Beste leerkracht,
De Vlaamse Vredesweek 2015 zet het conflict in Oost-Congo in de kijker. Het is immers reeds 20 jaar onveilig in Oost-Congo wat daarenboven aankomende verkiezingen bemoeilijkt. Aan de slag gaan met dit thema in de klas om te werken rond wereldburgerschapseducatie en vredeseducatie is een hele uitdaging.
Wie kent nu het hele conflict?
Hoe leg ik zo’n complexe conflictsituatie uit in de klas?
Waar liggen de gevoeligheden in de klas?
Om jou alvast vooruit te helpen, hebben Kleur Bekennen, Broederlijk Delen en Pax Christi Vlaanderen een bundel vol inspiratie verzameld. Deze educatieve materialen, en nog véél meer, vind je in de Kleur Bekennen documentatiecentra.
Omdat er vele educatieve materialen bestaan rond het thema Congo helpen we jou door selectief te zijn, zodat je gemakkelijker je weg vindt door het grote aanbod. De educatieve materialen die we opnemen in deze lijst zijn actueel en in het Nederlands uitgegeven. Educatieve materialen die gedateerd zijn, omdat het conflict snel evolueert, en anderstalige educatieve materialen, hebben we in deze lijst achterwege gelaten.
Veel succes!
Kleur Bekennen, Broederlijk Delen, Pax Christi Vlaanderen
BTC Hoogstraat 147 – 1000 Brussel – T : +32 2 505 18 20 – F : +32 2 505 18 51
[email protected] – www.kleurbekennen.be
De collectie pedagogische materialen in de documentatiecentra van Kleur Bekennen biedt ondersteuning aan wie met jongeren aan de slag wil rond wereldburgerschap. Het inspelen op de persoonlijke aanpak van de leerkracht staat centraal in onze collectie. Daarom stellen de educatieve medewerkers hun expertise ter beschikking aan zowel gebruikers als producenten van pedagogisch materiaal. Ze geven je graag advies over de inhoud, werkvormen en doelgroepen, ze denken mee hoe je procesmatig kunt werken rondom wereldburgerschap, zonder kwaliteit uit het oog te verliezen. Indien nodig verwijzen ze je door naar derden.
De materialen zijn vrijwel allemaal gratis te ontlenen. Ga eens snuisteren in onze online catalogi om een idee te krijgen van ons aanbod. Je vindt er ook gratis te downloaden lesmateriaal.
Een zeer divers aanbod van lesmappen met actieve werkvormen, educatieve spelen, pakketten en koffers, beeldmateriaal, digitaal educatief materiaal, toegankelijke achtergrondinformatie voor de leerkracht, informatieve werken, etc. De soorten lesmaterialen zijn even omvangrijk als de thema’s die ze aankaarten. Enkel fondsenwervend materiaal en puur promotiemateriaal worden niet aangeschaft.
De Kleur Bekennen collectie als geheel is actueel, uitgebalanceerd, en afgestemd op de verschillende doelgroepen. Aan deze drie maatstaven wordt het aanbod continu getoetst opdat de Kleur Bekennen collectie een ijkpunt blijft op het vlak van kwalitatief hoogstaand materiaal.
Kleur Bekennen speelt in op het groeiende assortiment digitale leermiddelen. Enerzijds is er het (meestal) gratis te downloaden lesmateriaal dat door verschillende organisaties en uitgevers wordt ontwikkeld. Via onze online catalogus wordt je op weg geholpen naar het bestaande aanbod van downloadbare materialen. Anderzijds bestaan er leermiddelen die louter voor digitaal gebruik bestemd zijn. De Kleur Bekennen blog is hiervoor een onuitputtelijke inspiratiebron. Ga eens op een korte ontdekkingsreis!
Spillebeen, Elien, D'haene, Martijn Gent : Het Peloton, 2014 dvd, 50 min, Nederlands ondertiteld
Deze documentaire vertelt het verhaal van buitengewone sterke vrouwen in Oost-Congo. De regio is al ruim 15 jaar het strijdtoneel van een bloedig conflict. Vrouwen en kinderen worden verkracht door gewelddadige rebellen. Maar een groepje vrouwen organiseren zich om deze vrouwen op te vangen en zowel lichamelijk als psychisch te verzorgen. In de stad Butembo groeit een positief verzet. De bevolking probeert de controle over haar lot en leven terug te krijgen. Wanneer het geweld in en rond Butembo toeneemt, kijken de inwoners niet langs de zijlijn toe. Ze lopen het gevaar soms letterlijk tegemoet.
Nourhussen, Sead, Stok, Jan-Joseph ISBN13 978-94-6022-146-0 KIT Publishers, 2011 - 183 pagina’s geïllustreerd.
