Programma symposium NIVEL Zorgregistraties
BIG DATA VAN EN VOOR DE EERSTE LIJN 18 maart 2014, Amersfoort #NZR2014
NIVEL Zorgregistraties: BIG DATA VAN EN VOOR DE EERSTE LIJN In de eerstelijnszorg worden steeds meer gegevens routinematig elektronisch vastgelegd. Deze gegevens vormen een rijke bron van informatie die kan helpen de zorg beter te maken. Door gebruik te maken van die – geanonimiseerde – gegevens kan de gezondheidszorg van zichzelf leren. Dat gebeurt via spiegelinformatie aan deelnemende zorgverleners en via monitoring en evaluatie ten behoeve van beleid. Wat er allemaal mogelijk is met deze data is het centrale thema van dit symposium. Daarbij blijft het niet bij een theoretische discussie, maar laten we concrete voorbeelden zien. Op www.nivel.nl/zorgregistraties vindt u antwoord op drie vragen: Welke gezondheidsproblemen leven in de bevolking? Welke zorg krijgen mensen voor die gezondheidsproblemen? Wat is de kwaliteit van die zorg? Bovendien laten we zien hoe NIVEL Zorgregistraties aansluit bij actuele beleidsthema´s als zorg in de buurt, substitutie, herziening van de langdurige zorg en de veranderende rol van gemeenten. Ook gaan we in op de vraag wat er voor nodig is om data te verkrijgen en hoe je die vervolgens verwerkt tot informatie. Hoe zit het met de privacy? Wie heeft zeggenschap over de data? Onder welke voorwaarden mag je de gegevens gebruiken? We nodigen u van harte uit om in de workshops met ons van gedachten te wisselen over deze onderwerpen. Prof. dr. Peter Groenewegen Directeur NIVEL
-2-
PROGRAMMA 11:50 - 12:50 Pre-conference workshop Verder dan routine zorgdata: de huisartsen-Peilstations beperkt aantal plaatsen, aanmelding vereist 12.30 - 13.00
Ontvangst met koffie/thee
13:00 - 13:10 Opening. Peter Groenewegen (directeur NIVEL) 13:15 - 13:35 De relevantie van NIVEL Zorgregistraties voor beleid. Videoboodschappen van: • Leon van Halder (secretaris-generaal Ministerie van VWS) • Steven van Eijck (voorzitter Landelijke Huisartsen Vereniging) • Martin Bontje (bestuursvoorzitter InEen) • Marianne Lensink (directeur Zorg, Zorgverzekeraars Nederland) 13:40 - 14:10 The learning health care system: a European perspective Brendan Delaney (professor of primary care, King’s College, London) 14:15 - 14:35 NIVEL Zorgregistraties eerste lijn; een Zwitsers zakmes voor zorgonderzoek Robert Verheij (programmaleider NIVEL Zorgregistraties) 14:35 - 15:00 PAUZE 15:00 - 15:45 Workshops serie 1 16:05 - 16:50 Workshops serie 2 17:00 - 17:30 Rijmend verslag van alles wat er is gebeurd en gezegd. Sneldichteres Dominique Engers 17:30 - 18:00 Borrel -3-
PLATTEGROND
Nooduitgang Nooduitgang
Spoor 12
Cateringplein
Spoor 11
Spoor 10
Spoor 9
Ontvangstbalie
Entree
Heren Toilet
-4-
Dames Toilet
A
Wachtkamer 1
B
Wachtkamer 2
C
Plenaire zaal
D
De Droogcabine
E
Het Ketelhuis
F
Onderdelendepot
G
Postwagon
H
Werkwagon
A
B
Podium
Plenaire zaal
C
H G
De Droogcabine Nooduitgang
D wc
Onderdelendepot
Het Ketelhuis
E
Bezoekadres Terrein ‘de Wagenwerkplaats’ Piet Mondriaanplein 61 3812 GZ Amersfoort
-5-
F
PRE-CONFERENCE WORKSHOP Verder dan routine zorgdata: de huisartsen-Peilstations LET OP: Deze lunchbijeenkomst wordt van 11.50-12.50 uur gehouden, voorafgaand aan het symposium. U dient zich hiervoor apart te hebben aangemeld. Het aantal plaatsen is beperkt. Deelnemers Peilstations krijgen hierbij voorrang. Lokatie: De Droogcabine
D
Moderator: Gé Donker (NIVEL) Sprekers: • Gé Donker (NIVEL): Welkom en toelichting werkwijze Peilstations aan de hand van recent onderzoek over palliatieve sedatie • Frederique Smink (Parnassia Groep): Impact van de in gebruik name van de DSM-5: Eetstoornissen als casus • Ingrid van den Broek (RIVM) en Gé Donker (NIVEL): Implementatie van de nieuwe SOA-standaard in de praktijk Routine zorgdata zijn niet altijd toereikend. Soms moeten er aanvullende data worden verzameld. Dat gebeurt in speciaal daarvoor geselecteerde huisartsenpraktijken (de Peilstations), met een speciaal daarvoor ontworpen registratiemodule. Onderwerpen voor de discussie zijn onder meer: • Tijdige bespreking van levenseindewensen verdient extra aandacht bij patiënten met enkele specifieke aandoeningen; • Eetstoornispatiënten worden steeds jonger; • Het afnemen van een goede seksuele risico anamnese is cruciaal bij elk SOA-gerelateerd consult.
