BOEKENTIPS FEBRUARI 2015
STANDAARD DER LETTEREN – FICTIE
“Babbitt”, Sinclair Lewis***** (BMB – Aanwinsten) De nieuwe Nederlandse vertaling van deze Amerikaanse klassieker, een sociale satire uit 1922, blijkt nog steeds relevant. Lewis neemt ons mee naar de suburbs van een denkbeeldige stad waar George Babbitt woont met zijn vrouw en drie kinderen. Babbitt is een model-Amerikaan die echter langzaamaan wordt meegezogen in een midlifecrisis waar de schone schijn van het materiële leven niet tegen opgewassen is.
“H is for hawk”, Helen MacDonald**** (besteld) De schrijfster koopt, na het plotse overlijden van haar vader, een valk die ze probeert te temmen en beschrijft dit proces. Natuurboek, memoires en literaire biografie in één. MacDonald won met dit boek meerdere prijzen. Origineel, opwindend en prachtig geschreven.
“Rood of dood”, David Peace **** (BMB – Aanwinsten) Bill Shankly werd in 1959 tot manager van Liverpool benoemd om de club na een aantal jaren in de tweede divisie terug te brengen naar de hoogste afdeling van het Engelse voetbal. De roman beschrijft de vijftien jaar dat hij manager was en zijn leven na het voetbal. Rood of dood is briljant, maar hoogst enerverend, door de staccatozinnen en de vele herhalingen. In een interview verklaarde Peace dat zijn radicale stijlkeuze er ook mee te maken heeft dat hij Shankly's obsessie voor het spel wilde weergeven. Meedogenloze leeservaring van een thrillerauteur met een groot hart voor voetbal.
“Verbroken beloftes”, Jenny Offill (HB – Aanwinsten) Offill, Amerikaanse schrijfster van romans en kinderboeken, vertelt in “Verbroken beloftes” een verhaal van liefde en gebroken harten. Hoe doe je dat op een originele manier? Door te spelen, door te samplen, door ervoor te zorgen dat de afstand tussen een aardse voordeur en een verre planeet in één witregel valt te overbruggen. Een boek over baby’s en overspel en verre planeten, briljant en gevat. Het is pas vroeg in het jaar en toch is de kans groot dat “Verbroken beloftes” een van de toppers wordt van 2015.
“Kinderen van Brezjnev”, Sana Valiulina**** (BMB – Aanwinsten) Sana Valiulina schrijft over opgroeien in een land dat voortdurend de speelbal van de geschiedenis is geweest, over de Sovjetmaatschappij van de jaren 70 tot nu. 'De biografie van mijn generatie', noemt ze haar nieuwe roman waarin ze de clichés over Rusland vermijdt.
“De Patrick Melrose-romans”, Edward St. Aubyn***** (HB – Aanwinsten)
Zijn naam hoort thuis in het rijtje Marcel Proust, John Williams, Karl Ove Knausgård. Toch is de Engelsman Edward St Aubyn (55) bij ons relatief onbekend. Ten onrechte, zo blijkt bij herlezing van zijn romans over zijn alter ego Patrick Melrose, die nu voor het eerst in één band zijn uitgegeven. St. Aubyn groeide op in een disfunctioneel upper-classgezin en ontgint zijn eigen leven in deze romancyclus. Tegelijk geestig, woest, fijnzinnig en aangrijpend.
STANDAARD DER LETTEREN – NON-FICTIE
“De vliegenval”, Fredrik Sjöberg****(HB – 597.8) De auteur, een Zweeds journalist en entomoloog (onderzoeker van insecten), schreef met “De vliegenval” een soms bizarre, soms droogkomische biografie van de Zweedse entomoloog en avonturier René Malaise (1892-1972). Sjöberg maakte van een weinig belovend onderwerp een pageturner.
“Medeweten”, Antjie Krog**** (Besteld) Nieuwe dichtbundel van de Zuid-Afrikaanse schrijfster waarin de gedichten veel kanten opgaan, van haar eigen jeugd naar bekende thema’s als racisme en schuldgevoel. Altijd weer toont ze zich een woordmeester, met een zintuiglijke taal, hatelijk en toch liefdevol.
