Bouwen aan een creatieve samenleving
Jaarverslag 2015 Topteam Creatieve Industrie & Dutch Creative Council
Inhoud 4
Bouwen aan een creatieve samenleving
6
De creatieve industrie in ‘t kort
11
Wat hebben we gedaan in 2015?
15
Werkgroep kennis en innovatie
18
Werkgroep internationalisering
22
Werkgroep talentontwikkeling
25
Werkgroep waarde van creatie / communicatie
28
Werkgroep financiering
30
Adviezen
33
Overige activiteiten ter versterking van de creatieve industrie
35
Leden
36
Colofon
Bouwen aan een creatieve samenleving Dit is het eerste jaarverslag van het Topteam Creatieve Industrie en de Dutch Creative Council, een raad die gevraagd en ongevraagd advies geeft aan alle stakeholders binnen de creatieve industrie. Terug naar de door het Topteam gedefinieerde ambitie: ‘Nederland in 2020 als de meest creatieve economie van Europa.’ Om deze ambitie te verwezenlijken zijn er de afgelopen jaren door de creatieve industrie, onder aanvoering van het Topteam meerdere strategische agenda’s opgesteld. 4
Doelen zijn het stimuleren van kennis en innovatie, human capital, internationalisering van de sector en ‘crossovers’ tussen creatieve sectoren onderling en andere sectoren van onze economie. In de afgelopen 5 jaar zijn hiermee grote stappen gezet: de creatieve industrie wordt steeds breder erkend als bron voor innovatie, welvaart en welzijn.
Dit beknopte overzicht geeft inzicht in de behaalde resultaten: zo heeft de creatieve industrie haar kennis- en innovatieagenda vernieuwd en een nieuw innovatiecontract getekend met creatieve bedrijven, kennis instellingen en de overheid. Het internationaliseringsprogramma met Duitsland als focusland is gestart. Creatieve opleidingen besteden steeds meer aandacht aan ondernemerschap en cross overs. Daarnaast hebben Topteam en Council leden meerdere opiniestukken en ingezonden brieven in de krant en aan de Tweede Kamer geschreven. Het is natuurlijk nooit klaar. Het Topteam en de Council zetten komend jaar in op het verder versterken van de economische en maatschappelijke impact van de creatieve industrie. Speerpunten zijn de lancering van het ‘Tweede Creatief Manifest 2016’ voor politieke partijen, het verbeteren van de samenwerking binnen creatieve industrie en de crossovers met andere sectoren, het versterken van het draagvlak en de uitvoeringskracht voor de opgestelde agenda’s met extra focus op innovatieve oplossingen voor urgente maatschappelijke uitdagingen. De
Barbera Wolfensberger Boegbeeld Topteam Creatieve Industrie
creatieve industrie positioneert zich als kwartiermaker van vernieuwing. In dit eerste beknopte jaarverslag treft u de activiteiten van het Topteam en de Dutch Creative Council in 2015. Hiermee leggen wij verantwoording af aan geïnteresseerde partijen binnen en buiten de creatieve sector. Voor Topteam en Council alle reden om in 2016 te blijven werken aan ons gezamenlijke doel: een creatieve, inclusieve, welvarende en duurzame samenleving voor alle inwoners, bedrijven, instellingen en overheden in Nederland en daarbuiten.
‘Nederland in 2020 als de meest creatieve economie van Europa’
Jeroen van Erp Voorzitter Dutch Creative Council
5
De creatieve industrie in ‘t kort De creatieve industrie is één van de snelst groeiende en meest impactrijke sectoren in Nederland. In 2011 benoemde het Kabinet de creatieve industrie als één van de negen topsectoren om Nederland innovatiever en concurrerender te maken. Bedrijven, wetenschap en overheid investeren samen gericht in de versterking van de sector.
6
De kracht van de sector zit in het vermogen om te innoveren en waarde te creëren: creatieve bedrijven ontwikkelen vernieuwende ideeën, producten, diensten, systemen, strategieën en werkwijzen. Creatieve bedrijven zijn in staat om complexe vraagstukken en maat schappelijke uitdagingen op manieren te bekijken, waar anderen nog niet aan hadden gedacht. Hierdoor dragen creatieve ondernemers bij aan hoogwaardige innovatie van spraakmakende en gewilde producten en diensten.
