bon jaarverslag 2013
1 bon vzw – JAARVERSLAG 2013 – www.bonjaarverslag.be
Leeswijzer Dit document bevat een groot aantal van de teksten uit het online jaarverslag 2011 van bon vzw. Het volledige jaarverslag 2013 is online terug te vinden via www.bonjaarverslag.be. Daar vind je interactieve extra‟s die niet in dit document werden opgenomen. Deze tekstversie van het jaarverslag is zo opgesteld dat het makkelijk te printen is. bon vzw vraagt om bedachtzaam om te gaan met papier.
COLOFON bon vzw – Inburgering Brussel Toekomststraat 35, 1080 Sint-Jans-Molenbeek T 02 501 66 80 www.bon.be |
[email protected] Teksten bon vzw © bon vzw, maart 2014
2 bon vzw – JAARVERSLAG 2013 – www.bonjaarverslag.be
INHOUDSTAFEL 1. Edito ………………………………………………………...………………………………. 4 2. Over bon ………………………………………………………...………………………….
5
2.1 Missie & visie …………………………………….…………………………..…. 2.2 Personeelsbeleid ………………………………………………………...…….. 2.3 Raad van bestuur ………………………………………………...………….…. 2.4 bon kort ………………………………………………………………………….. 2.5 bon in the kijker ……………………….………………………………………...
5 5 6 6 7
3. bon cijfers ………..………………………………………………………………………...
9
3.1 Werking …………………………………………………………………………… 9 3.2 Cursisten ……………..…………………………………………………………... 9 4. Inburgeringstraject ……………………………………………………………………….. 11 4.1 Werving en intake …………...………………………………………….………. 4.2 Trajectbegeleiding ………………………..…………………………………….. 4.3 Maatschappelijke oriëntatie ..………………………………………………….. 4.4 Nederlands als tweede taal ……………………………………………………. 4.5 Levensloopbaanoriëntatie …………………………………………………...... 4.6 Minderjarigen …………………………………………………………………….
11 12 13 14 15 16
5. Projecten …………………………………………………………………………………...
17
6. Over Brussel ……………………….………………………………………………………… 20 6.1 Over Brussel ……..………………………………………………………………. 6.2 Iris en Eva ………………………………………………………………………… 6.3 Eric Corijn over bon ……..……………………………………………………… 6.4 Politici over bon ………………………………………………………………….. 6.5 bon Anderlecht …………………………………………………………………..
20 20 21 22 22
7. Inburgeraars …..…………………………………………………………………………..
23
7.1 Omid Akbari ..…………………………………………………………………... 7.2 Roseline Ezea………………………………………………………………….. 7.3 Thioune Khalidou ………………………………………………………………. 7.4 Erika Vanessa Moreno Ascencio …………………………………….……….
23 24 25 26
3 bon vzw – JAARVERSLAG 2013 – www.bonjaarverslag.be
1. EDITO De ploeg van bon vzw zet in 2013 opnieuw zeer goede resultaten neer. bon is in 2013 het enige onthaalbureau dat zijn aantal cursisten ziet stijgen. In de loop van de voorbije jaren zijn heel wat inspanningen geleverd om met gelijke middelen meer te doen. We plukken daar nu volop de vruchten van. We moeten daarbij opmerken dat de instroom van nieuwkomers naar Vlaanderen in het algemeen afneemt, terwijl de migratie naar het Brussels Hoofdstedelijk Gewest blijft stijgen. Maar ook het feit dat asielprocedures aanzienlijk zijn verkort, heeft geen negatieve impact op ons bereik. Brussel blijft een speciale plaats innemen in het migratieverhaal. Wat wel daalt, samen met het aantal asielaanvragen en met de proceduretijd, is het aantal (vaak niet-begeleide) minderjarigen dat door de opvangproblemen in hotels wordt geplaatst. Deze moeilijke situatie, zowel voor de mensen zelf als voor bon en andere betrokken organisaties, is grotendeels – niet helemaal – verdwenen. We stellen in 2013 binnen onze dienstverlening vast dat heel wat ex-cursisten ons opzoeken om hun inburgeringsinspanningen te verzilveren in het kader van nationaliteitsverwerving. Ook sommige nieuwe cliënten dienen zich aan met dat specifieke doel. Het is onze uitdaging om ook deze cliënten met veel meer te laten buitengaan dan alleen maar hun attest. De intensievere samenwerking met de gemeente Sint-Jans-Molenbeek heeft een positieve impact op het bereiken van kandidaat-cursisten, maar nog steeds staat vooral de doorverwijzing door ex-cursisten garant voor de toestroom van meer dan de helft van ons cliënteel. Dat is een aangename erkenning van de kwaliteit van onze dienstverlening. Die dienstverlening zal in de nabije toekomst in een evoluerend werkveld gebeuren. In 2013 definieert en initieert de COCOF immers ook een onthaalbeleid, “Accueil des primo-arrivants”. bon bedankt bij deze de betrokken beleidsmakers om dit te realiseren. In 2014 zal dit opgestart worden en bon kijkt dan ook uit naar een vruchtbare samenwerking. Net voor het ter perse gaan van dit jaarverslag heeft de Vlaamse Regering besloten om Brussel binnen het Extern Verzelfstandigd Agentschap (EVA) rond Integratie en Inburgering een specifieke plaats te geven. Brussel krijgt geen uitzonderingspositie buiten het EVA zoals de steden Antwerpen en Gent, maar wel een apart statuut binnen het EVA zelf met een regierol voor de VGC. Hoe dit allemaal concreet zal ingevuld worden, zal de toekomst uitwijzen. Wij zijn alvast opgelucht dat bon een apart statuut krijgt waarbij onder meer kwaliteit, expertise en labofunctie vooropstaan. Eric De Jonge Directeur bon vzw
4 bon vzw – JAARVERSLAG 2013 – www.bonjaarverslag.be
2. OVER BON 2.1 Missie & visie
bon begeleidt mensen van vreemde origine op hun weg naar volwaardig burgerschap. bon ziet inburgering als een interactief proces. bon biedt mensen van vreemde origine een specifiek programma aan dat hen de mogelijkheid geeft hun zelfredzaamheid te verhogen. Het doel van het inburgeringproces is een volwaardige, actieve deelname aan de samenleving die bijdraagt tot meer sociale cohesie. bon wil de competenties van de deelnemers tot hun recht laten komen via een integrale dienstverlening. bon wil haar deelnemers zo goed mogelijk bedienen met een laagdrempelige aanpak op maat. bon streeft naar een dienstverlening die aantoonbaar duurzaam en kwaliteitsvol is. bon is een Brusselse, pluralistische organisatie die werkt vanuit het tweetalige statuut en de meertaligheid van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.
2.2 Personeelsbeleid HET HRM-TEAM In 2013 stijgt het aantal bon-medewerkers tot 97. We verwelkomen in de loop van het jaar 13 nieuwe collega's. Om het personeel dezelfde kwalitatieve dienstverlening te kunnen aanbieden, breidt ook het HRM-team uit. Het team krijgt er naast de HRM-verantwoordelijke en de HRM-assistent een stafmedewerker bij. Deze coördineert de vormingen, trainingen en opleidingen en werkt het competentiemanagement verder uit. VORMING, TRAINING EN OPLEIDING bon investeert jaarlijks aanzienlijk in vorming, training en opleiding (VTO) voor het personeel. In 2013 organiseert bon:
een MBTI-vorming voor kaderleden; een workshop rond het stimuleren van feedback; een introductie tot de presentatietool Prezi; een opleiding duidelijk Nederlands i.s.m. het Huis van het Nederlands; een reeks opleidingen Outlook.
ORGANISCOOP Hoe werkt bon als organisatie en hoe kan het beter? In 2012 onderzocht Dewaele consultancy aan de hand van de „Organiscoop‟ de organisatiecultuur bij bon. In 2013 zetten we een aantal van de aanbevelingen uit het onderzoeksrapport om in de praktijk. We werken de functiebeschrijvingen uit, we organiseren intervisie en teamdagen en we nodigen alle medewerkers in kleine groepen uit voor een werklunch met de directeur.
DIVERSITEIT BIJ BON Een divers personeelsbestand is een doel, een must en reeds een feit! Bij bon werken 97 mensen, van 10 verschillende nationaliteiten en geboren in 23 verschillende landen. Voor bon is een divers personeelsbestand een weerspiegeling van het doelpubliek, de inburgeraars. Bij bon werken meer vrouwen (71%) en minder mannen (29%), veel jonge en ook wat oudere mensen (81% is jonger dan 45 jaar). Diversiteitsbeleid
5 bon vzw – JAARVERSLAG 2013 – www.bonjaarverslag.be
In 2013 ontwikkelt de werkgroep diversiteit van bon een visie op samenwerken in verschil. Omgaan met diversiteit wordt gedefinieerd als één van de vijf kerncompetenties van alle bon-medewerkers. De werkgroep bepaalt de inhoud van deze competentie en maakt een werkzaam instrument voor sollicitatie -en functioneringsgesprekken. bon stimuleert uitwisseling en onderlinge communicatie tussen de medewerkers, om de band en het wederzijds begrip te versterken. Via verschillende acties laat bon medewerkers door de bril van hun collega's kijken:
de stoelendans: een dag het werk van een collega doen; diversiteitsdagen met workshops; diverse feestdagen uit verschillende culturen krijgen een plaats op het intranet.
Een divers personeelsbestand is niet genoeg. De werkgroep diversiteit stelt in 2013 ook een profiel op om in 2014 werk te maken van een diverse raad van bestuur.
