afbakening kleinstedelijk gebied

voorstudie AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS

eindrapport mei 2013

Ruimtelijk planner:

Jeroen Bastiaens Brecht Laevens

Dienst Ruimtelijke Planning �

afbakening kleinstedelijk gebied

Colofon � Opdrachtgever: Dienst Ruimtelijke Planning Provincie Antwerpen Koningin Elisabethlei 22, 2000 Antwerpen tel.: 03 240 66 00 fax: 03 240 66 79 [email protected] contactpersoon: Veerle Van Dooren (tel. 03 240 66 38) [email protected] Dossiernummer: PROJ-2011-0007

Opdrachthouder: Grontmij Stationsstraat 51, 2800 Mechelen tel.: 015 45 13 00 contactpersoon: Jeroen Bastiaens [email protected] projectteam: Jeroen Bastiaens; projectleider Brecht Laevens: projectmedewerker Els Creemers: projectmedewerker Projectnummer: 316557 Versie: 4A-316557_eindrapport

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

Inhoud 1. Inleiding ......................................................................................................................................................................... 8 1.1. Opbouw van deze nota .............................................................................................................................................. 8 1.2. Opdrachtomschrijving ................................................................................................................................................ 8 1.3. Rol van de provincie en subsidiariteit ........................................................................................................................... 9 1.4. Finaliteit van de voorstudie......................................................................................................................................... 9 2. Situering....................................................................................................................................................................... 10 3. Planningscontext ........................................................................................................................................................... 11 3.1. Structurerende elementen van bovenlokaal niveau ...................................................................................................... 11 4.1. Gemeentelijke beleidsplannen................................................................................................................................... 22 5. Juridische context .......................................................................................................................................................... 34 5.1. Bestemmingsplannen............................................................................................................................................... 34 5.2. Beschermde dorpsgezichten, stadsgezichten en landschappen ...................................................................................... 36 5.3. Vogel- en habitatrichtlijngebieden ............................................................................................................................. 36 5.4. VEN-gebieden ......................................................................................................................................................... 36 5.5. Natuurrichtplan (NRP).............................................................................................................................................. 37 5.6. Herbevestigd agrarisch gebied (HAG) ........................................................................................................................ 38 6. Bestaande ruimtelijke structuur ....................................................................................................................................... 40 6.1. Historische ontwikkeling (Bron: GRS Herentals, informatief gedeelte) ............................................................................ 40 6.2. Bestaande ruimtelijke structuur ................................................................................................................................ 42 7. Rol van het kleinstedelijk gebied Herentals in de regio........................................................................................................ 46 8. Grensstellende elementen ............................................................................................................................................... 47 8.1. Thematische analyse grensstellende elementen .......................................................................................................... 47 8.2. Evaluatie en synthese .............................................................................................................................................. 51 9. Verkennend onderzoek wonen ......................................................................................................................................... 54 9.1. Inleiding ................................................................................................................................................................ 54 9.2. Taakstelling + reeds gerealiseerd t.e.m. 2009 ............................................................................................................ 55 9.3. Visie en doelstelling werkmethode ............................................................................................................................. 58 9.4. Toepassing methodiek. Stap 1: differentiatie bouwpotentieel ........................................................................................ 61 9.5. Stap2: categorisering binnengebieden ....................................................................................................................... 62 9.6. Stap 3: trendscenario / bussiness as usual (BAU)........................................................................................................ 64 9.7. Stap 4: actief beleid binnengebieden ......................................................................................................................... 65 9.8. Stap 5: Afweging zoekzones ..................................................................................................................................... 71 9.9. Conclusies aanbodbeleid wonen ................................................................................................................................ 87

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS

3


10. Verkennend onderzoek regionale bedrijvigheid ............................................................................................................... 89 10.1. Inleiding ................................................................................................................................................................ 89 10.2. Herentals in het RSV................................................................................................................................................ 89 10.3. Herentals in het RSPA .............................................................................................................................................. 89 10.4. Taakstelling na 2007 ............................................................................................................................................... 89 10.5. Inventarisatie van het beschikbaar aanbod ................................................................................................................. 90 10.6. Selectie en afweging zoekzones voor bijkomende regionale bedrijvigheid ....................................................................... 98 10.7. Conclusie regionale bedrijvigheid ............................................................................................................................ 116 10.8. Grondwerkers ....................................................................................................................................................... 116 11. Verkennend onderzoek grootschalige detailhandel ........................................................................................................ 117 11.1. Definitie ............................................................................................................................................................... 117 11.2. Taakstelling .......................................................................................................................................................... 117 11.3. Huidig aanbod ...................................................................................................................................................... 117 11.4. Behoefte / trends .................................................................................................................................................. 118 11.5. Visie op grootschalige kleinhandel ........................................................................................................................... 119 12. Verkennend onderzoek stedelijke groenen recreatiegebieden ....................................................................................... 129 12.1. Huidig aanbod ...................................................................................................................................................... 129 12.2. Ruimtelijke behoeften voor stedelijke groenen recreatiegebieden .............................................................................. 131 12.3. Visie op de stedelijke groenen recreatiegebieden .................................................................................................... 131 12.4. Conclusie ............................................................................................................................................................. 133 13. Verkennend onderzoek stedelijke voorzieningen ........................................................................................................... 134 13.1. Inleiding .............................................................................................................................................................. 134 13.2. Ruimtelijke behoefte voor stedelijke voorzieningen.................................................................................................... 134 13.3. Conclusie ............................................................................................................................................................. 139 14. Verkennend onderzoek kantoren ................................................................................................................................ 140 14.1. Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen........................................................................................................................ 140 14.2. Herentals in het RSPA ............................................................................................................................................ 140 14.3. Ruimtelijk Structuurplan Herentals .......................................................................................................................... 140 14.4. Behoefte / trends .................................................................................................................................................. 140 14.5. Afweging kantoorlocaties........................................................................................................................................ 141 15. Aanzet afbakeningslijn .............................................................................................................................................. 152 16. Voorstel actieplan ..................................................................................................................................................... 154 Bijlage 1: provinciale taakstelling bedrijvigheid (pakket 3)....................................................................................................... 158


4


Tabellen Tabel Tabel Tabel Tabel Tabel

1: 2: 3: 4: 5:

Taakstelling wonen 1991-2012 ...................................................................................................................................... 55 Inschatting gerealiseerde taakstelling 1991-2009............................................................................................................. 56 Taakstelling wonen tot 2012.......................................................................................................................................... 56 Taakstelling wonen tot 2012 en tot 2022 ........................................................................................................................ 56 Overzicht aanbod bedrijventerreinen .............................................................................................................................. 98

Figuren Figuur 1: situering van het kleinstedelijk gebied Herentals (Bron: GRS Herentals) ............................................................................ 10 Figuur 2: gewenste ruimtelijke structuur landbouw, natuur en bos (Vlaams gewest, juni 2006).......................................................... 14 Figuur 3: operationeel uitvoeringsprogramma voor de afbakening van gebieden van de natuurlijke en agrarische structuur (Vlaams gewest, december 2007) ..................................................................................................................................................... 14 Figuur 4: situering RUP Heirenbroek (Bron: geo-loket) .................................................................................................................. 16 Figuur 5: situering Wolfstee-Klein Gent en Hannekenshoek............................................................................................................ 16 Figuur 6: signaalgebieden.......................................................................................................................................................... 17 Figuur 7: bovenlokaal functioneel fietsroutenetwerk (Bron: provant)............................................................................................... 21 Figuur 8: gewenste ruimtelijke structuur stedelijk gebied – synthese (Bron: GRS Herentals).............................................................. 30 Figuur 9: gewenste ruimtelijke structuur – open ruimte (Bron: GRS) .............................................................................................. 31 Figuur 10: VEN EN IVON (Bron: geoloket AGIV) ........................................................................................................................... 37 Figuur 11: situering gebieden opgenomen in natuurrichtplan met aanduiding van kwetsbaarheidsgraad (Bron: NRP Heuvelrug benedenstrooms) ................................................................................................................................................................ 38 Figuur 12: Ferrariskaart Herentals .............................................................................................................................................. 40 Figuur 13: Herbevesting van (agrarische) bestemmingen (Vlaams gewest, december 2007) ............................................................. 49 Figuur 14: Landbouwtyperingskaart ............................................................................................................................................ 50 Figuur 15: Uittreksel uit Kaart 55 Gewenste Landschappelijk Ruimtelijke Structuur (RSPA) ................................................................ 51 Figuur 16: onbebouwde percelen (Bron: ROP, situatie 01/01/2010) ................................................................................................ 61 Figuur 17: categorisering binnengebieden.................................................................................................................................... 62 Figuur 18: Situering zoekzones wonen ........................................................................................................................................ 71 Figuur 19: NOG-kaart met aanduiding alluviale vallei .................................................................................................................... 74 Figuur 20: zoekzone Olympiadelaan met aanduiding beschermd stadsgezicht ‘Oud gasthuis, Kleine Nete, woningen over Kleine Nete met daarbij horende tuinen, en feodale mote’ ............................................................................................................................... 74 Figuur 21 Situering regionale bedrijven binnen het ENA in Herentals............................................................................................... 93


5


Figuur 22 Onbebouwde ruimte binnen Hannekenshoek (Bron: IOK) ................................................................................................ 95 Figuur 23 Ontwikkelbare ruimte binnen Hannekenshoek (Bron: IOK) .............................................................................................. 95 Figuur 24: Beschikbaar aanbod bedrijventerreinen + aanduiding zoekzones..................................................................................... 99 Figuur 25: onderzoek naar mogelijkheden voor regionale bedrijvigheid in het gebied aansluitend bij bedrijventerrein Wolfstee – Klein-Gent (zoekzone Be 1)................................................................................................................................................................ 102 Figuur 26: onderzoek naar mogelijkheden voor regionale bedrijvigheid in het gebied aansluitend bij bedrijventerrein Hannekenshoek (zoekzone Be 4)................................................................................................................................................................ 111 Figuur 27: Evolutie tewerkstelling in handelsactiviteiten in Herentals naar NACE-code (Bron: lokale statistieken) ............................... 118 Figuur 28: Evolutie tewerkstelling in kantoren en kantoorachtigen in Herentals naar NACE-code (Bron: lokale statistieken) ................. 141


6


Kaarten kaart kaart kaart kaart kaart kaart kaart kaart kaart kaart kaart kaart kaart kaart kaart kaart

1: gewestplan .................................................................................................................................................................. 34 2: BPA’s en RUP’s ............................................................................................................................................................. 34 3: beschermde dorpsgezichten, stadsgezichten en landschappen ........................................................................................... 36 4: Natura 2000-gebieden .................................................................................................................................................. 36 5: VEN-gebieden .............................................................................................................................................................. 36 6: bestaande ruimtelijke structuur...................................................................................................................................... 42 7: fysisch systeem............................................................................................................................................................ 48 8: overstromingsgevoelige gebieden................................................................................................................................... 48 9: biologische waarderingskaart ......................................................................................................................................... 48 10: landschapscomposietenkaart........................................................................................................................................ 50 11: landschapsatlas .......................................................................................................................................................... 50 12: grensstellende elementen vanuit water ......................................................................................................................... 51 13: grensstellende elementen vanuit natuur ........................................................................................................................ 51 14: grensstellende elementen vanuit landbouw .................................................................................................................... 51 15: grensstellende elementen vanuit landschap ................................................................................................................... 51 16: synthese grensstellende elementen............................................................................................................................... 52


7


1. Inleiding � 1.1.

Opbouw van deze nota

De opmaak van de onderzoeksnota is de eerste stap in de voorstudie van de afbakening van het kleinstedelijk gebied Herentals. De onderzoeksnota bevatte resultaten van het voorbereidend onderzoek (bestaande ruimtelijke structuur, planningscontext, grensstellende elementen, taakstelling en zoeklocaties op basis van het verkennend ruimtelijk onderzoek). Vervolgens zijn aanvullingen en aanpassingen toegevoegd op basis van de beoordeling van de zoekzones en beleidsmatige keuzes. Dit resulteert in een eindvoorstel per thema en een voorstel van afbakeningslijn. Het eindrapport bevat ten slotte ook een actieplan waarin vervolgacties en afspraken tussen verschillende overheden worden vastgelegd. 1.2.

Opdrachtomschrijving

De afbakening van het kleinstedelijk gebied Herentals wordt opgemaakt als uitvoering van het ruimtelijk structuurplan van de provincie Antwerpen (RSPA). De studieopdracht heeft tot doel het kleinstedelijk gebied van Herentals af te bakenen en een invulling te geven aan het gewenste aanbodbeleid. Dit impliceert het aanduiden van gebieden waar een beleid van groei, concentratie en verdichting van toepassing is.


De juridische vertaling gebeurt door de opmaak van één of meerdere ruimtelijke uitvoeringsplannen. De opmaak van deze RUP’s maakt geen deel uit van de voorstudie. Bij de afbakening wordt een afbakeningslijn van het stedelijk gebied vastgelegd. Hierbij dient benadrukt te worden dat de grens van het stedelijk gebied geenszins overeenkomt met de grens tussen bebouwde en onbebouwde ruimte. De grens trekt wel de lijn tussen gebieden waar stedelijke ontwikkeling gestimuleerd wordt enerzijds en het buitengebied anderzijds waar de bebouwingsvormen, de natuur, de landbouw en het bos hun eigen groeiritme bezitten binnen de ontwikkelingsperspectieven geschetst in het RSV en het RSPA. De grens van het stedelijk gebied heeft aldus een beleidsmatige betekenis: een stedelijk gebiedbeleid versus een buitengebiedbeleid. Bij het vastleggen van de grens tussen buitengebied en stedelijk gebied wordt niet enkel rekening gehouden met bijkomende stedelijke activiteiten. De grenzen worden immers mede bepaald vanuit natuuroogpunt, landbouw en de waardevolle landschappelijke gebieden. Het afbakeningsproces is meer dan het afbakenen van een gebied of het trekken van een lijn. Het vormt immers ook de basis voor strategische projecten (acties) van o.a. provinciaal niveau die het stedelijk gebied versterken. Hierbij is het in de eerste plaats belangrijk om in te zetten op verdichting en revitaliseren van het bestaande, bebouwde weefsel. Anderzijds onderzoekt de provincie of en waar een bijkomend aanbodbeleid dient gevoerd te worden voor bijvoorbeeld bijkomende woningen of bedrijventerreinen. Het gaat hierbij niet enkel om de thema’s wonen en werken, ook randstedelijke groengebieden,

8


gemeenschaps- en nutsvoorzieningen, recreatie enz. komen aan bod.

dit hoeft uitgaande van een constructieve samenwerking en duidelijke taakverdeling echter geen probleem te zijn.

De projecten zijn strategische ingrepen die nieuwe impulsen geven aan de stedelijke structuur en op die manier de identiteit van het volledige stedelijke gebied versterken. Er is dus een belangrijke kwalitatieve dimensie verbonden aan het selecteren en definiëren van deze projecten.

Bij het uitwerken van een visie over het kleinstedelijk gebied Herentals zullen de suggesties van de gemeente, zoals onder andere verwoord in het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan1, meegenomen worden in de afwegingen. 1.4.

1.3.

Rol van de provincie en subsidiariteit

De afbakening van kleinstedelijke gebieden is een expliciete taak voor de provincie. Het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen stipuleert in het richtinggevend gedeelte dat de afbakening van de structuurondersteunende kleinstedelijke gebieden en de kleinstedelijke gebieden op provinciaal niveau gebeurt door de provincie in nauw overleg met het Vlaams gewest en de betrokken gemeenten. Om niet in de plaats te treden van de gemeente zal het afbakeningsproces zich strikt houden aan de eigen finaliteiten. In het proces zal gefocust worden op die elementen binnen de ruimtelijke structuur die de afbakening van het stedelijk gebied bepalen en onderbouwen en/of die elementen die een beleidsuitspraak op provinciaal niveau vereisen. Het gaat bijvoorbeeld om uitspraken over thema’s waarvoor de provincie een bevoegdheid en/of taakstelling heeft opgelegd gekregen (regionale bedrijvigheid, grootschalige kleinhandel, realisatie taakstelling wonen, bovenlokale voorzieningen (b.v. stedelijke recreatie van bovenlokaal niveau) en structuren waarvoor omwille van hun functie en ligging moet afgewogen worden of ze al dan niet binnen de afbakeningslijn moeten vallen (b.v. randstedelijke groengebieden). Zowel bij de visievorming als de definiëring van projecten zijn door het streven naar integrale planvorming interferenties van bevoegdheden niet uit te sluiten:


Finaliteit van de voorstudie

De finaliteit van deze voorstudie is een voorstel van een afbakeningslijn voor het kleinstedelijk gebied Herentals en een minstens even belangrijk actieprogramma met concrete voorstellen voor de uitvoering van de ruimtelijke aspecten van het stedelijk beleid. In deze voorstudie wordt reeds op beperkte wijze rekening gehouden met de verschillende milieu-disciplines zodat de voorstudie een goede basis kan vormen voor latere plan-MER’s of plan-MER screenings. Het opmaken van de ruimtelijke uitvoeringsplannen maakt geen deel uit van de opdracht.