Creatieve industrie in cijfers
Creatieve Industrie, 2013 Toegevoegde waarde Aantal werkenden (fte) Uitvoer R&D-uitgaven Investeringen
Miljoen euro 10.535 179.000 727 76 254
Aandeel in NL (%) 1,80 2,56 0,2 1,1 0,54
Cijfers creatieve industrie, CBS, monitor Bedrijvenbeleid 2015
Landschap De introductie van de term creatieve industrie heeft veel losgemaakt in de sector. Het aanwijzen van de creatieve industrie als topsector in 2011 heeft geleid tot de oprichting van het Topteam Creatieve Industrie. Het Topteam fungeert als aanjager van samenwerking tussen bedrijfsleven, kennisinstellingen en overheid. Bovendien is de sector zich beter gaan organiseren. Voorbeelden hiervan zijn de oprichting van de adviesraad Dutch Creative Council, de koepel van brancheverenigingen Federatie Dutch Creative Industries en het Topconsortium voor Kennis en Innovatie CLICKNL. Ongeveer gelijktijdig is uit een fusie van verschillende publieke cultuurfondsen het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie gevormd en uit een fusie van drie culturele sectorinstituten Het Nieuwe Instituut. Met deze ontwikkelingen heeft de creatieve industrie zich als sector op de kaart gezet.
‘De kracht van de sector zit in het vermogen om te innoveren en waarde te creëren’ 7
8
9
Het creatieve ‘landschap’: een netwerk van netwerken
Topteam Creatieve Industrie
Werkgroepen
Voor iedere topsector is een topteam samengesteld. Dit team bestaat uit onder meer een wetenschapper, een topambtenaar, een innovatieve mkb’er en een boegbeeld uit de sector. Het boegbeeld is de trekker van het topteam en aanspreekpunt voor de uitvoering van de actieagenda.
De Council had in 2015 een aantal werkgroepen. Werkgroepen zijn (tijdelijke) samenwerkingsverbanden van Council deelnemers – aangevuld met experts uit het veld. De Council kende in 2015 de volgende werkgroepen:
Dutch Creative Council De Dutch Creative Council is de onafhankelijke strategische adviesraad van en voor de creatieve industrie. De Council beoogt de creatieve industrie als topsector te stimuleren en ontwikkelen tot nationaal en internationaal toonaangevende sector.
• Kennis en innovatie • Talentontwikkeling en ondernemerschap • Waarde van creatie en communicatie • Internationalisering • Financiering
Wat hebben we gedaan in 2015? Ambitie: De Topsector Creatieve Industrie wil dat Nederland in 2020 de meest creatieve economie van Europa is. Dat wil de sector bereiken door kennis, creativiteit en ondernemerschap met elkaar te verbinden. Ook zet de sector via zogenoemde crossovers met andere topsectoren in op een beter benutten van de innovatiekracht en flexibiliteit van de creatieve industrie.
Rol Council
10
De Council is in 2012 opgericht op initiatief van het Topteam Creatieve Industrie. Zij gaf daarmee vorm aan een wens van bedrijven, brancheen vakorganisaties uit de creatieve industrie om een eigen strategisch adviesorgaan te hebben. Vóór de oprichting van de Council was er niemand die – vanuit de volle breedte van de sector – kon sparren tussen de partijen in de ‘gouden driehoek’: bedrijven, kennisinstellingen en overheid. Mede hierdoor liep de creatieve industrie kansen mis voor financiering van innovatieve projecten, om wetenschappelijk en toegepast onderzoek te doen, om ondersteuning te krijgen voor grotere samenwerkingsprojecten aan te gaan, om te laten zien waar de industrie voor anderen van betekenis kan zijn en voor ondersteuning bij gedeelde internationaliseringstrategieën. De Council is tevens een aanspreekpunt en gesprekspartner voor de andere economische (top)sectoren en de overheid.
11
Delegatie Tweede Kamer brengt werkbezoek aan de creatieve industrie
Overleg en samenwerking met de Federatie Dutch Creative Industries
Het Topteam heeft op reguliere basis Een delegatie van Kamerleden uit de overleg met de Federatie Dutch vaste Kamercommissies Economische Creative Industries over de kennis Zaken en OCW uit de Tweede Kamer en innovatie, human capital en bracht op 19 oktober een werkbezoek internationaliseringsagenda voor aan de topsector creatieve industrie. de creatieve industrie. De Federatie Het werkbezoek vond plaats tijdens wordt bovendien voorzitter van het Dutch Design Week in Eindhoven, internationaliseringsoverleg en speelt Noord-Europa’s grootste festival voor een belangrijke rol bij de organisatie creativiteit en design. Centraal stond van de strategische beurzen in het de ambitie om ‘Nederland de meest kader van het Duitsland programma creatieve economie van Europa en bestaat uit 8 creatieve beroeps te maken’. Doel was om kennis en brancheorganisaties (BNA, te maken met de Kamerleden. In BNO, BNI, DGA, MODINT, VEA, februari 2016 was de overhandiging FotografenFederatie, DDA). Ook van het Creatief Manifest 2016 in voor de andere agenda’s is de Nieuwspoort het vervolg hierop. samenwerking gezocht met de relevante partijen in het creatieve beroepsveld.