“Johan Daisne. Tussen magie en werkelijkheid. 1912-1978”, Johan Vanhecke**** (Besteld) Vanhecke, hoofd archiefverwerking in het Letterenhuis in Antwerpen, schreef deze biografie van de Gentse schrijver Johan Daisne (1912-1978), vooral bekend van magisch-realistische romans. Vanhecke besteedt veel meer aandacht aan het privéleven van Herman Thiery (alias Johan Daisne) dan aan diens literaire werk. Het boek is meer een kroniek, een lijst van feiten, dan een samenhangend portret van man en oeuvre.
“Dit kan niet waar zijn. Onder bankiers”, Joris Luyendijk**** (HB – 345.1) Luyendijk, een Nederlandse antropoloog en journalist, deed antropologisch veldonderzoek naar een bijzondere mensensoort: de City-bankier. Tweehonderd gesprekken die hij had met insiders uit Europa’s financiële hoofdstad, zijn verwerkt in dit boek. Het boek laat, overtuigender dan welke economische analyse ook, zien hoe de financiële sector functioneert en welke gevaren daarachter schuilen.
“Alledaagse ergernissen”, Eva Gerlach en Sasja Janssen**** (Besteld) Alledaagse ergernissen is een bundel met foto's van Bianca Sistermans en poëzie van de dichters Eva Gerlach en Sasja Janssen. Deze drie Nederlandse vrouwen gaan met een loep over de details die onverantwoord veel ruimte opeisen in ons alledaagse hoofd. Rondslingerend speelgoed, onvolmaakt pleisterwerk, een dichtgevroren diepvriesvak. Met de juiste woorden schuren ze de scherpe randjes van de ergernissen, zodat we ze vlotter doorslikken.
“Oorlogsenthousiasme. Europa 1900-1918”, Ewoud Kieft**** (Besteld) Kieft, een jonge Nederlandse historicus, vertelt in dit boek hoe een vooruitstrevende Europese culturele elite verbijsterend genoeg warm liep voor de Grote Oorlog. Vaak blijkt dat het oorlogsenthousiasme niet alleen met hooggestemde idealen, maar ook met de verwerking van een persoonlijke existentiële crisis te maken heeft.
“De zanger van de wrok. Willem Frederik Hermans. Biografie, deel II (1953-1995)”, Willem Otterspeer (Besteld) Dit tweede deel van de biografie van schrijver W.F. Hermans bevestigt de vakkundigheid van biograaf Otterspeer. 'Wraak' was het motto van Willem Frederik Hermans (1921-1995) en hij bracht het met verve in de praktijk. “De zanger van de wrok” vertelt the rise and fall van Hermans.
DE MORGEN – FICTIE
“Tuin aan zee”, Mercè Rodoreda (HB – Aanwinsten) De romans van Rodoreda zijn in Catalonië verplichte literatuur in het middelbaar onderwijs, maar buiten de grenzen is de Catalaanse schrijfster – ten onrechte – weinig bekend. In “Tuin aan zee” (1967) geeft ze het woord aan een bejaarde tuinman, die als kluizenaar leeft op een landgoed aan de Spaanse kust en delft in zijn herinneringen aan de zomers die de eigenaars en hun vrienden op het landgoed doorbrachten. Een universeel verhaal over liefde, jaloezie, verraad en dood.
“Dertig dagen”, Annelies Verbeke (HB/BMB – Sprinters) In deze roman draait alles om dualiteit. Verbeke neemt ons mee naar de Westhoek, waar we dertig dagen meeleven met Alphonse, een klusjesman die buiten zijn wil om de vertrouwenspersoon van zijn klanten wordt. Verbeke laat de ongebreidelde fantasie en absurde humor die we van haar kennen de vrije loop.
“De kunst van het crashen”, Peter Verhelst (HB/BMB – Sprinters) Dinsdag 23 april 2013. Op de E40 verliest een vrachtwagen een wiel. Peter Verhelst kan het tollende ding niet ontwijken, zijn auto gaat drie keer over de kop. De schrijver beleeft de bijnafatale crash tot in het kleinste detail. Behalve drie seconden, die lijken voorgoed gewist. Het 'gemis' van die drie luttele seconden bleef een jaar lang in Verhelsts kop spoken, tot de schrijver die verloren seconden in twee maanden tijd op Baconiaanse wijze boetseerde tot het verbluffende “De kunst van het crashen”, een verkenning van de gefragmenteerde werelden die ontstaan door de impact van een crash.