2.3 Raad van Bestuur LEDEN
Adelheid Byttebier Antony Ferminus Bie Vancraeynest Bob Pleysier Frans De Keyser (voorzitter) Hamel Puissant Jos Brumagne Luc Groeninckx Marc Haertjens
ALGEMENE VERGADERING
Adelheid Byttebier Ann Trappers Antony Ferminus Bie Vancraeynest Bob Pleysier Frans De Keyser (voorzitter) Hamel Puissant Jos Brumagne Luc Groeninckx Marc Haertjens Thierry Goossens
2.4 bon kort bon is het Onthaalbureau Inburgering Brussel. bon biedt mensen van buitenlandse origine een inburgeringsprogramma aan. Dit programma vergroot de mogelijkheden van de deelnemers om hun weg te vinden in de Belgische samenleving. Deelname is gratis en wordt bekroond met een inburgeringsattest. DOELPUBLIEK
Mensen van buiten België die gemachtigd zijn om langer in België te verblijven.
6 bon vzw – JAARVERSLAG 2013 – www.bonjaarverslag.be
Belgen die geboren zijn in het buitenland en van wie minstens een van de ouders ook in het buitenland geboren is.
INBURGERINGSPROGRAMMA bon geeft duidelijke en juiste informatie over leven, werken en wonen in België en Brussel. Onze deelnemers komen meer te weten over hun rechten en plichten. Bovendien geeft bon inburgeraars de kans om op een prettige manier Nederlands te leren. Voor minderjarigen verzorgt bon specifieke begeleiding. VIER PIJLERS Het inburgeringsprogramma steunt op vier pijlers:
De cursus maatschappelijke oriëntatie in een contacttaal zoals Frans, Engels, Arabisch, Russisch, Farsi, Spaans, Pular, Pashtu, Dari, Urdu, Hindi, Turks en Tibetaans.
Een intensieve basiscursus Nederlands, in samenwerking met het volwassenenonderwijs. Workshops en begeleiding rond werk, opleiding en vrije tijd. Individuele begeleiding doorheen het volledige traject.
PARTNERS HUIS VAN HET NEDERLANDS BRUSSEL ACTIRIS CVO LETHAS CVO BRUSSEL BRUSSELEER FOYER SOCIAAL VERTAALBUREAU VAN BRUSSEL ONTHAAL VDAB TRACÉ WERKWINKEL SYNTRA BRUCOVO VLAAMSE OVERHEID VGC
2.5 bon in de kijker bon kiest bewust voor een sterk communicatiebeleid. NIEUW CAMPAGNEBEELD Eind 2013 lanceert bon een nieuw campagnebeeld dat aansluit op de huisstijl. De Brusselse fotograaf Jo Voets portretteerde daarvoor 5 (ex-) cursisten van bon. ANIMATIEFILMPJE “EEN TRAJECT BIJ BON” Op vraag van het team werving ontwikkelt bon in 2013 een animatiefilmpje dat het traject van een cursist in beeld brengt. Om kandidaat-cursisten optimaal te kunnen aanspreken, bijvoorbeeld tijdens infosessies, moest het filmpje zo laagdrempelig mogelijk zijn. Daarom is gekozen voor een filmpje zonder tekst of woorden. Bekijk het filmpje via Youtube. ONLINE COMMUNICATIEMEDIA bon zet in op online communicatiemedia. Naast de website www.bon.be en dit online jaarverslag www.bonjaarverslag.be publiceert bon ook 2 blogs: restobon.wordpress.com en masiravenir.wordpress.com.
7 bon vzw – JAARVERSLAG 2013 – www.bonjaarverslag.be
Begin 2013 lanceert bon ook een vernieuwde externe nieuwsbrief bonews en een infomail met het cursusaanbod voor professionele partners. Via de facebookpagina bereikt bon bovendien een stijgend aantal enthousiaste bonsympatisanten. Get bonnected? Dat kan via www.facebook.com/bonBrussel. BON IN DE PERS In de loop van 2013 komt bon 24 keer in de pers. De Brusselse media Brussel Deze Week, TV Brussel en FM Brussel berichten regelmatig over inburgering en over bon. Verder zendt RTBF-radio La Première in maart een reportage uit over bon en over de diversiteit aan talen in Brussel. In de zomer maakt het VRT-programma Fans of Flanders een videoportret van bon-medewerker en MO-docent Asadullah Paimaan en in september verschijnt in MO*magazine een reportage over Masir Avenir. Ook enkele cursisten met journalistieke ervaring schrijven in 2013 artikels over bon: het resultaat is een artikel op de Spaanse nieuwssite Periodismo Humano en een artikel in de Urdu Times. NEW IN TOWN! Op 15 december organiseert bon in samenwerking met Globe Aroma een spetterend feest: New in town! We feesten midden in de stad, in interactie met de stad. Inburgeraars tonen hun talenten en zorgen voor drank en hapjes en voor muziek en dans. Conté Morlaye exposeert zijn werk en Jovial Mbenga doet de presentatie. Er zijn optredens van Stalin & Gernas, Tony Bland, Kunigi Fanga, Soldier Hems en Kayra Kafo.
8 bon vzw – JAARVERSLAG 2013 – www.bonjaarverslag.be
3. BON CIJFERS 3.1 Cijfers werking Het aantal cursisten stijgt in 2013 opnieuw ten opzichte van de voorgaande jaren. We sluiten méér inburgeringscontracten af en meer inburgeraars starten met een cursus maatschappelijke oriëntatie. Intakes Contracten
MO-starters Attesten
2011
2363
2127
1462
827
2012
2898
2543
2193
891
2013
3434
2885
2297
1218
Het aantal cursisten dat een inburgeringsattest behaalt, stijgt ook licht. Het behalen van een attest blijft moeilijk voor Brusselse inburgeraars. Een aantal cursisten haakt in de loop van het inburgeringstraject af, vooral voor of tijdens de lessen Nederlands. MOND-AAN-MOND RECLAME De meeste cursisten komen bij bon terecht via mond-aan-mond reclame. 36% van onze nieuwe deelnemers is doorverwezen door een ex-cursist, 9% door familie of vrienden. De samenwerking met Huis van het Nederlands Brussel werpt ook vruchten af: 20% van de cursisten worden door het Huis doorverwezen naar bon. 17% van de inburgeraars komt bij bon terecht dankzij de eigen werving van bon. TOP 4: Doorverwijzers Hoe komen cursisten bij bon terecht? Ex-cursisten
37%
Huis van het Nederlands
20%
Eigen werving
17%
Familie en vrienden
9%
3.2 Wie zijn onze cursisten Het publiek van bon is eerder jong: meer dan 75% van de cursisten is jonger dan 39 jaar. Mannen zijn met 53% van de deelnemers nipt in de meerderheid. Het aantal vrouwelijke cursisten stijgt in 2013 met 6%. bon-cursisten wonen verspreid over het Brussels Hoofdstedelijk gewest, maar vooral in Brussel, Schaarbeek, Sint-JansMolenbeek en Anderlecht. TOP 4: Woonplaats cursisten Waar wonen onze cursisten? Brussel-Stad
21%
Schaarbeek
18%
Sint-Jans-Molenbeek
13%
Anderlecht
10%
9 bon vzw – JAARVERSLAG 2013 – www.bonjaarverslag.be
DIVERSITEIT: NATIONALITEIT, TAAL EN LAND VAN HERKOMST In 2013 kwamen er bij bon cursisten met wel 140 verschillende nationaliteiten over de vloer. Bijna 5% heeft de Belgische nationaliteit. Samen spreken deze mensen 79 verschillende moedertalen. Onze cursus maatschappelijke oriëntatie geven we in 15 contacttalen. Onze cursisten hebben 113 verschillende geboortelanden. De top 4 in 2013 is Marokko, Guinea, Afghanistan en Bulgarije.
TOP 4: Land van herkomst Waar zijn onze cursisten geboren? Marokko
21%
Guinea
10%
Afghanistan
7%
Bulgaria
4%
Congo
4%
China
4%
10 bon vzw – JAARVERSLAG 2013 – www.bonjaarverslag.be
4. INBURGERINGSTRAJECT 4.1 Werving en intake INTAKE Ondanks de verminderde migratiestroom blijven de cijfers ook in 2013 stijgen: bon bereikt bijna 50% meer inburgeraars dan twee jaar geleden. intakes
contracten
2012
2898
2543
2013
3434
2885
Dit vertaalt zich ook in het aantal talen waarin we cursussen maatschappelijke oriëntatie aanbieden. In 2013 kunnen cursisten voor het eerst cursussen volgen in het Albanees, Bengaals en Bulgaars. WERVINGSACTIES Samen met de ambassadeurs onderneemt het team werving & intake in 2013 meer dan 200 kleine en grotere wervingsacties. In 2013 ligt de focus op 3 types van wervingsacties:
Territoriale werving: vooral in Anderlecht, Schaarbeek, Sint-Jans-Molenbeek en Brussel. In samenwerking met de gemeente Molenbeek organiseert bon opnieuw een brievenactie;
bon gaat op zoek naar samenwerkingen met het OCMW;
Werving op basis van het etnisch netwerk: samen met de ambassadeurs brengt het team plaatsen in kaart waar we folders kunnen verspreiden.
AMBASSADEURS In 2013 bouwt bon de ambassadeurswerking verder uit. De ambassadeurs van bon zijn enthousiaste ex-cursisten die overtuigd zijn van de meerwaarde van onze dienstverlening. Ze kunnen op een geloofwaardige manier getuigen over inburgering en over hun traject bij bon. De ambassadeurs spreken kandidaat-cursisten rechtstreeks aan tijdens wervingsacties, maar hun aanwezigheid blijkt ook van enorme waarde tijdens infosessies. VRIJSTELLINGSTOETS De vrijstellingstoets heeft als doel inburgeraars die geen baat meer hebben bij het volgen van een cursus maatschappelijke oriëntatie vrij te stellen voor dat vormingsonderdeel. Als gevolg van de nieuwe nationaliteitswetgeving komen meer en meer oudkomers langs bij bon om een inburgeringscertificaat te verkrijgen. Daardoor is de vraag naar de vrijstellingstoets in 2013 gestegen. BLIK VOORUIT In 2014 zal bon:
een samenwerking opstarten met het OCMW van Molenbeek;
een antenne opstarten in Anderlecht;
het aanbod verder diversifiëren;
de brievenactie trachten uit te breiden naar andere Brusselse gemeentes;
nauwer gaan samenwerken met de Centra voor Volwassenenonderwijs in verband met werving en de vrijstellingstoets.
