Beslisnota. Afbakeningsvoorstel voor de afbakening van het structuurondersteunend kleinstedelijk gebied Ieper. Juni 2006

Afbakeningsvoorstel voor de afbakening van het structuurondersteunend kleinstedelijk gebied Ieper

Beslisnota

Juni 2006 Studie uitgevoerd in opdracht van de Provincie West-Vlaanderen

1. OVERZICHT VAN DE BESLISELEMENTEN Het voorliggend document is een beslistekst over de discussie-elementen die in het voorstel van afbakening, dd. september 2005, nog open bleven. Het voorstel van afbakening (september 2005) vormde het resultaat van overleg tussen de provincie, de stad en het Vlaamse Gewest (Arohm). Het procesverloop bij de opmaak van het voorstel van afbakening voorzag eveneens in de terugkoppeling naar en inbreng van de ‘maatschappelijke dragers’. Dit werd geconcretiseerd in een adviesvraag aan de Gecoro (Ieper) en de Procoro (West-Vlaanderen). Ook werd een overleg georganiseerd met de sectorale administraties van het Vlaamse Gewest. De discussie-elementen die open bleven betroffen: n n

de locatiekeuze van een doortrekkersterrein; het voorstel van een regionaal bedrijventerrein.

Op basis van verder onderzoek en overleg heeft de Bestendige Deputatie van de provincie West-Vlaanderen ten aanzien van deze twee elementen een gemotiveerde keuze gemaakt. Deze keuzes worden verduidelijkt in de voorliggende beslisnota. De beslisnota (juni 2006) en het voorstel van afbakening (september 2005) vormen samen de basis voor de opmaak van het provinciaal ruimtelijk uitvoeringsplan voor de afbakening van het kleinstedelijk gebied Ieper.

Þ

AFBAKENING STRUCTUURONDERSTEUNEND KLEINSTEDELIJK GEBIED IEPER

JUNI 2006

1

2. KEUZE OP HOOFDLIJNEN 2.1. DOORTREKKERSTERREIN De Bestendige Deputatie bevestigt haar keuze om binnen het kleinstedelijk gebied Ieper een doortrekkersterrein in te richten, zoals bepaald door het overleg in het kader van de Vlaamse woonwagencommissie en mee opgenomen in het provinciaal ruimtelijk structuurplan. Op basis van de betere mogelijkheden tot ruimtelijke inpassing in het morfologische weefsel van het stedelijk gebied gaat een voorkeur uit naar de locatie ‘Rijselseweg’. Het gebied is ingesloten door stedelijke bebouwing. Voorwaarde voor de ontwikkeling van het gebied ‘Rijselseweg’ als doortrekkersterrein is een akkoord van de federale overheid.

Þ


JUNI 2006

3

2.2. REGIONAAL BEDRIJVENTERREIN De Bestendige Deputatie bevestigt haar optie om in het kleinstedelijk gebied Ieper de taakstelling inzake regionale bedrijvigheid in te vullen. Gekozen wordt voor een effectieve realisatie op korte termijn van minstens 30 ha (bruto). Als locatie voor deze effectieve realisatie wordt gekozen voor een beperkte uitbreiding van het bestaande bedrijventerrein Ieperleekanaal. De gekozen zone respecteert het meest waardevolle archeologisch patrimonium met betrekking tot het slagveld van Pilkim Ridge (het gebied van de Noordelijke Salient, sector Caesar’s Nose). De voorgestelde locatie is gelegen ten zuiden en ten noorden van de Kleine Poezelstraat, telkens met de Pilkemseweg als uiterste oostelijke grens. Het gebied ten zuiden van de Kleine Poezelstraat sluit structureel aan bij het bestaande bedrijventerrein en heeft een relatief lage ligging. Het gedeelte ten noorden van de Kleine Poezelstraat ligt wat hoger, maar nog steeds aan de voet van de belangrijke hellingen van de Noordelijke Salient. De kwaliteit van de landschappelijke inpassing van deze uitbreiding is van groot belang voor de beleving van het slagveld. De uitbreiding van het bedrijventerrein wordt daarom beperkt gehouden zodat de wederzijdse frontlijnen van de Pilkem Ridge ontsloten kunnen worden. De inrichting van het bedrijventerrein wordt voorafgegaan door archeologisch onderzoek van de site. De zone ‘Reigersburg’ wordt erkend als een locatie met potenties voor stedelijke functies op de lange termijn. Gekozen wordt deze zone op te nemen binnen de afbakening van het stedelijk gebied als een bouwvrij stedelijk landbouwgebied. Op deze wijze wordt geen hypotheek gelegd op deze potenties.

