Examen VMBO-KB
2013 gedurende 330 270 minuten
handel en verkoop CSPE KB
Bij dit examen horen een bijlage, een uitwerkbijlage en digitale bestanden. Achter het correctievoorschrift is een erratum opgenomen.
Dit examen bestaat uit 26 opdrachten. Voor dit examen zijn maximaal 137 punten te behalen. Voor elk opdrachtnummer staat hoeveel punten met een goede uitvoering behaald kunnen worden.
PK-0831-b-13-1-o
Inleiding
De onderstaande informatie komt van de website van Jumbo. Jumbo Supermarkten heeft op dit moment ruim 250 winkels verspreid over het hele land. Mede door de overname van Super de Boerwinkels groeit de Brabantse supermarktketen het komende jaar door naar 300 winkels. Met de toename van het aantal Jumbo’s is het aantal medewerkers ook sterk gegroeid. Inmiddels werken er ruim 30.000 medewerkers bij de supermarktketen. Bij de ombouw van de winkels gaan de winkelteams van Super de Boer over naar Jumbo. Daarnaast wordt het aantal medewerkers per supermarkt uitgebreid. Opvallend is dat alle omgebouwde winkels forse omzetverhogingen laten zien. In het eerste half jaar van 2011 steeg de totale consumentenomzet (ruim 1.218 miljoen euro) bij Jumbo met 35 procent ten opzichte van dezelfde periode in het jaar ervoor.
PK-0831-b-13-1-o
2 / 17
lees verder ►►►
Onderdeel A
solliciteren
tijdsduur ongeveer 30 minuten De examens zijn bijna achter de rug. Je weet nog niet precies wat je na het behalen van je diploma wilt doen. In elk geval wel iets in de detailhandel. Je hebt nu een baantje als magazijnmedewerker in een warenhuis in je woonplaats Tilburg. De winkel lijkt je ook wel wat en dan vooral in een functie waar je met mensen omgaat. Je hebt daarom via de website gesolliciteerd naar de functie van medewerker servicebalie bij een van de filialen van Jumbo in Tilburg. Na een week krijg je een brief met een uitnodiging voor een sollicitatiegesprek. In de uitnodiging voor het gesprek staat een tijdstip genoemd. Op dat tijdstip heb je echter een uitvoering van jouw volksdansgroep. Die afspraak staat al een aantal weken in je agenda. Je belt op om de afspraak te verplaatsen. In de bijlage bij deze opdracht staan de brief en een afdruk van je agenda voor deze week. Neem deze bijlage goed door en noteer in je agenda wanneer je wel zou kunnen.
Voor dit onderdeel heb je de bijlage en de uitwerkbijlage nodig. 4p
1
Voer het telefoongesprek.
PK-0831-b-13-1-o
3 / 17
lees verder ►►►
Je wilt je goed voorbereiden op het sollicitatiegesprek dat je gaat voeren. Jouw docent Nederlands heeft je aangeraden alles netjes op een rijtje te zetten in de vorm van een document. In dat document noteer je de antwoorden op een aantal vragen die tijdens het sollicitatiegesprek gesteld zullen worden. Tijdens het gesprek mag je ook zelf vragen stellen. De vragen die je wilt stellen neem je ook in het document op. Je mag bij het opstellen van het document gebruik maken van de advertentie op de website van Jumbo en de brief die je ontvangen hebt. Deze zijn in de bijlage opgenomen. Lees beide goed door.
7p
2
Geef in je document antwoord op de volgende vragen of opdrachten. Voordat je aan de opdracht begint Open een nieuw document in Word. Zet bovenaan je naam en kandidaatnummer. Sla het bestand op onder de bestandsnaam: solliciteren_kb[jouw naam].doc Uitvoering van de opdracht Gebruik een zakelijk lettertype, puntgrootte 12. Beantwoord de vragen en opdrachten op een duidelijke en overzichtelijke manier. Let op een juiste zinsbouw en spelling. a
Jumbo is een familiebedrijf. Noem een verschil tussen een familiebedrijf en een beursgenoteerd bedrijf zoals Albert Heijn, onderdeel van AHOLD.
b
Jumbo verwacht van je dat je commercieel ingesteld en resultaatgericht bent. Leg uit wat met deze functie-eisen bedoeld wordt.
c
Jumbo verwacht dat je als medewerker servicebalie flexibel bent. Geef een voorbeeld waaruit blijkt dat er sprake is van een flexibele medewerker servicebalie.