11 bon vzw – JAARVERSLAG 2013 – www.bonjaarverslag.be
4.2 Trajectbegeleiding Via individuele begeleiding doorheen het traject wil bon de zelfredzaamheid van de inburgeraars stimuleren. De trajectbegeleider neemt de rol van coach op. ZOEKTOCHT NAAR EEN GEPASTE METHODIEK De zelfredzaamheid van de cursist staat centraal bij bon. Het geïntegreerd doelenkader, dat de zelfredzaamheid moet bevorderen, blijft de belangrijkste leidraad voor trajectbegeleiders. Binnen dat kader speelt de trajectbegeleider tegelijkertijd verschillende rollen: coach, expert, regisseur en administrator van het traject van de cliënt. De kunst is om dat op maat van de behoefte en het leervermogen van de cliënt te doen. In 2013 krijgen trajectbegeleiders de kans om vormingen te volgen over coaching, feedback en appreciative inquiry. Elk team trajectbegeleiders heeft ook een coach op de werkvloer die de inwerking van nieuwe collega‟s begeleidt. COMPETENTIEMANAGEMENT 2013 is het jaar waarin collega's en coördinatoren systematisch en op grote schaal gesprekken tussen trajectbegeleiders en hun cliënten observeren. De observaties worden omgezet in SWOT-analyses. De persoonlijke werkpunten die hieruit voortvloeien, worden besproken met andere trajectbegeleiders. Ze vormen ook de basis voor de functioneringsgesprekken. Elke trajectbegeleider heeft nu ook kennisgemaakt met MBTI, identificeert zijn persoonlijk profiel en maakt kernkwadranten voor zichzelf en zijn collega‟s. TEAMOVERSCHRIJDENDE PROJECTEN Een aantal trajectbegeleiders neemt deel aan taak- en teamoverschrijdende projecten. Een aantal trajectbegeleiders geven workshops in het kader van levensloopbaanoriëntatie (LLO). Vier trajectbegeleiders ondersteunen jongeren tijdens het zomerproject Masir Avenir. Samen met le CIRÉ en Actiris start bon in 2013 een project op rond diplomagelijkschakeling, waarbij trajectbegeleiders intern kunnen doorverwijzen naar een gespecialiseerde medewerker diplomagelijkschakeling voor Nederlandstalige procedures, en naar le CIRÉ voor Franstalige procedures. De eerste maanden zijn twee trajectbegeleiders de interne specialist. BLIK VOORUIT In 2014 zal de nadruk liggen op:
het in gebruik nemen van en leren werken met een nieuwe databaseapplicatie;
het onderling afstemmen van verschillende trajectonderdelen via gezamenlijke vorming en uitwisseling;
het optimaliseren van de kwaliteit van de dienstverlening via interne en externe vormingen en peer- en coördinatiecoaching; het in gebruik nemen van een nieuwe vestigingsplaats in de gemeente Anderlecht; het stimuleren van kennisdeling via de inzet van specialisten per thema.
12 bon vzw – JAARVERSLAG 2013 – www.bonjaarverslag.be
4.3 Maatschappelijke oriëntatie Via gerichte lessen laat bon inburgeraars kennismaken met de Brusselse en Belgische samenleving, zodat zij zelfstandiger kunnen functioneren in onze maatschappij. De lesgevers vertrekken vanuit de leervragen, interesses en competenties van de cursisten. PLANNING 2013 staat in functie van het toepassen en werkbaar maken van de planning die eind 2012 werd doorgevoerd. Samen met een nieuwe coördinator zoekt het team maatschappelijke oriëntatie (MO) naar een optimaal evenwicht tussen kwantiteit en kwaliteit. De inbedding van levensloopbaanoriëntatie in de cursus maatschappelijke oriëntatie evolueert van een experimentele fase naar een standaardaanbod. EVALUEREN IN MO Drie docenten maatschappelijke oriëntatie nemen deel aan de testfase van de methodiek “evalueren in MO”. Dat houdt in dat MO-docenten de competenties testen die cursisten verwerven tijdens de cursus. Cursisten leggen doelstellingen vast op korte, middellange en lange termijn. Cursisten moeten tijdens de cursus ook 2 individuele acties kiezen: één die betrekking heeft op participatie in de maatschappij en één die betrekking heeft op het verbeteren van het eigen leven. De testfase loopt door: in 2014 zullen alle MO-docenten zich de methodiek eigen maken. VRAAGGESTUURD AANBOD bon probeert het cursusaanbod zo goed mogelijk afstemmen op de vraag. In 2013 blijven we experimenteren met verschillende soorten cursusvormen op maat van zo veel mogelijk subgroepen. Naast combitrajecten, aulagroepen en alfagroepen biedt bon de volgende cursusvormen aan:
Alfa-intensief: de MO-cursus voor alfagroepen (analfabeten, zwak of anders gealfabetiseerden) wordt korter maar intensiever. In plaats van 2 keer les per week gedurende 2 sessies volgende de alfa‟s 4 keer per week les gedurende één MO-sessie. Het experiment wordt positief geëvalueerd.
Meer avondgroepen: het aantal groepen dat enkel ‟s avonds MO volgt, stijgt tot een 20-tal. Naast avondgroepen in het Frans en het Russisch organiseert bon in 2013 voor het eerst een avondgroep Bulgaars. Dit blijkt een groot succes aangezien deze cursisten overdag vaak aan het werk als zelfstandige of in knelpuntberoepen.
Nieuwe talen: Bulgaars en Albanees.
Traumabegeleiding voor oorlogsslachtoffers: bon werkt in de Albanese groep samen met MindSpring rond oorlogstrauma‟s van de cursisten.
BLIK VOORUIT In 2014 zal bon:
een combitraject voor alfa‟s opzetten; een nieuwe planning invoeren; verder inzetten op alfagroepen en meer avondgroepen; het aanbod uitbreiden met een MO-cursus in het Roemeens.
13 bon vzw – JAARVERSLAG 2013 – www.bonjaarverslag.be
4.4 Nederlands als tweede taal Een basiscursus Nederlands als tweede taal (NT2) maakt deel uit van het inburgeringstraject. bon biedt zelf geen lessen Nederlands aan maar werkt daarvoor samen met verschillende partners: het Centrum voor Basiseducatie (CBE) en Brusselse Centra voor Volwassenenonderwijs (CVO). NT2-CEL De NT2-cel, die in 2012 werd opgericht, krijgt er in 2013 een stafmedewerker NT2 bij. NT2 is nu een volwaardige deelwerking binnen bon, naast maatschappelijke oriëntatie, trajectbegeleiding en levensloopbaanoriëntatie. UITVAL De „uitval‟ van cursisten in NT2 is een complexe kwestie. Inburgeraars kiezen bij het afsluiten van hun contract voor een cursus maatschappelijke oriëntatie én een basiscursus Nederlands. Maar soms haken mensen onderweg af. Om vat te krijgen op dit fenomeen loopt sinds 2011 een kwantitatief en kwalitatief onderzoek naar uitval. In 2013 richt bon een werkgroep NT2 op om op basis van de cijfers adviezen te formuleren en om acties uit te werken om uitval te bestrijden. De eerste cijfers leren ons bijvoorbeeld dat een aantal typetrajecten (o.a. het combitraject) een positief effect heeft op het behalen van een inburgeringsattest. PROJECTEN VOOR INBURGERAARS MET ALFAPROFIEL In 2013 komen bon, VDAB, Tracé, Brusselleer en Huis van het Nederlands Brussel enkele keren samen om mogelijke beroepstrajecten te verkennen voor inburgeraars met een alfaprofiel, „alfa‟s‟ (analfabeten, zwak of anders gealfabetiseerden). Zij krijgen immers moeilijk toegang tot opleidingen of beroepstrajecten. bon en Brusselleer organiseren in 2013 al een aantal concrete projecten voor cursisten met een alfaprofiel. In september gaat het alfapoetsproject van start, in samenwerking met VDAB. Twaalf cursisten volgen 6 maanden lang een alfa-NT2-cursus en aansluitend nog eens 3 maanden een poetsopleiding gecombineerd met NT2 op de opleidingsvloer. Na een eerste test door bon start Brusselleer met een voorbereidende „opstapgroep‟ voor inburgeraars met een alfaprofiel. De deelnemers zijn kandidaat-inburgeraars die op een wachtlijst staan voor alfa-NT2. COMBITRAJECT Vanaf 2013 maakt het combitraject deel uit van het reguliere bon aanbod. Bij een combitraject volgt een groep cursisten bijvoorbeeld in de voormiddag lessen maatschappelijke oriëntatie en in de namiddag lessen Nederlands. In 2013 bereiden we ook een combitraject voor alfa‟s voor. BONGROEPEN VOOR NT2 bon reserveert bij de CVO‟s opnieuw gesloten „bongroepen NT2‟, voorbehouden voor cursisten van bon. Elke bongroep wordt mee begeleid door een trajectbegeleider van bon. Daardoor versterkt de link tussen het onthaalbureau en het trajectonderdeel NT2. BLIK VOORUIT In 2014 zal bon:
het inburgeringsprogramma uitbreiden met NT2 1.2.;
de uitval verder bestrijden;
verder experimenteren met combitrajecten voor alfa‟s;
de opstapgroep evalueren;
de rechtstreekse inschrijving ook toepassen op laaggeschoolden die Nederlands volgen aan een CBE.
