Bijeenkomst: Risicobeheersing nu en de toekomst
Hartelijk welkom!!
Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding
Werkwijze • • • • • • • • • • • • •
Inhoud: de ‘hoe-kant’ van veranderen en Risicobeheersing Werkvorm: afwisselend in subgroepen en plenair (in begin). Actief: iedereen aan de bak. Iedereen doet mee: geen publiek Strak tempo. Parkeergarages Gebruik de pauzes om eens met anderen te kletsen Koffie etc.: kun je steeds zelf halen Rol facilitator en team (=Thijs, Natasja, Mario, Patrick en…) Let op: dit is een zeer gestructureerde avond. Houd je dus goed aan de tijden, anders moeten we op elkaar gaan zitten wachten Huishoudelijke kwesties (telefoons, bereikbaarheid e.d.) Andere? Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding
Enkele spelregels voor een goed gesprek •
Ieders waar is waar
•
Spreek voor jezelf, open, vertel wat je weet / ervaart / voelt
•
Geen hiërarchie
•
Durf je bestaande beelden eens los te laten: ‘klópt het nou wel wat ik vind?’
•
Respectvol communiceren
•
Probeer je in te leven in de visies en beelden van de anderen
•
Meer luisteren dan zenden
•
Vertrouwelijkheid
•
Andere?.... Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding
Casus Parkeergarage X-Park profileert zich als een onafhankelijke internationale parkeerorganisatie, met een goede tot sterke marktpositie in een groot aantal Europese landen. Zij pretenderen hoogwaardige parkeeroplossingen op strategische locaties te bieden. Zo ook in uw gemeente. De Gemeenteraad ziet het voorstel helemaal zitten, er ligt een aantrekkelijk financieel plan onder, en verwacht een positief advies van de brandweer. U voorziet echter een groot aantal veiligheidsproblemen. Ga met uw collega’s aan deze tafel in gesprek hoe u tot een integraal advies komt (preventief én repressief).
Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding
Liefst twee mensen (representeren de) repressiekant A)
Stel jezelf even voor en maak afspraken over: voorzitter / tijdsbewaker / rapporteur
Opdracht 1
B) Lees de case en denk eerst individueel even na over de volgende vraag
Vanuit mijn positie en ervaring wat zou ik zeggen / doen bij deze case?
Tot 10.45
C) Wissel vervolgens jullie antwoorden uit (‘rijtje af’) D) Wat is ‘rode draad’ / gemeenschappelijke stuk in jullie reacties? E) -> kijk eens terug: hoe was het om zo in ‘gecombineerd gezelschap’ (preventie – repressie) te werken aan een case?
Rapporteur: bereid je voor op een korte presentatie van jullie belangrijkste punten bij punt E. Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding
“Als jij wat met de Brandweer / RB wilt, dan zou ik daar vandaag maar eens aan gaan beginnen!!!” Willy Rovers, baas van de Douane
Prof. Dr. Thijs Homan Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding
Een inleidend verhaal
“er was eens....”
Je kunt de formele structuren veranderen, maar de ‘echte’ verandering ontstaat ergens anders…
Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding
De interventie
Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding
‘On stage’ Op het podium
Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding
betekeniswolken
‘Off stage’ Achter de gordijnen
betekeniswolken
Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding
Type werkzaamheden deelnemers Staf 11%
Resultaten van de Synthetron
Leidinggevend kader 6% Overig/wil niet zeggen 7% Prepara e 3%
Risicobeheersing 70%
Lage consensus en als die er is dan niet breed gedeeld
Repressieve dienst 3%
Deelnemers Aantal berichten Berichten per deelnemers per uur Reactie op berichten % Aantal Synthetrons % Synthetrons Aantal Bipotrons % Bipotrons Niveau Synthetrons: Kwalificatie Steun % Top 90% en hoger High 71-89% Medium 40-70% Low 16-39% Bottom 5-15%
BOM1 81 2105 14 35% 140 5% 733 35%
BOM2 107 2281 13 37% 218 10% 765 34%
0% 0% 1% 9% 90%
0% 0% 1% 6% 94%
Gemiddelde Synthetron
15 26% 19% 25%
15% 18% 21% 28% 18%
Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding
Grote lijnen (inhoudelijk) Synthetron 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.