1

Het structuurplan van Herentals werd op 29/6/2010 definitief vastgesteld door de gemeenteraad en op 26/8/2010 goedgekeurd door de deputatie

9


2. Situering De stad Herentals ligt ten noordoosten van de Vlaamse Ruit in het arrondissement Turnhout en behoort tot de Kempische As. De Kempische As is een rij van opeenvolgende kleinstedelijke gebieden bestaande uit: Herentals, Geel, Mol, Lommel en Overpelt-Neerpelt. Het kanaal Bocholt-Herentals is een structurerend verbindend element tussen deze kleinstedelijke gebieden. Landschappelijk vormt de stad een onderdeel van de Kempen en is ze gelegen in het valleigebied van de Kleine Nete. De hoofdwegen E313 (Antwerpen-Hasselt) en E34 (AntwerpenTurnhout-Eindhoven) ontsluiten de Kempen voor het wegverkeer. Het Albertkanaal legt de verbinding met Antwerpen en geeft een belangrijke industriële impuls aan het gebied. In Herentals heeft het Albertkanaal ook een vertakking naar Bocholt, het kanaal Herentals-Bocholt. Verder zijn er de spoorverbindingen, zowel voor personen (naar Mechelen-Brussel, Antwerpen, Turnhout en Hasselt-Genk) als voor vrachtverkeer (IJzeren Rijn, spoorlijn 207 aan zuidzijde van Albertkanaal). De E313 en het Albertkanaal vormen op Europees niveau een belangrijke vervoerscorridor. Het invloedsgebied van Herentals voor voorzieningen is beperkt tot de omliggende gemeenten.

Figuur 1: situering van het kleinstedelijk gebied Herentals (Bron: GRS Herentals)


10


structuur op gewestelijk niveau regio

3. Planningscontext � 3.1. �

Structurerende niveau

elementen

van

bovenlokaal

De structurerende elementen van bovenlokaal niveau bepalen mee waar de ruimtelijke ontwikkelingen in elk stedelijk gebied zullen worden opgevangen en op welke wijze de stedelijke ruimte zal gestructureerd worden. Deze structurerende elementen worden in kaart gebracht met het RSV en het RSPA als referentiekader. De structurerende elementen hebben betrekking op de gewenste ruimtelijke nederzettingsstructuur, natuurlijke structuur, agrarische structuur, bedrijvigheidsstructuur, structuur van kleinhandel, van toerisme en recreatie, van landschap en van verkeer en vervoer op Vlaams en provinciaal niveau.

3.1.1.

Neteland (AGNAS)

Nadere Uitwerking Economisch Netwerk Albertkanaal (ENA) (Deel)bekken beheersplannen

Structurerende elementen op Vlaams niveau

Relevante plannen Ruimtelijk structuurplan Vlaanderen (RSV)

Status

Afbakening van de gebieden van de natuurlijke en agrarische

Gebiedsgerichte en geïntegreerde ruimtelijke visie op de gewenste natuurlijke en agrarische structuur van Vlaams niveau. Eindnota, juni 2006. Beleidsmatige herbevestiging van agrarische gebieden en operationeel uitvoeringsprogramma goedgekeurd mits technisch nazicht door de

Structuurplan is richtinggevend en bindend voor de overheid. Definitief vastgesteld door de Vlaamse regering op 23/9/1997. Eerste herziening definitief vastgesteld door de Vlaamse regering op 12/12/2003. Tweede herziening definitief vastgesteld door de Vlaamse regering op 17/12/2010.


Vlaamse spoorstrategie

Vlaamse Regering op 21/12/2007. Na technisch nazicht kwam er een mededeling met een aantal aangepaste documenten op 22 februari 2008. Ruimtelijke visie voor landbouw, natuur en bos – regio Neteland. Ter uitvoering van de visie is men gestart met de opmaak van een gewestelijk RUP ‘Vallei van de Aa en de Kleine Nete’ tussen Grobbendonk en de N19; op 2 mei 2011 werd een plenaire vergadering gehouden Binnen het plannings- en overlegproces van het Vlaams gewest ‘Nadere uitwerking van het Economisch Netwerk Albertkanaal’ (ENA) wordt een aanbodbeleid inzake bedrijventerreinen uitgewerkt. De Vlaamse Regering heeft het actie- en besluitvormingsprogramma in april 2004 vastgelegd. Goedgekeurd door de Vlaamse Regering op 30 januari 2009 Herentals behoort tot het Netebekken. Volgende deelbekkenbeheersplannen (DuLo-plannen) hebben betrekking op Herentals: ‘Wimp’, ‘Middengebied Kleine Nete’ en ‘Beneden Aa’. Goedgekeurd door Vlaamse Regering dd 8/2/2013.

De Vlaamse Spoorstrategie bundelt de Vlaamse prioriteiten voor het personen- en het goederenvervoer.

11


• Gewenste nederzettingsstructuur (Bron: RSV) Herentals is geselecteerd als een kleinstedelijk gebied op provinciaal niveau. Als kleinstedelijk gebied vervult het een belangrijke rol op het vlak van wonen en voorzieningen. Het beleid op Vlaams niveau is gericht op het concentreren van wonen en voorzieningen in stedelijke gebieden. Herentals bevindt zich op Vlaams niveau aan de rand van het stedelijk netwerk, nl. de Kempische As. De Kempische As bestaat uit de kleinstedelijke gebieden Herentals, Geel, Mol, Lommel, Neerpelt-Overpelt en de gemeenten Olen en Hamont-Achel. Dit stedelijk netwerk is een verstedelijkt gebied. De rol van dit gebied ligt vooral in zijn industrieel-economische functie en in de ontwikkeling van de elkaar aanvullende (intensieve) toeristischrecreatieve activiteiten die door landschappelijke troeven kunnen worden gevaloriseerd. Bij de gedeeltelijke herziening en actualisatie van het RSV blijft het globaal kader voor ruimte en wonen geldig. De planperiode wordt verlengd met nieuwe cijfers voor de behoefte aan bijkomende woongelegenheden na 2007 (zie verder). In stedelijke gebieden moet nog steeds gestreefd worden naar het realiseren van minimale dichtheden (richtdichtheid van 25 woningen per ha) en bebouwingsvormen die efficiënt ruimtegebruik promoten. Gebiedsgericht kan in functie van de kwaliteit van de stedelijke woonomgeving een aangepaste dichtheid gehanteerd worden (dichtheidbeheer).

• Gewenste ruimtelijk-economische structuur (Bron: RSV) Herentals is geselecteerd als structuurondersteunend kleinstedelijk gebied. Kleinstedelijke gebieden vervullen een belangrijke rol op het vlak van economische activiteiten. Het


beleid op Vlaams niveau is gericht op het concentreren van economische activiteiten in stedelijke gebieden en economische knooppunten. Herentals is gesitueerd in het Economisch Netwerk Albertkanaal (ENA) (zie verder). Bij de gedeeltelijke herziening en actualisatie van het RSV blijft ook het globaal kader voor ruimte en werken geldig. De planperiode wordt verlengd met nieuwe cijfers voor na 2007 gebaseerd op een overdracht van nog niet resterende pakketten uit de taakstelling tot 2007 vermeerderd met een berekende bijkomende ruimtebehoefte. De vraag naar professionele locaties voor kleinhandel betreft een bijzondere opgave voor de ontwikkeling van de stedelijke gebieden. Er wordt geen kwantitatieve taakstelling opgelegd, maar geopteerd voor een gebiedsgerichte afweging van locatiealternatieven (kernwinkelapparaat, hergebruik van oude (bedrijfs-)sites, consolidatie van bestaande concentraties aan invalswegen of specifieke zone voor grootschalige detailhandel).

• Gewenste openruimtestructuur (Bron: AGNAS) Herentals maakt voor de afbakening van de gebieden van de natuurlijke en agrarische structuur op gewestelijk niveau deel uit van de regio Neteland. De eindnota van gewenste ruimtelijke structuur met uitvoeringsprogramma dateert van juni 2006. Op basis van deze nota en de adviezen van de betrokken gemeenten, provincies en belangengroepen, nam de Vlaamse regering op 21 december 2007 een beslissing over de herbevestiging van de agrarische gebieden en het operationeel uitvoeringsprogramma, mits "technisch nazicht". Na technisch nazicht kwam er een

12


mededeling met een aantal aangepaste documenten op de Regering op 22 februari 2008. Er werd een omzendbrief (RO/2010/01) opgesteld met betrekking tot planintiatieven in herbevestigde agrarische gebieden (HAG). Deze omzendbrief bepaalt dat binnen HAG gemeentelijke en provinciale planningsinitiatieven geen betekenisvolle afbreuk mogen doen aan de ruimtelijk-functionele samenhang van de agrarische macrostructuur. Een herbestemming van HAG is slechts mogelijk mits een grondige afweging waarbij volgende elementen minstens aan bod moeten komen: • Onderzoek naar de alternatieve locaties, buiten herbevestigd agrarisch gebied en een verantwoording waarom de alternatieven buiten herbevestigd agrarisch gebied niet weerhouden worden. Het is aan te bevelen om een dergelijk alternatievenonderzoek, in voorkomend geval, op te nemen in de planmilieueffectenrapportage. • Onderzoek naar de impact op de ruimtelijk-functionele samenhang van de agrarische structuur. De ruimtelijke kenmerken (ligging en configuratie van percelen en bedrijfszetels, fysische kenmerken van de bodem, landschappelijke waarde van een gebied...), het huidige effectieve landgebruik en de impact op individuele landbouwbedrijven etc. zijn elementen die in een dergelijke beoordeling aan bod moeten komen. • Onderzoek naar de mogelijke flankerende maatregelen voor landbouw. Voorstellen voor planologische ruil of het ter beschikking stellen van bruikbare ruilgrond voor de getroffen landbouwers kunnen deel uitmaken van dergelijke flankerende maatregelen.


Deelruimte 1 Kleine Netegebied 1A Westelijk Kleine Netegebied 3.6 en 3.7 = Samenhangende boscomplexen en verspreide bosfragmenten behouden en versterken als structuurbepalende natuur- en/of landschapselementen (3.6 Peertsbos en 3.7 Militair domein Grobbendonk) 6.4 = Behoud en versterking van uitgesproken natuurwaarden in valleien met ruimte voor natuurlijke Waterberging 6.4 Vallei van de Kleine Nete stroomafwaarts Herentals 14.2 = Ruimtelijk begrensd kleinstedelijk gebied Herentals 1B Oostelijk Kleine Netegebied 3.11 = Bosbergen als onderdeel van samenhangende boscomplexen en verspreide bosfragmenten, die te behouden en te versterken zijn als structuurbepalende natuur- en/of landschapselementen 4.9 = Behoud en versterking van het zeer waardevolle natuurcomplex Kempense heuvelrug van Herentals naar Lichtaart 8.6 = Ontwikkeling van landschappelijk en ecologisch waardevolle lineaire element Kanaal Bocholt – Herentals 9.13 = Vrijwaren en versterken van waardevolle landschappen en erfgoedwaarden van de Heuvelrug tussen Herentals en Kasterlee met Netevallei 10.3 = Vrijwaren van waardevolle open ruimteverbinding Doffen – Hezewijk 14.2 = Ruimtelijk begrensd kleinstedelijk gebied Herentals

13


Deelruimte 4 Ruit tussen Lier – Herentals – Heist-op-den-Berg Geel 4A Interfluvium Grote en Kleine Nete 5.1 = Behoud en versterking van ecologische en landschappelijke waarden verweven met landbouw (Het Hanegoor en Vallei van de Zelse Beek) 11.1 = Vrijwaren van waardevolle open ruimteverbindingen (Open ruimte-verbinding met Goorhof) 12.2 = Vrijwaren en versterken van kleinschalige open ruimtegebieden (Omgeving Bouwel) 14.2 = Ruimtelijk begrensd kleinstedelijk gebied Herentals 4B Land van Herenthout – Geel 2.4 en 2.6 = Vrijwaren van gebieden voor de land- en tuinbouw (2.4 Landbouwgebied Doffen, 2.6 Landbouwgebied ten noorden van Holven) 5.5 = Behoud en versterking van ecologische en landschappelijke waarden verweven met landbouw (Gebied tussen Olense Sluizen en Neerbuul) 7.1 en 7.2 = Patronen van bosfragmenten behouden en versterken als structuurbepalende natuur- en of Landschapselementen (7.1 Grees – Diependaal, 7.2 Heuvelrug Olen – Geel) 11.2 = Vrijwaren van waardevolle open ruimteverbindingen 11.2 Open ruimte-verbinding Doffen 13.1 = Vrijwaren en versterken van landschapsbepalende lijnvormige erfgoedelementen met recreatief medegebruik ( Voormalige spoorlijn Herentals – Aarschot) 14.2 = Ruimtelijk begrensd kleinstedelijk gebied Herentals


Figuur 2: gewenste ruimtelijke structuur landbouw, natuur en bos (Vlaams gewest, juni 2006)

Figuur 3: operationeel uitvoeringsprogramma voor de afbakening van gebieden van de natuurlijke en agrarische structuur (Vlaams gewest, december 2007)

14


• Gewenste verkeers- en vervoersstructuur (Bron: RSV en Vlaamse spoorstrategie) Volgende wegen werden op Vlaams niveau geselecteerd: Hoofdweg: E313 Autosnelweg Hasselt-Antwerpen ß Primaire wegen type II: o N152 Geelseweg – Aarschotseweg – Koning Boudewijnlaan van aansluiting 22 A13/E313 tot R15 de Ringlaan rond Herentals o Kanaalweg (Industrielaan) van N152 tot Kwaadmechelen (aansluitend op de Aarschotseweg op de oostelijke grens met Olen.) o R15 (de Ringlaan vanaf N13 Herentals-West tot N123 Herentals-Noord) ß

De spoorlijn Antwerpen-Centraal – Lier – Herentals - Turnhout is op Vlaams niveau geselecteerd als hoofdspoorweg voor personen. De aftakking naar Mol – Neerpelt – Ruhrgebied is voor personenverkeer op Vlaams niveau als te onderzoeken verbinding aangeduid. De Ijzeren Rijn (Antwerpen-Lier- Neerpelt - Ruhrgebied) is geselecteerd als hoofdspoorweg voor het goederenvervoer. Om goederenvervoer mogelijk te maken op de bestaande spoorlijn 29 (Herentals-Turnhout) én een toekomstige uitbreiding van het reizigersvervoer op deze lijn niet te hypothekeren, is volgens de Vlaamse spoorstrategie een spoorverdubbeling van dit baanvak op termijn nodig. Daarnaast moet de haalbaarheid van een nieuwe treinverbinding op de as Turnhout –Herentals – Aarschot – Leuven onderzocht worden. Deze nieuwe verbinding kan deels via bestaande sporen rijden en deels via een opnieuw aan te leggen stuk spoor op een oude spoorwegbedding tussen Herentals en Aarschot.


Deze nieuwe spoorverbinding biedt de Kempen en Noord-Limburg een snelle verbinding met Leuven, de luchthaven en Brussel. Om antrekkelijk te zijn, is een frequentie van twee treinen per uur per richting noodzakelijk. Daarnaast wordt voorgesteld om de spoorverbinding Herentals Mol – Neerpelt – Weert (spoorlijnen 15 & 19) verder te optimaliseren door verdere elektrificatie en een spoorverdubbeling op de route Neerpelt – Weert, zowel in functie van goederen- als personenvervoer (verknoping in Weert met lijn Amsterdam – Maastricht/Heerlen). Het Albertkanaal is op Vlaams niveau geselecteerd als hoofdwaterweg.

• Economisch Netwerk Albertkanaal (Bron: studie ENA) De bedrijvenstrip Herentals heeft als rol om de spoor- en watertoegang tot de Kempische As te worden met een gevarieerd aanbod industriële milieus gekoppeld aan stedelijk gebied Herentals. Het beleid in de bedrijvenstrip Herentals is gericht op een ontsnipperingsbeleid van bestaande bedrijventerreinen en het versterken van de multimodale toegang tot de Kempische As door het voeren van een aanbodbeleid. Binnen deze bedrijvenstrip is het gebied Heirenbroek een strategische locatie omwille van de beschikbare ruimte, de koppeling aan het stedelijk gebied en de drie modi water, spoor en weg die hoogwaardig ontwikkeld kunnen worden. Bijkomend heeft de strip een ontsnipperende werking voor de verschillende geïsoleerde elementen waaruit de strip vandaag bestaat. Heirenbroek kan de relatie leggen tussen de bedrijventerreinen Wolfstee-Klein Gent, De Beukelaer-Pareinlaan, Laagland en Hannekenshoek-Dikberd-Vennen. Het gewestelijk RUP ‘Heirenbroek’ werd goedgekeurd door de Vlaamse regering.

15


Het ENA omschrijft eveneens een ruimtelijke visie voor de verdere ontwikkeling van de bedrijventerreinen Wolfstee-Klein Gent en Hannekenshoek. Het bedrijventerrein HannekenshoekDikberd-Vennen dient geherstructureerd te worden in functie van stedelijk-lokale ontwikkeling en watergebonden bedrijvigheid. Beperkte oostelijke uitbreidingen zijn mogelijk in functie van afwerking van de herstructurering. De ontsluitingswegen van het geheel naar de primaire weg N152 dienen beperkt te worden. De herstructurering dient echter bij te dragen aan de versterking van de open-ruimtecorridor tussen Herentals en Olen.

