Krant van de socialistische organisatie Offensief, de Nederlandse afdeling van het Comité voor een Arbeidersinternationale (CAI) 171
Nr.
SOCIAAL AKKOORD, MAAR
STRIJD GAAT VOORT! Beste Kameraden, Hierbij een reactie betreffende het socialismeweekend in Berlijn. Prima, Iwan en ik proberen voor elkaar te krijgen om een week te blijven in Berlijn. In de uitnodiging van Patrick wordt gesproken over de vrijdag voor het weekend als feestdag om misschien al vrij te zijn. Hierbij even wat algemene ontwikkeling voor wat duidelijkheid. Witte Donderdag, Goede Vrijdag, Stille Zaterdag en Paaszondag. De week voor Pasen begint met Palmzondag. Witte Donderdag is volgens de bijbel de dag van het laatste avondmaal van Jezus. Goede Vrijdag is dag van de kruisiging. Geen feestdag, geen officiële vrije dag maar een gedenkdag voor alle christenen. Stille Zaterdag is de dag waarop Jezus in het graf verbleef en Paaszondag is de dag van de opstanding van Jezus. Blijft over Palmpasen, de zondag voor Pasen, en Aswoensdag, de woensdag na Carnaval. Op Palmpasen wordt herdacht dat Jezus Koning zou worden van de joden en in Jeruzalem door de bevolking werd verwelkomd. Aswoensdag wordt alleen herdacht en beleefd in de katholieke kerk, is de woensdag na Carnaval en is het begin van de 40 dagen vasten voor Pasen. Ziehier een klein overzicht van deze christelijke dagen. Waarom mijn reactie? Deze informatie is algemene kennis. Voor bijna 6 miljard mensen is geloof de kern van het dagelijks bestaan. Recent is door ongeveer 50 miljoen Hindoes in India feest gevierd. Cultuur begrijpen is pas mogelijk als we ervoor waken om algemene kennis en als gevolg daarvan ontwikkeling kwijt te raken. Bovendien is er geen grens tussen cultuur, eigen tradities en geloof. Godsdienst is net als politiek een systeem van bestaan. Ook socialisme is een systeem. Al 15 jaar hou ik mij bezig met het effect van godsdienst, religie en geloof op mensen. Zelf
...
ben ik afkomstig uit de gereformeerde traditie. Ik probeer het inzicht te ontwikkelen op een zo wetenschappelijk mogelijke basis en dus los van de emoties die hierdoor worden opgeroepen. Het is van het grootste belang om, gezien hetgeen wij proberen uit te leggen aan men-
Führer Bill, van MicoSSoft
sen, om respect te hebben voor de mensen op basis van kennis. Kennis is niet alleen macht maar ook vrijheid. De loskoppeling van geloof, wat overigens niet zal lukken omdat het de basis vormt van de ziel van mensen, is geen vooruitgang van de menselijke ontwikkeling c.q. beschaving. Maar wat bezielt 50 miljoen mensen om het nemen van een bad in een rivier te aanvaarden als wegwassen van zonden en als heilig ritueel? Waarom zijn miljoenen mensen onder de indruk van een oude man? Waarop is de macht gebaseerd van de Taliban in Afghanistan? In bijna alle culturen is geloof de basis van het dagelijks bestaan. Wij westerlingen gaan naar Tibet voor een portie rust, beschaving en iets wat onze ziel hier niet meer kan herkennen. Kerk is de naam van de christelijke organisatie die zich richt op de geestelijke kant van ons zijn. Daarnaast is het de benaming van gebouwen die gebruikt worden voor bijeenkomsten en rituelen in de christelijke traditie. Het was de bedoeling van Jezus om bij mensen het recht op vrijheid van denken te ontwikkelen. Zijn dood heeft dat proces nooit beëindigd. Dat proces beweegt al vanaf het ontstaan van de mensheid. De kerk (de organisatie) ontstond met als logisch gevolg van het begin van dit systeem, dat de op-
dracht van Jezus werd ingeleverd omdat het hierdoor mogelijk werd om vat te krijgen op het bestaan van mensen. Dus werd al het mogelijk gedaan toen en nu om de menselijke ziel op te eisen tot behoud van het systeem. Dat is behoorlijk gelukt. Maar vanaf het begin van het ontstaan van de kerk, zijn er ook mensen geweest die zich tegen deze methode hebben verzet. De “oude kennis” die door de kerk niet aanvaard werd omdat de mens daaruit kon ontwikkelen naar een niveau van vrijheid van denken en handelen, wat impliciet ook het einde zou betekenen van de kerk als systeem, werd dus niet aanvaard. Deze kennis heet onder andere Gnosis. Er zijn belangrijke stromingen en groepen mensen, bijvoorbeeld binnen het christendom de Katharen, die ook bijna allemaal zijn vermoord, in de hoop dat daardoor ook de kostbare kennis verloren zou gaan. Ook dat is niet gelukt. Nog een voorbeeld is Wicca, beter bekend als moderne hekserij. Wicca is een manier van leven en dus geen godsdienst en gericht op ontwikkeling van gaven en krachten van ieder individu. De mens is daarin wel verantwoordelijk voor de gevolgen van het eigen gedrag. Heden ten dage dringt toch bij steeds meer mensen door dat het loslaten van het geloof en daarmee het kwijt raken van de kennis geen verbetering is van de kwaliteit van onze samenleving. Het moeilijkste is dan ook om deze groepen mensen te laten samenwerken met elkaar. De ervaringen die zij hebben met het functioneren van een systeem, deelname daaraan en de culturele en psychische “strijd” om te kiezen voor de vrijheid en de eigen vrijheid, zorgt voor scepsis voor een ander systeem. Veel van deze mensen richten zich op ongeveer hetzelfde doel, maar de praktijk van iedere dag maakt samenwerking tot een moeizaam proces. Vaak een bewuste keuze. De positie van de kerk en verspreiding van het christendom verschuift van het westen meer naar Azië, Afrika en Zuid-Amerika. Zuid-Amerika kent echter ook de bevrijdingstheologie maar de bevolking is zeer religieus, daardoor kwetsbaar en makkelijk te beïnvloeden. De praktijk is dat de kerk geprobeerd heeft om het mensen onmogelijk te maken hun systeem niet te aanvaarden, tot de dood erop volgde, zoals de kruistochten, inquisitie, heksenverbrandingen en holocaust. Dit geldt ook voor godsdiensten. Kerk en Godsdienst hebben veel overeenkomsten. Godsdienst is de naam van de erkende en dus officiële religieuze organisaties. Geestelijke stromingen zijn meestal niet officieel georganiseerd en dus geen kerk. Er zijn veel meer
geestelijke stromingen of geestelijke manieren van leven dan kerken en godsdiensten. Geestelijke stromingen zijn vaak zeer nauw verbonden met het dagelijkse bestaan en individueel. Individuen zijn altijd de gebruikers en beschermers geweest van de “oude kennis”. Zij hebben ook gezorgd voor het doorgeven en leren aan volgende generaties. Geloof is de kracht die mensen wereldwijd inspireert tot een bestaan wat te omvatten is en te gebruiken is in het dagelijks leven. Ook de mensen die zeggen dat ze niet geloven, maken gebruik van hun geestelijke krachten als het er echt op aan komt. Ik geloof. Ik geloof in de krachten en gaven die mensen altijd hebben gehad en dus nog steeds hebben. Deze zijn de basis van onze ziel en daarin zit ook een belangrijk deel van de kennis die nodig is om mensen het inzicht te geven dat het doel van ons bestaan is om ongeveer 80 jaar een prettig leven te leiden en die kennis en krachten te ontwikkelen, beschikbaar te stellen en te gebruiken voor de mensheid. Maar dan wel voor alle mensen. En daarin zitten een groot aantal uitdagingen. Geloof is zo nauw verbonden met de psychologie en de kracht van ons menszijn, dat het van het grootste belang is om daarin kennis te ontwikkelen die ons inzicht geeft in maatschappelijke en economische systemen. Wat maakt dat mensen zich niet verzetten? Als socialisme het systeem wordt waarop de samenleving functioneert zal er dan eindelijk ruimte worden gecreëerd voor ontwikkeling van de menselijke geest? De geestelijke vermogens en het recht op ontwikkelen daarvan, moeten erkend worden als mensenrecht. Kerkelijke organisaties zullen dat om bestaansredenen niet accepteren maar het wordt hoog tijd dat de kerk gaat fungeren als administratiekantoor voor de organisatie. En dus niet meer als beschermer en opvoeder van ons zieleheil. De kennis moet worden beheerd door een onafhankelijke organisatie met de verplichting tot openbaar maken en wetenschappelijk onderzoek. Waar is het document waarin staat dat de Rooms Katholieke Kerk juridisch niet ter verantwoording geroepen kan worden voor bv. het schenden van mensenrechten? De mens is bijna niet in staat om de woorden kerk, godsdienst, religie en geloof los en objectief te interpreteren. Iedere mens is een systeem op zich en misschien maakt deze gedachte het wat makkelijker om inzicht te krijgen in de logica van mensen om ziel en zaligheid op te offeren en in te zetten voor om het even welk systeem.
