Beste bestuurslid, Veel succes!

EDUCATIEF AANBOD 2011

thema’s over opvoeding, consumententhema’s, …

educatief aanbod 2011

Beste bestuurslid, We hopen dat deze nieuwe brochure ‘Educatieve programma’s’ jullie inspiratie mag bieden voor vele boeiende activiteiten in 2011. De jaarprogramma’s met activiteiten van afdelingen zijn samen een kwaliteitsvolle dienstverlening, plaatselijk hét uithangbord van onze vereniging. We hebben als Gezinsbond een opdracht en die willen we graag ter harte nemen: jonge gezinnen aanspreken, grootouders en kleinkinderen iets leuks laten ervaren, steun bieden in opvoeding en in het consumentenvertrouwen, versterken van buurtnetwerken, oog hebben voor gezinsvriendelijke maatregelen, … We willen een Gezinsbond zijn met een gevarieerd aanbod voor alle levensfasen. In het eerste en meest uitgebreide gedeelte van deze brochure geven we een overzicht van de nieuwe en bestaande centraal uitgewerkte thema’s waarvoor gespreksleiders zijn opgeleid. Voor enkele nieuwe thema’s werd samenwerking gezocht met externe organisaties. Er is keuze uit thema’s voor: ouders met jonge kinderen, ouders met opgroeiende tieners, grote groepen en gezinnen als consument. We besteden ook aandacht aan vorming in de eigen huiskamer nl. het project ‘Bijtanken over opvoeding @ home’, aan nieuwe initiatieven zoals ‘Knuffelturnen’ en ‘Zingen met peuters’ en aan vorming over energie(besparing). In een tweede deel maken we je graag wegwijs in de administratie die met het plannen van educatieve en andere activiteiten gepaard gaat. We vragen ook aandacht voor lokale samenwerking en de meerwaarde hiervan bij het organiseren van (educatieve) activiteiten. In praktijk rijzen hierover vaak vragen. We doen een poging hierop een concreet antwoord te geven. En tenslotte krijgen jullie enkele contactgegevens en tips om de info uit deze brochure te gebruiken. Veel succes!

1

inhoudsopgave

Vorming voor ouders met jonge kinderen................................................................................................ 4 ‘Wortels en vleugels’ nieuw ...................................................................................................................... 4 ‘Wanneer begin je er nu aan?’ Over begeleiding van huiswerk door ouders ........................................ 4 ‘Waarde(n)vol opvoeden’ .......................................................................................................................... 5 ‘Wat wil je me nu vertellen?’ Over signalen opvangen bij jonge kinderen ............................................ 5 ‘Samen bouwen aan zelfvertrouwen’....................................................................................................... 5 ‘Grootouders: de kunst om er te zijn’ ...................................................................................................... 6 ‘Hoe onze kinderen gezond (op)voeden?’................................................................................................ 7 ‘Hé vetzak, loser, mietje, nerd…’ Over je goed in je vel voelen en weerbaar worden tegen pesten .... 7 ‘Blij, bang, boos, verdrietig’ Over omgaan met gevoelens bij kinderen ................................................. 8 ‘Loont die straf?’ Over belonen en straffen............................................................................................. 8 ‘Doe dat licht uit!’ Over omgaan met energie in het gezin ..................................................................... 9 ‘Mijn kind, schoon kind’ Over graag zien en toch niet te veel verwennen............................................. 9 ‘Grenzen geven veiligheid’ ........................................................................................................................10 ‘Oefenscholen’...........................................................................................................................................10 ‘Stress: ook bij jonge kinderen?’ ..............................................................................................................11 ‘Weerbaarheid bij kinderen’ Hebben wij daar als ouder invloed op? ....................................................11 ‘Neen, ik wil niet!’ Over typisch peutergedrag .........................................................................................11 ‘Eerste hulp bij ongevallen’.......................................................................................................................11 ‘Knuffelturnen’ nieuw................................................................................................................................12 ‘Zingen met peuters’ nieuw ......................................................................................................................13

PROJECT ‘Bijtanken over opvoeding@home’ .......................................................................14

Vorming voor ouders met tieners .............................................................................................................15 ‘Pubers in huis’ nieuw ...............................................................................................................................15 ‘Tieners en hun wereld’ nieuw..................................................................................................................15 ‘Ik kan het niet!’ Over faalangst bij jongeren...........................................................................................16 ‘Doe dat licht uit!’ Over omgaan met energie in het gezin .....................................................................16 ‘Wanneer begin je er nu aan?’ Over begeleiding van huiswerk door ouders ........................................16 ‘Waarde(n)vol opvoeden’ ..........................................................................................................................16 ‘Mijn kind, schoon kind’ Over graag zien en toch niet te veel verwennen ............................................16 ‘Samen bouwen aan zelfvertrouwen’.......................................................................................................17 ‘Grenzen geven veiligheid’ .......................................................................................................................17 ‘Oefenscholen’...........................................................................................................................................17 Vorming voor grote groepen .....................................................................................................................18 ‘Onze kinderen veilig online’.....................................................................................................................18 ‘Cyberpesten … pesten in een modern jasje’ nieuw ...............................................................................18 ‘Opgroeien met een etiketje’ Over het omgaan met ‘speciale kinderen’ nieuw ...................................19 ‘Familie duurt langer dan een mensenleven’ nieuw ...............................................................................19 ‘Gelukkige ouders, gelukkige partners?’ .................................................................................................20 ‘Mijn ouders wonen apart, wat nu?’ Als kind wisselend wonen in twee gezinnen................................20

2

Consumentenwerking ‘Sta sterk als consument’ Over je rechten als consument nieuw .........................................................21 ‘Eet je gezond?’ nieuw ..............................................................................................................................21 ‘Pannenkoekenfestijn’ nieuw ...................................................................................................................21 ‘Suikerproducten en vervangers’ (warenvergelijking) nieuw..................................................................21 ‘Moe zijn en toch niet kunnen slapen’ Alles over slaapstoornissen ....................................................22 ‘Zeg het met bloemen’ .............................................................................................................................22 ‘Tandhygiëne’.............................................................................................................................................22 ‘Help er ligt geen vlees op mijn bord’ Vegetarische kookles ..................................................................23 ‘Later wil ik ook nog horen’ Alles over gehoor en geluid.........................................................................23 ‘Aha zo hoort het!’ Etiquette en omgangsvormen in de 21ste eeuw .....................................................23 ‘Wachthapjes’ Of wat kan ik serveren bij het aperitief? .........................................................................24 ‘Verlichting in huis en tuin’ .......................................................................................................................24 ‘Een muts voor je huis’ .............................................................................................................................24 ‘Besparen met energie’ ............................................................................................................................25 ‘Homeparty rond energiebesparen’ .........................................................................................................25 ‘Rent E-consulent: mini-energiescans’.....................................................................................................25 Spelregels voor een actieve afdeling .................................................................................................... 26 Samenwerking ....................................................................................................................................... 28 Contact .................................................................................................................................................. 30

3

vorming voor ouders met jonge kinderen

‘Wortels en vleugels’ Hoe kinderen loslaten en toch voldoende beschermen?

NIEUW!

Een aanbod voor ouders met kinderen tussen 6 en 14 jaar De muziekles stopt en het is al donker. Kan je dochter alleen naar huis komen? Kan zoonlief al met de fiets naar school zonder begeleiding? Je moet snel een boodschap doen en wil de kinderen alleen thuis laten. Vanaf welke leeftijd kan dat? Kinderen worden groter en willen meer op eigen houtje doen. Ze vliegen onder jouw vleugels uit. Dat is niet altijd gemakkelijk. Groot worden gebeurt met vallen en opstaan. Je hebt wel eens schrik dat je kind iets overkomt. Soms is het sterker dan jezelf. Je wil je kind loslaten, maar toch voldoende beschermen. Verhalen uit je omgeving en in de media kunnen je extra bang maken. Ouders en kinderen kunnen leren mekaar op een gezonde manier los te laten. Aan het einde van de kleutertijd komt dit groeiproces in een stroomversnelling.

‘Wanneer begin je er nu aan?’ Over begeleiding van huiswerk door ouders Een aanbod voor ouders met kinderen tussen 8 en 14 jaar Huiswerk lijkt als vanzelfsprekend bij de school te horen. Toch is huiswerk vaak een bron van spanning en van problemen. Huiswerk heeft voor- en tegenstanders. Voor kinderen die wat moeilijker leren of voor kinderen uit kansarme gezinnen is huiswerk maken zelfs een hele klus. De school heeft echter zelf vele sleutels in handen om zinvol(ler) huiswerk te organiseren. Het accent ligt dan niet in de eerste plaats op het huiswerkresultaat. Wat een kind leert met huiswerk maken (het huiswerkproces) is veel belangrijker. Hierdoor is het begeleiden van huiswerk door ouders zeker zinvol en wordt het ook een haalbare kaart. Als ouder kunnen we zo een brug bouwen tussen school en thuis, kinderen leren zelfstandig werken en hen leren leren (studiemethodiek verwerven). Hoe pakken we dit aan?

