Examen VMBO-BB
2014 gedurende 345 270 minuten
handel en verkoop CSPE BB
Bij dit examen horen een bijlage, een uitwerkbijlage en digitale bestanden. Achter het correctievoorschrift is een erratum opgenomen.
Dit examen bestaat uit 37 opdrachten. Voor dit examen zijn maximaal 138 punten te behalen. Voor elk opdrachtnummer staat hoeveel punten met een goede uitvoering behaald kunnen worden.
PB-0831-b-14-1-o
Inleiding bij onderdeel A, B en C
Etos is één van de grootste drogisterijketens in Nederland. Etos heeft een uitgebreid assortiment op het gebied van beauty, gezondheid en lichaamsverzorging. Naast scherp geprijsde kwaliteitsproducten biedt Etos zijn klanten een prettige winkelomgeving met deskundig en vriendelijk personeel. Etos telt op dit moment ruim 500 winkels, verspreid over heel Nederland. Hiervan is ongeveer de helft eigendom van Etos, de overige winkels zijn franchisewinkels. Etos organiseert regelmatig avonden om nieuwe producten te presenteren of bestaande producten te promoten (party selling). Tijdens zo’n avond geeft een medewerker van Etos informatie over de nieuwe producten. Jouw leidinggevende vraagt je of je mee wilt helpen met het voorbereiden van zo’n party selling. Je krijgt drie opdrachten: 1
Je verzamelt informatie voor een collega. Zie hiervoor onderdeel A.
2
Je ontwerpt de voorkant van een envelop met haarproducten die tijdens de party selling wordt uitgedeeld. Zie hiervoor onderdeel B.
3
Je maakt een presentatie in de winkel om voor en tijdens de party selling het eigen merk onder de aandacht van de klanten van Etos te brengen. Zie hiervoor onderdeel C.
PB-0831-b-14-1-o
2 / 17
lees verder ►►►
Onderdeel A
informatie verzamelen
tijdsduur ongeveer 30 minuten
Jouw collega die gastheer is tijdens de party selling wil antwoord hebben op een aantal vragen. Hij vraagt jou of je voor hem informatie wilt verzamelen. Bij opdracht 1 is bij de onderdelen a tot en met e aangegeven om welke informatie het gaat. Je moet de informatie netjes op een rijtje zetten in de vorm van een document. De informatie die je daarbij kunt gebruiken staat in de bijlage bij dit onderdeel.
Voor deze opdracht heb je de bijlage nodig. Voordat je aan de opdracht begint Lees de informatie in de bijlage goed door. Open een nieuw document in Word. Zet bovenaan je naam en kandidaatnummer. Sla het bestand op onder de bestandsnaam: partyselling_bb[jouw naam] Uitvoering van de opdracht Gebruik een zakelijk lettertype, tekengrootte 12. Beantwoord de vragen bij opdracht 1 op een duidelijke en overzichtelijke manier. Let op een juiste zinsbouw en spelling.
PB-0831-b-14-1-o
3 / 17
lees verder ►►►
7p
1
Geef in je document antwoord op de volgende vragen: a Etos heeft jongeren tussen de vijftien en twintig jaar voor de party selling uitgenodigd. Geef een reden waarom deze groep voor Etos belangrijk is. b
Etos wil de marketinginstrumenten promotie, product en prijs gebruiken om de omzet van het eigen merk haarverzorging te vergroten. Welk van deze marketinginstrumenten gebruikt Etos bij het organiseren van de party selling? Noem er één. Leg je antwoord uit.
c
Etos zou ook het marketinginstrument personeel kunnen gebruiken om de omzet van het eigen merk haarverzorging te vergroten. Geef met een voorbeeld aan hoe Etos het marketinginstrument personeel kan gebruiken.
d
Etos verkoopt het eigen merk haarverzorging tegen een lagere prijs dan haarverzorging van de A-merken. Geef een reden waarom het eigen merk goedkoper is dan een A-merk.
e
Uit onderzoek is gebleken dat de kwaliteit van het eigen merk haarverzorging gelijk is aan die van de A-merken. Om het eigen merk te verkopen zal Etos daarom iets extra’s moeten doen zodat voor de klant het huismerk een andere uitstraling heeft. Op welke wijze kan Etos dat doen? Geef een voorbeeld.
Als je klaar bent met de opdracht Controleer je opdracht op taalgebruik en spelling. Maak een afdruk van partyselling_bb[jouw naam] Lever de afdruk in bij de examinator of berg deze op in je werkmap.
PB-0831-b-14-1-o
4 / 17
lees verder ►►►
Onderdeel B ontwerpen en maken van een envelop tijdsduur ongeveer 60 minuten
Tijdens de party selling ontvangen de aanwezigen een A4-envelop met daarin vijf haarproducten en wat folders. De bedrijfsleider vraagt jou voor de voorkant van deze envelop een ontwerp te maken. Voor het ontwerp gebruik je de computer. Op de envelop komen de tekst ‘gratis proefverpakking’, het logo van Etos, afbeeldingen van en informatie over de producten te staan. Je mag hier zelf elementen aan toevoegen. De envelop moet passen binnen de huisstijl van Etos en uitstralen dat het om voordelig geprijsde producten gaat. De envelop moet er netjes en verzorgd uitzien, en de vlakverdeling van de voorkant van de envelop moet correct zijn.
Voor dit onderdeel heb je de uitwerkbijlage en de map 'afbeeldingen Etos' nodig. 2p
2
Bedenk eerst hoe je ontwerp eruit gaat zien. Maak achtereenvolgens in de uitwerkbijlage twee schetsen van het ontwerp van de voorkant van de envelop. Voor afbeeldingen, productinformatie en het Etoslogo kun je gebruikmaken van de map ‘afbeeldingen Etos’, de bovenstaande informatie en de informatie in de bijlage van onderdeel A.
8p
3
Maak het ontwerp van de voorkant van de A4-envelop op de computer. Voordat je aan de opdracht begint Open het programma dat je gaat gebruiken. Kies voor nieuw bestand. Sla het bestand op onder de bestandsnaam: envelop[jouw naam]
3p
4
Maak twee afdrukken van je ontwerp op papier. Plak één afdruk op de envelop en vul deze met de haarproducten en de folders die tijdens de party selling onder de aandacht worden gebracht. Als je klaar bent met de opdracht Lever de tweede afdruk in bij de examinator of berg deze op in je werkmap.
PB-0831-b-14-1-o
5 / 17
lees verder ►►►
Onderdeel C
presentatie maken
tijdsduur maximaal 60 minuten 15p
5
Maak de minitoets bij opdracht 5.
Je gaat nu een presentatie van een aantal eigenmerkhaarverzorgingsproducten voor in de winkel maken. Bij de presentatie hoort ook de door jou gemaakte envelop. De presentatie moet de aandacht vestigen op de producten van het eigen merk en moet er verzorgd uitzien. In de presentatie moeten minimaal drie verschillende haarproducten van het eigen merk zijn opgenomen. In de presentatie moet je ook prijsinformatie opnemen in de vorm van een prijskaart.
Let op: Bij dit onderdeel wordt ook je werktempo beoordeeld. De maximale tijd voor dit onderdeel bedraagt 45 minuten. Bij overschrijding van deze tijd worden de punten voor werktempo niet toegekend. 10p
6
Maak de presentatie. Voordat je aan de opdracht begint De examinator spreekt met je af welke artikelen en hulpmiddelen je voor de winkelpresentatie mag gebruiken en hoe je die gaat verzamelen. Je mag bij de presentatie stapelen, hangen, ordenen en rondom werken. De presentatie moet vooral de aandacht van de doelgroep trekken. Ook moet de presentatie er verzorgd uitzien. Uitvoering van de opdracht De presentatie moet een uitstraling hebben die bij Etos past. De envelop moet centraal staan in de presentatie. In de presentatie gebruik je minimaal drie verschillende eigenmerkhaarverzorgingsproducten. Overleg met je examinator over het gebruik maken van passende decoraties en prijskaart. Als je klaar bent met de opdracht Ruim de materialen op. Laat een foto maken van de presentatie.
