Beste leerkracht,
Aan de slag gaan met dit thema in de klas om te werken rond mensenrechten, kinderrechten en wereldburgerschap is een hele uitdaging. Om jou alvast vooruit te helpen, heeft Kleur Bekennen een bundel vol inspiratie verzameld. Deze educatieve materialen, en nog véél meer, vind je in de Kleur Bekennen documentatiecentra. Je kan er ook terecht voor advies want onze educatieve medewerkers helpen jou graag op weg!
Omdat er een groot aanbod educatieve materialen bestaat rond het thema mensen- en kinderrechten, helpen we je op weg met deze selectie. De educatieve materialen die we opnemen in deze lijst zijn actueel en op hun kwaliteit getoetst.
Veel succes!
Kleur Bekennen
1
1
In elke provincie en in Brussel vind je de Kleur Bekennen documentatiecentra met een collectie pedagogische materialen ter ondersteuning van wie met jongeren aan de slag wil rond wereldburgerschap. Het inspelen op de persoonlijke aanpak van de leerkracht staat centraal in onze collectie. Daarom stellen onze educatieve medewerkers hun expertise ter beschikking en geven je graag advies over de inhoud, werkvormen en doelgroepen, ze denken mee hoe je procesmatig kunt werken rondom wereldburgerschap, zonder kwaliteit uit het oog te verliezen. Indien nodig verwijzen ze je door naar derden. Je kan gratis in onze documentatiecentra terecht voor het ontlenen van educatief materiaal en advies. Ga eens snuisteren in onze online catalogi om een idee te krijgen van ons aanbod: www.kleurbekennen.be > Zoek je goed materiaal? > Online databanken. Je vindt er ook gratis te downloaden lesmateriaal.
Een zeer divers aanbod van lesmappen met actieve werkvormen, educatieve spelen, pakketten en koffers, beeldmateriaal, digitaal educatief materiaal, toegankelijke achtergrondinformatie voor de leerkracht, informatieve werken, etc. De soorten lesmaterialen zijn even omvangrijk als de thema’s die ze aankaarten. Enkel fondsenwervend materiaal en puur promotiemateriaal worden niet aangeschaft. De Kleur Bekennen collectie als geheel is actueel, uitgebalanceerd, en afgestemd op de verschillende doelgroepen. Aan deze drie maatstaven wordt het aanbod continu getoetst opdat de Kleur Bekennen collectie een ijkpunt blijft op het vlak van kwalitatief hoogstaand materiaal.
Kleur Bekennen speelt in op het groeiende assortiment digitale leermiddelen. Enerzijds is er het (meestal) gratis te downloaden lesmateriaal dat door verschillende organisaties en uitgevers wordt ontwikkeld. Via onze online catalogus wordt je op weg geholpen naar het bestaande aanbod van downloadbare materialen. Anderzijds bestaan er leermiddelen die louter voor digitaal gebruik bestemd zijn. De Kleur Bekennen blog is hiervoor een onuitputtelijke inspiratiebron. Ga eens op een korte ontdekkingsreis op www.kleurbekennen.wordpress.com!
2
Vormen vzw. - Antwerpen: Vormen vzw, 2004. - 91 p. + 18 tekeningen Doelgroep: 9-16 jaar Debersaques, Stefaan; Verkinder, Elke Antwerpen: De Boeck, 2011 ;werkboek (64 pagina’s.), handleiding (64 pagina’s). Doelgroep: 15-16 jaar en 17-18 jaar De activiteiten uit dit pakket willen de jongeren laten kennismaken met de inhoud van het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het kind. Een betere kennis zal bijdragen tot een groter bewustzijn van het belang van deze kinderrechten. Dit kan dan weer leiden tot het opnemen van verantwoordelijkheid en actief op te komen voor de eigen rechten en het dragen van de bijhorende verantwoordelijkheden. Men kan naar eigen goeddunken de activiteiten doorlopen in functie van de doelgroep en de context.
van Oudheusden, Pieter; De Graef, Stefanie. - Wielsbeke Uitgeverij De Eenhoorn, 2009. - 20 p., ill.. Doelgroep: 5-12 jaar Aisja staat voor het prachtige paleis van de sultan. Ze heeft een lange reis gemaakt, want ze heeft een belangrijke boodschap voor de sultan. De wachters voor het paleis sturen iedereen weg. Is Aisja helemaal voor niets gekomen? Een sprookje over een dapper meisje dat een machtig man een spiegel voorhoudt.
Plan Nederland. - [S.l.]: [s.n.], 2008. Doelgroep: 9-12 jaar URL: http://www.planstation.nl/ Dit lespakket behandelt de levensomstandigheden van meisjes wereldwijd en met name in ontwikkelingslanden. Meisjes in ontwikkelingslanden hebben vaak een moeilijk leven. Meisjes hebben nochtans dezelfde rechten als jongens. Toch worden ze vaak niet op dezelfde manier behandeld als jongens. Miskend, mishandeld en misbruikt. Alleen omdat ze een meisje zijn. Met dit lespakket wil Plan Nederland leerlingen. bewust maken van de levensomstandigheden van meisjes in ontwikkelingslanden en zich daardoor meer betrokken voelen bij die meisjes en hun rechten.
3
Kinderrechtswinkel. - Gent: Kinderrechtswinkel, 2014. - 43 p. Doelgroep: 9-12 jaar URL: http://goo.gl/Vzx8Er "Vlieg ik achter tralies als ik een vrachtwagen vol met Playstations steel?" vraagt Jeroen. "En mag papa zomaar mijn e-mails lezen?" Kinderrechten kunnen soms aardig krom klinken. "Wij hebben op onze school het recht op zwijgen, luisteren en stilzitten" zegt Silke. Hoe goed ken jij je rechten? Een boekje over kinderrechten met verhalen van kinderen en boordevol spelletjes, weetjes en tips.
Crynen, Iris. - Antwerpen: Vormen vzw, 2008. - 37 pag. - ISBN: 90-77058-41-1 Doelgroep: 11-14 jaar In deze handleiding vindt men suggesties en werkvormen om in de eerste graad van het buitengewoon secundair onderwijs, voor leerlingen van OV3, rond kinderrechten te werken.
Educatieve dienst van het Vlaams parlement. - Brussel: Vlaams Parlement, 2009. - koffer (50x50x75) diverse materialen. - (De kracht van je stem) Doelgroep: 11-18 jaar URL: http://www.dekrachtvanjestem.be/KVJS/html/actualiteit.html In deze grote koffer op wieltjes vind je al het lesmateriaal van het project 'De Kracht van je Stem'. De Kracht van je Stem is een initiatief voor democratische opvoeding van het Vlaams Parlement. De koffer biedt een waaier van educatief materiaal voor leraren en leerlingen, van de 3e graad basisonderwijs tot en met de 3e graad secundair onderwijs en de basiseducatie. Het materiaal is ontwikkeld rond vier thema's: mensenrechten en kinderrechten; democratie en rechtsstaat; verkiezingen en partijen; overheden en instellingen. Je kan de koffer in zijn geheel lenen, maar je kan ook materialen van de Kracht van je Stem afzonderlijk lenen. Meer informatie over de leermiddelen in de koffer vind je op de website van De Kracht van je Stem.
Moors, Sylvie. - Brussel: Kinderrechtencommisariaat, 2014. - 48 p. Doelgroep: 5-12 jaar URL: http://goo.gl/DsxZfQ Met deze map kun je met kleuters en kinderen van de lagere school nadenken over de beginselen van kinderrechten. De map bevat fragmenten om voor te lezen, suggesties voor vragen en activiteiten om op basis van die verhalen te gaan filosoferen, gedichten, suggesties om de link te leggen met verschillende kinderrechten en boekentips. Verder vind je in de map de tekst van de kinderrechtenrap geschreven door Joke van Leeuwen, de link naar de muzikale versie door Kapitein Winokio op Youtube en filosofische vragen bij de rap. Tenslotte bevat de lesmap een uitgebreide literatuurlijst.
4
De Vos, Herlinde; Kasongo, Alao. - Brussel: Unicef, 2008. - Lesmap, 22p Doelgroep: 9-14 jaar URL: www.unicef.be Met deze lesmap kunnen leerkrachten en leerlingen aan de slag in de klas. De lesmap geeft eerst wat achtergrondinformatie over kinderrechten en de millenniumdoelen. Verder biedt het een reeks activiteitenfiches en werkbladen voor de leerlingen. Kinderen ontdekken wat ondervoeding precies is en leren hoe het voorkomen en opgelost kan worden. Ook wordt er aandacht besteed aan wat gezonde voeding is en staan de leerlingen stil bij hun eigen voedingspatroon.