Tijdens het gesprek mag je ook zelf vragen stellen. d Jumbo biedt goede secundaire arbeidsvoorwaarden. Je wilt daar wel wat meer over weten. Noteer twee vragen die over de secundaire arbeidsvoorwaarden gaan.
PK-0831-b-13-1-o
4 / 17
lees verder ►►►
e
Voor je op sollicitatiegesprek gaat moet je aan een aantal praktische zaken denken. Noteer vier praktische zaken waar je van tevoren beslist aan moet denken.
Als je klaar bent met de opdracht Maak een afdruk van solliciteren_kb[jouw naam].doc. Lever de afdruk in bij de examinator of berg deze op in je werkmap. 2p
3
In de uitwerkbijlage zijn enkele vragen opgenomen over de manier waarop je opdracht 1 hebt uitgevoerd. Beantwoord de vragen in de uitwerkbijlage.
PK-0831-b-13-1-o
5 / 17
lees verder ►►►
Onderdeel B
planning servicebaliemedewerkers
tijdsduur ongeveer 45 minuten 15p
4
Maak de minitoets bij opdracht 4.
Het sollicitatiegesprek is goed verlopen. Je bent aangenomen. Vandaag werk je op kantoor. Je leidinggevende vraagt je of je voor volgende week een medewerkersplanning voor de servicebalie van Jumbo wilt maken. De planning moet in Excel worden gemaakt.
Voor deze opdracht heb je het digitale bestand medewerkersplanning_kb.xls nodig. 5p
5
Als je de planning maakt, moet je uitgaan van de volgende gegevens: Er zijn drie medewerkers in dienst voor het werken achter de servicebalie: Nora, Nilay en Nard. Nora werkt maximaal 15 uur per week. Nora kan op maandag tot en met vrijdag tussen 08.00 uur en 16.00 uur worden ingezet. Nilay heeft een contract voor minimaal 10 uur en maximaal 20 uur per week. Nilay kan vier dagen vanaf 08.00 uur worden ingezet. Op woensdag, vrijdag en zondag heeft ze vrij. Nard werkt 30 uur bij Jumbo waarvan 5 uur op de administratie. Hij kan als dat nodig is achter de servicebalie werken. Nard kan alle dagen vanaf 10.00 uur werken. Nard heeft volgende week op woensdag een auditie bij ’Holland's got Talent’. Hij kan daarom die dag niet werken. Het filiaal van Jumbo waar jij werkt, kan voor maximaal 15 uur een beroep op Steffie doen, die bij een ander filiaal werkt. De servicebalie moet de hele dag bemenst zijn. Op donderdagavond is het zo druk in de winkel dat van 18.00 uur tot 21.00 uur twee medewerkers achter de servicebalie moeten staan. Op maandagochtend is het zo rustig dat de dienstdoende kassamedewerkers de servicebalie tot 12.00 uur ‘erbij doen’. Een medewerker mag maximaal acht uur per dag werken. Als een medewerker acht uur werkt moet hij of zij verplicht één uur pauzeren. De pauze is tussen 12.00 uur en 13.00 uur. Pauzes worden niet als werktijd gerekend. Medewerkers die minder dan acht uur per dag werken, mogen in overleg tijdens werktijd pauzeren. Met deze pauzes hoef je geen rekening te houden in de planning. Alle medewerkers worden aaneengesloten ingezet. Er zijn geen tussenuren.