Figuur 4: situering RUP Heirenbroek (Bron: geo-loket)

Hannekenshoek

Wolfstee –

Klein Gent �

Figuur 5: situering Wolfstee-Klein Gent en Hannekenshoek


16


• Integraal waterbeleid (Bron: bekkenbeheerplan van het Netebekken en deelbekkenbeheerplannen) Het bekkenbeheerplan geeft voor de verschillende thema’s van de krachtlijnen uit de Waterbeleidsnota een aantal concretere, met name operationele doelstellingen aan. Aan iedere operationele doelstelling zijn (herstel)maatregelen gekoppeld. Deze maatregelen geven weer wat er moet worden ondernomen en uitgevoerd om de doelstelling te bereiken. Het bekkenbeheerplan bevat ook acties. Dit zijn de concrete en gebiedsgerichte vertalingen van de maatregelen. Acties geven - samen met door waterbeheerders, vergunningverleners, sectoren enz. toe te passen aanbevelingen - aan wat er in de praktijk staat te gebeuren in het Netebekken.

ingericht en wordt structuurherstel van waterlopen nagestreefd: zo voorziet de waterbeheerder een hermeanderingsproject voor de Kleine Nete te Herentals. In Herentals zijn 4 signaalgebieden aangeduid: Kapellenblok, Koulaak, Wuytsbergen en Olympiadelaan. Relevante aspecten komen bij de gebiedsgerichte bespreking aan bod (zie zoekzones en voorstel afbakeningslijn).

° Krachtlijn 1: terugdringen van risico’s die de veiligheid

° ° ° °

aantasten – het voorkomen, herstellen en waar mogelijk ongedaan maken van watertekort door drietrapsstrategie vasthouden-bergen-afvoeren Krachtlijn 2: water voor de mens, in het bijzonder in functie van scheepvaart, toerisme en recreatie en onroerend erfgoed (o.a. herwaarderen van water in de stad) Krachtlijn 3: de kwaliteit van water verder verbeteren Krachtlijn 4: duurzaam omgaan met water (sluitend voorraadbeheer) Krachtlijn 5: voeren van een meer geïntegreerd waterbeleid

Belangrijk in functie van de afbakening van het stedelijk gebied is het principe dat de waterconserveringsgebieden in het Netebekken worden beschermd en hersteld door een achteruitgang van de ruimtelijke situatie in relatie tot het watersysteem te voorkomen. Om extra bergingscapaciteit te realiseren worden potentiële waterbergingsgebieden zoveel mogelijk gevrijwaard, worden (actieve) overstromingsgebieden


Figuur 6: signaalgebieden

17


3.1.2.

Structurerende elementen op provinciaal niveau

Relevante plannen Ruimtelijk structuurplan Provincie Antwerpen (RSPA) Addendum RSPA – Partiële herziening van het RSPA

Status Structuurplan is richtinggevend en bindend voor de overheid. Goedgekeurd door de Vlaamse regering op 10 juli 2001. Goedgekeurd door de minister op 4 mei 2011. Addendum bij het RSPA. Een korte termijn herziening van het RSPA waarbij de acute knelpunten inzake wonen en werken wordt herbekeken en de planperiode na 2007 binnen de bestaande beleidslijnen wordt doorgetrokken.

-

knooppunt van stedelijke functies (sport en recreatie, kleinhandel, onderwijs, diensten) geen groei ten koste van naburige grote natuurlijke gehelen die ontwikkeld moeten worden Poort op provinciaal niveau in het economisch netwerk van het Albertkanaal met multimodale potenties.

4. http://www.provant.be/leefomgeving/ ruimtelijke_ordening/ruimtelijk_structuur/ herziening/index.jsp Mobiliteitsstudie Noorderkempen

Goedgekeurd door de deputatie op 14/6/2012. Toekomstvisie en actieplan voor een gemeenschappelijke, multimodale aanpak van mobiliteitsproblemen in de Noorderkempen

Herentals functioneert als een scharnierpunt tussen twee assen, nl. de Kempische As en het Economisch Netwerk Albertkanaal. Herentals kan onderverdeeld worden in Herentals stad: kleinstedelijk gebied als verdichtingspunt op een rij steden omringd door open ruimten en natuurlijke elementen (Kleine Nete, Grote Nete, Heuvelrug) en Herentals poort: hoogdynamisch beginpunt van het economische netwerk en multimodaal logistiek knooppunt van provinciaal niveau op een smalle band tussen infrastructuren (E313 / Albertkanaal / spoorweg.) De rol van Herentals wordt als volgt samengevat:


18


• Gewenste nederzettingsstructuur (Bron: RSPA en addendum) De provincie Antwerpen telt zeven kleinstedelijke gebieden waarvan Herentals er één is. Het ruimtelijk structuurplan Vlaanderen selecteert structuurondersteunende kleinstedelijke gebieden en kleinstedelijke gebieden van provinciaal niveau. Uit de reeds gevoerde provinciale afbakeningsprocessen van de kleinstedelijke gebieden blijkt dat dit onderscheid binnen de afbakeningsprocessen moeilijk te maken is. Binnen de herziening van het RSPA wordt dit onderscheid niet meer gemaakt. Er wordt steeds vertrokken vanuit de potenties op het terrein rekening houdend met de gewenste ruimtelijke structuur. Van alle kernen van de provincie Antwerpen wordt een onderscheid gemaakt tussen de kernen gelegen in het stedelijk gebied en de kernen gelegen in het buitengebied. Voor het kleinstedelijk gebied Herentals is enkel de kern Herentals geselecteerd als stedelijke kern, gelegen binnen de (potentiële) afbakeningslijn van het KSG. De kernen Grobbendonk, Bouwel, Noorderwijk, Morkhoven, Herenthout, Olen, OLVrouw-Olen, SintJozef-Olen en Vorselaar zijn aangeduid als buitengebied kernen. Binnen de regionale woningmarkt2 Herentals selecteert de provincie: - hoofddorpen: Grobbendonk, Herenthout, Olen, OL Vrouw Olen, Vorselaar. - woonkernen: Bouwel, Noorderwijk, Morkhoven, Sint-Jozef-Olen.

2

Bron: Onderzoek naar woontendenzen en –behoeften in de provincie Antwerpen, februari 2010.


Bij de partiële herziening van het RSPA werd het beleidskader voor wonen aangepast. De planperiode is verlengd met nieuwe cijfers na 2007 (zie verder §8.2). De methodiek voor de berekening van de taakstelling werd gewijzigd.

• Gewenste ruimtelijk-economische structuur (Bron: RSPA en addendum) Regionale bedrijvigheid wordt geconcentreerd in de stedelijke gebieden en specifieke economische knooppunten. Herentals is onderdeel van de Kempische poort. Herentals vormt in deze poort van provinciaal niveau een ‘scharnierpunt’ voor de Kempische as en het Albertkanaal. Vanwege de relatie met het economisch netwerk van Vlaams niveau werkt de provincie de taakstelling uit in samenwerking met het Vlaams gewest. Het kleinstedelijk gebied is een verdichtingspunt in het stedelijk netwerk Kempische as. De ligging in een vervoersbundel van bovenprovinciaal niveau geeft hoge potenties voor de uitbouw van multimodale bedrijvigheid. De vaststelling van het aantal en van de locatie van bijkomende bedrijventerreinen moet echter rekening houden met beperkingen van het omliggend Netegebied. De kleinhandelsconcentratie aan de Lierseweg (N13), de K.M.O.zone Laagland aan de Lierseweg (N13) en de Aarschotseweg (N152) in Herentals zijn geselecteerd als een kleinhandelsconcentratie die vermoedelijk samenhangen met het stedelijk gebied (type II). De ontwikkelingsperspectieven hiervoor worden bepaald bij de afbakening van het stedelijk gebied. Indien zij niet behoren tot het stedelijk gebied geldt het

19


beleid van type III (behouden, herstructureren of afbouwen van de bestaande toestand). Bij de partiële herziening van het RSPA werd het beleidskader voor werken gedeeltelijk aangepast. De planperiode is verlengd met nieuwe cijfers na 2007 gebaseerd op de herziening van het RSV en de aanpassing van de taakstelling naar aanleiding van het protocol dat op 27 mei 2009 door de provincie en het Vlaams gewest werd ondertekend.

• Gewenste toeristisch-recreatieve structuur (Bron: RSPA) Herentals is een toeristisch-recreatief knooppunt en ligt in een gebied van primair toeristisch-recreatief belang. Ze maakt onderdeel uit van het toeristisch-recreatief netwerk Kempen. Binnen het netwerk Kempen situeren zich de meeste bestaande attractiepunten (Bobbejaanland, Zilvermeer, Sunparks, Lilse Bergen, Keiheuvel). Deze punten worden geselecteerd als toeristisch-recreatieve knooppunten. De knooppunten zijn verbonden met het verbindend openbaar vervoersstelsel met behulp van het ontsluitend net. Het Netepark3 in Herentals is aangeduid als toeristisch-recreatief knooppunt. Bovendien behoort Herentals tot het gebundeld netwerk en is geselecteerd als transferium. Dit wil zeggen dat het gebied een geheel van gebundelde routes voor recreatieve langeafstandsbewegingen is en dat er specifieke netwerkondersteunende infrastructuur kan ontwikkeld worden.

3

Het Netepark is een cluster van 3 toeristisch-recreatieve activiteiten, nl. Recreatiedomein Netepark, Hidrodoe en Bloso-centrum.


• Gewenste openruimtestructuur (Bron: RSPA) Landschappelijk gezien ligt Herentals in de nabijheid van grote natuurlijke gehelen: de valleien van de Kleine Nete en de Aa en de beboste zandrug Herentals – Lichtaart – Kasterlee daartussen. Herentals mag niet verder groeien ten koste van deze gebieden.

• Gewenste verkeers- en vervoersstructuur (Bron: RSPA en addendum, mobiliteitsstudie Noorderkempen) Herentals is geselecteerd als multimodaal knooppunt van interregionaal niveau, d.w.z. dat de gemeente een belangrijk knooppunt is van verschillende vervoerswijzen (spoor, weg en water) en dat op deze plaats interactie mogelijk is tussen de verschillende vervoerwijzen. De N152 ten zuiden van Herentals heeft in combinatie met de N19 een verzamelende functie tussen Aarschot en de E313 en werd geselecteerd als secundaire weg type II. De N13 van Herentals tot Lier is geselecteerd als secundaire weg type III en krijgt een belangrijkere rol toebedeeld voor openbaar vervoer en fietsverkeer. Het station van Herentals is een openbaarvervoerknooppunt van provinciaal niveau met een treinverbinding van provinciaal niveau richting Turnhout, een treinverbinding van provinciaal en intergemeentelijk niveau richting Lier-Antwerpen en Geel-Mol en een verbindende buslijn van intergemeentelijk niveau richting Heist-op-den-Berg. In de mobiliteitsstudie Noorderkempen is aangegeven dat Herentals als poort tot de Kempen een potentieel sterk knooppunt waarij de aansluiting van de lijnen Turnhout – Herentals en Antwerpen – Herentals goed op elkaar moet worden afgestemd. Gewenste fietsroutes van provinciaal niveau zijn opgenomen in het bovenlokaal functioneel fietsroutenetwerk. Er wordt onderscheid gemaakt tussen fiets-o-strades (snelle

20


fietsverbindingen met weinig conflictpunten), functionele fietsroutes en alternatieve fietsroute. Langs de spoorlijnen Lier – Turnhout / Mol en langs het Albertkanaal ligt een fiets-o-strade. Verder is er vanaf de Herenthoutseweg nog een fiets-o-strade richting Morkhoven via de oude spoorbedding ‘HerentalsAarschot’.

• Kempische as (Bron: RSPA) Herentals situeert zich aan de rand van de Kempische as. Deze as van verschillende kleinstedelijke gebieden is een verdichtingsgebied waarin stedelijke en economische potenties kunnen worden ontwikkeld. Hierdoor kan het omliggend waardevol en kwetsbaar Netegebied worden gevrijwaard van te hoge druk. Belangrijke functies in het gebied zijn productie, distributie gekoppeld aan de knooppunten van infrastructuren, hoogdynamische recreatie en toerisme alsook verschillende soorten voorzieningen op schaal van het gebied.

Figuur 7: bovenlokaal functioneel fietsroutenetwerk (Bron: provant)


21


4.1.

4.1.1.

Gemeentelijke beleidsplannen Mobiliteitsplan (oorspronkelijk, juni 2002) Mobiliteitsplan, verbreden / verdiepen

Herentals

Relevante plannen Ruimtelijk structuurplan Herentals (GRS)

Masterplan openbaar domein binnenstad

Gemeentelijk Natuur Ontwikkelingsplan (GNOP)

Gemeentelijk Milieubeleidsplan

Status Op 26 augustus 2010 keurde de Deputatie van de provincie Antwerpen het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan (GRS) van Herentals definitief goed. Goedgekeurd gemeenteraad 5 oktober 2004 Het Masterplan behandelt de herwaardering van de binnenstad (historisch centrum – vesten) d.m.v. de opwaardering van het openbaar domein. De herwaardering van de binnenstad wordt in het GRS gezien als een strategisch project voor het kleinstedelijk gebied. Het Masterplan vormt de leidraad voor de uitvoering van dit project. In het gemeentelijk natuurontwikkelingsplan geeft de gemeente aan op welke manier ze de ontwikkeling van de natuur wil stimuleren. De bedoeling van deze acties is om de diversiteit en de mogelijkheden voor de natuur te vergroten. De volgende acties zijn reeds uitgevoerd: Beleef het water, De Hellekens en de Oude Netearmen. Het GNOP-project De Roest is momenteel in uitvoering. Opgemaakt voor de periode 2005 – 2009 Vanaf 2010 wordt het milieubeleid mee uitgestippeld in het algemeen beleidsprogramma. Het algemeen beleidsprogramma 2007-2012 werd


Woonbeleidsplan 2011-2013

goedgekeurd door de gemeenteraad 8 mei 2007. conform verklaard op Provinciale Auditcommissie (PAC) van 3 juni 2002 In opmaak; er is nog geen nieuw

beleidsplan dat door de PAC is conform verklaard Goedgekeurd door de gemeenteraad dd 5 juli 2011

22


• Gewenst profiel Herentals (Bron: GRS Herentals) In het GRS wordt voorgesteld dat de stad Herentals zich profileert als een herkenbaar en dynamisch kleinstedelijk gebied met een uitstraling naar de omgeving en een rustig en aantrekkelijk buitengebied. Als eerste stad in een rij van stedelijke gebieden heeft Herentals een belangrijke scharnierfunctie. Enerzijds worden ter hoogte van Herentals de gebieden van het Economisch Netwerk Albertkanaal en de Kempische As aan elkaar gekoppeld. Anderzijds is Herentals gelegen op de overgang tussen de Centrale Kempen en Zuiderkempen. De rol van Herentals als scharnier tussen Kempische As en ENA dient vorm te krijgen door een kwaliteitsvolle aanwending van de aanwezige verknoping van infrastructuren in de gemeente en het ontwikkelen van een krachtig stedelijk gebied. De potenties van spoor en waterweg dienen binnen dit geheel gevaloriseerd te worden als een waardig alternatief voor het wegverkeer. Belangrijk aanknopingspunt voor het beleid is de uitbouw van kwaliteitsvolle multimodale bedrijventerreinen met respect voor de bestaande structuren. Herentals kan verder groeien als compacte stad. Ondermeer in de omgeving van het station zijn aanknopingspunten te vinden voor stedelijke ontwikkelingen, de verdere uitbouw van stedelijke woonomgevingen en hoogdynamische stedelijke voorzieningen. De rol van de scharnier tussen Centrale- en Zuiderkempen ligt hoofdzakelijk op het vlak van open ruimte en landschappelijke structuur. Ter hoogte van Herentals markeert de waardevolle Netevallei een duidelijke overgang in de landschappelijke en natuurlijke structuur. Ten noorden van de vallei bestaat de open ruimte overwegend uit bosen natuurgebieden met een belangrijke recreatieve functie op de Kempense heuvelrug. Het zuidelijk deel is hoofdzakelijk open en vrij vlak en kent overwegend een landbouwfunctie.


De relatie tussen het kleinstedelijk gebied en de kernen in het buitengebied dient te bestaan uit goede verbindingen zowel voor zacht verkeer, wegverkeer als openbaar vervoer. De infrastructurenbundel Albertkanaal - E313 oefent een sterke aantrekkingskracht uit op de vestiging van bedrijven en de lokalisatie van bedrijventerreinen (ENA). Gericht op deze infrastructuren kan bedrijvigheid van bovenlokaal niveau hier verder ontwikkelen. Drie locaties worden aangeduid die een strategische rol kunnen vervullen in de toekomstige ontwikkeling van het kleinstedelijk gebied: de stationsomgeving, het historisch centrum met de Vesten en het herstructureringsgebied Hannekenshoek inclusief het Eilandje. Deze drie gebieden zijn geschikt voor een gemengde stedelijke ontwikkeling en kunnen een nieuwe impuls betekenen voor de gemeente (zowel voor wonen, werken als recreëren).