4

‘Waarde(n)vol opvoeden’ Maak jij je als moeder of vader ook wel eens de bedenking: 'Hebben we nog iets te zeggen aan onze kinderen?' Onze kinderen leven immers in een wereld met een veelheid van waarden, normen en regels. Op school, bij vrienden, in de media komen ze in aanraking met verschillende waarden. Kinderen vandaag opvoeden betekent hen vaardig maken om met verscheidenheid om te gaan. Maar hebben we dan zelf geen inbreng meer als ouders? We hebben als ouders nog een belangrijke impact op de opvoeding van de kinderen. We dragen immers steeds waarden en normen over. Het komt er dus op aan zich bewust te worden van de eigen waarden als opvoeder en deze te kunnen 'verwoorden' en 'verantwoorden'. Voor ouders met kinderen tussen 5 en 15 jaar.

‘Wat wil je mij nu vertellen?’ Over signalen opvangen bij jonge kinderen Voor ouders met kinderen tussen 0 en 5 jaar. Ouders en kinderen hebben vanaf het begin een natuurlijke manier van communiceren die intuïtief en vanzelfsprekend op elkaar is afgestemd. Door goed te kijken naar de subtiele signalen die baby’s geven en er gepast op te reageren kunnen we kinderen de veiligheid en geborgenheid geven die hen de nodige basis geeft om de wereld te gaan verkennen. Het hechtingsproces geeft hierbij een kader om de emotionele ontwikkeling van jonge kinderen te begrijpen. Hoe kunnen vaders, moeders gevoelig zijn voor de signalen die baby’s, peuters en kleuters geven? Hoe er gepast op reageren? Hoe werken we aan het welbevinden van kinderen en bevorderen we hun betrokkenheid? Aan de hand van videobeelden, foto’s en oefeningen leren we een kind te laten weten dat we zijn signalen zien en begrijpen. Deze vorming werd in samenwerking met het VCOK ontwikkeld.

‘Samen bouwen aan zelfvertrouwen’ We willen dat onze kinderen en jongeren met de nodige portie zelfvertrouwen door het leven gaan. Tijdens deze bijeenkomst ontdekken we hoe wij hierbij als ouder ons steentje kunnen bijdragen. Ons gevoel van eigenwaarde: een kostbaar bezit voor het verdere leven.

5

Voor ouders met kinderen vanaf 3 jaar of voor ouders met tieners. Dit thema bieden we ook aan in twee bijeenkomsten, met meer gelegenheid tot het uitdiepen van de inhoud en met concrete toepassingen.

‘Grootouders: De kunst om er te zijn’ In deze vorming willen we samen met ouders en grootouders zoeken naar ‘de kunst om er te zijn’ als grootouder. Grootouders nemen immers in het leven van hun kleinkinderen een belangrijke plaats in. De relatie met de kleinkinderen is anders dan die met de ouders. Er kan een generatiekloof zijn maar er is zelden een generatieconflict. Grootouders hebben meer en meer een taak in de opvang van hun kleinkinderen. Staan ze daarom ook in voor hun opvoeding en hebben ze hierin de ruimte om eigen accenten te leggen? Wat als ouders hun kinderen te pas en te onpas droppen bij de grootouders? Mogen grootouders hun kleinkinderen verwennen of zijn hierover afspraken nodig? En wat als je ontgoocheld bent als grootouder omdat je verwachtingen of die van je kinderen té hooggespannen waren?

In bepaalde gezinssituaties is de rol van grootouder opnemen, niet evident. Wat kunnen grootouders doen bij echtscheiding van de kinderen? Wat als ze ver weg wonen en weinig op bezoek komen? De levenservaring en levenswijze van grootouders kunnen een bron van inspiratie zijn. Ze hebben meer tijd om te luisteren en kunnen problemen soms beter relativeren. Het is een kunst om als grootouder op een positieve manier beschikbaar te zijn voor de kleinkinderen. Enkele handvaten om in deze kunstvorm te kunnen schitteren, daar gaat het om in deze vorming.

6

‘Hoe onze kinderen gezond (op)voeden?’ Een gezonde voeding is heel belangrijk. Ouders moeten dan ook weten wat een gezonde voeding inhoudt. Alleen op die manier kunnen moeders en vaders een gezond ontbijt, een maaltijd met veel groenten,… aan

hun kinderen aanbieden. Het is natuurlijk even belangrijk hierin het goede voorbeeld te geven. Maar is dit wel voldoende opdat onze kinderen ook gezond gaan eten? Wat met ons kind dat bijna geen enkele groente lust en veel te weinig fruit eet? Hoe kunnen we hen aanzetten om wat minder te snoepen en om gevarieerder en gezonder te eten? En wat met onze tiener die alleen maar ‘junkfood’ lust en onderweg dikwijls een hamburger, een zakje frieten of ‘zakken’ chips verorbert? Hoe kunnen we hen leren kiezen voor een gezonde voeding? Wat zou kunnen wijzen op een mogelijke eetstoornis? Hoe moeten we hierop dan reageren? Tijdens deze activiteit leren we gezonde voeding en een gezonde opvoeding met mekaar combineren.

‘Hé vetzak, loser, mietje, nerd,…’ Over je goed in je vel voelen en weerbaar worden tegen pesten Mirjam van acht komt huilend thuis. ‘Mam, Jacqueline en Chantal zeggen dat ik niet mee mag doen met elastiekspringen omdat ik een bril draag. Dat zeggen ze steeds en ik vind het gemeen!’ Marcel is elf jaar. Hij wordt vaak gepest door kinderen uit de buurt en daarom gaat hij niet graag meer alleen naar buiten. Zijn school is om de hoek. Daar gaat hij hollend naar toe. Koen: ‘Dat was lachen, hé Bart, met dat mietje. Die had je goed te pakken in de gang.’

Kinderen met een positief gevoel van eigenwaarde zullen meer zelfvertrouwen uitstralen. Ze voelen zich goed in hun vel. Kinderen die geen goed zelfbeeld hebben, zullen misschien minder vlot met vriendjes kunnen omgaan. Ze

7

gedragen zich onzeker en kunnen signalen uitzenden die andere kinderen ertoe aanzetten hen te pesten. Dat zijn dan dikwijls kinderen die zich moeilijk kunnen inleven in een ander. Samen met andere ouders (van kinderen tussen 8 en 15 jaar) zoeken we onder begeleiding een antwoord op vragen zoals: ‘Hoe kunnen we werken aan een positief gezinsklimaat waarin kinderen in veiligheid kunnen opgroeien? Welke afspraken kunnen we maken over wat kan en niet kan en wanneer grijpen we in? Welke signalen wijzen erop dat een kind gepest wordt of zelf pest? Wat kan aan pestgedrag gedaan worden en hoe pakken we een gepest kind of een pestkop aan? Welke stappen kunnen we naar de school toe zetten?

‘Blij, bang, boos, verdrietig’ Over omgaan met gevoelens bij kinderen Elke ouder hoopt dat zijn kind een ‘onbezorgde’ kindertijd zal hebben. Je wil je kind zoveel mogelijk behoeden voor ziekte, pijn, verlies, frustraties,… Dat lukt echter niet want deze dingen behoren immers bij het leven. Kinderen kunnen hierdoor zeer verwarrende gevoelens hebben. Het is dan ook belangrijk dat ze leren hoe ermee om te gaan. Op zich zijn gevoelens niet goed of slecht. Kinderen kunnen echt boos zijn of verdrietig. Mogen zij dit dan ook laten zien? Of toch niet? Want hoe vaak zeggen we niet: ‘Moet je daarvoor zo wenen? Wees nu eens flink!’ Als we bepaalde gevoelens niet toelaten, gaat het kind die wegstoppen, al zijn ze daarom niet verdwenen. Beter is dat kinderen kunnen omgaan met verdriet, angst, agressie, … Dat kunnen ouders hen leren.

‘Loont die straf?’ Over belonen en straffen Als ons 3-jarig zoontje iets niet krijgt of mag, laat hij zich op de grond vallen. Wat doen we het best: straffen, negeren of aanhalen? Wat als ons kind zich niet veel aantrekt van regels en ook niet van een straf, zoals in de hoek gaan staan?

Kinderen zijn niet altijd braaf, doen niet altijd wat van hen verwacht wordt. Ze kunnen ook echt stout zijn. Soms zou je ze zelfs achter het behang willen plakken. Hoe zit het met je eigen “conflictthermometer”? Hoe kunnen we straffen vermijden en de nadruk leggen op belonen? Wanneer werkt een beloning of een straf en wanneer niet? Hoe kunnen we zelf conflicten en woede leren voorkomen en onze kinderen helpen om dit ook te doen?

8

‘Doe dat licht uit!’ Over omgaan met energie in het gezin Kevin speelt graag regelmatig op de computer en laat hem dan ook constant aanstaan. Annelies neemt graag elke dag uitgebreid een bad in een goed verwarmde badkamer. Koen komt tijdens het weekend meestal ’s nachts thuis en ’s morgens kunnen we zijn nachtelijke tocht door het huis volgen … overal is het licht blijven branden.