12
Bezoek tweede Kamerdelegatie aan de Dutch Design Week, Derde van links Jacques Monasch (PvdA). Niet op de foto Agnes Mulder (CDA), Michiel van Veen (VVD), Rudmer Heerema (VVD)
De Council in de media Gedurende het hele jaar hebben meerdere leden van de Council opiniestukken geschreven in onder andere het Financieele Dagblad en Adformatie. Victor Knaap riep met als kop ‘Dutch Creativity United’ de creatieve industrie op om nog beter samen te werken. Het artikel de ‘Staat moet ICT niet alleen steunen, maar ook omarmen’ was een oproep aan de overheid om bij hun aanstedingen van ICT projecten de creatieve industrie actief te betrekken. Hiermee is de opinie van de creatieve industrie nadrukkelijker gecommuniceerd.
‘Optredens’ individuele Council leden
Samenwerking binnen het ‘creatieve landschap’
De leden van de Council hebben gedurende het hele jaar deel genomen aan meerdere evenementen en gesprekken met partijen in de omgeving van de creatieve industrie, zoals kennisinstellingen, opdrachtgevers, brancheorganisaties en overheden. Voorbeelden zijn optredens bij bijeenkomsten van andere topsectoren zoals high tech systemen, agrofood, health, water en energie in het kader van het Crossover programma van het kennis- en innovatienetwerk van de creatieve industrie CLICKNL. Dit is belangrijk om andere sectoren te tonen wat zij kunnen hebben aan het tijdig betrekken van de creatieve industrie.
Samenwerking binnen de creatieve industrie heeft schaalvoordelen ten opzichte van vertegenwoordiging alleen op het niveau van de creatieve subsectoren. Een gezamenlijke visie en een goede organisatiegraad en samenwerking binnen de sector en met andere (top)sectoren helpt om als sector een serieuze partner te blijven. Daarom is in 2015 uitvoerig gesproken met belangrijke spelers in het creatieve landschap, zoals het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie, Het Nieuwe Instituut, het kennis en innovatienetwerk CLICKNL en de Federatie Dutch Creative Industries. Topteam en Council willen mét deze spelers de samenwerking binnen de creatieve industrie verder versterken.
13
Beleidsbrief aan de Tweede Kamer: creatieve industrie in beeld Minister Bussemaker van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en minister Kamp van Economische Zaken ondersteunen en stimuleren de creatieve industrie, vanuit het cultuurbeleid, het topsectorenbeleid en het generieke bedrijvenbeleid. In de brief die de ministers eind 2015 aan de Tweede Kamer hebben gestuurd, geven zij een kabinetsreactie op het gezamenlijke advies ‘De waarde van creativiteit’ van de Raad voor Cultuur en de Adviesraad voor Wetenschap, Technologie en Innovatie. De Council heeft bijgedragen aan dit advies en de Kabinetsreactie, zoals die is terug te vinden op creatieveindustrieinbeeld.nl.
14
‘Creativiteit is essentieel voor een welvarende, duurzame en innovatieve samenleving’
Werkgroep kennis en innovatie Ambitie: Relevante wetenschappelijke inzichten weten vanzelfsprekend hun weg weten te vinden naar de creatieve industrie, en de sector zelf weet op zijn beurt de onderzoeks- en kennisagenda voortdurend te voeden en inspireren. Focus ligt op het oplossen van de grand societal challenges van de Europese Unie en het versterken van het innovatieen concurrentievermogen van de creatieve industrie zelf en de Nederlandse economie.
15
Best practices: Crossover Works
16
Kansrijke crossovers met andere (top)sectoren
De Kennis en Innovatieagenda 20162019 voor de creatieve industrie door CLICKNL vormt de basis waarmee de komende jaren innovatie en nieuwe diensten en producten kunnen worden gestimuleerd en ontwikkeld. De Creative Council adviseert in te zetten op het actief betrekken van het creatieve mkb bij korte, middellange en lange termijn onderzoek. Dit kan via ‘fieldlabs’ en andersoortige werkvormen die goed aansluiten bij de karakteristieken van het creatieve mkb. De kennis en innovatieagenda vindt u hier: http://www.clicknl.nl/research-eninnovatieagenda/.
