BrailleStudio-doe-dag Instructies en opdrachten
01. Starten met een nieuwe leerling Iedere leerling krijgt zijn eigen brp bestand. Daarin worden alle vorderingen opgeslagen. Voor een nieuwe leerling open je de gewenste braillemodule, bijvoorbeeld mpop.brp voor aanvankelijk braille via de optie 'Open' in de menubalk optie Bestand (Ctrl+O). Daarna ga je opnieuw naar de menubalk optie Bestand, optie 'Opslaan als...' en geef je het bestand de naam van de leerling. Bij de optie 'Student' in de activiteiten lijst kunnen de gegevens van de leerling worden geregistreerd. Zie volgende afbeelding.
2
02. Sneltoetsen BrailleStudio De volgende toetsenbord sneltoetsen kunnen in de BrailleStudio worden gebruikt: F1
Herhalen instructie
F2
Herhalen woord: kan zowel auditief als tactiel zijn of het benoemen van de toetsen van de letters
F4
Tonen aantal beloningen
F5
Voorlezen tekst brailleleesregel
F7
Tonen rapport
F9
Starten oefening
Esc
Stoppen oefening
Pijl rechts
ja/waar
Pijl links
nee/niet waar
De volgende toetsen kunnen op de leesregel worden gebruikt: Duimtoets geheel rechts;
Start activiteiten of 'ja'
Duimtoets geheel links;
'nee'
Duimtoets tweede van links;
stop spraak
3
03. Braille en spraak instellen 3.1. Virtual Braille Display De BrailleStudio maakt gebruik van de SAM van Dolphin om braille en spraak aan te sturen. De BrailleStudio heeft een braille monitor die op het scherm laat zien wat er op de leesregel gebeurt. Daarom is het niet mogelijk ook de Virutal Braille Display in de SAM te gebruiken, deze moet uitgeschakeld zijn om problemen te voorkomen!
3.2 Braille en spraak testen Om te kunnen zien of de BrailleStudio een brailleleesregel en een spraak synthesizer heeft gekoppeld, kun je de SAMstatus laten weergeven. Ga hiervoor naar menubalk > Instellingen > SAM.
De gekoppelde brailleleesregel en spraak synthesizer, de SAM-status verschijnt onderin het scherm. Zie onderstaande afbeelding.
De brailleleesregel en de spraaksynthesizer zijn ook te testen en wel door knoppen 'Braille' en 'Speak' van de SAM-status te activeren. Zie volgende afbeelding.
4
Bij een correct gekoppelde brailleleesregel zullen de woorden Bartiméus en BrailleStudio afwisselend op de leesregel worden getoond als de knop 'Braille' herhaalde malen wordt geactiveerd.
Bij een correct gekoppelde spraaksynthesizer zullen de woorden Bartiméus BrailleStudio te horen zijn als de knop 'Speak' wordt geactiveerd. Hiermee kun je tevens controleren of het volume van de spraak en de ingestelde stem van de synthesizer goed zijn.
Indien braille en/of de spraak niet correct functioneren, kunnen de volgende zaken worden ondernomen: 1.
Is de brailleleesregel gekoppeld aan de computer en ingeschakeld? USB Kabel en aan/uit schakelaar controleren.
2.
Is de brailleleesregel herkend door de computer? Als de computer een USB apparaat koppelt is dit te horen aan een signaal. Dit gebeurt al voordat de BrailleStudio is opgestart. Door de brailleleesregel (opnieuw) aan te zetten kun je controleren of deze wordt gekoppeld aan de pc.
3.
Is de brailleleesregel en de spraaksynthesizer herkend door de SAM? Door de knop SAM in de SAM-status te activeren komt de SAM met een overzicht van de gekoppelde apparaten. Controleer de taakbalk als deze niet zichtbaar wordt! Zie onderstaande afbeelding.
Met het aanvink vakje aan de voorzijde kies je voor het gebruiken van een bepaalde brailleleesregel of spraaksynthesizer.
