Examen VMBO-KB
2015 gedurende 330 minuten
handel en verkoop CSPE KB
Bij dit examen horen een bijlage, een uitwerkbijlage en digitale bestanden.
Dit examen bestaat uit 39 opdrachten. Voor dit examen zijn maximaal 160 punten te behalen. Voor elk opdrachtnummer staat hoeveel punten met een goede uitvoering behaald kunnen worden.
PK-0831-b-15-1-o
Inleiding
Intertoys is een zelfstandige onderneming van Blokker bv. Het hoofdkantoor en het distributiecentrum van Intertoys staan in Waddinxveen. Intertoys is flink gegroeid de afgelopen jaren, het is met meer dan 300 filialen de grootste speelgoedketen van Nederland. In 2012 waren er ongeveer 175 eigen filialen en 130 franchisenemers met een winkel onder de naam van Intertoys. Intertoys heeft een breed en diep assortiment speelgoedartikelen van meer dan 8.500 artikelen. Intertoys heeft ook een uitgebreide collectie op het gebied van multimedia. De meeste filialen hebben ook een afdeling Gifts & Bijoux. Een winkel heeft een verkoopoppervlakte van 200 m2 tot 450 m2.
PK-0831-b-15-1-o
2 / 17
lees verder ►►►
Onderdeel A
solliciteren
tijdsduur ongeveer 30 minuten
Na de vakantie wil je een BBL-opleiding voor eerste verkoper gaan volgen. Om voor die opleiding in aanmerking te komen moet je een baan hebben voor minstens 20 uur per week bij een erkend leerbedrijf. De winkel van Intertoys bij jou in de buurt is een erkend leerbedrijf. Daar is per 1 augustus een baan voor 24 uur beschikbaar. Vorige week heb je gebeld met Intertoys, maar de bedrijfsleider was er niet. De medewerker die je aan de telefoon had, heeft beloofd dat je deze week door de bedrijfsleider wordt gebeld. Zij wil met je overleggen over de reden van je sollicitatie bij Intertoys. En ze wil een afspraak met je maken voor een sollicitatiegesprek.
Voor deze opdracht heb je de bijlage bij dit onderdeel nodig. Je gaat je voorbereiden op dat telefoongesprek. Jouw vriendin heeft je aangeraden een document te maken met daarin de antwoorden op een aantal vragen die tijdens het telefoongesprek gesteld kunnen worden. Je mag de informatie uit de bijlage bij dit onderdeel gebruiken. Voordat je aan de opdracht begint Lees de informatie in de bijlage goed door. Open een nieuw document in Word. Zet bovenaan je naam en kandidaatnummer. Sla het bestand op onder de bestandsnaam: solliciteren_kb[jouw naam]. Uitvoering van de opdracht Gebruik een zakelijk lettertype, puntgrootte 12. Beantwoord de vragen op een duidelijke en overzichtelijke manier. Let op een juiste zinsbouw en spelling. 6p
1
Geef in je document antwoord op de volgende vragen: vraag 1 Intertoys stelt een aantal eisen aan zijn personeel. Zo moet een verkoper flexibel zijn. Leg met een voorbeeld uit wat deze eis in de praktijk bij Intertoys betekent. vraag 2 Een andere eis is dat je een handen-uit-de-mouwen-mentaliteit hebt. Leg met een voorbeeld uit wat deze eis in de praktijk bij Intertoys betekent.
PK-0831-b-15-1-o
3 / 17
lees verder ►►►
vraag 3 Een onderdeel van de sollicitatieprocedure is een integriteitscontrole via het Waarschuwingsregister van de Stichting Fraude Aanpak Detailhandel (FAD). Waarom wordt deze controle uitgevoerd? vraag 4 Bepaal met behulp van de agenda uit de bijlage drie momenten in week 23, tussen 9.00 uur en 18.00 uur, waarin je minstens twee klokuren beschikbaar bent om naar de winkel te komen voor een sollicitatiegesprek. Houd in alle gevallen rekening met een reistijd van een half uur. Als je klaar bent met de opdracht Controleer je document nog een keer op zinsbouw en spelling. Sla het bestand nogmaals op. Maak twee afdrukken van solliciteren_kb[jouw naam]. Lever één afdruk in bij de examinator of berg deze op in je werkmap. De tweede afdruk heb je nodig bij onderdeel B.