Iedereen is het roerend met elkaar eens dat er iets moet gebeuren Angst dominant thema En dat ‘landelijk’ een lijn uit moet gaan zetten Welke lijn dat is: grote verschillen van inzicht We willen wel, maar we kunnen niet ontsnappen aan de wurgende greep van de onmacht (de grootste bedreiging dat zijn we zelf) We zoeken de oplossing bij de ander (als zij ons nou maar eens wat meer serieus namen) We zien diverse kansen, …. maar komen er niet toe om er iets mee te doen. Verschil tussen ‘mooie verhalen’ (wij kunnen alles) en hoe het echt is
Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding
Kenmerken van de deelnemers Taal-analyse herkenbaar? ‘t Zit ‘m ook een beetje in de poppetjes-zelf……..
Eerder probleemgericht dan doelgefocust Risicomijdend in plaats van ondernemend Houden er van om problemen op te lossen Gewoonte-dieren, vasthouden aan wat je al kent Verandering kan dus beangstigend werken Reactief: reageren op wat er gebeurt Tijd nodig hebben om dingen te laten bezinken: niet meteen in actie springen Praktisch, down to earth, liefst operationeel bezig. Meedenken met strategie en strategisch denken niet zo gewend Niet echt ‘toekomstdenkers’; meer hier-en-nu. Niet zo open staan voor ideeën van buitenaf: ‘t zelf willen bedenken
Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding
Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding
Goed over risico’s nadenken
Actie-types Eerst doen dan denken
Te risicomijdend regeltjes
? Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding
Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding
Repressie
Preventie
overmoed
Te veel van jezelf dan irriteer je de ander
Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding
Gaat het zo goedkomen? “Jullie moeten dus respect voor elkaar hebben” -> rapporten
Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding
Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding
Netwerk van lokale vertrouwensgroepjes (min of meer stabiel) 3
2
4
5 8
7
1
6
9
1 10
11 12 13
15 14 16
17 18 Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding
Petrischaaltjes vertrouwensgroepjes betekeniseilandjes betekenisgeving is interactieproces deeply social
Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding
Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding
Opdracht 2 A) Tafels … tot en met … naar vel ….
B) Denk eerst individueel even na over de volgende vragen: Wat zijn de belangrijkste ontwikkelingen die jij ziet in de directe omgeving waar jij werkzaam bent? …. ontwikkelingen die grote impact gaan hebben op jouw / jullie werk bij Risicobeheersing.
Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding
Opdracht 2b
a)
Loop rond en lees al de ontwikkelingen die op de andere grote vellen staan
b)
Pak je blocnootje:
Wat zijn volgens jou de drie belangrijkste concrete ontwikkelingen die op korte en middellange termijn echt concrete gevolgen voor ons (RB) gaan hebben… … en waar we dus echt wat mee moeten.
Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding
Opdracht 2 c
Terug aan je eigen tafel
Spreek even af: voorzitter / tijdsbewaker / rapporteur
1) Wissel jullie antwoorden uit (‘rijtje af’) 2) Kom tot een ‘top 5’ van belangrijkste ontwikkelingen 3) -> zet die kort en bondig op flip over
Rapporteur: bereid je voor op een korte presentatie van jullie top-5 Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding
Interne ontwikkelingen!! 1) Denkbeeldige toekomstvarianten
2) -> zelf uitwerken: hoe ziet mijn werk er dan uit? 3) Reflectie: gaat dit ‘intern’ werken?
4) Reflectie: ‘windtunnelen’: kan ons toekomstbeeld de trends aan ? Benutten? 5) Rapporteren ‘eindbeeld’ en reflectiepunten.
Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding
4 Scenario’s Risicobeheersing 1 We blijven wie we zijn We blijven doen wat we nu ook allemaal doen. Bij veel korpsen is hierbij nog sprake van een regelgerichte benadering. Het uitgangspunt is adviseren bij alle (bouw)plannen, de risicobenadering internaliseren we nauwelijks. De nadruk ligt dus op advisering, vergunningverlening op basis van de bouwregelgeving Tafel
2-5
2 Uitbesteden We laten de brandveiligheidadvisering over aan anderen, bijvoorbeeld de RUD of de markt (gecertificeerde plantoets). Hierbij besteden we al het advieswerk uit. Ook de regie besteden we uit. We concentreren ons op waar we oorspronkelijk van waren: repressie. Tafel 6-10 3 Uitbesteden maar regisseur We besteden een groot deel van de uitvoerende advieswerkzaamheden uit. Wel blijven we als brandweer de spin in het web, we regisseren de veiligheidsketen, etc. We zijn de megasouffleur van het hele veld. Tafel
11-15
4 Niche-speler We besteden veel van de brandveiligheidadvisering uit. De risicobenadering is hierop toegepast, we concentreren ons als brandweer op de plannen en objecten waar we voor ‘de klant’ meerwaarde hebben. Bijvoorbeeld bij kwetsbare functies (nietzelfredzamen, complexe risico’s, etc.). Daarbij gaan we uit van een soort 80-20-regel. 80% van de activiteiten is relatief routinematig, dat kunnen we aan de markt overlaten. Maar 20% van het werk betreft complexe plannen die specifieke knowhow en ervaring vereisen. Wij richten ons op die 20%. Die 20% heeft dan wel een risicogerichte FSE benadering nodig i.p.v. de huidige regelgerichte benadering (die zit in die 80%) Tafel
16-20 Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding
Brainstormen over mogelijke toekomstvarianten.
Opdracht 3
1) De toekomstvarianten worden plenair toegelicht (en ook krijg je een A-4-tje).
2) De vraag aan jullie is om vanuit je expertise en ervaring drie dingen te gaan doen: a) De toekomstvariant nader uitwerken en detailleren: hoe zou de Brandweer er uit gaan zien bij deze variant? b) De toekomstvariant te evalueren: gaat dit ‘intern’ goed werken? c) De toekomst in de ‘windtunnel’ van de trends te zetten: ‘is de toekomstvariant ‘bestand’ tegen / geschikt voor de trends die jullie eerder vanochtend bedacht hebben?
a) - hoe gaat de Brandweerorganisatie er in grote lijnen uitzien? Landelijk / regionaal / lokaal? - hoe verhoudt de Brandweer zich tot externe partijen? - Hoe zou je werk er uitzien? (ga er van uit dat je de juiste opleiding en ervaring hebt) b) Leef je helemaal in in het beeld dat jullie bij a ontwikkeld hebben. -hoe ziet jouw werkdag er uit, bijvoorbeeld? -hoe functioneert het geheel: wat gaat goed / niet goed? c) Windtunnelen -wat waren de belangrijke trends van vanochtend? -als jullie de ‘nieuwe’ organisatie eens ‘tegen die trends aan zouden houden’… -bij welke trends gaat het dan goed? Waar zien je problemen? Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding
Programma 1. Opening -> Risicobeheersing nu & de toekomst
2. Hoe gaan we vandaag aan de slag? 3. Aan de slag: concrete casus om het gesprek te beginnen 4. Resultaten ‘chat sessie’ en wat is ‘organisch veranderen’ bij de Brandweer? 5. Toekomstvarianten Risicobeheersing. 6. Per regio: wat betekent dit alles voor ons en wat gaan we er mee doen? 7. Afsluiting en evaluatie Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding
A) Maak afspraken over: voorzitter / tijdsbewaker
Opdracht 4
B) Denk eerst individueel even na over de volgende vragen: Als het goed is heb je vandaag allerlei indrukken opgedaan - Wat is hiervan vooral relevant voor onze regio? - Wat zouden we hiermee in onze regio moeten gaan doen?
C) Wissel vervolgens de individuele antwoorden uit. Wat gaan we hier mee doen in onze regio? D) Probeer hierover met elkaar een paar concrete afspraken te maken We gaan niet meer plenair ‘rapporteren’…
Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding
Aandachtspunten
1. Evaluatieformulier 2. Flip-over vellen uitgewerkt en nagezonden 3. De beweging (hoort zegt het voort) 4. Wie denken er nog meer zo over als jijzelf? 5. Uitnodigen deelnemers volgende bijeenkomst: over vrijwilligheid / vrijwilligers
Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding
… en werk ze nog, vandaag!
Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding