Examen VMBO-BB
2013 gedurende 330 270 minuten
handel en verkoop CSPE BB
Bij dit examen horen een bijlage, een uitwerkbijlage en digitale bestanden.
Dit examen bestaat uit 29 opdrachten. Voor dit examen zijn maximaal 137 punten te behalen. Voor elk opdrachtnummer staat hoeveel punten met een goede uitvoering behaald kunnen worden.
PB-0831-b-13-1-o
Inleiding
De onderstaande informatie komt van de website van Jumbo. Jumbo Supermarkten heeft op dit moment ruim 250 winkels verspreid over het hele land. Mede door de overname van Super de Boerwinkels groeit de Brabantse supermarktketen het komende jaar door naar 300 winkels. Met de toename van het aantal Jumbo’s is het aantal medewerkers ook sterk gegroeid. Inmiddels werken er ruim 30.000 medewerkers bij de supermarktketen. Bij de ombouw van de winkels gaan de winkelteams van Super de Boer over naar Jumbo. Daarnaast wordt het aantal medewerkers per supermarkt uitgebreid. Opvallend is dat alle omgebouwde winkels forse omzetverhogingen laten zien. In het eerste half jaar van 2011 steeg de totale consumentenomzet (ruim 1.218 miljoen euro) bij Jumbo met 35 procent ten opzichte van dezelfde periode in het jaar ervoor.
PB-0831-b-13-1-o
2 / 17
lees verder ►►►
Onderdeel A
solliciteren
tijdsduur ongeveer 30 minuten De examens zijn bijna achter de rug. Je weet nog niet precies wat je na het behalen van je diploma wilt doen. In elk geval wel iets in de detailhandel. Je hebt nu een baantje als magazijnmedewerker in een warenhuis in je woonplaats Arnhem. De winkel lijkt je ook wel wat en dan vooral in een functie waar je met mensen omgaat. Je hebt via de website gesolliciteerd naar de functie van medewerker servicebalie bij het filiaal van Jumbo in het centrum van Arnhem. Na een week krijg je een brief met een uitnodiging voor een sollicitatiegesprek. In de uitnodiging voor het gesprek staat een tijdstip genoemd. Op dat tijdstip heb je echter de generale repetitie voor een uitvoering van jouw accordeonclub. Die afspraak staat al een aantal weken in de agenda. Je besluit daarom op te bellen om het sollicitatiegesprek uit te stellen. In de bijlage bij deze opdracht staan de brief en een afdruk van je agenda voor deze week. Neem deze bijlage goed door en noteer in je agenda wanneer je in week 12 wel zou kunnen.
Voor dit onderdeel heb je de bijlage en de uitwerkbijlage nodig. 4p
1
Voer het telefoongesprek.
PB-0831-b-13-1-o
3 / 17
lees verder ►►►
Je wilt je goed voorbereiden op het sollicitatiegesprek dat je gaat voeren. Jouw mentor heeft je aangeraden alles netjes op een rijtje te zetten in de vorm van een document. In dat document noteer je de antwoorden op een aantal vragen die tijdens het sollicitatiegesprek gesteld zullen worden. Tijdens het gesprek mag je ook zelf vragen stellen. De vragen die je wilt stellen neem je ook in het document op. Je mag bij het opstellen van het document gebruik maken van de advertentie van Jumbo en de brief die je ontvangen hebt. Deze zijn in de bijlage opgenomen. Lees beide goed door.
7p
2
Geef in je document antwoord op de volgende vragen of opdrachten. Voordat je aan de opdracht begint Open een nieuw document in Word. Zet bovenaan je naam en kandidaatnummer. Sla het bestand op onder de bestandsnaam: solliciteren_bb[jouw naam].doc. Uitvoering van de opdracht Gebruik een zakelijk lettertype, puntgrootte 12. Beantwoord de vragen en opdrachten op een duidelijke en overzichtelijke manier. Let op een juiste zinsbouw en spelling. a
Jumbo verwacht van je dat je servicegericht bent. Geef met een voorbeeld aan hoe een servicebaliemedewerker kan laten zien dat hij / zij servicegericht is.
b
Jumbo verwacht dat je als servicebaliemedewerker flexibel inzetbaar bent. Wat bedoelt Jumbo daarmee?
c
Klantgerichtheid is een kenmerk van het Jumbo-DNA. Geef een voorbeeld van een servicebaliemedewerker die klantgericht is.
