[versie 14 juli 2009]
Besluitenlijst bestuurlijk akkoord [datum] inzak~ minimumloon,
uitkeringen en tewerkstellingsvergunnlngen
als overeengekomen tussen de delegaties van Bonaire, Sint Eustatius en Saba en Nederland 1. Preambole 1.1. De afgelopen jaren is er tu en ertegenw ordige rs an Bonaire, Sint Eustatius en Saba en Nederland intensief overleg gevoerd over aard, opzet en uitwerking van regelingen voor minimumlonen, AOV, onderstand en tewerkstellingsvergunningen zoals die met ingang van de transitiedatum op de B onaire, Sint Eustatius en Saba van toepa sing worden. 1.2. In bestuurlijke overleggen van 31 januari 2008 , 18 juni 2008 en 20 november 2008 zijn afspraken vastge legd over uitgangspunten voor minimumloon, AOV onderstand en tewerks lellingsvergunningen en de verdeling van verantwoordel ijkheden tus en de eilandbesturen en de minister van So iale Zaken en W erkgelegenheid. 1.3 . Thans willen de delegaties van Bonaire Sint Eustatius, Saba en Nederland op basis van deze voorafgaande akkoorden nadere afspraken maken over minimumlonen, AOV, onderstand en tewerkstellingsvergunningen ten einde een adequaat stelsel van uitkeringen te introduceren waarbij werk boven inkomen gaat en het Nederlandse systeem van koppeling van uitkeringen aan het minimumloon wordt gelntroduceerd. Dit alles moet leiden tot zo m in mogelij ke verstoring van de lokale arbeidsmarkt. Voorkomen moet worden dat de eilande n economisch worden gelsoJeerd in de regio of worden geconfronteerd met ongewenste migratie . 1.4. Ook willen de delegaties afspraken maken over de toekomstige taken en verantwoordelijkheden van de eilandbesturen voor de lokale arbeidsmarkt (job programs, arbeidsbemiddeling) en de ondersteuning van Nederland daarbij. 1.5. W aar nodig zullen deze afspraken worden uitgewerkt in Nederlandse w et- en
regelgeving die nog de goedkeuring door he t Nederlandse parlement behoeft.
1.6. Daar waar in dit akkoord sprake is van het begrip transitiedatum, wordt hieronder verstaan: de dag waarop de wijziging van het Statuut in verband met de opheffing van de Nederlandse Antillen in werking treedt.
fnvoering van andere voorzieningen 1.7. Afspraken in dit akkoord over minimumloon, AO V en onderstand kunnen niet los worden gezien van de nieuwe Belastingwetten BES en de toekomstige vormgeving van voorzieningen op het terrein van zorg, wonen en onderwijs. 1.8. Op basi s Ian het toekomstige fiscale stelsel en de plannen op het terrein van de zorg, wonen en onderwijs ontstaat een totaalbeeld van verbetering voor de burgers op Bonaire, Sint Eustatius en Saba en vers terking van de lokale economieen. 1.9. Wonen, onderwijs en zorg zullen algemene kwaliteitsimpulsen ondervinden waarvan de effecten nu al zichtbaar worden. 1.10. Belangrijke onderdelen van de plannen op het terre in van zorg, wonen en onderwijs zijn de volgende:
1
[versie 14 joli 2009] o Invoering van een atgemene zorgverzekering w aardoor aUe burger vanaf de transitie van rechtsw ege verzekerd zijn tegen ziektekosten. Deze zorgverzekering zal worden betaald uit de atgemene middelen. o De komende jaren worden Nederlandse woningcorporaties gestimuleerd om te investeren in het bouwen van nieuwe woningen en het opknappen van bestaande woningen op de BES-eilanden. De huurprijzen worden afgestemd op het algemene inkomensniveau op de eilanden. o Voor het schooljaar 2009/2010 worden school- en stu dieboeken gratis verstrekt. Het voornemen is om deze voorziening ook na de transitie te laten voortbestaan. Er wordt gewerkt aan een voorstel voor betere toegankelijkheid van de regeling voor studiefinanciering.