Omgaan met energie … het leidt soms tot verhitte discussies in het gezin. Op een speelse manier zoeken we tijdens deze activiteit samen een antwoord op volgende vragen: Hoe kunnen we zoal energie besparen (aankoop toestellen, gebruik ervan, …) en waarvoor kunnen we eventueel een premie ontvangen? Welk zijn de mogelijkheden om zuiniger om te gaan met energie in het gezin? Hoe kan je als ouders hierbij het voorbeeld geven? Hoe kan je de kinderen leren inzien dat energiebesparing belangrijk is en voor hen zinvolle tips meegeven? En hoe kunnen we die tips omzetten in afspraken waar de kinderen (jongeren) zich ook moeten aan houden? Misschien kunnen we zelfs een echt ‘ecogezinsteam’ vormen en samen met de kinderen afspreken hoe we allemaal zuinig energie gaan verbruiken en hoe we dat gespaarde geld gaan aanwenden. En kunnen we dezelfde strategie (onderhandelen en afspraken maken) ook gaan toepassen bij andere thema’s zoals telefoneren, uitgaan, zakgeld,…? We nodigen ouders van kinderen (+ 7 jaar) en ook ouders van tieners uit om onder deskundige begeleiding te komen praten over omgaan met energie in het gezin.

‘Mijn kind, schoon kind’ Over graag zien en toch niet ‘te veel’ verwennen Natuurlijk mogen we onze kinderen en jongeren in de watten leggen, veel aandacht geven, verrassen met iets plezierigs,…Maar hoe kan verwennen dan ‘te veel’ zijn? Kinderen en jongeren hebben grenzen nodig, want dat geeft hen een gevoel van veiligheid. Maar ze hebben ook ruimte en vrijheid nodig om hun zelfvertrouwen te ontwikkelen. En zo is opvoeden een voortdurend zoeken naar evenwicht. Hoe gaan andere ouders hiermee om? En wat als er conflicten opduiken? Ben ik nu een strenge of toegeeflijke ouder?

9

Bovendien maakt de verwenmaatschappij het ons bij het opvoeden niet makkelijk. We voelen ons sterker als we hierover met elkaar van gedachten wisselen. We komen drie maal samen met ouders met jonge kinderen vanaf 3 jaar. Dit programma kan ook voor ouders met tieners aangevraagd worden, maar dan in een afzonderlijke groep.

‘Grenzen geven veiligheid’ Als ouder weten we het wel: kinderen en jongeren hebben grenzen nodig. En toch deze kennis omzetten in de praktijk loopt niet steeds van een leien dakje. Welke grenzen hebben kinderen en jongeren nodig? Regels en grenzen groeien mee met de leeftijd. Zijn onze grenzen aangepast aan onze kinderen en jongeren? Kinderen en jongeren mogen en moeten ook eens “nee” kunnen zeggen. Wat met “nee”? Kinderen en jongeren verkennen hun eigen grenzen èn die van hun ouders. Waar ligt voor ons de grens? Duidelijkheid in de communicatie zorgt voor voorspelbaarheid, en voorspelbaarheid voor rust en veiligheid. Wat houdt duidelijke communicatie in? We doorgronden het thema gedurende drie bijeenkomsten aan de hand van een spel, uitwisselen van ervaringen en een aantal theoretische handvatten. Voor ouders met jonge kinderen vanaf drie jaar of voor ouders met tieners.

‘Oefenscholen’ De Gezinsbond wil ouders met grotere opvoedingsnoden of met specifieke opvoedingsvragen eveneens blijven ondersteunen. De Oefenscholen voor ouders met jonge kinderen (5 bijeenkomsten), voor ouders met tieners (6 bijeenkomsten), voor éénoudergezinnen na scheiding (4 bijeenkomsten), voor nieuw samengestelde gezinnen (5 bijeenkomsten) kunnen nog steeds georganiseerd worden. Samenwerking met andere organisaties of partners (opvoedingswinkel, CAW, …) is hier aanbevolen. Voor meer info: HILDE

FRANCK,

[email protected], 02-507 89 46 (maandag en woensdag).

10

‘Stress: ook bij jonge kinderen?’ ‘Toen Ben geboren werd, heeft Sofie gedurende weken terug in haar bed geplast...’ ‘Onze Piet is gewoon een bangerik. Hij zit nu in het vierde leerjaar en dikwijls heeft hij ’s morgens buikpijn, behalve tijdens de vakantie.’ ‘Zaterdag: Wim moet naar de basketbaltraining. Ik neem ook Els mee naar de balletschool en Jan heeft dan les in de muziekacademie. ’s Middags als we samen eten, maken ze weer eens ruzie.’

Onze kinderen kunnen soms zó onrustig zijn. Alles moet zo haastig verlopen... Maar ja, dat is wel normaal zeker in deze tijd? Als we echter te dikwijls en te lang onder druk staan of als we angst krijgen, kan de stress ook te veel worden. Een kind gaat dan onzeker, angstig, prikkelbaar of zenuwachtig zijn. Het weet geen raad meer. Vraag is of we hieraan iets kunnen doen. Samen met andere ouders met kinderen tussen 3 en 12 jaar onderzoeken we: ‘Wat is stress? Hebben we er zelf last van? Welke situaties lokken stress uit bij onze kinderen? Hoe kunnen we dit herkennen? Kunnen ouders zelf hun stress overdragen op hun kinderen? Hoe kunnen we als ouders ons kind helpen?’

‘Weerbaarheid bij kinderen’ Hebben wij daar als ouder invloed op? Opvoeden tot weerbaarheid wordt vaak geplaatst in het teken van een dramatische gebeurtenis zoals een ontvoering. Daarnaast is er de hoop dat jonge kinderen leren 'nee' zeggen tegen voorstellen die ze niet willen. In beide situaties hoop je als ouder dat je kinderen 'weerbaar' zijn - vooral in situaties buitenshuis maar kan dit ook in het eigen gezin? Wat is weerbaarheid bij kinderen? Welke mogelijkheden heb je om je kinderen weerbaarheid aan te leren, en tot hoever wil je daarbij gaan? Weerbaarheid heeft immers te maken met vaardigheden en gedragingen en kan voor een groot deel aangeleerd en gestimuleerd worden. Het kind leert zich assertief opstellen als weerbaar gedrag in het gezin bevorderd wordt.

‘Neen, ik wil niet!’ Over typisch peutergedrag Zo vanaf 1,5 jaar beginnen peuters zelf initiatieven te nemen. Zij zijn mobieler geworden en beginnen enkele woordjes te spreken. Peuters ontdekken dat ze door eigen gedrag heel wat reacties kunnen uitlokken zoals door te morsen met eten of door aan de hifi-installatie te prutsen. Zij worden nu zelf een persoontje met een eigen wil. Dat het daarbij soms tot botsingen komt met vader of moeder is dan ook onvermijdelijk. Vooral op het vlak van eten, slapen en zindelijkheid wordt er soms een machtsstrijd uitgevochten. Wat brengt de overstap van je baby die peuter wordt teweeg bij jou als vader of moeder? Wat wordt aangenamer en wat wordt vervelender? Hoe kunnen we reageren op dat typische peutergedrag? Ook de algemene ontwikkeling van de peuter komt aan bod.

‘Eerste hulp bij ongevallen’ Of je het kan voorkomen of niet... een ongeluk(je) is zó vlug gebeurd. Dan moet je beheerst kunnen optreden om te helpen. Welke hulp is dan nodig? Wat moet je weten, wat moet je doen, en hoe? De vzw Vormingsinstituut Rode Kruis-Vlaanderen heeft een aanbod van lessen met eigen ‘lesgevers’. Voor ouders met jonge kinderen is er een ‘cursus’ waarin een inleiding wordt gegeven over: wondverzorging,

11

reanimatie bij baby's en kleuters en vergiftiging (ofwel in reeksverband ofwel als afzonderlijke activiteiten). Andere onderwerpen zijn: hartstilstand, brandwonden, breuken en verkeersongeval. In elke provincie kan je telefonisch op de provinciale zetel van het Rode Kruis terecht:      

ANTWERPEN: 03 286 93 00 of [email protected] VLAAMS-BRABANT: 016 39 80 72 of [email protected] BRUSSEL HOOFDSTAD: 02 371 31 63 of [email protected] LIMBURG: 011 28 09 20 of [email protected] OOST-VLAANDEREN: 09 225 81 97 of [email protected] WEST-VLAANDEREN: 050 45 90 00 of [email protected].

De afdeling van het Rode Kruis stelt een factuur op en deze wordt via het Centrum betaald.

‘Knuffelturnen’

NIEUW!

Knuffelturnen is een plezierige manier van bewegingsopvoeding onder deskundige begeleiding voor kleuters met één van hun (groot)ouders. De relatie tussen kleuter en (groot)ouder staat hierbij centraal, maar ook de relatie tussen de kleuters onderling wordt gestimuleerd. De kinderen zijn tussen 2,5 en 6 jaar. De bedoeling van knuffelturnen is genieten, voelen, ontspannen en beleven. De nadruk ligt dus evenzeer op het 'knuffelen' als op het ‘turnen’. Via speelse ontspannings- en behendigheidsoefeningen krijgen de kleuters samen met de (groot)ouder de gelegenheid om in een vertrouwde sfeer samen te sporten. De monitor gaat uit van het kind en spreekt naar het kind; de ouder is eerder de helpende hand om de oefeningen te kunnen uitvoeren. Hoe organiseren? Liefst in een niet te groot lokaal met matten (judo- of gevechtssportenzaal) of met vasttapijt. De meeste oefeningen worden al zittend of liggend uitgevoerd. Zorg voor verwarming in de koude periode (min. 18°C). We starten met een kennismakingsles met - info naar (groot)ouders over de ‘zin’ van deze activiteit - tips om thuis aan de slag te gaan, het kind te stimuleren op dit vlak (inclusief een folder met achtergrondinformatie) - duur: 45 min info + 30 min beweging en kans tot nabespreken - tips voor de afdeling (tijdstip, uitnodigingstekst, aanbod kinderen, aandacht voor ontmoetingsaspect, etc.) De afdeling kan gratis beroep doen op een begeleider voor een kennismakingsles mits er minstens 8 ouders met een kindje deelnemen. Werk met inschrijvingen zodat je vooraf weet hoeveel deelnemers je mag verwachten. Voor de contactgegevens van een begeleider kan je terecht bij de Gezinssportfederatie van de Gezinsbond (02 507 88 22, clubwerking of [email protected]). Neem minstens een maand vooraf contact op. Nog meer knuffelen? Dan kan je een reeks ‘knuffelturnen’ organiseren van minimum 6 bijeenkomsten. Voor meer info over organisatie en vergoeding kan je ook bij GSF terecht. Knuffel maar!