PB-0831-b-14-1-o
6 / 17
lees verder ►►►
Onderdeel D
verkopen
tijdsduur ongeveer 45 minuten 15p
7
Maak de minitoets bij opdracht 7.
Deze week worden de haarverzorgingsproducten van het eigen merk in de winkel extra onder de aandacht gebracht. In de winkel staat daarom een opvallende presentatie. Jouw leidinggevende vraagt je of je wilt helpen de producten extra onder de aandacht te brengen van de klanten die langs de presentatie komen. Dat doe je door de klanten aan te spreken, antwoord te geven op hun vragen en de producten bij de kassa met hen af te rekenen. Er komen twee klanten bij jou.
Voor deze opdracht heb je de bijlage bij onderdeel A, B en D nodig. 9p
8
Van de examinator krijg je een bijlage met informatie en instructies en een prijslijst. Je hebt 15 minuten de tijd om de opdracht voor te bereiden en de producten die je gaat aanbieden te bekijken. Je mag de bijlage tijdens deze opdracht gebruiken. Neem deze bijlage dus mee. Voer de opdracht uit die je hebt gekregen. Voor deze opdracht heb je de uitwerkbijlage nodig.
2p
9
In de uitwerkbijlage bij deze opdracht zijn enkele vragen opgenomen over de manier waarop je opdracht 8 hebt uitgevoerd. Beantwoord de vragen in de uitwerkbijlage.
PB-0831-b-14-1-o
7 / 17
lees verder ►►►
Onderdeel E
vakken vullen
tijdsduur ongeveer 45 minuten 15p
10
Maak de minitoets bij opdracht 10.
De Etos waar jij werkt heeft voor het vullen van de schappen in de winkel scholieren en studenten in dienst. Om te voorkomen dat klanten last hebben van het vullen, gebeurt dit op maandagochtend van 07.00 uur tot 11.00 uur en iedere avond (met uitzondering van de zaterdag) tussen 18.00 uur en 21.00 uur. Jij gaat voor volgende week een planning voor de vulploeg maken. De planning maak je in een Excelbestand.
Voor deze opdracht heb je het bestand planning_vulploegmedewerkers_bb.xls nodig. 5p
11
Maak de planning voor de vulploegmedewerkers. Voordat je aan de opdracht begint De examinator vertelt je waar je het bestand planning_vulploegmedewerkers_bb.xls kunt vinden. Open het bestand planning_vulploegmedewerkers_bb.xls. Sla het bestand op onder de bestandsnaam: planning_vulploegmedewerkers_bb[jouw naam].xls. Je kunt een medewerker inplannen door het hokje voor de ingevoerde naam aan te vinken en vervolgens in de gewenste cel in de planning te klikken. Je kunt cellen wissen door het hokje voor ‘cellen wissen’ aan te vinken en vervolgens te klikken op de cel die moet worden gewist. De kolom ‘ingeplande uren’ telt automatisch het aantal ingeplande uren per medewerker en het totaal aantal ingeplande uren. De voorgaande informatie vind je ook als je op ‘help’ klikt.
PB-0831-b-14-1-o
8 / 17
lees verder ►►►
Uitvoering van de opdracht: Bij het maken van de planning moet je rekening houden met de tijden waarop wordt gevuld. Verder moet je rekening houden met: de samenstelling en inzetbaarheid van de vulpoeg: • Piet van 15 is beschikbaar op maandagochtend tot negen uur en op alle avonden. Piet mag vanwege zijn leeftijd per dag niet meer dan twee uur werken en hij mag niet na 19.00 uur en voor 7.00 uur werken; • Thea van 16 wil maximaal vier avonden van drie uur werken; • José van 18 wil alleen op maandag en op woensdagavond werken; • Marieke van 19 wil alle avonden werken; • Anouk van 21 wil graag op maandagochtend werken. Ze wil ook wel in de avond werken maar niet op woensdagavond, dan heeft ze hockeytraining. Ze wil maximaal twaalf uur per week werken; • Inge van 23 wil zo veel mogelijk werken. • Een vulploegmedewerker werkt per dagdeel minimaal twee uur en maximaal vier uur. Voor Piet wordt vanwege zijn leeftijd een uitzondering gemaakt; • Een vulploegmedewerker wordt aaneengesloten ingezet. Met pauzes hoef je geen rekening te houden.