14 bon vzw – JAARVERSLAG 2013 – www.bonjaarverslag.be
4.5 Levensloopbaanoriëntatie Levensloopbaanoriëntatie (LLO) gaat over de professionele, de educatieve en de maatschappelijk participatieve perspectieven van elke inburgeraar. Via individuele gesprekken en groepsactiviteiten werkt de inburgeraar aan zijn of haar toekomstplannen. HERVORMING LLO Het LLO-team breidt verder uit. Vanaf de zomer ondersteunt een stafmedewerker de LLO-coördinator op inhoudelijk vlak. Eind 2013 bestaat het team uit een coördinator, een stafmedewerker, 3 consulenten maatschappelijke participatie, een administratief medewerker en een medewerker diplomagelijkschakeling. In de eerste helft van 2013 werkt het projectteam LLO een aanbod uit op maat van de cursist. Dit team bestaat uit vertegenwoordigers uit alle deelwerkingen van bon. In juni wordt het projectteam terug ontbonden. PERSPECTIEFDAGEN bon blijft zoeken naar de beste manier om LLO in te bedden in het traject van de inburgeraar. Het LLO-aanbod wordt zo goed mogelijk afgestemd op de noden van de cliënt en zijn of haar scholingsgraad, de contacttaal en het soort traject. In de eerste week van de cursus maatschappelijke oriëntatie (MO) kiezen cursisten hun perspectief tijdens een PICK- workshop (Perspectieven in Concrete Keuzes). Daarna is er tijdens de perspectiefdagen (P-dagen) één dag per week expliciet aandacht en ruimte voor LLO. De cursist kiest naargelang zijn of haar perspectief uit een gevarieerd aanbod aan groepsactiviteiten: interactieve workshops, bezoeken en infosessies. Deze leveren inspiratie voor het stappenplan van de cursist. In de laatste week van MO gebeurt de overdracht van groepsacties naar de individuele opvolging door de cursist zelf aan de hand van het stappenplan. MAATSCHAPPELIJKE PARTICIPATIE De drie consulenten maatschappelijke participatie (MP) vertegenwoordigen de socioculturele pijler binnen het LLO-aanbod. Zij geven de introductieles maatschappelijke participatie tijdens de MO-cursus, waar ze vertellen over de voordelen van vrijwilligerswerk, sociale en sportactiviteiten. Ze organiseren ook uitstappen en geven de interactieve workshop vrijwilligerswerk tijdens de P-dagen. Inburgeraars kunnen ondertussen ook individueel terecht bij de MP-consulenten met vragen. Via individuele gesprekken worden cursisten toegeleid naar vrijwilligerswerk, sportclub en culturele activiteiten. De MPconsulenten hebben ook specifiek aandacht voor het toeleiden van minderjarigen naar vrijetijdsactiviteiten. Ze worden ook steeds vaker geconsulteerd door cultuurhuizen, gemeenschapscentra en vrijwilligersorganisaties als specialisten in het toeleiden van de doelgroep. Naast het toeleiden van cursisten organiseert bon, al dan niet in samenwerking met andere organisaties, ook zelf een aantal projecten rond interculturele ontmoeting, sport, cultuur en vrijwilligerswerk. PARTNERS De bestaande samenwerkingen met o.a. VDAB, Actiris, Syntra en Brucovo blijven behouden. Daarnaast zetten we in op de uitbreiding van ons netwerk. Tijdens de P-dagen doet bon in 2013 voor het eerst beroep op Groep Intro, Meeting, InBrussel, Promotion de l‟Emploi, Mission Locale Schaerbeek, Federgon, koepel Dienstencheques en Duo for a job. Voor individuele doorverwijzingen zijn er nauwe contacten met SIEP en Potentia.
15 bon vzw – JAARVERSLAG 2013 – www.bonjaarverslag.be
4.6 Minderjarigen TOELEIDING NAAR ONDERWIJS bon volgt minderjarigen op die alleen of met hun ouders aankloppen bij het onthaalbureau. Leerlingen die toeleiding naar secundair onthaalonderwijs nodig hebben, krijgen vrij vlot toegang tot een onthaalschool. Kinderen inschrijven in een Brusselse basisschool is moeilijker omwille van het capaciteitsprobleem. Om het inschrijvingsleed voor de scholen aan te pakken, werken de scholen sinds 2010 met een elektronisch centraal aanmeldsysteem. In 2013 verleent bon opnieuw ondersteuning aan ouders die hulp kunnen gebruiken bij het aanmelden. bon en Foyer organiseren daarvoor samen permanenties op twee locaties en op vaste tijdtippen. In totaal meldt bon in januari 2013 ongeveer 150 kinderen aan. TOELEIDING NAAR VRIJE TIJD bon zorgt ook voor toeleiding van minderjarigen naar geschikte socio-culturele activiteiten en vrijetijdsbesteding, zoals speelpleinwerking of sport. Dit gebeurt zowel dankzij de permanenties van onze consulenten maatschappelijke participatie (MP) als via permanenties in samenwerking met de VGC. Daarnaast werkt bon ook actief mee in een project van het Europees Integratiefonds waarbij de knelpunten op gebied van vrije tijd, welzijn, onderwijs en werk in kaart worden gebracht bij 16-18-jarige anderstalige nieuwkomers. LOKAAL OVERLEG PLATFORM (LOP) bon blijft actief in het Lokaal Overlegplatform (LOP) van Brussel, dat waakt over de gelijke onderwijskansen voor alle leerlingen. Het LOP is een breed platform met alle inrichtende machten en directies van Brusselse Nederlandstalige scholen en met partners van buiten het onderwijs. Werkgroepen zijn actief bezig met thema‟s zoals anderstalige nieuwkomers. ZORGEN VAN OUDERS Ouders hebben vaak heel wat vragen over hun kinderen. Hoe combineren ze een cursus maatschappelijke oriëntatie in de schoolvakanties met kinderopvang? Welke vorm van kinderopvang is het meest geschikt en waar kunnen ze daarvoor terecht? Waar vinden ze goede huiswerkbegeleiding voor hun kinderen? Tijdens de trajectbegeleiding gaan we samen op zoek naar oplossingen. Vanaf 2013 werkt bon samen met de Opvoedingswinkel. De Opvoedingswinkel komt kennismaken met de werking van bon en geeft een eerste workshop voor trajectbegeleiders. Ook de docenten maatschappelijke oriëntatie maken in het najaar kennis met het aanbod. De verschillende partners van de opvoedingswinkel kunnen ingeschakeld worden voor een workshop op maat. MASIR AVENIR, INBURGERINGSCURSUS VOOR MINDERJARIGEN In 2013 organiseert bon voor de vierde keer een inburgeringscursus voor minderjarigen tijdens de zomermaanden: Masir Avenir. Dankzij extra subsidies van de Vlaamse Overheid kunnen opnieuw 60 anderstalige nieuwkomers deelnemen aan het project.
16 bon vzw – JAARVERSLAG 2013 – www.bonjaarverslag.be
5. PROJECTEN Diplomagelijkschakeling Het project Diplomagelijkschakeling ging in december 2012 van start. In 2013 werft bon in het kader van dit project een medewerker diplomagelijkschakeling aan, een interne specialist inzake diplomagelijkschakeling. Deze medewerker geeft infosessies over de verschillende procedures en biedt ook individuele begeleiding aan bij het samenstellen en indienen van een aanvraag voor diplomagelijkschakeling. Het project diplomagelijkschakeling in een notendop: voor Brusselse werkzoekenden met een buitenlands diploma, ingeschreven bij Actiris; maandelijkse infosessies voor werkzoekenden; maandelijkse infosessies voor consulenten van partnerorganisaties; 300-tal individuele begeleidingen per jaar; partner: CIRÉ asbl; financiering: Actiris; duur van het project: 3 jaar (tot eind 2015). Praktische informatie over diplomagelijkschakeling vind je op bon www.bon.be.
Jongerenproject Masir Avenir Masir Avenir, een inburgeringscursus voor minderjarigen In de zomer van 2013 organiseert bon voor de vierde keer een inburgeringscursus voor minderjarigen: „Masir Avenir‟. Dit betekent: „De weg naar de toekomst‟, vertaald vanuit het Dari en het Frans. Op 30 augustus sluiten we af met een feest, met zelfgemaakte hapjes en veel muziek en dans. Lees meer over het project en over de jongeren op de blog masiravenir.wordpress.com. Masir Avenir in een notendop
Juli en augustus 2013 Vier taalgroepen (Frans, Poular, Engels en Pashtu) 60 jongeren tussen 16 en 18 jaar Programma: maatschappelijke oriëntatie, Nederlands en socio-culturele activiteiten Partner: JES vzw voor activiteiten rond groepsdynamiek, competenties, koken en multimedia Financiering: Vlaamse Overheid
Fietsproject “Tous au vélo” Omdat het nooit te laat is om te leren fietsen, omdat fietsen gezond is, omdat België een fietsland is, omdat er tijdens de schoolvakanties niet veel mogelijkheden zijn om je Nederlands te oefenen en omdat onze cursisten altijd enthousiast zijn om bij te leren en om nieuwe mensen te leren kennen. Daarom organiseren bon en Provelo in juli 2013 een fietsinitiatie in het Nederlands. We beleven 12 intensieve maar onvergetelijke dagen samen met de 16 enthousiaste deelnemers, afkomstige uit alle hoeken van de wereld: Guinée Conakry, Tibet, Pakistan, Marokko, Nepal, Peru, Kameroen, Kenia, Togo, Congo en Bulgarije. De consulenten maatschappelijke participatie bij bon stimuleren inburgeraars zoveel mogelijk om in de maatschappij te participeren via cultuur, vrijwilligerswerk en ook sport. Naast het fietsproject zijn dit de belangrijkste sportieve projecten waar bon een actieve rol in speelt zijn Les Gazelles de Bruxelles en FC bon.
17 bon vzw – JAARVERSLAG 2013 – www.bonjaarverslag.be
Les Gazelles de Bruxelles Onder het motto „samen staan we sterk‟ sluit de loopclub bon to run in februari 2013 aan bij het gedeelde loopinitiatief “Les Gazelles de Bruxelles”. Samen met de gazellen van Pigment vzw en Link Brussel trainen de lopers vanaf nu wekelijks in het Elizabethpark in Koekelberg en geregeld op locatie. Na een klein jaar heeft de loopclub een gevuld palmares:
65 lopers; meer dan 100 trainingen; 32 deelnemers aan de 20 km door Brussel; 18 deelnemers aan de Leopold II-jogging van Foyer; 42 lopers finishen op de Brussels Mini en Half Marathon; 18 Brusselse gazellen op de Corrida in Leuven; 8 start-to-runsters halen de eindmeet van de 4 km!
