Beste leerling Het einde van het schooljaar nadert.Het moment is gekomen om je voor te bereiden op een spannende examenperiode. Als ondersteuning van die examenvoorbereiding werd er door de ploeg van studiebegeleiders een E-book samengesteld met bruikbare links en informatie. Hoe maak ik een goede examenplanning? Hoe geef je antwoord op open vragen? Wat is een goede aanpak bij multiple choice? Wat is een black out? Zijn er trucjes om faalangst tegen te gaan? In een perfecte wereld zijn er alleen maar perfecte leerlingen die geen tips nodig hebben. Zo iemand hebben wij in de studiebegeleiding nog niet ontmoet. Pik uit de tips wat voor jou nuttig kan zijn, je hoeft niet ALLE tips toe te passen om resultaat te voelen. We wensen je veel succes bij de voorbereiding van je examens. Denk vooral niet dat goede schoolresultaten en echte studievreugde enkel weg gelegd zijn voor de meeste verstandige leerlingen, maar wel voor elke leerling die zo goed mogelijk, aandachtig en regelmatig doet wat hij kan. De studiebegeleiders
Dit document bevat veel verwijzingen naar websites. Bekijk zulke sites op tijd en niet vlak voor het examen. Schrijf de tips die je kunt gebruiken met felle kleuren op een groot papier en hang die op je kamer op.
Algemene examentips Relaxthee, peptalk, klavertjes vier, hoefijzers, schietgebedjes, ... tja. Laat je niets wijs maken en zie de feiten onder ogen. Examen doen is spannend, al hoeft spanning een goede prestatie niet in de weg te staan. Twijfel je of het zal lukken? Daar heeft iedereen wel eens last van, maar twijfel dan op een geschikt moment en niet op het examen zelf. Het examen halen op grond van geluk? Laat je niets wijs maken. Slagen doe je op grond van een goede voorbereiding en een goede examentechniek. WEL
Tot het laatste moment Besef dat het examen doorleren onderdeel is van een groter geheel en het resultaat niet afhangt van de laatste uren Opgejaagd de examen- Verdeel de tijd, pauzeer opgaven maken. tussendoor, neem wat te eten, drinken mee Laten opjutten door anderen: 'Ben je al zenuwachtig', 'Vorige keer was meer dan de helft gebuisd', enz.
Negeren of krachtig verzoeken met deze negatieve praatjes op te houden
Alleen maar door anderen Zelfvertrouwen opbouwlaten geruststellen:'Je kunt en: denk aan alle voorhet best' bereiding, toetsen, enz. In paniek raken als je iets Om opgaven op te lossen niet meteen weet heb je tijd nodig om na te denken Blijven hangen aan een Ga door naar de volgende vraag / opgave die je niet vraag en los later deze kan beantwoorden vraag op
GOEDE EXAMENS AFLEGGEN VRAAGT NIET LOUTER OM KENNIS. HET IS OOK EEN KWESTIE VAN EXAMENTECHNIEK.“
NIET
Antwoorden op examenvragen Hoe ga je aan de slag met open vragen, meerkeuze vragen, mondelinge examens, reflectievragen, … Op volgende link van de Artevelde Hogeschool vind je specifieke tips om bepaalde soorten examenvragen op te lossen: http://www.arteveldehogeschool.be/studielicht/
Op onderstaande link van de dienst studiebegeleiding van de KU Leuven vind je ook praktische tips om examen vragen op te lossen:meerkeuze vragen,vraagstukken,open vragen, mondelinge examens en openboekexamens. https://www.kuleuven.be/studentenvoorzieningen/ studieadvies/studiebegeleiding/examens.html Specifiek voor meerkeuze vragen krijg je op volgende link van de Universiteit van Leiden nog extra advies: http://www.leidenuniv.nl/ics/sz/so/psy0602.html
Omgaan met faalangst We hebben allemaal in meerdere of mindere mate last van examenvrees. Voor één op de tien leerlingen is de omgang met stresssituaties echter zo moeilijk dat je kan spreken van een ernstige vorm van faalangst. Voor hen is het voorbereiden en/of het afleggen van examens extra moeilijk. Volgende link van de universiteit van Leiden geeft je advies in het omgaan met examenvrees. http://www.leidenuniv.nl/ics/sz/so/psy0606.html Om goed met faalangst te kunnen omgaan is het belangrijk dat je zelf een duidelijk beeld hebt van wat faalangst is. Volgende link voert je naar een dossier van Klasse over faalangst. Het geeft wat achtergrond informatie maar ook concrete tips om toe te passen. Je vindt er ook een filmpje dat meer uitleg geeft en enkele ‘faalangstige’ leerlingen aan het woord laat. http://www.klasse.be/leraren/eerstelijn/faalangst/
Facetten van studeren
1. Organisatie Koken begint met het bij elkaar zoeken van de ingrediënten. Een soldaat gaat niet naar de oorlog zonder zijn geweer. Studeren begint met organiseren. Een goede organisatie van je bureau, je studieplek en je lesnota’s zijn een voorwaarde om tot studeren te kunnen komen. • STUDIEPLEK: Waar je zit, maakt weinig uit: het park, de bibliotheek, je kamer, …Het moet wel een plaats zijn waar je je voor 100% kan focussen op je studie. • BUREAU: Hoe meer rommel er op je bureaus ligt, hoe moeilijker het wordt om je te concentreren. • FACEBOOK en GSM: meld je af op facebook indien je je computer nodig hebt tijdens het studeren. Zo word je niet onderbroken door de laatste nieuwsberichten. Zet je GSM af. De SMS-jes vind je wel na het studeren. • ZORG DAT JE AL JE MATERIAAL, NOTA’S, …. IN BEZIT HEBT! Dit doe je best enkele weken voor de examens.