Iwan & Joschka
W W W . O F F E N S I E F . N L
2 - OFFENSIEF nr. 171
MARXISME & RECENSIES
Marxisme voor beginners
De mythe van de egoïstische aard van de mens Je wordt er van je geboorte af mee doodgegooid: het kapitalisme zit in de aard van de mens en alle andere systemen zijn gedoemd ten onder te gaan. Makkelijk om de geschiedschrijving te ontwijken. Maar wat is nou eigenlijk de aard van de mens? Is er wel een aard van de mens? door
Ayoub, Offensief Rotterdam
Aard van de mens Om “de aard van de mens” te kunnen begrijpen moeten we terug naar de vroegste geschiedenis. In de eerste duizenden jaren van ons bestaan leefden wij in groepen samen en leefden we van de opbrengst van het jagen en het verzamelen. De productiemiddelen waren eigendom van de groep en niet van een individu; dat is omdat deze nog zeer simpel waren. De productiemiddelen werden steeds ‘geavanceerder’ en de productie werd steeds groter totdat er uiteindelijk een ‘surplus’ overbleef die veelal naar de organisatoren en leiders van de productie ging. De heersende klasse was ontstaan.
De aard van de mens is dus niet altijd hetzelfde geweest. Door de komst van privéeigendom ontstond de uitbuiting.We kunnen er dus aan twijfelen of er wel een “menselijke aard” bestaat als de mens zich blijkbaar aanpast aan de economische omstandigheden. De mens past zich ook aan de sociale omstandigheden aan. Zo komt in tijden van fascisme en dictatuur uit lijfbehoud het slechtste in de mens naar buiten. Zo schaarden sommigen in Duitsland zich bij de nazi’s om te kunnen overleven. Aan de andere kant zie je dat in tijden van revolutie het beste van de mens naar voren komt. Solidariteit en respect voor elkaar onder de arbeiders is dan de tijdelijke “aard
van de mens”.
De mens ten opzichte van andere dieren Maar als we zouden praten over de instincten, zoals het leven in groepen en seksuele behoeften. Maar hij onderscheidt zich van andere ‘dieren’ door zijn grotere herseninhoud en het feit, dat de mens arbeid verricht. De mens leert van zijn fouten. Zo kunnen wij onze slechte kanten verzachten door zelfkennis toe te passen. Als groep kunnen we dan het egoïsme tegengaan. Bovendien is een mens niet alleen maar het product van de omstandigheden, door arbeid verandert hij ook zijn eigen omstandigheden.
Egoïsme? Het klassiek liberalisme gaat er vanuit dat de zelfingenomen, egoïstische mens alleen maar handelt uit het individueel eigenbelang. Dingen als liefde en vriendschap zijn manipulatieve handelingen
DE 'COMMUNISTENVRETERS' VAN DE BVD De Algemene Inlichtingen en Veiligheidsdienst (AIVD), vroeger Binnenlandse Veiligheidsdienst (BVD) geheten, heeft de wind in de zeilen. Als gevolg van de door de regering afgekondigde oorlog tegen het ‘islamitisch terrorisme’krijgt de AIVD extra bevoegdheden en middelen. De dienst zal worden uitgebreid met 500 personeelsleden. Naast leger en politie behoort de geheime dienst tot het instrumentarium van de kapitalistische staat en haar ondersteuners om vormen van onwelgevallige oppositie te neutraliseren. Er is daarom ook weinig reden om aan te nemen dat de AIVD niet tevens gewoon door gaat met het bespioneren van links. door Ron Blom, Offensief Utrecht Onlangs verscheen ‘In dienst van de BVD. Spionage en contraspionage in Nederland’, waarin voor het eerst in de Nederlandse geschiedenis een voormalige leidinggevende medewerker van de BVD met zijn ervaringen naar buiten treedt. Frits Hoekstra vertelt in het boek vrij openhartig over de activiteiten van de geheime dienst in de jaren van de Koude Oorlog (1971-1987). Dat is hem niet in dank afgenomen door zijn voormalige werkgever. Mogelijk wacht hem vervolging vanwege overtreding van het ambtsgeheim. Dat terwijl zijn voornaamste doelstelling is dat ‘er maar eens iets nuttigs moet worden gezegd over de nuttige rol die de dienst in de jaren zeventig en tachtig heeft gespeeld’. De BVD overlegde decennialang in het geheim met de top van het NVV en later de FNV. De beraadslagingen gingen vooral over de activiteiten van radicale kaderleden, waarvan er vanzelfsprekend velen een communistische of revolutionairsocialistische achtergrond hadden. Daarnaast was er contact met prominente PvdA-leden om gezamenlijk het rode gevaar te keren.
Infiltratie en uitlokking Interessant zijn vooral de inkijkjes in de operaties met betrekking tot communistische organisaties. Zo had de BVD in sommige afdelingen van de CPN zoveel agenten rondlopen dat die zouden omvallen als de agenten hun werk zouden staken. Überhaupt was het jagen op alles wat rood was de voornaamste activiteit van de geheime dienst. In Amsterdam had de dienst op een gegeven moment bij 23 van de 28 CPN-afdelingen een informant op bestuursniveau. Ook infiltreerde de BVD in de vredesbeweging ten tijde van de strijd tegen de plaatsing van de kruisraketten. Toen dat niet meer mocht van de verantwoordelijke minister, ‘runde’ Hoekstra de Canadese spion John Gardiner die in 1984 in het
vredesactiekamp Woensdrecht werd ontmaskerd als CIA-agent. Deze Gardiner probeerde door het stelen van vliegtuiggranaten en deze bij vredesactivisten binnen te smokkelen om de beweging te criminaliseren. De meest spectaculaire onthulling is die over de operatie ‘Mongool’, waarbij de dienst de Marxistisch-Leninistische Partij Nederland (MLPN) oprichtte. Het orgaan van de partij ‘De Kommunist’ geheten kwam rechtstreeks uit de huisdrukkerij van de BVD. De partij was een lege huls die nauwelijks leden telde. Dit project slaagde zo wonderwel dat de ‘algemeen secretaris’ van deze partij weldra op een staatsiefoto figureerde in de Chinese en Albanese pers. Als drager van de ‘ware leer’ slaagde de BVD er zelfs in om geld te krijgen van deze stalinistische regiemes. Samenwerking met wrede onderdrukkende regiemes kwam ook op een ander internationaal vlak voor. De dienst werkte in de jaren zestig en zeventig samen met de geheime diensten van de toenmalige fascistische dictaturen Portugal, Spanje en Griekenland. Hoekstra citeert een afdelingshoofd dat ‘met enige huiver’ vertelde ‘over het van hoge rotsen in zee werpen van jonge Portugese marxisten die kort daarvoor in BVDrapportages genoemd werden’. Ook werd informatie uitgewisseld met de Zuid-Afrikaanse dienst ten tijde van de apartheid. De BVD/AIVD heeft in Nederland nogal een sullig image. Het boek van Hoekstra laat er echter geen enkel misverstand over bestaan dat een ieder die serieus streeft naar een breuk met het kapitalisme vroeg of laat de snuffelaars van de inlichtingendienst op zijn of haar pad tegenkomt.
Karl Marx om je eigen behoeften te bevredigen. Maar de mens kan niet op zichzelf leven. Zonder maatschappij staat de mens als individu niet sterk. De mens is een kuddedier. Zo zagen we dat de oermensen al samen leefden in groepen. Maar dan kan je nog steeds zeggen dat de mens alleen uit egoïsme in een groep handelt. Ook dit is een foute stelling. De mens leert van zijn fouten en toont daarom ook solidariteit met anderen. Neem bijvoorbeeld de februaristaking in 1941. Nederlanders verachtten de manier waarop de Duitsers met joden omgingen en besloten te gaan staken. Ik eet de hoed op van de man of vrouw die kan bewijzen dat deze actie uit individueel eigenbelang was. We kunnen stellen dat de mens een sociaal wezen is, dat zich aanpast aan zijn omstandigheden, zowel psychisch als economisch. Egoïsme heeft dus niks met de aard van de mens te maken. Het egoïsme ontstaat onder bepaalde sociale en economische omstandigheden, zoals nu in dit systeem. Als er al een menselijke aard zou zijn, zou het kapitalisme er tegenin gaan. De mens is geen individueel dier, maar een groepsdier. Strijd In deze tijd speelt het belang van een paar mensen met een individueel eigenbelang een belangrijkere rol dan dat van de sociale klasse(de meerderheid). Uitbuiting van de arbeider is het genadeloze gevolg. Het kan anders! We zullen de productiemiddelen moeten nationaliseren zodat iedereen gelijk is en er geen verschillen in klassen meer zijn. Alleen op deze manier kunnen we het egoïsme aanpakken. En niet met slappe campagnes die onze “normen en waarden” zouden moeten veranderen. Laten wij ons als een grote klasse van arbeiders verenigen en in opstand komen tegen het leed dat kapitalisme heet!