4


BESLISNOTA

- JUNI 2006

Þ

3. UITGANGSPUNTEN EN RANDVOORWAARDEN VOOR HET REGIONAAL BEDRIJVENTERREIN Er wordt gekozen voor een effectieve realisatie op korte termijn van minstens 30 ha (bruto), door een beperkte uitbreiding van het bestaande bedrijventerrein Ieperleekanaal. De voorgestelde locatie is gelegen ten zuiden en ten noorden van de Kleine Poezelstraat, telkens met de Pilkemsweg als uiterste oostelijke grens. De gekozen zone respecteert het meest waardevolle archeologisch patrimonium met betrekking tot het slagveld van Pilkem Ridge (het gebied van de Noordelijke Salient, sector Caesar’s Nose). In wat volgt wordt de bestaande toestand van de uitbreidingszone kort geschetst, waarna uitgangspunten en randvoorwaarden voor de ontwikkeling van het terrein worden geformuleerd.

Þ


JUNI 2006

5

1. SITUERING De geplande uitbreiding is voorzien in een gebied begrensd door de Pilkemseweg in het oosten en het bestaande regionale bedrijventerrein Ieperleekanaal in het zuiden en het westen. Vandaag wordt het gebied gekenmerkt door een grote openheid. Het wordt hoofdzakelijk gebruikt als akkerland, daarnaast bevinden zich ook enkele weilanden in de omgeving. Verspreid komen hoeves en landelijke woningen voor. Verschillende bedrijfsgebouwen, schoorstenen en masten op het terrein Ieperleekanaal vormen bakens in het landschap, met als meest beeldbepalende (en zeer storend) element het omvangrijke witte gebouw van het mestverwerkend bedrijf Lavidor. Ook het kruis op de militaire begraafplaats Caesar's Nose vormt een oriëntatiepunt in het landschap (zie ook foto's op volgende pagina's). Typerend voor het landschap is voorts de noordoostgerichte helling, Pilkem Ridge. Het bedrijventerrein wordt voorzien op de laagst gelegen gronden (ca. 12,5 tot maximaal ca. 20 m boven zeeniveau). De akkers en weilanden rond deze 'kom' zijn gelegen op hoogtes van ca. 17,5 tot ca. 25 m boven zeeniveau (zie kaart). De zone is daarnaast van groot historisch belang. Pilkem Ridge is immers de plaats waar de Duitse en de Britse frontlinies tijdens de Eerste Wereldoorlog elkaar zeer dicht raakten. Onder de grond bevinden zich zeer veel overblijfselen van loopgraven, munitiedepots, 'deep dug-outs' (ondergrondse verblijfplaatsen) en stoffelijke resten van gesneuvelden. Op de kaart op bladzijde 7 werden twee luchtfoto's dd. 29 mei 1916 geprojecteerd op de luchtfoto. Dit beeld geeft een idee van het uitzicht van die loopgraven en de intensiteit ervan. Men ziet duidelijk de loopgraven (lijnen) en bominslagen. De loopgraven wijzigden in de loop der tijd zeer intens. Loopgraven werden voortdurend bijgegraven, andere werden verlaten en verdwenen.

6


BESLISNOTA

- JUNI 2006

Þ

Op de kaart op bladzijde 8 worden vier belangrijke verschuivingen in de Britse frontlijn weergegeven tussen de periode april/mei 1915 en 31 juli 1917 (tussen de Tweede en Derde Slag van Ieper). Het betreft telkens enkel de meest vooruitgeschoven loopgrachten: n n

n n

de rode lijn was de eerste versie van de frontlijn; de groene lijn is een eerste wijziging van een deel van die rode frontlijn; de gele lijn is de volgende wijziging van hetzelfde stuk; en de blauwe lijn ten slotte is een vrij grote verschuiving ten opzichte van de rode frontlijn en de vorige verschuivingen.

Deze vier lijnen zijn de belangrijkste grote verschuivingen van de frontlijn zelf, maar ook de loopgraven achter de frontlijnen hebben heel wat wijzigingen ondergaan. Door de intensiteit van het aantal loopgraven heeft dit gebied dan ook een zeer grote archeologische waarde. In de omgeving van het geplande bedrijventerrein bevinden zich ten slotte ook twee militaire begraafplaatsen: het Welsh Cemetery (bekend onder de naam Caesar's Nose en bereikbaar via de Moortelweg) en Colne Valley Cemetery, gelegen langs de Kleine Poezelstraat en slecht geïntegreerd in het bestaande bedrijventerrein Ieperleekanaal (omringd door bedrijfsgebouwen).