Onderdeel B
telefoongesprek
tijdsduur ongeveer 15 minuten Voor deze opdracht heb je de afdruk van solliciteren_kb[jouw naam], de bijlage en de uitwerkbijlage nodig. 5p
2
Je wordt gebeld door de bedrijfsleider van de winkel. Tijdens dat gesprek stelt de bedrijfsleider je een aantal vragen en maakt ze met jou een afspraak voor een sollicitatiegesprek. Tijdens het gesprek heb je de afdruk van opdracht 1, de uitwerkbijlage en een pen nodig. Voer het telefoongesprek en noteer in de uitwerkbijlage bij deze opdracht de afspraken die je met de bedrijfsleider maakt.
PK-0831-b-15-1-o
4 / 17
lees verder ►►►
Onderdeel C
verkopen
tijdsduur ongeveer 60 minuten 15p
3
Maak de minitoets bij opdracht 3.
Het sollicitatiegesprek is goed verlopen. Je mag na een inwerkperiode aan de slag! Je eerste ’echte’ dag werk je achter de balie waar ook een kassa staat. Klanten komen bij jou om hun artikelen af te rekenen, bestellingen op te halen en soms ook met vragen en klachten. Er komen twee klanten bij jou. De eerste klant wil een aantal artikelen afrekenen. De tweede klant komt een bestelling ophalen.
Voor deze opdracht heb je de bijlage nodig. Voor je aan de opdracht begint Je hebt 15 minuten de tijd om de opdracht voor te bereiden. Je mag de bijlage tijdens de opdracht gebruiken. Neem deze dus mee. De richtlijnen voor het afrekenen bij de kassa en voor het afhalen van een bestelling staan in de bijlage bij dit onderdeel. Lees de bijlage goed door. De examinator vertelt je waar de internetbestellingen liggen. De beoordelaar van het gesprek is ook de bedrijfsleider. Je kunt naar hem/haar toe gaan om advies te vragen tijdens het verkoopgesprek. 9p
4
Help de twee klanten.
Voor deze opdracht heb je de uitwerkbijlage nodig. 2p
5
In de uitwerkbijlage bij deze opdracht zijn enkele vragen opgenomen over de manier waarop je opdracht 4 hebt uitgevoerd. Beantwoord de vragen in de uitwerkbijlage.
PK-0831-b-15-1-o
5 / 17
lees verder ►►►
Onderdeel D
bezorgplanning
tijdsduur maximaal 45 minuten
De Intertoys waar jij stage loopt heeft ook een webwinkel voor radiografisch bestuurbare zeilboten. De zeilboten die in de webwinkel zijn gekocht, worden aan huis bezorgd in de regio. Jouw leidinggevende vraagt je voor de franchiser in Heerenveen de bezorgplanning voor 15 september te maken.
Voor deze opdracht heb je het bestand bezorgplanning_kb.xlsm nodig. Let op: Bij dit onderdeel wordt ook je werktempo beoordeeld. De maximale tijd voor dit onderdeel bedraagt 45 minuten. Bij overschrijding van deze tijd worden de twee punten voor werktempo niet toegekend. 9p
6
Maak de bezorgplanning. Voordat je aan de opdracht begint De examinator vertelt je waar je het bestand bezorgplanning_kb.xlsm kunt vinden. Open het bestand bezorgplanning_kb.xlsm. het bestand bezorgplanning_kb.xlsm bestaat uit een bezorglijst, een reistijdentabel en een bezorgplanning. Op de bezorglijst staan de adressen, in de reistijdentabel vind je de reistijd tussen de verschillende plaatsen in minuten. Vul je naam en je kandidaatnummer in. Sla het bestand op onder de bestandsnaam: bezorgplanning_kb[jouw naam].xlsm
PK-0831-b-15-1-o
6 / 17
lees verder ►►►
Uitvoering van de opdracht Je plant de bezorgingen tussen 10.30 en 18.00 uur. Je plant de route in de volgorde waarop de plaatsen in de reistijdentabel staan. In de bezorgplanning vul je het nummer van de bestelling in. De eerste bestelling is al ingevuld. Als de reistijd 30 minuten bedraagt, noteer je het nummer van de bezorglijst twee keer in de planning. Als de reistijd 45 minuten bedraagt, noteer je het nummer van de bezorglijst drie keer in de planning. De reistijd is inclusief de tijd die nodig is om de colli op het adres af te leveren. Als je in één plaats op twee adressen moet bezorgen, reken je voor de tweede bezorging 15 minuten. Van 13.00 uur tot 14.00 uur moet de chauffeur verplicht pauze nemen. Voor sommige bestellingen geldt een speciale bezorgtijd. Deze staat in de bezorglijst vermeld. Als je klaar bent met de opdracht Maak een afdruk van de planning en lever deze in bij de examinator of bewaar deze in je werkmap.