• Gewenste nederzettingsstructuur (Bron: GRS Herentals) Op het grondgebied van de stad Herentals komt er een groot verschil voor tussen het stedelijke centrum en de rurale overige delen. Deze tegenstelling moet qua nederzettingsstructuur versterkt worden door het voeren van een stedelijk beleid: het stedelijke moet meer stedelijk worden en het landelijke moet landelijk blijven. Suggestie Stad Herentals aan de provincie m.b.t. de ontwikkeling van het kleinstedelijk gebied: De stad stelt voor dat er voor de verdere ontwikkeling van het stedelijk gebied een actief verdichtingsbeleid gevoerd wordt. De stad onderscheidt drie strategische locaties in het stedelijk gebied waar projecten geconcentreerd worden die een ‘hefboom’

23


kunnen zijn voor de aantrekkelijkheid van de stad: het historisch centrum en de Vesten, de stationsomgeving en het herstructureringsgebied Hannekenshoek (‘Herentalse poort’). Daarnaast is de Ringlaan een belangrijk structurerend element waaraan specifieke ontwikkelingsperspectieven worden gekoppeld voor de gewenste nederzettingsstructuur.

De stad gaat uit van een woondichtheid van minimaal 25 woningen per hectare in binnengebieden in het stedelijk gebied. Sommige projecten zijn reeds lopende vandaar de hogere of lagere dichtheden in onderstaande tabel.

Suggestie Stad Herentals aan de provincie m.b.t. het aansnijden van de binnengebieden in het kader van de taakstelling voor het kleinstedelijk gebied:

Bron: GRS Herentals Richtinggevend deel, p.45

Bron: Uittreksel uit GRS Herentals – richtinggevend deel: Kaart 10: Woningbouwprogrammatie


Voor de volgende binnengebieden vraagt de stad bijzondere aandacht bij de ontwikkeling: - 11. Ringlaan-Scheppersinstituut: indien bij de afbakening van het kleinstedelijk gebied de woonbehoefte elders kan worden opgevangen, komt deze cluster tevens in aanmerking voor een verdere ontwikkeling van de school. - 25. Diependaal: de aanleg van een wijkpark is gepland. Het onbebouwde centrale deel met vijver wordt gevrijwaard van bebouwing. Enkel de zone langs het kanaal Herentals-Bocholt komt nog voor bebouwing in aanmerking. - 32. Heesveld: de aanwezigheid van de hoogspanningspyloon en –leidingen kunnen een hypotheek vormen voor de woonkwaliteit. - 22. Kapellenblok: er moet een maximale retentie van het hemelwater worden nagestreefd (cfr. de doelstellingennota in

24


het kader van het deelbekkenbeheersplan voor het Middengebied van de Kleine Nete. Volgende binnengebieden worden ontwikkeld voor sociale huisvesting: - 1 Vest – Rodekruisstraat (ca.50 woningen) - 27 Eeckelberg: sociale woningen + sociale kavels (ca. 100 woningen). De stad suggereert volgende binnengebieden in woongebied niet of slechts deels te ontwikkelen:

Indien een akkoord kan bekomen worden met de provincie m.b.t. binnengebied 35 Wuytsbergen, dan zal de gemeente het verlies van het potentieel aanbod voor woningbouw elders trachten op te vangen door op strategische locaties voorstellen te formuleren om het aanbod te verhogen. Suggestie Stad Herentals aan de provincie m.b.t. het aansnijden van de woonuitbreidingsgebieden in het kader van de taakstelling voor het kleinstedelijk gebied: De stad wenst volgende woonuitbreidingsgebieden (WUG’s) niet (of slechts beperkt) te ontwikkelen: - WUG 107 Kruisberg: niet ontwikkelen ter vrijwaring van de samenhangende bosstructuur op de Kempense heuvelrug. - WUG 108 Kapellenblok: wordt in het GRS niet tot de hypothese van het kleinstedelijk gebied gerekend. Er wordt een groene verbinding voorzien tussen Bosbergen (Kempense Heuvelrug) en Langendonk (Netevallei). Het gebied ten noorden van de Rozenstraat moet omgevormd worden ter vrijwaring van de open ruimte en ter ondersteuning van het afgebakende GEN-gebied. De hobbylandbouw in het gebied moet mogelijk blijven. - Het WUG 106 Olympiadelaan en het woongebied ten noorden van de Kleine Nete (m.u.v. een strook van 50 meter langs de Poederleeseweg) dient in het GRS een groene verbinding waar te maken langs de Kleine Nete. Vanuit het integraal waterbeleid zullen tevens de mogelijkheden en randvoorwaarden voor de ontwikkeling van deze zone met openbare nutsvoorzieningen onderzocht worden. Het gebied is optimaal gelegen voor een verdere uitbreiding van het St. Elisabethziekenhuis en andere voorzieningen van openbaar nut (behoud volkstuintjes).

Bron: GRS Herentals Richtinggevend deel, p.43


25


De stad Herentals wenst inzake woonbeleid door verschillende concrete acties in te zetten op volgende doelstellingen (Bron: woonbeleidsplan Herentals 2011-2013)

° het lokale bestuur geeft uitvoering aan het lokale woonbeleid

° het lokale bestuur schenkt aandacht aan wonen en ° ° ° ° ° ° °

organiseert het lokaal woonoverleg, als instrument om het lokaal woonbeleid uit te werken. het lokale bestuur garandeert een actief informatiebeleid omtrent wonen. het lokale bestuur bewaakt de duurzaamheid van bestaande/nieuwe woningen en projecten. het lokale bestuur stuurt aan op een betaalbaar woonaanbod op de lokale woningmarkt. het lokale bestuur werkt aan de kwaliteitsbewaking in de gemeente. het lokale bestuur heeft oog voor de bijzondere woonnoden van specifieke doelgroepen. het lokale bestuur werkt aan een uitdovingsbeleid omtrent permanente bewoning in weekendverblijven. het lokale bestuur werkt aan de leefbaarheid van verschillende buurten.

• Gewenste ruimtelijk-economische structuur (Bron: GRS Herentals) De stad stelt een verdere differentiatie van de bedrijventerreinen op haar grondgebied voor door een opdeling en onderscheid te maken tussen drie strategische gebieden voor economische ontwikkelingen: ‘Herentals stad’, ‘Herentals poort’ en de ‘Kempische poort’. Deze drie ruimten zijn structuurbepalend voor de ruimtelijk-economische structuur van de stad. Een groot aandeel van de bedrijvigheid in Herentals is van bovenlokaal niveau. Voor deze doet de gemeente een aantal suggesties aan de hogere overheden. De ‘Kempische poort’ is de concentratie van regionale bedrijventerreinen in de omgeving van de infrastructurenbundel E313 – Albertkanaal. De Kempische poort omvat gemeentegrensoverschrijdende bedrijventerreinen en regionale bedrijventerreinen geselecteerd in het kader van de nadere uitwerking van het ENA. Door de verknoping van water, weg en spoor bestaan hier grote potenties inzake de uitbouw van multimodaal vervoer en de realisatie van bijkomende bedrijventerreinen in een economisch netwerk van Vlaams niveau. Grootschalige bedrijven en bedrijven in de distributiesector kunnen hier mogelijks terecht. Volgende regionale bedrijventerreinen behoren tot de Kempische Poort: - Wolfstee – Klein-Gent - De Beukelaer-Pareinlaan - Heirenbroek (incl. betoncentrale Lierseweg, excl. buffer tussen Heirenbroek en Wolfstee) - Lierseweg West


26


Suggestie Stad Herentals aan de Vlaamse overheid m.b.t. de regionale bedrijventerreinen binnen de Kempische Poort: Heirenbroek:

-

-

Een voldoende grote bufferzone met de aangrenzende woongebieden St-Janneke en Krakelaarsveld-Lange Eerselsstraat. Het betreft hier een wijk van honderden woningen, waar nu nog volop gebouwd wordt door de Kleine Landeigendom. Deze wijk zal deel uitmaken van het nog af te bakenen kleinstedelijk gebied. De woonkwaliteit in deze wijk moet dan ook de allereerste bekommernis zijn en blijven. Vandaar een ruime bufferzone. De ontsluiting kan enkel gebeuren via de Lierseweg om mogelijke mobiliteitsproblemen in Veldhoven, Lange Eerselsstraat en Rietbroek te vermijden. Er dient ruimte voorzien te worden voor de inplanting van een officieel woonwagenterrein in de oostelijke zijde van het terrein. In het gewestelijk RUP zouden al beperkingen moeten opgenomen worden naar het soort industriële activiteit dat op Heirenbroek kan komen: geen SEVESO-bedrijven, geen buurthinderende activiteiten gelet op de nabijheid van het kleinstedelijk gebied.

De Beukelaer-Pareinlaan:

-

In onderling overleg zal uitgeklaard worden of de bufferzone aan de overzijde van de Pareinlaan behouden moet blijven of mogelijk kan worden omgezet naar woongebied. Voldoende buffering van de bestaande bedrijvigheid vormt hierbij een belangrijke randvoorwaarde. Lierseweg West: - Sluit aan bij een groter bedrijventerrein in Grobbendonk. Vanwege de ruimtelijke ligging en de gewenste ontwikkeling van dit bedrijventerrein, wordt dit terrein beschouwd als onderdeel van de Kempische poort. Watergebonden ontwikkelingen worden gestimuleerd. Bijkomende grootschalige detailhandelszaken worden uitgesloten omwille van de perifere ligging ten opzichte van het centrum van Herentals.


Herentals poort zijn de delen van het verscheiden industrieel en economisch complex in de omgeving van de kanalen die volgens het stadsbestuur een ruimtelijke en functionele samenhang vertonen met het stedelijk gebied. Het gebied heeft een economische functie op bovenlokaal niveau. Voor bedrijventerreinen die een rol kunnen vervullen in het kader van het kleinstedelijk gebied en invulling kunnen geven aan het concept van ‘Herentals poort’ zoals omschreven in het RSPA, zal de stad suggesties opnemen. Suggestie Stad Herentals aan provincie m.b.t. de gemengde bedrijventerreinen binnen de Herentalse Poort: Gemengde regionale bedrijventerreinen: Laagland: Een concentratie aan grootschalige detailhandel van provinciaal niveau in relatie tot het kleinstedelijk gebied. Een bijkomende cluster van grootschalige kleinhandelszaken kan hier ingeplant worden, mits er een aangepaste gemeenschappelijke ontsluiting wordt voorzien. Een beperkte zonale uitbreiding voor kleinhandelsconcentratie is mogelijk. Specifieke aandacht moet uitgaan naar de aanwezige concentraties zonevreemde woningen. De bestaande watergebonden activiteiten kunnen zich verder ontwikkelen. Aandacht moet gaan naar de inbuffering van deze activiteit (overslag bulkgoederen/grondstoffen) t.o.v. de naastliggende commerciële zone. - Noordervaart - Herstructureringsgebied Hannekenshoek - Aarschotseweg West (ten zuiden van Albertkanaal): Een regionaal bedrijventerrein voor kleine tot middelgrote ondernemingen. Indien mogelijk worden de

-

27


watergebonden activiteiten gestimuleerd. Handelsontwikkelingen zijn niet toegestaan. Suggestie Stad Herentals aan provincie m.b.t. regionaal bedrijventerrein: - Zavelheyde / Watertorenstraat (site Umicore): Het gedeelte van het industrieterrein Olen-Zavelbosstraat op het grondgebied van Herentals kan zich op korte termijn ontwikkelen Suggestie Stad Herentals aan provincie m.b.t. specifieke bedrijventerreinen: - Rietbroek (opleidingscentrum VDAB) - Voormalige kazerne ‘Wolfstee’, Lierseweg: Gelet op de bestaande bebouwing wordt voorgesteld de site te bestemmen voor kantoorachtigen annex complementaire functies (o.a. doorstroomsite voor startende kmo-ers, congrescentrum, sociale economiebedrijven…).

Herentals stad is het geheel van stedelijke leefomgevingen waar een beleid geldt van verdichting van inpasbare stedelijke activiteiten gericht op het lokale en provinciale niveau. Ontwikkelingen van bijkomende bedrijvigheid, handel en diensten worden afgestemd op de ontwikkelingen in de overige stedelijke gebieden van de Kempische as. Verwevenheid van economische activiteiten in het stedelijk weefsel vormt het uitgangspunt. Bedrijven waarvoor dit niet mogelijk is dienen op (een lokaal of regionaal) bedrijventerreinen voor te komen. De stedelijke structuur van Herentals wordt niet gekenmerkt door een groot aandeel kantoren. Kantoorfuncties te Herentals zijn hoofdzakelijk gerelateerd aan de bestaande bedrijven op de bedrijventerreinen. Herentals verwacht geen grote vraag voor de vestiging van kantoorgebouwen in het stedelijk gebied. Indien de vraag zich stelt kunnen er beperkt ontwikkelingsmogelijkheden voorzien worden in de omgeving van het station en Koulaak Drijvelden. De stad beschouwt kantoorontwikkeling hier eerder als secundaire functie ten opzichte van de woonfunctie. Daarnaast wenst Herentals zich verder te profileren als administratief centrum en centrum voor openbare diensten in de ruimere omgeving. Kantoren en kantoorachtigen kunnen zich verder ontwikkelen in het centrum van de stad. De stad heeft volgende geschikte kantoorlocaties geselecteerd: Stationsomgeving Koulaak Stadscentrum Specifieke kantoorfuncties al dan niet gerelateerd of onderdeel uitmakend van de grote bedrijvencomplexen kunnen op de bedrijventerreinen.

-


28


De commerciële structuur wordt opgehangen aan de differentiatie van de kernen (woonkernen, hoofddorp en stedelijk gebied). Bovendien dient deze structuur de kern te versterken. Omdat verweving met grootschalige kleinhandel in het historisch stedelijk weefsel niet altijd mogelijk is, moet een aanbod worden gerealiseerd aan kleinhandelszones. Dit aanbod wordt ontwikkeld met het oog op een complementaire invulling ten opzichte van de traditionele kleinhandelscentra. De commerciële structuur wordt ruimtelijk gedifferentieerd • Kernwinkelgebied: te versterken • randstedelijke handel die sterk verweven is met het stedelijk weefsel en kan uitbreiden: Noorderwijksebaan (Stadsveld)) • randstedelijke handel zonder uitbreidingsmogelijkheden: bestaande concentratie aan Oud-Strijderslaan: enkel afbouwen, niet uitbreiden • Lokale commerciële centra in buitengebied: te versterken met aanbod ifv draagvlak Voor randstedelijke handel worden volgende principes vooropgesteld: • De ontwikkeling van de kleinhandelslinten mag niet gaan ten koste van het kleinhandelsapparaat in het centrum van de stad. Uitsluitend handelszaken die omwille van de aard van hun goederen (bv. grote meubels, handel in automaterialen), grote hoeveelheden gemotoriseerd verkeer genereren of zeer groot ruimtegebruik vereisen mogen zich buiten het centrum vestigen. De ontwikkeling nabij het centrum krijgt voorrang op de ontwikkeling op grotere afstand. • De ontwikkeling mag uitsluitend plaatsvinden op locaties met een hoogwaardige ontsluiting waarbij doorgaand verkeer nauwelijks hinder mag ondervinden.


• Gemeenschappelijk gebruik van infrastructuur (gemeenschappelijke parkings, ventwegen voor gemeenschappelijke ontsluiting, enz...) wordt vooropgesteld. • Er dient over gewaakt te worden dat door de vestiging van bijkomende zaken de draagkracht en (verkeers)leefbaarheid niet overschreden wordt. • Er dient aandacht te gaan naar beeldkwaliteit: klassieke ‘dozenarchitectuur’ wordt gemeden. Er dient aandacht te gaan naar groen. Suggestie Stad Herentals aan provincie m.b.t. de kleinhandelsconcentraties type II De geselecteerde kleinhandelszones Laagland en Aarschotseweg vertonen volgens de stad zowel ruimtelijk als functioneel een sterke samenhang met het stedelijk gebied en dienen voldoende ontwikkelingsperspectieven te krijgen. • De kleinhandelszone Laagland kan mogelijk uitbreiden op de vrije ruimte op het bedrijventerrein. Een aangepaste, gegroepeerde ontsluiting naar de Ringlaan is daarbij een randvoorwaarde. • De lintvormige concentratie aan de Aarschotseweg wordt opgenomen binnen het herstructureringsgebied Hannekenshoek. Door de eerder perifere ligging van het grootschalige detail handelsconcentratie en het specifieke karakter van de Lierseweg ten westen van de spoorweg is de verdere ontwikkeling van een kleinhandels-concentratie niet evident. De stad suggereert voor dit gebied de ontwikkelingsperspectieven van een kleinhandelsconcentratie type III toe te passen. Dit betekent dat de concentratie kan behouden blijven, geherstructureerd worden of dat er geopteerd wordt voor een

29


scenario van afbouw. Een invulling van de industriezone, zoals aangeduid op het gewestplan is aangewezen.