Billiet, Daniël; De Bel, Marc; Bergh, Inge. - Mechelen: Bakermat, 2001. - 112 p., geïll.(tekeningen). - ISBN: 90-5461-917-1 Doelgroep: 9-14 jaar 'Ik heb ook maar twee vleugels' is een pittig kijk- en leesboek over kinderrechten. Bij de 12 basisrechten wordt één voor één uitgebreid stilgestaan, telkens met een doorleefde getuigenis van een kind, een kort informatief stukje, een strip en een verhaal van een bekende Vlaamse auteur.
Unicef. - Tielt: Lannoo, 2007. - 80 p., geïll.. - ISBN: 978-90-77437-01-8 Doelgroep: 5-14 jaar Hoe gaat Safaa uit Egypte naar school? Wat is het lievelingsvak van Momona uit Japan? Wat eet Chiara uit Italië 's middags? Welke vakken krijgt Jucari uit Mexico op school? Wat doet Susan uit Botswana na school? Hoe ziet de school van Parekaawa uit Nieuw-Zeeland eruit? Kinderen van Afrika tot Amerika tonen je hoe hun schooldag eruit ziet.
Stroobants, André; De Smet, Els; Maris, Gerrit; Taelman, Wim. Leuven: Wereldwerkplaats, 2008. - 153 p.. - ISBN: 978-90-809547-3-1 Doelgroep: 3-10 jaar Het Krekelboek is een ideeënboek voor kinderrechteneducatie in kleuter- en lager onderwijs. Het wil leerkrachten op weg zetten om met kinderrechten aan de slag te gaan in de klas. Het bevat veel ideeën over hoe je kinderen kan informeren over hun rechten en die van anderen. Het boek geeft ook veel tips om te werken aan waarden en houdingen. Tegelijk willen de auteurs dat de link tussen kinderrechten en het Noord-Zuidperspectief als vanzelfsprekend gelegd worden. Voor kleuteronderwijs worden de thema's 'spelen, spel, speelgoed', 'lichaam en gezondheid' en 'water' uitgewerkt. Voor lager onderwijs de thema's 'spel, spelen, speelgoed' en 'lichaam'.
5
Lespakket voor de 2e graad Lager Onderwijs Furnémont, Anne; Van den Bergh, An. - Brussel: Plan België, 2008. - Lesmap 23 p., leerlingenboek 15 p. geïll., affiche Doelgroep: 7-10 jaar Een reis rond de wereld in het gezelschap van Lou en Lena. Een avontuur over kinderrechten die de klas meeneemt naar Benin, de Dominicaanse Republiek, El Salvador, Nepal en Mali. Het lespakket bestaat uit een lesmap voor de leerkracht en een reisdagboek voor de leerling, en is gebaseerd op de principes van coöperatief leren: een wereldreis met uitdagingen in kleine groepjes: de gidsen, de organisatoren, de journalisten, de experten en de verkenners.
Lespakket voor de 1e graad Lager Onderwijs Furnémont, Anne; Van den Bergh, An. - Brussel: Plan België, 2008. - Lesmap 23 p., leerlingenboek 23 p. geïll., affiche Doelgroep: 5-8 jaar Vijf korte verhaaltjes voor beginnende lezertjes, met bijhorende spelletjes en oefeningen, laten toe de rechten van het kind te ontdekken in de landen in het Zuiden. Lou en Lena stellen ons voor aan hun vrienden Obi, Sema, Sira, Gaby en Fabio. Het pakket bestaat uit een map voor de leerkracht, een prentenboek voor de leerlingen en een affiche met de kinderrechten.
Bosman, Herman. - Nijmegen: C.M.O., 2007. - 25 p, geïll.. - (Scriptiepakket) Doelgroep: 9-16 jaar URL: htpp://www.cmo.nl De scriptiepakketten van het Centrum voor Mondiaal Onderwijs zijn in de eerste plaats bedoeld als hulp voor leerlingen bij het maken van een werkstuk voor school. Ze zijn echter ook uitstekend geschikt als achtergrondinformatie bij bepaalde landen of thema's. Oudere titels worden geactualiseerd, en bij elke nieuwe titel is er nu ook een educatieve webpagina beschikbaar. Elk pakket bestaat uit ongeveer 25 pagina's tekst, foto's, tekeningen, strips en/of cartoons. Deze aflevering gaat over kinderarbeid. Vroeger kwam dit fenomeen ook voor in vele westerse landen, nu zien we het nog vaak in de 'derde wereld'. Dit pakket dieper in op de verschillende soorten kinderarbeid in de wereld en wat men er probeert aan te doen.
Chambers, Catherine. - Leidschendam: Biblion, 2006. - 48 p., geïll.. - (levensecht). - ISBN: 90-5483-671-7 Doelgroep: 11-16 jaar Mehboob heeft een sterk verlangen om naar school te gaan, maar hij komt uit een groot gezin en zijn vader is ernstig ziek - dus moet hij werken. Zijn verhaal maakt duidelijk welke prijs een werkend kind moet betalen en het laat de wens van veel werkende kinderen zien om hun scholing voort te zetten. In dit boek krijg je naast het verhaal ook feitelijke informatie, historische overzichten, de laatste feiten en statistieken.
6
Schouten, Liesbeth. - Amsterdam: KIT, 2008. - 24 p., geïll., docentenhandleiding 4 p. - (Samsam) Doelgroep: 9-14 jaar URL: http://www.samsam.net 'Samsam' is een Nederlands wereldtijdschrift voor kinderen. Elk nummer bevat een aantal vaste rubrieken en is vergezeld van een docentenhandleiding met diverse suggesties en opdrachten. In dit nummer wordt er aandacht besteed aan kinderarbeid in het algemeen en meer bepaald in Aziatische en Afrikaanse landen.
Van Wamel, Anneke. - Nijmegen: C.M.O., 2007. - 25 p, geïll. - (Scriptiepakket) Doelgroep: 9-16 jaar URL: http://www.cmo.nl De scriptiepakketten van het Centrum voor Mondiaal Onderwijs zijn in de eerste plaats bedoeld als hulp voor leerlingen bij het maken van een werkstuk voor school. Ze zijn echter ook uitstekend geschikt als achtergrondinformatie bij bepaalde landen of thema's. Oudere titels worden geactualiseerd, en bij elke nieuwe titel is er nu ook een educatieve webpagina beschikbaar. Elk pakket bestaat uit ongeveer 25 pagina's tekst, foto's, tekeningen, strips en/of cartoons. Deze aflevering gaat over kinderen in wat de 'derde wereld' zijn gaan noemen. Het gaat over hoe kinderen spelen, wonen, naar school gaan en werken. Maar ook over oorlog, gezondheid en inheemse volkeren.
Alfa vzw. - Turnhout: Alfa, 2009. Doelgroep: 5-18 jaar URL: www.alfavzw.be Alle relevante materialen over kinderrechten zoals achtergrondinformatie en didactische materialen die nuttig zijn voor de leerkrachten, de jeugdwerkers, de bibliothecarissen, . zijn hierin opgenomen. Een greep uit het aanbod: Standaardwerken over het Verdrag inzake de Rechten van het Kind, lessuggesties (voor kleuters tot hoger onderwijs), diverse didactische spelen, kinder- en jeugdliteratuur, video's, websites.
Defence for Children. - Amsterdam: Defence for Children, 2009. - 179 kaartjes, spelregelboekje: 18 p. Doelgroep: 7-16 jaar URL: http://www.defenceforchildren.nl Het Kinderrechtenkaartspel is een pakket van multifunctionele kaarten en biedt verschillende spelvormen om op een speelse wijze kinderen van ongeveer 8 tot 15 jaar kennis te laten maken met de rechten van het kind. Er zijn 3 verschillende kaartenseries.
7
Bonting, Mirjam. - Amsterdam: NCDO, 2014. - 27 p. + lesbrief 8 p.. - (Samsam) Doelgroep: 7-12 jaar URL: http://www.samsam.net/tijdschriften/kinderrechten-in-nederland-7-8/ Elk kind heeft recht op een veilig en gezond leven. Ook hier bij ons. Daarom interviewt Samsam deze keer Nederlandse kinderen over kinderrechten. We gaan op bezoek bij asielzoeker Salima. Zij vertelt over haar nachten in de gevangenis. Bij Nicky eten we mee, bij haar thuis staat eten van de voedselbank op tafel.
Unicef. - Brussel: Unicef, 2014. - 6 folders: gratis Doelgroep: 7-10 jaar URL: http://www.unicef.be/kids/?lang=nl Op verschillende losse lesfiches worden de kinderrechten besproken met extra informatie en doeopdrachten.