Tijdens het gesprek mag je ook zelf vragen stellen. d Jumbo biedt goede secundaire arbeidsvoorwaarden. Je wilt daar wel wat meer over weten. Noteer een vraag die over de secundaire arbeidsvoorwaarden gaat. e
PB-0831-b-13-1-o
Voor je op sollicitatiegesprek gaat moet je aan een aantal praktische zaken denken. Noteer drie praktische zaken waar je van tevoren beslist aan moet denken.
4 / 17
lees verder ►►►
Als je klaar bent met de opdracht Maak een afdruk van solliciteren_bb[jouw naam].doc. Lever de afdruk in bij de examinator of berg deze op in je werkmap. 2p
3
In de uitwerkbijlage zijn enkele vragen opgenomen over de manier waarop je opdracht 1 hebt uitgevoerd. Beantwoord de vragen in de uitwerkbijlage.
PB-0831-b-13-1-o
5 / 17
lees verder ►►►
Onderdeel B
planning servicebaliemedewerkers
tijdsduur ongeveer 30 minuten 15p
4
Maak de minitoets bij opdracht 4.
Het sollicitatiegesprek is goed verlopen. Je bent aangenomen. Vandaag is je eerste dag bij Jumbo. Je leidinggevende vraagt je of je een medewerkersplanning voor de servicebalie van Jumbo wilt maken. De planning moet in Excel worden gemaakt.
Voor deze opdracht heb je het digitale bestand medewerkersplanning_bb.xls nodig. 5p
5
Als je de planning maakt, moet je uitgaan van de volgende gegevens: Er zijn drie medewerkers in dienst voor het werken achter de servicebalie: Nora, Mukadder en Kevin. Nora werkt maximaal 25 uur per week. Mukadder werkt 30 uur als servicebaliemedewerker. Kevin heeft een contract voor minimaal 20 uur en maximaal 30 uur per week. Nora kan op maandag tot en met vrijdag tussen 08.00 uur en 18.00 uur worden ingezet. Mukadder kan maximaal 5 dagen de hele dag worden ingezet maar wil niet op woensdag en zondag werken. Kevin wil maximaal 4 dagen werken vanaf 11.00 uur. De servicebalie moet de hele dag bemenst zijn. Op donderdagavond is het zo druk in de winkel dat van 18.00 uur tot 21.00 uur twee medewerkers achter de servicebalie moeten staan. Een medewerker mag maximaal negen uur per dag werken. Als een medewerker negen uur werkt moet hij of zij verplicht één uur pauzeren. De pauze is tussen 13.00 uur en 14.00 uur. Pauzes worden niet als werktijd gerekend. Medewerkers die minder dan negen uur per dag werken, mogen in overleg tijdens werktijd pauzeren. Met deze pauzes hoef je geen rekening te houden in de planning. Alle medewerkers worden aaneengesloten ingezet. Er zijn geen tussenuren.
PB-0831-b-13-1-o
6 / 17
lees verder ►►►
openingstijden maandag
van 08.00 uur tot 20.00 uur
dinsdag
van 08.00 uur tot 20.00 uur
woensdag
van 08.00 uur tot 20.00 uur
donderdag
van 08.00 uur tot 21.00 uur
vrijdag
van 08.00 uur tot 20.00 uur
zaterdag
van 08.00 uur tot 18.00 uur
zondag
van 16.00 uur tot 20.00 uur
Voordat je aan de opdracht begint De examinator vertelt je waar je het bestand medewerkersplanning_bb.xls kunt vinden. Open het bestand medewerkersplanning_bb.xls. Sla het bestand op onder de bestandsnaam: medewerkersplanning_bb[jouw naam].xls Uitvoering van de opdracht Maak de medewerkersplanning. Als je klaar bent met de opdracht Maak een afdruk van medewerkersplanning_bb[jouw naam].xls. Lever de afdruk in bij de examinator of berg deze op in je werkmap.
