Bestuursopdracht Raad
Natuurlijk: gezond! Uitgangspunten notitie lokaal gezondheidsbeleid
Naam ambtenaar: P.M. Veldkamp Datum: 18 april 2008
1. Aanleiding. Gemeenten zijn verplicht om iedere vier jaar een nota lokaal gezondheidsbeleid vast te stellen. Dit staat in de Wet Collectieve Preventie Volksgezondheid (Wcpv). In deze nota staan de ambities, keuzes, prioriteiten en acties van de gemeente op het gebied van volksgezondheid en preventie. De vorige nota lokaal gezondheidsbeleid is vastgesteld op 25 januari 2005. Dat betekent dat er begin 2009 een nieuwe nota moet worden vastgesteld. Daarnaast zijn er inhoudelijke ontwikkelingen, waardoor het belangrijk is dat Bloemendaal haar beleid formuleert. Bijna dagelijks is er aandacht in de media voor gezondheidsvraagstukken als schadelijk alcoholgebruik, roken, overgewicht, depressie enz. Gezondheidsproblemen en het voorkomen van deze problemen staan hoog op de agenda. Maar gezondheid is meer dan alleen een gezonde levensstijl: het gaat ook om zaken als eenzaamheidsproblematiek of vormen van huiselijk geweld. Door de Wmo hebben deze onderwerpen (meer) prioriteit gekregen. Daarnaast heeft gezondheid ook met sluitingstijden, ventilatie in scholen en veilige fietsroutes te maken.
2. Vorige besluiten. De (eerste) nota lokaal gezondheidsbeleid uit begin 2005 richtte zich met name op ouderen. In de nieuwe nota zal aandacht geschonken worden aan de resultaten van deze nota.
3. Ontwikkelingen, uitgangspunten en randvoorwaarden. a.
Ontwikkelingen
a.1. Wcpv De Wcpv geeft de gemeenten de taak om de gezondheid van bewoners te beschermen, te bewaken en te bevorderen. In de wet staat welke specifieke taken en verantwoordelijkheden een gemeente daarvoor heeft. De Wcpv bevat de volgende vijf onderdelen: 1. 2. 3. 4. 5.
jeugdgezondheidszorg gezondheidsbevordering infectieziektebestrijding medische milieukunde technische hygiënezorg
In de nota lokaal gezondheidsbeleid bepaalt de gemeente dus de ambities, keuzes, prioriteiten en acties op dit terrein.
a.2. Landelijke preventienota De nota moet een relatie hebben met de landelijke preventienota. Het Ministerie van VWS presenteert deze iedere vier jaar. In de preventienota ‘Kiezen voor gezond leven’ (2006) worden de landelijke prioriteiten genoemd: -
depressie overmatig alcoholgebruik roken diabetes en overgewicht
VWS gaat er vanuit dat deze speerpunten een plaats krijgen in de gemeentelijke nota’s.
a.3. Combineren gezondheidsbeleid en Wmo-beleid Een belangrijke doelgroep van de Wmo zijn de kwetsbare personen. Zij hebben nogal eens een combinatie van problemen: gezondheidsklachten zijn er vaak één van. Door het combineren van beide beleidsterreinen wordt een samenhangend antwoord gegeven op (het voorkomen) van sociaalmaatschappelijke en gezondheidsproblemen.
a.4. Ontwikkelingen Jeugdgezondheidszorg. Onderdeel van het lokaal gezondheidsbeleid is de jeugdgezondheidszorg (JGZ). In de regio wordt gewerkt aan een integrale jeugdgezondheidszorg 0-19 jaar.
a.5. Het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) Vanaf 2008 krijgen gemeenten van het Programmaministerie Jeugd en Gezin de Brede Doeluitkering (Bdu) Centrum Jeugd en Gezin (CJG). Daarbij is bepaald dat de JGZ onderdeel moet zijn van het CJG en dat er een koppeling met de scholen en met Bureau Jeugdzorg moet komen. Het is de bedoeling dat er eind 2008 een (tijdelijk) CJG in de Guido de Bres in Bloemendaal zal zijn.
a.6. De Openbare Geestelijke Gezondheidszorg (OGGZ) Sinds 1 januari 2007 valt de preventie in de OGGZ onder de verantwoordelijkheid van de gemeente. In de nota zal hieraan aandacht geschonken worden.
b.