PK-0831-b-13-1-o
6 / 17
lees verder ►►►
openingstijden maandag
van 08.00 uur tot 20.00 uur
dinsdag
van 08.00 uur tot 20.00 uur
woensdag
van 08.00 uur tot 20.00 uur
donderdag
van 08.00 uur tot 21.00 uur
vrijdag
van 08.00 uur tot 20.00 uur
zaterdag
van 08.00 uur tot 18.00 uur
zondag
van 16.00 uur tot 20.00 uur
Voordat je aan de opdracht begint De examinator vertelt je waar je het bestand medewerkersplanning_kb.xls kunt vinden. Open het bestand medewerkersplanning_kb.xls. Sla het bestand op onder de bestandsnaam: medewerkersplanning_kb[jouw naam].xls Uitvoering van de opdracht Maak de medewerkersplanning. Als je klaar bent met de opdracht Maak een afdruk van medewerkersplanning_kb[jouw naam].xls. Lever de afdruk in bij de examinator of berg deze op in je werkmap.
PK-0831-b-13-1-o
7 / 17
lees verder ►►►
Onderdeel C
werken achter de servicebalie
tijdsduur ongeveer 45 minuten 20p
6
Maak de minitoets bij opdracht 6.
Vandaag ben je aan het werk in de winkel. Je werkplek is bij de servicebalie. Klanten komen daar om bepaalde artikelen te kopen, af te rekenen, stomerijgoederen op te halen en af te leveren en ook met vragen, klachten en problemen. Er komen twee klanten bij jou aan de balie.
Voor deze opdracht heb je de bijlage nodig. 9p
7
Van de examinator krijg je een bijlage met informatie en instructies. Je hebt 15 minuten de tijd om de opdracht voor te bereiden. Je mag de bijlage tijdens de opdracht gebruiken. Neem deze dus mee naar de servicebalie. Voer de opdracht uit die je hebt gekregen.
PK-0831-b-13-1-o
8 / 17
lees verder ►►►
Onderdeel D
kassa opmaken
tijdsduur ongeveer 30 minuten 15p
8
Maak de minitoets bij opdracht 8.
Het is vandaag donderdag. Je leidinggevende vraagt je de kassaopmaakstaat van gisteren, woensdag, af te maken. De getelde aantallen munten en bankbiljetten zijn al ingevuld. De andere gegevens zijn verzameld in dagrapporten.
Voor dit onderdeel heb je de bijlage, de uitwerkbijlage en het digitale bestand kassa_opmaakstaat_kb.xls nodig. 4p
9
Maak de kassa-opmaakstaat af. Voordat je aan de opdracht begint Van je examinator hoor je welke versie van dit onderdeel jij gaat maken. De examinator vertelt je waar je het bestand kassa_opmaakstaat_kb.xls kunt vinden. Open het bestand kassa_opmaakstaat_kb.xls. Vul je naam, je kandidaatnummer en het nummer van de versie in. Sla het bestand op onder de bestandsnaam kassa_opmaakstaat_kb[jouw naam].xls Uitvoering van de opdracht Bereken met behulp van de gegevens die al zijn ingevuld in de kassaopmaakstaat en de gegevens uit de verschillende dagrapporten (zie de bijlage) de bedragen ‘geld in kas’, ‘per kas ontvangen’, ‘totale omzet’ en ‘totale omzet kassa 1+2+3’.
3p
10
Bereken in de uitwerkbijlage het kasverschil van elke kassa en geef aan of het een kastekort of een kasteveel betreft. Als je klaar bent met de opdrachten Maak een afdruk van kassa_opmaakstaat_kb[jouw naam].xls. Lever de afdruk in bij de examinator of berg deze op in je werkmap.
PK-0831-b-13-1-o
9 / 17
lees verder ►►►
Onderdeel E
goederenbeheer
tijdsduur ongeveer 30 minuten 15p
11
Maak de minitoets bij opdracht 11. Bij Jumbo vind je een groot aantal producten van het keurmerk Fairtrade. Deze producten worden ook onder de merknaam Jumbo verkocht. Jouw leidinggevende vraagt je om van een aantal Fairtrade producten en van een aantal producten van het Jumbomerk de gemiddelde voorraad, de omzetsnelheid en de omzetduur over het afgelopen jaar te berekenen. Daarvoor heeft ze een werkblad in Excel gemaakt. Het werkblad is voor een deel al ingevuld.