PB-0831-b-13-1-o
7 / 17
lees verder ►►►
Onderdeel C
werken achter de servicebalie
tijdsduur ongeveer 45 minuten 15p
6
Maak de minitoets bij opdracht 6.
Vandaag ben je aan het werk in de winkel. Je werkplek is bij de servicebalie. Klanten komen daar met vragen of om bepaalde artikelen te kopen en af te rekenen. Er komen twee klanten bij jou aan de servicebalie.
Voor deze opdracht heb je de bijlage nodig. 9p
7
Van de examinator krijg je een bijlage met informatie en instructies. Je hebt 15 minuten de tijd om de opdracht voor te bereiden. Je mag de bijlage tijdens de opdracht gebruiken. Neem deze dus mee naar de servicebalie. Voer de opdracht uit die je hebt gekregen.
PB-0831-b-13-1-o
8 / 17
lees verder ►►►
Onderdeel D
kassa opmaken
tijdsduur ongeveer 30 minuten 15p
8
Maak de minitoets bij opdracht 8.
Het is vandaag donderdag. Je leidinggevende vraagt je de kassaopmaakstaat van gisteren af te maken. Van twee kassa’s zijn de gegevens al ingevuld. Van kassa 3 moeten nog bijna alle gegevens worden ingevuld.
Voor deze opdrachten heb je de uitwerkbijlage nodig. 1p
9
Eerst moet je kassa 3 opmaken. De munten en bankbiljetten die om 20.30 uur in de kassa zaten zijn al geteld, de aantallen staan al ingevuld in de uitwerkbijlage bij dit onderdeel. De munten en bankbiljetten die daarna nog in de kassalade zijn gekomen, moeten nog geteld en verwerkt worden. Voordat je aan de opdracht begint Van je examinator hoor je welke versie van dit onderdeel jij gaat maken. Je ontvangt van je examinator een enveloppe. In deze enveloppe zit de inhoud van kassa 3. Op de enveloppe staat het nummer van de versie die jij maakt. Uitvoering van de opdracht Open de enveloppe, tel de munten en bankbiljetten en vul de aantallen en het totaal aantal in op de uitwerkbijlage. Vul het nummer van de versie die jij maakt in de uitwerkbijlage in!
1p
10
Neem de aantallen die je in de uitwerkbijlage bij opdracht 9 hebt ingevuld over in de uitwerkbijlage. Vul het nummer van de versie die jij maakt in de uitwerkbijlage in!
PB-0831-b-13-1-o
9 / 17
lees verder ►►►
Voor deze opdrachten heb je de bijlage, de uitwerkbijlage en het digitale bestand kassa_opmaakstaat_bb.xls nodig. 2p
11
Vervolgens ga je de kassa-opmaakstaat invullen. Jumbo gebruikt hiervoor een werkblad in Excel. Voordat je aan de opdrachten begint De examinator vertelt je waar je het bestand kassa_opmaakstaat_bb.xls kunt vinden. Open het bestand kassa_opmaakstaat_bb.xls. Vul je naam, je kandidaatnummer en het nummer van de versie in. Sla het bestand op onder de bestandsnaam: kassa_opmaakstaat_bb[jouw naam].xls Sla het bestand regelmatig op. Uitvoering van de opdracht Neem in de kassa-opmaakstaat de aantallen munten en bankbiljetten over van de bij opdracht 10 ingevulde uitwerkbijlage en bereken het bedrag ‘geld in kas’ met behulp van een formule. In de bijlage bij dit onderdeel staan de gegevens die je nodig hebt om het afroombedrag, het totaalbedrag van de boodschappencheques en het totaalbedrag van de zegelkaarten te berekenen. In de bijlage staan ook het totaalbedrag van de emballagebonnen en het pinbedrag.
3p
12
Vul deze bedragen in de kassa-opmaakstaat in.
