten de waarheid? Hoe kijken de leerlingen aan tegenover de berichtgeving in België over het Syrische probleem? Is er verschil in de berichtgeving tussen bv. Canvas, VTM, CNN, al-Arabiyah, al Jazeerah? Uit de tekst: Ik ben hen gaan helpen. Terwijl de rest van de wereld hen overliet aan de verbeelding van hun vaderlandse psychopaat. Hier wordt uiteraard gerefereerd naar Assad. Uit de tekst: Ik wil niet verdrinken in het moeras van mijn geluk…: kan deze zin ook gelden voor jongeren die willen vertrekken? Kan medelijden, verontwaardiging over de oneerlijke verhoudingen en verdeling in de wereld een rol spelen in het vertrek van Syriëstrijders. Uit de tekst: “Ik heb geen gevangenissen gebouwd waarin onschuldigen maandenlang creperen zonder proces”. Verwijzing naar Guantanamo: door deze verwijzing wordt het probleem van de Syriëstrijders weer een stuk in 12
de geschiedenis terug geworpen: nl. een aantal verdachten n.a.v. 9/11 zitten NU NOG opgesloten zonder proces in Guantanamo. Een mooie verwijzing naar hoe escalaties van conflicten niet over één dag ijs gaan… (hebben de leerlingen trouwens nog zicht op de gebeurtenissen met de Twin Towers? Kennen ze Al Quada? ) Uit de tekst: “als mensen ZICH niet onderwerpen aan een hoger idee, dan onderwerpen zij elkaar: klopt dat? Moeten mensen leven met een hoger idee om elkaar niet te onderwerpen? Wat dan met de vrijzinnigen? Verschilt de ethiek van de ongelovige per sé van die van de gelovige? Het ontstaan van God volgens Ray: God werd verzonnen door de machtigsten van de eerste sedentaire samenlevingen. Voordien leefden mensen in kleine nomadische gemeenschappen en bestond de behoefte niet om via een GOD de regels te prediken… Hoe kunnen we met zekerheid weten of de Bijbel of de Koran menselijke verzinsels, dan wel van goddelijke oorsprong zijn? Uit de tekst: “Het zijn hypocrieten” antwoordt ze als Ray vraagt of ze terug naar de oorlog, naar haar kompanen bij IS wil. Waarom zou ze hen – na wat ze gedaan en meegemaakt heeft hypocriet vinden? Uit de tekst: ‘t Moet moeilijk zijn, een perfecte wereld creëren die bewoond wordt door mensen! Bestaat dat? Een perfecte wereld? Hoe zou die eruit zien? Mag/ kan je daar naar streven? En hoe dan wel? Uit de tekst: ‘Gij staat buiten het bord… voor u bestaan de regels van de reële wereld niet….” Waarom zou de vrouw dit zeggen tegen Ray? Uit de tekst: Zij over de dood van de simpele man: “en ik dacht dat ik hem gered had.” Heeft ze hem gered of vermoord? Had ze iets anders kunnen doen om hem te redden van de vernederingen die hem werden aangedaan? Voor wie voel je als publiek het meest empathie: voor de kapitalist zonder scrupules of voor de terroriste met berouw?
13
b. Mogelijke vragen n.a.v. het thema Is IS een bestaande/erkende staat? Zo neen: hoe komt het dan dat de media toch zo over hen berichten? Al maandenlang spreken ze over “Islamitische Staat” alsof ze accepteren dat die bestaat. Hoe reageren moslim jongeren hierop? Wat vinden de leerlingen van het feit dat er overwogen werd (wordt?) exSyriëstrijders hun Belgische nationaliteit af te nemen? Waar moeten ze heen? Hoe kunnen ze geholpen worden? Er zijn strijders die willen terugkeren, maar horen dat ze hun Belgische nationaliteit kwijt spelen. Waar moeten ze naar toe? Terug naar Syrië? Of naar Marokko? En dan? Zijn ze daar welkom?, Moeten we banger zijn van hen dan van de verborgen Hans Van Temsensen hier in Vlaanderen of de ongekende Breiviksen? Hebben ex-Syriëstijders straf of eerder hulp nodig als ze terugkeren? Waar ligt de grens tussen vrijheidsstrijd en terrorisme? Waar trek je de grens tussen terreur en oorlog? Wie bepaalt wat vrijheidsstrijd, terrorisme of oorlog is? In hoeverre heeft discriminatie te maken met het vertrek van kandidaat Syriëstirjders? Wat met de families van jongeren die vertrekken, en al dan niet levend en wel weer terug keren? Hoeveel steun mogen deze families verwachten van onze maatschappij? Of krijgen ze enkel verwijten te horen? Wist u dat er ouders zijn die op de deurmat slapen om te vermijden dat hun zoon/dochter zou vertrekken? Hoe voelen moslims en vooral moslim jongeren zich bij zoveel negatieve berichtgeving over hun geloof? Gaat het trouwens om geloof? Voelen moslims in ons land de hete adem van het racisme en extreem rechtse partijen nog meer in hun nek dan vroeger? Is er een verandering in de perceptie van de autochtone Belgen t.o. islam in het algemeen? Of…in hoeverre importeren de terroristen van IS ook hier tweedracht tussen de verschillende gemeenschappen. Hoe moet het verder met onze multiculturele samenleving – waar we al niet te trots moesten op zijn vooraleer IS explosief en wreed van zich liet horen? Zien de jongeren in uw klas manieren om tot een positieve dialoog te komen, tussen de verschillende gemeenschappen in ons land? Vraag over JIHADI’s: o Welke wereld willen ze achter zich laten? Kunnen de leerlingen die wereld benoemen? Omschrijven? Definiëren? o Welke wereld willen ze realiseren? Kunnen de leerlingen die wereld benoemen? Omschrijven? Definiëren?
14
6. Interessante links:
Moslimgeleerden schrijven fatwa-brief tegen ISIS: http://www.nieuwemoskee.nl/2014/09/moslimgeleerden-schrijvenfatwa-brief-tegen-isis/
Wat denken moslimjongeren zelf over radicalisering? http://deredactie.be/cm/vrtnieuws/binnenland/1.2075449 Een poging om misschien één en ander te begrijpen… http://www.mo.be/opiniemo/hebben-we-syri-strijders-al-proberen-te-begrijpen Hoe reëel is de dreiging van IS voor Europa: professor Coolsaet aan het woord. http://www.knack.be/nieuws/belgie/de-jihad-als-lifestyle-wat-drijft-desyriestrijder/article-opinion-537521.html Hoe zinvol zou het zijn een erkenning van het kalifaat te overwegen? http://www.demorgen.be/buitenland/-we-moeten-een-erkenning-van-het-kalifaatoverwegen-a2227015/ Over Assad: http://nl.wikipedia.org/wiki/Bashar_al-Assad
15