Voor deze opdracht heb je het digitale bestand afzet_kb.xls nodig. 3p
12
Maak een aantal berekeningen. Voordat je aan de opdrachten begint De examinator vertelt je waar je het bestand afzet_kb.xls kunt vinden. Open het bestand afzet_kb.xls. Sla het bestand op onder de bestandsnaam: afzet_kb[jouw naam].xls Uitvoering van de opdracht Bereken de ontbrekende waarden in het werkblad. Gebruik hiervoor formules. Als je klaar bent met de opdracht Maak een afdruk van het werkblad. Lever de afdruk bij de examinator in of berg deze op in je werkmap. Voor deze opdrachten heb je de uitwerkbijlage nodig.
1p
13
De Jumbo- en de Fairtradeproducten hebben een verschillende omzetsnelheid. Geef één verklaring voor dit verschil. Noteer je antwoord in de uitwerkbijlage bij deze opdracht.
2p
14
Jumbo wil de omzetduur van de producten van de beide merken verlagen. Geef twee voorbeelden van maatregelen die Jumbo zou kunnen nemen om de omzetduur van de beide soorten producten te verlagen. Leg ook uit waarom de omzetduur door de maatregelen zal dalen. Noteer je antwoord in de uitwerkbijlage bij deze opdracht.
PK-0831-b-13-1-o
10 / 17
lees verder ►►►
Onderdeel F
geld lenen
tijdsduur ongeveer 30 minuten Jumbo wil in Ouddorp een supermarkt openen. Jumbo zoekt franchisers voor deze supermarkt. Anouk en Babs hebben wel belangstelling. Zij hebben jou gevraagd een aantal berekeningen uit te voeren zodat zij wat meer zicht hebben op de financiële gevolgen van franchising. De volgende gegevens zijn beschikbaar: Het pand waarin Anouk en Babs de Jumbowinkel willen vestigen heeft een waarde van € 1.500.000,-. Met de winkel als onderpand wil de Citybank een hypothecaire lening van 80% van de aanschafwaarde verstrekken. Het rentepercentage bedraagt 4%. Verbouwing van het pand en aanpassing van het pand aan de doelgroep zal naar schatting € 75.000,- kosten. De waarde van de inventaris bedraagt € 100.000,-. Kassa- en scanapparatuur kosten € 25.000,-. Het inkopen van de beginvoorraad kost € 50.000,-. Anouk en Babs hebben een bestelwagen nodig om boodschappen bij oudere klanten af te leveren. Die bestelauto kost € 10.000,-. Aan kasgeld is een bedrag van € 15.000,- nodig. Jumbo is bereid een bedrag van maximaal € 250.000,- aan Anouk en Babs te lenen. Over dit bedrag wordt 5% rente berekend. Anouk en Babs hebben voor financiering van de supermarkt ook een aanvraag bij de Villagebank gedaan voor een kortlopend krediet van maximaal € 50.000,-. Het rentepercentage bedraagt 1% per maand. Anouk en Babs zullen het resterende benodigde bedrag in gelijke delen als eigen vermogen inbrengen.
Voor dit onderdeel heb je de uitwerkbijlage nodig. 2p
15
Bereken het bedrag dat Anouk en het bedrag dat Babs als eigen vermogen moeten inbrengen. Noteer de berekening en de uitkomst in de tabel in de uitwerkbijlage.
2p
16
Bereken de rentekosten voor Anouk en Babs samen voor het eerste jaar. Noteer de berekening en de uitkomst in de uitwerkbijlage.
PK-0831-b-13-1-o
11 / 17
lees verder ►►►
2p
17
De Villagebank besluit Anouk en Babs de lening niet te verstrekken. Anouk en Babs vragen jou of er nog mogelijkheden zijn om het ontbrekende bedrag te financieren. Geef twee van die mogelijkheden. Geef per mogelijkheid aan welke financiële risico’s hieraan zijn verbonden voor Anouk en Babs. Noteer je antwoord in de uitwerkbijlage.