Kleeft er bloed aan mijn mobiele telefoon? Het geweld in Oost-Congo wordt deels gefinancierd met de illegale opbrengst van grondstoffen voor mobiele telefoons, laptops, mp3spelers en digitale camera’s. Journaliste Seada Nourhussen vroeg zich af of er bloed kleeft aan haar gsm. Draagt zij, al bellend, bij aan het dodelijkste conflict sinds de Tweede Wereldoorlog? Samen met fotograaf JanJoseph Stok zocht ze naar de oorsprong van de ertsen in haar mobieltje. Via Brussel, Kenia en Rwanda belandden Nourhussen en Stok bij de mijnen in Oost-Congo en Katanga. Daar ontmoetten ze kindarbeiders, verkrachte vrouwen, mijndirecteuren, corrupte ambtenaren en activisten. In Bloedmobieltjes, Coltan in Congo vertellen zij over de economische oorlog die schuilgaat achter onze gadgets
Bathy, Asimba, Bulaya, Cara, Baïsole, Jules. ISBN13 978-90-8679-345-7 Brussel : Africalia, 2010 - 56 pagina’s
Het stripalbum Congo 50 bevat het werk van 8 Congolese striptekenaars. Om de eerste vijftig jaar onafhankelijkheid te vieren van de Democratische Republiek Congo werden hun talenten verenigd. Het verhaal werd opgesplitst in 8 delen van telkens 6 pagina's en beslaat de voorbije vijftig jaar Congolese onafhankelijkheid. Via het levensverhaal van de hoofdpersonages, dat als
een rode draad door het scenario loopt, krijgen we een beeld van deze bewogen halve eeuw. Het gaat om de tweeling Dipanda en Lipanda, een jongen en een meisje gedoopt te Kinshasa op 30 juni 1960, de dag van Congo's onafhankelijkheid. Het geheel wordt nog eens verduidelijkt door een politiek en een cultureel historisch chronogram en de uitleg van de evolutie van de verschillende vlaggen van het land en hun respectievelijke machtswissels na het verhaal. Op deze manier krijgt de strip een educatieve functie en met zijn ludieke karakter is het heel toegankelijk voor een breed publiek en jongeren in het bijzonder.
De Moor, Françoise ISBN13 978-90-5466-623-3 Brussel : Africalia, 2007 - 261 p. geïllustreerd
25 fotografen uit meerdere steden in de DR Congo, hebben de duizend en één dagelijkse handelingen van de inwoners van dit immense land voor de eeuwigheid op de gevoelige plaat vastgelegd. Op straat, op school, in woonerven, op huwelijksfeesten of begrafenissen, op allerhande plaatsen waar mensen leven of proberen te overleven, hebben ze geprobeerd hun identiteit te omlijnen.
Géradin, Sara; Poinas, Claire ISBN13 978-90-817940-8-4 Tervuren: Koninklijk Museum voor Midden-Afrika, 2012. - 99 pagina’s + cdrom
Deze publicatie, vooral bestemd voor (toekomstige) leerkrachten van het secundair onderwijs, biedt een werkbaar kader aan met uiteenlopende standpunten, van waaruit een lessenpakket over de kolonisatie en de dekolonisatie van Congo ontwikkeld kan worden. U vindt er verschillende hulpmiddelen: een geïllustreerde tijdslijn, chronologische en thematische samenvattingen, honderden gecontextualiseerde en soms onuitgegeven documenten uit de collecties van het KMMA, een bibliografie en een woordenlijst
Michel, Thierry Cinélibre, 2006 - dvd (116 min.)
Deze reis naar Afrika is een ode aan het leven; het leven dat ons overrompelt zoals de niet in te tomen plantengroei langs de Congo-rivier. De beelden tonen ons het lief en leed van de bevolking langs de oevers, de feesten en ceremonies die het
ritme van hun leven bepalen. De film geeft ook aan dat er achter de tragische en gewelddadige geschiedenis van dit continent nog hoop en geluk bestaat. De film voert ons mee van de monding tot de bron van het grootste rivierbekken ter wereld: dat van de Congo-rivier. Langs die 4.370 km ontdekken we de getuigen van de woelige geschiedenis van dit land, terwijl de archieven ons herinneren aan de mythologische figuren die het lot van het Afrikaanse land bepaalden: de ontdekkingsreizigers Livingstone en Stanley, de koloniekoningen Leopold II en Boudewijn I, en de Afrikaanse leiders Lumumba en Mobutu.