de loonkosten: • Etos wil in verband met de kosten zoveel mogelijk de jonge vulploegmedewerkers inzetten.
de tijd die nodig is om de vakken te vullen: • Op maandagochtend moet de binnengekomen vracht worden verwerkt. Uit ervaring weet Etos dat dit in totaal in twaalf uur kan gebeuren met maximaal vier medewerkers; • Voor het vullen op maandagavond tot en met donderdagavond is per avond in totaal tien uur nodig. Het vullen wordt door maximaal vier medewerkers gedaan; • Op vrijdagavond is twaalf uur nodig omdat de winkel er op zaterdag netjes moet uitzien. Zo nodig kunnen die avond meer dan vier medewerkers worden ingezet.
Als je klaar bent met de opdracht Maak een afdruk van planning_vulploegmedewerkers_bb[jouw naam].xls. Lever de afdruk in bij de examinator of berg deze op in je werkmap.
PB-0831-b-14-1-o
9 / 17
lees verder ►►►
Onderdeel F
cijfers
tijdsduur ongeveer 15 minuten Vandaag heb je overleg met je collega’s Jet en Melanie. In dat overleg bespreken jullie de onderstaande tabel. Er worden aan jou enkele vragen gesteld.
binnenlandse omzet cosmetica x 1 miljoen euro 2008
artikel
bedrag
2011
aandeel in totale uitgaven
bedrag
aandeel in totale uitgaven
decoratieve cosmetica
€ 308,3
13,4%
€
336,6
14,0%
haarverzorging
€ 392,7
17,0%
€
391,2
16,3%
scheerproducten
€
30,7
1,3%
€
30,8
1,3%
zonnecosmetica
€
65,1
2,8%
€
73,7
3,1%
overige cosmetica
€ …….
…….%
€
…….
……..%
totaal
€ 2307,8
€ 2397,7
100%
100%
Voor dit onderdeel heb je de uitwerkbijlage nodig. 1p
12
Met hoeveel procent zijn de totale bestedingen aan cosmetica in de periode 2008-2011 toegenomen? Rond af op 1 decimaal. Noteer je antwoord en de berekening in de uitwerkbijlage bij deze opdracht.
2p
13
Het aandeel van decoratieve cosmetica in de totale bestedingen is in de periode 2008-2011 toegenomen. Geef hiervoor twee verklaringen. Noteer je antwoord in de uitwerkbijlage bij deze opdracht.
1p
14
Jet vertelt je dat er in 2011 door de slechte zomer veel minder verkocht is van bepaalde cosmeticaproducten dan aan het begin van het jaar nog werd gehoopt. Voor welke in de tabel genoemde productgroep geldt dit? Leg uit waarom de slechte zomer hiervoor heeft gezorgd. Noteer je antwoord in de uitwerkbijlage bij deze opdracht.
PB-0831-b-14-1-o
10 / 17
lees verder ►►►
1p
15
Melanie vertelt je dat veel mannen in 2011 hun baard lieten staan. Hierdoor is van een bepaalde productgroep in dat jaar veel meer omgezet dan aan het begin van het jaar nog werd verwacht. Welke productgroep bedoelt Melanie? Geef een toelichting op je antwoord. Noteer je antwoord in de uitwerkbijlage bij deze opdracht.
PB-0831-b-14-1-o
11 / 17
lees verder ►►►
Onderdeel G kassa opmaken tijdsduur ongeveer 30 minuten
Het is vandaag maandag 31 maart. Je hebt ’s middags van drie tot vier een uurtje achter de kassa gestaan, onder begeleiding van één van de verkoopsters. Je gaat de kassa opmaken om te zien of je een kasverschil hebt en je maakt enkele berekeningen. Voor dit onderdeel heb je de bijlage, de uitwerkbijlage en het bestand kassa_opmaakstaat_bb.xls nodig. Van je docent krijg je een envelop. Op de envelop staat het nummer van jouw kassa. Voordat je aan de opdrachten begint De examinator vertelt je waar je het bestand kassa_opmaakstaat_bb.xls kunt vinden. Open het bestand kassa_opmaakstaat_bb.xls. Vul je naam, je kandidaatnummer en het nummer van de versie in. Sla het bestand op onder de bestandsnaam: kassa_opmaakstaat_bb[jouw naam].xls. Uitvoering van de opdracht Neem uit de bijlage bij dit onderdeel het dagrapport van de kassa met het nummer dat op de envelop staat. 1p
16
Open de envelop, tel de munten en bankbiljetten en vul de aantallen in de kassa-opmaakstaat in.