PK-0831-b-13-1-o
12 / 17
lees verder ►►►
Onderdeel G
een verpakking ontwerpen
tijdsduur ongeveer 45 minuten Het assortiment huismerkproducten bij Jumbo wordt steeds uitgebreider. Het gaat om producten van uitstekende kwaliteit voor een lage prijs. Sinds kort biedt Jumbo ook chocoladehagelslag puur van het huismerk aan. De bedrijfsleider vraagt jou voor de verpakking van dit product een ontwerp te maken. Hiervoor gebruik je de computer. Op de verpakking komt in ieder geval informatie over de samenstelling van het product, de voedingswaarde, het gewicht en de EAN-13 streepjescode. Je mag meer informatie op de verpakking opnemen. De verpakking moet passen binnen de huisstijl van Jumbo. De verpakking moet ook passen binnen de groep producten (broodbeleg), en uitstralen dat het om een nieuw product gaat. De verpakking moet er netjes en verzorgd uitzien.
Voor dit onderdeel heb je de uitwerkbijlage en de map 'afbeeldingen en productinformatie' nodig. 2p
18
Bedenk eerst hoe je ontwerp eruit gaat zien. Dat doe je door twee verschillende schetsen van het ontwerp te maken. Maak achtereenvolgens in de uitwerkbijlage twee schetsen van het ontwerp van de voorkant en van de achterkant van de verpakking.
8p
19
Maak het ontwerp van de verpakking op de computer. Voordat je aan de opdracht begint Open het programma dat je gaat gebruiken. Kies voor nieuw bestand. Sla het bestand op onder de bestandsnaam: verpakking[jouw naam] Uitvoering van de opdracht Neem de afmetingen van de verpakking in de uitwerkbijlage over. Voor afbeeldingen, productinformatie en dergelijke kun je gebruikmaken van de map ‘afbeeldingen en productinformatie’. Als je klaar bent met de opdracht Maak van de verpakking een afdruk op papier of karton in kleur. Lever de afdruk in bij de examinator of berg deze op in je werkmap.
PK-0831-b-13-1-o
13 / 17
lees verder ►►►
Onderdeel H
duurzame zuivel
tijdsduur ongeveer 30 minuten Jumbo heeft aan haar klanten de vraag gesteld of het assortiment uitgebreid moet worden met duurzame zuivelproducten. Meer dan 50% van de klanten heeft op deze vraag ‘ja’ geantwoord. De directie wil het assortiment met duurzame zuivelproducten uitbreiden als de omzet van duurzame zuivel minimaal € 400.000,- zal zijn en de winst minimaal € 50.000,-. De directie vraagt jou uit te rekenen of dit het geval zal zijn.
Voor dit onderdeel heb je het digitale bestand duurzamezuivel_kb.xls nodig. 1p
20
Maak een aantal berekeningen. Voordat je aan de opdrachten begint De examinator vertelt je waar je het bestand duurzamezuivel_kb.xls kunt vinden. Open het bestand. duurzamezuivel_kb.xls bestaat uit vijf werkbladen. In elk werkblad is een deel van de berekening die je moet maken opgenomen. Sla het bestand op onder de bestandsnaam: duurzamezuivel_kb[jouw naam].xls In het werkblad ‘startsituatie’ zijn de gevolgen van de verkoop van duurzame zuivel voor een deel al ingevuld. Uitvoering van de opdracht Bereken de ontbrekende bedragen en percentages. Gebruik hiervoor formules. Als Jumbo een langlopend contract sluit met de leverancier, betaalt Jumbo een inkoopprijs van 60% van de verkoopprijs. De cijfers die horen bij deze situatie zijn voor een deel al ingevuld in het werkblad ‘verlaging inkoopprijs’.
1p
21
Bereken de ontbrekende bedragen en percentages. Gebruik hiervoor formules.
PK-0831-b-13-1-o
14 / 17
lees verder ►►►
Een reclamebureau heeft berekend dat door extra marketing de omzet van duurzame zuivel met 40% zal stijgen, vergeleken met de startsituatie. De kosten van het reclamebureau zijn € 10.000,-. De personeelskosten van Jumbo stijgen door de extra marketing met 10% ten opzichte van de startsituatie. Marketingkosten behoren tot de overige kosten. De cijfers die horen bij deze situatie zijn voor een deel al ingevuld in het werkblad ‘marketing’.