MARXISME IN 160 VRAGEN & ANTWOORDEN Door Peter van der Biest
Een geweldige inleiding op het socialisme en het marxisme, waarin de meestvoorkomende vragen en misverstanden worden beantwoord. Bestel dit uitstekende boekje voor slechts 3,50 euro (inclusief porto) bij ons! Stuur een mailtje aan:
[email protected]
OFFENSIEF nr. 171 - 3
INTERNATIONALE STRIJD
nd a l s Duit
SOCIAAL VERZET EN DE AANZET TOT EEN NIEUWE ARBEIDERSP AR TIJ ARBEIDERSPAR ARTIJ
Agenda 2010. Dit was teop 3 april. Maar de vakbondsleiding wil zoveel mogelijk
ARBEIDERSSTRIJD ISRAEL LEEFT OP Nieuws uit Israël betreft overwegend de verhouding tussen Israël en de Palestijnen. De “Nationale kwestie” houdt de bevolking van Israël natuurlijk bezig; de bouw van de muur, de militaire operaties in de bezette gebieden en voorts de angst voor aanslagen die het dagelijks leven van de Israëliër beïnvloeden. Weinig horen we echter over de economische situatie in Israël en over de Israëlische arbeidersbeweging. In de afgelopen 15 tot 20 jaar heeft Israël een aaneenschakeling van bezuinigingsmaatregelen te verduren gekregen die de sociale voorzieningen, het onderwijs en de zorg in het land grondig hebben aangetast. Daarnaast heeft de Israëlische regering in de afgelopen jaren tal van bedrijven geprivatiseerd. De economische crisis heeft de werkloosheid doen oplopen tot officieel 12% (in werkelijkheid 18%). In een aantal sectoren, zoals de financiële sector en de diensten speelt de intifada, de onveiligheid in Israël, een rol bij het verdwijnen van arbeidsplaatsen. Maar de voornaamste oorzaak voor de werkloosheid is de verplaatsing van industrieën uit Israël naar lage lonen landen als Jordanië. De vakbondsleiding in Israël heeft tot nu toe ingezet op onderhandelingen. De acties van de vakbonden zijn alleen gericht geweest op het versterken van hun onderhandelingspositie en droegen het karakter van estafette-stakingen, korte werkonderbrekingen en stiptheidsacties. Die acties zijn niet effectief geweest. De vakbonden hebben nauwelijks iets kunnen bereiken, en opeenvolgende regeringen van “linkse” en rechtse signatuur hebben geen verandering gebracht in het pakket van bezuinigingsmaatregelen. Met name door de zwakke opstelling van de vakbondstop en door het politieke vacuüm aan de linkerkant heeft de Israëlische bevolking zich in eerste instantie steeds meer van de politiek afgekeerd. De houding van een groot deel van de bevolking is voornamelijk te omschrijven als apathisch en zonder enig vertrouwen in het politieke establishment en de vakbonden. Shahar Benhar, lid van Maavak Sozialisti (Socialistische Strijd), de Israëlische zusterorganisatie van Offensief, omschrijft tot welke extreem schrijnende situatie dit heeft kunnen leiden in het land. De centrale overheid heeft jaarlijks bezuinigd op de lokale
overheden waardoor de gemeenten de afgelopen anderhalf jaar de salarissen van hun ambtenaren niet meer hebben kunnen betalen. Tot begin dit jaar hebben de ambtenaren onder druk van de vakbondstop hun acties om salarisbetaling beperkt opdat de vakbonden konden onderhandelen. Begin oktober werden na een solidariteitsstaking de onderhandelingen hervat die niet meer opleverden dan de constatering dat de salarissen wettelijk uitbetaald zouden moeten worden. Een resultaat dat de vakbonden als een groot succes naar buiten hebben gebracht, maar dat nog niet tot uitbetaling van de achterstallige lonen heeft geleid. Laatste berichten zijn dat de regering overweegt de salarissen uit te betalen, maar dat uitbetaling van rente over het afgelopen jaar onbespreekbaar is. De brandweer ging, na het uitblijven van één maand salaris, onmiddellijk in staking en heeft inmiddels haar tot nu toe achterstallige loon ontvangen. Jakov Marmerstein, eveneens lid van Maavak Sozialisti, benadrukt dat de situatie voor de arbeiders heel moeilijk is. De havenarbeiders van Haifa besloten om een wilde staking te organiseren tegen de privatiseringsplannen van de regering. De staking, die twee weken heeft geduurd, legde de haven voor een groot deel plat. De vakbondstop heeft de staking scherp veroordeeld. De regering was genoodzaakt de privatisering uit te stellen. Onder de bevolking begint langzaam maar zeker het ongenoegen en de woede de overhand te nemen en sinds begin dit jaar zijn steeds meer arbeiders bereid tot actie en desnoods wilde stakingen. Gelukkig zijn er steeds meer mensen die zich binnen de bonden organiseren tot een strijdbare en democratische vleugel die de vakbondstop onder druk zet de acties te intensiveren.
verdere acties blokkeren. Eind juli begonnen de zogenaamde “maandagbetogingen”, vooral in Oost-Duitsland, waarbij meer dan 100.000 manifestanten op straat trokken als protest tegen Hartz 4, de grote bezuinigingen op werkloosheidsuitkeringen. Daarmee werd de vergelijking gemaakt met de legendarische maandagbetogingen tegen het stalinistische regime die in 1989 mede geleid hadden tot de val van het regime. Een laagbetaalde arbeider uitte de gevoelens van miljoenen mensen: “We hebben de dictatuur van het politburo verslagen en hebben daarvoor in de plaats de dictatuur van het geld gekregen!” De WASG werd opgericht door 2 relatief kleine groepen van vakbondsafgevaardigden, teleurgestelde ex-SPD-ers en PDS-ers. Inmiddels telt de WASG 6000 leden, en haalt 20% in opiniepeilingen. In mei zal de partij officieel opgericht worden. Belangrijk is, dat delen van de vakbond zich beginnen af te keren van de SPD en naar de WASG overgaan. Wel heeft de WASG een aantal zwakheden. De partij trekt vooralsnog weinig nieuwe lagen aan. Het programma blijft binnen de kaders van het kapitalisme. Men richt zich meer op parlementair werk dan op de klassenstrijd. Ook ontbreekt het aan interne openheid en democratie. Onze zusterorganisatie helpt evenwel de WASG op te bouwen, omdat dit een versterking van de arbeidersklasse betekent, maar geeft tegelijkertijd onze krtitiek. De conferentie die begin 2005 Motors gehouden zal worden over het programma General kondigde aan en 12.000 arbeiders in beslist, zal cruciaal belang 4.000 zijn. in de Duiste OpelEuropa te van ontslaan, waaronder fabriek in Bochum. Terwijl de vakbondsleiding er niet over peinsde om strijd te organiseren, besloten de Opel-arbeiders in Bochum op 14 oktober wild te gaan staken. Wilde stakingen zijn illegaal en ongebruikelijk in Duitsland. De arbeiders werden niet gesteund door de vakbondsstructuren, maar organiseerden zichzelf daardoor juist beter. Regelmatig werden de arbeiders in massa-bijeenkomsten bij elkaar gebracht om te discussiëren over de beste weg vooruit. Zij deden een beroep op andere groepen arbeiders, en 20.000 mensen demonstreerden op 19 oktober in solidariteit met hun strijd. De vakbondsbureaucratie slaagde er echter in, het initiatief uit de handen van de arbeiders te krijgen door de staking uiteindelijk over te nemen. De arbeiders werden gechanteerd: om voor onderhandelingen te stemmen, moesten ze ook stemmen om weer het werk te hervatten. Concessies werden er door GM in die onderhandelingen nauwelijks gedaan. Veel arbeiders hebben echter conclusies getrokken uit deze strijd en General Motors is nog niet van hen af.
WILDE STAKING BIJ OPEL-FABRIEK
4 - OFFENSIEF nr. 171
THEMA: VAKBONDSSTRIJD
Lessen van de hete herfst De demonstratie van de vakbeweging op 2 oktober van 2004 was overweldigend. De vakbeweging in Nederland is sinds deze massale demonstratie, na een afwezigheid van 13 jaar, terug op het toneel van de geschiedenis. En dat lijkt verrassend. Want de vakbeweging was door de kranten, de media, de deskundigen, de werkgevers en de regering afgeschreven als een beweging van lelijke ouwe kerels op zoek naar de rust van de VUT. door Elizabeth Bakker, Lid AbvaKabo-FNV
De comeback van de vakbeweging Historisch gezien is de comeback van de vakbeweging geen verrassing. Foto’s van het congres van het NVV (de voorloper van de FNV) in 1962 laten uitsluitend ouderen zien. In de jaren vijftig is onder de mom van jacht op communisten elke vorm van actieve oppositie in de vakbeweging de kop in gedrukt. Geen wonder dat de vakbeweging begin jaren zestig morsdood was. Toch heeft dat niet verhinderd dat jongeren en arbeiders in de loop van de jaren zestig op grote schaal actief werden in de vakbeweging, daarbij vanzelfsprekend voor de voeten gelopen door de vakbondsbureaucratie. Het voert hier te ver om de geschiedenis van de Nederlandse arbeidersbeweging te schetsen, maar het is duidelijk dat in de loop van de jaren tachtig de vakbeweging een aantal nederlagen onderging. De belangrijkste waren het weggeven van de automatische prijscompensatie door Wim Kok bij het akkoord van Wassenaar in 1982 in ruil voor banen die er natuurlijk nooit gekomen zijn en het verlies van de grote staking in de publieke sector in 1983. Hoewel de vakbeweging daarna nog een paar keer met succes demonstreerde, voor een ander kabinetsbeleid in 1988 (‘Het kan anders, beter’) en tegen de verslechteringen van de WAO in 1991, werd het langzaam stil rond de vakbeweging. De overwinning van het kapitalisme leek in de jaren negentig compleet. Toch bleef er in Europa grootschalig verzet tegen regeringen en werkgevers bestaan, vooral in Frankrijk en Italië. De organisatiegraad in die landen is laag maar dat betekent ook dat de vakbondsbureaucratie er minder invloed op de arbeiders heeft. Ook in Nederland bleef er overigens verzet. De grootste staking in de bouw vond plaats in 1995 en ook waren er acties rond de metaal CAO. Maar werkgevers en regering waren de mening toegedaan dat zij ongestraft bezuinigingen en verslechteringen konden doorvoeren en de verhoudingen met de werknemers op een individuele basis konden regelen. De demonstratie van 2 oktober rekende in één klap af met de illusie dat de arbeiders geen georganiseerd verzet meer zullen bieden tegen het afbraakbeleid van kabinet en werkgevers. Tegelijkertijd heeft het aan de arbeiders duidelijk gemaakt dat georganiseerd verzet mogelijk is en dat men niet alleen staat in deze strijd. Dat betekent een enorme verandering in de situatie. De arbeidersbeweging heeft een enorme objectieve macht in de samenleving. Dat heeft 2 oktober opnieuw zichtbaar gemaakt. De arbeidersklasse bestaat uit miljoenen en miljoenen mensen in Nederland, honderden miljoenen in Europa: zij zijn veruit de meerderheid in alle Europese
landen. De zwakte van de arbeidersbeweging is subjectief: organisatie, zelfbewustzijn, programma, een besef van de weg vooruit, zijn verzwakt in de afgelopen periode. Die moeten dus weer worden opgebouwd.
