Beste jubilarissen FNV bondgenoten, Leeuwarden en Leeuwarderadeel. Mij is de eer gegund u te mogen toespreken namens het hoofdbestuur en u te bedanken voor uw trouw aan de bond. In mijn toespraak zal ik stilstaan bij het komende samengaan van de FNV organisaties, FNV bondgenoten, FNV Abvakabo, FNV bouw, FNV Vakcentrale, FNV Sport en wellicht op termijn FNV Kiem. Onder het motto: FNV ongedeeld nodig voor rechtvaardige regelingen. Maar ook zal ik stilstaan bij de aanval op arbeidsvoorwaarden en sociale zekerheid. FNV samenvoegen. Het is nu ruim 16 jaar geleden -29 januari 1998- dat de bondsraden van de Industriebond FNV, Vervoersbond FNV, Voedingsbond FNV en FNV Dienstenbond besloten hun eigen bonden op te heffen om als FNV Bondgenoten door te gaan. Samen sterker op weg naar één FNV was toen ook al het motief. De FNV Bonden staan aan de vooravond van een belangrijke vervolgstap in dat proces naar een ongedeelde FNV. Er is weer zo’n historisch moment aangebroken in de geschiedenis van de Nederlandse vakbeweging. FNV heeft afgelopen 16 jaar van ons doen spreken. Massa demonstratie en stakingen voor vroegpensioen 2004. Ik hoef de massademonstratie ‘Nederland verdient beter’ op het Museumplein in 2004 tegen de verslechteringsvoorstellen van Balkenende II over prepensioen maar te noemen. We gaven de FNV het vertrouwen dat het ook kón, doordat in Rotterdam een paar maanden eerder een massademonstratie was georganiseerd door de havens, de industriesector en sectoren waar de Abvakabo de werknemers organiseert, waar tienduizenden mensen aan meededen. Deeltijd WW. Toen de crisis in 2008 losbarstte, kwam vanuit de metaal het initiatief tot werktijdverkorting, later deeltijd WW geheten. Zo konden duizenden vakkrachten aan het werk blijven.
Akties schoonmakers Succesvol zijn ook de acties van de schoonmakers de afgelopen jaren dankzij onze investeringen in organising. Een werkwijze, die ook bij de distributiecentra succesvol was. Gewoon goed werk. Gewoon Goed Werk, een slogan waar we nu zo’n 7 jaar mee werken, is inmiddels een begrip geworden. Gelijk loon voor gelijk werk is een belangrijk onderdeel daarvan. Maar ook de strijd tegen toenemende onveiligheid. De arbeidsinspectie wordt voor het eerst in jaren niet meer uitgekleed maar versterkt dankzij de vakbondsinzet. Successen waren er zeker in die 16 jaar. Samen de crisis te lijf. Een andere campagne, namelijk ‘Samen de crisis te lijf’ over de verhoging van de AOW leeftijd, luidde in 2009 onze eigen interne FNV crisis in. Hoewel we sinds het begin van FNV Bondgenoten al samenwerking aangingen met andere bonden: loopbaanadvies, Bureau Beroepsziekten, en later cao naleving in de Eemshaven met FNV Bouw, leken we verder van elkaar verwijderd dan ooit. Eén FNV. Ons ideaal van één vernieuwde FNV (in 1998, maar ook bevestigd bij congressen daarna) bleek de uitweg uit die crisis. Want ons succes is het succes van de FNV en het FNV succes straalt ook op ons af. Onze leden voelen zich op de eerste plaats FNV leden. Onze interne crisis toonde aan dat de structuur van de FNV aan vernieuwing toe was. Het evenwicht tussen de bonden was zoek en de afstand tussen top en werkvloer te groot. Onze congressen hebben al belangrijke stappen genomen. In de nieuwe structuur heeft het ledenparlement directe zeggenschap, macht en invloed op het beleid van de FNV. Ook hebben we als FNV sinds vorig jaar een gekozen voorzitter. Deze ontwikkelingen passen in de maatschappelijke trend van meer transparantie en directe betrokkenheid. Maar de fusie is ook nodig omdat de arbeidsmarkt verandert; internationaler wordt. Sectoren verschuiven waardoor de sectorindeling over de verschillende bonden niet meer aansluit
op de werkelijkheid. En als we denken aan onzekere contracten/flexwerk, dan zijn die in alle FNV sectoren te vinden. Dat vraagt ook om een gezamenlijke aanpak en strategie. De congressen van Abva, Sport, en Bouw hebben ingestemd met het samengaan. Die van FNV Bondgenoten bijna. Er is op 26 november een nieuw congres over het samengaan. De sectoren senioren en uitkeringsgerechtigden werken inmiddels al over de bondsgrenzen heen. Opdeling in duidelijke sectoren, een krachtige vakbeweging, directe samenwerking met de andere FNV bonden; het zijn zaken die ons gaan versterken. We hebben een eenduidig en helder profiel nodig als tegenwicht, in Den Haag, Brussel, aan de cao tafel en lokaal. Sociaal akkoord 2013 