• Gewenste toeristisch-recreatieve structuur (Bron: GRS Herentals) Suggestie gemeente aan de provincie: De stad suggereert om volgende bovenlokale recreatiepolen te selecteren: Camping De Schuur, Jeugdcamping Den Brink en Witbos Golfclub. Voor bovenlokale recreatiepolen kan de stad slechts suggesties doen. Hinder naar de omgeving dient beperkt te zijn, waar nodig dient buffering plaats te vinden. De ontsluiting dient minimaal over een lokale ontsluitingsweg te gebeuren. De relaties met de omgeving dienen maximaal uitgebouwd te worden. Suggestie gemeente aan de provincie: De stad suggereert om volgende bovenlokale recreatieclusters te selecteren: Recreatiepark Netepark (Netepark, BLOSO en Hidrodoe). Bovenlokale recreatieclusters zijn opgebouwd uit bovenlokale recreatiepolen (Bloso, Hidrodoe) met mogelijk aanvullend lokale recreatiepolen of lokale recreatieclusters (Netepark). Voor elk van de onderdelen is in eerste instantie het beleid voor de betreffende recreatiepool van belang. Aanvullend dient de bovenlokale cluster ingeschakeld te zijn in de recreatieve fietsnetwerken. De complementariteit dient gewaarborgd te blijven. Verbindingen via langzaamverkeersroutes tussen de verschillende onderdelen van elke cluster dienen gewaarborgd te zijn.

Figuur 8: gewenste ruimtelijke structuur stedelijk gebied – synthese (Bron: GRS Herentals)


30


• Gewenste openruimtestructuur (Bron: GRS Herentals) De open ruimte te Herentals kan opgedeeld worden in een aantal duidelijk samenhangende en gestructureerde gehelen. De meeste gebieden zijn grensoverschrijdend en structurerend op bovenlokaal niveau. Als voorbeeld kunnen worden aangehaald de valleilandschappen, bosstructuren en landbouwgebieden in de gemeente: de valleien van de Aa en de Kleine Nete, de 'Kempense Heuvelrug' en de samenhangende landbouwgebieden in het valleigebied van de Aa en het landbouwgebied ten westen van Noorderwijk en Morkhoven. Het Vlaams Gewest heeft in het kader van de afbakening van de gebieden van de natuurlijke en agrarische structuur reeds heel wat werk verricht. Er werd voor het Neteland een ruimtelijke visie opgesteld voor landbouw, natuur en bos. Deze visie op de gewenste ruimtelijke structuur van de open ruimte wordt aangegeven door beleidsdoelstellingen en ruimtelijke concepten voor een aantal deelruimten. Het centrum van Herentals is volgens de opdeling van het Vlaams Gewest gesitueerd op de grens van twee bovenlokale deelruimten: het ‘Westelijk Kleine Netegebied’ ten noorden van het centrum van Herentals en het ‘Land van Herenthout - Geel ten zuiden van de stedelijke kern. De gemeente baseert zich bij de uitwerking van de gewenste open ruimtestructuur op de bovenlokale visie. De gemeente verfijnt de visie en ontwikkelingsperspectieven verder in het GRS. Algemeen kan gesteld worden dat de interne samenhang van de bovenlokale open ruimte structuren versterkt wordt. Vrijwaren van verdere bebouwing en het behoud van de bosen heidecomplexen staat voorop. Op lokaal niveau kunnen maatregelen genomen worden om de interne samenhang te verbeteren.


Figuur 9: gewenste ruimtelijke structuur – open ruimte (Bron: GRS)

31


De continuïteit van de open ruimte is binnen de Netevallei door de jaren grotendeels gevrijwaard is van stedelijke ontwikkeling, zelfs ter hoogte van het centrum van Herentals. Volgens het GRS moet deze meerwaarde bewaard en verder versterkt worden. Verder moet volgens het GRS door de aanwezigheid van historische monumenten (restanten oud St.-Elisabethgasthuis, Hof Lepaige, Begijnhof) recreatief medegebruik mogelijk blijven.

• Gewenste verkeers- en vervoersstructuur (Bron: GRS Herentals, mobiliteitsplan Herentals) Volgens het GRS en het mobiliteitsplan moet een toegankelijk, verkeersveilig en verkeersleefbaar Herentals centraal staan. Voor een groot deel dient dit door verkeerstechnische maatregelen bekomen te worden. Toch kan het ruimtelijk beleid ondersteunend werken voor deze doelstellingen. Poortvorming dient om de aangrenzende ruimtelijke structuren van wegen en waterwegen te accentueren. Verkeerswaterlopen dienen beter geïntegreerd te worden in de omliggende ruimte. In het bijzonder geldt dit voor de aanliggende kernen. Openbaar vervoer dient kernondersteunend te zijn. Kernen dienen maximaal door verbindende buslijnen ontsloten te worden en waar dit niet mogelijk is dient een kwaliteitsvol vraagafhankelijk openbaar vervoer het alternatief te zijn. Nieuwe projecten op minimum schaalniveau van de gemeente dienen maximaal afgestemd te zijn op openbaar vervoer. Relevant ruimtelijk beleid voor parkeren is in het bijzonder noodzakelijk in de deelkern Herentals. De stationsomgeving wordt verder ontwikkeld als multimodaal knooppunt en als toegangspoort tot de stad. Het doortrekken van de Koeterstraat voor een optimale ontsluiting van de stationsomgeving maakt onderdeel uit van dit planproces. In dit


kader dient er ook overleg gepleegd met NMBS. De stopplaats Wolfstee blijft behouden als intermodaal overstappunt. De Poederleeseweg (2x1weg), een drukke baan, is niet geselecteerd als secundaire weg. Dit betekent dat de ring rond Herentals, een primaire weg II, ineens overgaat op een weg van een lager niveau dan secundair. De weg dient te worden ‘gedownsized’ tot een interlokale verbindingsweg. Hiertoe zal de weg dienen worden aangepast in het toepassen van asverschuivingen, minimaal om de ca. 500 m (cfr. bochten). De Ringlaan wordt zo georganiseerd dat de doorstroming van het verkeer wordt gewaarborgd, en de stadskern selectief toegankelijk is vanaf de Ringlaan. Er worden drie schakelpunten voorzien, aan de Lierseweg, Olympiadelaan en de Augustijnenlaan (hoofdschakelpunt). Bijkomende oversteken voor fietsers en voetgangers worden ongelijkvloers voorzien, zodat de doorstroming op de Ringlaan niet onnodig wordt gehypothekeerd. Herentals is momenteel bezig met het verbreden en verdiepen van het mobiliteitsplan. In de uitwerkingsnota (bron: ontwerp uitwerkingsnota februari 2011) zijn volgende thema’s onderzocht: • Thema 1: stadsvernieuwing stationsgebied en bereikbaarheid stationsomgeving • Thema 2: binnengebied Schaliken: ontwerpend onderzoek ifv aanpak parkeerproblematiek • Thema 3: doorstroming ringlaan • Thema 4: visie duurzaam parkeerbeleid • Thema 5: visie fietsparkeerbeleid • Thema 6: schoolomgevingen en zone 30-wijken • Thema 7: verkeerscirculatie stadskern • Thema 8: uniforme zone 50 op landbouwwegen

32


Voor het optimaliseren van de bereikbaarheid van de stationsomgeving heeft de stad Herentals een samenwerking opgezet met Infrabel, NMBS Holding, AWV, De Lijn en Euro Immo Star. Er wordt een masterplan voor de stationsomgeving uitgewerkt waarbij in eerste instantie wordt gefocust op het wegwerken van infrastructurele knelpunten. Uitgangspunten zijn (Bron: mondelinge toelichting door stad Herentals op 6/9/2011 en 7/8/2012): • Afschaffen van overwegen aan de Olympiadelaan en Poederleeseweg; mogelijkheid tot afschaffen van overwegen aan de Wijngaard en Bosbergen • ondertunneling van de Olympiadelaan-Belgiëlaan ter hoogte van de kruising met de spoorweg gekoppeld aan ondertunneling van de ring ter hoogte van de spoorlijn • parkeergebouw (700 parkeerplaatsen, uitbreidbaar tot 900 PP) aan noordzijde van de spoorweg • voetgangertunnel met toegang tot perrons die doorloopt tot aan noordzijde • nieuw busstation aan de westzijde van het huidige station • stationsgebouw voorlopig te behouden, op termijn nieuw stationsgebouw aan busstation • doortrekking van de Koeterstraat aan de zuidzijde van de spoorweg tot aan de stationsomgeving ‚ in eerste instantie i.f.v. openbaar vervoer en de ontwikkelingen die gepaard gaan met de infrastructuurwerken in de stationsomgeving.


33


5. Juridische context � 5.1.

5.1.1.

Bestemmingsplannen

Gewestplan

BPA- De Roest

MB 06/04/1994

BPA- Waterrecreatie

MB 03/05/1995, gedeeltelijke wijziging MB 27/02/2006

BPA- Wijngaard

KB 10/12/1973, herziening MB 04/04/1996

BPA- Molenvest

MB 16/07/1959 , gewijzigd MB 04/05/1992

BPA- Laagland

KB 18/06/1984

BPA St-Janneke

MB 22/06/2004

BPA NV Steenbeek

MB 12/07/2005

BPA Woonwagenpark Heirenbroek BPA Woonwagenpark Herenthoutseweg BPA Laarstraat

MB 16/06/2005

kaart 1: gewestplan Herentals is gelegen binnen de contouren van het gewestplan Herentals-Mol van 28 juli 1978. Er gebeurde 1 gewestplanwijziging (BVR 24/7/1996). Hierbij werden nieuwe bestemmingen aan enkele militaire domeinen gegeven. Hierbij werd het gebied tussen Heirenbroek en de spoorweg omgevormd naar lokaal bedrijventerrein met openbaar karakter. Een gebied ten westen van de spoorweg -de kazerne Wolfstee- naar recreatiegebied en een deel van de spoorlijn naar de Britse Basis te Grobbendonk naar natuurgebied.

5.1.2.

B.P.A’s en RUP’s

kaart 2: BPA’s en RUP’s Naam BPA BPA- Gedempte Vaart deel 1 – Belgiëlaan

BPA Gedempte Vaart deel 2 – Augustijnenlaan (2)

Goedkeuring MB 21/11/1983

MB 12/11/1985, herziening MB 23/06/1998.

Omschrijving Het BPA voorzag in de verderzetting van de Augustijnenlaan, een wijziging van het groengebied, een openbaar parkeerterrein; de bestendiging van het stadspark als parkgebied (Park van Hilst) en een bestemming ‘openbare gebouwen’. De Colruyt ligt in een strook voor binnenplaatsen en tuinen type II (toegelaten bijgebouwen bij hoofdbouw met identieke functie). Hetzelfde geldt voor de C&A. Het BPA geeft een gedetailleerdere invulling van het gewestplan nabij de Augustijnenlaan. Krachtlijnen zijn de verdichting van de bebouwing en


aansnijding (met onteigening) van het binnenblok Koppelandstraat – Hofkwartier - Augustijnenlaan. Er wordt plaats voorzien voor centrumfuncties (openbare gebouwen zoals een administratief centrum en scholen.) Het BPA voorziet in de wijziging van het Gewestplan van KMO-gebied naar woongebied waardoor de inplanting van een woonwijk op industriegronden mogelijk werd met behoud van het ‘Kasteeltje’. Het BPA voorziet in de invulling van parken recreatiedomein, aansluitend op de jachthaven. De Augustijnenlaan wordt afgebroken aan de Gareelmakersstraat. Het verdere verloop van de gedempte vaart werd herbestemd tot recreatiegebied. De wijziging betreft de mogelijke ontsluiting van een ingesloten kmo-perceel buiten het plangebied. Het BPA voorziet in de aanleg van een woonwijk in woonuitbreidingsgebied. De in herzieningstelling door MB 04/04/1996 voorziet in de gedeeltelijke wijziging naar woonverkaveling. Het BPA bevestigde het gewestplan door o.m. wooninbreiding met woningprojecten van Eigenhaard (huurwoningen), Kleine Landeigendommen (koopwoningen) en een nieuwe bibliotheek. Het BPA voorzag in de inplanting van een ambachtelijke zone. De opzet van het BPA bestaat in de omzetting van woon(uitbreidings)gebied naar KMO-zone teneinde de toekomst van de beschutte werkplaats ‘Zuidkempische werkplaatsen’ te verzekeren. BPA in functie van de bestendiging van een zonevreemd bedrijf. BPA in functie van behoud van een woonwagenpark in de gemeente.

MB 12/07/2005

BPA in functie van behoud van een woonwagenpark in de gemeente.

MB 12/01/2006

Omzetting van 1ha agrarisch gebied naar lokale bedrijvenzone ifv de bestendiging van enkele zonevreemde bedrijven in aansluiting bij het bestaande

34


bedrijventerrein in Noorderwijk.

gewestelijk RUP RUP Specifiek Regionaal bedrijventerrein met watergebonden karakter Heirenbroek

Goedkeuring BVR 4/12/2009

RUP Leidingstraat Herentals – Zandhoven – Zoersel

BVR 20/07/2006

Op de verbinding Herentals – Zandhoven – Zoersel wordt een leidingstraat aangeduid waardoor een vergunningsbasis gevormd wordt voor de nieuwe leiding en zodanig dat de bestaande leiding in de leidingstraat wordt opgenomen en de bestaande aanduiding van het gewestplan kan opgeheven worden.

Pleinaire vergadering 2 mei 2011

http://www2.vlaanderen.be/ruimtelijk/grup/ 00300/00345_00001/index.html

In opmaak: RUP Vallei van de Aa en de Kleine Nete van N19 tot Grobbendonk

Omschrijving RUP opgemaakt in uitvoering van het ENA

Gewestelijk RUP golfsite Witbos (Herentals + Olen)

Gewest heeft toelating om gewestelijk RUP op te maken voor golfsite Witbos (Herentals + Olen).

‘Leidingstraat tussen Herentals en Ham’ en ‘Leidingstraat tussen Wilsele en Loenhout’ (ondergrondse aardgasleidingen

Plan-MER in opmaak

Provinciaal RUP RUP Camping ‘De Schuur’

Goedkeuring BVR 5/07/2002

RUP RWZI te Morkhoven

BVR 13/12/2007

van de RWZI in agrarisch gebied.

O.b.v. planologische attesten:

-

RUP Wapenhandel – geluidssportcentr um (kleiduifschieten) F. Peeters

-

RUP Garage W. Peeters

-

RUP Wasserij Van Ende – Roxy

BVR 11/03/2008

Dit PRUP bevestigt het huidige gebruik zonder dat uitbreiding van de bestaande activiteit mogelijk is. Er wordt wel een beperkte uitbreiding van het terrein zelf voorzien in functie van de realisatie van een volwaardige parking, zodat de parkeerproblematiek niet wordt afgewenteld op de openbare weg. Tevens voorziet het PRUP een betere spreiding en schikking van de bestaande schietbanen met bijbehorende constructies, een bufferstrook rondom de schietzone om een goede landschappelijke inpassing te verzekeren en om te voorkomen dat munitieresten neerslaan op aanpalende percelen. Bij een eventuele stopzetting van de schietbaan moet het terrein terug een volwaardige landbouwbestemming krijgen.

BVR 6/12/2008.

Bundeling en uitbreiding van deels zonevreemd gelegen activiteiten van een garage.

BVR 7/6/2012

Gesitueerd Lierserweg 315, 2200 Herentals Planologisch attest afgeleverd door de Deputatie in de zitting van 18 februari 2010. Het PRUP behelst de omzetting van natuurgebied naar kmo-zone in functie van de uitbreiding van de bestaande wasserij.