De plezantste loopclub van Brussel gelooft in de kracht van sport en vat 2014 met een even grote sportieve drive aan. Meer info op de blog www.lesgazellesdebruxelles.be.
FC bon & BXLR Cup FC bon, de zaalvoetbalclub van bon, neemt in 2013 opnieuw deel aan de BXLR Cup. De deelnemers zijn vooral mannen en enkele vrouwen. Eind 2013 start bon ook met een vrouwenploeg. Wordt dit experiment een succes, of blijft FC bon vooral een mannelijke aangelegenheid? Wordt vervolgd in 2014.
Boca Mundo Boca Mundo, de opvolger van bon babbel, is een van de interculturele uitwisselingsprojecten van bon. Belgen en inburgeraars gaan samen rond tafel zitten voor een babbel. Soms met een hapje en een tapje, soms alleen met een drankje. De deelnemers praten in kleine groepjes over thema's zoals migratie, racisme, identiteit en cultuur. Ze leren van mekaar, over de ander en over zichzelf. Diversiteit is een gegeven. Dé Afrikaan blijkt niet te bestaan, dé Vlaming evenmin. Nog meer dan de andere uitwisselingsprojecten staat Boca Mundo garant voor een boeiende uitwisseling in twee richtingen.
Belg in de Klas Ooit zijn we klein begonnen, met Belg in de Klas, “BIK” voor de habitués. Bij BIK komen telkens twee of drie Belgen op bezoek in een les maatschappelijke oriëntatie en beantwoorden ze vragen van inburgeraars.
Café Coloré Café Coloré is de “moeder” van Boca Mundo. Enkele jaren ging bon hiervoor in zee met School Zonder Racisme (SZR), een project van Jongeren tegen racisme. De bedoeling van het project is Vlaamse middelbare scholieren naar Brussel brengen om hen van nabij kennis te laten maken met diversiteit. Het project is ondertussen ook uitgebreid naar Brusselse en Vlaamse hogescholen.
Restobon Restobon neemt een nieuwe start in 2013! De locatie en het tijdstip veranderen, het concept blijft hetzelfde. Elke eerste woensdagmiddag van de maand serveert een inburgeraar met culinair talent een 40-tal dagschotels in Bar Recyclart. Van juni tot december maken we kennis met de kookkunsten van Hamadi (Tunesië), Bibi (Pakistan), Kodjovi (Togo), Khin (Myanmar) en Alagie (Gambia). Wil je meer weten over Restobon, de deelnemers of wil je hun recepten zelf uitproberen? Neem dan zeker een kijkje op de blog restobon.wordpress.com .
18 bon vzw – JAARVERSLAG 2013 – www.bonjaarverslag.be
Duo for a job De vzw Duo for a job brengt sinds eind 2012 werkzoekende nieuwkomers samen met gepensioneerden van Belgische origine. Zo worden telkens duo‟s gevormd. De gepensioneerde coacht de nieuwkomer en bereidt hem of haar voor op een job. Tegelijkertijd bevordert het initiatief het ontstaan van generatie-overschrijdende en interculturele relaties en stimuleert het op die manier een sterkere sociale cohesie in Brussel. Als actieve partner zoekt en selecteert bon nieuwkomers die kunnen deelnemen aan het project. In de loop van 2013 komt een vijftal duo‟s gedurende 6 maanden regelmatig samen, individueel en/of in groep. Een van de duo‟s is Azal en Serge.
Europalia India Samen met bon organiseert Citizenne in 2013 enkele activiteiten in het kader van Europalia India. Het programma is samengesteld voor en door bon-cursisten. In oktober organiseert Citizenne een uitstap naar NoordFrankrijk. Een groep bon-cursisten neemt deel aan de activiteit en brengt onder andere een bezoek aan het Indische War Memorial in Neuve Chapelle, opgericht ter ere van de Indische oorlogsslachtoffers van WOI. In december helpt bon de Indische avond “Relax, Bollywooddance and play India!” organiseren. Het wordt een sfeervolle avond met onder andere Indische biljart, Indische tempeldans en een workshop Bollywooddans.
Portrettenreeks vrijwilligers met een migratieachtergrond In het voorjaar van 2013 maakt Foyer in samenwerking met bon en Het Punt een aantal videoportretten van Brusselse vrijwilligers met een migratieachtergrond. bon helpt mee met het selecteren en ondersteunen van de vrijwilligers. De getuigenissen van Riadh, Jafar, Mahemadou en Anastasiia zijn terug te vinden op de website van Foyer.
19 bon vzw – JAARVERSLAG 2013 – www.bonjaarverslag.be
6. OVER BRUSSEL 6.1 Over Brussel In het edito van dit jaarverslag (zie p.4) kon je al lezen dat de werking van bon in grote mate bepaald wordt door de specifieke Brusselse context waarin bon actief is. Brussel is een tweetalig/meertalig gewest waarin het Nederlands een minderheidstaal is en waar inburgering voorlopig niet verplicht is. Andere lokale factoren die meespelen zijn een grote concentratie van de doelgroep en een complexe sociale kaart met een uitgebreide waaier aan dienstverleners. IRIS EN EVA Er is echter verandering op komst. In de loop van 2014 zal bon opgenomen worden in het Extern Verzelfstandigd Agentschap (EVA) rond Integratie en Inburgering. Ondertussen heeft het Brussels Franstalig parlement gestemd voor een verplicht onthaaltraject voor nieuwkomers en definieert en initieert de COCOF een onthaalbeleid “Accueil des primo-arrivants”. Lees hieronder meer over de politieke context van inburgering in Brussel, over Iris en Eva. 10 JAAR INBURGERING IN BRUSSEL In 2014 bestaat bon 10 jaar. Een gelegenheid om terug te blikken en vooruit te kijken. bon vroeg alvast aan stadsgeograaf en Brusselkenner Eric Corijn om de balans op te maken van het werk dat bon de voorbije tien jaar heeft verricht en om zijn visie te geven op de toekomst van inburgering in Brussel. We vroegen ook een reactie hierop aan een aantal betrokken politici: Minister Smet en de Brusselse VGC-leden Grouwels en Vanhengel.
6.2 Iris en Eva 2013 is het jaar van de Grote Verandering, of toch niet? Het Brussels Franstalig Parlement stemt in juli voor een onthaaltraject voor nieuwkomers en in november wordt het Extern Verzelfstandigd Agentschap Integratie & Inburgering opgericht. “Integratie is iets wat elke dag moet gebeuren“ verklaart de nieuwe Minister-President van Brussel Rudi Vervoort in de lente van 2013. De PS spreekt zich voor het eerst uit voor verplichte inburgering: “We hebben daarvoor teksten ingediend. De bedoeling is dat die nog dit jaar worden goedgekeurd”. Nieuwkomers in Brussel zullen net als in Vlaanderen voortaan een inburgeringstraject moeten volgen. Maar zo‟n vaart loopt het niet. De teksten worden wel goedgekeurd maar de Commission Communautaire Française (COCOF), aan wie de bevoegdheid aan Franstalige kant gedelegeerd is, kan die beslissing niet alleen nemen. Vlaams Minister voor Inburgering Geert Bourgeois reageert enthousiast maar beseft ook dat de regeling in Brussel complex is: “Het verplichtend karakter kan in Brussel alleen door de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie (GGC) worden opgelegd. Dat veronderstelt dialoog en afstemming”. Minister Bourgeois neemt in de zomer het initiatief om samen te zitten met Minister-President Vervoort en Brussels Minister Grouwels. Al snel blijkt dat de regeling van de COCOF en van de Vlaamse Gemeenschap verschilt: de doelgroepomschrijving en de trajectomschrijving komen bijvoorbeeld niet overeen. Om samen iets te ondernemen moet er eerst een samenwerkingsakkoord afgesloten worden tussen de Vlaamse Gemeenschap, de COCOF en de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie. Dat moet uitmonden in een ordonnantie. “Anders is er geen kader, geen verplichting en geen mogelijkheid tot handhaving” concludeert Bourgeois. Een tweede ontmoeting, gepland in november, komt er voorlopig niet. De Brusselse discussie loopt vast en er duiken een aantal financiële vragen op. De Université Catholique de Louvain heeft namelijk uitgerekend dat verplichte inburgering in Brussel langs Franstalige kant minimum 8 miljoen euro zou kosten (12 miljoen met de taallessen erbij) en dat enkel voor de noodzakelijke loonkosten, per jaar.
20 bon vzw – JAARVERSLAG 2013 – www.bonjaarverslag.be
Vlaamse en Brussels-Nederlandstalige parlementsleden stellen Geert Bourgeois, te gast in de Vlaamse Gemeenschapscommissie, dezelfde soort vragen. Los van de inhoudelijke afstemming en het gemeenschappelijk onthaal is de vraag wie voor het budget zal zorgen om de grote groep nieuwkomers in onze hoofdstad een kwantitatief én kwalitatief aanbod te bieden. De Vlaamse Minister voor Inburgering beseft dat de doelgroep in Brussel immens is en een zware budgettaire impact zal hebben: “Men kan niet gaan voor verplichte inburgering in Brussel als men er geen centen voor uittrekt. Er is voor Brussel nood aan een grote investering in capaciteit, aanpak en afstemming. Dat zal vooral een zaak zijn voor de volgende regeerperiode, maar het zou een goede zaak zijn, mochten nu alle voorbereidingen kunnen worden getroffen, mocht al het regelgevend werk kunnen gebeuren en mochten alle samenwerkingsafspraken kunnen worden gemaakt”. Wat in november wel het daglicht ziet, is het EVA Integratie en Inburgering. Het Extern Verzelfstandigd Agentschap wil de Vlaamse bovenlokale versnippering van de integratie- en inburgeringssector tegengaan en moet de sector de nodige ademruimte geven om verder te groeien en te professionaliseren. Begin 2014 wordt duidelijk dat bon zal opgenomen worden in dit Agentschap. Brussel krijgt geen uitzonderingspositie buiten het EVA zoals de steden Antwerpen en Gent, maar wel een apart statuut binnen het EVA zelf met een regierol voor de VGC.