• MAPPEN: kleuren per vak, indelingen maken, titels en nummeringen aanbrengen, fouten verbeteren in kleur, moeilijke oefeningen aanduiden, smileys of gevarendriehoeken, inhoudstafel, …
2. Planning De Rijks Universiteit van Groningen ontwikkelde een goed planningsdocument. Je kan dit downloaden via: http://www.sintpieterscollege.be/2012/wp-content/ uploads/2013/05/urenschema.pdf
Algemene planningstips: • Het opstellen én uitvoeren van een evenwichtige studieplanning is één van de belangrijke sleutels tot succes in het hoger onderwijs. • Voor wie niet gewoon is een studieplanning op papier te maken, is het vaak nuttig om eerlijk bij te houden hoeveel tijd je gedurende een week in je studie hebt geïnvesteerd. Na deze eerste stap ben je goed op weg om bewuster met je tijd om te gaan en om je studie meer in handen te nemen. • Je kunt verschillende planningen opstellen: een planning op korte termijn (‘wat ga ik vandaag doen?’), op middellange termijn ( ‘deze week ga ik deze taken afwerken’) en een planning op lange termijn voor de komende maanden of nog langer.
• Een goede planning heeft volgende kenmerken: • Concreetheid: door jezelf zeer concreet voor te stellen wat je gaat doen, geef je je brein een duidelijke boodschap. Dit geeft je de energie en concentratie om ‘ervoor te gaan’. Je kan achteraf ook controleren of je je doel gehaald hebt. • Realistisch: jezelf dingen beloven of opleggen die je toch nooit kunt realiseren, is niet zinvol. Haalbare maar wel wat uitdagende doelen zijn het meest motiverend. Je hebt ook het recht om op je eigen tempo te werken, met je eigen prioriteiten. • Intensiviteit: het is beter om intensief te werken met voldoende pauzes en ontspanning, in plaats van uren aan één stuk boven je boeken te zitten suffen. • Soepelheid: eenmaal je een planning hebt, is er voldoende speelruimte nodig om onverwachte zaken op te vangen. Je kan dit bijvoorbeeld doen door reservetijd (enkele ‘lege blokjes’) in je weekplanning op te nemen. • Meer lezen: KU Leuven brochure ‘Studieplanning’ - PDF Aantal uren studeren • Regelmatig werken tijdens het jaar biedt de beste kansen op studiesucces. • Er is echter geen algemene regel die bepaalt hoeveel je moet studeren per dag of per week. Dit is afhankelijk van het aantal uren les en practica, de zwaarte en omvang van de vakken, je capaciteiten, je studieefficiëntie en hoe ambitieus je bent. • Een goede studieplanning, waarbij je waakt over de balans tussen studie en ontspanning, is van cruciaal belang. Veel leerlingen zijn immers geneigd tot uitstellen of hebben de druk van toetsen of examens nodig om in actie te schieten. Anderen stellen juist te hoge eisen aan zichzelf en zijn voortdurend met hun studietaken bezig.Na enige tijd begint de vermoeidheid en stress door te wegen : het studierendement daalt drastisch. • Meer lezen: KU Leuven brochure ‘Studieplanning’ - PDF
3. Structuur Vroeg of laat moet iedereen leren studeren. Soms lukt het nog een tijd door gewoon je cursus eens te lezen of door de leerstof van buiten te leren maar al snel wordt de cursus te dik of de leerstof te moeilijk. Studeren is een ambacht, een kunde. Maar goed nieuws: studeren kan je leren! • Bij het studeren staat je brein voor de taak van het begrijpen en het opslaan van het cursusmateriaal. • Studeren verschilt van het lezen van een gewoon boek. De ene cursus zal meer inzicht vereisen, de andere meer geheugenwerk: • Bij een roman begin je immers op pagina één en – als het boeiend genoeg is – lees je verder tot het einde • Bij het studeren van een cursus is zo’n lineaire, consumptiegerichte aanpak meestal niet zo effectief. Studeren vergt een meer actieve en doelgerichte aanpak. • Een eerste stap bij de verwerking is het oriënteren: je probeert zicht te krijgen waar de leraar met de cursus naar toe wil, wat de examenverwachtingen zijn, hoe de hoofdstukken zijn opgebouwd… • Het is bijvoorbeeld zinvol om de inhoudstafel en de hoofdstukken globaal door te nemen vooraleer je het materiaal meer gericht en in de diepte gaat lezen. • Bij het verwerken van grote hoeveelheden studiemateriaal is het zoeken naar kapstokken of het zelf aanbrengen van structuur erg nuttig. Meer lezen: brochure ‘Studiemethode’- PDF Onderstaande links kunnen je helpen bij het leren leren. • klik hier voor technieken om beter te onthouden wat je hebt geleerd • een gratis cursus snellezen • tips: www.leidenuniv.nl/ics/sz/so/ • vragenlijst studiemethoden: vsm.cs.utwente.nl/ • gratis software e-Mindmaps: www.leerhof.be • schrijfvaardigheid: soc.kuleuven.be/onderwijs/ schrijfvaardigheid