In samenwerking met andere topsectoren zijn er door CLICKNL meerdere cross-over programma’s ontwikkeld en uitgevoerd. Deze samenwerkingprogramma’s bundelen de krachten van verschillende sectoren om maatschappelijke uitdagingen aan te gaan en innovatie te stimuleren. Voor de periode 2016-2019 gaat het in ieder geval om vier programma’s: Create Health / Create Energy Smart Industry / High Tech Smart Retail / De Nieuwe Winkelstraat. Er zijn 4 CLICKNL cross-over programma’s. Meer informatie vindt u hier: http://www.clicknl.nl/crossovers/
17 Als dokter en designer samenwerken We vergrijzen, de verzorgingsstaat brokkelt af, het geld raakt op. Hoog tijd voor slimme Hoofdstuk oplossingen waardoor zorg leveren straks
nog ‘te doen’ is en waardoor hulpbehoevenden minder afhankelijk worden van dure consulten en behandelingen. Die oplossingen komen vaak uit onverwachte hoek. Uit de creatieve industrie bijvoorbeeld: ontwerpers werken steeds vaker samen met zorgverleners, wetenschappers en techneuten. In dit boekje vind je tot wat voor waardevolle en hartver-
Kennis en innovatieagenda
warmende producten en diensten dat kan leiden.¶
CReatieve indUstRie 2016-2019
CROSSOVER WORKS #4 INNOVEREN IN DE ZORG MET DE CREATIEVE INDUSTRIE
Publicatie kennis en innovatieagenda 2016-2019
‘De serie Crossover Works toont inspirerende oplossingen ontwikkeld samen met de creatieve industrie’
WORKS
CLICKNL: focus op maatschappelijke uitdagingen
De serie Crossover Works toont inspirerende oplossingen ontwikkeld samen met de creatieve industrie. Het eerste exemplaar van de publicatie Crossover Works#4 is dinsdag 17 november aangeboden aan minister Edith Schippers (VWS) op de medische vakbeurs MEDICA in Düsseldorf. Denk aan een game om angsten te bedwingen, een Muziekbank die ouderen met dementie in beweging houdt en een 3D-geprinte schedelprothese. De samenwerking van ontwerpers met spelers in de zorgsector leidt tot verrassende innovaties. Alle publicaties zijn online beschikbaar: http://www.clicknl.nl/publicaties
#4
innoveren in de zorg met de creatieve industrie
Tot stand gekomen in samenwerking met Ministeries van Economische Zaken en van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, NWO, TNO en vastgesteld door het TKI CLICKNL Bestuur, 28 mei 2015
Publicatie kennis en innovatieagenda 2016-2019
Crossover Works #4 : innoveren in de zorg met de creatieve industrie
erkgroep W internationalisering Ambitie: Nederlandse Creatieve bedrijven zien het buitenland als een vanzelfsprekende en aantrekkelijke afzetmarkt en zijn in staat succesvol te concurreren op kansrijke buitenlandse markten. Buitenlandse creatieve bedrijven zien Nederland als een aantrekkelijke vestigingsplaats.
Bezoek Koninklijk paar aan de creatieve industrie in Hamburg
18
Start internationaliserings programma Duitsland
Creatieve kansen na bezoek Koningspaar Hamburg
De creatieve industrie richt in 2015 en 2016 de focus op Duitsland. In 2015 zijn er al meerdere succesvolle activiteiten geweest. Ook voor 2016 staat veel op het programma. Bij drie internationale events is Nederland gastland. Creatieve ondernemers uit de subsectoren mode, gaming, reclame, design, digital, muziek, film, fotografie en architectuur bundelen de krachten en presenteren zich gezamenlijk in Duitsland.
Koning Willem-Alexander en Koningin Máxima bezochten de Duitse deelstaten Sleeswijk-Holstein en Hamburg. De Nederlandse Creatieve Industrie toonde in Hamburg de meest inventieve oplossingen voor huidige stedelijke vraagstukken en laat zien wat zij op het gebouw van innovatieve podiumtechnologie te bieden heeft. Hiermee werd een belangrijke start gemaakt met het tweejarige internationaliseringsprogramma gericht op Duitsland.
19
Internationale betrekkingen De werkgroep internationalisering heeft gezorgd voor een betere afstemming tussen alle betrokken partijen ten aanzien van internationalisering. Hierdoor weten partijen elkaar beter te vinden en is de collectieve slagkracht vergroot.
‘Creative Holland: bring in the Dutch’
Daarnaast zijn diverse verzoeken van ambassades opgepakt en heeft Désiree Majoor een presentatie gegeven over het topsectoren en creatieve industriebeleid tijdens een Nederland-Chili Conferentie en de ontvangst van een grote overheidsdelegatie uit Singapore. Jeroen van Erp heeft een aantal presentaties over de creatieve industrie gehouden tijdens de terugkomdagen van medewerkers van ambassades. Hiermee is de bekendheid met de creatieve industrie bij van het buitenlandse postennetwerk vergroot.