Þ


JUNI 2006

9

10


BESLISNOTA

- JUNI 2006

Þ

Þ


JUNI 2006

11

2. UITGANGSPUNTEN EN RANDVOORWAARDEN VOOR DE ONTWIKKELING VAN HET REGIONAAL BEDRIJVENTERREIN

n meest vooruitgeschoven loopgrachten van de frontlinie zijn als waardevolle historische elementen grensstellend voor het bedrijventerrein De noordelijke grens van het regionaal bedrijventerrein wordt gevormd door de zone met de meest vooruitgeschoven loopgrachten van de Britse frontlinie (zie ook bladzijde 8). Zo wordt een deel van dit historisch 'slagveldlandschap' met toeristische potenties (zie verder) gevrijwaard. Om ook de militaire begraafplaats Colne Valley niet verder in te sluiten, kan het bedrijventerrein (inclusief buffer) niet meer noordwaarts ontwikkeld worden dan het zuidoostelijke hoekpunt van deze begraafplaats.

n bedrijventerrein ontsloten via Pilkemseweg Het regionaal bedrijventerrein wordt direct ontsloten naar de N38 (primaire weg) via de ontsluiting met de Pilkemseweg. Rechtstreekse erfontsluitingen langs de Pilkemseweg zijn niet gewenst. Mogelijk kan voor de ontsluiting gebruik gemaakt worden van de bestaande Sint-Krispijnstraat.

12


BESLISNOTA

- JUNI 2006

Þ

n interne zonering van het bedrijventerrein in functie van hinderbeperking voor 'verstild landschap' Om de visuele, geur- en geluidshinder maximaal te beperken voor het waardevolle historische en landbouwlandschap in de omgeving, wordt het terrein intern gezoneerd. Zo worden strengere eisen opgelegd aan bedrijven in de zone grenzend aan het 'verstilde landschap' (zie verder) en aan de Pilkemseweg. Aan bedrijven die zich in de lagergelegen delen van de kom vestigen (zone C), worden minder strenge eisen opgelegd. Deze eisen kunnen onder meer vorm krijgen via stedenbouwkundige voorschriften rond maximale bouwhoogtes, materiaal- en kleurgebruik, eisen met betrekking tot de aard van de activiteiten, voorschriften met betrekking tot het bufferen op de eigen kavel, enzovoort.

n ruimtelijke inpassing van de Zwaanhofbeek Bij de inrichting van het regionaal bedrijventerrein moet voldoende rekening worden gehouden met de Zwaanhofbeek. Deze waterloop dient voldoende ruimtelijk te worden ingepast in het bedrijventerrein.

Þ


JUNI 2006

13

n buffering van het terrein verweven met een landschapsproject Om de hinder voor het historisch waardevolle 'slagveldlandschap' maximaal te beperken, wordt naast een interne zonering (zie hiervoor) ook een adequate buffering van het terrein vooropgesteld. Er wordt voorgesteld om te werken met een talud, dat voor voldoende visuele afscherming moet zorgen. Beplanting van het talud kan een verdere buffering met zich meebrengen. Om de beleving van het slagveldlandschap te versterken, wordt daarnaast voorgesteld om de buffer te verweven met een landschapsproject. Dit landschapsproject moet met minimale ingrepen een ingetogen herdenking vormen van het oorlogsverleden van deze plek.

n landschapsproject als onderdeel van de te behouden en te herwaarderen historische frontensite Het bedrijventerrein wordt ontwikkeld nabij de historische site waar de Britse en Duitse frontlinies elkaar in de Eerste Wereldoorlog zeer dicht raakten. Om het belangrijke grensstellende karakter van deze site te beklemtonen en het verleden te evoceren en te herdenken, wordt grenzend aan het bedrijventerrein een landschapsproject ontwikkeld. Ten zuiden van deze frontliniezone zijn eveneens heel wat Britse loopgraven en deep dug-outs in de ondergrond te vinden. Archeologisch onderzoek voorafgaand aan de ontwikkeling van het bedrijventerrein is dan ook aangewezen.