Uitgangspunten
Mede op basis van deze ontwikkelingen worden voor de nota de volgende uitgangspunten geformuleerd: - De nota bevat een analyse van de gezondheidssituatie in de gemeente Bloemendaal. - Het is een integrale nota: in de nota worden relaties gelegd met andere beleidsterreinen waaronder het Wmo-beleid. - In de nota wordt een relatie gelegd met de landelijke prioriteiten. - In de nota wordt een relatie gelegd met de ontwikkelingen rond het Centrum voor Jeugd en Gezin. - In de nota staan lokale beleidsprioriteiten. - Voor zover mogelijk wordt aangegeven wat het resultaat moet zijn aan het eind van de planperiode. - In de nota staat welke partijen de gemeente nodig heeft voor de uitvoering van de prioriteiten. - In de nota staan de financiën opgenomen voor de uitvoering van het lokaal gezondheidsbeleid
c.
Randvoorwaarden
Om tot de uiteindelijke nota te komen, is er een aantal randvoorwaarden waaraan moet worden voldaan. Deze zijn te onderscheiden in inhoudelijke en organisatorische. De inhoudelijke randvoorwaarden zijn de volgende: 1.Gegevens over de gezondheidssituatie van de Bloemendalers. Om de huidige gezondheidssituatie te analyseren, zijn lokale cijfers nodig. De GGD is meestal in staat om die aan te leveren. 2. Ervaringen over de gezondheidssituatie. Naast cijfers, is het ook nodig om het verhaal achter de cijfers duidelijk te krijgen. Wat zijn problemen en kansen die Bloemendalers in de praktijk zien? Hiervoor is het belangrijk om in gesprek te gaan met mensen die daar een beeld van hebben: huisartsen, politie, thuiszorgorganisaties, de Geestgronden, de Jeugdriagg, de sportverenigingen, patiënten- en consumentenorganisaties enz. 3. De beleidsprioriteiten worden gedragen De partners van de gemeente moeten een bijdrage leveren aan de uitvoering van de prioriteiten. Om hiervoor te zorgen, is het belangrijk dat zij achter de prioriteiten staan. Dat kan door deze samen met hen te formuleren.
De organisatorische randvoorwaarden zijn de volgende: 4. Ambtelijk en bestuurlijk draagvlak Lokaal gezondheidsbeleid is integraal beleid. Daarvoor moet er steun zijn uit de diverse beleidsvelden waar gezondheidsbeleid mee samenhangt. Dat betekent inzet wat betreft het meedenken om tot een beleidsplan te komen. 5. Ambtelijke capaciteit Binnen het ambtelijk apparaat is er niet genoeg ruimte om de nota volledig in eigen hand te produceren. Gelet hierop wordt mede gebruik gemaakt van externe capaciteit (adviesbureau SGBO)..
3. Doelstelling De nota vormt het kader voor het lokale gezondheidsbeleid voor de periode 2009-2013 en bevat de ambities, keuzes, prioriteiten en acties van de gemeente Bloemendaal. Deze moeten gedragen worden door de verschillende partijen die met gezondheidsbeleid te maken hebben. De uitwerking van de acties gebeurt in afzonderlijke actieplannen. De functie van de nota en het plan van aanpak is om het lokale gezondheidsbeleid uit de vrijblijvende sfeer te halen. Zonder duidelijk kader is gezondheidsbeleid kwetsbaar voor dichtslibben met andere prioriteiten of met “de waan van de dag”. De doelstelling van het lokale gezondheidsbeleid is het bevorderen van de lichamelijke en psychische gezondheid van de Bloemendalers.
4. Resultaat In de nota lokaal volksgezondheidsbeleid komen de volgende zaken aan bod. a. De gezondheid van de Bloemendalers. b. Uitwerking van de speerpunten (schadelijk alcoholgebruik, diabetes, depressie, overgewicht en roken) naar de lokale situatie. c. De ontwikkeling van een integraal gemeentelijk plan van aanpak. d. Uitwerking in actieplannen.
5. Raming middelen. In de nota zal een overzicht gegeven worden van de te besteden budgetten voor (nieuw) beleid. Voor het houden van twee bijeenkomsten en de hulp van adviesbureau SGBO zijn middelen gereserveerd.
6. Procedure en tijdschema Beleidsvoorbereiding 1. Vaststellen van de bestuursopdracht lokaal gezondheidsbeleid door het college en commissie (april/mei 2008) 2. Vaststellen van de bestuursopdracht lokaal gezondheidsbeleid door de raad ( 26 juni 2008) 3. Het organiseren van een interne bijeenkomst (mei/juni 2008) en een externe bijeenkomst (augustus/ begin september 2008) 4. Het opstellen van de notitie lokaal gezondheidsbeleid (september 2008) 5. Vaststellen van de notitie lokaal volksgezondheidsbeleid door het college (5 oktober 2008), de commissie Samenleving (5 november 2008) en de raad (20 november 2008) Uitwerking Opstellen van een plan van aanpak Uitvoering Uitvoering van de projecten Evaluatie Evaluatie en bijstelling van het beleid
7. Communicatie Het proces bevat twee bijeenkomsten waarbij met interne en externe partijen van gedachten wordt gewisseld.