12

‘Zingen met peuters’

NIEUW!

Jonge kinderen vinden het heerlijk om te zingen en te bewegen, zeker als dat kan met andere kinderen van dezelfde leeftijd. En natuurlijk blijven de ouders niet aan de kant staan maar doen ze actief mee. De stem is het uitgelezen ‘instrument’ om peuters mee te nemen in de betoverende wereld van klank en muziek. Hierdoor ontstaat een communicatie, die de gesproken taal ver voor is. Stemspelletjes, stemimprovisaties, liedjes met gebruik van kleine instrumentjes en attributen, liedjes zonder woorden, vormen de basis van de workshop. Peutertjes hebben ook vaak energie voor tien. Samen liedjes zingen of bewegen is dan net als voorlezen: een noodzakelijk rustpunt. Bovendien is het een uitstekende manier om die energie in goede banen te leiden. De workshop richt zich tot ouders met peuters tussen 18 maanden en 3 jaar. Het is ideaal als de kindjes ongeveer dezelfde leeftijd hebben. De workshop duurt 1 uur. Gedurende het eerste half uur wordt er samen met de kindjes en de ouders gezongen. Het tweede deel van de workshop richt zich tot de ouders. Zij krijgen info over het thema en tips om thuis samen met hun ukken te zingen. De kindjes spelen ondertussen met instrumentjes of met een meegebracht ‘muziekdeken’ of voelkoffer. Grootte van de groep: maximum 15 kindjes en 15 volwassenen, per kindje één ouder. Hoe organiseren? Zorg voor een ruim lokaal met zo weinig mogelijk meubilair. Op de vloer voorzie je kussens of een speelmat. Denk aan verwarming in de koude periode. Voor de begeleider kan je terecht bij de dienst sociaal-cultureel werk op tel. 02 507 89 44, fax 02 511 90 65, [email protected]. Vraag de activiteit aan vóór de 20ste van de maand die de activiteit voorafgaat. Het honorarium (30 euro) en de verplaatsingskosten (0,30 euro/km) van de begeleider wordt vanuit de dienst SCW betaald. De organisator betaalt 15 euro kostenvergoeding. Meer info: Hilde Marichal: [email protected] of 02 507 88 94 (op dinsdag en donderdag)

13

‘Bijtanken over opvoeding @ home’

Elk lid van de Gezinsbond kan vrienden en kennissen met kinderen uit dezelfde leeftijdsgroep thuis uitnodigen om o.l.v. een gespreksleider een opvoedingsthema te bespreken. Spreek gerust ook leden uit je afdeling met kinderen of kleinkinderen aan. Een moment bij uitstek om in een ontspannen sfeer met vrienden en kennissen over opvoeding en opgroeien te praten. Dit project wordt door de ouders en grootouders zeer positief onthaald. Hoe gaan we te werk? Een lid of toekomstig lid van de Gezinsbond stelt zich als gast(groot)ouder kandidaat. In overleg met de gespreksleider kiest de gastouder een geschikt moment voor de gezellige babbel met andere ouders. Een gesprek over de verwachtingen en de achtergrond van de deelnemers maakt duidelijk welk thema uit de lijst het meest geschikt is. Een twaalftal uitnodigingskaartjes en een bon van de wereldwinkel voor een traktatie worden aan het organiserende gezin bezorgd. De gastouder nodigt bevriende ouders uit voor een ‘bijtanksessie’ bij zich thuis. Tijdens het huiskamergesprek vormen uitwisseling en erkenning de basis. De begeleider verzorgt de insteek, biedt feedback en geeft mee vorm aan de avond (of middag). Een ‘bijtanksessie’ hoeft geen eenmalig gebeuren te zijn. Als de manier van werken aanslaat kan de initiatiefnemer ook andere thema’s aanvragen. Een specifiek thema uit de groep kan aanleiding zijn om het aanbod uit te breiden. Ouders zijn steun voor elkaar De ‘bijtanksessies’ kunnen de boodschap “We doen het goed” mee uitdragen: (groot)ouders stimuleren elkaar, geven elkaar een duwtje in de rug, zijn klankbord voor elkaar. De thema’s vertrekken vanuit de concrete leefwereld van (groot)ouders. Binnen elk thema hebben we oog voor het drieluik: opvoeding, de relatie tussen de ouders en de waarden van waaruit zij samen hun kinderen opvoeden. Voor ouders met kinderen van 0 tot 12 jaar gaat het over bijv. ‘Signalen opvangen bij jonge kinderen’, ‘Straffen en belonen’, ‘Typisch peutergedrag’, ‘Omgaan met gevoelens bij kinderen’, ‘Samen bouwen aan zelfvertrouwen’, ‘Waarde(n)vol opvoeden’. Voor ouders met tieners is het interessant om te spreken over bijv. ‘pubers in huis’ (over 11 tot 14 jarigen: de puberteit) of ‘tieners en hun leefwereld’ (over 14 tot 17 jarigen: schoolmoe, relaties en seksualiteit, multimedia, drugs, uitgaan, zakgeld). Bijtanken voor grootouders handelt vnl. over wat de kleinkinderen voor hen betekenen. Misschien wil je als bestuurslid een ‘bijtanksessie’ aanbieden aan je leden. Dit kan, dan wordt deze bijeenkomst als een afdelingsactiviteit beschouwd met aanvraag en betaling van de gespreksleider conform de afspraken voor andere thema’s. Geïnteresseerd? Op www.gezinsbond.be/bijtanken vind je meer informatie. Je kan een folder aanvragen bij de Gezinsbond: [email protected] of 02 507 88 93. Een ‘bijtanksessie’ is volledig gratis indien je voldoet aan de voorwaarden van gastgezin.

14

vorming voor ouders met tieners

‘Pubers in huis’

NIEUW!

Over de veelzijdige ontwikkeling van pubers en praten met je puber. Voor ouders met tieners van 11 tot 14 jaar. Pubers weten zich geen blijf met hun opschietend lijf. Zitten verveeld met nukkige pukkels. Voelen zich vaak hevig verliefd en danig verward, slaan met deuren en hebben last van wisselend humeur. Volwassen word je niet op één twee drie. Tijdens de puberteit worden kinderen geconfronteerd met verschillende grote veranderingen. Een gezinsomgeving met ouders die hun pubers ondersteunen in deze veelzijdige ontwikkeling, draagt zeker bij tot een positieve ervaring en tot welbevinden bij tieners én ouders! Pubers zijn op zoek naar zichzelf en hebben heel wat nieuwe interesses. Ze hebben duidelijk een eigen mening en gaan ervoor. Pa en ma zitten met de handen in het haar. Ze maken zich zorgen, willen graag helpen, maar mogen zich vooral niet moeien. Welke veranderingen ondergaat je tiener? Wat is belangrijk voor hem/haar? Welke grenzen moet/mag je stellen? Moet je puber hier dan inspraak in hebben? Wat doe je met probleemgedrag?

‘Tieners en hun wereld’

NIEUW!

Over één of meer onderwerpen uit de leefwereld van je tiener: multimedia, seksualiteit en relaties, schoolmoe, uitgaan, drugs, zakgeld. Voor ouders met tieners van 14 tot 17 jaar. Tieners trekken de wijde wereld in. Ze doen daarbij steeds meer beroep op vrienden dan op ouders, maar dat neemt niet weg dat tieners grenzen nodig hebben. Het is belangrijk een houvast te bieden aan je tiener. Maar soms is onderhandelen over belangrijke zaken uit de leefwereld van je kind nodig om samen afspraken te kunnen maken. Tieners vergelijken bovendien steeds ‘hun’ regels en afspraken met die van leeftijdsgenoten en komen dan bij jou langs met de smoes ‘ik ben de enige die niet naar die fuif mag gaan’ of ‘ik heb als enige geen computer op de slaapkamer’. 15

Daarom is het belangrijk dat je als ouder op de hoogte bent van de wereld van je tiener. De hoogste tijd dus om ervaringen en tips uit te wisselen met andere ouders! Kies één of meer onderwerpen, bv. multimedia, seksualiteit en relaties, schoolmoe, uitgaan, drugs, zakgeld.

‘Ik kan het niet’ Over faalangst bij jongeren Kris moet tijdens het turnfeest een moeilijke oefening doen... Jan staat voor zijn examen Engels maar stelt het studeren telkens uit... Doodnerveus zijn ze. Thuis snauwen ze iedereen af! Eigenlijk zijn ze vooral bang dat ze er niets van terecht zullen brengen.’