1p
13
Bereken voor kassa 3 het bedrag dat per kas is ontvangen met behulp van een formule.
1p
14
Bereken voor kassa 3 de totale omzet met behulp van een formule.
1p
15
Bereken de totale omzet van alle kassa’s samen met behulp van een formule. Als je klaar bent met de opdrachten Maak een afdruk van kassa_opmaakstaat_bb[jouw naam].xls. Lever de afdruk in bij de examinator of berg deze op in je werkmap.
PB-0831-b-13-1-o
10 / 17
lees verder ►►►
Onderdeel E
kostprijsberekeningen
tijdsduur ongeveer 30 minuten 15p
16
Maak de minitoets bij opdracht 16.
Jumbo is steeds op zoek naar artikelen die duurzaam, gezond én lekker zijn. Zo vonden inkopers in Ivoorkust een nieuw soort cacaobonen. Ze zijn erg lekker, gezond en hebben een hoge voedingswaarde. De bonen worden duurzaam geteeld en op een eerlijke manier verhandeld. Het cacaopoeder uit deze bonen is prima geschikt als grondstof voor duurzame pure chocoladehagelslag. Jumbo wil de Hagelslag Puur onder het eigen Jumbohuismerk in het assortiment opnemen. Om dit nieuwe product onder de aandacht van de mensen te brengen, wil de bedrijfsleider van het filiaal waar jij werkt de Hagelslag Puur op een voedingsbeurs promoten. Bezoekers van de beurs kunnen de Hagelslag Puur proeven en pakjes van dit broodbeleg kopen. De bedrijfsleider vraagt jou te helpen. Je neemt contact op met de organisatoren van de beurs en boekt voor vijf dagen een stand. De oppervlakte van de stand is 24 m². De kosten per m² bedragen € 75,- per dag. Voor de inrichting van de stand rekent de organisatie van de beurs een bedrag van € 1.000,-. Dagelijks zullen drie medewerkers van Jumbo de stand bemensen. De loonkosten van deze medewerkers zijn € 175,- per persoon per dag. Jumbo gaat ervan uit dat de materiaalkosten (onder andere pakjes hagelslag, brood en halvarine) € 1.500,- zullen bedragen.
Voor dit onderdeel heb je de uitwerkbijlage nodig.
PB-0831-b-13-1-o
11 / 17
lees verder ►►►
2p
17
Bereken in de uitwerkbijlage bij deze opdracht de totale kosten van de stand.
1p
18
De consumentenprijs van een pak Hagelslag Puur bedraagt € 2,13. Tijdens de beurs worden de pakken hagelslag met 25% korting verkocht. Bereken in de uitwerkbijlage de prijs van een pak Hagelslag Puur tijdens de beurs (afgerond op eurocenten nauwkeurig). De inkoopprijs van een pak Hagelslag Puur is € 0,32, exclusief btw. Voor de hagelslag geldt een btw-percentage van 6%.
2p
19
Bereken in de uitwerkbijlage bij deze opdracht de brutowinst op 1 pak Hagelslag Puur (afgerond op eurocenten nauwkeurig).
De beurs is een succes geworden. Vanwege de grote belangstelling was het nodig om de laatste dag een vierde medewerker in te schakelen. De loonkosten blijken achteraf € 160,- per dag per medewerker te bedragen. Er zijn in totaal 1.500 pakken Hagelslag Puur verkocht. 3p
20
Laat met een berekening in de uitwerkbijlage bij deze opdracht zien of het verkochte aantal pakken Hagelslag Puur voldoende is geweest om de kosten van de beurs te dekken.
PB-0831-b-13-1-o
12 / 17
lees verder ►►►
Onderdeel F
cijfers van het HBD
tijdsduur ongeveer 15 minuten Het Hoofdbedrijfschap Detailhandel publiceert elk jaar een groot aantal cijfers over de bestedingen van consumenten. In 2010 gaven consumenten in Nederland € 24,4 miljard uit aan voedingsmiddelen. Genotmiddelen, zoals drank en tabak, waren goed voor € 15 miljard. De totale consumentenbestedingen bedroegen € 267 miljard.