-6-
WORKSHOP 1: OMGEVING & GEZONDHEID Lokatie: Wachtkamer 1
A
Moderator: Joris IJzermans en Jan-Paul Zock (NIVEL) Sprekers: • Mariëtte Hooiveld (NIVEL): NIVEL Surveillance: een wekelijks beeld uit de eerste lijn • Lidwien Smit (Institute for Risk Assessment, IRAS): Big data & megastallen: De invloed van veehouderij op de gezondheid van omwonenden • Irene van Kamp (RIVM): Elektromagnetische velden en gezondheid Onze leefomgeving is van grote invloed op onze gezondheid. Het is daarom belangrijk dat ziektepatronen met grote regelmaat goed in de gaten gehouden worden en dat veranderingen hierin direct gesignaleerd worden. Tijdens de workshop wordt in een paar korte presentaties geschetst hoe het NIVEL door middel van surveillance, monitoring en wetenschappelijk onderzoek de invloed van omgevingsfactoren in de gaten houdt en bestudeert met behulp van NIVEL Zorgregistraties eerste lijn. De discussie kan onder andere gaan over: • Welke aandoeningen moeten in de surveillance worden opgenomen? • Wat wordt de volgende ramp en zijn we daar klaar voor? • Welke omgevingsfactoren moeten worden onderzocht?
-7-
WORKSHOP 2: DATA DELEN & PRIVACY Lokatie: Plenaire zaal
C
Moderator: Joke Korevaar (NIVEL) Sprekers: • Dinny de Bakker (NIVEL): Data delen: Digitale diamanten en NIVEL Zorgregistraties • Evert Ben van Veen (MedlawConsult): Privacybescherming bij het gebruik van routine zorgdata Het delen van met publiek geld verzamelde data ten behoeve van de publieke zaak is meer en meer een must. Prof. D. de Bakker zal ingaan op de vragen waarom het belangrijk is om data te delen, hoe een en ander kan worden vormgegeven en zal mogelijke valkuilen en dilemma’s bespreken. Mr. E.B. van Veen zal de grondslagen voor NIVEL Zorgregistraties vanuit de privacywetgeving uitleggen. De volgende punten willen de presentatoren graag bespreken met de deelnemers van deze workshop: • Kunnen onderzoekers worden vertrouwd met niet volledig anonieme bestanden of is pseudonimisering altijd nodig? • Staat pseudonimisering een ‘learning healh care system’ in de weg? • Wie gaat investeren in data-infrastructuur als je alles moet weggeven? • Hoe voorkom je misinterpretaties van gegevens?
-8-
WORKSHOP 3: KWALITEIT VAN ZORG Lokatie: De Droogcabine
D
Moderator: Jany Rademakers (NIVEL) Sprekers: • Nico Rozing (Kwaliteitsinstituut): Op weg naar kwaliteitsinformatie • Mark Nielen (NIVEL): Kwaliteitsindicatoren voor chronische ziekenzorg in de huisartsenpraktijk • Jacqueline Tol (NIVEL): Inzicht in de effectiviteit van diëtetiek Goede kwaliteit van zorg is een gedeeld belang van patiënten, zorgverleners, bestuurders, verzekeraars, beleidsmedewerkers en politici. Er zijn verschillende soorten indicatoren om kwaliteit in kaart te brengen: zorginhoudelijke indicatoren en indicatoren vanuit het patiëntperspectief. Zorginhoudelijke indicatoren kunnen voor een groot deel verzameld worden via routinematig verzamelde data in de zorg (‘routine zorgdata’). Voor kwaliteitsindicatoren vanuit het patiëntperspectief moeten vragenlijsten zoals de Consumer Quality Index (CQI) door patiënten en cliënten zelf worden ingevuld. • Er moet nog veel gebeuren voordat routine zorgdata daadwerkelijk gebruikt kunnen worden voor kwaliteitsinformatie; • Kwaliteitsindicatoren vanuit patiëntperspectief vormen een noodzakelijke aanvulling op routinematig verzamelde data in de zorg; • Zonder inzicht in procesindicatoren (wat is er gebeurd?) bieden uitkomstindicatoren (wat is het resultaat?) geen aanknopingspunten voor verbetering van de zorg.