1p
17
Bereken met een formule het bedrag per muntsoort en het bedrag totaal in kas.
1p
18
Vul met behulp van het dagrapport het beginsaldo in en bereken met een formule het bedrag ontvangen per kas.
1p
19
Vul met behulp van het dagrapport de bedragen van de pinbetalingen en de spaarkaarten in. Bereken de totale omzet.
PB-0831-b-14-1-o
12 / 17
lees verder ►►►
1p
20
Vul de omzet volgens het dagrapport in en bereken met een formule het kasverschil. Als je klaar bent met de opdrachten Maak een afdruk van kassa_opmaakstaat_bb[jouw naam].xls. Lever de afdruk in bij de examinator of berg deze op in je werkmap.
1p
21
Neem het bedrag van het kasverschil over in de uitwerkbijlage bij deze opdracht en geef aan of er sprake is van een positief of een negatief kasverschil.
1p
22
Geef twee oorzaken voor het ontstaan van een kasverschil. Noteer het antwoord in de uitwerkbijlage.
1p
23
Bereken het gemiddelde bedrag dat de klanten aan jouw kassa hebben afgerekend volgens het dagrapport. Noteer het antwoord en de berekening in de uitwerkbijlage.
1p
24
Hoeveel procent van de klanten heeft met een pinpas betaald? Rond af op 1 decimaal. Noteer het antwoord en de berekening in de uitwerkbijlage.
PB-0831-b-14-1-o
13 / 17
lees verder ►►►
Onderdeel H
babyvoeding
tijdsduur ongeveer 30 minuten 15p
25
Maak de minitoets bij opdracht 25.
Het is vandaag 9 april aan het begin van de dag. Vandaag moet jij het schap met babyvoeding controleren op datum en vervolgens het schap spiegelen. Voor babyvoeding gelden de volgende regels: Alle verpakkingen met een houdbaarheid van minder dan 10 dagen worden verwijderd uit het schap. Alle verpakkingen met een houdbaarheid van 10 tot en met 20 dagen worden met 30% afgeprijsd.
Voor deze opdracht heb je het bestand babyvoeding_bb.xls nodig. Voordat je aan de opdracht begint De examinator vertelt je waar je het bestand babyvoeding_bb.xls kunt vinden. Open het bestand babyvoeding_bb.xls. Vul je naam en je kandidaatnummer in. Sla het bestand op onder de naam: babyvoeding_bb[jouw naam].xls. Uitvoering van de opdracht Je kunt artikelen verwijderen door op de knop ‘verwijderen’ te klikken en vervolgens op de artikelen te klikken die moeten worden verwijderd. Die artikelen gaan automatisch naar het vak ‘verwijderd’. Je kunt het vak spiegelen door op de knop ‘spiegelen’ te klikken en vervolgens op de artikelen te klikken die naar een andere plaats in het schap moeten. Je kunt artikelen afprijzen door op de knop ‘afprijzen’ te klikken en vervolgens op de artikelen te klikken die afgeprijsd moeten worden. In het vak ‘afgeprijsd’ zie je nu welke artikelen zijn afgeprijsd. 3p
26
Verwijder de artikelen waarvan de houdbaarheid afloopt in de periode van 9 april tot en met 17 april en spiegel het vak volgens het fifosysteem.
2p
27
Prijs de artikelen af waarvan de houdbaarheid afloopt in de periode 18 april tot en met 28 april.
1p
28
Bereken in het vak ‘verwijderd’ met behulp van een formule de derving door verwijdering.