14


BESLISNOTA

- JUNI 2006

Þ

n 'verstild landschap' om historische sites maximaal te beleven Via het verstilde-landschapsproject wordt het verleden van de historische frontlijnensite geëvoceerd. Zo kan op een strategisch gekozen plaats een deel van de frontlinies worden blootgelegd. Gezien de originele loopgraven te kwetsbaar zijn voor blootstelling aan de open lucht en licht, zal een reconstructie aangewezen zijn. Als meest geschikte locatie voor een dergelijke evocatie wordt de zone voorgesteld waar de vier verschuivingen van de frontlinie zichtbaar zijn (ongeveer centraal in het landschapsproject). In het project kunnen ook de twee militaire begraafplaatsen betrokken worden. Dit kan bijdragen tot het verminderen van het ingesloten karakter van Colne Valley Cemetery. Caesar's Nose (Welsh Cemetery) kan via een wandelpad verbonden worden met het landschapsproject. Het project draagt er op die manier toe bij dat de verschillende relicten van het oorlogsverleden (militaire begraafplaatsen, opengelegde loopgrachten,...) landschappelijk verbonden worden.

n wandelpad als verbindend element tussen waardevolle sites / beperkte parking ter hoogte van Pilkemseweg Een wandelpad tussen de Pilkemseweg en het Colne Valley Cemetery brengt naast een landschappelijke, ook een functionele verbinding met zich mee. Het wandelpad kan worden aangesloten op het pad dat Caesar's Nose Cemetery verbindt met de Moortelweg. Zo ontstaat een beperkt toeristisch parcours in dit slagveldlandschap. Ter ontsluiting van dit parcours wordt een kleine parking voorzien nabij de Pilkemseweg.

Þ


JUNI 2006

15

n zichtassen versterken relaties tussen waardevolle sites De sobere inrichting van het verstilde landschap garandeert het behoud van belangrijke zichtassen op de Pilkem Ridge-helling. Zo blijft de visuele band tussen de beide militaire begraafplaatsen behouden. Vanaf de 'ingang' tot het landschapsproject is ook een visuele relatie behouden met het Welsh Cemetery (Caesar's Nose).

16


BESLISNOTA

- JUNI 2006

Þ

Uitbreiding Ieperleekanaal in samenhang met landschapsproject

Þ


JUNI 2006

17

3. MOGELIJKE UITWERKING EN INRICHTING VAN HET LANDSCHAPSPROJECT Landschapsproject en het bufferend talud rond het bedrijventerrein worden als één samenhangend geheel ontwikkeld. De buffer rond het bedrijventerrein (met een breedte van circa 30 meter) kan zo aangelegd worden zodat hij zich niet als zodanig manifesteert (met name als buffer) in het landschap, maar integraal deel uitmaakt van het landschapsproject en het weidse open landschap. Op de doorsnede hiernaast is zichtbaar hoe de buffer vormgegeven kan worden: een talud met een zachte helling aan de zijde van het landschapsproject en een korte, steile helling aan de zijde van het bedrijventerrein. Het talud heeft een totale hoogte van minimaal 3 meter om de visuele afscherming te garanderen. Ook de vegetatie (groenmassa) kan op een gedifferentieerde wijze worden aangelegd (zie doorsnede). Aan de zijde van het bedrijventerrein wordt bijvoorbeeld een compacte groene boommassa aangeplant, terwijl aan de zijde van het landschapsproject een diffusere aanplant wordt voorzien op de zachte helling van het talud. Het globale beeld en de beleving is met andere woorden, dat van een open landschap begrensd door een bosmassief dat overgaat in een zacht hellend grasveld. Doel van deze landschapsaanplant is een 'verstild landschap' vorm te geven (zie simulaties). De aanwezigheid van infrastructurele elementen, zoals een bedrijventerrein, worden op een dergelijke wijze ingeplant dat de beleving vandaag en in een historisch perspectief gevrijwaard wordt. De bezoeker van het oorlogslandschap begeeft zich doorheen het grasvlak op een pad in grind of dolomiet en beleeft het landschap, de begraafplaatsen en de evocaties van de loopgraven. De nieuwe elementen (buffer) maar ook funtionele elementen (bewegwijzering, zitelementen, informatiepanelen,...) worden op een subtiele manier aangebracht. Ze versmelten zoveel mogelijk met het landschap en kunnnen bijvoorbeeld in de helling worden aangebracht.