Sociaal akkoord stap achteruit Helaas stond de leiding van de vakbeweging dat niet voor ogen. Het was de vakbondsleiding vooral te doen om het herwinnen van zijn onderhandelingspositie die het kabinet heeft opgeblazen door te breken met het overlegmodel. Halverwege oktober werd al duidelijk dat de vakbondstop 2 oktober wilde verzilveren door te gaan praten met het kabinet. Het centraal akkoord dat de vakbondsleiding met de regering heeft gesloten, is in de huidige situatie een flinke stap achteruit voor de achterban van de vakbeweging. In ruil voor het afvijlen van wat scherpe kantjes van het kabinet neemt de leiding van de vakbeweging de angel uit de beweging weg. Deze nederlaagstrategie, het steeds weer kiezen voor het ‘minste kwaad’, is
Staking Rotterdam, 20 september
Offensief ook de eis naar voren dat elke vertegenwoordiger van de arbeiders niet meer dan het salaris van een geschoolde arbeider mag verdienen. Ook ideologisch staan de vakbondsleiders dichter bij de bazen dan de arbeiders. Met de crisis van het kapitalisme, is er geen ruimte meer voor een ‘derde weg’ van een ‘sociaal’ kapitalisme: het is of het brute, naakte kapitalisme, of socialisme. De vakbondsleiders fungeren in deze situatie als een verlengstuk van de
de vakbondstop wilde weer ‘serieus genomen worden’ door de regering en weer aan de onderhandelingstafel. Bovendien zijn de vakbondsleiders voor niets zo bang als voor een algemene staking. Liever nog sloten ze een rotakkoord dan dat de actiegeest goed uit de fles zou komen. Een algemene staking, vooral één van langere duur, is een ernstige confrontatie tussen de klassen in de maatschappij. Het werpt de vraag op: wie heeft de macht in deze samenleving, de klasse van kapitalisten die regeert en bestuurt of de arbeidersklasse die de totale productie stil kan leggen. In feite komt door een algemene staking van lange duur de hele heersende klasse in de lucht te hangen: zij blijkt niet langer economisch noodzakelijk.
Strijd zal doorgaan
Staking Rotterdam, 20 september
dodelijk voor de wederopbouw van de vakbeweging. Juist in de nadagen van de moord op Theo van Gogh is de strijd van de vakbeweging tegen het kabinet het middel bij uitstek om arbeiders van verschillende afkomst bijeen te brengen en te verenigen.
De rol van de vakbondsleiding De vakbondsleiding staat wat betreft levenstandaard dichter bij de ondernemers dan bij de arbeiders. De vakbondsleiders met hun riante salarissen hebben geen idee met wat voor problemen hun achterban worstelt om rond te komen. Hoe kunnen ze dan effectief voor diezelfde achterban opkomen? Daarom brengt
kapitalistenklasse: zij mogen de verslechteringen ‘uitleggen’ aan hun leden. Tegelijkertijd zijn de vakbondsleiders voor hun positie ook afhankelijk van de leden: lopen die weg, dan blijft er geen vakbond over en vervalt ook het bestaansrecht van de vakbondsleiders. Dit voorjaar kwam de vakbondstop tussen twee vuren terecht: de regering wilde zelfs geen minieme concessie doen, de vakbondsleden waren woedend en eisten harde strijd tegen het kabinet. In de loop van de acties leken vakbondsleden en vakbondsleiding op één lijn te zitten, maar dat was slechts schijn. De leden wilden de regering weg, of tenminste de verslechteringen van tafel, en begonnen een algemene staking te eisen;
De leiding van de vakbeweging heeft beweerd dat er geen alternatief is voor het centraal akkoord. Dat is er wel. Om te beginnen een algemene 24uursstaking tegen deze regering. Er is in de Nederlandse samenleving een basis voor zo’n algemene staking aanwezig. Het belichaamt de wil van de arbeidersbeweging om af te rekenen met dit kabinet: “Weg met deze regering!” was één van de meest succesvolle leuzen op de demonstratie van 2 oktober. Het sluiten van een centraal akkoord is een doodlopende weg. Onvermijdelijk volgen in de toekomst nieuwe verslechteringen, doorgevoerd door dit kabinet of een CDA – PvdA combinatie in de toekomst. Vakbondsleden hebben het centraal akkoord massaal aanvaard. Maar daarmee is de zaak niet afgedaan. Veel kwesties uit het centraal akkoord, vooral ook het prepensioen en de levensloopregeling, maar ook de doorbetaling bij ziekte zullen terugkeren in de CAO-strijd. De ondernemers hebben al aangegeven zich hierin hard op te stellen. Het personeel moet langer gaan werken en de loonontwikkeling volgend jaar mag niet hoger zijn dan ‘naderend tot nul’ is de eis van VNO-NCW. Vakbondsleden zullen genoodzaakt zijn terug te keren naar het strijdtoneel. Een herleving van de klassenstrijd is onvermijdelijk.
OFFENSIEF nr. 171 - 5
THEMA: HOE ERG IS DE HERVERKIEZING VAN BUSH?
Verkiezingen VS: kan Bush nu zijn gang gaan? In Nederland en in de wereld is er een diepe teleurstelling over de overwinning van Bush bij de presidentsverkiezingen in de VS. Dat moet echter geen aanleiding geven tot pessimistische conclusies. Bewerking van een artikel door Peter Taaffe, Socialist Party (de zusterpartij van Offensief in Engeland) In de VS won president Nixon ook een tweede termijn, maar hij werd afgezet vanwege het “Watergate” schandaal en de massale opstand van de Amerikanen tegen
zijn leugenachtige en corrupte regering. Ook Lyndon Johnson moest aftreden vanwege de opstand tegen de Viëtnamoorlog voordat hij aan zijn tweede termijn kon beginnen. Deze voorbeelden maken duidelijk dat verkiezingen, zoals socialisten vaker hebben uitgelegd, de stemming op één moment weergeven en niet in beton gegoten vormen van overtuiging zijn. Ideeën kunnen door de gebeurtenissen onderuitgehaald worden. De eerste termijn van Bush heeft de samenleving in de VS meer gepolariseerd dan op enig tijdstip in de laatste 30 jaar. Dit is weerspiegeld in de opkomst die 8% hoger lag dan in 2000 en de hoogste was
MINISTER PEIJS OPENT AANVAL BIJ NS Met het besluit om op nevenlijnen eenmansbediening toe te staan, is de aanval op werkgelegenheid van conducteurs ingezet. In een mooi eentweetje met de NS-leiding over hoe die onrendabele nevenlijnen toch maar meer moesten gaan opleveren, zijn alle argumenten over sociale veiligheid, dienstverlening en werkgelegenheid aan de kant geschoven om koste wat het kost de gewenste uitbestedingen/liberalisering/privatisering uit te voeren. Arnhem-Tiel is de eerste nevenlijn waar eenmansbediening wordt toegestaan waardoor NS nu ‘in staat worden gesteld’ om een “lager bod” te doen en daarna volgen er nog 15. Uiteraard gaat de gunning van de concessie naar diegene die voor het minste geld het “meeste” weet te bieden. Wat dat betekent hebben we in het stads- en streekvervoer gezien: regelrechte afbraak. Het bedrog is nog opzichtiger omdat in de kostenberekeningen de feederfunctie voor het hoofdnet niet is betrokken. Uiteraard hebben alle betrokken bonden hun protesten al laten horen. Het karakter van dit kabinet toont echter aan dat alleen georganiseerd verzet van werknemers en betrokken consumenten deze aanval kan pareren. Het is de taak van de bonden nu de plaatselijke actiecomite’s te reactiveren en een informatiecampagne naar de reizigers op te starten. Het plan van FNV Bondgenoten Lijnen naar de Toekomst, dat pleit voor re-nationalisatie van het openbaar vervoer, zou een uitstekend uitganspunt voor een aktieprogramma bij de spoorwegen kunnen zijn.