Voor wie een prestatie moet leveren die door anderen zal beoordeeld worden, kan de angst om te mislukken veel last berokkenen. Vooral bij de jongere zelf, maar ook thuis. Je tiener kan bv. een stuk in de nacht gaan leren, zich onzeker of agressief gaan gedragen. Faalangst kan zich ook in de eigen vriendengroep voordoen. Wij willen onze tieners helpen en hopen dat ze slagen, dat ze zich beter voelen? Samen met ouders van jongeren tussen 12 en 18 jaar onderzoeken we: ‘Wat is faalangst? Hoe ontstaat het? Hoe kan je als ouder faalangst herkennen? Kan je het voorkomen? Of kan je je tiener helpen de faalangst te overwinnen?’

‘Doe dat licht uit’ Over omgaan met energie in het gezin De tekst bij dit programma vind je terug op pag. 9. Net zoals voor ouders met jonge kinderen kunnen deze programma’s georganiseerd worden voor ouders met tieners.

‘Wanneer begin je er nu aan?’ Over begeleiding van huiswerk door ouders De tekst bij dit programma vind je terug op pag. 4. Net zoals voor ouders met jonge kinderen kunnen deze programma’s georganiseerd worden voor ouders met tieners.

‘Waarde(n)vol opvoeden’ De tekst bij dit programma vind je terug op pag. 5. Net zoals voor ouders met jonge kinderen kunnen deze programma’s georganiseerd worden voor ouders met tieners.

‘Mijn kind, schoon kind’ Over graag zien en toch niet ‘te veel’ verwennen De tekst bij dit programma vind je terug op pag. 9. Net zoals voor ouders met jonge kinderen kunnen deze programma’s georganiseerd worden voor ouders met tieners.

16

‘Samen bouwen aan zelfvertrouwen’ De tekst bij dit programma vind je terug op pag. 5. Net zoals voor ouders met jonge kinderen kunnen deze programma’s georganiseerd worden voor ouders met tieners.

‘Grenzen geven veiligheid’ De tekst bij dit programma vind je terug op pag. 10. Net zoals voor ouders met jonge kinderen kunnen deze programma’s georganiseerd worden voor ouders met tieners.

‘Oefenscholen’ De Gezinsbond wil ouders met grotere opvoedingsnoden of met specifieke opvoedingsvragen eveneens blijven ondersteunen. De Oefenscholen voor ouders met tieners (6 bijeenkomsten), voor éénoudergezinnen na scheiding (4 bijeenkomsten), voor nieuw samengestelde gezinnen (5 bijeenkomsten) kunnen nog steeds georganiseerd worden. Samenwerking met andere organisaties of partners (opvoedingswinkel, CAW, …) is hier aanbevolen. Voor meer info: HILDE FRANCK, [email protected], 02-507 89 46 (maandag en woensdag).

17

vorming voor grote groepen

Je kan met het gewest, de fusie of een grote afdeling in 2011 één van volgende voordrachten programmeren. De bedoeling is om minstens 30 deelnemers te bereiken. Je kan samenwerken met andere afdelingen, verenigingen, scholen, een opvoedingswinkel, een cultureel centrum, …Over samenwerking lees je meer op pagina 28. De Gezinsbond komt telkens tussen voor 75 euro van het honorarium en betaalt ook de verplaatsingskosten. Deze activiteiten zijn niet alleen voor ouders, maar voor al wie begaan is met de opvoeding van de kinderen, dus zeker ook de grootouders.

‘Onze kinderen veilig online’ Via een multimediapresentatie zien we hoe kinderen en jongeren (tussen 6 en 15 jaar) omgaan met internet. We leggen uit wat ze zo fantastisch vinden aan surfen, gamen, chatten, netwerken, … Op een eenvoudige manier komen een aantal technische aspecten aan bod. Maar de nadruk ligt vooral op de opvoeding. Hoe kunnen ouders hun kinderen begeleiden en ondersteunen in hun internetgebruik? Je krijgt opvoedingstips per onderdeel, maar ook algemene tips. We laten zien hoe je een chat of profiel (eigen pagina op internet) veilig kan instellen. Er zijn ook filmpjes over situaties thuis, bijvoorbeeld over cyberpesten, over het bezoek aan ongeschikte sites en over het doorgeven van persoonlijke informatie. Voor deze activiteit i.s.m. CHILD FOCUS betaalt de organisator zelf 75 euro. Je kan de inhoud ook bekijken op onze website www.veiligonline.be.

NIEUW!

‘Cyberpesten… pesten in een modern jasje’

Bellen met je buur? Snel een sms naar je schat? Chatten met je kleinkind in Canada? Een e-mail naar je ma? Onze communicatiemogelijkheden zijn de laatste jaren fel toegenomen. Dat hebben onze kinderen zeer goed begrepen. Een glimmende gsm en een computer met supersnel internet behoort bijna tot hun standaarduitrusting. Ze goochelen met hun gepimpte Netlog-profiel en via de chat stappen mensen van over de hele wereld hun leven binnen. Dat schept natuurlijk massa’s mogelijkheden. Jammer genoeg loeren er ook negatieve interacties om de hoek. Alledaagse dingen krijgen een nieuwe invulling. Naast het babbelen, hebben we nu het chatten; naast het schrijven, het emailen en naast het pesten, staat nu het cyberpesten. Ouders maken zich vaak zorgen over cyberpesten. Komt het vaak voor? Welke vorm kan het aannemen? Hoe gaan 18

cyberpestkoppen te werk? Maar vooral: hoe kunnen we onze kinderen helpen om cyberpesten te voorkomen of te verhelpen? Wat moet ik doen als mijn kind belaagd wordt door een cyberpester? En wat als hij zelf een pestkop is? Deze vorming is gericht op de praktijk en biedt veel voorbeelden en filmpjes. Voor deze activiteit i.s.m. CHILD FOCUS betaalt de organisator zelf 75 euro. Je kan de inhoud ook bekijken op onze website www.veiligonline.be.

‘Opgroeien met een etiketje’

NIEUW!

Over het omgaan met ‘speciale’ kinderen

We worden om de oren geslagen met diagnoses over kinderen. Elke ouder kent intussen wel begrippen als ADHD, autisme, dyslexie, hoogbegaafdheid, dyspraxie… Het voordeel hiervan is een betere (h)erkenning van ‘speciale kinderen’ wat de kans op een aangepaste aanpak vergroot. Het nadeel is dat wie zich een beetje op de rand van een gewone ontwikkeling bevindt als een probleemkind aanzien wordt. Wat betekent het voor ouders om een ‘eigen’ aardig kind te hebben? Hoe ervaren kinderen zelf om zo’n ‘etiketje’ te krijgen? Wat zijn de gevolgen voor de communicatie met de opvang, de school, de vrijetijdsbesteding? Alles situeert zich op een continuüm, maar wat is ‘normaal’ en wat is ‘afwijkend’? Mevrouw ANNE HERMANS, klinisch psychologe, schept duidelijkheid in de babylonische spraakverwarring die er heerst rond diagnoses. Ze biedt houvast aan ouders met vragen aan de hand van verhalen uit haar praktijk. Er is ook ruimte voor vragen op deze avond. De organisator betaalt zelf 75 euro.

‘Familie duurt langer dan een mensenleven’ Uit het leven gegrepen

NIEUW!

Familiebanden zijn ongelooflijk krachtig. Of je nu een fijne band met je ouders hebt of niet, of je nu goed overweg kunt met je broers of zussen of niet: vast staat dat die familiebanden je leven beïnvloeden. En zelfs meer dan de meeste mensen denken… Onbewust dragen mensen heel wat van hun familiegeschiedenis met zich mee. Hoe ze zich verhouden tot anderen, hoe ze problemen aanpakken, wat ze graag doen… het wordt allemaal mee bepaald door de familie. Zelfs door diegenen die er niet meer zijn. Over die invloed van familie en hoe dat werkt gaat deze presentatie. Het is een verhaal vol beklijvende filmbeelden, muziek, poëzie en anekdotes. Zaken die recht uit het dagelijks leven komen. Het geheel is interessant en vaak ludiek of ontroerend. Net als het leven zelf dus. ANNIE NUYTS en LIEVE SELS zijn beiden contextueel psychotherapeut. Ze werken als hulpverlener en zijn veel gevraagde docenten voor een gespecialiseerd publiek. Nu laten ze hun vakjargon achter om het te hebben over familierelaties in de taal van Jan en alleman. Ze werken met een presentatie en filmbeelden. De organisator betaalt zelf 125 euro.