Creative Holland: ‘Bring in the Dutch’
20
21 Deelname aan DMEXCO, Keulen Ruim 45 Nederlandse bedrijven presenteerden zich dit jaar op het Holland Paviljoen tijdens de DMexco in Keulen. De beurs, die op 16 en 17 september plaatsvond werd eerder door de topsector Creatieve Industrie gekozen als strategische beurs. Onder de noemer ‘Creative Holland’ werd het beste van de Nederlandse digitale, gaming, communicatie en media industrie gepresenteerd.
Deelname aan de MEDICA, Düsseldorf De eerste collectieve presentatie van de Nederlandse creatieve industrie op de medische vakbeurs MEDICA in Düsseldorf was een groot succes. MEDICA is met een kleine 5.000 exposanten en 150.000 bezoekers de grootste medische vakbeurs buiten de VS. In het opvallend vormgegeven Creative Holland paviljoen konden bezoekers, waaronder Minister Schippers van VWS, kennis maken met creatieve zorginnovaties.
Minister Schippers (VWS) op de Medica
Werkgroep Talentontwikkeling Ambitie: Een ondernemende en verbindende leercultuur waarbinnen het onderwijsveld en het bedrijfsleven gezamenlijk optrekken om de creatieve beroepsbevolking van 2020 op te leiden en deze toekomstgericht door te ontwikkelen. Daarbij ligt de nadruk op het ontwikkelen van creatief vermogen in combinatie met ondernemerschap en onderzoekend vermogen in de hele onderwijsketen en op een levenlang leren.
Brief aan Tweede Kamer: ‘Belang praktijkdocenten voor de creatieve industrie’ De Creative Council en de Federatie Creatieve Industrie hebben in een brief aan Tweede Kamerleden erop gewezen dat door de strekking van de motie en de interpretatie van de gezagsverhouding tussen onderwijsinstelling en praktijkdocent en de arbeidsrechtelijke gevolgen daarvan een contigent
praktijkdocenten verloren dreigt te gaan waaraan wij in de creatieve industrie en bij creatieve kennisinstellingen erg hechten. Daarom vroeg de Council de politieke partijen deze groep docenten kwalitatief hoogwaardig, uitdagend creatief onderwijs en de aansluiting onderwijs-arbeidsmarkt centraal te stellen in plaats van het soort arbeidsrelatie.
22
23
Brief aan de Vaste Tweede Kamer Commissie voor OCW
Werkgroep waarde van creatie / communicatie
Opinie in het FD en op BNR: ‘Flexibiliteit in creatieve industrie noodzaak’
24
Minister Asscher van Sociale Zaken en Werkgelegenheid wil met zijn nieuwe Wet Werk en Zekerheid meer vaste banen creëren. In het opiniestuk ‘Flexibiliteit in creatieve industrie noodzaak’ riepen Jeroen van Erp en Harry Starren op de nieuwe arbeidsmarktwetgeving beter toe te snijden op de dynamiek van innovatieve sectoren met veel kleine bedrijven en zelfstandigen, zoals de creatieve industrie. Het stuk werd geplaatst in het Financieele Dagblad en was onderwerp van gesprek met Jeroen van Erp en Harry Starren tijdens BNR ZZP café.
Publicatie talent voor de creatieve economie In de publicatie van onderzoekers Paul Rutten, Anne Mieke Eggenkamp (lid Council), Danielle Arets, Marieke Rietbergen en Walter Amerika staat de vraag centraal: ‘Hoe kun je talent verbinden aan de creatieve economie? Het onderzoek gaat in op hoe HBO-instellingen hun studenten kunnen voorbereiden op een goede professionele aansluiting op de creatieve economie.
Eind 2015 heeft de Council samen met de Federatie Creatieve Industrie een tweede Creatief Manifest opgesteld voor de programmacommissies van de politieke partijen in aanloop naar nieuwe Tweede Kamer verkiezingen, waarin kennis en innovatie, opschaling en internationalisering en talentontwikkeling en ondernemerschap de voornaamste speerpunten zijn. Dit Manifest is begin 2016 overhandigd aan leden van de Tweede Kamer.
Acht tips voor een succesvolle Creatieve Broedplaats
25
In deze eerste publicatie worden tips gegeven en de belangrijkste ondersteunende functies van broedplaatsen op een rij gezet. Creatieve broedplaatsen nemen een steeds belangrijkere positie in binnen de creatieve industrie. Uit verschillende onderzoeken blijkt dat creatieve ZZP’ers en MKB-bedrijven het meest productief zijn in ‘colocated’ netwerken, waarbinnen risico’s, kennis en vaardigheden kunnen worden gedeeld en nieuwe business contacten worden gelegd.