6.3 Eric Corijn over 10 jaar inburgering in Brussel In 2014 bestaat bon 10 jaar. Wat is de balans van 10 jaar inburgering in Brussel en wat verwacht u van de komende 10 jaar? Dat vroegen we aan Eric Corijn, Brusselkenner en professor emeritus sociale en culturele geografie aan de VUB. Hoe kijkt u terug op 10 jaar inburgering in Brussel? Corijn: Het inburgeringsdebat in Vlaanderen zit gevat in een nogal onaangename tweespalt. Aan de ene kant is inburgering een uiting van gastvrijheid. Het is een manier om nieuwkomers de kans te geven kennis te maken met de taal en de leefwijze van de plek van aankomst. Aan de andere kant is het ook een uiting van een vrij dwingende opdracht. Nieuwkomers moeten zich zo snel mogelijk te assimileren in een landstreek die erg gesteld is op eigenheid en zelf nogal moeilijk omgaat met verschil. Daarom heeft Franstalig België inburgering en zeker verplichte inburgering ook altijd argwanend bekeken. Die omstandigheden hebben de discussie en de praktijk in Brussel zeker getekend. Het heeft lang geduurd om zo'n inburgeringsbeleid algemeen te doen aanvaarden in het Brussels stadsgewest. Tegelijk heeft de VlaamsBrusselse inburgering zich moeten aanpassen aan de specifieke context. Brussel is immers een multiculturele, officieel bicommunautaire stad waarin de Vlaamse gemeenschap sociologisch een kleine minderheid van de bevolking vertegenwoordigt. Die veelvuldige Brusselse praktijk heeft wél een schat aan ervaringen en nuttige kennis opgebracht. Ik heb de indruk dat vandaag pas de tijd rijp is om vanuit die diversiteit na te denken over wat inburgering in Brussel moet betekenen. Wat verwacht u de komende 10 jaar van inburgering in Brussel? Corijn: Ik zie twee uitdagingen. Allereerst moet inburgering als een positief aanbod worden gezien. Het moet ontdaan worden van alle ideologische randdebatten die meestal kaderen in een nogal xenofobe sfeer en een repressieve aanpak. Het is duidelijk dat onze samenleving inburgering niet makkelijk maakt. De toegang tot de arbeidsmarkt, tot politieke rechten, tot voorzieningen, tot de media is overwegend discriminatoir. Ik hoop dat Vlaamse en Franstalige gemeenschappen hun positieve ervaringen samenleggen om tot de beste praktijken te komen. Ik hoop ook dat er in de toekomst veel krachtdadiger wordt gereageerd tegen het open en sluimerend racisme in onze samenleving. Vervolgens hoop ik dat inburgering een stap verder zet dan de "inburgering in één van de twee officiële gemeenschappen" en begint na te denken over wat het betekent om lid te worden van een stedelijke samenleving in een kleine wereldstad. Een stad is geen land, een stad is een postnationale samenleving. Dat moet leiden tot eigen eindtermen. De discussie daarover mag ook over onderwijs, kunst en cultuur en welzijn gaan. Op een termijn van tien jaar mogen we wel hopen op een verruiming van de geesten.
21 bon vzw – JAARVERSLAG 2013 – www.bonjaarverslag.be
Wat wenst u bon toe in 2014? Corijn: Alle succes! Voldoende capaciteit en middelen om aan de vraag te voldoen. En ook de tijd en de energie om de eigen ervaring en knowhow in te zetten voor de uitwerking van een echt Brussels project dat ingaat tegen alle neigingen tot apartheid.
6.4 Politici over 10 jaar inburgering in Brussel In 2014 bestaat bon 10 jaar. Wat is de balans van 10 jaar inburgering in Brussel en wat verwacht u van de komende 10 jaar? We vroegen 4 politici om te reageren op een van deze vragen of op het antwoord van Eric Corijn. BON MAAKT VERSCHIL door Pascal Smet, Vlaams Minister van Onderwijs, Jeugd, Gelijke Kansen en Brussel Al 10 jaar toont bon dat integratie een dialoog is, geen monoloog, en een proces van vorming van mensen, maar niet alleen als individu, maar vooral ook als lid van een groep. 10 jaar inburgering in Brussel. Vrijwillig. 10 jaar uitgaan van een potentieel, van het geloof dat nieuwkomers ons Brussel iets kunnen bijbrengen, als wij er maar voor zorgen dat ze met ons een gemeenschappelijke taal spreken, niet alleen letterlijk, in woorden, maar ook in gedeelde regels, afspraken, gewoontes… 10 jaar nieuwkomers aanpassen aan een Brussel dat voortdurend zelf in verandering is. Op naar de volgende 10 jaar inburgering. Verplicht misschien. Een verplichte keuze. Liefst voor een aanbod dat uitgaat van een respect voor verschil, voor waar mensen vandaan komen, en streeft naar een gedeelde wil om Brusselaar te worden, en de stad mee toekomst te geven. WAT VERWACHT IK DE KOMENDE 10 JAAR VAN INBURGERING IN BRUSSEL door Brigitte Grouwels, Brussels Minister en VGC-collegelid Het voorbije decennium is het Brusselse onthaalbeleid uitgegroeid tot een echt inburgeringsbeleid en dit ondanks het niet-verplichte karakter ervan. bon heeft daarin als Vlaams-Brusselse partner een belangrijke rol gespeeld. Ik verwacht dat het Brusselse inburgeringsbeleid de komende 10 jaar niet alleen een verplicht maar ook een geïntegreerd karakter krijgt. Dit betekent dat samengewerkt zal worden met de andere partners van de integratiesector in het Brussels Nederlandstalig werkveld, maar ook complementair aan de Franstalige partners. Een inburgeringsbeleid is pas geslaagd als het successen boekt op de arbeidsmarkt. Een job is de beste garantie op duurzame integratie. Daarom zie ik inburgering de komende 10 jaar steeds meer een interactief proces worden met maatwerk en individuele begeleidingstrajecten. OVER 10 JAAR INBURGERING IN BRUSSEL door Minister Guy Vanhengel, Brussels Minister en VGC-collegevoorzitter Het inburgeringsbeleid moet elke nieuwkomer als vanzelfsprekend uitnodigen om zich met kennis van zaken in te zetten in de veelkleurige en meertalige Brusselse gemeenschap en hem of haar alle kansen geven om deel te nemen aan de maatschappij. Op het niveau van het Gewest, via de GGC, moeten we streven naar een wettelijk kader voor een Brussels inburgeringsbeleid met een aanbod aan lessen en begeleiding. Door de nadruk op taal, vorming en werk willen we nieuwkomers alle kansen geven om zich te ontplooien tot geëngageerde burgers.
6.5 bon Anderlecht bon gaat in 2013 op zoek naar een geschikte locatie in Anderlecht waar bon een antenne of vestigingsplaats kan uitbouwen. De perfecte locatie hebben we nog niet gevonden, dus we zoeken verder in 2014. Wordt vervolgd!