Centrum Voor Mondiaal Onderwijs. - Nijmegen: CMO, 2006. - 18 p.. - (Per jaar beter) Doelgroep: 11-16 jaar URL: http://www.cmo.nl/pjb/ Na meer dan 25 jaar onderhandelen en redetwisten heeft de wereld 8 doelstellingen die door alle leden van de Verenigde Naties, de Wereldbank en de Wereldhandelorganisatie worden onderschreven: de millenniumdoelstellingen. De wereld moet er in 2015 een stuk beter voorstaan dan in het vergelijkingsjaar 1990. Deze lesbrief gaat over de millenniumdoelstellingen die werden geformuleerd over kindersterfte. Kindersterfte staat nauw in verband met armoede, gezondheid en gezondheidszorg, oorlog en geslacht van het kind. Zal het lukken om deze doelstellingen te behalen? Dat kunnen leerlingen onderzoeken door 4 landen te bekijken (Bolivia, India, Marokko en Uganda). De leerlingen moeten de informatie bestuderen die ze vinden in de werkbladen en op de website en vervolgens hun conclusies trekken voor deze vier landen.
Centrum Voor Mondiaal Onderwijs. - Nijmegen: C.M.O., 2007. - werkbladen en handleiding voor de leerkrachten, 18 p.. - (Per jaar beter) Doelgroep:11-16 jaar URL: http://www.cmo.nl/pjb/ Na meer dan 25 jaar onderhandelen en redetwisten heeft de wereld 8 doelstellingen die door alle leden van de Verenigde Naties, de Wereldbank en de Wereldhandelorganisatie worden onderschreven: de millenniumdoelstellingen. De wereld moet er in 2015 een stuk beter voorstaan dan in het vergelijkingsjaar 1990. Op 8 concreet aangegeven terreinen en met heldere meetpunten. Elk jaar moeten de landen rapporten uitbrengen over de gemaakte vorderingen. En dan zou het 'per jaar beter' moeten gaan. Met behulp van 'per jaar beter' controleren we of dat ook zo is, of we op de goede weg zijn, of we de gestelde millenniumdoelen ook gaan halen. De voorbeeldlanden zijn Bolivia, India, Marokko en Oeganda. In de werkbladen en de bijhorende webstek vind je de nodige informatie. Deze aflevering gaat over krottenwijkbewoners. Steeds meer mensen trekken van het platteland naar de stad, het grootste deel komt terecht in de krottenwijken. Wereldwijd naar schatting reeds 900 miljoen mensen ! Armoede en werkloosheid kenmerken het leven in een krottenwijk. Voor 2020 moeten de leefomstandigheden van tenminste 100 miljoen bewoners van krottenwijken zijn verbeterd. Wordt deze doelstelling gehaald ?
8
Lerarenhandleiding + lesbrief Offerhaus, Caroline; van Steenis, Alle; Windrich, Mirjam. - Amersfoort: Kwintessens, 2008. 15 p.: 0,00 euro Doelgroep: 9-14 jaar URL: http://www.amsterdam.nl/ Met deze lesbrief kunnen scholen de onderwerpen vrijheid van meningsuiting, communicatie, emotie, godsdienst en politiek aan de orde stellen. De lesbrief biedt mogelijkheden om met de leerlingen aandacht te besteden aan: het tegengaan van polarisatie; politieke en religieuze radicalisering; het belang van contact en gesprek; hoe om te gaan met woede en frustratie. Bij de lesbrief hoort een handleiding voor leraren. Hierin staan suggesties en tips hoe het materiaal in de les verwerkt kan worden. De lesbrief is bedoeld voor leerlingen van 10 tot 14 jaar.
Jeugd en Vrede. - Brussel: Jeugd En Vrede, 2004. - cd, handleiding Doelgroep: 9-14 jaar In april van dit jaar trok Axl Peleman naar Oeganda om het thema kindsoldaten terug in de actualiteit te brengen. Hij kwam terug met aangrijpende verhalen, maar ook met de CD 'Lost Dignity', een CD die hij opnam met en voor ex-kindsoldaten. De jongeren kozen de liederen zelf. Bij de CD hoort een boekje met de liedjesteksten en meer uitleg over de inhoud ervan. Bij de CD werd tevens een vormingsbrochure samengesteld, die begeleiders van kinderen van 9 tot 14 jaar kant-en-klare methodieken biedt om te werken rond Oeganda en kindsoldaten. Met achtergrondinformatie over Oeganda en de schrijnende situatie van kindsoldaten in het Noorden van het land.
/ De Bisschop, Sofie – 2011 - speltas met spelboekje, 64 kaarten, 16 spelborden, 1 lappenpop, 5 gekleurde ballen, cd-rom met foto's Doelgroep: 7 – 12 jaar Dit spel bekijkt kinderrechten vanuit een Noord-Zuidperspectief. Maimuna is een meisje van 8 jaar dat in Gambia woont. Aan de hand van vragen, foto's en verhalen maken de kinderen kennis met hun rechten en met de rechten van Maimuna. Op die manier worden kinderen niet alleen geïnformeerd over kinderrechten, maar kunnen ze ook inzien dat rechten en verantwoordelijkheden voor iedereen en overal gelden. Ze leren zich ook inzetten voor kinderrechten in de eigen omgeving en voor leeftijdgenoten in het Zuiden. Het spel duurt 40 tot 100 minuten en kan gespeeld worden met 8 tot 25 deelnemers. Het is geschikt voor de volledige lagere school. In het spelboekje vind je de volledige speluitleg en achtergrondinfo rond kinderrechten.
Martin, Claudia. - Etten-Leur: Ars Scribendi, 2015. - 32 p.. - ISBN: 978-94-6175-272-7: 16,00 EUR Doelgroep: 9-12 jaar In "Malala Yousafzai, Voorbeeld voor velen" kunnen kinderen vanaf 9 jaar lezen over een leeftijdsgenoot die steeds in het nieuws is: een meisje dat opkwam voor iets vanzelfsprekends en dat daardoor het slachtoffer werd van een moordaanslag. Malala Yousafzai kwam als 11-jarige op voor het recht op onderwijs voor meisjes. Enkele maanden daarna sloten de Pakistaanse taliban haar school. Op haar laatste schooldag schreef ze een blog en werd ze gefilmd door een Franse tv-ploeg. Sindsdien is
9
ze wereldnieuws, wat haar in 2012 bijna het leven kostte. Eind 2014 werd ze de jongste Nobelprijswinnaar ooit. In dit met veel foto's geïllustreerde boek lezen kinderen over haar achtergrond, haar strijd, haar inspiratiebronnen en voorbeelden en haar leven sinds de aanslag. De persoon Malala is herkenbaar en haar verhaal aangrijpend, net als het onderwerp van haar strijd: het recht van alle kinderen op onderwijs en veiligheid, óók van meisjes, straatkinderen en kinderen in conflictsituaties.
Schouten, Marian; Hajer, Froukje. - Amsterdam: Kinderrechtencollectief, 2005. - 36 p. geïll.. ISBN: 90-74270-20-4 Doelgroep: 3-18 jaar Deze brochure biedt kinder-, tiener- en jongerenwerkers informatie over de inhoud van het kinderrechtenverdrag en de betekenis die het heeft voor het jeugdwerk. Daarnaast zijn suggesties opgenomen voor activiteiten rond het thema kinderrechten. Veel activiteiten zijn ook geschikt voor het onderwijs en buitenschoolse opvang. Kinderrechten in de praktijk brengen betekent aansluiten op behoeften van kinderen en jongeren zelf. Dit vormt de basis van de methodiek met het jeugdwerk.
Hivos. - Den Haag: Hivos, 2004. - handl.: 19 p., achtergrondmap, 58 p. ,vloerspel,video 60 min Doelgroep: 9-14 jaar De bedoeling van dit pakket is om kinderen in contact te brengen met het leven van straatkinderen in Tanzania. Men wil kinderen bewust maken van kinderrechten en plichten en van diversiteit in situaties. Het basisproduct is de video waarin 5 straatkinderen worden geportretteerd. Daarnaast is er een set van 4 foto's die een eerste gesprek over de leefwereld van deze kinderen op gang kan brengen. Bij het pakket hoort ook een memoryspel waarmee je de verschillen en overeenkomsten tussen Nederland en Tanzania kan ontdekken. Met het vloerspel kan men de reis van de hoofdpersoon uit de video volgen. Leerlingen kunnen ook zelfstandig in groepjes het spelcircuit rond kinderrechten afwerken. Tot slot is er een bouwplaat om een 'Afrikar' te bouwen.