Met het cijfer 1 aan de achterzijde wordt aangegeven welke brailleleesregel of spraaksynthesizer gekoppeld is aan de SAM.
Als de gewenste brailleleesregel of spraaksynthesizer niet gekozen is kun je dat alsnog doen. Daarna zal de BrailleStudio opnieuw moeten worden gestart. Als de gewenste brailleleesregel of spraaksynthesizer wel is gekozen maar niet door de SAM is gekoppeld kun je twee dingen proberen en wel de SAM en de BrailleStudio afsluiten en opnieuw starten, of de SAM laten zoeken naar aangesloten apparaten met de knop 'Eenheden nu zoeken...'.
5
3.3 Braille-invoer Om gebruik te kunnen maken van braille-invoer op het computertoetsenbord moet de optie 'BrailleInput' in het menu instellingen zijn ingeschakeld. Bij het gebruik van een brailleleesregel met braille-invoer moet deze optie zijn uitgeschakeld.
3.4 Fonetische spraak-uitvoer Een aantal activiteiten is gebaseerd op de fonetische uitspraak van de letters. Hiervoor is ook een instelling in de menu optie 'Instellingen'.
6
04. Type venster
Om een leerling op elk moment een letter, woord of zinnetje te kunnen laten lezen op de brailleleesregel is er linksonder een type venster. De getypte letters, woorden of zinnetjes worden ook in de braillemonitor boven in het venter getoond. Werkwijze: Plaats de cursor in het typevenster en type de gewenste tekst.
05. Update BrailleStudio Er zijn regelmatig nieuwere versies van de BrailleStudio met verbeteringen of nieuwe mogelijkheden. Updates worden beschikbaar gesteld via het internet. Voor het updaten heb je wel een internetverbinding zonder beperkingen nodig. Om het update-proces te starten ga je naar de menubalk > Help > Update. Daarna volgen nog een paar bevestigingen en tenslotte een venster (zie afbeelding) met de laatste versie van de BrailleStudio en bijbehorende bestanden op datum. Als een update nodig en gewenst is kun je het updaten starten.
7
Opdrachten A1. Oefening woord tas BRAILLESTUDIO 1.
Open linksboven de map ‘Open’.
2.
Klik dubbel op het bestand mpop.brp
3.
Klik dubbel op tas: Les tas wordt zichtbaar.
4.
Klik dubbel op les tas. De oefeningen worden zichtbaar.
5.
Selecteer oefening 2: woord tas.
6.
Klik op ‘Run’ (of F9) en luister naar de instructie.
7.
Begin de oefening.
8.
Je hebt de instructie niet goed begrepen, luister opnieuw naar de instructie met F1.
9.
Ga verder met de oefening.
10.
Wat gebeurt er aan het einde van de oefening?
11.
Klik dubbel op les tas.
12.
Klik op dubbel op tas.
A2. Oefening flitswoorden BRAILLESTUDIO
8
1.
Open linksboven de map ‘Open’.
2.
klik dubbel op het bestand mpop.brp
3.
Klik dubbel op deeg: Les deeg wordt zichtbaar.
4.
Klik dubbel op les deeg. De oefeningen worden zichtbaar.
5.
Selecteer oefening 22 flitswoorden.
6.
Kies in de menubalk
7.
Klik op ‘Run’ (of F9) en luister naar de instructie.
8.
Begin de oefening.
9.
Je hebt de instructie niet goed begrepen, luister opnieuw naar de instructie met F1.
instellingen
stel de flitstijd in op één seconde.
10.
Oh ja, halverwege weet je het weer. Onderbreek de instructie met de 2e linker duimtoets.
11.
Ga verder met de oefening.
12.
Druk na een nieuw woord op F2: wat gebeurt er?
13.
Ga verder met de oefening.
14.
Brailleer een fout in een woord. Welke feedback krijg je nu?
15.
Wat gebeurt er aan het einde van de oefening?
16.
Klik dubbel op les deeg.
17.
Klik dubbel op deeg.