PK-0831-b-15-1-o
7 / 17
lees verder ►►►
Onderdeel E
exploitatieberekeningen
tijdsduur ongeveer 30 minuten 20p
7
Maak de minitoets bij opdracht 7.
Jouw leidinggevende heeft van het filiaal waar jij stage loopt de onderstaande gegevens verzameld. Zij vraagt jou voor het jaarverslag enkele berekeningen te maken. netto omzet
€ 1.000.000,00
waarvan in de webshop
40%
2
aantal m (winkel)vloeroppervlak 2
netto omzet per m (winkel)vloeroppervlak
250 € …………….
brutowinstpercentage van de netto omzet
34%
brutowinst winkelomzet
€
brutowinst omzet webshop
€ ……………...
omzet per personeelslid omgerekend naar hele banen (38 uur)
€
230.000,00
omzet per personeelslid
€
100.000,00
aantal personeelsleden
200.000,00
10
(netto) omzetsnelheid
4,0
gemiddelde voorraad in euro’s tegen inkoopprijs
€
…………….
Voor dit onderdeel heb je de uitwerkbijlage nodig. 2p
8
Bereken de netto omzet per m2 (winkel)vloeroppervlak. Noteer je antwoord en de berekening op de uitwerkbijlage bij dit onderdeel.
2p
9
Bereken het brutowinstpercentage van de omzet van de webshop. Noteer je antwoord en de berekening op de uitwerkbijlage bij dit onderdeel.
2p
10
De omzet per personeelslid van het filiaal van Intertoys is lager dan die bij andere filialen. Geef een voorbeeld van een maatregel die de bedrijfsleider van het filiaal kan nemen om de omzet per personeelslid te verhogen. Geef ook aan waarom de omzet per personeelslid door die maatregel wordt verhoogd. Noteer je antwoord op de uitwerkbijlage bij dit onderdeel.
PK-0831-b-15-1-o
8 / 17
lees verder ►►►
2p
11
Bereken de gemiddelde totale voorraad in euro’s tegen inkoopprijs. Noteer je antwoord en de berekening op de uitwerkbijlage bij dit onderdeel.
1p
12
Bereken de gemiddelde opslagduur van de totale voorraad (een jaar is 360 dagen). Noteer je antwoord en de berekening op de uitwerkbijlage bij dit onderdeel.
2p
13
Jouw leidinggevende vindt de gemiddelde opslagduur te hoog. Zij vraagt jou om advies. Geef een voorbeeld van een maatregel die genomen kan worden om de gemiddelde opslagduur te verlagen. Geef bij het voorbeeld ook aan waarom de gemiddelde opslagduur door die maatregel verlaagd wordt. Noteer je antwoord op de uitwerkbijlage bij deze opdracht.
PK-0831-b-15-1-o
9 / 17
lees verder ►►►
Onderdeel F
voorraadadministratie
tijdsduur ongeveer 30 minuten 15p
14
Maak de minitoets bij opdracht 14.
De Intertoys waar jij stage loopt, houdt de voorraad van een deel van zijn artikelen bij in Excel. Jouw leidinggevende wil weten of er voorraadverschillen zijn en of er artikelen moeten worden besteld. Zij vraagt jou het bestand voorraadkaarten_kb.xls bij te werken.