1p
22
Bereken de ontbrekende bedragen en percentages. Gebruik hiervoor formules.
Het verkopen van duurzame zuivel heeft gevolgen voor de logistiek. Gewone zuivel wordt vanuit het centrale distributiemagazijn geleverd. De duurzame zuivel zal rechtstreeks vanaf de boerderij worden geleverd. Voor de verkoop van duurzame zuivel zijn extra koelmeubels nodig. In totaal zullen de overige kosten hierdoor met € 5.000,- stijgen vergeleken met de startsituatie. De cijfers die horen bij deze situatie zijn voor een deel al ingevuld in het werkblad ‘logistiek’.
1p
23
Bereken de ontbrekende bedragen en percentages. Gebruik hiervoor formules.
3p
24
In het werkblad ‘totaal’ kun je uitrekenen wat de omzet en de winst van duurzame zuivel zijn als je met alle veranderingen rekening houdt. Vul in of bereken in het werkblad 'totaal' de bedragen en percentages. Gebruik hiervoor formules.
2p
25
Zal de directie het assortiment met duurzame zuivel uitbreiden? Motiveer het antwoord in de uitwerkbijlage. Als je klaar bent met de opdrachten Maak een afdruk van de vijf werkbladen van duurzamezuivel_kb[jouw naam].xls. Lever de afdrukken bij de examinator in of berg deze op in je werkmap.
PK-0831-b-13-1-o
15 / 17
lees verder ►►►
Onderdeel I
presentatie
tijdsduur ongeveer 45 minuten In elke Jumbowinkel hangen beeldschermen. Op die schermen worden presentaties getoond, onder andere een PowerPointpresentatie met de 7 Dagelijkse Zekerheden. Jumbo's 7 Dagelijkse Zekerheden Garanties in de winkel Voor elke euro die u bij Jumbo besteedt, gelden onze 7 Dagelijkse Zekerheden. Geen loze beloftes maar keiharde garanties. Euro's goedkoper. Service met een glimlach. Voor al uw boodschappen. Vers is ook echt vers. Vlot winkelen. Niet tevreden? Geld terug. Uw wensen staan centraal. Jouw leidinggevende vraagt je een PowerPointpresentatie te maken over de 7 Dagelijkse Zekerheden. De presentatie begint met een inleidende dia, daarna de 7 Dagelijkse Zekerheden en tenslotte een afsluitende dia. Je spreekt met je examinator af welke afbeeldingen je voor de presentatie gaat gebruiken.
Voor deze opdracht heb je de map 'afbeeldingen en productinformatie' nodig. 7p
26
Maak de presentatie voor de winkel. Voordat je aan de opdracht begint Open een nieuw bestand in PowerPoint. Kies voor een lege presentatie. Sla het bestand op onder de bestandsnaam: presentatie[jouw naam].ppt
PK-0831-b-13-1-o
16 / 17
lees verder ►►►
Uitvoering van de opdracht Houd bij het maken van de presentatie rekening met de volgende eisen: • er zijn minimaal negen dia's • op de eerste dia staat jouw eigen naam rechts onderaan • het lettertype en de afbeeldingen die je kiest moeten de presentatie ondersteunen • er moet een duidelijke opbouw te herkennen zijn in de dia's • de presentatie moet een uitstraling hebben die bij Jumbo past • de presentatie is doorlopend en mag maximaal anderhalve minuut duren • de tekst moet in correct Nederlands zijn opgesteld. • de presentatie moet door gebruik van kleur en effecten de Jumbobezoeker aanspreken Sla het bestand tijdens het uitvoeren van de opdracht regelmatig op. Als je klaar bent met de opdracht Maak een afdruk van de dia's van de presentatie (hand-outs, drie dia’s per pagina). Lever de afdruk in bij de examinator of berg deze op in je werkmap.
PK-0831-b-13-1-o
17 / 17
lees verdereinde ►►►