Met het sociaal akkoord van 2013 hebben we als vakbeweging er voor gezorgd dat het ontslagrecht overeind is gebleven en doorgeslagen flexibiliteit wordt aangepakt. Voorbeelden vanuit onze sectoren maakten ook de politiek duidelijk dat het anders moest. We zijn weer prominent aanwezig op het Haagse toneel. Ook heeft FNV zich steeds eenduidiger gemanifesteerd met de FNV brede campagne voor Koopkracht en Echte banen, die november vorig jaar begon. Dit voorjaar bleek zonneklaar dat de actiebereidheid bij onze leden voor een goede loonsverhoging en meer werkzekerheid is gegroeid. Ook bij Xerox, NXP, Holland Casino en Flora Holland, bedrijven zonder actietraditie, waren leden bereid hun eisen kracht bij te zetten met stakingen. In de Metaal hebben de werknemers zich met succes verzet tegen de afbraak pogingen van de cao Afbraak door werkgeversorganisaties onder het mom van modernisering. Dat is een mooi succes 100 jaar nadat de eerste landelijk geldende cao werd afgesloten. Want cao-en die zijn nog steeds broodnodig. Onze cao successen, gestimuleerd door onze leden die in beweging komen dringen behoorlijk door bij de werkgevers in de Malietoren. Vakbondscentra Vakbondscentra zoals in Leeuwarden, zijn ontmoetingsplaatsen van leden en kaderleden en vakbondsfunctionarissen. Vakbondscentra moeten uitgroeien tot vakbondshuizen. De verplaatsing van delen van de sociale zekerheid naar gemeenten, moet niet leiden tot
onzekerheid. Iets wat nu wel dreigt en ook deels al werkelijkheid is voor de werknemers werkzaam in de zorg. De FNV stelt zich tot doel rechtvaardige voorzieningen en regelingen in bedrijven en in sociale wetten. Van zelf komt het niet goed. Er is betrokkenheid en zo nodig strijd nodig om te voorkomen dat ontsporingen zoals in Enschede gemeengoed worden. In Enschede meende een wethouder dat een bijstandsgerechtigde eerst zijn pensioen op moet maken. Deze wethouder was het pad kwijt. Pensioen is voor de oude dag en kan niet opgenomen worden als je niet pensioengerechtigd bent. De wethouder heeft inmiddels verklaard dat het een vergissing was. Die vergissing was niet erkend zonder onafhankelijke vakbeweging die niet gehinderd wordt door politieke coalities. Zo blijft de FNV vechten tegen het verplicht werken zonder loon wie ook de gemeente bestuurd. Verplicht werken zonder loon is regelrechte werkverdringing. Wind tegen. Wij hebben de wind tegen. AOW verhoging met stijgende werkloosheid is als een brand blussen met benzine. Werkgevers proberen cao-en af te breken onder het mom van modernisering. De werkelijkheid is dat zij de rechten van werknemers willen afbreken. Minder regels zeggen zij, de werkelijkheid is anders. Er gaat een golf aan managers regelzucht over Nederland. In bedrijven worden personeelsgidsen gemaakt die vuistdik zijn en vrijwel alleen verboden en geboden bevatten voor werknemers. Niks evenwichtige rechten en plichten zoals in cao-en. Concurrentiebedingen, geheimhoudingsverplichtingen, het verbod om betaald of onbetaalde werk te doen naast het dienstverband als de werknemer daardoor minder flexibel is. Het is een poging om van de werknemers weer lijfeigenen te maken. En dan te bedenken dat uit vergelijkend onderzoek blijkt dat de Nederlandse werknemer flexibeler is dan die in andere westerse landen. Dat staat haaks op wat werkgeversorganisaties en rechtse politieke partijen zoals VVD, D66, CDA, voortdurend beweren. Politieke partijen waarvan de leden een gemiddelde leeftijd hebben van 60 jaar. Bij de vakbonden is die leeftijd veel lager, 50 jaar. Toch proberen politieke partijen vakbonden te diskwalificeren door te zeggen dat de leden oud, wit en man zijn. De werkelijkheid is dat de vakbond het bastion is dat voor alle werknemers opkomt. De noodzaak om lid te worden neemt alleen maar toe.
Dank voor trouw aan de bond. Jubilarissen, jullie trouw aan de bond, heeft het mogelijk gemaakt dat de vakbonden een blijvende tegenkracht zijn die opkomen voor de werknemers in de bedrijven, via cao-en, via sociaalplannen, via scholing, via werktijdenregelingen. Vakbonden vormen ook een tegenkracht tegen politici die zich laten leiden door de waan van de dag en coalitiebelangen. Vakbonden die juristen in dienst hebben die voor en namens werknemers recht halen als dat niet wordt toegekend. Rechten die via cao-en en in wetten bevochten zijn. Dank daarvoor! A.P. van Dijk Bestuurder Metaal FNV Bondgenoten Noord. 1-11-2014