Peter den Haan, FNV Bondgenoten, Spoor, Rotterdam
Strijdbare brandweer Twintig september stond Rotterdam op z’n kop. Meer dan 100.000 boze arbeiders uit Rotterdam en omstreken legden het werk neer, en trokken naar de Coolsingel om te protesteren tegen het asociale bezuinigingsbeleid van Balkenende en z’n bende. Onder hen bevonden zich honderden woedende brandweerlieden. En met recht woedend. De brandweer wordt door de bezuinigingen wel erg zwaar getroffen. Doordat dit beroep lichamelijk en geestelijk zeer zwaar is, wordt er in deze beroepsgroep veel gebruik gemaakt van sociale voorzieningen als Ziektewet en WAO, die zo goed als wegbezuinigd worden. Eind jaren tachtig kwam men al tot de conclusie dat brandweerlieden een zwaar beroep hebben, en dat het ondoenlijk is zodanig zware arbeid lang uit te oefenen. Na een langdurige CAO-strijd is er uiteindelijk een regeling in het leven geroepen, het FLO (Functioneel Leeftijds Ontslag), die brandweerlieden in de gelegenheid stelt om op 55-jarige leeftijd te stoppen met werken. Maar zoals zovele rechten waar jaren voor is gestreden, wordt ook het FLO door de bende van Balkenende aangevallen. Een groep brandweerlieden, die wat meer wilde dan alleen op de Coolsingel staan, kwam op het briljante idee om te proberen het Stadhuis te “bezetten”, wat tot hun stomme verbazing ook is gelukt. Met veel kabaal zijn ze naar binnen gegaan, hebben wat rotjes en rookpotten (potten die veel, ongevaarlijke, rook produceren, waarmee de brandweer oefeningen doet) afgestoken, hebben korte tijd het balkon “bezet”, en hebben het gebouw weer verlaten. Natuurlijk werd er vanuit de gemeente gelijk gedreigd met schadeclaims. Sander Martins, regiobestuurder van de Abvakabo, heeft meteen na deze aktie de “schade” in het Stadhuis opgenomen: 2 omgevallen geraniums, 1 omgevallen kopje koffie, 1 kokosmat met een schroeiplekje. Verder is er 1 gewonde gevallen: een gemeente-ambtenaar die in z’n eentje de deur wilde dichthouden voor de binnenstormende brandweerlieden, heeft daarbij z’n hand bezeerd. Ook de claim betreffende het oneigenlijk gebruik van eigendom van de gemeente voor de demonstratie, is onzin: de 2 brandweerwagens die meereden waren gehuurde wagens. Sander Martins over Balkenende: “Als je zo’n minachting voor het volk hebt, dan moet je een schop onder je kont krijgen en opzouten!”
Door Eefje Schrevel, FNV Bondgenoten, Rotterdam
sinds de jaren zestig. 51% stemde voor Bush en 48% voor Kerry. Maar dit is niet het hele beeld. Journalist Greg Palast heeft weten bloot te leggen dat 2 miljoen stemmen voor Kerry nietig zijn verklaard door ambtenaren onder de invloed van de Republikeinen. Het blijft echter een feit dat in weerwil van de afschuwelijke oorlog in Irak en de slechtste economische resultaten van alle presidenten sinds Hoover in de jaren dertig, Bush weer aan de macht is. Miljoenen mensen, vooral jongeren en 88% van de Afro-Amerikanen, stemden voor Kerry. Hun stemmen zijn echter teniet gedaan door miljoenen andere stemmen en vooral die van miljoenen Christelijke evangelisten die de vorige verkiezingen niet aan de verkiezingen hadden deelgenomen en Bush aanwezen als de kampioen van traditionele Amerikaanse waarden. Zij werden gemobiliseerd voor Bush met een smerige campagne tegen abortus, rechten voor homoseksuelen en onderzoek naar stamcellen. De Amerikanen hadden in deze verkiezingen geen echte keus. De kandidaat van de Democratische partij, Kerry, met zijn voortdurend veranderende posities, riep geen enkel vertrouwen op. Hij stemde voor de oorlog in Irak en tegen het toekennen van fondsen voor deze oorlog. Toen hij daarop werd aangesproken maakte hij het nog erger door te zeggen: “Ik stemde voor die $87 miljard voordat ik ertegen stemde”. Hij zei niets over de toegenomen armoede, over de miljoen banen die onder Bush verloren waren gegaan, de schandelijke toestanden in de gezondheidszorg in de VS enz., omdat hij zich concentreerde op zijn optreden in de Viëtnam-oorlog. De middenklassen en de onderklasse werden genoemd, maar nooit de arbeidersklasse, de behoeften en belangen daarvan, in weerwil van het feit dat de vakbondsleiders miljoenen dollars in de verkiezingskassen van Kerry hadden gestort. Ook de schaduw van 11 september en de angst voor een herhaling hingen over deze verkiezingen. De Republikeinse partij, die
zich voordeed als de Amerikaanse nationalistische partij, presenteerde zichzelf als de veilige deken tegen een herhaling van 11 september door middel van de internationale oorlog tegen de terreur. Bush zal zonder twijfel dit proberen te gebruiken voor een programma van ‘meer van hetzelfde’ in de internationale arena en binnen de VS. Hij heeft al beweerd dat de Amerikanen hem een gegroeid kapitaal hebben toegekend dat hij ten volle wil gebruiken. Er is nu angst voor nog fellere militaire aanvallen en een verergering van de oorlog in Irak. Ook Iran, Syrië en NoordKorea staan op zijn lijst. Maar Bush staat voor mislukking en nederlaag in Irak in een oorlog die hij niet kan winnen op basis van de huidige militaire en financiële mogelijkheden van de VS alleen. De VS leiden aan ‘imperial overstretch’ en hebben niet genoeg militaire middelen om heel Irak onder de duim te houden laat staan om nieuwe militaire avonturen te lanceren. De door ‘hogerhand’ geschonken overwinning van Bush zal waarschijnlijk betekenen dat hij bij het Hooggerechtshof een aantal conservatieve rechters benoemt om een einde te maken aan het recht op abortus. Ook homo-rechten en stamcelonderzoek zullen onder zijn overwinning lijden. Als dit gepaard gaat met de gedeeltelijke privatisering van de sociale zekerheid en pogingen om de belastingen voor de rijken af te schaffen en te vervangen door een BTW, dan zal een explosie van woede, veel groter dan de anti-oorlogsbeweging in de jaren zestig, losbarsten. De tweede termijn van Bush zou de opkomst te zien kunnen geven van een massale oppositie en een in de richting van het socialisme groeiende jeugdbeweging gekoppeld aan de hernieuwde opkomst van de arbeiderklasse in de VS. De eerste termijn van Bush was een snufje van de reactie, de tweede kan de zweep van de reactie worden en leiden tot een beweging die niet alleen dit regime op zijn grondvesten doet schudden, maar ook het kapitalisme zelf. De uiteindelijke meerderheid in de VS is de meerderheid van de arbeidersklasse.
6 - OFFENSIEF nr. 171
OVER OFFENSIEF
De SP in Breda: Actief en democratisch In de SP heerst bij vele afdelingsbestuurders het idee dat een regelmatige ledenvergadering niet samen kan gaan met een actieve afdeling. Het zou teveel tijd kosten. Gevolg is dat bij veel acties de leden gebeld worden om de door de bestuurders bedachte activiteiten uit te voeren. Veel leden voelen zich dan niet serieus genomen en haken op den duur af. Dat het ook anders kan bewijst de afdeling Breda, waar een aantal leden van Offensief betrokken is bij de leiding. De SP-afdeling in Breda heeft besloten om - in plaats van tweewekelijkse bestuurs- en fractievergaderingen - iedere week een afdelingsvergadering te beleggen, waar zowel politieke als organisatorische zaken aan de orde komen. Deze afdelingsvergaderingen staan open voor alle leden, die daarvan via de plaatselijke nieuwsbrief ‘Slagkracht 12’ op de hoogte worden gebracht. De bijeenkomsten bestaan uit twee gedeelten: eerst een organisatorisch gedeelte, waarin de lopende zaken op de actielijst worden besproken en een rondje waarbij nieuwe punten door alle leden ingebracht kunnen worden, en vervolgens een politiek gedeelte waarin wederom alle leden punten in kunnen brengen en de fractieleden relevante zaken uit hun raadscommissies ter bespreking voorleggen. Hoewel de afdeling nog maar kort bezig is met deze structuur, is al duidelijk geworden dat dit grote voordelen biedt. De verbondenheid tussen afdeling en raadsfractie, tussen actie en parlementair werk, organisatorische beslommeringen en politieke analyses wordt zo gegarandeerd. Het wekelijks bij elkaar komen zorgt ervoor dat de afdeling snel in kan spelen op de actualiteit. De democratische discussie en besluitvorming is gegarandeerd omdat alle leden van de afdeling zaken in kunnen brengen, en de besluiten worden genomen door alle leden (en niet door een kleine groep bestuurs- of fractieleden). Naast deze reguliere vergaderingen zijn er ook bijzondere bijeenkomsten die bijvoorbeeld in het teken staan van een congres, verkiezingen of jaarplannen en -verslagen, scholingsbijeenkomsten, en kennismakingsbijeenkomsten voor nieuwe leden. Op het actiefront is de afdeling actief in het oprichten en uitbouwen van een plaatselijke De Maat is Vol-afdeling, het werk in het brede comité Keer het Tij en het organiseren van gedupeerden van de bezuingingen op de IDbanen. Politiek wordt er veel aandacht gegeven aan het maken van een analyse van de actuele politieke situatie in Nederland, tijdens de wekelijkse vergaderingen en ook tijdens het jaarlijkse socialisme weekend wat in november plaats zal vinden. De afdeling is ook druk bezig met het scholen van kandidaten voor de komende gemeenteraadsverkiezingen.