“Birk”, Jaap Robben (BMB – Aanwinsten) Bekroond romandebuut waarin Robben ons meeneemt naar een van de wereld afgesneden eiland tussen Noorwegen en Schotland. Het verhaal start met een mysterieuze verdwijning en zuigt de lezer mee in een verstikkende moeder-zoonrelatie. Een veelbelovend auteur is opgestaan.
“Bruiloftslied”, Stig Dagerman (Besteld) De laatste roman van deze Zweedse auteur is voor het eerst in het Nederlands vertaald. “Bruiloftslied” leest als het magnifieke testament van een schrijver die onze kleinmenselijkheid als geen ander doorgrondde. Het verhaal speelt zich af in een geïsoleerde agrarische gemeenschap in Zweden, op de dag van de bruiloft van boerendochter Hildur. We krijgen een panoramisch beeld van de feestgangers en van wat tussen hen broeit. Stilistische krachttoer.
“Ijstweeling”, S. K. Tremayne (BMB – Aanwinsten) Een sinistere psychologische roman over een Londens gezin dat instort nadat het een van hun tweelingdochtertjes verliest door een val van een balkon. Vanaf het begin neemt Tremayne je mee in een beangstigende, claustrofobisch kleine wereld.
DE MORGEN – NON-FICTIE
“Altruïsme: De kracht van compassie”, Matthieu Ricard (BMB – 214.33) Altruïsme, de wil om samen het welzijn van de mensheid of zelfs dat van de hele wereld te verhogen, is geen zweverig begrip, aldus moleculair bioloog Ricard. We zijn van nature allemaal altruïsten, alleen laten we ons te vaak doen door de minderheid van egoïsten om ons heen… Ricards nieuwe boek is ongetwijfeld het diepgravendste en breedste boek ooit geschreven over altruïsme.
“Filosoferen is makkelijker als je denkt”, Coen Simon (BMB – 110) Filosoof Coen Simon maakt in dit boek korte metten met de clichés en dogma's van onze tijd. Met grote stelligheid wordt er van alles beweerd: dat je eruit moet halen wat erin zit, dat je moet durven kiezen, dat meten weten is en dat je kúnt als je maar wílt. De vraag is: hoe komen we aan al die wijsheid? En belangrijker nog: hoe komen we er vanaf? Het antwoord is: door te denken. Niet als de wiskundige of de detective die zoekt naar oplossingen, maar als de filosoof die weet dat het leven geen puzzeltje is. Met humor beschrijft Coen Simon in “Filosoferen is makkelijker als je denkt” hoe je kunt denken zonder dogma's.
“De blanke gave”, Ellen Deckwitz (Besteld) Derde bundel van deze jonge dichteres waarbij ze de lezer doet reizen door de geschiedenis. De aantrekkingskracht van de gedichten zit in hun sprookjesachtige karakter en de hoge graad van surrealiteit.
HUMO – FICTIE
“Het boek van wonderlijke nieuwe dingen”, Michel Faber (HB – Aanwinsten) Faber is een rasverteller, een magiër die de lezer zijn romanwereld in dwingt en daar in een bitterzoete omhelzing houdt, tot hij hem, wijzer over mens en wereld, met een schokje uit de innige koortsdroom wekt. Zijn nieuwste roman speelt in de nabije toekomst: dominee Peter Leigh reist naar de planeet Oasis om er de lokale bevolking te laten kennismaken met de geneugten van het christendom. Tot zijn vreugde en verbazing zitten de opvallend goedaardige aliens te wachten op het woord van God.
“Verbroken beloftes”, Jenny Offill (HB – Aanwinsten) Zie bespreking de Standaard.
“Slaap zacht, Johnny Idaho”; Auke Hulst (HB – Aanwinsten) Hulst creëert in zijn vierde roman een parallelle wereld in de nabije toekomst. De Archipel is een afgeschermde eilandstaat in de Stille Oceaan, na ‘de Grote Klap’ gesticht door multinationals. De drie hoofdpersonages komen in de problemen met de digitale transparantie van de nieuwe wereld en de kloof tussen zichzelf en hun ‘digitale afgietsel’. Hoe meer ze gezien worden, hoe eenzamer ze worden en hoe meer ze gezien zijn.