Voor dit onderdeel heb je de uitwerkbijlage nodig. 1p
21
Bereken in de uitwerkbijlage bij deze opdracht hoeveel procent van de totale bestedingen in 2010 werd uitgegeven aan voedings- en genotmiddelen samen (afgerond op 1 decimaal).
In een toelichting op de cijfers geeft HBD aan dat de bestedingen aan voedings- en genotmiddelen in de supermarkten het grootst zijn. De supermarkten hebben een aandeel van 77% in de totale voedingsmiddelenmarkt en 66% in de markt voor genotmiddelen. 2p
22
Bereken in de uitwerkbijlage bij deze opdracht de bestedingen aan voedings- en genotmiddelen in de supermarkten voor 2010.
1p
23
In 2010 werd 5,5% van de totale uitgaven in supermarkten aan voedingsen genotmiddelen in de Jumbo-supermarkten gedaan. Bereken in de uitwerkbijlage bij deze opdracht voor Jumbo de omzet van voedings- en genotmiddelen voor 2010.
PB-0831-b-13-1-o
13 / 17
lees verder ►►►
Onderdeel G
bepalen bestelgrootte
tijdsduur ongeveer 15 minuten De Jumbo waar jij werkt moet aan het einde van de week doorgeven welke en hoeveel artikelen er geleverd moeten worden door het distributiecentrum. Jouw leidinggevende vraagt jou om voor een aantal artikelen het aantal te bestellen artikelen te berekenen. Je gebruikt hiervoor het Excelbestand bestelgrootte_bb.xls. Het bestand bestaat uit één werkblad met een aantal kolommen die voor een deel al zijn ingevuld.
Voor deze opdracht heb je de bijlage en het digitale bestand bestelgrootte_bb.xls nodig. 2p
24
Maak een aantal berekeningen. Voordat je aan de opdrachten begint De examinator vertelt je waar je het bestand bestelgrootte_bb.xls kunt vinden. Open het bestand bestelgrootte_bb.xls. Sla het bestand op onder de bestandsnaam: bestelgrootte_bb[jouw naam].xls Sla het bestand tijdens het uitvoeren van de opdracht regelmatig op. Uitvoering van de opdracht Bereken per artikel het maximale aantal dat in de stelling past. Gebruik hiervoor formules.
2p
25
Sommige artikelen zijn volgende week in de aanbieding. Jumbo verwacht dat hierdoor het schap waarop deze artikelen staan vaker moet worden gevuld dan gewoonlijk. Bereken per artikel het aantal dat besteld moet worden. Gebruik hiervoor formules. Als je klaar bent met de opdrachten Maak een afdruk van bestelgrootte_bb[jouw naam].xls. Lever het werkblad bij de examinator in of berg deze op in je werkmap.
PB-0831-b-13-1-o
14 / 17
lees verder ►►►
Onderdeel H
een verpakking ontwerpen
tijdsduur ongeveer 45 minuten Het assortiment huismerkproducten bij Jumbo wordt steeds uitgebreider. Het gaat om producten van uitstekende kwaliteit voor een lage prijs. Je herkent het Jumbo huismerk aan de duidelijke verpakking en de uitgebreide informatie over voedingswaarden. Sinds kort biedt Jumbo ook chocoladehagelslag van het huismerk aan. De bedrijfsleider vraagt jou voor de verpakking van dit product een ontwerp te maken. Hiervoor gebruik je de computer. Op de verpakking komt in ieder geval informatie over de samenstelling van het product, de voedingswaarde van het product, het gewicht en de EAN-13 streepjescode. Je mag meer informatie op de verpakking opnemen. De verpakking moet passen binnen de groep producten (broodbeleg), en moet ook uitstralen dat het om een nieuw product gaat. De verpakking moet er netjes en verzorgd uitzien.
Voor dit onderdeel heb je de uitwerkbijlage en de map 'afbeeldingen en productinformatie' nodig. 2p
26
Bedenk eerst hoe je ontwerp eruit gaat zien. Dat doe je door twee verschillende schetsen van het ontwerp te maken. Maak achtereenvolgens in de uitwerkbijlage twee schetsen van het ontwerp van de voorkant en van de achterkant van de verpakking.