Voor deze opdrachten heb je de bijlage en het bestand voorraadkaarten_kb.xlsm nodig. Voordat je aan de opdrachten begint De examinator vertelt je waar je het bestand voorraadkaarten_kb.xlsm kunt vinden. Open het bestand voorraadkaarten_kb.xlsm. Het bestand voorraadkaarten_kb.xlsm bestaat uit werkbladen met voorraadkaarten, een verschillenlijst en een intern bestelformulier. Sla het bestand op onder de bestandsnaam voorraadkaarten_kb[jouw naam].xlsm 2p
15
De voorraadkaarten zijn nog niet volledig bijgewerkt. Werk de voorraadkaarten bij met behulp van de pakbon uit de bijlage bij dit onderdeel. Je moet hiervoor een formule gebruiken. In het werkblad verschillenlijst is de door jou berekende administratieve voorraad en de werkelijke voorraad van enkele artikelen opgenomen.
2p
16
Bereken met behulp van formules in het werkblad verschillenlijst per artikel het voorraadverschil.
3p
17
Vervolgens bepaal je of er artikelen moeten worden bijbesteld. Daarvoor gebruik je het werkblad intern bestelformulier. Je hoeft daarvoor geen formules te gebruiken. Vul het intern bestelformulier volledig in. Het formulier heeft volgnummer INT1510. De datum is 31 augustus 2015. Als je klaar bent met de opdrachten Maak een afdruk van de werkbladen. Lever de afdrukken in bij de examinator of bewaar ze in je werkmap.
PK-0831-b-15-1-o
10 / 17
lees verder ►►►
Voor deze opdracht heb je de uitwerkbijlage nodig. 2p
18
De afdeling inkoop ontvangt bericht van het centrale magazijn dat de besteleenheden van een aantal artikelen zijn verdubbeld. Welk gevolg heeft dit voor de bestelfrequentie van deze artikelen? Noteer het antwoord en een toelichting in de uitwerkbijlage bij deze opdracht.
PK-0831-b-15-1-o
11 / 17
lees verder ►►►
Onderdeel G
visuele presentatie
tijdsduur ongeveer 30 minuten
Het filiaal van Intertoys waar jij stage loopt besteedt aandacht aan het 1500-jarige bestaan van de stad. Tijdens de laatste week van september is er in het centrum een grote braderie waar Intertoys ook aan deelneemt. Ook worden er allerlei festiviteiten georganiseerd voor leerlingen van de basisschool. Op diverse plaatsen in de winkel staan showcards om de aandacht te vestigen op de festiviteiten in de stad. De showcard heeft als thema: ‘kinderspeelgoed door de eeuwen heen’. De bedrijfsleider vraagt of jij de showcard wil maken.
Voor deze opdracht heb je de uitwerkbijlage en de map afbeeldingen_Intertoys nodig. Aanwijzingen Het formaat is A4. De showcard past bij de huisstijl van Intertoys. De vlakverdeling van de showcard is correct. De showcard geeft informatie over de actie. De showcard spreekt de doelgroep, de leerlingen van de basisschool, aan door kleurgebruik en vormgeving. 2p
19
Maak twee verschillende schetsen van het ontwerp van de showcard in de uitwerkbijlage.
6p
20
Maak de showcard. Voor de afbeeldingen maak je een keuze uit de map afbeeldingen Intertoys. Voordat je aan de opdracht begint De examinator vertelt je welk opmaakprogramma je voor deze opdracht moet gebruiken. Open het programma waarmee je de showcard gaat maken. Sla het bestand op onder de bestandsnaam: showcard_kb[jouw naam]. Als je klaar bent met de opdracht Maak een afdruk van de showcard. Lever de afdruk in bij de examinator of bewaar deze in je werkmap.
PK-0831-b-15-1-o
12 / 17
lees verder ►►►
Onderdeel H
kassa opmaken
tijdsduur ongeveer 30 minuten
Het is vandaag 23 september. Samen met Jelly, de eerste verkoopster, maak jij de kassa op die tijdens de braderie op 22 september is gebruikt in de kraam voor de winkel. Na de braderie heeft Jelly het geld in de lade en de ingeleverde waardebonnen geteld. Ze heeft alle gegevens genoteerd op een briefje dat ze in een enveloppe heeft gedaan. De bedrijfsleider heeft voor het opmaken van de kassa een speciaal werkblad in Excel gemaakt.