Opinie ‘Flexibiliteit in de creatieve industrie noodzaak’ in het FD
Creatief Manifest 2016
Bijdrage aan Topsectoren 2025 en MKB overleg
Overhandiging Creatief Manifest 2016 aan Tweede Kamerleden in Nieuwspoort. V.l.n.r. Agnes Mulder (CDA), Jeroen van Erp (voorzitter Dutch Creative Council), Jacques Monasch (PvdA), Michiel van Veen (VVD), Tanja Jadnanansing (PvdA), Harry Starren (voorzitter Federatie Dutch Creative Industries), Barbera Wolfensberger (boegbeeld Topteam Creatieve Industrie).
26
Samenwerking grote creatieve events
Interviewreeks over de ‘Waarde van Creatie’
Op uitnodiging van de Council kwamen op donderdag 10 december 2015 de directeuren van diverse grote creatieve evenementen bij elkaar om informeel met elkaar te bespreken of er winst te behalen valt door onder linge afstemming en samenwerking. Centrale vraag daarbij was hoe grote creatieve evenementen in Nederland elkaar kunnen versterken. Gemeenschappelijke speerpunten bleken vooral de platformfunctie, talentontwikkeling, vernieuwing, internationalisering en promotie. Het is de intentie van de aanwezige directeuren dat dit overleg in 2016 een vervolg krijgt.
Om de waarde van creatie goed over het voetlicht te brengen heeft de Council het initiatief genomen een online interviewserie, waarin door verschillende experts de waarde van de creatieve industrie wordt toegelicht. Negen vertegenwoordigers van de creatieve industrie brengen hun wereld onder woorden. Wat is de creatieve industrie? Wat is de waarde van creatie? Wat kan de rest van de maatschappij aan de creatieve industrie hebben? Hiermee onderbouwt de creatieve industrie de waarde van creatie voor de samenleving.
Het Topteam en de Council hebben vanuit de creatieve industrie inbreng geleverd aan VNO-NCW/ MKB Nederland Deze is door VNONCW gebruikt als input voor het Visiedocument Topsectoren 2025. Hierin wordt meer het accent gelegd op maatschappelijke opgaven. ‘Topsectoren 2025’ is begin 2016 aan politieke partijen aangeboden. Ook hebben Topteam en Council deelgenomen aan het MKB topsectoren overleg met het Ministerie van Economische Zaken, waarbij ook alle andere topsectoren aanwezig zijn.
Online interviewserie over de waarde van creatie
27
De negen topsectoren van de Nederlandse economie
Werkgroep financiering Ambitie: Opschaling van creatieve producten en diensten door het verbeteren van toegang tot financiering
28
Publicatie ‘Show me the Money’ De publicatie ‘Show me the Money’ inventariseert de financierings mogelijkheden van de creatieve industrie en presenteert een aantal best practices van creatieve ondernemers die hun plannen gefinancierd wisten te krijgen. De publicatie is tot stand gekomen op initiatief van de Dutch Creative Council, Cultuur+Ondernemen, Cultuur+Financiering, Kennis en Innovatie Coöperatie voor de Creatieve Industrie u.a., de Federatie Dutch Creative Industries en werd mogelijk gemaakt door het Ministerie van Economische Zaken.