2. A fsp raken minimumloon 2.1. In verband met het achterblijven van de minimumlonen op Sint Eustatius en Saba bij de consumentenprij index, zullen de eilandbesturen van Sint Eustatius en Saba in navolging van Bonaire aan de M inister van Economische en Arbeidszaken verzoeken om het minimumloon voor de transitiedatum, te verhogen met 15%. Het minimumloon per uur voor werknemers van 21 en jaar en ouder bedraagt dan 6,84 Naf op Sint Eustatius en 7,20 Naf op Saba. 2.2. Op grond van de We t minimumlonen BES zal per transitiedatum de hoogte van het minimumloon voor Bonaire, Sint Eustatius en Saba uniform vaststellen op 7,21 Naf per uur. Dit bedrag zal per die datum nog worden verhoogd met de stijging van de consumentenprijsindex zoals vastgesteld door het CBS van de Nederlandse Antillen tussen augustus 2009 en augustus 2010. 2.3. Vanaf de transitiedatum wordt het minimumloon jaarlijks met ingang van 1 januari aangepast aan de ontwikkeling van de consumentenprijsindex. De mogelijkheid zal worden geintroduceerd om rekening te houden met verschil in prijsontwikkeling tu s en de eilanden. 3. Afsp raken AOV Systematiek en haogte van de uitkering 3.1. Vanaf de transitiedatum wordt, zoals ook in Nederland gebruikeJijk, het bedrag van de AO -uitkering gekoppeld aan de hoogte van het minimumloon voor een werknemer van 21 jaar en ouder. Door de koppeling aan het rninimumloon zal de A OV -uitkering jaarlijks met ingang van 1 januari worden verhoogd overeenkomstig de stijging van de consumentenprijsindex. 3.2. De AOV-uitkering per maand zal per transitiedatum per gerechtigde 63% van het minimumloon bedragen 1. 3.3. In de W et Algemene Ouderdomsverzekering BES wordt opgenomen dat iedere AOV gerechtigde een toeslag ontvangt van maximaal 100 Naf per maand, afbankeJijk van het verdere inkomen naast de AOV-uitkering. De toeslag die bij wijze van onderstand
I Minimumloon per maand op basis van een werkweek van 40 uur: 40 x 13/4 x 7,26 = 1249,73 Naf.. Dit betekent dat de AOV-uikering (63 % minimumloo n) per maand 726,77 Naf bedraagt (12/13 x 63% x 1249,73) en in december een kerstuitkering wordt uitgekeerd ter grootte van de AOV -uitkering waarop recht bestond in de maand in september.
2
[versie 14 juli 2009) aan ouderen met een A OV -uitkering op Bonaire en Sint Eustatius w ordt ve rstrekt, vervalt.
Verhoging A OV-Ieejtijd 3.4. De pensioenleeftijd voor de AOV zal worden verhoogd naar 65 jaar. De vormgeving zal nog worden bezien. Indien voor de transitiedatum het voorstel van de Nederlands Antilliaanse regering om de pensioenleeftijd geleidelijk te verhogen naar 65 jaar in werking treedt, zal dit worden gevolgd. Volgens dit voorstel zal per 1 januari 2010 de AOV -gerechtigde leeftijd worden verhoogd tot 62 jaar en op 1 januari 2014 tot 65 par. 3.5. De middelen die te zijner tijd vrijkomen als gevolg van verhoging van de pensioenleeftijd zullen worden gebruikt voor het opvangen van bestaande tekorten en de stijgende laste n AOV in verband met de vergrij zing.
4. Af praken onderstand Systematiek en haagte van de uitkering 4.1. Vanaf de transitiedatum v.ordt, zoals ook in Nederland gebruikelijk, het bedrag van de ond erstandsuitkering gekoppeld aan de hoogte van het minimumloon voor een \A, t rknemer van 21 jaar en ouder. Door de koppeling aan het minimumloon zullen ook de uitkeringen onderstand jaarlijks met ingang vanl januari worden verhoogd overeenkomstig de stijging van de consumentenprijsind ex. 4.2. Naast de onderstand is het mogelijk om eigen i nkomsten te hebben. Onderstand en igen inkom sten kunnen samen nooit hoger zijn dan het minimumloon. Bogere inkomsten zullen in mindering worden gebracht op het de uitkering onderstand. 4.3. V or belanghebbenden die blijkens een keuring om medische redenen volledig en duurzaam arbeidsonge chikt zijn, w ordt een toeslag ingevoerd. 4.4. Bij de bepaling van de hoogte van de onderstand zal rekening worden gehouden met de aanwezigheid van kinderen. Dit zal nog nader worden uitgewerkt re gen de achtergrond van de bestaande praktijk. 4.5 . Per transitiedatum worden de uitkeringen een percentage van het minimumloon zoals aangegeven in onderstaande tabeF . Situatie Alleenstaand Alleenstaande ouder Echtpaar Toeslagen Volledig en duurzaam arbeidsongeschikt
Uitwonend 26% (325 Naf) 35% (433 Naf) 39% (488 Naf)
Inwonend 21 % (260 Naf) 30% (379 Naf) 35% (433 Naf)
29% (361 Naf)
Rechten en plichten 4.6. Voor het recht op onderstand is bepalend de mate waarin de betrokkene geacht kan worden een eigen inkomen te verwerven. De bedragen in de tabel zijn gebaseerd op een minimumloo n per maand van 1249,73 Nat (bijvoorbeeJd alleenstaand/uitwond end: 26 % van 1247,73 Naf = 325 Nat).
2
3
[versie 14 juli 2009]
4.7. W ork first zal als uitgangspunt gelden. In verband hiermee wordt een arbeidsverplichting ingevoerd in de onderstand. Niet nakomen van die verplichting zal consequenties hebben voor het recht op onderstand en kan leiden tot veri aging of intrekken van de uitkering. Deze arbeidsverplichting zal niet gelden v~~r belanghebbende die blijkens een keuring om medische redenen volledig en duurzaam arbeidsonge chikt is. 4.8. In de onderstand wo rdt een inlichtingenverplichting ingevoerd. Deze verplichting houdt in dat belanghebbenden verplicht zijn om alle informatie te geven die an belang is om het recht op onderstand te kunnen beoordelen. Ni t nakomen van die verplichting zal consequenties hebben voor het recht op onderstand en kan leiden tot verlaging of intrekken van de uitkering. Er komen controlemogelijkheden bij derden (bevolkingsregister, Belastingdienst, werkgevers). 4.9. In het Besluit onderstand BE S zal worden bepaald dat vreemdelingen en Nederlanders afkomstig van Cura<;ao, Sint Maarten of Aruba die zich estigen op Bonaire, Sint Euslatius of Saba, gedurende de eerste vijf jaren niet in aanmerking komen v~~r onderstand, tenzij vanwege een zeer dringende reden het verblijfsrecht niet kan worden ingetrokken . Voor Nederlanders afkomsti o uit het Europese deel van Nederland zal de regeling nog worden bezien mede in relatie tot de toekomstige Rijkswet personenverkee r. 4.10. Het recht op onderstand wordt bij formele wet ger geld (Invoeringswet BES) en nader uitgewerkt in het Besluit onderstand BES. Periode na de transitie 4.11. Na de transitiedatum zullen het M inisterie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en de eilandbesturen sam en, op basis van de ontwikkeling van het beroep op de onderstand, de sociaaleconomische effecten en de uitvoerbaarheid van de regeling, in goed overleg bezien in hoeverre nadere aanpassingen noodzakelijk en wenselijk zijn. Uitgangspunt is de Nederlandse uitkeringssystematiek, zowel wat betreft rechten, zoals relatie uitkeringshoogte en minimum loon, als wat betreft plichten, zoals inlichtingenverplichting en arbeids erplichting. O verige af<>praken 4.12. Met ingang van de transitiedatum zal het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid de verantwoordelijkheid v~~r de onderstand overnemen van de eilandbesturen. De Invoeringswet Bes en het Besluit onderstand BES treden per die datum in werking. Tot de transitiedatum blijven de eilandbesturen bestuurlijk en financieel verantwoordelijkheid v~~r het verstrekken van onderstand. 4.13. Voorafgaand de transitiedatum toetsen beide partijen gezamenlijk de huidige ontvangers van onderstand aan de beoogde onderstandsregeling. Op basis van deze toetsing beslist de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid over het recht op onderstand per transitiedatum van personen uit het huidige bestand.
5. Afspraken tewerkstellingsvergunning Algemene maatregel van bestuur tewerkstellingsvergunningen 5.1. Er komt een algemene maatregel van bestuur bij de Wet arbeid vreemdelingen BES (Besluit arbeid vreemdelingen BES).
4
[versie 14 juli 2009] 5.2. De huidige eilandsbesluiten dienaangaande w orden geintegreerd in dit besluit 5.3. Het zal mogelijk worden gemaakt om voor Bonaire, Sint Eustatius en Saba verschillende regels voor een tewerkstellingsvergunning te laten gelden vanwege de verschillen tussen de arbeidsmarkten.