22 bon vzw – JAARVERSLAG 2013 – www.bonjaarverslag.be
7. INBURGERAARS 7.1 Omid Akbari “Weet je? Het verblijfsdocument bepaalt niet wie je bent. Veel mensen maken die denkfout.” Omid, de eeuwige optimist met de ongelooflijke glimlach. In 2010 verliet deze Afghaanse jongen Iran en kwam hij naar België. Via muziek, poëzie en vrijwilligerswerk toont hij dat hij meer is dan iemand met of zonder papieren. Door Awet Desta Aregawi Wie? Omid Akbari Komt uit: Afghanistan Leeftijd: 26 In België sinds: 2010 Inburgeringstraject bij bon: 2013 Hoe was je aankomst in België? Ik ben in België aangekomen in 2010. Als asielzoeker heb ik eerst in een centrum in de buurt van Luik verbleven en daarna in Dinant. Begin 2012 moest ik naar Waasmunster verhuizen. Na ongeveer 6 maanden kreeg ik een negatieve beslissing op mijn asielaanvraag. In 2012 heb ik een tweede asielaanvraag ingediend met nieuwe elementen. In afwachting verbleef ik in een transitverblijf in Brussel. Ik kreeg opnieuw een negatieve beslissing. "Never give up!" is mijn motto. Samen met mijn advocaat heb ik beroep aangetekend. Daarna was ik wel 4 à 5 maanden illegaal. De winter van 2012 was een harde winter, nee? Ja, het was ongelooflijk koud. Ik had toen gelukkig al vrienden op verschillende plaatsen die mij een slaapplaats aanboden. Maar ik vond het moeilijk om die hulp te aanvaarden. Soms deed ik alsof er niets aan de hand was. Ik had er ook een principieel probleem mee om zonder ticket op de trein te stappen. En ik had geen geld om de trein te betalen. Tijdens deze moeilijke periode heb ik veel goede vrienden leren kennen. Vrienden die me ook in kwade dagen steunen. Weet je? Het verblijfsdocument bepaalt niet wie je bent. Veel mensen maken die denkfout. Hoe ben je in “jouw kasteeltje” terechtgekomen, zoals je het Klein Kasteeltje zelf noemt? Na de winter heeft het Commissariaat-generaal voor de Vluchtelingen en Staatlozen mij naar "mijn kasteeltje" gestuurd. In het begin was het even moeilijk. Later heb ik veel bewoners leren kennen en ben ik muziek beginnen spelen: Piano en tabla (Indisch slaginstrument). In die periode ben je begonnen met een inburgeringstraject bij bon. Hoe heb je dat ervaren? Zeer goed. Bij bon heb ik vooral geleerd dat diverse mensen elkaar moeten respecteren. In de klas hebben we veel geluisterd naar elkaar. Ik heb ook leren relativeren. Veel bon- medewerkers zijn meertalig. Dat geeft mij inspiratie. In het Farsi zeggen we dat je de "N" van "niet" weg moet laten. In het Farsi betekent " Nmitavanam" “ik kan niet”. Als je de "N" wist, dan betekent het "ik kan". Na de lessen maatschappelijke oriëntatie heb ik mijn trajectbegeleidster gevraagd of ik tijdens de zomermaanden iets kon doen. Zo ben ik bij jullie jongerenproject Masir Avenir terechtgekomen. Twee maanden heb ik in de cafetaria gewerkt en fruit gekocht voor de jongeren. Ik heb ondertussen ook als vrijwilliger geholpen bij de werving van nieuwe cursisten op markten. Je lijkt een druk leven te hebben. Hoe zien je dagen eruit? Op maandag neem ik deel aan de poëzieworkshop in het Klein Kasteeltje. Een zalige namiddag. Soms schrijf ik daar gedichten en anders vertaal ik teksten van het Farsi naar het Engels. Op dinsdag is er muziekrepetitie met
23 bon vzw – JAARVERSLAG 2013 – www.bonjaarverslag.be
Globe Aroma. Op woensdag neem ik deel aan de circusactiviteit van Foyer. Op donderdag zing ik in Bozar met Globe Aroma. Dankzij die activiteiten heb ik al heel wat mensen leren kennen: Belgen en niet-Belgen. In het weekend blijf ik vaak rustig in mijn kasteeltje. Laten we het even over de actualiteit hebben. Volg je de situatie van Afghaanse asielzoekers? Ik heb uiteraard veel begrip voor de situatie van andere asielzoekers. In Iran en Afghanistan is er geen vrijheid. Ik kan dus niet begrijpen dat mensen naar zo‟n landen teruggestuurd moeten worden. Ze worden recht op het gevaar afgestuurd. Mensen komen niet zomaar naar België. Je land, je cultuur, je familie verlaten is nooit de eerste keuze. Tenzij je echt niet anders kan. Bovendien heb ik heel veel ellende gezien onderweg naar hier. De grens tussen leven en dood was dun. Ik kan niet begrijpen dat sommige mensen denken dat we al die risico‟s nemen om hier in België OCMW-steun te komen vragen. OCMW-steun is voor korte tijd. Na alle moeilijkheden die ik overwonnen heb, wil ik rustig leven. Ik wil werken en belastingen betalen. Ik heb niet mijn beste mama verlaten om hier financiële hulp te kunnen krijgen. Onlangs heb je goed nieuws gekregen: je asielaanvraag is goedgekeurd. Wat is nu het plan? Ik heb ervaring met electriciteit in Iran. Ik kan daar iets mee doen. Ik zou ook graag maatschappelijk werk gaan studeren. Ik geloof dat mijn ervaring als vluchteling nuttig kan zijn. Ik moet nog eens goed nadenken. Na de positieve beslissing moet je binnen twee maanden het Klein kasteeltje verlaten. Dat is een probleem. Maar ik noem het dat een "sweet problem", een zoet probleempje. Als illegaal leven is een ander probleem. Ik bewonder je optimisme! (Omid glimlacht)
7.2 Roseline Ezea “Het inburgeringstraject was de start van mijn leven hier” Roseline Ezea volgde acht jaar geleden een inburgeringstraject bij bon: “Het was de start van mijn leven hier”. Haar MO-leerkracht van toen ging met haar praten over haar werk bij Familiehulp en vrijwilligerswerk in Nigeria. Door Marianne Buyck Wie? Roseline Ezea Komt uit: Nigeria Leeftijd: 37 In België sinds: 2005 Opleiding: Institute of Management and Technology Inburgeringstraject bij bon: 2005 Roseline, je woont nu 8 jaar in België. Ben je sindsdien nog teruggekeerd naar je geboorteland Nigeria? Deze zomer ben ik samen met mijn dochter Vera voor het eerst teruggegaan Nigeria. Ik was er niet meer geweest sinds 2005. Voor mijn dochter was het haar eerste Afrika-ervaring. Ik voel nu nog de tranen bij onze aankomst op de luchthaven, evenveel als toen ik vertrok 8 jaar geleden. Iedereen was aan het huilen, nu van geluk. Het was wel geen gewone vakantie. Ik werkte er als vrijwilliger voor de ngo CIDEO. Dat is een medische hulporganisatie die mijn moeder heeft opgericht. Alle soorten mensen doen er vrijwilligerswerk: dominees, dokters, verpleegsters, ingenieurs, economen, … . Allemaal verzorgen ze zieken. Begrijp ik je goed? Je keert voor de eerste keer terug naar je land van herkomst en je doet er vrijwilligerswerk? Ik heb er hard gewerkt maar het gaf me veel energie. Voor mij is dat vanzelfsprekend. Mijn moeder en beste vrienden geven het beste van zichzelf aan deze vrijwilligersorganisatie. De mooiste manier om bij hen te zijn is met hen samen aan hun droom te werken. Ik kon ook echt helpen door mijn ervaring bij Familiehulp. Ik werk intussen al vijf jaar bij Familiehulp in Brussel.
24 bon vzw – JAARVERSLAG 2013 – www.bonjaarverslag.be
Hoe ziet je werk bij Familiehulp eruit? Ik werk fulltime met oude mensen. De meesten wonen alleen. Ze zijn eenzaam en hebben veel zorgen. Als ik vijf minuutjes te laat kom bellen ze al naar Familiehulp om te vragen of ik zeker wel kom. De meeste mensen zijn zeer vriendelijk, niet allemaal natuurlijk… We lachen veel samen. Ik vertel over Afrika, zij vertellen hoe het hier vroeger was. Zij zijn verwonderd dat ik zo katholiek ben - mijn geloof is zeer belangrijk. Zij herinneren zich hoe het was als ze jong waren, met “zondagse kleren” naar de kerk, veel jonge mensen en kinderen in de kerk. Ik ga soms op ziekenbezoek bij hen in het ziekenhuis. Als er iemand sterft krijg ik een uitnodiging van de familie voor de begrafenis. Van Familiehulp kan ik tijdens mijn werkuren de begrafenis bijwonen, erbuiten niet, wij moeten zorgen dat werk en privé niet te veel gemengd worden. Sommige mensen zouden je altijd bij hen willen houden omdat ze zo alleen zijn. Wat betekent een inburgeringstraject voor jou? Mijn man woonde al in Brussel toen ik in België aankwam. Zijn vrienden brachten me naar Oniko (nu bon Schaarbeek). Ik herinner me nog verschillende namen van mensen die samen met mij de cursus maatschappelijke oriëntatie volgden: Paulina, Aissatu, Catherine, Hatem, … . Een paar van hen zie ik soms nog. Sommigen zie ik enkel op facebook. Voor mij blijft het belangrijk dat ik een inburgeringstraject heb gevolgd. Ik verstond niets in Brussel, ik sprak de taal niet. Maatschappelijke oriëntatie heeft me geholpen om helemaal opnieuw te beginnen in een nieuwe omgeving. Het was de start van mijn leven hier. Na maatschappelijke oriëntatie volgde ik Nederlands, daarna Nederlands bij VDAB. Ik heb een attest van verzorgende (8 maanden) en zorgkundige (2 maanden extra) behaald bij Familiehulp. Zonder bon was dit wellicht niet of zeker niet zo snel gelukt. Denk je soms aan terugkeren naar Nigeria? Vera en ik zijn allebei Belg. We gaan graag naar Nigeria en we komen graag terug naar België.