Kasongo, Alao; De Vos, Herlinde. - Brussel: Unicef, 2008. - 43 p. Doelgroep: 9-14 jaar Deze map richt zich tot leerkrachten en leerlingen. Met dit dossier worden kinderen gesensibiliseerd en geïnformeerd over kinderrechten en het recht op onderwijs voor alle kinderen. Via diverse activiteiten komen de leerlingen meer te weten over Malawi, Mozambique en India.
van der Mee, Loes; Bersma, Danielle. - Katwijk: Panta Rhei, 2004. - 95 p., met: literatuurlijst. - ISBN: 90-76771-58-8: 10,63 euro Doelgroep: 5-16 jaar Dit boek biedt een praktische handreiking om op een speelse en integere wijze met kinderen en jongeren het gebied van normen en waarden te verkennen. De multiculturele samenstelling van groepen vraagt om een verkenning van normen en waarden vanuit diverse culturen. In dit boek staan bezinningen op verliefdheid, pesten, jaloezie, schuld, de tien geboden, de zeven werken van barmhartigheid, de vijf zuilen van de islam, de yogaleefregels in het hindoeïsme en de rechten van het kind.
10
10-14 jaar Mobiele School. - Leuven: Mobile School vzw, 2007. - cd-rom Doelgroep: 9-14 jaar Pecas woont op straat. Dat is erg leuk maar niet altijd gemakkelijk. Pecas weet namelijk niet waar kinderen recht op hebben. Samen met Pecas ga je op zoek naar voorwerpen. Als het goed is krijg je een rechtenkaart. Eenmaal ze allemaal verzameld zijn, ga je ermee naar de mobiele school en die legt je uit wat je rechten zijn. Het spel is ontwikkeld voor verschillende niveaus.
Plan Nederland. - Amsterdam: Plan Nederland, 2004. - 11 leerlingenboekjes 24 p.; dvd; achtergrondinfo en lessuggesties: 38 p.werkbladen: 10 p.; Opzoekpagina's: 8 p.; handleiding kunstvakken: 60 p.. - (Rap4Rights) Doelgroep: 11-16 jaar Door middel van raps, videoclips, themakrant en lessuggesties worden jongeren aangesproken en geïnformeerd over de specifieke problematiek van kindsoldaten en meer specifiek in Sierra Leone. De map bestaat uit 6 delen: didactische informatie en inhoudelijke achtergrond voor de docent, lessuggesties, werkbladen en opzoekpagina's voor de leerlingen. Verder zijn er handleidingen voor de kunstvakken multimedia, muziek, taal, theater, beeldend en dans met uitgewerkte weekschema's.
Plan Nederland. - Amsterdam: Plan Nederland, 2004. - dvd; brochure voor leerlingen 24 p; achtergrondinfo en lessuggesties: 32 p.werkbladen: 5 p.; Opzoekpagina's: 9 p.; handleiding kunstvakken: 60 p.. - (Rap4Rights) Doelgroep: 11-16 jaar Door middel van raps, videoclips, een themakrant en lessuggesties worden jongeren aangesproken en geïnformeerd over de specifieke problematiek van jeugdstraatbendes. De map bestaat uit 6 delen: didactische informatie en inhoudelijke achtergrond voor de docent, lessuggesties, werkbladen en opzoekpagina's voor de leerlingen. Verder zijn er handleidingen voor de kunstvakken multimedia, muziek, taal, theater, beeldend en dans met uitgewerkte weekschema’s.
Plan Nederland. - Amsterdam: Plan Nederland, 2004. - dvd; brochure voor leerlingen 24 p; video 12 min; achtergrondinfo en lessuggesties: 40 p. werkbladen: 5 p.; Opzoekpagina's: 9 p.; handleiding kunstvakken: 60 p.; begeleidingsmap. - (Rap4Rights) Doelgroep: 11-16 jaar Door middel van raps, videoclips, een themakrant en lessuggesties worden jongeren aangesproken en geïnformeerd over de specifieke problematiek van kinderarbeid en meer specifiek kinderarbeid in Indonesië. De map bestaat uit 6 delen: didactische informatie en inhoudelijke achtergrond voor de docent, lessuggesties, werkbladen en opzoekpagina's voor de leerlingen. de lessuggesties zijn vakoverschrijdend. Verder zijn er handleidingen voor de kunstvakken multimedia, muziek, taal, theater, beeldend en dans met uitgewerkte weekschema's.
11
Crynen, Iris. - Antwerpen: Vormen vzw, 2008. - 31 p.. - ISBN: 90-77058-00-8 Doelgroep: 7-18 jaar URL: http://www.vormen.org Deze publicatie biedt enkele creatieve werkvormen aan om te praten, te discussiëren over mensen- en kinderrechten. De werkvormen zijn voor verschillende doelgroepen ontwikkeld en zijn, hoewel gericht op een vergroten van het bewustzijn, ook leuke werkvormen.
Lespakket voor 5de en 6de leerjaar Lager Onderwijs Furnémont, Anne; Van den Bergh, An. - Brussel: Plan België, 2008. - Lesmap 23 p., leerlingenkrant 15 p. geill., affiche Doelgroep: 9-12 jaar Voorbereid door Lou en Lena worden onze jonge experten in kinderrechten naar de vier uithoeken van de wereld gestuurd om er deel te nemen aan een debat over een belangrijke vraag rond kinderrechten. Met rollenspelen, dialogen en veel verbeelding! Het lespakket is gebaseerd op een participatieve en actieve methodiek, zoals het samen een krant maken, een rollenspel,.
Van Wamel, Anneke. - Nijmegen: C.M.O., 2007. - 25 p, geïll.. - (Scriptiepakket) Doelgroep: 9-16 jaar URL: http://www.cmo.nl De scriptiepakketten van het Centrum voor Mondiaal Onderwijs zijn in de eerste plaats bedoeld als hulp voor leerlingen bij het maken van een werkstuk voor school. Ze zijn echter ook uitstekend geschikt als achtergrondinformatie bij bepaalde landen of thema's. Oudere titels worden geactualiseerd, en bij elke nieuwe titel is er nu ook een educatieve webpagina beschikbaar. Elk pakket bestaat uit ongeveer 25 pagina's tekst, foto's, tekeningen, strips en/of cartoons. Deze aflevering gaat over de rechten van het kind. Na een omschrijving van deze rechten, bekijkt dit scriptiepakket in het bijzonder de situatie in de armere landen waar elementaire rechten zoals een dak boven je hoofd of onderwijs niet altijd zo evident zijn. Sommige kinderen moeten zelfs op de vlucht, opereren als kindsoldaten, leven op straat of moeten slavenarbeid doen.
Unicef België. - Brussel: Unicef, 2012. - 57 p. Doelgroep: 9-12 jaar Aan de hand van 6 concrete uitdagingen voor kinderen op het platteland in India, krijgen leerlingen o.a. een beeld van wat het betekent om elke dag 6 km te voet naar school te gaan. Plattelandskinderen in ontwikkelingslanden moeten veel obstakels overwinnen en de kans is groot dat ze nooit naar school gaan. Het pakket bevat: een educatieve DVD als introductie, gastlessen en een concrete activiteit voor de klas, werkblaadjes en themafiches voor de leerlingen en activiteitenfiches en achtergrondinformatie voor de leerkracht.
Schockaert, Jos. - Brussel: Studio Globo, 2015. - 31 p. Doelgroep: 5-10 jaar URL: http://www.savedbythebell.be/ Met de lessuggesties wil Studio Globo de kinderen in de eerste plaats laten mee-voelen, hen laten openstaan voor andere kinderen in de wereld die ook naar school gaan, voor nieuwe en andere dingen rondom hen, hun blik verruimen verder dan hun eigen wereld. Ze willen de leerlingen ook nieuwsgierig maken, gelijkenissen tussen hun eigen leven en het leven van andere leerlingen komen op de voorgrond. Oudere leerlingen leren dat onderwijs een hefboom voor ontwikkeling is. Toch zijn er heel wat oorzaken waarom onderwijs niet voor iedereen toegankelijk is: conflict of
12
oorlog, financiële redenen, onevenwicht tussen jongens en meisjes, minder goede ligging, infrastructuur, gezondheidsredenen, ... En tot slot kan een goed politiek beleid ook wel voor oplossingen zorgen. De lessen zijn uitgewerkt voor 50 min. met mogelijke uitbreidingen. En dan is er nog het gezamenlijk belmoment. Met een online filmpje.
Chavot, Pierre. - 's Graveland: Fontaine, 2009. - 208 p.. - ISBN: 978-905956-364-3: 24,95 EUR Doelgroep: 7-14 jaar Dit boek maakt een rondreis langs scholen, klaslokalen en schoolpleinen over de hele wereld. Leermiddelen, schrijfgerief, schooltassen en schoolkleding verschillen van land tot land, van continent tot continent. Het dagelijks leven van schoolkinderen eveneens. Aan de hand van persoonlijke verhalen van leerkrachten en leerlingen krijgen we een beeld van het (basis)onderwijs overal op de wereld.