19

‘Gelukkige ouders, gelukkige partners?’ Samen met je partner kinderen op de wereld zetten betekent een keerpunt in jullie relatie. Het runnen van het huishouden en de opvoeding van de kinderen neemt heel wat tijd in beslag. Dit alles vaak gecombineerd met een job buitenshuis, betekent dikwijls tijd inleveren die je graag met je partner zou delen. Met tieners wordt jullie privacy soms heel beperkt. Zij palmen het hele huis in tot ’s avonds laat. Ouders staan onder druk. De relatie krijgt mee die druk te verwerken. Hoe kan je dan zorg dragen voor jouw partnerrelatie? We bekijken de partnerrelatie vanuit recente inzichten over de kwaliteit van relaties. In het verleden lag de klemtoon op duurzaamheid. Dit evolueerde naar meer aandacht voor geluk. Hoe kan je zelf werken aan de kwaliteit van je partnerrelatie? Tips om met deze uitdagingen om te gaan, waarbij ook kinderen hun plaats krijgen, mogen hier zeker niet ontbreken. Deze voordracht wordt begeleid door PROF. ANN BUYSSE, klinisch psychologe in de onderzoeksgroep gezin en relaties aan de universiteit Gent. Zij begeleidde ook het onderzoek dat de Gezinsbond in 2008 liet voeren over behoefte aan ondersteuning in de opvoeding. De organisator betaalt zelf 75 euro. Vraag vooraf naar mogelijke data bij de dienst SCW, [email protected] of 02 507 89 44.

‘Mijn ouders wonen apart, wat nu?’ Als kind wisselend wonen in twee gezinnen Wanneer ouders apart gaan wonen, ontstaat een nieuwe situatie voor alle betrokkenen. Allerlei zaken moeten opnieuw georganiseerd worden. Wat kan het effect hiervan zijn op kinderen? Hoe kunnen apart wonende ouders zich best organiseren zodat kinderen zich goed voelen? Is het goed de kinderen hierbij te betrekken?

Als kinderen afwisselend in twee gezinnen wonen, hebben die gezinnen vaak een andere leefwijze en andere omgangsvormen. Hoe kan je kinderen leren omgaan met al deze veranderingen en verschillen? We staan stil bij scheiding en co-ouderschap vanuit het perspectief van kinderen. Als ouders weten hoe kinderen zich hierbij kunnen voelen, kunnen ze hen beter ondersteunen. Bemiddelaars van familiezaken die verbonden zijn aan het VCOK zullen deze voordracht begeleiden. De organisator betaalt 75 euro aan het centrum.

20

consumentenwerking

‘Sta sterk als consument’

NIEUW!

over je rechten als consument

Je koopt een nieuwe koelkast, hoeveel bedraagt de wettelijke garantie? Je krijg een boek toegestuurd dat je niet besteld hebt, moet je dit betalen, terugsturen of mag je het zo houden? Je hebt aan de telefoon ingestemd met een nieuw gsm –abonnement, maar eigenlijk ben je best tevreden met de huidige formule. Wat kan je doen? ... We hebben als consument rechten én plichten, maar kennen ze niet altijd voldoende. Vertrekkend vanuit dagdagelijkse, zeer herkenbare voorbeelden (cases) bespreken we de nieuwe wet op de marktpraktijken en consumentenbescherming. Geen theoretische les dus maar een praktijkgerichte aanpak met als doel de winkel binnen te stappen als een goed geïnformeerde en weerbare consument.

‘Eet je gezond?’

NIEUW!

Onze voeding is de belangrijkste bron van energie en tevens de bouwstof voor ons lichaam. We laten je kennismaken met nieuwe ontdekkingen en ontwikkelingen van verschillende voedingsstoffen die een invloed hebben op je gezondheid. Hierdoor ben je beter in staat om bewuste keuzes te maken bij het samenstellen van je dagelijks voedingspakket. Tijdens deze voordracht worden er veel tips en interessante informatie gegeven over hoe en waarom gewone, dagdagelijkse levensmiddelen, in combinatie met een verstandige levenswijze, helpen je gezondheid te optimaliseren.

‘Pannenkoekenfestijn’

NIEUW!

Lichtmis, Vastenavond, in sommige streken zelfs met Allerheiligen, zijn de “pannenkoekendagen” bij uitstek. Pannenkoekendeeg maken is gemakkelijk en zeker niet duur. Je kunt er eindeloos mee variëren zowel hartig als zoet. Nadien kan je ze combineren met een zoete en /of zoute vulling, en eten als vieruurtje, voorgerecht of dessert. De bedoeling van deze kookles is je voldoende tips en inspiratie mee te geven zodat je nadien je eigen creaties kan klaarmaken. NIEUW!

‘Suiker, suikerproducten en vervangers’

De mens kan vier basissmaken onderscheiden: zuur, zoet, zout en bitter. De zoete smaak is de eerste die je na de geboorte ontdekt. Wanneer we over zoet spreken, denken we in de eerste plaats aan suiker. We doorlopen samen de suikerafdeling van de supermarkt: kristalsuiker, basterdsuiker, honing, ahornsiroop, melasse,… en vergelijken ze naar samenstelling, gebruik, prijs, …

21

Ook de suikervervangers; cyclamaten, aspartaan, stevia, … komen uitvoering aan bod. De link tussen suiker en zijn vervangers en je gezondheid zal uitvoerig toegelicht worden.

‘Moe zijn en toch niet kunnen slapen’ Alles over slaapstoornissen Slapen is nodig om tot rust te komen, lichamelijk en geestelijk te herstellen en weer energie te krijgen. Gemiddeld slapen we een derde deel van ons leven. Gemiddeld, want de slaapbehoefte van mensen varieert: de één heeft weinig, de andere veel slaap nodig. Naarmate we ouder worden, gaan we minder slapen. Vrouwen slapen ook gemiddeld wat meer dan mannen. Ieder mens heeft zijn dag- en nachtritme. Zo zijn er ochtend- en avondmensen. De kwaliteit van de slaap en een uitgerust gevoel zijn belangrijk om te bepalen of iemand goed slaapt, meer dan het tijdstip of de duur van de slaap. Iedereen heeft wel eens een slapeloze nacht. Maar wanneer spreken we van een slaapstoornis? Welke soorten slaapstoornissen zijn er en hoe ontstaan ze? Hoe pakken we slaapproblemen aan? Kunnen therapieën en/of medicijnen nodig zijn? En wat met slaapproblemen bij jonge kinderen?

‘Zeg het met bloemen’ Bloemen maken deel uit van ons dagelijks leven en toch staan ze voor luxe. Er zijn veel gelegenheden om iemand te verwennen met bloemen, bv. een huwelijk, een geboorte, ziekte, … Gebeurtenissen, verhalen, kunst en feestelijkheden hebben bijgedragen tot het ontstaan van de bloemensymboliek. De waarde van bloemen wordt groter als we onze gevoelens kunnen uitdrukken in de symboliek van kleur en soort, bv. wit staat voor onschuld en zuiverheid maar ook voor de dood; rood voor vitaliteit en bloed; geel voor warmte, zon en goud,… Zo staan gladiolen voor onverschilligheid, narcissen voor egoïsme, orchideeën voor vruchtbaarheid en perfectie, rode rozen voor passie, … In deze voordracht gaat het vooral over de symboliek van bloemen. Die heeft in de eerste plaats te maken met etiquette en bijgeloof. Met al deze kennis is je boeket het perfecte geschenk.

‘Tandhygiëne’ Tandhygiëne is zeer belangrijk en niet alleen om een gezond tandvlees, mooie tanden en een frisse adem te hebben. Een onberispelijke mond- en tandhygiëne helpt ook bij de preventie van hartinfarcten, diabetes en zelfs bepaalde ademhalingsaandoeningen. Tandartsen raden aan om tweemaal per dag de tanden te poetsen gedurende twee minuten. Rond 1930 deed de eerste plastic tandenborstel met nylondraden zijn intrede. Sindsdien heeft die verschillende evoluties gekend: een compactere kop, rondere en soepeler haren, een ergonomisch handvat, … Ook tandpasta is al eeuwenoud. In de loop der tijd werden er allerlei werkzame bestanddelen aan toegevoegd om tandproblemen te voorkomen of te genezen. Maar het grote assortiment maakt het de consument niet gemakkelijk om de juiste tandenborstel en – pasta aan te kopen. Waaruit zijn tandpasta’s samengesteld? Wat betekenen de verschillende termen als Max White, of Sensitive Whitening, met fluor of zonder...? Wat met mondwater, tandzijde? Hoeveel tandpasta gebruiken? Waarop letten bij de aankoop van een tandenborstel?

22

‘Help, er ligt geen vlees op mijn bord’ Vegetarische kookles We zijn het met zijn allen eens dat de klimaatopwarming moet gestopt worden. We zijn het met zijn allen eens dat we de toekomst van onze (klein) kinderen moeten waarborgen. Dan zullen we het met z’n allen ook eens zijn dat we ons vleesverbruik moeten matigen. We weten dat dieren (ook letterlijk) veel plaats innemen en ‘bergen’ plantaardig voedsel nodig hebben om dit om te zetten in vlees, melk en eieren. En dat die omzetting verre van efficiënt is. Zo is 7 g plantaardig eiwit nodig om 1 g dierlijk eiwit te produceren. Het is niet de bedoeling om van alle deelnemers vegetariërs te maken. Maar we willen wel recepten en suggesties aanbieden om bv. één maal per week een maaltijd op tafel te zetten zonder vlees.