Show me the money Toegang tot financiering voor de creatieve industrie
3
Publicatie ‘Show me the money’ – Toegang tot financiering voor de creatieve industrie
‘Creëer incubators voor creatieve starters en snelle groeiers’
29
Adviezen Het Topteam heeft om de twee weken vergaderd. De Council is in 2015 vier keer bij elkaar geweest. Tijdens de vergaderingen zijn diverse onderwerpen besproken, gerelateerd aan de agenda’s voor kennis en innovatie, human capital, internationalisering, crossovers en financiering. De Council heeft korte adviezen opgesteld ten aanzien van de volgende onderwerpen:
30
Het creatieve landschap over 5 jaar • Bouw voort op wat de afgelopen jaren is opgebouwd aan nieuwe netwerken • Blijf focussen op kennis en innovatie, internationalisering, human capital, financiering, crossovers, slimmere regelgeving en maatschappelijke uitdagingen. • Versterk de samenwerking binnen creatieve industrie. Dit levert schaalvoordelen op. • Zorg dat de creatieve industrie een serieuze gesprekspartner van de overheid is • Leg de opgestelde agenda’s dicht bij de sector neer • Laat de uitvoering van elke deelagenda trekken en coördineren door de partij(en) in de creatieve industrie met een natuurlijk eigenaarschap en voldoende kritische massa • Laat daarbij voldoende ruimte voor diversiteit tussen creatieve subsectoren en branches • Onderbouw de waarde van de creatieve industrie in bredere waardeketens De rol van de Creative Council • Geef gevraagd en ongevraagd advies aan relevante partijen voor de creatieve industrie • Adviseer over onderwerpen op het snijvlak van (creatieve) bedrijven – kennisinstellingen – overheid • Help activiteiten te versnellen, maar wees zelf geen uitvoerder • Adviseer ook aangaande uitvoeringskwesties, indien daar aanleiding toe is • Een advies van de Council beoogt een bredere impact dan losse initiatieven • Versterk de samenwerking binnen de creatieve industrie en met andere (topsectoren) • Stel maatschappelijke opgaven meer centraal • Neem een constructieve en samen werkingsgerichte houding aan
Programmering bij onderzoek en innovatie • Vertel opdrachtgevers het verhaal over de ‘Waarde van creatie’ • Help mee het creatieve proces te organiseren • Sla een brug tussen creatieven en hun opdrachtgevers via bijvoorbeeld ‘creativiteitsvouchers’ • Betrek het creatieve MKB en neem opdrachtgevers mee via vraagarticulatie in ‘field labs’ • Helpt het creatieve MKB via bijvoorbeeld innovatiemakelaars de juiste kennis te vinden • Verbind korte-, middellangeen lange termijn onderzoek en experimenten op een slimme manier met de dagelijkse creatieve praktijk (via bestaande modellen) • Bouw de ontwikkelde en bewezen ‘ways of working’ van van het afgeronde eerste wetenschappelijke onder zoeksprogramma voor de creatieve industrie (CRISP) verder uit Cofinanciering bij onderzoek en innovatie • Breng bestaande investeringen in onderzoek (uren / out of pocket) in kaart • Bouw daarop door • Breng de knelpunten voor opschaling in kaart. Pak deze gericht aan • Begin klein. Opschaling kost tijd • Koppel kennis, creativiteit meer aan productie, distributie en verkoop • Denk meer in (inter)nationale waardeketens en de bijdrage van de creatieve industrie daarbinnen • Onderscheid productontwikkeling, praktijk-, toegepast- en fundamenteel onderzoek • Genereer enthousiasme van het creatieve MKB via deelname aan concrete projecten. • Gebruik daarbij zo concreet mogelijke doelen
31
32
Permanente educatie in de creatieve industrie
Financiering van de creatieve industrie
• Bevorder de bewustwording van het belang van permanent (formeel en informeel) leren • Stimuleer medewerkers les te gaan geven op creatieve opleidingen • Gebruik kwalitatief goede evenementen en cursussen om bij te blijven op je vakgebied • Maak leren onderdeel van de creatieve beroepspraktijk via de meester-gezel aanpak • Stimuleer studenten tot meer kwaliteit, uniciteit, eigenheid en eigentijdse vaardigheden • Benoem bekende ‘ambassadeurs’ die het belang van permanente educatie uitdragen • Zet inspirerende best practices van permanente educatie op een rij
• Breng de oorzaken van problemen bij het verkrijgen van financiering in beeld • Help kapitaalverstrekkers de waarde van creatieve concepten goed in te schatten • Biedt kapitaalverstrekkers uitzicht op zekerheden en winst • Blijf als creatieve ondernemers innovatie en creativiteit voorop stellen • Sluit aan bij het Actieplan MKBfinanciering van de overheid • Biedt vooral creatieve bedrijven met groeiambities een helpende hand • Zet de financieringsmogelijkheden van de creatieve industrie op een rij • Zet best practices van creatieve ondernemers op het gebied van financiering op een rij
Overige activiteiten ter versterking van de creatieve industrie Gedurende het hele jaar zijn er initiatieven geweest die creativiteit, innovatie en ondernemerschap met elkaar verbinden. Deze vonden in heel Nederland plaats. De volgende voorbeelden zijn daarom vooral illustratief en niet uitputtend.