“Alles wat vaststaat, verdampt”, Darran McKeon (HB – Aanwinsten) Lekker ambitieus debuutje dat komt overwaaien uit New York, geschreven is door een Ier, en handelt over de kernramp in Tsjernobyl. In zijn debuut zet McKeon de absurditeit en het amateurisme in de verf waarmee de Grote Leiders in 1986 met de ramp omgingen. Zijn rijke vertelstijl en prikkelende inzicht in de menselijke psyche doen vermoeden dat “Alles wat vaststaat, verdampt” geen beginnersgeluk is.
“In haar lichaam besloten”, Ann-Marie MacDonald (BMB – Aanwinsten) In deze derde roman van MacDonald (bekendste roman: “Laten wij aanbidden”) volgen we Mary Rose, een lesbische huismoeder, getrouwd met Hilary en ‘meemoeder’ van twee jonge kinderen. Hun gezinnetje straalt schijnbaar van geluk – een postmodern, posthomofoob, emancipatorisch succes. Maar achter de façade van hun nette huis broedt wanhoop en agressie. Mary Rose wordt gegijzeld door een schuldgevoel dat haar helemaal beheerst en haar wortels heeft in haar jeugdjaren. Deze roman is zware kost, maar pijn kan ook verdomd fijn zijn, zeker als ze zo exquis wordt beschreven.
“Harem”, “Ronald Giphart (BMB – in verwerking) “Harem” is het coming of age-verhaal van Mac Hope, een naar Zweden uitgeweken Nederlander met een Verhaal, dat u middels flashbacks verteld krijgt door Macs zoon. Mac is een wereldberoemde fotograaf die met zijn Melkerij een eigen versie van Warhols Factory op poten heeft gezet. En een gezinssituatie heeft die daadwerkelijk aan een harem doet denken. Met gevoel en zin voor stijl geschreven, en ingenieus genoeg opgebouwd om in snel tempo te blijven lezen.
KNACK – FICTIE “Marconi Park”, Ake Edwardson (HB/BMB – Sprinters) De twaalfde Erik Winter-thriller van de Zweedse misdaadauteur Ake Edwardson is een parel van een roman. Speurder Erik Winter is een binnenvetter, die vooral met zichzelf communiceert, zonder te begrijpen hoe hij moet omgaan met zijn obsessies. De ergste is een diep verborgen trauma dat in zijn nachtmerries voortdurend opduikt: zijn vader heeft hem iets ergs aangedaan. Maar wat ? Geweld ? Misbruik ? Verdrongen gevoelens die wakker geschud worden door een reeks misdaden die alle cirkelen rond het Marconi Park in Gotenburg.
“De rode halsband”, Jean-Christophe Rufin (HB – Aanwinsten) Deze roman, geïnspireerd op ware feiten, speelt in een klein Frans dorpje in 1919. De jonge korporaal Morlac werd voor zijn heldhaftig gedrag tijdens de Grote Oorlog gedecoreerd met het Legioen van Eer. En nu zit hij in de gevangenis. Hij kan geëxecuteerd worden of minstens levenslang verbannen worden naar een guur Frans eiland. Morlac wordt ervan beschuldigd Frankrijk te hebben beledigd. Schrijver-diplomaat Rufin schreef met 'De rode halsband' een subtiele en schitterende nonfictieroman over trouw, menselijkheid, verdraagzaamheid.
KNACK – NON-FICTIE
“Handboek Slavenmanagement”, Marcus Sidonius Falx (HB – 923.4) Hoogst entertainende geschiedenis van het slavendom in de Romeinse oudheid. Falx is een pseudoniem van Jerry Toner, een Brit die ten strijde trekt tegen de elitaire reconstructie van de geschiedenis. Want ‘geschiedenis’ is vrijwel altijd de geschiedenis van de overwinnaars. Toner heeft in ettelijke werkjes geprobeerd een evenwichtiger imago van de Romeinse en Griekse samenleving uit te tekenen. In zijn nieuwste boek ontrafelt Toner de positie van de slaaf in de huishouding en in de Romeinse maatschappij.