ALDO, 14 JAAR: WAAROM IK LID WERD VAN OFFENSIEF “Long as the rope is tight around Mumia’s neck. Let there be no rich white life we’re bound to respect.” Met deze woorden van de band Rage Against The Machine in gedachten ben ik het internet op gegaan. Ik wist nog niet wie Mumia was en nu blijkt het dat hij een tot de dood veroordeelde zwarte journalist in de Verenigde Staten is die alleen maar kritiek leverde op het Amerikaanse systeem. Ik heb op de Nederlandse Free Mumia site gekeken en ben er van overtuigd dat hij ten onrechte veroordeeld is. Dit was bij mij de druppel die de emmer deed overlopen. Al langer was ik het al helemaal niet eens met de oorlogsplannen van Bush en andere kapitalistische leiders en ook in Balkenende had ik weinig hoop om een groot leider van ons land te zijn. Maar nu las ik ook nog eens dat Amerika onterecht mensen wil doden die het niet met hen eens zijn bovenop alle oorlog en honger in de wereld, die ze kunnen oplossen maar het niet doen uit puur eigen belang. Toen ben ik gaan kijken wat ik er aan kon doen. Uiteindelijk ben ik op de site van Offensief gekomen en heb besloten dat zij mij het meest aanspraken met hun ideeën en plannen om het kapitalistische systeem te bestrijden. Maar ook op minder globaal niveau heb ik redenen om deze regering af te zetten. Ikzelf zit op het VWO en hoop toch wel te kunnen gaan studeren over drie jaar, maar als deze regering door gaat met zijn plannen om door te leren duurder te maken zou dat voor mij haast onmogelijk worden met ouders met een laag inkomen en zonder goed vindbaar baantje. Maar waarom zou ik geen recht hebben om te gaan studeren? Wij jongeren zijn degenen die in de toekomst de wereld moeten regeren. Moeten wij dat dan zonder goede opleiding doen alleen maar omdat we geen geld ervoor hadden? Volgens dit systeem wel! Wordt de wereld van de toekomst dan bestuurd door de mensen met het geld en niet meer door degenen die er aanleg voor hebben? Als er geen gratis onderwijs komt voor iedereen wel! Uiteindelijk ben ik tot de conclusie gekomen dat het kapitalisme de wereld in vele opzichten alleen maar kapot maakt. Ik geloof dat Offensief een organisatie is die dat in ieder geval op landelijk niveau kan verhelpen. Door georganiseerd protest kunnen we deze regering afzetten en ik denk dat jongeren daar een grote rol in moeten spelen. Wij zijn immers het volk van de toekomst en een goede toekomst moet nu veiliggesteld worden! Om deze redenen ben ik lid geworden van Offensief en ik ben bereid mij ten volste in te zetten om een goede toekomst voor mij en iedereen te verwezenlijken.
Johan Kwisthout, gemeenteraadslid SP in Breda en Offensief-lid
Standpunt van de SP Breda over voedselbank Als voorbeeld van de politieke stellingname van de SPafdeling Breda, drukken we hier één van haar persverklaringen af. In BN-De Stem (lokale krant) stond deze week een artikel over een - in Breda - nieuw fenomeen, de voedselbank, een door vrijwilligers gerunde instelling om voedsel te verstrekken aan
mensen met een laag inkomen. De SP in Breda vindt het enerzijds fantastisch dat er zoveel solidariteit aanwezig is in de samenleving, ondanks verwoede pogingen van de regering en de bazen, onder leiding van Zalm en Balkenende, om deze solidariteit af te breken. De grote opkomst van jongeren op de vakbondsdemonstratie tegen de bezuinigingen op de prepensioenen geeft ook al aan, dat Nederland geen
‘ieder voor zich en god voor ons allen’ mentaliteit wil. Alle lof van de SP dus voor mensen, die zich belangeloos inzetten om de ergste nood te lenigen. Aan de andere kant is het schandalig dat een voedselbank kennelijk noodzakelijk is. De algemene bijstand is bedoeld voor de noodzakelijke kosten van het bestaan. Als mensen het financieel zo slecht hebben, dat men terug moet vallen op een voedselbank,
Sluit je aan bij Offensief! Offensief is een radicaalsocialistische organisatie met gelijknamige krant. Wij strijden voor grote en minder grote verbeteringen op scholen & universiteiten, in buurten, en binnen de bonden en in de SP. We verbinden die strijd met de strijd voor een fundamenteel andere maatschappij: het socialisme. Dat socialisme dat wij nastreven heeft niets te maken met de vroegere stalinistische bureaucratieën in Oost-Europa, maar slaat op een democratisch geplande economie, waarin iedereen actief mee kan beslissen over productie voor de behoeften van allen in plaats van de winst van enkelen. Offensief organiseert o.a. vergaderingen voor leden, socialistische scholingen voor
geinteresseerden & openbare discussie-bijeenkomsten, maar belangrijker nog: Offensief-leden zijn vooral op veel plaatsen actief in de strijd, zoals tegen racisme! Offensief is de Nederlandse afdeling van het Comité voor een Arbeidersinternationale. Wij zijn democratisch, strijdbaar en socialistisch, en hebben leden in meer dan 35 landen en op alle continenten! Kijk op voor meer info op: www.socialistworld.net
of scholingsbijeenkomst van ons), en die ideeën ook uit willen dragen, zoals bijvoorbeeld door de verkoop van onze krant of je inbreng in andere organisaties 2. actief zijn: zowel binnen Offensief (afdelings- en landelijke vergaderingen bezoeken, meedoen met activiteiten van Offensief) als in bredere organisaties zoals vakbond, leerlingenraad, buurtcomité of SP 3. contributie betalen naar vermogen (voor scholieren minimaal 3,50 euro per maand)
Wil je meedoen met de strijd tegen afbraak, oorlog en ongelijkheid, en voor een strijdbaar en socialistisch alternatief? Wordt dan lid van Offensief!
Als je hieraan kunt en wilt voldoen, en actief wilt worden, of eerst een persoonlijk gesprek wilt, neem dan contact met ons op!
Wij nemen lidmaatschap serieus. Van leden verwachten wij dat zij: 1. het op hoofdlijnen eens zijn met onze ideeën (zie deze krant, of bezoek eerst eens een vergadering
Mail:
[email protected] Bel: 084 8 310 656 (voicebox) Surf: www.offensief.nl
dan is er maar één conclusie nodig, en dat is dat de uitkeringen te laag zijn om van te leven. Wij vragen ons af wat het begrip ‘bestaansminimum’ dan nog inhoudt, en zullen in de vergadering van de commissie SAW komende maand de wethouder om uitleg vragen. We moeten ons echter realiseren, dat dit soort uitwassen geen ‘weeffoutjes’ zijn, maar inherent zijn aan het kapitalistische systeem. Om te kunnen concurreren zijn ondernemingen en staten verplicht om de ‘onkosten’ zo laag mogelijk te houden. De ondergrens daarbij is niet het sociale geweten van de machthebbers (anders zou er geen hongersnood in Afrika bestaan), maar de mate van bewustzijn, eensgezindheid en strijdlust in de arbeidersklasse. Alle verworvenheden, zoals redelijke sociale voorzieningen, een achturige werkdag en het algemeen kiesrecht, zijn afgedwongen na lange strijd, en worden weer net zo gemakkelijk ongedaan gemaakt als die strijd verzwakt. Ongeacht de staat van de economie of welke regering er zit: armoede en uitbuiting horen bij het kapitalisme, zoals eb bij vloed hoort. De enige manier om structureel dit soort uitwassen uit te bannen, is door te strijden voor een socialistische maatschappij, waar de zeggenschap over de economie niet bij een enkeling ligt maar bij de samenleving als geheel.
WAT WIL WERK, INKOMEN EN VOORZIENINGEN Verdeling van het werk. Een 32urige werkweek met behoud van inkomen en volledige herbezetting. Onteigening van alle bedrijven die massa ontslagen willen doorvoeren. Alle uitkeringen en pensioenen moeten naar 100% van het laatstverdiende salaris, of naar het minimumloon voor mensen die nooit hebben kunnen werken. Terugdraaien van alle bezuinigingen op onderwijs, gezondheidszorg, woningbouw, openbaar vervoer en buurtvoorzieningen. Stop privatiseringen. Een massaal woningbouwprogramma zodat binnen 5 jaar niemand langer dan 6 maanden op een passende en betaalbare woning hoeft te wachten.
STOP RACISME EN FASCISME Schaf racistische immigratiewetgeving af. Neem de oorzaken weg die mensen ertoe bewegen hun land te verlaten. Gelijke rechten voor iedereen die hier woont, inclusief actief en passief kiesrecht voor migranten. Geen spreekrecht voor nazi’s. Voorkom dat ze zich kunnen manifesteren door middel van massale tegenacties.