‘Later wil ik ook nog horen’ Alles over gehoor en geluid Lawaai is in de huidige maatschappij, zowel tijdens onze vrije tijd als in de werkomgeving, overduidelijk aanwezig. Gehoorproblemen staan op de derde plaats in de top van belangrijkste gezondheidsproblemen. Ongeveer tien procent van de totale bevolking heeft een dermate gehoorverlies dat communiceren zonder gehoorapparaat onmogelijk is. Eén op de drie liep dit gehoorverlies op door overmatige blootstelling aan lawaai. De cijfers wijzen de laatste jaren op een sterke stijging. Bovendien bestaat er geen enkele behandeling voor gehoorverlies en zware gehoorschade. Wat is horen? Hoe werkt ons oor? Wat is lawaai en welke risico’s zijn eraan verbonden? Hoe kunnen we gehoorverlies bij onze kinderen voorkomen? Want ook zij worden herhaaldelijk blootgesteld aan het nodige lawaai: mp3-speler in de oren, een luide fuif, een loeihard concert, een bioscoopbezoek, … En ook zij willen later nog horen. Deze en andere onderwerpen komen uitgebreid aan bod.

‘Aha, zo hoort het’ Etiquette en omgangsvormen in de 21ste eeuw Etiquette alleen maar voor bestofte dames? In etiquetteland is er de laatste jaren veel veranderd. Geen wonder, want ook onze samenleving evolueert elke dag en is al lang niet meer dezelfde. Hoewel ‘goede manieren’ door velen terug naar waarde worden geschat, veranderen die omgangsvormen dus ook razend snel. We komen vaak in situaties terecht waarop de traditionele etiquette geen antwoord geeft. Moet ik altijd antwoorden op een e-mail? Op welke momenten van de dag mag ik iemand bellen op z’n gsm? Hoe begroet ik iemand op een walking dinner als ik al een glas, bord én vorkje vast heb? Eén van mijn gasten is een moslim, moet ik het menu aanpassen? Hoe ga ik om met een demente, slechthorende of slechtziende persoon? Dit en nog veel meer komt hier aan bod. Want etiquette is weer hip.

23

‘Demonstratieles: Wachthapjes’ Of wat kan ik serveren bij het aperitief? Wie vrienden uitnodigt voor een gezellig avondje tafelen, start meestal met een hapje en tapje voor de eigenlijke maaltijd. Wat mag je dan wel en zeker niet aanbieden? Hoeveel voorzie je per persoon? En zo meer. Tijdens deze demonstratieles bereiden en proeven we allerlei heerlijke borrelhapjes. Op het menu vinden we warme en koude lekkernijen, hapjes op lepels, op toastjes of geserveerd in glaasjes, tapas, verrassingsbrood,… al dan niet gecombineerd met een alcoholische of niet alcoholische cocktail.

Energieke afdeling (geldt voor alle activiteiten met

)

Energie besparen is een actueel onderwerp. De energieprijzen stijgen opnieuw. Energiearmoede slaat toe. Meer dan 60.000 gezinnen hebben problemen om hun elektriciteitsfactuur te betalen. De Gezinsbond biedt een aantal activiteiten aan die gezinnen kunnen helpen hun energiefactuur onder controle te houden. Je herkent deze vormingen aan het logo. Een aantal van deze vormingen zijn aan bondstarief, andere hebben een hogere kostprijs. Via het project energieconsulent van de Gezinsbond kunnen de duurdere vormingen extra gesubsidieerd worden. Programmeer je een vorming rond energie, dan betaal je voor de eerste vorming de gewone prijs. Na de eerste vorming sta je automatisch geregistreerd als ‘Energieke afdeling’. Je kan de volgende vormingen dan boeken aan het kortingtarief. Je begint dus best met een vorming aan bondstarief. Voor andere mogelijkheden of vragen neem je contact op met de energieconsulent (02 507 88 60 of [email protected])

‘Verlichting in huis en tuin’ Verlichting zorgt voor sfeer in huis en tuin maar moet ook functioneel zijn. Gezinnen kiezen dan ook met zorg hun verlichtingsarmatuur. Verlichting is verantwoordelijk voor een aanzienlijk deel van het elektriciteitsverbruik. Daarnaast evolueert de verlichtingsmarkt razendsnel. Tijdens de voordracht bekijken we het hele gamma van verlichtingtypes en soorten armaturen. We gaan ook na welke lamp waar thuishoort in onze woning en tuin. Energiebesparing en de keuze van de efficiënte lamp vormen steeds de rode draad tijdens deze voordracht. Prijs: bondstarief

‘Een muts voor je huis’ (korting voor Energieke afdelingen) Je dak isoleren is de best renderende ingreep aan je huis. Langs het dak gaat gemiddeld 26% van je verwarmingskosten verloren. Met een goede muts van dakisolatie kan je dus flink besparen! Tijdens de voordracht wordt uitgelegd hoe een zolder verbouwd wordt naar een gebruiksruimte die aangenaam warm 24

blijft in de winter, en koel in de zomer. Maximaal thermisch comfort en ventilatie worden uitgelegd. Maar ook als de zolder enkel als opslagruimte gebruikt wordt, heeft je huis nood aan een isolatiemuts. Wanneer isoleer je beter de tussenvloeren, en hoe pak je dat aan? Of plaats je hoogrendementsdakramen voor meer natuurlijk licht? Afwerking, verwarming en tussenwanden worden bekeken. Wat kosten deze ingrepen, welke premies zijn er, en kan je dit extra comfort ook terugverdienen? Na elke vormingsavond wordt voldoende tijd voorzien om in te gaan op de (praktische) vragen van individuele gezinnen. Deelnemers aan de vormingsavond kunnen 20% korting krijgen op isolatiemateriaal van Isover. Prijs: € 275, gratis voor Energieke afdelingen

‘Besparen met energie’ (korting voor Energieke afdelingen) Elektriciteit, gas, stookolie… Het wordt steeds duurder. Door te investeren in energiebesparing kan je je energiefactuur onder controle houden. En dat brengt twee keer op: voor je portemonnee en voor het milieu. Want minder energie verbruiken is ook minder CO2 uitstoten. Maar investeren, dat kost geld? In deze voordracht gaan we op zoek naar concrete ingrepen die je thuis kan toepassen. Van kostenloze gedragsveranderingen en kleine aankopen tot isolatie en grote investeringen in zonne-energie. Praktijkgericht en met aandacht voor het rendement. Want investeren in energiebesparing kan je meer opleveren dan een spaarboekje. Zeker als je slim rekening houdt met premies en belastingverminderingen. Prijs: bondstarief

‘Homeparty rond energiebesparen’ (korting voor Energieke afdelingen) Een energieadvies op maat… als uitgangspunt voor een gespreksavond rond energiebesparing. Dit is geen klassieke vormingsavond. Een gezin uit een energieke afdeling (dit kan ook een bestuurslid zijn) nodigt andere gezinnen thuis uit om met hun eigen huis als voorbeeld op zoek te gaan naar manieren om de energiefactuur te verlagen. Dit wordt voorbereid door een analyse van het huis (de energieconsulent van de Gezinsbond bekijkt met een infraroodcamera de hele woningschil, evalueert de verwarmingsinstallatie en analyseert het energiegedrag. Op de ‘homeparty’ komt deze evaluatie aan bod, met de infraroodfoto’s, met praktische verbouwings- en andere aanpassingstips. Zo krijgt het ‘gastgezin’ een grondige analyse van zijn huis, terwijl de ‘gasten’ hieruit voldoende stof tot nadenken krijgen om hun eigen huis eens door een energetische bril te bekijken. Tijdens de avond is er veel ruimte voor vragen van de ‘gasten’. Prijs: € 400, gratis voor Energieke afdelingen

‘Rent-E-Consulent: mini-energiescans’ (korting voor Energieke afdelingen) De energieconsulent staat één dag ter beschikking van de afdeling om een aantal huizen (minimaal 3, maximaal 5) te onderwerpen aan een snelle energiescan. Hierbij worden vooral de belangrijkste delen van het huis bekeken en in kaart gebracht: het dak, de muren en ramen, verwarming. Maar ook vragen van de bewoners komen aan bod. Aan de hand van deze gegevens worden concrete adviezen geformuleerd en worden de bewoners wegwijs gemaakt in de bestaande premies en subsidies. Prijs: € 300, gratis voor Energieke afdelingen

25

Spelregels voor de actieve afdeling

Waarom deze spelregels? De Gezinsbond is erkend als een vereniging voor sociaal-cultureel volwassenenwerk (decreet van 2004). Voor de erkenning en subsidiëring van onze vereniging is het totaal aantal activiteiten voor volwassenen belangrijk die in de hele Gezinsbond plaatsvinden en die bijdragen tot onze kernopdracht. Daarom is het logisch dat het systeem van betoelaging van afdelingen steunt op het aantal georganiseerde activiteiten.

Principes achter de spelregels Voor de Gezinsbond zijn 4 soorten activiteiten belangrijk: educatieve, culturele, ontmoetingsgerichte activiteiten en sociale actie. Deze komen overeen met de 4 functies van het sociaal-cultureel werk. Het centrale uitgangspunt is de waardering en stimulering van elke activiteit voor volwassenen op deze terreinen. Een ander basisprincipe is dat wij alle afdelingen, ongeacht het aantal activiteiten dat zij organiseren, de kans willen geven om als “actieve” afdeling ondersteund te worden.