8p
27
Maak het ontwerp van de verpakking op de computer. Voordat je aan de opdracht begint Open het programma dat je gaat gebruiken. Kies voor nieuw bestand. Sla het bestand op onder de bestandsnaam: verpakking[jouw naam] Sla het bestand tijdens het uitvoeren van de opdracht regelmatig op. Uitvoering van de opdracht Neem de afmetingen van de verpakking uit de uitwerkbijlage over. Voor afbeeldingen, productinformatie en dergelijke kun je gebruik maken van de map ‘afbeeldingen en productinformatie'. Als je klaar bent met de opdracht Maak van de verpakking een afdruk op papier of karton in kleur. Lever de afdruk in bij de examinator of berg deze op in je werkmap.
PB-0831-b-13-1-o
15 / 17
lees verder ►►►
Onderdeel I
artikelpresentatie
tijdsduur ongeveer 90 minuten Het filiaal waar jij werkt bestaat tien jaar. Jumbo wil dit jubileum groots vieren. De hele week is het feest in Arnhem. In een zijgevel van de Jumbo supermarkt zitten drie vitrines. In die vitrines worden presentaties gemaakt die de aandacht van de voorbijgangers moeten vestigen op de zogenaamde Jumbodeals: acties waarbij artikelen extra voordelig worden aangeboden. Een voorbeeld van een Jumbodeal is: - een tweede artikel voor de halve prijs - twee of drie artikelen voor € …… (een rond bedrag) - nu voor € …… De actie geldt van maandag 6 mei t/m zaterdag 1 juni 2013. Jouw leidinggevende vraagt je of je een presentatie wil maken in één van de vitrines. Bij de presentatie hoort ook een prijskaart in kleur op A-4 formaat. In de presentatie moeten minimaal drie stuks van het artikel zijn opgenomen.
6p
28
Maak de prijskaart. Voordat je aan de opdracht begint De examinator spreekt met je af voor welk artikel je een prijskaart gaat maken. Van je examinator ontvang je de informatie over de prijs van dat artikel. Je mag zelf kiezen welke deal (één van de genoemde actievoorbeelden) je kiest. Open het programma waarmee je de prijskaart gaat maken. Zet je naam en kandidaatnummer in het bestand. Sla het bestand op onder de bestandsnaam: prijskaart_bb[jouw naam] Uitvoering van de opdracht De kleuren en lettertypen die je gebruikt moeten passen bij Jumbo. Op de prijskaart staat dat dit een Jumbodeal is. Je mag gebruik maken van de map afbeeldingen en productinformatie die je vooraf verzameld hebt. Op de prijskaart staan verder de naam van het artikel, het merk, het gewicht of de inhoud, eventuele bijzonderheden, de normale prijs en de aanbiedingsprijs. Onderaan staat van wanneer tot wanneer de Jumbodeal geldig is.
PB-0831-b-13-1-o
16 / 17
lees verder ►►►
Als je klaar bent met de opdracht Maak een afdruk op papier. Lever de afdruk op papier in bij de examinator of bewaar deze in je werkmap. 8p
29
Maak de presentatie. Voordat je aan de opdracht begint De examinator spreekt met je af welke artikelen en hulpmiddelen je voor de winkelpresentatie mag gebruiken. Je mag bij de presentatie stapelen, hangen, ordenen en rondom werken. Verzamel de artikelen en andere materialen die je gebruiken wilt. Uitvoering van de opdracht De presentatie moet een uitstraling hebben die bij Jumbo past. De prijskaart moet opgenomen zijn in de presentatie. In de presentatie heb je minimaal drie stuks van het artikel gebruikt. De presentatie is passend voor een vitrine met een gesloten achterwand. Je mag gebruik maken van passende decoraties. Als je klaar bent met de opdracht Ruim de materialen op. Laat een foto maken van de presentatie.
PB-0831-b-13-1-o
17 / 17
lees verdereinde ►►►