Omschrijving De zone voor jeugdcamping en het bufferen woongebied worden herbestemd tot zone voor verblijfsrecreatie. Uitbreiding van de bestaande zone voor openbaar nut ifv de geplande uitbreiding


35


5.2. �

Beschermde dorpsgezichten, stadsgezichten en landschappen

kaart 3: beschermde dorpsgezichten, stadsgezichten en landschappen Beschermd dorpsgezicht Omgeving Hogewegmolen Voormalig klooster (Ring 5) Beschermd stadsgezicht Nonnenvest Westzijde Grote Markt Begijnhof Geheel rond de Kleine Nete: Oud Gasthuis met woningen (= Hof Le Page en omgeving) Uitbreiding Molennete, Wolstr. Omgeving Kerkstraat 26 Omgeving kasteel Dierickxsens Beschermde landschappen Omgeving Snepkensvijver Britse basis

Goedkeuring MB 03/08/1990 MB 13/04/2004 Goedkeuring KB 11/09/1979 KB 11/09/1979 KB 11/09/1979 KB 11/09/1979

MB 16/09/1994 KB 11/09/1979 KB 11/09/1979 KB 04/09/1980 MB 11/03/1997

Nabij het (historische) stadscentrum van Herentals is er een concentratie aan beschermde stadsgezichten. Delen van de Netevallei en het Kempense Noorderwijk werden beschermd. 5.3. �

Vogel- en habitatrichtlijngebieden

kaart 4: Natura 2000-gebieden Habitatrichtlijngebied Valleigebied van de Kleine Nete met brongebieden, moerassen en heiden Vogelrichtlijngebied /


Het habitatrichtlijngebied strekt zich uit in het valleigebied van de Kleine Nete ten noordoosten en ten westen van het centrum van Herentals. Ter hoogte van het centrum is het habitatrichtlijngebied ‘onderbroken’. 5.4. �

VEN-gebieden

kaart 5: VEN-gebieden GEN Vallei van de Kleine Nete benedenstrooms GENO /

Gebiedscode GEN 313

De gewenste natuurlijke structuur op Vlaams niveau wordt gerealiseerd door de afbakening van het VEN (Vlaams Ecologisch Netwerk) en het IVON (Integraal Verwevings- en Ondersteunend Netwerk). VEN omvat gebieden met als hoofdfunctie natuur. IVON bevat gebieden waar natuur neven- of ondergeschikt is aan andere functies. Binnen het grondgebied van Herentals is de vallei van de Kleine Nete afgebakend als VEN-gebied. Het GEN 313 ‘De Vallei van de Kleine Nete benedenstrooms’ omvat grote delen van de Kempense Heuvelrug ten oosten van de spoorlijn naar Turnhout. Recreatie en bebouwing werd buiten de selectie gelaten. De vallei van de Kleine Nete ten oosten van de Ringlaan en ten westen van de Olympiadelaan werd eveneens geselecteerd.

Gebiedscode BE2100026

36


de natuurtoets, de verscherpte natuurtoets (VEN) en van Passende Beoordelingen (SBZ-gebieden).

Figuur 10: VEN EN IVON (Bron: geoloket AGIV) 5.5.

Het natuurrichtplan omvat het deel van de vallei van de Kleine Nete tussen Grobbendonk en Kasterlee en de aanpalende natuurgebieden gelegen op de parallelle heuvelrug van landduinen. Het algemeen streefbeeld vertrekt van een aantal structuurbepalende eenheden die onderling verbonden zijn door abiotische en ecologische processen. Ter hoogte van het stedelijk gebied komen volgende structuurbepalende eenheden voor: • de Kleine Nete (waterloop) • de vallei van de Kleine Nete • de Kempense heuvelrug met een droge duinenrug (hoofdzakelijk) aan de noordzijde van de vallei gelegen • stedelijke natuur en buffergroen die bestaat uit de bermen van de Ringlaan en enkele spoorlijnen en enkele bossen aan de oostzijde van Herentals

Natuurrichtplan (NRP)

Naam � ‘Heuvelrug-benedenstrooms’

Goedkeuring MB 14/07/2008

Het natuurrichtplan, goedgekeurd door de Vlaamse minister van Leefmilieu, vormt een toetskader om beheer- of inrichtingsplannen, vergunningen of subsidies af te stemmen op het natuurbeleid. Het bestaat uit een gebiedsvisie (streefdoel voor natuur) en bindende en richtinggevende maatregelen (voor overheden en particulieren). De algemene gebiedsvisie is richtinggevend, de specifiek gebiedsvisie bevat bindende en richtinggevende elementen. Het is een leidraad waar de overheid rekening mee houdt bij de interpretatie van de zorgplicht, het beoordelen van


37


De visie rond recreatief medegebruik wordt opgebouwd op basis van de ecologische draagkracht en potenties van het gebied, met een voorrang voor zachte recreatie. Om de ecologische draagkracht in te kunnen schatten, worden verschillende zones afgebakend naar de kwetsbaarheidsgraad.

Op kaart 1 is het noorden van Herentals aangeduid als herbevestigd agrarisch gebied, nl. gebied 10 vallei van de Kleine Nete en de Aa tussen Grobbendonk en Herentals.

Figuur 11: situering gebieden opgenomen in natuurrichtplan met aanduiding van kwetsbaarheidsgraad (Bron: NRP Heuvelrug benedenstrooms)

5.6.

Herbevestigd agrarisch gebied (HAG)

Herentals is gelegen binnen de regio Neteland. De regio Neteland is gekarteerd op 6 tabbladen. Herentals is terug te vinden op de kaartbladen 1, 3, 4 en 5. Voor de beleidsmatige consequenties van HAG (cf omzendbrief): zie 8.1.3


Uittreksel uit kaart 1

Op kaart 3 zijn is het landbouwgebied ten oosten van Herentals aangeduid als herbevestigd agrarisch gebied, nl. gebied 33 Landbouwgebied Doffen en gebied 34 Landbouwgebied LarumDoornboom.

38


Op kaart 4 is het landbouwgebied ten zuidoosten van Herentals aangeduid als herbevestigd agrarisch gebied, nl. gebied 36 Landbouwgebied rond Wiekevorst, Morkhoven, Tongerlo en Zoerle-Parwijs.


Op kaart 5 is het landbouwgebied ten zuidwesten van Herentals aangeduid als herbevestigd agrarisch gebied, nl. gebied 38 Verwevingsgebied ten zuiden van Bouwel. Uittreksel uit kaart 3



39


6. Bestaande ruimtelijke structuur �

6.1. �

Historische ontwikkeling (Bron: GRS Herentals, informatief gedeelte)

De eerste stichtingskern van de oorspronkelijke stad Herentals is ontstaan in de 11e en 12e eeuw rond de villa van de reguliere kanunnikessen van Bergen (Henegouwen). Rond de halfhoge akkers ontstond een landbouwgemeenschap nabij de huidige plaats van de Waldetrudiskerk. In de bloei van de 12e eeuw is er een tweede kern van handelaars en kooplui ontstaan langs de Nete. De bepalende elementen voor deze ontwikkeling waren de handelsweg vanuit Friesland naar Aarschot en Leuven, de oostwest as naar Aken en de aanwezigheid van de waterweg. De dubbelkern kende een vlugge ontwikkeling en een gasthuis en een Begijnhof voegden zich bij de noorderkern. In 1209 werd de stad Herentals gesticht door Hendrik I die de strategische en economische waarde van de nederzetting, op het kruispunt der wegen en de waterweg doorzag. Daarbij kreeg de stad de toelating om zich te beschermen met wallen en poorten. In deze periode groeiden de twee kernen naar elkaar toe en vormde zich een eerste woonas via de Bovenrij, Grote Markt en Nederrij. De bloei van Herentals is verbonden met de lakennijverheid; vanuit deze periode stammen ook de Waldetrudiskerk en het stadhuis. In de 16 e eeuw kende deze bloei een terugval vanwege de internationale concurrentie met betrekking tot de uitvoer van linnen. Hiermee daalde ook het bevolkingscijfer. De periode daarna wordt gekenmerkt door oorlogen, ziekten, branden en overstromingen.


Figuur 12: Ferrariskaart Herentals In de 19 de eeuw volgt een herstelfase. Deze wordt gesteund door nieuwe infrastructuren (Noordervaart tussen de Schelde en de Maas en de opkomst van de spoorwegen), de lakennijverheid en de nieuwe industrieën. De economische heropleving uit zich vooral met de industriële vestigingen buiten de stad aan het Albertkanaal en de Boudewijnsnelweg (E313). Aan het begin van de 20e eeuw verdubbelt de bevolking in 40 jaar tijd. Dit stimuleert de sociale woningbouw (Eigen Haard). De Noordervaart wordt gedempt ten behoeve van de aanleg van de Belgiëlaan en Augustijnenlaan, later wordt ook de Molenette gedempt. De bloei en de groei blijft echter beperkt, waardoor Herentals economisch en demografisch wordt overgroeid door Mol en Geel.

40


De laatste 50 jaar is er een losse expansie waarneembaar met nieuwe uitbreidingszones langs de invalswegen, waardoor er een vervaging ontstaat tussen stad en platteland. Noorderwijk is een oud landbouw- en woondorp dat reeds in 974 vermeld wordt. Dit dorp telde op het eind van 2008: 5.182 inwoners. Belangrijke historische relicten zijn de Zandkapel (17de eeuw), de St-Bavokerk (19de eeuw) met toren (15de eeuw), de Schranshoeve (17de eeuw) in Lankem en de Hogewegmolen in het gehucht Schravenhage. Morkhoven is een klein landbouwdorp en woongemeente met 1.983 inwoners op het eind van 2008. De neogotische St.Niklaaskerk dateert uit het begin van de 20ste eeuw. Het oudste gedeelte van de toren in ijzerzandsteen zou mogelijk gebouwd zijn in de 10e-11e eeuw, het bovenste gedeelte wellicht in de 15e eeuw.


41


6.2.

Bestaande ruimtelijke structuur

kaart 6: bestaande ruimtelijke structuur De stad Herentals kent op haar grondgebied een aantal duidelijk homogene delen. Ruw geschetst bestaat Herentals uit • een laagdynamisch, overwegend open noordelijk deel, • een hoogdynamisch en overwegend bebouwd centraal deel • een overwegend open zuidelijk deel. • Ten oosten van het centrale bebouwde deel komt toch nog een belangrijke, grotendeels onbebouwde ruimte voor. Binnen het noordelijke deel kunnen we duidelijk nog een onderscheid maken tussen drie paralelle strips. Het open landschap van de vallei van de Aa in het noorden is geheel onbebouwd en contrasteert fel met de gesloten, beboste en reliëfrijke centrale strip. De vallei van de Aa wordt uitsluitend doorsneden door de Poederleeseweg, terwijl de Kempense Heuvelrug de doorlopende onbebouwde ruimte doorsneden wordt door bewoning en sportinfrastructuur. De Netevallei vormt de zuidelijke strip. De wisselwerking met de bosrijke heuvelrug enerzijds en het bebouwde deel van de gemeente anderzijds, speelt hier een belangrijke rol. Het centrale bebouwde deel van de stad en haar omgeving, omvat een grote afwisseling van functies. Het gebied bevat een aantal belangrijke wegen (o.a. de E313 en de Ringlaan rond Herentals), twee kanalen, verschillende regionale en lokale bedrijventerreinen, een aantal perifeer gelegen woonwijken en een historisch centrum met kernwinkelapparaat.


Het zuidelijk deel is vrij eenvoudig gestructureerd met twee aaneengegroeide kernen (Noorderwijk en Morkhoven) in het oostelijk deel en een agrarisch gebied afgewisseld met verspreide bebouwing in het westelijk deel. In hoofdzaak ontsluiten lokale wegen dit gebied. Het oostelijke onbebouwde deel wordt doorsneden door een aantal belangrijke infrastructuren.

Op stedelijk niveau zijn volgende elementen structuurbepalend in de bestaande ruimtelijke structuur:

• Stedelijke woonomgeving. De stedelijke woonomgeving van Herentals ligt voornamelijk binnen de Ringlaan van Herentals en kent een radiaal-concentrische structuur met in het centrum de Grote Markt. Enkele belangrijke uitlopers bevinden zich in de nabije omgeving van de stedelijke kern, maar zijn dikwijls gedeeltelijk afgesloten door barrieres veroorzaakt door de verschillende infrastructuren (spoor, kanaal, wegeninfrastructuur). Deze (eerder perifere) woonomgevingen werden hoofdzakelijk ontwikkeld na WOII. Veelal betreft het verkavelingen, tuinwijken of sociale woonwijken met een beperkte dichtheid en een hoog aandeel groen: ° Naar het oosten de bebouwde strip langs het kanaal Herentals-Bocholt (woonomgeving Diependaal), van het centrum afgesneden door de Ringlaan. ° Ten zuiden van het Albertkanaal de woonomgeving Molekens - Veldhoven - St.-Janneke. ° Ten westen van de spoorlijn naar Lier-Antwerpen sluit de woonomgeving Wuytsbergen aan bij het centrum van Herentals

42


° Ten noorden van de Kleine Nete de omgeving van het

-

Spaans Hof, de Koulaak, Kapellenblok en Wijngaard.

• Stedelijke voorzieningen. De stedelijke voorzieningen liggen verspreid in het stedelijk gebied. De overgrote meerderheid van de handels- en kantoorvestigingen zijn gelegen in het stadscentrum. Daarnaast is de as BelgiëlaanAugustijnenlaan een grootschalige stedelijke as met een belangrijke concentratie van diensten (o.m. gemeentediensten, administratief centrum, scholen, de post). Ter hoogte van de kruising van de N153 Ringlaan en de N123 Nederrij zijn het O.C.M.W. St.- Elizabethziekenhuis en het kantoorgebouw van de VLM gesitueerd.

-

-

• Bedrijventerreinen. Herentals beschikt over grote concentraties bedrijventerreinen in de omgeving van de E313, het Albertkanaal en het gedeelte langs het kanaal HerentalsBocholt parallel aan de Ringlaan. De infrastructuurbundel E313-E34-Albertkanaal vormt een belangrijke drager van economische ontwikkeling op Vlaams niveau. De bedrijventerreinen in deze omgeving werden bestudeerd door het Vlaams Gewest in het kader van de nadere uitwerking van het economisch netwerk Albertkanaal (ENA).

• Grootschalige detailhandel. Buiten het centrum komen er verschillende concentraties voor van grootschaliger detailhandel: - Deel van de KMO-zone Laagland De structuur van het gebied is deze van een typische recente KMO-zone, met ‘dozenarchitectuur’ zonder veel aandacht voor beeldkwaliteit en openbaar domein. De KMO-zone kent een problematiek van groothandelszaken die momenteel niet vergunbaar zijn.


-

De omgeving Oud-Strijderslaan (Ringlaan) Het betreft een eerder versnipperd voorkomen van verschillende handelsbedrijven. De Aarschotseweg tussen de twee kanalen. De Aarschotseweg is de belangrijkste invalsweg van Herentals. De beeldkwaliteit is zeer laag. De twee eindpunten van de as (de brug over het Albertkanaal en de meubelzaak) zijn zeer herkenbaar. De Aarschotseweg werd recent heraangelegd. Ventwegen werden voorzien zodat bestemmings- en doorgaand verkeer wordt gescheiden hetgeen de verkeersveiligheid en –leefbaarheid ten goede komt. De Lierseweg zowel binnen als buiten de Ringlaan, met een belangrijk aandeel op auto’s gerichte zaken. Ten westen van de spoorlijn (buiten het centrum) heeft deze weg het karakter van een dreef. Het betreft een drukke invalsweg van Herentals met veel in- en uitritten die kunnen zorgen voor congestie en (potentieel) gevaarlijke verkeerssituaties (zoals blijkt uit het ongevallenGIS ‘06‘08). In de wijk Stadsveld aan de zuidelijke Ringlaan is een supermarktgebied gevestigd, uitgespreid over de oppervlakte van een volledig huizenblok, dat verder als parking is ingericht. De handelsterreinen worden ingenomen door ketenwinkels. Deze concentratie is sterk gericht op het centrum van Herentals maar is ook vanwege zijn ligging nabij de Ringlaan goed bereikbaar voor verder gelegen woonwijken.

• Recreatieve aantrekkingspolen. Structuurbepalende recreatieve elementen op stedelijk niveau zijn het Recreatiepark Netepark, het Bloso-centrum en Hidrodoe.

43


• Valleigebied en waterlopen. De vallei van de Kleine Nete is een sterk ruimtelijk structurerend geheel ten noord van Herentals centrum. De vallei van de Aa ligt op de noordelijke gemeentegrens. De vallei van de Wimp is gelegen ter hoogte van de zuidelijke gemeentegrens. Deze drie waterlopen zijn onbevaarbare waterlopen van eerste categorie. Diagonaal van noordoost naar zuidwest doorheen het zuidelijk open landbouwgebied loopt het valleigebied van de Lenskensloop-Stapkensloop, een onbevaarbare waterloop van tweede categorie.

problemen nog zullen toenemen als de IJzeren Rijn volledig benut wordt.