Voor deze opdrachten heb je de bijlage en het bestand kassaopmaakstaat_kb.xlsm nodig. Voordat je aan de opdracht begint De examinator vertelt je waar je het bestand kassaopmaakstaat_kb.xlsm kunt vinden. Open het bestand kassaopmaakstaat_kb.xlsm. Vul je naam en je kandidaatnummer in. Kies het nummer van de kassa die je van de examinator moet opmaken. Sla het bestand op onder de bestandsnaam: kassaopmaakstaat_kb[jouw naam].xlsm Gebruik de bijlage bij dit onderdeel. Let erop dat je de bijlage met het juiste kassanummer kiest. 2p
21
Bereken met behulp van de gegevens in de bijlage het totaal in de kassa aanwezige bedrag. Gebruik hiervoor formules. Vul de bedragen in de kassaopmaakstaat in. Je bent ’s morgens op de braderie begonnen met € 200,00 wisselgeld. Gedurende de dag is het wisselgeld een paar keer aangevuld. De aantallen die aangevuld zijn, heeft Jelly al ingevoerd in het werkblad in het overzicht Wisselgeld.
2p
22
Bereken met formules het totaalbedrag wisselgeld en neem dat bedrag over in de kassaopmaakstaat.
PK-0831-b-15-1-o
13 / 17
lees verder ►►►
Er zijn veel waardebonnen ingeleverd. Jelly heeft regelmatig bonnen uit de kassa gehaald. Die aantallen staan al in het werkblad in het overzicht Waardebonnen. De laatste ontvangen waardebonnen staan op het briefje van Jelly genoteerd. 2p
23
Vul het laatste ontvangen aantal in en bereken met een formule het totaalbedrag aan waardebonnen. Neem dat bedrag over in de kassaopmaakstaat. Er is ook afgeroomd. Ook die bedragen staan al in het werkblad, in het overzicht Afroombedragen.
2p
24
Bereken met een formule het totale bedrag dat afgeroomd is. Neem ook dat bedrag over in de kassaopmaakstaat.
2p
25
Bereken met een formule de behaalde omzet. Voor deze opdrachten heb je de uitwerkbijlage nodig.
2p
26
Voor de berekening van een eventueel kasverschil heb je de controlestand nog nodig. De gegevens die je daarvoor nodig hebt, staan ook op het briefje van Jelly. Bereken de controlestand. Noteer je antwoord in de uitwerkbijlage en vul de controlestand in de kassaopmaakstaat in.
2p
27
Bereken vervolgens met een formule het kasverschil. Geef in de kassaopmaakstaat aan of het een kastekort of een kasteveel is. Als je klaar bent met de opdrachten Maak een afdruk van kassaopmaakstaat_kb[jouw naam].xlsm. Lever de afdruk in bij de examinator of bewaar deze in je werkmap.
PK-0831-b-15-1-o
14 / 17
lees verder ►►►
Onderdeel I filiaalmanager of franchisenemer? tijdsduur ongeveer 60 minuten 15p
28
Maak de minitoets bij opdracht 28.
In de plaats waar jij stage loopt wil de directie van Intertoys een nieuwe vestiging openen. Daarvoor bestaan twee mogelijkheden: - een filiaal, geleid door een filiaalmanager in dienst van Intertoys; - een vestiging volgens het franchisesysteem geleid door een franchisenemer. Jouw leidinggevende vraagt je de beide mogelijkheden te vergelijken. Je maakt berekeningen in een Excelbestand.
Voor dit onderdeel heb je het bestand franchising_kb.xlsm en de bijlage bij dit onderdeel nodig. Voordat je aan de opdrachten begint De examinator vertelt je waar je het bestand franchising_kb.xlsm kunt vinden. Het bestand franchising_kb.xlsm bestaat uit een aantal werkbladen. De uitkomsten van de berekeningen die je in de werkbladen maakt gaan automatisch naar het werkblad totaal. Sommige gegevens die je nodig hebt staan in de bijlage bij dit onderdeel. Andere gegevens zijn al in de werkbladen ingevuld. Open het bestand franchising_kb.xlsm. Vul je naam en je kandidaatnummer in. Sla het bestand op onder de bestandsnaam: franchising_kb[jouw naam].xlsm In de bijlage bij opdracht 29 staan omzetgegevens over 2014. De gegevens gelden zowel voor een filiaalmanager als voor een franchisenemer. Intertoys verwacht dat de omzet in 2015 zal stijgen met de prijsindex. Voor 2015 is deze 105. 2p
29
Bereken met behulp van een formule in het werkblad ‘inkoop’ de verwachte omzet voor 2015. In de bijlage bij opdracht 30 staan gegevens over de exploitatie van speelgoedzaken.