Þ


JUNI 2006

19

4. VOORSTEL VAN AFBAKENING Onderstaande tabel geeft een overzicht per segment van de elementen waarop het voorstel van afbakening is gebaseerd, aangepast aan de elementen van de beslisnota. Element van de bestaande of gewenste ruimtelijke structuur

1. Het regionaal bedrijventerrein Ieperleekanaal met uitbreiding vormt de grens van het stedelijk gebied.

Begrenzing volgens het gewestplan

Het voorstel van afbakening valt samen met het gebied voor milieubelastende industrie en het reservegebied voor bedrijvigheid in het gewestplan.

2. De zone Reigersburg wordt opgenomen als een bouwvrij stedelijk landbouwgebied omwille van het vrijwaren van de potenties voor stedelijke functies. De N8 en de N38 vormen de buitengrenzen. 3. De bestaande stedelijke woonomgeving en lokale bedrijvigheid vormt de grens van het stedelijk gebied. De kasteelparken hebben geen betekenis ten aanzien van het stedelijk gebied en worden tot het buitengebied gerekend.

Het voorstel van afbakening valt samen met de begrenzing van het (landelijk) woongebied en het gebied voor ambachtelijke bedrijven in het gewestplan.

4. Het speelbos vormt als stedelijk groengebied de grens van het stedelijk gebied. 5. De bestaande stedelijke woonomgeving vormt de grens van het stedelijk gebied.

Het voorstel van afbakening valt samen met de begrenzing van het (landelijk) woongebied in het gewestplan.

6. Het bestaand militair domein vormt de grens van het stedelijk gebied.

Het voorstel van afbakening valt samen met de begrenzing van het militair domein in het gewestplan.

7. De bestaande stedelijke woonomgeving vormt de grens van het stedelijk gebied.


Þ


JUNI 2006

21

Element van de bestaande of gewenste ruimtelijke structuur

Begrenzing volgens het gewestplan

8. De uitbreidingsmogelijkheden voor de sportinfrastructuur en regionale bedrijvigheid vormen de grens van het stedelijk gebied.

Het voorstel van afbakening valt samen met de N37.

9. De bestaande stedelijke woonomgeving en lokale bedrijvigheid vormen de grens van het stedelijk gebied.

Het voorstel van afbakening valt samen met de begrenzing van het (landelijk) woongebied en het gebied voor ambachtelijke bedrijven in het gewestplan.

10. De ontwikkeling van de stedelijke woonomgeving op terreinen in eigendom van de stad in het woonuitbreidingsgebied bepaalt hier de grens van het stedelijk gebied. De begrenzing wordt vastgelegd op basis van de eigendomsstructuur. 11. De bestaande stedelijke woonomgeving vormt de grens van het stedelijk gebied.


12. De bestaande bedrijventerreinen Ieperleekanaal en Ter Waarde vormen de grens van het stedelijk gebied.

Het voorstel van afbakening valt samen met de begrenzing van het bedrijventerrein voor milieubelastende industrie en het bedrijventerrein voor regionale ondernemingen (Ter Waarde).

13. De uitbreiding van het bedrijventerrein Ieperleekanaal bepaalt hier de grens van het stedelijk gebied. Deze zone ligt ten zuiden en ten noorden van de Kleine Poezelstraat. De oostelijke grens wordt gevormd door de Pilkemseweg, de noordelijke grens door de bufferzone van het bedrijventerrein. Ten noorden van de bufferzone wordt een landschapsproject uitgewerkt voor het slagveld van Pilkim Ridge.

22


BESLISNOTA

- JUNI 2006

Þ

5. VOORSTEL VAN ACTIEPROGRAMMA

Actie

Instrument

Initiatiefnemer

Partner

Uitbreiding regionaal bedrijventerrein Ieperleekanaal en landschapsproject ‘slagveld Pilkem Ridge’

Provinciaal ruimtelijk uitvoeringsplan

Provincie West-Vlaanderen

Stad Ieper

Uitbreiding en herstructurering Rijselpoort als kleinhandelsconcentratie



Stad Ieper

Speelbos



Stad Ieper

Stedelijke landbouwgebieden



Stad Ieper

Verbetering ontsluiting Ziekenhuis

Verder onderzoek


Stad Ieper

Woonwagenterrein



Stad Ieper

Ontwikkeling woonuitbreidingsgebied

Gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan

Stad Ieper

Þ


JUNI 2006

25

Beslisnota. Afbakeningsvoorstel voor de afbakening van het structuurondersteunend kleinstedelijk gebied Ieper. Juni 2006

Recommend Documents