Kinderrechtencollectief. - Amsterdam: Defence for Children, 2009. - 28 geplastificeerde kaarten, speluitleg, 2 posters, bundel: 16 p., brochures: 6 Doelgroep: 9-14 jaar Pictogrammenspel voor iedereen die met en voor kinderen werkt in de jeugdzorg, club- en buurthuiswerk, kinder-, jeugd- en jongerenwerk en in het onderwijs. Het zijn geplastificeerde kaarten van A4-formaat met echte rechten en neprechten. Op de voorkant staat alleen een pictogram en op de achterkant een pictogram en de bijbehorende tekst erbij. Er zijn verschillende opdrachten met de kaarten uit te voeren: - Kinderen en jongeren kunnen naar het pictogram kijken en raden welk recht het is; - Kinderen en jongeren kunnen de echte en neprechten onderscheiden; - Kinderen en jongeren kunnen de rechten op volgorde van belangrijkheid leggen en uitleggen waarom ze het zo vinden. Het is een hele leuke en actieve manier om met kinderrechten bezig te zijn!
de Ridder, Harry; Wanrooij, Raquel. - Nijmegen: C.M.O., 2007. - 27 p., geïll.,. (Scriptiepakket) Doelgroep: 9-16 jaar De scriptiepakketten van het Centrum voor Mondiaal Onderwijs zijn in de eerste plaats bedoeld als hulp voor leerlingen bij het maken van een werkstuk voor school. Ze zijn echter ook uitstekend geschikt als achtergrondinformatie bij bepaalde landen of thema's. Oudere titels worden geactualiseerd, en bij elke nieuwe titel is er nu ook een educatieve webpagina beschikbaar. Elk pakket bestaat uit ongeveer 25 pagina's tekst, foto's, tekeningen, strips en/of cartoons. Deze aflevering gaat over straatkinderen en bevat volgende hoofdstukken: Wie zijn straatkinderen? Hoe word je een straatkind? straatkinderen en kinderarbeid, groepen en straatbenden, straatmeisjes en kinderprostitutie, geweld, rechten van het kind, opvang, actie en zwerfjongeren in Nederland."
Educatief gezelschapsspel over kinderen en hun rechten Jeugd En Vrede, Kadapalabra. - Mechelen: Jeugd En Vrede, 2006. - speldoos (27 cm x 27 cm), spelbord, speluitleg en speelkaartjes Doelgroep: 9-14 jaar Dit spel gaat over kansarmoede bij straatkinderen in een stad van een derde wereldland. Zowel de oorzaken, de gevolgen als het dagelijkse overleven komen al spelend aan bod in de verhalen van zes kinderen die leven in het fictieve Verwegistan-city. Het spel is gebaseerd op
13
werkelijke verhalen en situaties. De kinderen dragen fictieve namen, maar hun verhalen zijn echt. In de praktijk is het leven van de straatkinderen vaak slechter dan in dit spel wordt voorgesteld. Er wordt immers niet echt ingegaan op de drugsproblematiek en de (seksuele) uitbuiting waarmee ze vaak te maken krijgen. Het spel is "niet eerlijk" en de meeste speler hebben dat al gauw door. Dit aspect is heel bewust in het spel gestoken om vanuit die verontwaardiging de korte nabespreking te starten. Het spel duurt ongeveer 50 min met nabespreking. Het kan met zes leerlingen of zes groepjes gespeeld worden.
Unicef Nederland. - Den Haag: Unicef Nederland, 2005. - Sporttas met 7 voorwerpen + 2 handleidingen: 38 p., 2 x 8 kaarten, 2 wereldposters,. - (Unicef Wereldklassen) Doelgroep: 9-14 jaar URL: http://www.dewereldineensporttas.nl Het doel van dit pakket is leerlingen ervan bewustmaken en laten ervaren hoe belangrijk sport is voor kinderen over de hele wereld. Sport en spel bieden diverse mogelijkheden om de ontwikkeling van kinderen in de meest ruime zin te stimuleren. Aan de hand van de verhalen van 8 kinderen uit verschillende landen, worden een aantal sporten belicht. Er zijn 6 sportlessen: ze handelen over de landen Brazilië, Zimbabwe, Vietnam, Mexico en Afghanistan, Siërra Leone en Kenia, en Mongolië. Bij elke les horen één of verschillende voorwerpen uit de tas. Met bijbehorende opdrachtenkaarten en een cd-rom met een kort filmpje en speluitleg. De lessenserie bestaat uit 5 onderdelen: introductieles, groepsopdrachten, lessen lichamelijke opvoeding, presentaties en nabespreking.
Wereldwerkplaats – 2010 - 12 p. + 16 A4 prenten + affiche Doelgroep: 5 – 8 jaar Op 16 afzonderlijke prenten staat een specifiek kinderrecht. De 16 rechten staan afgebeeld op een grote A3 affiche. De prenten kunnen in een kring gebruikt worden of opgehangen op een centrale plaats. Op de achterkant van elk van de 16 rechten staan verwerkingssuggesties
Flowers, Nancy. - Strasbourg: Council of Europe Publishing, 2007. - 315 p. geïll.. - ISBN: 978-92-871-6369-1: 38.12 euro Doelgroep: 7-14 jaar In dit Engelstalig boek wordt uitgebreid ingegaan op het thema mensenrechten. Het biedt achtergrondinformatie over het thema, gaat in op wat mensenrechteneducatie betekent en geeft een uitgebreid aantal methodieken en activiteiten om met de kinderen rond dit thema te werken.
14
Ergün, Ayfer. - Amsterdam: Amnesty International, 2011. - dvd (36 min.), werkboekje (68 p.), 5 fiches, fotoblad, handleiding (75 p.), A4 vliegtuigblad, blad pilotenstickers, filmbundel 20 p. Doelgroep: 9-12 jaar URL: http://tinyurl.com/copfpr5 Alle leden van de familie Muthuku nemen ons mee in hun dagelijks leven. Ze leven in een sloppenwijk van Naïrobi. De leerlingen worden ondergedompeld in het (over)leven in een sloppenwijk: huis, school gaan, vrije tijd, armoede, toekomst en hoe deze aan armoede gerelateerde problemen eigenlijk met mensenrechten te maken hebben.
Tibetaanse Vlaamse Vriendenkring vzw. - [S.l.]: [s.n.], 2008. - boek (58 p. geïll)., boek (42 p. geïll), cd, cd-rom, 4 draaischijven Doelgroep: 5-12 jaar "Mijn naam is Dolma Tsering", vertelt het verhaal van de kinderen die vluchten uit het bezette gebied Tibet op zoek naar een vrije toekomst. De teksten werden samengesteld aan de hand van talrijke getuigenissen en persoonlijke verhalen van Tibetaanse vluchtelingen. Het geheel werd geïllustreerd met kindertekeningen. Het pakket bestaat uit - het boek "Mijn naam is Dolma Tsering" - de gelijknamige cd waar het verhaal en de gedichtjes door Tibetanen worden voorgelezen, gecombineerd met muziek een cd-rom bij met talrijke achtergrondinformatie en verwerkingstips - het boekje "Tibet. Omzien in heimwee / A long look homeward". Dit pakket is een educatieve bijdrage bij de kindertentoonstelling 'Mijn naam is Dolma Tsering'. Deze tentoonstelling kan gratis ontleend worden. Het lesmateriaal is ook afzonderlijk bruikbaar.
Flowers, Nancy. - Strasbourg: Editions du Conseil de l'Europe, 2008. 323 p. geïll.. - ISBN: 978-92-871-6370-7: 38,12 euro Doelgroep: 7-14 jaar In dit Franstalig boek wordt uitgebreid ingegaan op het thema mensenrechten. Het biedt achtergrondinformatie over het thema, gaat in op wat mensenrechteneducatie betekent en geeft een uitgebreid aantal methodieken en activiteiten om met de kinderen rond dit thema te werken.
Wa Luruli, Nsthaveni; Mitulescu, Catalin; Tellegen, Duco. - Amsterdam: Amnesty International, 2008. - 3 dvd's, 307 min., met: 3 dvd's: The way I spent the end of the world (105 min.), Living Rights (4 x 28 min.), The wooden camera (90 min.): 24,95 euro Doelgroep: 7-18 jaar Deze films van Movies that Matter openen de ogen voor mensenrechten en situaties waar deze bedreigd worden. De films zijn verzameld in de serie "Right on" opdat leerlingen zich kunnen voorstellen wat het betekent om in een maatschappij te leven waar mensenrechten geschonden worden. De films spelen zich af op verschillende plaatsen in de wereld en beloven een onuitwisbare indruk achter te laten. Senne en Sanne : loverboys
15
Verhaegen, Marc. - Antwerpen: Mezzanine - Balloon Books, 2007. - 48 p.. -. ISBN: 978-90-6334-714-7: 5,95 EUR Doelgroep: 9-18 jaar Senne en Sanne krijgen een bericht van een meisje uit hun klas dat is ondergedoken. Ze is het slachtoffer geworden van een loverboy. Om het meisje te helpen, infiltreren Senne en Sanne in het milieu... Deze strip kan lessen met als thema prostitutie, mensenhandel en mensenrechten verhelderen en kan deze onderwerpen introduceren bij jongere leerlingen. Ook tieners en zelfs volwassenen kunnen door de strip worden aangesproken. De dialogen zijn eenvoudig en duidelijk verstaanbaar, zonder dat ze kinderachtig overkomen. De tekenstijl botst enigszins met het volwassen onderwerp. Omdat de strip voortbouwt op het vorige album zal het begin niet voor alle lezers even duidelijk zijn.