PB-0831-b-14-1-o
14 / 17
lees verder ►►►
1p
29
Bereken in het vak ‘afgeprijsd’ met behulp van een formule de derving door afprijzing. Als je klaar bent met de opdracht Maak een afdruk van het bestand babyvoeding_bb.xls. Lever de afdruk in bij de examinator of berg deze op in je werkmap.
PB-0831-b-14-1-o
15 / 17
lees verder ►►►
Onderdeel I
bestellen
tijdsduur ongeveer 15 minuten
Het aantal producten dat iedere week door een filiaal van Etos besteld wordt, is afhankelijk van de hoeveelheid verkopen en de schapruimte. Hoe meer er verkocht wordt, hoe meer er besteld moet worden. Hoe meer schapruimte er is voor het artikel, hoe meer er in voorraad kan worden gehouden. Jouw leidinggevende vraagt jou om voor een aantal artikelen het te bestellen aantal te berekenen. Je gebruikt hiervoor het Excelbestand bestelgrootte_bb.xls. Het bestand bestaat uit één werkblad met een aantal kolommen die voor een deel al zijn ingevuld.
Voor dit onderdeel heb je het bestand bestelgrootte_bb.xls en de uitwerkbijlage nodig. Voordat je aan de opdrachten begint De examinator vertelt je waar je het bestand bestelgrootte_bb.xls kunt vinden. Open het bestand bestelgrootte_bb.xls. Sla het bestand op onder de bestandsnaam: bestelgrootte_bb[jouw naam].xls. 2p
30
Bereken het aantal artikelen dat op een vol schap staat. Gebruik hiervoor formules.
2p
31
Bereken per artikel het aantal dat deze week besteld moet worden. Gebruik hiervoor formules. Als je klaar bent met de opdrachten Maak een afdruk van bestelgrootte_bb[jouw naam].xls. Lever het werkblad bij de examinator in of berg deze op in je werkmap.
1p
32
Een van de concurrenten van Etos biedt volgende week luiers aan met een korting van 20% op de verkoopprijs. Jouw leidinggevende vraagt je of deze actie gevolgen heeft voor het aantal keren dat het schap bij Etos gevuld moet worden. Welk juist antwoord geef jij? Noteer je antwoord in de uitwerkbijlage bij deze opgave.
PB-0831-b-14-1-o
16 / 17
lees verder ►►►
Onderdeel J
kosten en opbrengsten
tijdsduur ongeveer 15 minuten De Etos waar jij werkt wil weten of dit filiaal beter of slechter presteert dan vergelijkbare winkels in de branche. Het heeft daarom de onderstaande vergelijking gemaakt.
netto-omzet inkoopwaarde brutowinst kosten: - personeelskosten - huisvestingskosten - verkoopkosten - overige kosten bedrijfsresultaat
branche 100% 68% 32% 29% 14% 6% 3% 6% 3%
filiaal 100% 66% 34% 29% 15% 7% 2% 5% 5%
Voor dit onderdeel heb je de uitwerkbijlage nodig. 1p
33
De inkoopwaarde van het filiaal is lager dan het landelijke gemiddelde van de branche. Geef hiervoor een verklaring. Noteer je antwoord in de uitwerkbijlage bij deze opdracht.
1p
34
Geef een voorbeeld van personeelskosten. Noteer je antwoord in de uitwerkbijlage bij deze opdracht.
1p
35
De personeelskosten zijn bij het filiaal hoger dan het landelijke gemiddelde. Geef een verklaring voor het verschil. Noteer je antwoord in de uitwerkbijlage bij deze opdracht.
1p
36
Jouw leidinggevende is franchisenemer bij Etos. Het filiaal is haar eigendom. Zij vraagt aan jou of zij het totale bedrijfsresultaat aan Etos moet afdragen. Welk juist antwoord geef jij haar? Noteer je antwoord en een toelichting in de uitwerkbijlage bij deze opdracht.
2p
37
Presteert dit filiaal van Etos beter of slechter dan de branche? Geef een verklaring bij je antwoord. Noteer je antwoord in de uitwerkbijlage bij deze opdracht.
PB-0831-b-14-1-o
17 / 17
lees verdereinde ►►►