Busselen, Tony ISBN13 978-90-6445-589-6 Berchem: EPO, 2010 - 196 pagina’s
Corruptie, oorlog, plundering, ellende: dat is het beeld dat we voorgeschoteld krijgen van Congo. Maar blijft dat beeld overeind als we het confronteren met de werkelijkheid? Dit boek leest als een beknopte geschiedenis van Congo. De auteur tracht te begrijpen hoe de Congolezen tegen het kolonialisme aankeken en waarom ze het bestreden. Hoe de dictatuur van Mobutu tot stand kwam, hoe ze in leven werd gehouden en wat ze betekende voor de Congolezen. Waarom Mobutu omvergeworpen werd en wat er nadien gebeurde. Dit boek wil een eerlijk beeld schetsen maar ook een instrument
zijn
voor
verdere
solidariteit
met
het
land.
Vellut, Jean-Luc Brussel : Koninklijk Museum voor Midden-Afrika, 2005
Brochure uitgegeven ter gelegenheid van de tentoonstelling 'Het geheugen van Congo'. Deze tentoonstelling geeft gestalte aan een cruciale periode in de relaties tussen Congo en België. We krijgen eerst een evocatie van een ver verleden, een eeuwenoude geschiedenis waarop de koloniale periode aansluit. Vervolgens wordt de eigenlijke kolonisatie in beeld gebracht aan de hand van enkele grote thema's zoals sociale hiërarchieën, economische transacties, ontmoetingen tussen individuen en culturen en de toenmalige beeldvorming. Aan het einde krijgen we de onafhankelijkheid en de periode na de koloniale tijd.
Gielen, Annemarie, Forges, Olivier Pax Christi Vlaanderen - ISBN 90-5826-493-0 – Leuven : Davidsfonds, 2007- paperback, 159 pagina’s
Dit boek bevat getuigenissen van jongeren uit een aantal conflictgebieden zoals Burundi, Congo DR, Tsjetsjenië, Israël. Ze vertellen o.a. hoe zij via hun vredesorganisaties werken aan de vrede. Daarnaast zijn er een aantal praktische workshop uitgewerkt die kunnen gebruikt worden door eenieder die aan de vrede wil werken. De workshops zijn zéér gevarieerd en spreekt ieders talenten aan.
Michel, Thierry Brussel : Cinéart, 2009 DVD (119 min.) Na Mobutu, roi du Zaïre en Congo River zet de Belgische regisseur Thierry Michel zijn ontdekkingstocht door Midden-Afrika verder. Zijn nieuwe documentaire, getiteld Katanga Business, is een soort politiek-economische thriller die zich afspeelt in deze provincie gelegen in het zuidoosten van de Democratische Republiek Congo, één van de rijkste streken ter wereld wat betreft ertsrijkdommen. Desondanks leeft de bevolking van Katanga nog steeds in de allergrootste armoede, terwijl de multinationals steeds vaker concurrentie krijgen van China en de miljarden dollars die het land meebrengt. Katanga Business is een parabel over de globalisering die zich afspeelt op de achtergrond van een economische oorlog.
De Boeck, Filip, Plissart, Marie-Françoise ISBN 90-5544-528-2 Amsterdam : Ludion, 2004 - 285 pagina’s geïllustreerd, Engelstalig
De auteurs geven in dit boek niet enkel een beeld van de zichtbare stedelijke realiteit van Kinshasa, maar tonen ons eveneens een tweede beeld van een 'onzichtbare' stad zoals het leeft in de verbeelding en geest van de autochtonen. Het boek verkent de wisselwerking tussen deze beide werelden.
Tara-arts.org- dvd 23 min Vredesvrouw is een prijs uitgereikt op initiatief van Platform 1325 ism de Vrouwenraad en het Instituut voor de Gelijkheid van Vrouwen en Mannen. Vier van de vredesvrouwen 2012 komen aan het woord over hun
werk in Joegoslavië, Kongo, Rusland en België. Het gaat over Anne Morelli, Dr. Lorrie Vandeginste, Louise Ngandu en Annemarie Gielen. De documentaire is ook te bekijken via YouTube.
Laurent, Alain Entraide et Fraternité, 2009 - dvd, 30 min.
In deze Franstalige documentaire maken we kennis met drie Congolese vrouwen uit de regio van de Grote Meren in Centraal Afrika. Deze boerinnen kunnen door hun harde werken, onuitputtelijke moed en vernuft, hun familie eten geven. Sterke vrouwen zijn het maar dit toch heel wat te verduren krijgen in een regio gekenmerkt door geweld en armoede. Ze hebben een voortrekkersrol op zich genomen en stimuleren andere vrouwen tot meer verzelfstandiging en ontwikkeling.