• Spoorweg en station. Herentals vormt een belangrijk knooppunt voor de spoorwegverbindingen binnen de Kempen. Ter hoogte van het centrum van Herentals splitst de lijn komende uit het westen van Lier-Antwerpen op in een verbinding naar Turnhout, die het noorden van de kempen ontsluit en de verbinding naar Geel, die het gebied ten oosten van Herentals naar Antwerpen ontsluit.4 Herentals heeft rechtstreekse spoorwegverbindingen met Lier, Geel, Turnhout en Brussel (via Mechelen). Het station ligt aan de rand van het centrum van de stad. Het treinstation wordt aangevuld met een busstation met goede verbindingen met Lier, Antwerpen, Turnhout, Aarschot, Leuven, Heist-op-denBerg, Mechelen, Geel en Westerlo. De stationsomgeving is gelegen aan de noordwestzijde van het centrum, tussen de ‘twee’ open uiteinden van de Ringlaan. Er is in het centrum slecht één goed uitgebouwde noordzuidverbinding tussen het gebied ten zuiden en ten noorden van de spoorlijn, nl. de Belgiëlaan – Olympiadelaan. Deze kruist de spoorlijn gelijkgronds waardoor de bereikbaarheid van het station en centrum (vooral op spitsuren) sterk wordt

• Bovenlokale wegen. De E313 doorsnijdt de gemeente van oost naar west. Verschillende open afrittencomplexen zorgen voor de ontsluiting van het stedelijk gebied en de omliggende kernen. De Ringlaan rond Herentals is aangelegd tussen 1970 en ‘74 als een open ring die aan de noorden westzijde niet gesloten is. De Ringlaan geeft toegang tot de gewestwegen richting Poederlee/Lille (aansluitend op de E34), richting Lichtaart/Kasterlee, Geel/Mol, Lier en Aarschot. Op dit moment heeft de Ringlaan de functie van het verwerken van het doorgaande verkeer rondom het centrum van de stad. Doordat de inrichting van de Ringlaan geënt is op het verwerken van grote verkeersstromen is het een opzichzelfstaand element binnen de ruimtelijke structuur van de stad (viervaksbaan met aan weerszijden aanliggende fietspaden zonder groenelementen). Tevens geeft de Ringlaan aansluiting op het centrum van Herentals. Belangrijke toegangswegen vanaf de Ringlaan zijn RinglaanAugustijnenlaan en Ringlaan-Stadspoort-Geelseweg. Aan de noordoostzijde van Herentals kruist de Ringlaan de spoorweg via een gelijkgrondse overweg. Op spitsmomenten doen zich hierdoor doorstromingsproblemen voor op de Ringlaan en de Poederleeseweg. Er wordt verwacht dat deze


4

In het kader van de ‘minder hinder’ maatregelen bij de heraanleg van de ring rond Antwerpen werd een voorlopig station ter hoogte van het industrieterrein Wolfstee met parking aangelegd. Hoewel dit station hoofdzakelijk een functie heeft als overstapknooppunt voor verkeer van en naar Antwerpen, wordt ook de bereikbaarheid via het openbaar vervoer van het zuidelijk deel van de gemeente en in het bijzonder de bereikbaarheid van de aanwezige bedrijventerreinen, verbeterd. Aangezien dit station rechtstreeks via de snelweg bereikbaar is, biedt het tevens voor een aantal reizigers een alternatieve opstapplaats ten opzichte van het bestaande station te Herentals centrum.

44


beperkt. Het station van Herentals is een openbaar vervoersknooppunt van Herentals.

• Kanalen. Het Albertkanaal vormt een opvallende ruimte die, samen met het kanaal Herentals-Bocholt, het zuiden van de stedelijke kern domineert. Het knooppunt van het Albertkanaal met het kanaal Herentals-Bocholt (Kempisch Kanaal) ligt net ten zuiden van de stadskern van Herentals. Het Albertkanaal doorsnijdt de gemeente van oost naar west ten zuiden van het stadscentrum, het kanaal HerentalsBocholt splitst in noordoostelijke richting af. Het Kempisch kanaal verbindt het Albertkanaal met de Zuid-Willemsvaart in het oosten.


45


7. Rol van het kleinstedelijk gebied Herentals in de regio Herentals is gelegen op een knooppunt van bovenlokale (lijn)infrastructuren. Herentals is met de ligging aan het Albertkanaal en het Kanaal Herentals-Bocholt niet alleen gelegen binnen het ENA op Vlaams niveau, maar vormt tevens het hoogdynamisch eind- en beginpunt van het netwerk Kempische As5. De E313 en de spoorwegen (Antwerpen – Turnhout en IJzeren Rijn) zijn belangrijke verkeerstructuren. Daarnaast is Herentals gelegen in de nabijheid van grote natuurlijke gehelen van bovenlokaal belang: de valleien van de Kleine Nete en de Aa en de beboste zandrug Herentals - Lichtaart – Kasterlee. De rol van Herentals is m.a.w. meervoudig. Ten eerste is het een knooppunt van stedelijke functies. Ten tweede is zijn rol sterk bepaald door de nabijheid van grote natuurlijke gehelen van het Netegebied. Ten derde heeft Herentals een rol als poort van provinciaal niveau in het economisch netwerk Albertkanaal. Binnen deze complexe meervoudige rol vormt de verdere ontwikkeling van het kleinstedelijk gebied Herentals als een dynamisch, herkenbaar en leefbaar kleinstedelijk gebied met uitstraling in de ruime omgeving een uitdaging. Herentals is het hoogdynamisch eind- en beginpunt van het netwerk (Kempisch as) op het grondgebied van de provincie Antwerpen en vormt één van de verdichtingspunten. De toekomstige rol van het kleinstedelijk gebied Herentals, en in het bijzonder de historische kern en onmiddellijke omgeving, is dat 5

RSPA, rivhtinggevend deel, p. 178


van een knooppunt van stedelijke functies met een sterk profiel. Wonen, productie, distributie, hoogdynamische recreatie, belangrijke voorzieningen en andere verkeersgenererende functies vinden hier een plaats. Belangrijk aandachtspunt in Herentals is het omgaan met de historische stedelijke structuur. In Herentals ligt de nadruk op het hergebruiken en optimaliseren van de bestaande structuur. De stationsomgeving is daarin een potentie. Afbakening van het kleinstedelijk gebied is een belangrijk instrument om de ongecontroleerde uitgroei en de bijbehorende verzwakking van ‘Herentals stad’ tegen te gaan. Het uitbouwen van deze rol wordt ten noorden van het centrum van Herentals sterk bepaald door de nabijheid van grote natuurlijke gehelen: de valleien van de Kleine Nete en de Aa en de beboste zandrug Herentals - Lichtaart - Kasterlee daartussen. De natuurlijke gehelen vormen m.a.w. grenzen voor de harde ontwikkelingen binnen het stedelijk gebied. Anderzijds heeft Herentals gekoppeld aan deze natuurlijke gehelen ook een rol in de ontwikkeling, maar ook in de beheersing van harde en zachte recreatie. Bij het uitbouwen van het aspect bedrijvigheid binnen het kleinstedelijk gebied Herentals moet de leefbaarheid van Herentals steeds voor ogen gehouden worden. Herentals heeft (samen met Geel-Punt) ook een rol als poort van provinciaal niveau in het economisch netwerk van het Albertkanaal. Productie maar in het bijzonder ook distributie worden daardoor belangrijke functies. De multimodale potenties van het Albertkanaal, de spoorweg en E313 moeten daarvoor worden ontwikkeld. In dit kader wordt de tweedeling gemaakt tussen ‘Herentals stad’ (kleinstedelijk gebied) en ‘Herentals poort’ (economisch netwerk Albertkanaal). Binnen Herentals poort is er reeds een sterke aanwezigheid van regionale bedrijventerreinen (incl. bijkomend bedrijventerrein Heirenbroek).

46


8. Grensstellende elementen � Structuurbepalende elementen van het buitengebied, die een belangrijke rol vervullen op het vlak van open-ruimtefuncties, kunnen een grens vormen voor de stedelijke ontwikkeling. Ze zijn grensstellend voor de ontwikkeling van harde stedelijke functies (wonen, regionale bedrijvigheid, kleinhandel,…). Ze zijn niet grensstellend voor zachte functies zoals de ontwikkeling randstedelijke groengebieden die een rol kunnen hebben in het stedelijk functioneren. De grensstellende elementen worden in deze paragraaf besproken. In eerste instantie worden de thematische waarderingskaarten en beleidsdocumenten over het fysisch en hydrografisch systeem, de natuurlijke, agrarische en landschappelijke structuur in beeld gebracht. Vervolgens worden deze elementen geïnterpreteerd waarbij de nadruk wordt gelegd op grotere grensstellende gehelen; deze worden samengebracht in een kaart met sterk en matig grensstellende contouren. De grensstellende kaarten zijn een tussenstap om zoekzones af te bakenen en tot een voorstel van afbakeningslijn te komen. In dit hoofdstuk wordt enkel gefocust op de grote, globale grensstellende structuren. Bij de afweging van de verschillende zoekzones komen de verschillende thema’s opnieuw aan bod en wordt de bespreking verfijnd in functie van de specifieke ruimtelijke context en in functie van (beleidsmatige) keuzes.


8.1.

Thematische analyse grensstellende elementen

Deze stap omvat een analyse van de grensstellende elementen op basis van thematische kaarten. Vanuit het fysisch en hydrografisch systeem:

• Fysisch systeem: reliëf en waterlopen • effectief en mogelijk overstroombare gebieden. Voor de natuurlijke structuur: • de biologische Waarderingskaart (versie 2); • de afbakening van het Vlaams ecologisch netwerk (VEN') • Habitatrichtlijn en Vogelrichtlijngebieden (Natura 2000) • selectie van ecologische infrastructuur en natuurverbindingsgebieden in structuurplannen. Voor de agrarische structuur:

• landbouwwaarderingskaart • herbevestigde agrarische gebieden. Voor de landschappelijke structuur zijn dit: • de beschermde landschappen en dorpsgezichten; • relictzones en ankerplaatsen uit de landschapsatlas; • Selectie van open ruimteverbindingen in structuurplannen.

47


8.1.1.

Fysisch en hydrografisch systeem

8.1.2.

Natuurlijke structuur

kaart 7: fysisch systeem

kaart 5: VEN-gebieden

De kaart van het fysisch systeem geeft het reliëf en de waterlopen weer. Het vormt de basis voor de natuurlijke en landschappelijke structuur, maar is op zich niet grensstellend.

De gewenste natuurlijke structuur op Vlaams niveau wordt gerealiseerd door de afbakening van het VEN (Vlaams Ecologisch Netwerk) en het IVON (Integraal Verwevings- en Ondersteunend Netwerk). VEN omvat gebieden met als hoofdfunctie natuur. IVON bevat gebieden waar natuur neven- of ondergeschikt is aan andere functies.

kaart 8: overstromingsgevoelige gebieden De valleien van de Kleine Nete en de Aa zijn valleien met een belangrijke waterbergende functie die (grotendeels) aangeduid zijn als effectief overstromingsgevoelig gebied. Ze worden bijgevolg als sterk grensstellend aanzien. Ter hoogte van het stedelijk weefsel (tussen de ring en de Olympiadelaan) wordt de vallei van de Kleine Nete als matig grensstellend aangeduid: er zal voor deze zone meer in detail worden gekeken in hoeverre bijkomend stedelijke programma’s verzoenbaar zijn met de waterbergende functie (zie 8.6.1). De vallei van de Krekelbeek is aangeduid als (effectief) overstromingsgevoelig doordat de grachtenstelsels onvoldoende onderhouden of zelfs volledig verdwenen in de omgeving van de Klein Gentstraat te Herentals. Herwaardering en opvolging van het onderhoud van deze stelsels zal ervoor zorgen dat de buffercapaciteit hersteld wordt. De vallei van de Krekelbeek en de vallei van de Lenkensloop-Stapkesloop zijn minder structuurbepalend op bovenlokaal niveau dan de vallei van de Aa en de Kleine Nete en worden daarom als matig grensstellend aangeduid. Voor de zoekzones wordt de waterproblematiek meer in detail bekeken.


De vallei van de Kleine Nete is afgebakend als VEN-gebied en vormt als dusdanig een sterk grensstellend element vanuit natuur. kaart 4: Natura2000-gebieden Tevens sterk grensstellend zijn de speciale Beschermingszones die in uitvoering van de Europese vogel- en habitatrichtlijnen werden afgebakend. In de omgeving van Herentals is het valleigebied van de Kleine Nete aangeduid als habitatrichtlijngebied. kaart 9: biologische waarderingskaart De Biologische Waarderingskaart geeft een waardering die gaat van biologisch zeer waardevol (donker groen) over biologisch waardevol (groen) tot biologisch minder waardevol (wit). Op basis van de bwk worden grote ecologische structuren met hoge tot zeer hoge biologische waardering aangeduid die matig grensstellend zijn voor het stedelijk gebied. Bij de afweging van de zoekzones wordt meer in detail ingegaan op de biologische waardering van bepaalde zones (zie 8.6, 9.5 , 10.5).

48


8.1.3.

Agrarische structuur

De Vlaams overheid heeft voor de regio Neteland landbouwgebieden aangeduid waarvoor het gewestplan beleidsmatig herbevestigd wordt. Volgens de omzendbrief RO/2010/01 is er principieel de beleidsmarge om voor bepaalde gemeentelijke en provinciale planningsinitiatieven–na grondige afweging- eventueel bestemmingswijzigingen door te voeren in herbevestigd agrarisch gebied. Provincies kunnen provinciale ruimtelijke uitvoeringsplannen opmaken in uitvoering van het provinciaal structuurplan voor o.m. de afbakening van de kleinstedelijke gebieden. De Vlaamse overheid zal gemeentelijke en provinciale initiatieven die een planologische aanpassing van HAG inhouden, volgens de omzendbrief wel voldoende terughoudend beoordelen. Als algemeen uitgangspunt geldt dat de overheid die een planningsinitiatief neemt om de bestemming van een herbevestigd agrarisch gebied te wijzigen in de mate van het mogelijke en bij voorkeur binnen hetzelfde planningsinitiatief, de nodige acties opneemt om het planologisch evenwicht te herstellen. Prioriteit gaat daarbij naar acties om zonevreemde landbouw zone-eigen te maken (‘planologische ruil’ genoemd). Afwijken van dat algemeen uitgangspunt kan enkel mits uitdrukkelijke en grondige motivatie door de initiatiefnemer. Gemeentelijke of provinciale opties zullen steeds getoetst worden aan de ruimtelijke doelstellingen voor de op Vlaams niveau herbevestigde agrarische gebieden. Een degelijk onderbouwde verantwoording of motivering in die zin zal bijgevolg steeds een wezenlijk deel uit moeten maken van de (toelichting bij) deze gemeentelijke en provinciale plannen. In haar advisering zullen de betrokken Vlaamse administraties beoordelen in hoeverre de verantwoording die betrokken gemeente of provincie geeft afdoende is.


Elementen die in deze verantwoording minstens aan bod moeten komen zijn:

• Onderzoek naar de alternatieve locaties, buiten herbevestigd agrarisch gebied en een verantwoording waarom de alternatieven buiten herbevestigd agrarisch gebied niet weerhouden worden. Het is aan te bevelen om een dergelijk alternatievenonderzoek, in voorkomend geval, op te nemen in de planmilieueffectenrapportage.

• Onderzoek naar de impact op de ruimtelijk-functionele samenhang van de agrarische structuur. De ruimtelijke kenmerken, het huidige effectieve landgebruik en de impact op individuele landbouwbedrijven etc. zijn elementen die in een dergelijke beoordeling aan bod moeten komen.

• Onderzoek naar de mogelijke flankerende maatregelen voor landbouw. Voorstellen voor planologische ruil of het ter beschikking stellen van bruikbare ruilgrond voor de getroffen landbouwers kunnen deel uitmaken van dergelijke flankerende maatregelen.

Figuur 13: Herbevesting van (agrarische) bestemmingen (Vlaams gewest, december 2007)

49


De vallei van de Aa en de zone ten noorden hiervan en de zone ten westen van het regionaal bedrijventerrein Wolfstee –Klein Gent is aangeduid als HAG.

Figuur 14: Landbouwtyperingskaart De vallei van de Aa, de landbouwgebieden ten oosten van het centrum en het landbouwgebied ten zuiden van Molekens hebben een matige waardering volgens de landbouwtyperingskaart. De landbouwzone ten zuidwesten van het regionaal bedrijventerrein Wolfstee – Klein Gent heeft een (zeer) hoge waardering voor landbouw.


8.1.4.