Jochems, Peter - Jeugd en Vrede – 2010 - spelbord, poster, 40 bouwstenen, 4 pionnen, 2 dobbelstenen, 1 bootje, 14 kaarten, handleiding Doelgroep: 10 - 12 jaar Op verkenningstocht doorheen je stad of dorp, 'straat in straat uit': overal kruisen mensen je pad. Op weg naar school of winkel of gemeentehuis; aan het werk in een fabriek, opgenomen in het ziekenhuis of opgesloten in de gevangenis; biddend in een gebedshuis, genietend van een straatfestival of gewoon thuis. Al die mensen, net als wijzelf, hebben rechten en plichten. Welke zijn die 'Mensenrechten', waarvoor dienen ze, hoe kunnen wij van onze eigen rechten genieten? Dat leren we in dit spel. Ons dorp is een groot spelbord, we bezoeken met onze pion alle gebouwen en leren daar over onze rechten (en plichten). Eerst maakt een grote muur onze tocht erg moeilijk, maar als we de opdracht bij elk gebouw goed uitvoeren, breken we de muur steen voor steen af. En... met die stenen bouwen we samen een mooi kunstwerk voor de vrede! Het spel kan gespeeld worden met een spelbegeleider en met 2, 3 of 4 groepjes van 1 tot 4 spelers. Het duurt minstens 2 uur. De speldoos bevat een groot spelbord (43 x 43 cm) en alle opdrachtenkaartjes en alle spelbenodigdheden en instructiekaart voor de begeleider. Het boekje voor de leerlingen is te downloaden op http://jeugdenvrede.be/sites/default/files/downloads/boekje_spelers.pdf
Bemelmans, Jan; de Ridder, Harry. - Nijmegen: C.M.O., 2012. - 27 p.. - (Scriptiepakket): 6,50 EUR Doelgroep: 9-18 jaar URL: http://www.cmo.nl De scriptiepakketten van het Centrum voor Mondiaal Onderwijs zijn in de eerste plaats bedoeld als hulp voor leerlingen bij het maken van een werkstuk voor school. Ze zijn echter ook uitstekend geschikt als achtergrondinformatie bij bepaalde landen of thema's. In de reeks zijn een honderdtal onderwerpen opgenomen over Derde Wereld, vrede, milieu en mensenrechten. Elk pakket bestaat uit ongeveer 25 pagina's tekst, foto's, tekeningen, strips en/of cartoons. Op de website van het CMO staat een handleiding voor het maken van een scriptie/werkstuk. Al is water doodgewoon en heeft iedereen recht op water, wordt er toch om water gevochten. Want niet iedereen heeft toegang tot zuiver water, of soms is er waterschaarste. Deskundigen denken al lange tijd na over technische oplossingen voor het tekort aan schoon en veilig drinkwater. Maar misschien kan je zelf toch ook al wat doen...
16
Prior, Frits; Walraven, Guido. - Amsterdam: NCDO, 2009. - 111 p.. - ISBN: 978-90-74612-13-5 Doelgroep: 5-12 jaar 'De wereld wordt kleiner als je groter wordt' biedt handvatten om bewuster om te gaan met andere culturen en elkaars verschillen te leren accepteren. Niet alleen in de eigen buurt, stad of land, maar wereldwijd. Veel leerkrachten stimuleren al wereldburgerschap onder hun leerlingen, zonder dat ze dat weten. De wereld wordt kleiner als je groter wordt biedt mogelijkheden om dit vaker en bewuster te doen. Er is gekeken naar de praktijk in de basisschool en gesproken met praktijkdeskundigen. Dat leverde een hoeveelheid tips en voorbeelden op die hopelijk leiden tot inspiratie om met wereldburgerschap aan de slag te gaan. De wereld wordt kleiner als je groter wordt is speciaal gericht op alle klassen van de basisschool. De publicatie is een onderdeel van de Wereldcanon. Deze canon biedt 24 vensters op de wereld, op basis waarvan leerkrachten en docenten invulling kunnen geven aan wereldburgerschap in hun lessen.
17
Freinetschool Het Prisma Antwerpen : Garant, 2012 – 63 p. In 2009 stelde een groep Franse kinderen in Montpellier een charter op waardoor kinderrechten bij hen op school beter gerespecteerd zouden worden. Op die manier wilden ze ervoor zorgen dat begeleiders en kinderen goed zouden kunnen functioneren binnen een sterk heterogene en coöperatieve groep. Freinetschool Het Prisma heeft dit charter als inspiratiebron gebruikt om kinderrechten op hun school bespreekbaar te maken. Via kringgesprekken werd er aangegeven in hoeverre deze rechten nageleefd werden en hoe ze de houding en werkwijze op de school konden verbeteren. Dit boek is een neerslag geworden van de gesprekken en bevindingen rond kinderrechten zoals ze die in Het Prisma beleven. Het geeft daardoor een concrete weerspiegeling weer van de klas- en schoolpraktijk.
Kolet Janssen (red.) Averbode, 2007, 95 p. + dvd en cd-rom Uitg. met didactische cd-rom en dvd met achtergrondinfo bij Kinderrechten, Ontwikkelingssamenwerking en Millenniumdoelen Doelgroep : vanaf 14 jaar In oktober 2005 ging Plan België van start met een uniek project in Vlaanderen: de Plan Youth Board. 13 jongeren tussen 14 en 18 jaar oud werden geselecteerd om leeftijdsgenoten in Vlaanderen via de methodiek van peer-education het belang van ontwikkelingssamenwerking, Kinderrechten en het bereiken van de Millenniumdoelen te doen inzien. Via het project 'Give us a minute!' gingen de 13 jongeren zelf op stap om getuigenissen van jongeren uit het Noorden, het Zuiden, politici en beroemdheden te verzamelen over Kinderrechten, geboorteregistratie, ontwikkelingssamenwerking, ... Het project werd in een boek gegoten en wil zoveel mogelijk jongeren en volwassenen in Vlaanderen sensibiliseren.
Mehdi Chareftoon (reg.), Emir Kusturica (reg.), Spike Lee (reg.), e.a. Amsterdam, Homescreen, 2005 - 124 min. Doelgroep vanaf 14 jaar Deze film bestaat uit zeven korte films geregisseerd door 8 beroemde regisseurs. Centraal in deze films staat het lot van kinderen als gevolg van armoede, ziekte, (burger-) oorlog en onderdrukking. Van Blanca in Brooklyn die ontdekt dat haar (verslaafde) ouders ernstig ziek zijn, naar de Servische Uro in een jeugdgevangenis: elke regisseur vertelt in zijn filmpje zijn eigen specifiek verhaal. Samen vormen de filmpjes, gemaakt op uitnodiging van Unicef en World Food Programme, een universeel pleidooi voor de rechten van het kind.
18
Hopman B.; de Ridder, H.(2008) Scriptiepakket Doelgroep: 9-16 jaar Korte inhoud: De scriptiepakketten van het Centrum voor Mondiaal Onderwijs zijn in de eerste plaats bedoeld als hulp voor leerlingen bij het maken van een werkstuk voor school. Ze zijn echter ook uitstekend geschikt als achtergrondinformatie bij bepaalde landen of thema's. Oudere titels worden geactualiseerd, en bij elke nieuwe titel is er nu ook een educatieve webpagina beschikbaar. Elk pakket bestaat uit ongeveer 25 pagina's tekst, foto's, tekeningen, strips en/of cartoons. In een eerste deel wordt ingegaan op de geschiedenis van de mensenrechten en de rol van de Verenigde Naties. Vervolgens wordt de universele verklaring van de rechten van de mens in detail bekeken.
Vormen vzw (2008) Brochure Doelgroep: 15 jaar - Volwassenen Korte inhoud: De Mensenrechten Prijswinnaar is een educatieve werkvorm. Kern van de activiteit is het verkiezen van een mensenrechten prijswinnaar. Uit een reeks van 30 mensen die zich verdienstelijk hebben gemaakt op het vlak van mensenrechten, wordt in een laatste ronde één winnaar gekozen. Op een individuele fiche vindt men voor elke van deze 30 personen specifieke informatie.