Burton, Jean-Dominique ISBN13 978-90-209-9156-7 Tielt: Lannoo, 2010 + dvd 42 min
De fotograaf J-D Burton observeerde door het oog van zijn lens de zusterwijken Matonge-Brussel en Matonge Kinshasa. Dat leverde intrigerende foto's van deze twee wijken op duizenden kilometers afstand van elkaar. Het is een mozaïek geworden van kleurige beelden die het leven van alledag in beeld brengen, afgewisseld met indringende portretten van bewoners van beide Matonges.
Salbi, Zainab, Oxfam i.s.m. Novib ISBN13 978-90-5956-226-4 Nederland: Fontaine, 2007 - 255 pagina’s, geïllustreerd, (foto's kleur en zwart-wit)
Oorlogen worden door mannen gevoerd, maar de slachtoffers zijn veelal vrouwen en kinderen. Over vrede wordt onderhandeld door mannen, zonder te luisteren naar vrouwen. In dit fotoboek vertellen vrouwen hun verhalen over de gruwelen van oorlog, over verkrachting en dood, over overleven en de veerkracht om weer op te staan en door te leven voor hun kinderen en zichzelf. Het boek telt negen hoofdstukken over de oorlogen in Bosnië-Herzegovina, Democratische Republiek Congo, Colombia, Afghanistan, Sudan, en Rwanda. Ieder hoofdstuk begint met de geschiedenis
van die oorlog; daarna volgen de getuigenissen van vrouwen uit die oorlog in hun eigen woorden, met indringende foto's en portretten, gemaakt door vakfotografen.
In Antwerpen ben je welkom in het Provinciaal Documentatiecentrum Atlas. DocAtlas heeft ook een afdeling in Turnhout. Bekijk het aanbod in de online catalogus Advies: contacteer onze educatieve medewerkers Bezoek het documentatiecentrum: Carnotstraat 110 2060 Antwerpen Maandag
Gesloten
Dinsdag
9u00-19u00*
Woensdag
9u00-17u00
Donderdag
9u00-17u00
Vrijdag
9u00-13u00
*Tijdens de schoolvakanties tot 17u00
In Brussel ben je welkom in de Onderwijsbibliotheek van de Vlaamse Gemeenschapscommissie. Bekijk het aanbod in de online catalogus Advies: contacteer onze educatieve medewerker Bezoek het documentatiecentrum: E. Jacqmainlaan 135 1000 Brussel
Maandag
Gesloten
Dinsdag
9u00-16u00
Woensdag
9u00-16u00
Donderdag
9u00-18u00*
Vrijdag
9u00-12u00
*vanaf 16u enkel op afspraak
In Gent ben je welkom in het Wereldcentrum van de Provincie Oost-Vlaanderen. Bekijk het aanbod in de online catalogus Advies: contacteer onze educatieve medewerker Bezoek het documentatiecentrum Leopoldskazerne (Blok C - 2de verdieping) Gaspar de Craeyerstraat 2 9000 Gent
Maandag
Dinsdag
Woensdag Donderdag Vrijdag
9u00-12u30 13u30-17u00 9u00-12u30 13u30-17u00 9u00-12u30 13u30-17u00 Op afspraak 9u00-12u30 13u30-17u00
In Hasselt ben je welkom in het Educatief Centrum van de provincie Limburg. Bekijk het aanbod in de online catalogus Advies: contacteer onze educatieve medewerker Bezoek het documentatiecentrum: Universiteitslaan 1 3500 Hasselt
Maandag
Op afspraak
Dinsdag
9u00-16u30
Woensdag
9u00-16u30
Donderdag
9u00-16u30
Vrijdag
9u00-16u30
In Leuven (Heverlee) ben je welkom in de bibliotheek van UC Leuven-Limburg. Bekijk het aanbod in de online catalogus Advies: contacteer onze educatieve medewerker Bezoek het documentatiecentrum: Hertogstraat 178
3001 Heverlee
Maandag
8u00-18u00
Dinsdag
8u00-18u00
Woensdag
8u00-20u00
Donderdag
8u00-18u00
Vrijdag
8u00-18u00
In Roeselare ben je welkom in het Provinciaal Noord-Zuid Centrum (PNZC). Bekijk het aanbod in de online catalogus Advies: contacteer onze educatieve medewerker Bezoek het documentatiecentrum: Hugo Verrieststraat 22 8800 Roeselare (ingang via de parking in de Cichoreistraat ter hoogte van nummer 6)
Maandag
9u00-16u30
Dinsdag
Op afspraak
Woensdag
9u00-16u30
Donderdag
Op afspraak
Vrijdag
Op afspraak
Contacteer Erika Nobels, verantwoordelijke educatief materiaal Kleur Bekennen,
[email protected], T: 02 505 19 02