Een loket 5.4. Het reeds in gang gezette proces voor een loket oor verblijfs- en tewerkstellings vergunning zal worden voortgezet en, onder verantwoordelijkheid van de Ministers van Justitie en van Sociale Zaken en W erkgelegenheid , worden ondergebracht bij het Regionaal Ser ic Centrum Arbeidsmarhtoets 5.5. De toets op lokaal arbeidsaanbod zal worden uitgevoerd door het eilandelijke
arbeidsbureau onder verantwoordelijkheid van het eilandbestuur.
5.6. Bij elke aanvraag oor een tewerk tellingsvergunning gaat het eilandsbe tuur na: of en wanneer de aanvrager de betreffende vacature heeft gemeld bij het eilandelijke arbeidsbureau; in hoeverre het eilandelij ke arbeidsbureau werkzoekenden heeft doorverwezen naar de aanvrager; of en hoeveel lokale arbeidskrachten op het eiland beschikbaar zijn voor de betreffende functie. Buitengewone omstandigheden 5. 7. In het Besluit wordt de mogelijkheid opgenomen dat bij buitengewone omstandigheden (overmacht) kan worden afgezien van de eis an melding van de vacature vijf weken voor indiening van de aanvraag v oor een tewerkstellings vergunning, zodat vergunningen sneller kunnen worden verleend. Voorwaarde is dat op voorhand duidelijk is dat geen lokale arbeidskrachten op het eiland beschikbaar zijn voor de betreffende functie. Quotum 5.S. In het Besluit wordl de mogelijkheid opgenomen om VOOf bepaalde categorieen van functie:, een maximum te stell en voor het aantal tewerkstellingsvergunningen. Van deze mogelijkheid wordt pas gebruik gemaakt nadat het eilandbestuur is geraadplee gd. Bestuurlijk overleg 5.9 . Het beleid a angaande tt:werkstellingsvergunningen kan jaarlijks, na overleg tussen de Minister van Sociale Zaken en de eilandbesturen, worden aangepast. 6. Afspraken ondersteuning jobprograms en arbeidsbemiddeling 6.l. De eilandbesturen van Bonaire, Sint Eustatius en Saba verplichten z ich om na de transitiedatum job programs in te stellen en te zorgen voor een adequate arbeidsbemiddeling. Het eilandbestuur zal er voor zorgdragen dat uitkeringsgerechtigden die door het Regionaal Service Centrum, afdeling SZW
5
[versie 14 juli 2009]
worden voorgedragen, kunnen deelnemen aan een job program en/of bemiddeld worden naar arbeid. 6.2. De eilandbesturen van Bonaire, Sint Eustatius en Saba zullen in overleg met de Minister van Sociale laken en \Verkgelegenheid de samenwerking tussen eilandbestuur en het RS C bij job programs en arbeidsbemiddeling uitwerken, alsmede de financiering. 6.3. Het Ministerie van Sociale laken en Werkgelegenheid zal de eilandbesturen van Bonaire, Sint Eustatius en Saba en de betrokken organisatie<, voorafgaand aan de transitiedatum ondersteunen bij het opzetten van job programs en verbeteren van de arbeidsbemiddeling met het oog op de uitvoering van deze taken na de transitie. 6.4. In het Implementatit plan Sociaal Economisch Initiatief an juni 2008 heeft Bonaire de volgende beleidsmaatregelen opgenomen " Prikkels in de onderstand" en "Het opstarten van een sociale werkplaats" . Het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid zal voorafgaand aan de transitie het eilandbestuur van Bonaire ondersteuning verlenen bij het uitwerken van deze beleidsmaatregelen.
7. Overige A fspraken 7.1. Vanaf de datum van dit akkoord zullen de eilandbesturen van Bonaire, Sint Eustatius of Saba nog uitsluitend maatregelen treffen of beleidswijzigingen invoeren op het terre in van inkomen en tewerkstellingsvergunningen, nadat de Minister van Sociale l aken en W erkgelegenheid zijn instemming daarmee kenbaar heeft gemaakt. 7.2. et inachtneming van de protocollen die daartoe op 24 juni 2009 zijn ondertekend zullen de eilandbesturen van Bonaire, Sint Eustatius en Saba en het M inisterie van Sociale laken en Werkgelegenheid in goede samenwerking zorgen voor de overgang van mensen en taken van de eilandelijke diensten naar het R egionaal Servicecentrum.
N ame ns Bonaire
Namens Saba
Namens Sint Eustatius
De Minister van Sociale laken en Werkgelegenheid
6