MILIEU Massale uitbreiding van het openbaar vervoer, dat voor iedereen gratis toegankelijk moet zijn. Stop nutteloze prestigeprojecten, zoals de uitbreiding van Schiphol of de Betuwelijn. Sluiting van alle kerncentrales. Investeer in milieuvriendelijke energie. Voor een campagne vanuit de vakbonden om vervuiling bij het productieproces aan te pakken. Controle vanaf de werkvloer of de bestaande milieuwetgeving en veiligheidsmaatregelen wel wordt nageleefd.
ARBEIDERSBEWEGING Voor een strijdbare en democratische vakbeweging. Geen vertegenwoordiger in de vakbeweging mag meer verdienen dan de gemiddelde geschoolde arbeider. Al die vertegenwoordigers moeten door de achterban gekozen worden en op elk moment afgezet kunnen worden.
VREDE Geen imperialistische inmenging of oorlogen. In plaats daarvan steun aan de arbeidersbeweging in het buitenland, die als enige in staat zal zijn voor blijvende vrede en democratie te zorgen. Geen deelname aan ‘vredesmissies’, die, waar dan ook ter wereld, slechts de belangen van de Westerse multinationals dienen en het terrorisme zullen stimuleren, in plaats van het welzijn van de gewone mensen te verbeteren.
EEN SOCIALISTISCH ALTERNATIEF Onteigening van de grote bedrijven, banken en andere financiële instellingen die de economie domineren. De productiemiddelen in handen van de gemeenschap en democratisch gepland voor de voorziening in onze behoeften. Volledige democratie. Alle functionarissen moeten worden gekozen en moeten onder democratische controle staan: niet alleen de regering en de volksvertegenwoording, ook de bestuurders van bedrijven, de rechters en de politiecommissarissen. Voor een socialistische Europese Unie, als eerste stap op weg naar een Wereld-federatie van Socialistische Staten!
OFFENSIEF nr. 171 - 7
JONGEREN
De moord op van Gogh: het ‘vrije woord’, racisme en moslimfundamentalisme De moord op de controversiële filmmaker Theo van Gogh op 2 november jl., heeft vergaande gevolgen gehad. Het heeft geleid tot versterking van raciale en religieuze spanningen, inclusief een golf van aanslagen op moskeëen en moslimscholen. Hoewel de gemoederen op het moment wat bedaard lijken te zijn, is het zeker niet uitgesloten dat ze opnieuw opvlammen. De rechtse politici hebben geen oplossing voor raciale spanningen, integendeel, ze zijn er zelf mede de oorzaak van. De arbeidersbeweging is de enige kracht die een uitweg kan bieden door arbeiders van verschillende afkomst te verenigen in de strijd tegen afbraak, ontslagen en kapitalisme. Door Barbara Veger, Offensief Roterdam Van Gogh werd door velen na zijn dood geportretteerd als ‘voorvechter van het vrije woord’. Sterker nog, de ‘christelijke, Westerse beschaving’ wordt tegenover de ‘reactionaire islam’. gesteld. Dit is een hypocriete stellingname. Democratische rechten, inclusief vrijheid van meningsuiting, zijn geen waarden die bij het christendom of het kapitalisme horen, maar zijn bevochten door de arbeidersbeweging. Het was bijvoorbeeld te danken aan de Russische revolutie en de angst dat die naar Nederland over zou slaan, dat in Nederland het algemeen kiesrecht werd ingevoerd. Natuurlijk verdedigen socialisten het recht op vrije meningsuiting, en vechten ze tegen elke inbreuk daarop door kapitalistische politici of religieus rechts (zowel christelijk als islamitisch). Maar Van Gogh gebruikte ‘het Vrije Woord’ om angst en haat voor met name moslims aan te wakkeren die hij omschreef als ‘de vijfde colonne’. Natuurlijk is dit geen enkele rechtvaardiging voor moord. Maar politici als Zalm, die sprak over een ‘oorlog tegen het moslimextremisme’, hebben boter op hun hoofd. Het is hun verantwoordelijkheid dat migranten, met name Marokkanen, gemarginaliseerd zijn: hoge werkloosheid, slechte huisvesting, armoede, politietreiterijen, racisme. Zij hebben de sociale problemen veroorzaakt waardoor met name Marokkaanse jongeren steeds meer in de hoek gedreven worden en in wanhoop soms hun heil zoeken in moslimfundamentalisme. Bovendien wordt racisme al zeker 15 jaar opgezweept in een constante stroom van uitspraken over criminele migranten, profiterende asielzoekers, en - sinds 11 september - terroristische moslims. Dit kan niet anders gezien worden dan als een bewuste poging verdeeldheid te zaaien onder arbeiders en jongeren, en de aandacht af te leiden van de afbraakpolitiek van de regering en de bazen. Als laatste werkt de Nederlandse regering mee aan de bezetting van Irak. Mohamed B. had een video in zijn bezit,
waarop te zien was hoe Amerikaanse soldaten een raket afvuurden op een groep onschuldige burgers. Het is ook de woede over dergelijke imperialistisch bloedvergieten, dat moslim-fundamentalisme voedt. Moslim-fundamentalisme komt voort uit vervreemding en onmacht en het gebrek aan een massaal socialistisch alternatief, maar is echter een doodlopende weg, zoals blijkt uit de acties van Bin Laden en reactionaire islamitische regimes zoals de voormalige Taliban regering in Afghanistan of in Saoedi-Arabië. Niet alleen vrouwen, maar ook jongeren en arbeiders worden stelselmatig onderdrukt onder dergelijke regimes. De kwestie van moslimfundamentalisme wordt misbruikt om de repressie op te voeren, zoals versterking van de AIVD (inlichtingendienst). Maar repressie lost het probleem niet op, het zal eerder moslims nog meer marginaliseren en zo meer moslims in de handen drijven van het moslimfundamentalisme. Zoals moslimfundamentalisme aan de ene kant meer aanhang krijgt door de crisis van het kapitalisme en de zwakte van het socialistisch alternatief, zo krijgen racistische ideeen aan de andere kant ook steeds meer aanhang. De ex-VVD politicus Wilders die duidelijk racistische gevoelens aan het opzwepen is, kreeg op een gegeven moment 28 zetels in de opiniepeilingen. Het zijn niet alleen de sociale problemen en de racistische propaganda van media en politici die mensen ontvankelijk maken voor racistische ideeën. Dit wordt ook veroorzaakt door het feit dat er over een lange periode weinig klassenstrijd is geweest, en de leiding van de arbeidersbeweging (vakbonden en SP, vroeger ook de PvdA) geen echt alternatief laat horen. Een bepaalde laag van arbeiders en jongeren is vervreemd van de arbeidersbeweging en zwaar teleurgesteld in de PvdA en de vakbondsleiders, maar ziet niet direct de mogelijkheid te vechten voor een strijdbare en democratische vakbond en een nieuwe arbeiderspartij. Als je niet het idee hebt
WAT IS RACISME EIGENLIJK?
Theo van Gogh
dat je door te staken en actie te voeren kan vechten tegen degenen boven je, dan bestaat het gevaar dat je gaat trappen tegen degenen die onder je staan op de sociale ladder. Het sociaal akkoord dat vakbonden en regering sloten zal voor velen weer een bewijs zijn dat ze verraden en bekocht zijn. Racistische en extreem-rechtse ideeen kunnen dan voet aan de grond krijgen. Juist de klassenstrijd maakt duidelijk dat arbeiders, van welke afkomst of religie dan ook, solidair met elkaar moeten zijn en dezelfde belangen hebben. Die klassenstrijd zal ongetwijfeld weer opkomen in de komende periode. Maar die zal vergezeld moeten gaan van een bewuste campagne om raciale en religieuze spanningen tegen te gaan. De arbeidersbeweging bestaat gelukkig niet alleen uit de leiders, die inderdaad geen alternatief hebben, maar ook uit vele strijdbare vakbonds- en SP-leden, die het initiatief zullen moeten nemen om racistische en reactionair religieuze ideëen te bestrijden. Offensief roept binnen vakbonden en SP op, in actie te komen tegen racisme en tegen bezuinigingen en afbraak. Daarnaast nemen we ook eigen initiatieven, zoals ‘Offennsief tegen racisme en bezuinigingen’. Als laatste vechten wij voor een socialistische maatschappij, die als enige garantie biedt voor solidariteit en harmonieus samenleven, want, zoals Malcolm X stelde: ‘Kapitalisme zonder racisme bestaat niet’.