Welke activiteiten komen in aanmerking voor punten?    *

elke activiteit die 2 uur duurt en met minstens 12 volwassen deelnemers*: 1 punt (geen kinder- of sportactiviteiten, ook geen activiteiten voor bestuursleden) bij minstens 6 activiteiten gespreid over 3 van de 4 functies SCW (educatief, cultureel, ontmoetingsgericht en sociale actie): 1 punt indienen jaarprogramma vóór 20 januari: 1 punt Indien de afdeling deelneemt aan een gewestelijke of provinciale manifestatie geef je het aantal aanwezigen uit de eigen afdeling op (minstens 8 volwassenen), evenals het totaal aantal deelnemers. Bij samenwerking op plaatselijk vlak moeten er eveneens 8 deelnemers zijn per afdeling of vereniging. Bij deelname aan nationale manifestaties moeten er minstens 12 volwassen deelnemers uit de eigen afdeling zijn.

Wat krijgt de afdeling voor die punten? Voor de behaalde punten krijgt de afdeling geld als de afdelingsdossiers afgesloten zijn. Voor de eerste 7 punten krijg je telkens 15 euro per punt (dus maximum 105 euro). Voor de overige punten wordt het overblijvende budget gedeeld door het totaal aantal extra punten.

26

Tussenkomst in vergoedingen en verplaatsingen voor gespreksleiders/lesgevers

Naast de tegemoetkoming voor de activiteiten via het puntensysteem is er voor een aantal thema’s een vergoeding voor de gespreksleider/lesgever. De vergoeding bedraagt 70 euro + kilometervergoeding. Hiervan zal 55 euro en de kilometervergoeding door het Centrum betaald worden. De organiserende afdeling betaalt 15 euro kostenvergoeding rechtstreeks aan de gespreksleider aan het einde van de activiteit. De gespreksleider/lesgever krijgt dus een totale vergoeding van 55 euro retributie, 15 euro kostenvergoeding en 0,30 euro/km. De gespreksleiders worden vergoed voor vormende activiteiten waar min. 12 volwassen deelnemers aanwezig zijn en die min. 2 uur duren (opvoeding, gezinsondersteuning, persoonsvorming* en consumentenwerking*). De tussenkomst in de verplaatsingskosten van de gespreksleiders/lesgevers die niet vanuit het centrum voorzien zijn wordt geplafonneerd op 100 km. heen/terug. Er is geen tussenkomst voor de begeleider (wel een punt) voor:  geleide wandelingen  geleide bezoeken (bv. musea, bedrijven, …)  culturele activiteiten (bv. optreden, voorstelling, poëzie-voordracht, literair aperitief, concert, lezing, voorstelling boek door auteur, …)  (*)voordrachten van het type: aromatherapie, bachbloesems, mineralen en edelstenen, massage, relaxatie, voetreflexologie, parfum, fascia, make-up, wijnen schenken/proeven, bier proeven, …)  éénmalige doe-activiteiten (bv. bloemschikken, crea-atelier, kookles, …) Voor gelijkaardige activiteiten of cursussen gelden volgende regels: gelijkaardige (doe-)activiteiten worden als één cursus beschouwd, waarvan slechts 1 bijeenkomst wordt vergoed. Een cursus wordt aanzien als 1 activiteit = 1 punt. Er komen per jaar max. 3 cursussen uit verschillende rubrieken in aanmerking, zowel voor een tussenkomst in de vergoeding van de begeleider als voor een punt.

De papierwinkel   

 

Indienen van het nieuwe jaarprogramma vóór 20 januari van hetzelfde jaar (bv. jaarprogramma 2011 indienen vóór 20/01/11). Aankondiging van de activiteiten (enkel waar tussenkomst voor de gespreksleider/lesgever voorzien is) indienen vóór de 20ste van de maand die de activiteit voorafgaat. Voor elke activiteit die voor een punt in aanmerking komt: een uitnodiging en een beknopt verslag waarin zeker de duur van de activiteit en het aantal aanwezige volwassenen vermeld wordt. Er kunnen gerust verslagen van meerdere activiteiten op één overzicht worden doorgegeven. Wanneer in de verslagen van de bestuursvergaderingen voor de evaluatie van de activiteiten ook duidelijk omschreven is wat de effectieve duur was en het juiste aantal volwassen deelnemers, dan geldt dit ook als verslag voor die activiteiten. Verslagen van de bestuursvergaderingen. Alle ontbrekende documenten voor het voorbije werkjaar (volgens overzicht dat je in de loop van november ontvangt) indienen vóór 20 januari (bv. documenten 2010 ten laatste binnen vóór 20/01/11).

27

Samenwerken? Ja, als we er allebei bij winnen… De tijd dat elke afdeling van elke vereniging alle activiteiten alleen organiseert, behoort meer en meer tot het verleden. Door samenwerking kunnen we de krachten bundelen. Ons aanbod kan hierdoor sterker worden en we kunnen meer deelnemers bereiken. In kleine gemeenten en in regio’s waar al (heel) veel georganiseerd wordt, kan dit zeker tot meer succes leiden.

1. Met wie samenwerken? Je kan samenwerken met scholen, met het gemeentebestuur en/of met afdelingen uit de regio en met andere verenigingen of samen promotie maken. Afhankelijk van de activiteit kan je ook samenwerken met een kinderdagverblijf, met een CAW of met een dienst voor opvanggezinnen (opvoedingsondersteuning) of met een cultureel centrum of bibliotheek. Komt de vraag van een school of een andere organisatie? Of zet jezelf de stap naar het gemeentebestuur of een oudercomité? Is er een bondsafdeling in de buurt die graag met jullie samenwerkt? Bespreek in elk geval samen welke activiteit je aanbiedt en wanneer je die best organiseert. Zorg ervoor dat de samenwerking voor beide partners iets oplevert. Streef dus naar een ‘win-win’situatie. Pleeg vooraf goed overleg binnen de eigen bestuursploeg over mogelijke samenwerking.

2. Voordelen? Valkuilen? Samenwerking kan spaak lopen:  een school vraagt een vergoeding voor de spreker via de Gezinsbond en houdt de toegangsgelden voor zich.  een gemeentebestuur spant de Gezinsbond voor zijn kar, maar wordt nergens vermeld bij de promotie. Bij samenwerking met een school, een andere organisatie of de gemeente kan je vragen dat zij voor het lokaal en het materiaal zorgen (bijv. flap-over, beamer). Je kan ook (een deel van) de tussenkomst voor de gespreksleider vragen als het honorarium hoger ligt dan wat de Gezinsbond voorziet. Misschien kan de partner waarmee je samenwerkt zorgen voor een drankje tijdens de pauze. Zelf kan je een infostandje van de Gezinsbond opstellen. Niet-leden kunnen een welkomfolder van de Gezinsbond krijgen. Zo kan je de bijdrage voor de deelnemers laag houden (ev. zelfs gratis). Maak in elk geval goede afspraken over verdeling van de kosten en over de taakverdeling. Zet deze afspraken ook op papier.

Mogelijke checklist voor de bespreking over de samenwerking: 0 doelgroep 0 afspraken met spreker (of animatie) 0 reservatie zaal, materiaal 0 verdeling kosten (zaal, materiaal, spreker of animatie, promotie) 0 tekst en logo’s of namen in promotie 0 taakverdeling en tijdsplanning voor promotie en inschrijvingen 0 formaliteiten: deelnemerslijst, verzekering, Sabam, billijke vergoeding, … 0 zorg voor onthaal, welkomstwoord, drank, hapje 0 opruim en nazorg 0 samen evalueren (evaluatieformulier) 0 wat met winst of verlies?

28

3. Promotie maken De Gezinsbond moet steeds vermeld worden op het promotiemateriaal van de activiteit. Promotie kan met de (gratis) inlegfolders van de Gezinsbond of door het toevoegen van ons logo (en naam) op andere folders. De promotie zelf hoef je niet te beperken tot de Gezinsbond en de organisatie met wie je samenwerkt. Je kan je voor een ruimere verspreiding gaan. Is het mogelijk alle scholen uit de regio mee te betrekken en in te schakelen (ev. langs de organiserende afdelingen) voor de promotie? Misschien kan je ook de gemeente en andere verenigingen die niet bij de organisatie betrokken zijn hiervoor inschakelen. Zo bereik je nog meer geïnteresseerden. Het logo, een tekstje voor de uitnodiging (en andere promotie), eventueel ook een cartoon, kan je aanvragen bij de dienst SCW, [email protected], 02 507 89 44.

29

Praktische tips en contact

Je mag de teksten bij de voorstelling van de thema’s gerust overnemen bij het opstellen van je uitnodiging. Je kan ze ook gebruiken voor de aankondiging in het ledenblad of in de plaatselijke pers. Deze teksten en tekeningen kan je ook rechtstreeks ‘downloaden’ van de webstek voor bestuursleden: www.gezinsbond.be/bestuurslid (en klik op ‘activiteiten’ in menubalk). Je kan delen overnemen uit het word-document. Je kan ook de educatieve medewerker of de provinciale medewerker sociaal-cultureel werk om ideeën vragen voor het jaarprogramma. Heb je zelf voorstellen voor interessante programma’s, laat het ons gerust weten.

Voor meer informatie over de programma’s of voor een gespreksleider kan je steeds terecht bij de dienst sociaal-cultureel werk:

Voor de opvoedkundige thema’s en vorming voor grote groepen: 02 507 89 44, fax 02 511 90 65 of [email protected]

Voor oefenscholen: 02 507 89 46 (op maandag en woensdag) of [email protected]

Voor de consumententhema's: 02 507 88 99 of [email protected]

Voor de activiteiten over energie: 02 507 88 60 of [email protected]

Gezinsbond vzw, Troonstraat 125, 1050 Brussel

30