-9-
WORKSHOP 4: NUT EN NOODZAAK VAN SPIEGELINFORMATIE Lokatie: Het Ketelhuis
E
Moderator: Judith de Jong (NIVEL) Sprekers: • Hans Eggers (Achmea Divisie Zorg & Gezondheid): De praktijkstatus: spiegelinformatie van de zorgverzekeraar • Sjoukje van der Bij, Di-Janne Barten (NIVEL): De NIVEL Spiegelinformatie Spiegelinformatie heeft als doel de ontvanger zich bewust(er) te laten worden over de uitkomsten van zijn of haar handelen. Bij de zorg gaat het om kwaliteit, volume en kosten. In deze workshop wordt een presentatie gegeven over de Achmea PraktijkStatus, met voorbeelden van de informatie die huisartsen krijgen en wordt het nut van deze informatie besproken. In de andere presentatie wordt uitleg gegeven over de spiegelinformatie voor zorgverleners die deelnemen aan NIVEL Zorgregistraties en de samenhang met de kwaliteit van registreren, kwaliteit van zorg en de inrichting van zorg. Onderwerpen voor de discussie zijn onder meer: • Welke spiegelinformatie is relevant en weten we wat we meten? • In hoeverre levert de spiegelinformatie een bijdrage aan de gezamenlijke opdracht om doelmatig met onze zorguitgaven om te gaan? • Welke kansen zien de deelnemers om aan de hand van spiegelinformatie verbeteringen te bewerkstelligen? • De kwaliteit van zorg verbetert niet automatisch als zorgverleners zich gaan richten op het halen van bepaalde vastgestelde scores. Hoe moeten we daarmee omgaan?
- 10 -
WORKSHOP 5: ORGANISATIE ACUTE ZORGKETEN Lokatie: Wachtkamer 2
B
Moderator: Kien Smulders (Huisartsen Gelderse Vallei) Sprekers: • Liesbeth van Gils-van Rooij (Huisartsenpost HOV-CHP ZOBrabant): Huisartsenpost en SEH: wie gaat waarheen? • Marieke Zwaanswijk (NIVEL): Acute zorg door huisartsen in de dagzorg en op de huisartsenpost In deze workshop worden recente onderzoeksgegevens over de acute zorgketen besproken. Onderwerpen die aan bod komen zijn bijvoorbeeld: • Welke gevolgen heeft de opzet van een spoedpost voor de patiëntenstromen naar huisartsenpost en SEH, en voor de gezondheidsproblemen die gepresenteerd worden? • Waarin verschillen mensen die contact hebben met de huisarts in de dagzorg van mensen die contact hebben met de huisartsenpost? • Welke zorg gebruiken patiënten met veel voorkomende aandoeningen als diabetes en hart- en vaatziekten voor en na contact met de huisartsenpost? Op basis van de presentaties willen we discussiëren over de volgende punten: • Zou u op basis van deze resultaten overwegen om een spoedpost op te zetten? Waarom wel/niet? • Zijn de gepresenteerde resultaten nuttig ter ondersteuning van actueel beleid in de acute zorg? • Aan welke informatie heeft u verder behoefte en is deze informatie beschikbaar in NIVEL Zorgregistraties?
- 11 -
WORKSHOP 6: ONTWIKKELINGEN BASIS GGZ Lokatie: Werkwagon
H
Moderator: Peter Verhaak (NIVEL) Sprekers: • Peter Verhaak (NIVEL): Invoering Basis GGZ per 2014 • Marijn Prins (NIVEL): Zorggebruik bij de huisarts en eerstelijnspsycholoog • Ellen Visser (Rob Giel Instituut): Koppeling data van Psychiatrisch Casusregister Noord-Nederland en de Huisartsenpraktijk Met de invoering van de Basis GGZ in 2014 wordt beoogd om behandelingen in de gespecialiseerde GGZ terug te dringen naar de generalistische Basis GGZ en verder zoveel mogelijk GGZ problematiek te behandelen binnen de huisartsvoorziening. Om dit beleid te kunnen evalueren is het van belangrijk om zorgpaden van patiënten langs verschillende zorgverleners te kunnen volgen. Op basis van de presentaties willen we discussiëren over de volgende punten: • Het is van wezenlijk belang bij de evaluatie van de Basis GGZ om inzicht te hebben hoe vaak een in de GGZ behandelde patiënt na behandeling in de huisartspraktijk psychische problemen blijft presenteren; • Het is zinvol voor een huisarts om de ROM data van zijn patiënten die in de generalistische Basis GGZ en gespecialiseerde GGZ zijn behandeld ter beschikking te hebben; • Gecombineerde data van verschillende zorgverleners kunnen laten zien of triage criteria goed werken, patiënten (qua stoornis, complexiteit, risico) op de juiste plaats zorg ontvangen en daar optimaal resultaat boeken.