Racisme op de Vrije Universiteit Amsterdam: hoofddoekjesverbod De recente aankondiging van het bestuur van de Vrije Universiteit in Amsterdam om hoofddoekjes in de ban te doen is een cynische aanval op moslims en jonge moslims in het bijzonder. Maar het raakt ook aan de fundamentele vrijheid van iedereen. Deze racistische provocatie komt naar voren in een context van de opkomst van de politieke islam die de laatste tijd terrein heeft gewonnen in Nederland. Vooral in reactie op de intensieve stigmatisering en discriminatie zoals die vooral door jongeren gevoeld wordt, vanwege de deelname van Balkenende’s kabinet aan de ‘oorlog tegen de terreur’. Bizar genoeg probeert men ook de zichtbaarheid van vrouwenbuiken in de ban te doen omdat het strijdig zou zijn met de lange christelijke traditie van de VU. Door Darren, Offensief Amsterdam Het verbod is een aanval op de vrijheid van religie en de vrijheid van meningsuiting. Mensen moeten het recht hebben om in het openbaar hun geloof te belijden, vooral op scholen en universiteiten die de uitwisseling en uitwerking van alle mogelijke ideeën als doel moeten hebben. Voor socialisten is geloof een zaak voor het individu. Socialisten verdedigen het recht om een bepaald geloof aan te hangen en uit te oefenen, vooropgesteld dat het niet de rechten van anderen beperkt. Toch is het hoofddoekje en bedekkende kleding niet alleen een religieus symbool. Het is ook een symbool van vrouwenonderdrukking. Maar vrouwen en meisjes moeten op vrijwillige basis worden gewonnen voor hun emancipatie. En dat betekent dat zij het recht hebben om kledingstukken met repressieve betekenis te dragen of niet. Moslimvrouwen moeten ervan worden overtuigd dat het dragen van een hoofddoekje een recht is en geen plicht. Het verdedigen van al deze rechten is een collectieve taak.
Actie op de Vrije Universiteit Op 16 november is op initiatief van Darren actie gevoerd tegen racisme op de VU naar aanleiding van anti-moslimposters die op de VU opgehangen werden. Meer dan 40 studenten namen aan de actie deel. De campagne ‘VU tegen racisme’ zal dit jaar wederom acties organiseren.
OFFENSIEF bijeenkom-
stenin diverse plaatsen Offensief organiseert regelmatig afdelingsvergaderingen waar thematische onderwerpen en lokale acties worden besproken. Ook organiseren we openbare discussiebijeenkomsten over socialistische onderwerpen. Mail ons als je hier bij wilt zijn!
[email protected]
Alles wat ons verdeelt, verzwakt ons
STOP BEZUINIGINGEN, STOP RACISME! De laatste maanden is racisme fors toegenomen. Dit komt de regering en de bazen goed uit, want verdeel-en-heers is nog altijd hun tactiek. We moeten niet tegen elkaar vechten, maar samen de handen ineen slaan tegen bezuinigingen en ontslagen, en voor een goede toekomst voor iedereen. Doe mee met de campagne “Offensief tegen racisme en bezuinigingen”!
bij een verdenking van een autochtone Nederlander details zoveel mogelijk worden weggelaten. Al deze incidenten vergroten de tegenstellingen in de maatschappij en verdelen de arbeidersklasse, waardoor deze wordt afgeleid van de strijd tegen de
door Bas de Ruiter, Offensief Den Bosch Sinds de moord op Theo van Gogh is de onverdraagzaamheid tussen Nederlanders van autochtone afkomst aan de ene kant en van allochtone afkomst aan de andere kant enorm toegenomen. Met name een steeds groter wordende groep van autochtone Nederlanders voelt zich bevestigd in haar vooroordelen jegens allochtonen. Dit blijkt onder andere uit de fictieve zetelgroei van de groep Wilders in de peilingen. De voortrekker van deze groep, ex VVD-kamerlid Geert Wilders, geeft regelmatig een pleidooi af tegen de multiculturele samenleving. Er zijn nog veel meer voorbeelden te noemen, zoals het in de brand steken van moskeeën en moslimscholen, het met racistische leuzen en tekens bekladden van huizen en andere gebouwen en het hardhandig verwijderen van een hoofddoek van het hoofd van een moslimvrouw. Dit incident heeft sommige vrouwelijke moslims bang gemaakt om met het openbaar vervoer te reizen, aangezien hen hetzelfde kan gebeuren. De sfeer van intolerantie en racisme die is ontstaan, was voor de regering een uitstekende gelegenheid om het verzet
tegen de desastreuze kabinetsplannen te smoren en de bonden hun handtekening te laten zetten onder een (a)sociaal akkoord. Dit onder het mom van het herstellen van de eenheid in de samenleving. Feitelijk is dit natuurlijk helemaal niet wat onze regering beoogt, want net als elke regering in een kapitalistische maatschappij gebruikt zij haar invloed om de klassentegenstellingen in stand te houden door verdeeldheid te zaaien onder de arbeidersklasse. Op deze manier kan zij ongestraft doorgaan met datgene waar zij voor in het leven is geroepen, namelijk het uitbuiten van de onderdrukte klasse. Eigenlijk heeft dit kabinet haar agenda eigenlijk al lang blootgegeven, namelijk door bij monde van Balkenende, Zalm en De Geus in de media regelmatig te roepen dat Nederlandse werknemers lui zijn, te vroeg stoppen met werken en dat we met zijn allen te veel verdienen. Ook Verdonk levert haar bijdrage aan het beleid van het kabinet door allochtonen impliciet de schuld in de schoenen in te schuiven van de economische problemen hier. Dat zij dit probeert, blijkt uit het deportatiebeleid dat zij in en buiten de Kamer verdedigt. In de media worden Marokkanen met regelmaat afgeschilderd als criminelen, moslimfundamentalisten en terroristen. Waar de media in het verleden een belangrijke rol heeft gespeeld in het creëren van vooroordelen jegens Marokkanen en andere allochtonen, speelt zij nu een nog grotere rol in het vergroten van die vooroordelen. Met name in het geval van verdenkingen van strafbare feiten maken de media zich schuldig aan selectieve berichtgeving. In het geval dat een allochtoon verdacht wordt van een strafbaar feit worden zoveel mogelijk details over de persoon van de verdachte vermeld, terwijl
WORD NU LID!
[email protected] bezuinigingen, tegen ontslagen en in het algemeen tegen het kapitalisme. Dit is echter niet alleen een Nederlands probleem. Ook in andere Europese landen worden culturele verschillen en een angst voor terroristische aanslagen als een excuus gebruikt om de kloof tussen autochtonen en allochtonen te vergroten. We kunnen dus wel concluderen dat het hier een Europees en eigenlijk zelfs een wereldwijd probleem betreft. Een recente kwestie die op Europees niveau speelt en die tegelijkertijd in Nederland voor veel maatschappelijke en politieke ophef heeft gezorgd, is de toetreding van Polen tot de EU per 1 januari 2005. De angst voor Poolse werknemers die massaal naar Nederland emigreren is groot. De kans dat die angst werkelijkheid
wordt, is ook aanwezig, maar we moeten niet vergeten wat de oorzaak is van die vermoedelijke migratie. Dit verschijnsel wordt veroorzaakt door de grote inkomstenverschillen die er bestaan tussen de rijke Westerse landen en de armere landen in het voormalig Oostblok. Inkomstenverschillen overigens die slechts voortkomen uit het kapitalistische systeem, dat steeds zoekt naar nieuwe markten waar zij goedkoop producten kan produceren, omdat de lonen en de prijzen van grondstoffen daar laag zijn. Het heeft geen zin om de Poolse werknemers te weren: een betere oplossing is het om te strijden voor een Europees minimumloon, met een niveau gelijk aan dat van het land met het hoogste minimumloon. Op 19 maart 2005 wordt door de Europese vakbondsorganisaties in Brussel, de politieke hoofdstad van de Europese Unie, een demonstratie georganiseerd tegen de afbraak van arbeidsrechten en het neoliberale beleid van de Europese Unie, waaraan de Belgische zusterorganisatie van Offensief, die vanzelfsprekend aanwezig zal zijn, het thema racisme heeft gekoppeld. Als concreet symbool van het Europese neoliberale beleid zal de aanval op de dienstenrichtlijn van voormalig Eurocommissaris Bolkestein, ook wel Frankenstein-richtlijn genoemd, het speerpunt zijn. Offensief zal in het kader van een actiecampagne onder de naam “Offensief tegen racisme en bezuinigingen” de komende maanden actie voeren. Wij roepen zoveel mogelijk Nederlanders, zowel van allochtone als autochtone afkomst, op om met ons mee te gaan naar Brussel en daar aan de Europese regeringsleiders te laten werken dat mij het niet eens met het door de Europese Unie gevoerde neoliberale beleid, dat onder andere massawerkloosheid en racisme veroorzaakt.
Wil je meedoen aan de campagne van Offensief tegen Racisme en Bezuinigingen, stuur dan een mailtje naar:
[email protected].
Demonstreer mee tegen Europees afbraakbeleid
Kom 19 maart naar Brussel! NAAM
:
..................................................
..................................................................
ADRES
:
..................................................
.....................................................................
POSTCODE TEL/GSM PLAATS E-MAIL
: ................................................... : ................................................... : ................................................................... : ...................................................................
O Ik word actief lid van Offensief! O Nodig mij uit voor bijeen- komsten of eerst een gesprek O Ik neem een abonnement: Abonneer je door het bedrag over te maken op giro 2079240, onder vermelding van: 'abonnement'. Abonnementen kosten 10 Euro. Steunabonnement 20 Euro. Voor minima 5 Euro.
WORD NU OFFENSIEF LID!
Nummer 170, januari-februari 2005 Postbus 11561 ISSN: 0169-7714 1001 GN AMSTERDAM Gironummer 2079240 Stuur bon op naar:
Web : www.offensief.nl Mail :
[email protected] Telefoon : 084 - 8 310 656 (voicebox) Eindredactie: secretariaat Offensief