4. Concentratie Om je voldoende te kunnen concentreren moet je voldoende ontspannen en slapen. Ontspanning moet je voldoende inbouwen in je planning, sport is een ideale manier om je hoofd leeg te maken. Natuurlijk is er ook de powernap of het microslaapje! Dat is een kort dutje dat ervoor zorgt dat je daarna creatiever, productiever en effectiever bent. Het is heel erg simpel: • zet je wekker 20 minuten vooruit, • ga liggen (het liefst op bed, maar bijvoorbeeld in de bibliotheek kun je op je boeken gaan liggen) en doe je ogen dicht, • slaap, • als de wekker gaat: STA OP! Direct je bed uit of van de bank af, want je mag niet snoozen/weer in slaap vallen, absoluut verboden, • loop rond, drink wat water, • ga weer aan het werk! Dit dutje is kort genoeg om geen effect te hebben op je nachtelijke slaap, maar lang genoeg om effect te hebben. Doe dit bijvoorbeeld na de lunch of in de middag. Geen wekker in de buurt? Pak dan bijvoorbeeld een bos sleutels in de hand en strek voor het slapen gaan de arm met die sleutelbos uit. Precies op tijd, voordat je in diepe slaap valt, valt de sleutelbos automatisch uit je hand en heb je de perfecte tijd aan je powernap besteed!’
5. Motivatie Motiveer jezelf om de komende weken het onderste uit de kan te halen met oog op de examens. De wedstrijd is niet verloren maar ook nog niet gewonnen. De prijzen wordt uitgereikt aan de meet! Hiervoor moet je twee aspecten van motivatie herkennen: Allereerst extrinsieke motivatie: dit is motivatie van buitenaf. Dit zijn beloningen of straffen. Daarnaast bestaat er ook intrinsieke motivatie: motivatie die vanuit jezelf komt. Een drijfveer, of een groter verlangen.
Nu je weet hoe het zit met deze twee types motivatie, kun je deze actief gaan inzetten. Begin met intrinsieke motivatie, want je moet namelijk nog ongeveer een maand studeren, dag in dag uit (sorry, het is niet anders), om vervolgens te schitteren. Weet waarvoor je het doet. Voor sommige mensen zal dat het diploma zelf zijn, andere leerlingen willen misschien een gemiddelde van 80% om zeker te zijn van de favoriete vervolgopleiding, maar het kan ook iets simpels zijn als het gevoel dat je bij alle eindexamenfeestjes zult hebben als je echt geslaagd bent.
Visualiseer dat eens. Zie jezelf eens voor je op zo’n feestje: een drankje in je hand en bedenk nu het gevoel dat je daarbij zult hebben op het moment dat je daadwerkelijk geslaagd bent. Dat gevoel zal zo intens gelukkig zijn in die komende acht vrije zomerse weken, dat je daar het komende jaar weer op kunt teren. Schrijf dit op. Schrijf op wat je doel is, zorg ervoor dat je dit gevoel, dit doel ergens op papier hebt staan voor een moment dat je het misschien weer nodig kunt hebben. Dan de extrinsieke motivatie. Dit kan de reden zijn om elke dag weer de stapjes te zetten die je moet zetten richting examens. Intrinsieke motivatie zorgt ervoor dat je een maand lang door kunt stomen, maar elke dag moet je ook weer elke keer een bepaald aantal uren werken. ‘Maar wat is nu één ochtend op drie weken? Ik kan toch zeker eens een weekend niets doen?’ Nee, dus! Die tijd kun je niet missen als je je doel wilt halen. Daarvoor moet je voor jezelf regels stellen. Zorg er bijvoorbeeld voor dat je in het weekend de avonden vrij bent, dus dat je niet hoeft te studeren in de avonden. Gebruik dit als een beloning. De hele dag studeren betekent dan voor jou: ‘s avonds lekker niets doen, lekker achterover naar de televisie kijken. Heb je niet lang genoeg gestudeerd? Dan moet je nog even door in de avond, want je moet wel al je werk af hebben aan het eind van de rit. Op deze manier gebruik je extrinsieke motivatie om elke keer weer vooruit te komen met je leerstof.
Deze bundel werd samengesteld door het team studiebegeleiding van het Sint-Pieterscollege.