2p
30
Bereken met behulp van een formule in het werkblad inkoop de inkoopwaarde volgens de HBD-norm.
PK-0831-b-15-1-o
15 / 17
lees verder ►►►
Een franchisenemer krijgt van Intertoys Nederland een korting op de inkoop van 3%. Een filiaalmanager krijgt een korting op de inkoop van 1%. 2p
31
Bereken in het werkblad inkoop voor zowel een franchisenemer als voor een filiaalmanager de kortingen en de totale inkoopwaarde. In de bijlage bij opdracht 32 staan de kengetallen over de gemiddelde winkelvloeroppervlakte (wvo). Het pand waarin het filiaal gevestigd gaat worden heeft dezelfde oppervlakte als de gemiddelde winkelvloeroppervlakte in 2012. De verwachte jaarlijkse huisvestingskosten bedragen € 250,- per m2.
2p
32
Bereken met behulp van een formule in het werkblad huisvesting de jaarlijkse huisvestingskosten voor een filiaalmanager. Een franchisenemer kan zelf huren of huren via Intertoys. In dat laatste geval krijgt hij een korting op de huur van 2,75%.
2p
33
Bereken met behulp van een formule in het werkblad huisvesting de huisvestingskosten voor een franchisenemer. In de bijlage bij opdracht 34 staan de gegevens van de medewerkers die in de nieuwe winkel gaan werken. De vakantietoeslag bedraagt 8% over het jaarloon. De werkgeverslasten zijn 30% van het loon plus het vakantiegeld. In geval van franchising ontvangt de franchisenemer een managementvergoeding van € 5.000,per jaar van Intertoys.
2p
34
Bereken met behulp van formules in het werkblad personeelskosten de totale personeelskosten voor een filiaalmanager en voor een franchisenemer. Intertoys maakt reclame op televisie. De totale kosten van deze reclame zijn 3 miljoen euro. Het bedrag dat een franchisenemer moet betalen is afhankelijk van het aantal vierkante meters wvo in verhouding tot het totaal wvo van Intertoys. Met deze factor kan van het totaal de kosten per vestiging worden bepaald. De totale oppervlakte van alle vestigingen van Intertoys is 142.857 m2. Voor een filiaalmanager is voor de reclame een vast bedrag van € 9.200,- berekend.
2p
35
Bereken met behulp van formules in het werkblad promotiekosten de kosten van de reclame, zowel voor een franchisenemer als voor een filiaalmanager.
PK-0831-b-15-1-o
16 / 17
lees verder ►►►
Franchisenemers kunnen gebruikmaken van een speciale Intertoysfolder. Deze folder wordt het hele jaar om de twee weken bezorgd. De kosten van de folders (maken en verspreiden) bedragen € 325,- per twee weken. Voor de filialen wordt iedere maand een folder gemaakt en verspreid. De kosten van maken en verspreiden bedragen € 445,- per maand. 2p
36
Bereken met behulp van een formule in het werkblad promotiekosten de kosten van het verspreiden van folders en de totale promotiekosten. In de bijlage bij opdracht 37 staan de gegevens over de overige te maken kosten.
2p
37
Bereken de overige kosten met behulp van formules in het werkblad overige kosten.
2p
38
In het werkblad totaal kun je de te verwachten brutowinst en nettowinst berekenen. Bereken met behulp van formules de te verwachten brutowinst en de te verwachten nettowinst. Een filiaalmanager ontvangt 20% van de behaalde nettowinst als bonus. Een franchisenemer mag 75% van de behaalde winst houden. De resterende 25% van de behaalde winst moet hij afdragen aan Intertoys voor het gebruik van de franchisenaam.
2p
39
Bereken met behulp van formules welk bedrag Intertoys in beide situaties zal ontvangen en geef in je werkblad aan voor welke situatie Intertoys zal kiezen. Als je klaar bent met de opdrachten Maak een afdruk op papier van het bestand franchising_kb[jouw naam].xlsm. Lever de afdruk op papier in bij de examinator of berg deze op in je werkmap.
PK-0831-b-15-1-o
17 / 17
lees verdereinde ►►►