A3. Oefening auditieve synthese BRAILLESTUDIO 1.
Klik dubbel op muur: Les muur wordt zichtbaar.
2.
Klik dubbel op les muur. De oefeningen worden zichtbaar.
3.
Selecteer oefening 9: auditieve synthese.
4.
Kies in de menubalk
5.
Klik op ‘run’ (of F9) en luister naar de instructie.
6.
Begin de oefening.
7.
Na 3 woorden vind je de stem niet meer zo mooi. Kies inde menubalk
instellingen
controleer of ‘fonetisch’ is aangevinkt.
instellingen
kies bij de
2e fonetisch Geeske of Thessa. 8.
Ga verder met de oefening.
9.
je hebt de letters niet goed gehoord: druk op F2.
10.
Ga verder met de oefening.
11.
Maak een fout. Welke feedback krijg je?
12.
Wat gebeurt er aan het einde van de oefening?
A4. Oefening klank eur BRAILLESTUDIO 1.
Klik dubbel op oor-eur-eer: Les oor-eur-eer wordt zichtbaar.
2.
Klik dubbel op les oor-eur-eer. De oefeningen worden zichtbaar.
3.
Selecteer oefening 10: klank eur.
4.
Klik op ‘Run’ (of F9) en luister naar de instructie.
5.
Begin de oefening.
6.
Je hebt de instructie niet goed begrepen, luister opnieuw naar de instructie met F1.
7.
Ga verder met de oefening.
8.
De bel gaat, het is pauze. Stop de oefening met escape of klik op stop.
9
A5. Oefening memory BRAILLESTUDIO 1.
Klik dubbel op haar: Les haar wordt zichtbaar.
2.
Klik dubbel op les haar. De oefeningen worden zichtbaar.
3.
Selecteer oefening 15: memory.
4.
Klik op ‘Run’ (of F9) en luister naar de instructie.
5.
Begin de oefening.
6.
Je bent benieuwd hoeveel beloningen je hebt. Druk op F4.
7.
Wat gebeurt er aan het einde van de oefening?
R6. Oefening de afwijkende letter zoeken BRAILLESTUDIO 1.
Open linksboven de map ‘Open’.
2.
klik dubbel op het bestand revalidatie.brp
3.
Klik dubbel op voorbereidend: Les voorbereidend wordt zichtbaar.
4.
Klik dubbel op les voorbereidend. De oefeningen worden zichtbaar.
5.
Selecteer oefening 1:de afwijkende letter zoeken.
6.
Klik op ‘Run’ (of F9) en luister naar de instructie.
7.
Begin de oefening.
8.
Je hebt de instructie niet goed begrepen, luister opnieuw naar de instructie met F1.
9.
Oh ja, halverwege weet je het weer. Onderbreek de instructie met de 2e linker duimtoets.
10.
10
Ga verder met de oefening.
R7. Oefening tactiele discriminatie BRAILLESTUDIO 1.
Klik dubbel op cgop: Les cgop wordt zichtbaar.
2.
Klik dubbel op les cgop. De oefeningen worden zichtbaar.
3.
Selecteer oefening 3: tactiele discriminatie zoeken.
4.
Klik op ‘Run’ (of F9) en luister naar de instructie.
5.
Begin de oefening.
6.
Wat gebeurt er met de gevonden letters?
7.
Wat gebeurt er als je de cursor in de eerste letter zet?
8.
Je weet niet meer zo goed welke letters dit zijn. Druk op F5
9.
Ga verder met de oefening.
R8. Oefening tactiel herkennen letter BRAILLESTUDIO 1.
Klik dubbel op hsnw: Les hsnw wordt zichtbaar.
2.
Klik dubbel op les hsnw. De oefeningen worden zichtbaar.
3.
Selecteer oefening 8: tactiel herkennen letter s zoeken.
4.
Klik op ‘Run’ (of F9) en luister naar de instructie.
5.
Begin de oefening.
6.
Maak een fout. Welke feedback krijg je?
7.
Ga verder met de oefening.
11
12