Vormen vzw, CDO-Noord (2007) Brochure Doelgroep: 15-18 jaar Korte inhoud: Deze bundel is bedoeld als werkinstrument voor alle begeleiders van jongeren die deeltijds onderwijs volgen en hen iets over mensenrechten willen bijbrengen. Bij verschillende werkvormen in deze bundel hoort materiaal in de vorm van kaartjes, afbeeldingen,... Tevens werden ze uitgewerkt of aangepast voor gebruik bij een jaarlijks weerkerend 4 weken durend project rond mensenrechten. Elke week wordt een afzonderlijk thema voorzien. Voor elke thema worden verschillende werkvormen aangeboden waaruit de leerkracht een keuze kan maken.
Vormen; Amnesty International (2002) Brochure Doelgroep: 13-18 jaar Korte inhoud: 'Kindsoldaten en mensenrechten' is een brochure waarin een aantal werkvormen voor het secundair onderwijs worden voorgesteld om te werken rond deze thema's. Een tekst van 7 blz. geeft wat achtergrondinformatie, ondersteund met enkele getuigenissen van kindsoldaten. Deze informatie kan de leerkracht zowel voor zichzelf als voor leerlingen gebruiken. Voor het secundair onderwijs wordt tips gegeven aangaande het werken met de informatieve tekst, met de getuigenissen, rebus, internetquiz, stellingenspel, ganzenbord, documentaire en speelfilms. De nodige materialen en vragen (bvb.ganzenbord) zijn in de bundel opgenomen. Er bestaat eveneens een versie van deze handleiding voor het basisonderwijs.
19
Vormen (2002) Speldoos Doelgroep: 11-14 jaar Korte inhoud: Recht door de wereld is een buitenspel voor het jeugdwerk (themadagen) en het onderwijs (projectweek, mondiale dag). Het is ontworpen voor 12- tot 14-jarigen en kan gebruikt worden in groepen van 10 tot 25 deelnemers of meerdere groepen van 10 tot 25 deelnemers tegelijk. De deelnemers worden opgeroepen om de wereld te verbeteren: ze mogen namelijk op missie als "Uitstekende Verbeteraar van de Rechten van de Mens" (deel 2). Vooraleer ze hiertoe echter in staat zijn, moeten ze eerst opgeleid worden. Dat gebeurt aan de hand van de opdrachten uit deel 1. " De opdrachten en missies zijn ook te gebruiken als losse spelen. Het spel draagt bij tot de sensibilisering rond mensenrechten. Door de ludieke aanpak werkt het eerder in de 'breedte' dan in de 'diepte'.
Franken, Paul jr.(2013) Stripverhaal Doelgroep: 11-16 jaar Korte inhoud: Een beeldverhaal voor jongeren over de mensenrechten. Jacques en Jelle zijn twee vrienden die samenwonen met een stewardess. Op een dag wordt er een boek bezorgd. Het zijn de Mensenrechten. Ze besluiten de wereld rond te reizen om de landen te bezoeken die meewerkten aan het ontstaan van de Mensenrechten. Onderweg merken ze dat ze niet meer zonder deze rechtenbundel kunnen. Zo wordt het een spannende en leerzame wereldreis voor de drie vrienden. Het boek met de Mensenrechten wordt hun onmisbare reisgids. De teksten uit het beeldverhaal zijn een bewerking van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens.
Anne Frank Stichting; Evens Stichting (2009) 2 dvd's + handleiding (34 p.) Doelgroep: 16-18 jaar Korte inhoud: In iedere democratische samenleving hebben burgers een aantal fundamentele vrijheidsrechten: vrijheid van meningsuiting, godsdienstvrijheid en recht op privacy. Maar zijn deze vrijheidsrechten onbeperkt? Wat gebeurt er als grondrechten met elkaar botsen? Of als de bescherming van de democratie in het geding is? De Anne Frank Stichting ontwikkelde Free2Choose, een project dat jongeren aanzet een standpunt in te nemen en te debatteren rond vrijheidsrechten op basis van een aantal filmclips. De Evens Stichting lanceerde het Free2Choose project in Vlaanderen. Jongeren van de Kunsthumaniora (Antwerpen) en het SISA (Antwerpen) kregen de opdracht zelf clips te maken over dilemma's rond vrijheid in de samenleving. Op die manier trachtten we tegelijkertijd een zicht te krijgen op de vrijheidsdilemma's die jongeren bezighouden. Het basispakket van dit Europese educatieve programma bestaat uit een DVD met tien filmclips. Aan de hand van die filmclips worden kijkers uitgedaagd om na te denken over vragen die met vrijheidsrechten te maken hebben. Voor de Vlaamse versie van dit project werden zes filmclips aan het pakket toegevoegd. De begeleidende handleiding voor leerkrachten met achtergrondinfo en mogelijke debatvormen werd tevens grondig aangepast aan de Vlaamse context.
20
Temmerman, Marleen; Maenhout, Tine (2014) Boek Doelgroep: Volwassenen Korte inhoud: Vrouwenrechten. Het is een thema dat helaas nog altijd brandend actueel is. Overal ter wereld zijn vrouwen het slachtoffer van tal van vormen van discriminatie en van ongelijkheid, zowel in hun beroepsleven als op familiaal, sociaal of politiek vlak. De rechten waarvoor vrouwen wereldwijd vechten, zijn dan ook erg uiteenlopend. In 1994 gaf de internationale gemeenschap tijdens de Conferentie van Caïro het startsein om de strijd voor betere vrouwenrechten op te voeren. Twintig jaar later maken Marleen Temmerman en Tine Maenhout een stand van zaken op en vertellen waar vrouwenrechten nu eigenlijk echt over gaan. Journaliste Tine Maenhout trok naar het opvangcentrum voor slachtoffers van geweld van Marleen Temmerman in Kenia. De verhalen die ze daar optekende, vormden de basis voor een zoektocht naar de historische en culturele wortels die aan de grondslag liggen van geweld tegen vrouwen. Het resultaat van hun zoektocht is een boeiend samengaan van verhalen, stemmen en tegenstemmen, meningen en discours over de vele verschillende facetten van vrouwenrechten wereldwijd.
Informatiemap over democratie, burgerzin en politiek Diverse auteurs / Educatieve dienst parlement (2007-2013) Lespakket Doelgroep: Basis –en Secundair onderwijs - Volwassenen Korte inhoud: Democratische opvoeding wordt gedragen door dialoog. De school is de plaats bij uitstek om inzicht te verwerven en vaardigheden in te oefenen. De leerlingen kunnen er door actief te participeren kennismaken met de democratische spelregels. Dit materiaal kan de leerkracht naar eigen goeddunken binnen één klas gebruiken,De 4 modules zijn een aanbod van inhouden en activiteiten die de leerkracht helpen een eigen lessenreeks samen te stellen. Elk hoofdstuk in de werkmap is opgebouwd uit drie delen: dialoog, basisinformatie en verkennende opdrachten. Door de afwisseling van dialoog en basisinformatie wordt er gestreefd naar een evenwicht tussen cognitieve doelstellingen, vaardigheden en attitudes.Achtergrondinformatie voor de leerkracht bij het hele pakket. De vier thema's die in de verschillende onderdelen aan bod komen, worden hier nader toegelicht: 1. mensen- en kinderrechten; 2. democratie en rechtsstaat; 3. verkiezingen en partijen; 4. overheden en instellingen.
Vlaamse Onderwijsraad I.s.m.Centrum Informatieve Spelen Speldoos Doelgroep: 11-14 jaar Korte inhoud: "Dit spel behoort tot de reeks 'De kracht van je stem', waarin vier thema's uitgewerkt werden: mensenrechten en kinderrechten, democratie en rechtsstaat, verkiezingen en partijen, overheden en instellingen. Rond deze vier thema's werden spelen ontwikkeld die de eindtermen 'Opvoeden tot burgerzin' realiseren. Dit spel wil de jongeren een beter zicht geven en een mening vragen over 'democratie en inspraak'. Het spel behandelt deze twee begrippen op zes verschillende niveaus inspraak en democratie thuis, in de vriendenkring, in de vereniging, op school, in de gemeente en in de provincie.
21
Educatieve dienst van het Vlaams parlement (2008) Koffer Doelgroep: 11-18 jaar Korte inhoud: In deze grote koffer op wieltjes vind je al het lesmateriaal van het project 'De Kracht van je Stem'. De Kracht van je Stem is een initiatief voor democratische opvoeding van het Vlaams Parlement. De koffer biedt een waaier van educatief materiaal voor leraren en leerlingen, van de 3e graad basisonderwijs tot en met de 3e graad secundair onderwijs en de basiseducatie. Het materiaal is ontwikkeld rond vier thema's: mensenrechten en kinderrechten; democratie en rechtsstaat; verkiezingen en partijen; overheden en instellingen. Je kan de koffer in zijn geheel lenen, maar je kan ook materialen van de Kracht van je Stem afzonderlijk lenen. Meer informatie over de leermiddelen in de koffer vind je op de website van De Kracht van je Stem.