7.3 Thioune Khalidou “It is not the strongest of the species that survives, nor the most intelligent that survives. It is the one that is most adaptable to change (Charles Darwin)” Enkele jaren terug was Thioune Khalidou nog herder op de vlaktes van Mauretanië, nu probeert hij zijn weg te vinden in Brussel. Hij wil zo snel mogelijk leren lezen en schrijven. “Courage. Van Fatou heb ik geleerd moed te hebben en moed te houden.” Door Marianne Buyck en Mohamed Jalloh Wie? Thioune Khalidou Komt uit: Mauretanië Leeftijd: 29 In België sinds: 2011 Inburgeringstraject bij bon: najaar 2012 Thioune, ik zou je graag kunnen aanspreken met de poëtische aanspreekformules in het Pulaar. Ik zal het hierop houden: ik heb veel goeds over je gehoord en ik ben blij ben dat ik je mag interviewen. Kan je me iets meer vertellen over je leven in Mauretanië? Ik woonde in Gorgol, in het zuiden van Mauretanië. Ik was er herder. Mijn familie heeft kamelen, schapen en koeien. Ik ben nooit naar school geweest, ik werkte altijd. Niets doen bestaat niet in mijn cultuur. We zorgen voor de mensen en de dieren en dat neemt al onze tijd, van zonsopgang tot zonsondergang. Ik ben er getrouwd met mijn vrouw, Faty. We hebben een zoon, Moussa en een dochter, Habib. Mijn vader is gestorven. Mijn moeder leeft nog in Gorgol met mijn twee jongere broers. Waarom heb je je land verlaten? In Mauretanië worden de Peuls nog altijd gediscrimineerd. Er is machtsmisbruik van de politieke leiders. De kuddes worden gestolen, de mensen worden gepest en verdreven van hun land. Het is moeilijk om daar als Peul te leven. Ik ben gevlucht naar de kust en heb met een boot de overtocht naar Europa gemaakt. Uiteindelijk ben ik in Brussel terechtgekomen. Ik kende hier niemand, maar ik kwam altijd wel iemand tegen die me wat uitleg wou geven. Een Senegalees bracht me naar het Klein Kasteeltje. Daar ben ik gebleven van juni 2011 tot februari
25 bon vzw – JAARVERSLAG 2013 – www.bonjaarverslag.be
2012. Ik heb daar andere Peuls leren kennen en zij brachten mij naar bon. Ik stond lang op de wachtlijst omdat ik niet kan lezen en schrijven en alleen Pulaar spreek. Je hebt ondertussen maatschappelijke oriëntatie (MO) gevolgd bij Fatou. Wat zijn je herinneringen aan MO? “Courage”. Van Fatou heb ik geleerd moed te hebben en moed te houden. Ik heb zeer veel geleerd. Het is zeer belangrijk voor mij dat ik les kon volgen in het Pulaar. Mijn Frans is niet goed, ik heb het in het Klein Kasteeltje van andere vluchtelingen geleerd. Van Fatou leerde ik de geschiedenis van België, wat integratie is, naar welke organisaties ik kan gaan als ik hulp nodig heb. Ik heb veel over de cultuur hier geleerd. We zijn op uitstap naar Gent geweest. Mijn wereld is veel groter geworden. Ik ken alles hier door bon. Dankzij bon doe ik vrijwilligerswerk bij Soeppunt. Daar help ik in de keuken, ik doe er de afwas en help er met het uitdelen van het eten. Het werken in de keuken daar geeft me genoeg zelfvertrouwen om een opleiding voor horeca te beginnen. Bij Soeppunt heb ik Tine leren kennen. Met haar kan ik Nederlands oefenen buiten de les. In Brussel is het niet gemakkelijk om Nederlands te leren, hier worden alle talen gesproken. Ik loop met bon to run en heb de 20 km met Vluchtelingenwerk meegelopen. Wat was voor jou het vreemdste als je in Brussel aankwam? De grote gebouwen. De wegen onder de grond, de metro. Ik vroeg me af: “Hoe weten al die mensen waar ze naartoe moeten met al die chaos?”. Het is ook zeer vreemd dat alle mensen hier gelijk zijn. Iedereen kan en mag met elkaar praten. Dat is helemaal anders in Mauretanië, daar heeft iedereen zijn plaats. Mensen in België zijn direct, ze zeggen wat ze denken, dat kan bij ons niet. Ik leer hier ook dat mensen niet moeten vechten met elkaar als ze niet hetzelfde zijn, als er verschillen zijn in taal of kleur of … . Wat wil je meegeven aan mensen die zoals jou als vluchteling in België aankomen? Als nieuwkomer moet je je niet schamen om te zeggen wat je wel en niet kan. Je krijgt hier de kans om te leren. Ik wil nog heel veel leren, mijn achterstand inhalen. Ik heb al zes maanden op een bioboerderij gewerkt, ik was herder vroeger. Nu weet ik dat ik meer mogelijkheden heb. Ik wil graag zelf de brieven kunnen lezen die ik krijg, zonder hulp van anderen. Ik wil graag in de horeca werken. Als nieuwkomer moet je je aanpassen aan de situatie waarin je terecht komt. Je kan blijven wie je bent maar je moet je cultuur niet proberen opleggen aan de plaats waar je aankomt. Ik kan met mensen op een terras zitten die genieten van een biertje, ik drink daarom niet zelf bier. Ik kan varkensvlees serveren, zonder zelf varkensvlees te eten. Religie is in je hart, in je manier om met andere mensen te leven, niet in je eetgewoontes of zo … . Thioune, als ik naar je kijk zie ik je met je kudde door de vlaktes van Mauretanië wandelen, met de zon als klok en oriëntatiepunt. Hoe is het om in Brussel te wonen, zonder verre horizon, met al de drukte om je heen? Ik ken nostalgie en melancholie, ik mis mijn familie en mijn land. Ik weet dat mijn leven daar onmogelijk geworden is en wil er hier het beste van maken. Maar ik heb het wel nodig om te werken. De twee vakantiemaanden die komen dat er geen lessen zijn zie ik als een zwart gat. Dat is zeer moeilijk.
7.4 Erika Vanessa Moreno Ascencio “Het leven is moeilijk, maar voor alles bestaat een oplossing” Oktober 2010: Erika schrijft zich in voor een inburgeringstraject bij bon. Januari 2014: Erika belt naar bon om te laten weten dat ze net is afgestudeerd als „polyvalent zorgkundige‟. Het is het resultaat van het doorzettingsvermogen dat ze al van in het begin aan de dag legt. Wat gebeurde er in die vier jaar tijd? Door Marie Van Wayenbergh Wie? Erika Vanessa Moreno Ascencio Komt uit: Peru Leeftijd: 34 In België sinds: 2010 Inburgeringstraject bij bon: 2010 Proficiat met je diploma, Erika!
26 bon vzw – JAARVERSLAG 2013 – www.bonjaarverslag.be
Bedankt. Ik heb mijn diploma gisteren gekregen. Als ik nu nog één maand verder studeer, kan ik het diploma van „zorgkundige‟ behalen. Daarmee kan ik ook in een ziekenhuis werken. Is dat je doel? Ja, maar dan als verpleegster. Al van kleins af aan wil ik verpleegster worden, net zoals mijn zus. Toen ik 17 was, mocht ik soms met haar mee om mensen te helpen verzorgen. Ik was er meteen door gebeten! Maar je bent dat niet meteen gaan studeren? Neen. Toen ik 18 was, stond ik al op eigen benen. Ik ben iemand die heel graag onafhankelijk is. Ook had ik nood aan privacy. Met zeven broers en zussen ligt dat niet altijd voor de hand. Dus studeerde ik voor kwaliteitscontroleur voor kledij. Studeren is moeilijk in Peru, je hebt er veel geld voor nodig. Daarom koos ik voor een korte opleiding en een diploma waarmee ik meteen werk zou vinden. Het contrast met verpleging is groot. Inderdaad. Ik heb verschillende jobs uitgeoefend in de loop der jaren. In Spanje heb ik gewerkt als tandartsassistente, wat al iets meer in de lijn van mijn droom lag. Maar de werkuren waren zo wisselend dat ik het onmogelijk kon combineren met mijn studies voor verpleegster. Toen ik in België aankwam, heb ik eerst een maand als caissière gewerkt in een supermarkt. Daar werd mijn proefperiode niet verlengd omdat ik geen Nederlands sprak. Ik besefte dat Nederlands kunnen spreken en een diploma hebben cruciaal zijn om een goede job te kunnen uitoefenen. Ik besloot om verder voor mijn droom te gaan en schreef me in voor een inburgeringscursus bij bon. Hoe was dat? Je leert heel veel. Dat is nodig om zelfstandig te kunnen zijn. Je krijgt bij bon veel steun en ook objectieve informatie, wat heel belangrijk is. Mensen zeggen veel verschillende dingen maar bij bon kan je er rustig van uitgaan dat je goed geïnformeerd wordt. Ook het feit dat ik altijd terecht kon bij een trajectbegeleider was voor mij een grote meerwaarde. Samen dienden we een aanvraag in tot gelijkschakeling van mijn Spaans diploma tandartsassistente. Helaas werd het hier niet erkend. Je leert ook veel mensen kennen tijdens zo‟n inburgeringscursus. Met sommige van hen heb ik nog altijd contact. Je hebt steun aan elkaar. Hoe verliep de Nederlandse les? Het was ontzettend moeilijk. Toen ik pas begon met Nederlands niveau 1.1 zei mijn leerkracht me dat het te moeilijk was voor mij. Ze vroeg of ik niet beter gewoon Frans zou verder doen? Dat was echt demotiverend. Maar ik ben, met de hulp van een logopediste, hard blijven werken. De module Nederlands niveau 1.2 heb ik zelf twee keer moeten doen, maar ook dat had ik ervoor over. Waar haalde je je motivatie om verder te blijven doen? Ik bleef er altijd van uitgaan dat ik het wel kon, dat het me wel zou lukken. Daar putte ik kracht uit. Na het niveau 2.2 ben ik begonnen met de cursus „intensief Nederlands‟. En het was ook effectief superintensief om de hele dag Nederlands te studeren. Maar mijn Nederlands is er sterk op vooruitgegaan. Na deze cursus volgde er weer een examen en moest ik slagen voor de selectieproef om aan de opleiding van „polyvalent verzorgkundige‟ te kunnen beginnen. Dat was stresserend: er waren 45 kandidaten voor slechts 25 plaatsen. Gelukkig was ik erbij! Na een opleiding van een jaar kreeg je dus gisteren je diploma. Hoe zie je je toekomst nu? Ik begin volgende week met de vervolgcursus „zorgkundige‟. En dan kan ik eindelijk aan de slag! Ik kan misschien aan de slag op mijn stageplaats, „Solidariteit voor het gezin‟. Ze gaven me daar tijdens mijn stage al veel vertrouwen ze waren tevreden over mijn werk. Het is een heel afwisselende job: de ene dag kom je bij een bejaarde die je moet motiveren om een wandelingetje te maken, de andere dag help je bij de verzorging van een pasgeboren tweeling. Het is werk waarbij geduld en vertrouwen cruciaal zijn. Nog een voordeel van dit werk is dat ik het kan combineren met een avondstudie om alsnog voor verpleegster te gaan… Dat blijft toch mijn uiteindelijke doel en ultieme droom! Heb je een tip voor andere cursisten die nog aan het begin van hun parcours staan? Wat mij echt helpt, is blijven denken aan de toekomst. Ik houd mijn doel voor ogen en werk daar stap per stap
27 bon vzw – JAARVERSLAG 2013 – www.bonjaarverslag.be
naartoe. Ook toen het niet lukte met het Nederlands of toen ik problemen kreeg binnen mijn relatie ben ik me altijd blijven focussen op mijn doel: verpleegster worden. Je krijgt altijd te maken met moeilijkheden onderweg, maar daarvoor moet je telkens oplossingen vinden. Voor mij was het bijvoorbeeld belangrijk om mijn Nederlands zoveel mogelijk te oefenen. Dus had ik een afspraak met een dame in het ouderlingentehuis. Ik ging haar bezoeken en samen praatten we dan Nederlands. Zij was blij met het bezoek en ik was blij met de gelegenheid om mijn Nederlands te oefenen. Het leven is moeilijk, maar voor alles bestaat een oplossing. Je moet creatief zijn in het leven (glimlacht).
28 bon vzw – JAARVERSLAG 2013 – www.bonjaarverslag.be