33
It takes 4 to tango Het Topteam heeft een ronde gemaakt langs opdrachtgevers van de creatieve industrie (bedrijven als OCE, Unilever, AKZONobel, Schiphol) om het belang van onderzoek samen met de creatieve industrie te benadrukken. Dit heeft in een aantal gevallen geleid tot een vervolgtraject opgepakt vanuit CLICKNL. Design Research & Innovation Festival (DRIVE) CLICKNL heeft in 2015 voor de tweede keer het Design Research Innovation Festival georganiseerd tijdens de Dutch Design Week in Eindhoven. Een tweedaagse evenement waar onderzoekers, bedrijfsleven en overheid samenkwamen en kennis deelden over onderzoek en innovatie in de creatieve industrie. Open House 34
Met hulp van het Ministerie van Economische Zaken bieden partijen vanuit de Dance-evenementen industrie, waaronder ID&T, festivals aan als proeftuin voor innovaties op het terrein van energie, afvalverwerking, crowd-control en ook de vluchtelingenproblematiek. Centre’s of Expertise en Centra voor Innovatief Vakmanschap. In 2015 is er naast de bestaande Centre’s of Expertise in Amsterdam en Utrecht ook een Centre of Expertise gestart in Arnhem bij ArtEz. Ook zijn er nieuwe Centra voor Innovatief Vakmanschap voor de creatieve industrie gehonoreerd door OCW, onder andere in Amsterdam.
Mix&Match bijeenkomsten Kamer van Koophandel De Kamer van Koophandel organiseerde in 2015 maandelijks Mix&Match bijeenkomsten onder andere gericht op de cross-overs met Energie en Health. Ook organiseerde de KvK bijeenkomsten ter voorbereiding van de ‘strategische beurzen’ van de Topsector Creatieve Industrie en een Road to Germany bijeenkomst gericht op do’s en don’ts bij zaken doen in Duitsland. CreativeHolland.com De Federatie Dutch Creative Industries lanceerde in 2015 op verzoek van het Topteam Creatieve Industrie en met financiële hulp van de Ministeries van OCW en EZ de portal CreativeHolland.com. Op deze portal vinden creatieve ondernemers informatie over het zakendoen in het buitenland en vinden buitenlandse opdrachtgevers informatie over de Nederlandse Creatieve Industrie. Thingscon: Internet of Things De creatieve industrie was medeorganisator via een actieve bijdrage vanuit CLICKNL netwerk Media & ICT, Next Fashion, Design en Cultural Heritage. Vrijdag 4 december vond de uitverkochte tweede editie van ThingsCon Amsterdam plaats. Avontuurlijke designers, whizzkids en IoT pioniers van over de hele wereld bogen zich over de kansen en uitdaging die Internet of Things (IoT) biedt.
Leden Leden topteam creatieve industrie Barbera Wolfensberger (Boegbeeld) Chief Marketing Officer van de Telegraaf Media Groep Paul Hekkert (Wetenschap) Hoogleraar Vormtheorie, faculteit Industrieel Ontwerpen, TU Delft
Victor Knaap Main Monk bij MediaMonks JP van Seventer Managing Director Dutch Game Garden Antoinette Hoes CEO Blast Radius/Wunderman
Jann de Waal (MKB) CEO en eigenaar van Info.nl
Sandra Den Hamer Director EYE Film Institute Netherlands
Marjan Hammersma (Overheid) Directeur-generaal Cultuur en Media, Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen
Dick van Gameren Professor of Architecture and Dwelling TU Delft / Partner Mecanoo
Désirée Majoor (Onderwijs) Vice-voorzitter College van Bestuur HKU
Vanessa Evers Professor Human Media Interaction, Universiteit Twente
Leden Dutch Creative Council Voorzitter: Jeroen van Erp Creatief directeur Fabrique, praktijk hoogleraar Concept Design, TU Delft Barbera Wolfensberger Chief marketing officer TMG Desirée Majoor Vice-voorzitter College van Bestuur HKU Marjan Hammersma Directeur-generaal Cultuur en Media bij Ministerie van OCW Paul Hekkert Hoogleraar Vormtheorie en hoofd van de afdeling Industrial Design, faculteit Industrieel Ontwerpen, TU Delft José Teunissen Decaan van de School of Design and Technology van het London College of Fashion Peter van Gelderen CIO ICOS Capital Valerie Frissen CEO at SIDN Fund, Professor of ICT & Social Change at Erasmus University Rotterdam Yuri van Geest Exclusieve Nederlandse ambassadeur van Singularity University (NASA-Google-Cisco) Wilbert Mutsaers Directeur MOJO Concerts Carolien Gehrels Directeur Big Urban Clients at ARCADIS Jorre van Ast Directeur ARCO
35
Colofon Dit beknopte jaarverslag 2015 is bedoeld voor geïnteresseerde partijen in de creatieve industrie en daarbuiten. Dutch Creative Industries Council P/a Federatie Dutch Creative Industries/ BNA, Bond van Nederlandse Architecten Bezoekadres: Jollemanhof 14 1019 GW Amsterdam Postadres: Postbus 19606 1000 GP Amsterdam Secretaris: Jasper Kraaijeveld
[email protected] April 2016