Educatief pakket Meganck, Astrid (2006) Doelgroep: 17 jaar - Volwassenen Korte inhoud: Dit is een educatief pakket om mensenrechten te introduceren bij mensen of groepen die kwetsbaar zijn voor de schending van hun rechten (thuislozen, mensen zonder papieren, vrouwenbewegingen, mensen met een laag inkomen,…),. Deze maatschappelijk kwetsbare groepen worden in hun omgeving vaak geconfronteerd met ongelijkheid en uitsluiting, of met andere schendingen van hun mensenrechten. Het bewust worden van en het nadenken over deze schendingen in relatie tot de eigen leefwereld kan een stap zijn naar sociale actie en verandering. Met dit pakket willen we kwetsbare personen of groepen in de samenleving aansporen te 'empoweren', door gebruik te maken van het gedachtegoed van de Universele Verklaring voor de Rechten van de Mens (UVRM). Reflectie over de eigen situatie en de koppeling ervan aan mensenrechten wordt hierbij als methode gehanteerd. Als uitgangspunt werd de visie genomen dat mensenrechten kunnen gebruikt worden als kapstok om de alledaagse ervaringen te toetsten.
Crynen, Iris (2008) Educatieve map Doelgroep: 15-18 jaar Korte inhoud: Vrije ruimte en seminariewerk bieden heel wat mogelijkheden om werk te maken van de vakoverschrijdende eindtermen. We denken hier vooral aan 'Opvoeden tot burgerzin' maar ook 'Sociale vaardigheden' . De thema's mensen- en kinderrechten zijn relevante en geschikte invalspoorten. Deze map geeft ons verschillende mogelijkheden.
11.11.11 (2009) Brochure Doelgroep: 15-18 jaar Korte inhoud: Dit lespakket heeft als doel leerlingen te doen begrijpen dat waardig werk (en waardig inkomen) bijdraagt tot armoedebestrijding werelwijd. Werknemers in Noord en Zuid zijn op lange termijn geen concurrenten van elkaar, solidariteit tussen werknemers vormt een oplossing voor een systeem waarin de 'race to the bottom' centraal staat.
22
Crynen, Iris; VORMEN vzw (2008) Handleiding Doelgroep: 11-14 jaar Korte inhoud: In deze handleiding vindt men suggesties en werkvormen om in de eerste graad van het buitengewoon secundair onderwijs, voor leerlingen van OV3, rond kinderrechten te werken.
Vormingsmap Belgisch Comité Voor Unicef (1996) Vormingsmap Doelgroep: 17 jaar - Volwassenen Korte inhoud: De vormingsmap kwam er op initiatief van Belgische organisaties die actief zijn rond kinderrechten. Er wordt dieper ingegaan op de vele vragen die gesteld worden bij het nut, de betekenis en de perspectieven van het Verdrag voor de Rechten van het Kind. Het eerste deel bevat achtergrondteksten, deel twee en drie bevatten transparanten en methodieken om jongeren en volwassenen op een actieve manier vertrouwd te maken met de rechten van het kind. In de bijlagen is de tekst van het Verdrag zelf opgenomen, samen met een samenvattende tekst van het Verdrag.
Gomes, Rui (2001) Boek Doelgroep: 13 jaar - Volwassenen Korte inhoud: Deze handleiding voorziet jeugdleiders, leerkrachten en andere opvoeders van concrete ideeën en praktische activiteiten om jongeren aan te zetten, te betrekken en te motiveren om op hun eigen manier en in hun eigen groepsverbanden een positief mensenrechtenbewustzijn te doen ontstaan. Het promoot educatieve activiteiten die gericht zijn op het bevorderen van gelijkheid in menselijke waardigheid. Het aanbod is gebaseerd op ervaringsleren en op nietformele benaderingen.
Amnesty International Nederland (2008) Spel Doelgroep: 13-16 jaar Korte inhoud: Reality Check!? is een spel over mensenrechten voor het voorgezet onderwijs. Met dit spel leren spelers op een leuke, participatieve manier over mensenrechten. Spelers kruipen in de huid van een karakter en reageren vanuit dit karakter op elkaar. Op deze manier leren zij zich inleven in een ander. Omdat de karakters en stellingen te maken hebben met 'alledaagse' mensenrechten en dilemma's, leren spelers over het belang van mensenrechten, ook dicht bij huis. De handleiding biedt materiaal voor drie lesuren, elk rond een eigen thema. Elk thema wordt afgesloten met een discussie, een opdrachtblad, informatieoverdracht en een afsluitende thematische activiteit. Bij het spel wordt uitgegaan van een klassituatie met de leerkracht als spelleider.
23
Dobbeleers, Dirk; Hendrickx, Marc (2010) Boek Doelgroep: 13-16 jaar Korte inhoud: Wapenland is een multimediaal project rond de thema's mensenrechten, ontheemding, millenniumdoelstellingen en milieumisbruik. Behalve een theatervoorstelling, een mini-expo, een blog en een online game, bestaat het project ook uit een boek met het verhaal, een dvd met beeldfragmenten en extra getuigenissen en een pedagogisch dossier.
Ergün, Ayfer; Amnesty International (2008) Lespakket Doelgroep: 9-12 jaar Korte inhoud: Alle leden van de familie Muthuku nemen ons mee in hun dagelijks leven. Ze leven in een sloppenwijk van Naïrobi. De leerlingen worden ondergedompeld in het (over)leven in een sloppenwijk: huis, school gaan, vrije tijd, armoede, toekomst en hoe deze aan armoede gerelateerde problemen eigenlijk met mensenrechten te maken hebben.
Vormen (2004) Lesmap Doelgroep: 7-18 jaar Korte inhoud: Deze lesmap omvat 6 delen. Na een theoretisch gedeelte rond mensenrechten en hoe ermee werken in de klas, worden diverse activiteiten aangeboden om met kinderen onder de 12 jaar en met jongeren boven de 12 te werken. De twee laatste delen geven ons een aantal documenten en tevens tips om naderhand in de klas iets te ondernemen. Het pakket is te downloaden op www.vormen.org.
Crynen, Iris; VORMEN vzw (2008) Brochure Doelgroep: 7-18 jaar Korte inhoud: Deze publicatie biedt enkele creatieve werkvormen aan om te praten, te discussiëren over mensen- en kinderrechten. De werkvormen zijn voor verschillende doelgroepen ontwikkeld en zijn, hoewel gericht op een vergroten van het bewustzijn, ook leuke werkvormen.
Wa Luruli, Nsthaveni; Mitulescu, Catalin; Tellegen, Duco (2008) Dvd’s Doelgroep: 7-18 jaar Korte inhoud: Deze films van Movies that Matter openen de ogen voor mensenrechten en situaties waar deze bedreigd worden. De films zijn verzameld in de serie "Right on" opdat leerlingen zich kunnen voorstellen wat het betekent om in een maatschappij te leven waar mensenrechten geschonden worden. De films spelen zich af op verschillende plaatsen in de wereld en beloven een onuitwisbare indruk achter te laten.
24
Vanuit de mensenrechten kan je makkelijk linken leggen naar een heleboel andere thema’s. Denk bijvoorbeeld aan vluchtelingen en migratie. Zowel de oorzaken van migratie als de opvang in België sluiten nauw aan bij het thema mensenrechten. Maar ook bijvoorbeeld arbeidsomstandigheden, recht op onderwijs, gelijke kansen voor meisjes, enzoverder maken deel uit van de rechten van de mens. Ook voor die thema’s kan je terecht bij Kleur Bekennen.
25
Provinciaal Documentatiecentrum Atlas Carnotstraat 110 T: 03 338 71 66
Onderwijsbibliotheek Vlaamse Gemeenschapscommissie Marcqstraat 16-18 T: 02 210 63 93
Wereldcentrum provincie Oost-Vlaanderen. Gaspar de Craeyerstraat 2 (Leopoldskazerne) T: 09 265 99 78
Educatief Centrum provincie Limburg. Universiteitslaan 1 T: 011 23 82 45
Bibliotheek van UC Leuven-Limburg Hertogstraat 178 (Heverlee) T: 016 26 74 01
Wereldhuis West-Vlaanderen Hugo Verrieststraat 22 T: 051 26 50 58
Waar? www.kleurbekennen.be > Zoek je goed materiaal? > Online databanken
Contacteer Erika Nobels, Verantwoordelijke educatief materiaal Kleur Bekennen,
[email protected] , T: 02 505 19 02
26