- 12 -
WORKSHOP 7: SUBSTITUTIE Lokatie: Onderdelendepot
F
Moderator: François Schellevis (NIVEL) Sprekers: • Christel van Dijk (NIVEL): Monitoring van substitutie van tweedenaar eerstelijnszorg met NIVEL Zorgregistraties • Ilse Swinkels (NIVEL): Directe toegang paramedici: een praktijkvoorbeeld van substitutie Deze workshop gaat over de vraag hoe met gegevens uit NIVEL Zorgregistraties substitutie kan worden onderzocht. Door te kijken naar verschillen tussen praktijken worden substitutiemogelijkheden in kaart gebracht. Ook worden concrete substitutieprocessen in beeld gebracht, en toegelicht aan het voorbeeld van verschuiving van huisarts naar paramedicus als gevolg van de invoering van directe toegang tot de paramedici (zonder verwijzing door de huisarts). Discussiepunten: • In hoeverre geeft praktijkvariatie inzicht in de mogelijkheden voor substitutie? • Waarom wordt substitutiewinst vaak overschat? • Wat zijn de mogelijkheden voor nader onderzoek naar substitutie?
- 13 -
WORKSHOP 8: MONITOREN VAN GENEESMIDDELENGEBRUIK Lokatie: Postwagon
G
Moderator: Liset van Dijk (NIVEL) Sprekers: • Liset van Dijk (NIVEL): Zicht op patiëntveiligheid: de Diane-35 pil als casus • Ronald van der Vaart (Stichting Farmaceutische Kengetallen): Door koppeling naar een hogere versnelling • Karin Hek (NIVEL): Geneesmiddelen in de keten: huisarts, huisartsenpost, apotheek In de workshop Monitoren van Geneesmiddelengebruik gaan we in op de waarde van routinematig verzamelde gegevens over geneesmiddelen voor onderzoek, beleid én praktijk. Ook gaan we graag met u in gesprek over welke vragen u beantwoord wilt zien met gekoppelde gegevens over geneesmiddelen in NIVEL Zorgregistraties. Vragen voor de discussie: • Stel, het NIVEL doet een oproep voor het indienen van projectideeën over geneesmiddelen(gebruik) met gekoppelde data. Welk idee brengt u in? • Deelnemers aan NIVEL Zorgregistraties ontvangen spiegelinformatie. Aan welke gekoppelde informatie over geneesmiddelen(gebruik) heeft u behoefte? • Welke beleidsvraag over geneesmiddelen(gebruik) wilt u beantwoord zien met gekoppelde data?
- 14 -
NOTITIES
Diëtist Huisartsenpraktijk
Oefentherapeut
Huisartsenpost
Fysiotherapeut
Apotheek
Eerstelijnspsycholoog
- 15 -
OVER NIVEL ZORGREGISTRATIES NIVEL Zorgregistraties geeft antwoord op drie vragen: • Welke gezondheidsproblemen spelen er in de Nederlandse bevolking? • Hoeveel eerstelijnszorg gebruikt de Nederlandse bevolking voor welke gezondheidsproblemen en bij welke zorgdisciplines? • Wat is de kwaliteit van de zorgverlening? NIVEL Zorgregistraties maakt gebruik van gegevens die routinematig in de zorg worden verzameld bij verschillende eerstelijnsdisciplines. Op de website van NIVEL Zorgregistraties zijn gegevens verwerkt van: • 386 huisartsenpraktijken, met 1,2 miljoen ingeschreven patiënten • 30 organisaties van huisartsenposten, met verzorgingsgebied van 11,2 miljoen inwoners • 543 eerstelijnspsychologen, met jaarlijks 46.000 behandelde patiënten • 62 fysiotherapiepraktijken, met jaarlijks 5.000 patiënten • 49 oefentherapiepraktijken Cesar & Mensendieck, met jaarlijks 4.000 patiënten • 62 diëtetiekpraktijken, met jaarlijks 5.300 patiënten • 130 apotheken, met jaarlijks 20 miljoen verstrekkingen (via de Stichting Farmaceutische Kengetallen) Het aantal deelnemers aan NIVEL Zorgregistraties groeit nog steeds. Zo zijn er op dit moment al 475 huisartsenpraktijken die zich hebben aangemeld. Ook het aantal paramedici groeit gestaag. Gegevens aanvragen? De website van NIVEL Zorgregistraties (www.nivel.nl/ zorgregistraties) geeft een indruk van de mogelijkheden, maar beantwoordt natuurlijk niet alle mogelijke onderzoeksvragen. Wilt u data van NIVEL Zorgregistraties gebruiken of rapportages aanvragen? Neem contact met ons op via:
[email protected] of 030-2729814