Landschappelijke structuur

kaart 10: landschapscomposietenkaart De landschapscomposietenkaart maakt een snelle lezing van het landschap mogelijk. De historische woonkern en de omliggende agglomeratie vormt de kern van het stedelijk gebied. De vallei van de Kleine Nete (met historische graslanden en percelering) ligt aan de noordzijde hiervan. Ten noorden hiervan ligt nog een deel van de agglomeratie. Op de Kempische heuvelrug zijn oude bosstructuren terug te vinden waarin suburbane bebouwing (villegiatuur) voorkomt. Ten zuidoosten van de kernstad ligt een vrij open gebied met heel wat plaggenbodems en enkele bosclusters. Ten zuiden van het Albertkanaal liggen enkele woonwijken (nieuwe nederzettingen) en rond de E313 een omvangrijke bedrijvenzone. Aan de zuidwestzijde hiervan ligt de vallei van Zelse Beek – Moerloop (met enkele permanente graslanden) die via een versnipperd gebied met heel wat plaggenbodems overgaat in de beboste heuvelrug van Oosthoven. Ten oosten van de bedrijvenzone ligt de vallei van de Lenskensloop (met enkele permanente graslanden). Verder is er een hoogspanningsleiding die in zuidwest – noordoostrichting door het gebied loopt. kaart 3: beschermde dorpsgezichten, stadsgezichten en landschappen Beschermde landschappen en dorpsgezichten in de open ruimte (zie hoofdstuk5) worden beschouwd als grensstellende elementen voor de stedelijke ontwikkeling. De Britse basis en de Omgeving van de Snepkensvijver zijn beschermd als landschap. kaart 11: landschapsatlas De Atlas van de relicten van de traditionele landschappen in Vlaanderen, de landschapsatlas, opgemaakt in de periode 19962000, geeft een overzicht van de waardevolle landschappen. De waardering van de landschappen gebeurt vooral vanuit cultuur-

50


historisch oogpunt (erfgoedwaarde). Relictzones zijn gebieden met een vrij gaaf karakter, waar het landschap nog een belangrijke interne samenhang vertoont en dat niet ingrijpend gewijzigd is door moderne ingrepen. Ankerplaatsen zijn de meest waardevolle gebieden die bestaan uit een geheel van erfgoedelementen. Ten noorden van de kern van Herentals strekt zich in oostwestelijke richting de ankerplaats ‘Kasteel en Kleine Netebeemden van Grobbendonk’. Ter hoogte van de bebouwing langsheen de N153-Poederleeseweg is de ankerplaats onderbroken. De ankerplaats ‘Het samenvloeiingsgebied van de Kleine Nete en Aa met de westelijke uitlopers van de Kempische Heuvelrug’ is definitief vastgesteld bij MB dd 10 mei 2012. Conform het landschapsdecreet zal de ankerplaats in een RUP worden omgezet naar erfgoedlandschap met specifieke voorschriften gericht op het behoud van erfgoedwaarden en typische landschapselementen.

kern: deze brachten nederzettingssporen uit de volle Middeleeuwen aan het licht. Recent archeologisch onderzoek in één van de deelgemeentes (opgraving dient nog uitgevoerd) toont ook aan dat er bewoning is in de IJzertijd en vroegMiddeleeuwse periode. Zones ter hoogte van de Molse Nete vertonen een hoog potentieel voor prehistorische vonsten, maar ook andere gebieden zijn archeologisch gevoelig. Figuur 15: Uittreksel uit Kaart 55 Gewenste Landschappelijk Ruimtelijke Structuur (RSPA)

Daarnaast zijn volgende gebieden aangeduid als relictzone:

• De Vallei van de Kleine Nete is aangeduid als relictzone. • Heuvelrug Lichtaart - Kasterlee en bosgebied Hoge- en Lage Rielen - Klein Rees

• Bosgebied Bouwelse Heide, Meerhoeven en Goorkens • Bos- en akkercomplex Diependaal, Doffen en Molekens De zuidelijke rand van de zandrug Herentals-Kasterlee is in het RSPA aangeduid als markante terreinovergang 18. De open ruimte doorheen de Kempische as en het netwerk van het Albertkanaal tussen Geel en Herentals ter hoogte van Doffen en het sluizencomplex van Olen is in het RSPA aangeduid als open ruimteverbinding nr. 41 Herentals is een historisch gegroeide stad. In het verleden zijn enkele archeologische onderzoeken uitgevoerd in de historische


8.2. kaart kaart kaart kaart

Evaluatie en synthese 12: 13: 14: 15:

grensstellende grensstellende grensstellende grensstellende

elementen elementen elementen elementen

vanuit vanuit vanuit vanuit

water natuur landbouw landschap

51


In een volgende stap wordt het grensstellend karakter van elementen van de agrarische, natuurlijke en landschappelijke structuur geëvalueerd. Hieronder wordt vanuit de verschillende buitengebiedfuncties (hoofd- en nevenfuncties) aangegeven welke aspecten sterk en matig grensstellend zijn.

grensstellend

sterk grensstellend

matig grensstellend

- vanuit water

• valleien met

• op bovenlokaal

overstromingsgevoelige gebieden met huidige en/of toekomstige waterbergende functie buiten het stedelijk weefsel - vanuit natuur

• VEN-gebieden • SBZ-gebieden

niveau minder structurerende valleien met overstromingsgevoelige gebieden

- vanuit landbouw

•

openruimtegebieden

• ankerplaats of relictzone

• open

ruimteverbinding van provinciaal niveau in bebouwd gebied

gebieden met nevenfunctie natuur en (zeer) hoge biologische waardering en/of potentie Natuurverbinding op provinciaal niveau

Grensstellend vanuit -N -W - LS - lb

Grensstellende elementen

- LS - n

Het bosen akkercomplex Diependaal, Doffen (tussen Herentals en OLV Olen) en Molekens is aangeduid als relictzone. Dezelfde zone is volgens de BWK gekarteerd als biologisch (zeer) waardevol. Het gebied ter hoogte van de

• Afgebakende zones van het HAG

• grote, aaneen-


• aaneengesloten

kaart 16: synthese grensstellende elementen

• Aaneengesloten

gesloten gebieden met huidige en toekomstige hoofdfunctie landbouw en (zeer) hoge landbouwwaardering

landschappen open ruimteverbinding van provinciaal niveau in aaneengesloten openruimtegebied

Voor de synthesekaart wordt per deelgebied rekening gehouden met de sterke en matig grensstellende elementen. De eindwaardering is schematisch weergegeven op kaart.

Noord

•

• beschermde

- vanuit landschap

Oost

Vallei van de Kleine Nete: VEN-gebied, habitatrichtlijngebied, biologisch (zeer)waardevol. De vallei van de Kleine Nete is deels mogelijk en deels effectief overstromingsgevoelig gebied . De vallei van de Kleine Nete is aangeduid als relictzone en als traditioneel landschap. De vallei van de Aa is aangeduid als HAG en is deels mogelijk en deels effectief overstromingsgevoelig. De Kempische heuvelrug wordt op provinciaal niveau geselecteerd als een markante terreinovergang.

52

Dossiernummer: PROJ-2011-0007 relictenzone wordt op provinciaal niveau geselecteerd als open ruimteverbinding. Het bosgebied Olen wordt eveneens aangeduid als relictenzone. Deze zone is volgens de BWK biologisch (zeer) waardevol.

Zuid

West

-w - ls - lb

-

N W LS lb

Enkele gebieden ten zuiden van de E313 worden als mogelijk of effectief overstromingsgevoelig aangeduid. Ook ten noorden van de E313 worden een aantal mogelijk overstromingsgevoelige gebieden aangeduid. Doch is het aantal en de omvang ervan beperkt. Het gebied ten zuiden van de E313 en een klein gedeelte te noorden wordt grotendeels als HAG aangeduid. Het bosen akkercomplex Diependaal, Doffen en Molekens, De vallei van de Nijlense beek en aanpalend bosgebied, het bosgebied Oosterhoven en het bosgebied Bouwelse heide, Meerhoeven en Goorkens worden aangeduid als relictzones. Deze gebieden worden ook grotendeels als biologisch (zeer) waardevol gekarteerd op de BWK.

Meerhoeven en Goorkens en de vallei van de Nijlense beek en aanpalend bosgebied worden aangeduid als relictzones. De zone ten zuidwesten van het bedrijventerrein Wolfstee – Klein Gent is aangeduid als HAG en heeft een (zeer) hoge landbouwwaardering. Het kasteel en omgeving ter hoogte van de woonkern Bouwel werd beschermd als landschap. Het gebied ter hoogte van deze kasteelsite wordt op provinciaal niveau als een natuurverbinding geselecteerd als een verbinding over het valleigebied van de Kleine Nete.

Sterk grensstellend: LB = landbouw, N = natuur, LS = landschap, W = water. Matig grensstellend: lb = landbouw, n = natuur, ls =

landschap, w = water.

De voormalige Britse Basis is biologisch (zeer) waardevol en wordt als faunistisch voornaam aangeduid op de BWK. De voormalige basis werd beschermd als landschap. Ten zuiden van het regionaal bedrijventerrein Wolfstee – Klein Gent is een zone aangeduid als mogelijk en als effectief overstromingsgevoelig gebied. Het bosgebied Bouwelse Heide,


53


• Agrarisch gebied Kamergoor – Proostenbos • Agrarisch gebied Acacialaan – Duifhuizen

9. Verkennend onderzoek wonen � 9.1.

Inleiding

Om de basisprincipes van het RSV (‘Vlaanderen open en stedelijk’) te realiseren, moet in de stedelijke gebieden een aanbodbeleid worden gevoerd op vlak van wonen. De provincie moet dit principe doorvertalen bij de afbakening van de kleinstedelijke gebieden. Dit betekent dat er meer woningen worden voorzien dan wat nodig is voor de eigen behoefte om zo de druk op het buitengebied te verkleinen. Dit vertaalt zich in een taakstelling voor bijkomende wooneenheden die in het stedelijk gebied moet worden gerealiseerd. In de eerste plaats kan deze taakstelling opgevangen worden door een klassieke verdichting van het bestaande, bebouwde weefsel. Echter, uit de reeds afgeronde kleinstedelijke gebieden, bleek dat dit onvoldoende was en werden steeds een aantal bijkomende zoekzones herbestemd naar woongebied om een bijkomend aanbodbeleid te voeren op vlak van wonen. Ook in het kader van de afbakening van het kleinstedelijk gebied Herentals werd deze methodiek gevolgd. In functie van het aanbodbeleid werden verschillende zoekzones aangeduid. Uit de eerste onderzoeksnota blijkt dat het op basis van de taakstelling tot 2012 nodig is om verschillende zoekzones geheel of gedeeltelijk aan te snijden. Er werden verschillende zoekzones aangeduid: • WUG Olympiadelaan • WUG Kapellenblok • Woongebied Diependaal • Woongebied Wuytsbergen – Poederkot

Afbakening stedelijk gebied Herentals

54

Indien een aantal zoekzones, omwille van de ruimtelijke kenmerken niet verder worden meegenomen, betekent dit dat de taakstelling (aantal te realiseren woningen tot 2012) in het gedrang komt of elders moet worden opgevangen. Gelet op de specifieke ruimtelijke structuur van Herentals en omgeving is het zoeken naar nieuwe zoekzones onrealistisch. Een screening van een aantal randstedelijke gebieden (Rozenstraat – Koulaak, Lange Eerselstraat, Hoevereveld) maakt dit duidelijk. Gezien de expliciete vraag van het gemeentebestuur van Herentals om nog meer in te zetten op verdichting en omwille van de grensstellende structuur rondom de kern van Herentals, wordt daarom getracht een alternatief systeem uit te werken om een aanbodbeleid inzake wonen te voeren. Hierbij wordt vertrokken vanuit een kwalitatieve aanpak en een sterke verdichting van het bestaande, bebouwde weefsel (= strategische binnengebieden), maar zonder fundamenteel af te wijken van de te realiseren taakstelling in dit kleinstedelijk gebied. De bedoeling is om een richtcijfer voor bouwpotentieel vast te stellen, hogere realisatiekansen in de strategische gebieden te stimuleren en dus een kwalitatief aanbodbeleid te creëren. Vanuit het streven naar ruimtelijke bundeling wordt er voor geopteerd om geen stedelijk aanbod aan wonen te creëren in kernen die ruimtelijk niet aansluiten bij het stedelijk gebied.


9.2.

Taakstelling + reeds gerealiseerd t.e.m. 2009

Om de druk op het buitengebied te verlagen moet een woonaanbod worden gecreëerd in de stedelijke gebieden. Voor het kleinstedelijk gebied Herentals wordt in het provinciaal ruimtelijk structuurplan een taakstelling voorzien binnen elke planperiode. Momenteel wordt gewerkt met de planperiode tot 2012 (met indicatief doorkijk naar 2022) De taakstelling tot 2012 wordt als een minimaal te realiseren aantal woningen beschouwd. Indien deze niet binnen het bestaande juridische voorraad kan worden gerealiseerd, moeten bijkomende gebieden voor woonontwikkeling worden aangeduid. Voor de berekening van de taakstelling tot 2012 vertrekken we van de cijfers die opgenomen zijn in het RSPA (planperiode 1991-2007) en het recent goedgekeurde addendum bij het RSPA (bijkomend taakstelling tot 2012). Vervolgens wordt de taakstelling vergeleken met de juridische voorraad door het beschikbaar bouwpotentieel in nog niet ingevulde binnengebieden, onbebouwde percelen en leegstaande gebouwen in te schatten, rekening houdend met bestaande trends in verdichting van het bestaande weefsel.

9.2.1.

Taakstelling tot 2012

Voor de planperiode 1991-2007 werd in het RSPA een taakstelling van 2.481 woningen voorzien. In de partiële herziening van het RSPA zijn in het informatief gedeelte bijkomende taakstellingen voor het invullen van de woonbehoefte tot 2012 (en 2022) opgenomen. De taakstelling voor de kleinstedelijke gebieden worden afgeleid uit de taakstelling van de regionale woningmarkt6 waarin ze gelegen zijn. Tot de regionale woningmarkt van Herentals behoren Grobbendonk, Herenthout, Olen, OL Vrouw Olen, Vorselaar. De regionale woningmarkten worden beschouwd als het aangewezen niveau om het stedelijk aanbodbeleid te realiseren. Binnen deze woningmarkt wordt gestreefd naar een verhouding van 65/35 % van de woningen te realiseren in respectievelijk het stedelijk gebied / buitengebied. De bijkomende taakstelling voor het kleinstedelijk gebied Herentals tussen 2007 en 2012 wordt geraamd op 701 wooneenheden. in stedelijk gebied Herentals 2.481 (1) 701 (2) 3.182

taakstelling 1991-2007 Taakstelling 2007-2012 Taaksteling 1991-2012

Tabel 1: Taakstelling wonen 1991-2012 (1) Bron: RSPA (2) Bron: addendum RSPA, informatief gedeelte

6


Bron: Onderzoek naar woontendenzen Antwerpen, februari 2010.

en

–behoeften

in

de

provincie

55


9.2.2.

Reeds gerealiseerde taakstelling t.e.m. 2009

In het GRS Herentals werd een evaluatie gemaakt van de gerealiseerde taakstelling tot 2000. In de periode 1991-2000 werden 663 wooneenheden gerealiseerd voor het kleinstedelijk gebied Voor de periode vanaf 2001 wordt gebruik gemaakt van de cijfers van de FOD Economie7 in combinatie met een inschatting van het aantal woningen dat vermoedelijk gelegen is in het stedelijk gebied van Herentals8. In onderstaande tabel worden de resultaten van deze berekening weergegeven

Gerealiseerd: 1991-2000 2001-2009 totaal '91-'09

In gemeente Herentals

in stedelijk gebied Herentals

1456 (2)

663 (1) 874 (3) 1.537

Tabel 2: Inschatting gerealiseerde taakstelling 1991-2009 (1) Bron: GRS Herentals (2) Bron: FOD Economie (3) Bron: stad Herentals: 60% van de woningen.

7

FOD Economie: aantal nieuwe eengezinswoningen en appartementen (nieuwbouw) waarvoor een bouwvergunning werd uitgereikt per jaar en per gemeente. Hoewel het afleveren van een bouwvergunning niet per se betekent dat er ook bijkomende woning is gebouwd, geeft dit toch een goede indicatie 8 De stad Herentals schat in dat 60% van de woningen die in deze periode in de gemeente gerealiseerd zijn, in het stedelijk gebied liggen. Dit komt ongeveer overeen met het GRS: volgens het GRS zijn in de periode 1992-2000 663 van de 1.116 (59%) gerealiseerde woningen in het kleinstedelijk gebied gerealiseerd vertrekkende van de hypothese van afbakening zoals opgenomen in het GRS


9.2.3.

Conclusie nog te realiseren taakstelling tot 2012

De totale nog te realiseren taakstelling tot 2012 bedraagt 1.645 woningen

Taakstelling KSG Herentals taakstelling 1991-2012 gerealiseerd 1991-2009 Totaal nog te realiseren taakstelling voor planperiode tot 2012

3.182 1.537 1.645

Tabel 3: Taakstelling wonen tot 2012

9.2.4.

Taakstelling na 2012

De taakstelling na 2012 is vooral van belang voor het vastleggen van de afbakeningslijn (taakstelling zou binnen de afbakening moeten kunnen gebeuren). Doorrekening tot 2022: Voor de planperiode 2007-2022 wordt de bijkomende taakstelling voor het kleinstedelijk gebied Herentals geraamd op 1.902 wooneenheden. Dit betekent dat in de periode 2012-2022 de taakstelling 1.201 wooneenheden bedraagt. Herentals Stedelijk gebied Buitengebied totaal

2007-2012 701 164 865

2007-2022 1.902 403 2.305

2012-2022 1.201 239 1.440

Tabel 4: Taakstelling wonen tot 2012 en tot 2022

56


Dit betekent dat tegen 2022 in het stedelijk gebied ongeveer 2.846 woningen moeten kunnen worden gerealiseerd, i.e. gemiddeld bijna 220 per jaar

9.2.5.

Overzicht taakstelling versus reeds gerealiseerd t.e.m. 2009 volgens RSPA

gem. # per jaar

reeds gerealiseerd tem 2009

gem. # per jaar

nog te realiseren

1991-2007

2481

146

1374

81

1107

2. Planperiode tot 2012 2008-2012

701

140

163

81

538

1. Planperiode tot 2007

tot 2012 3. Planperiode tot 2022 2013-2022 tot 2022

3182 1201

1537

1645

1537

2846

133

4383

In de tabel wordt een overzicht gegeven van de resp. taakstellingen voor de planperiode tot 2007, 2012 en 2022 en een stand van zaken van wat er reeds gerealiseerd is t.e.m. eind 2009. Uit de cijfers blijkt dat er gemiddeld per jaar zo’n 60 woningen minder worden gerealiseerd dan vooropgesteld volgens de taakstelling. Voor de planperiode tot 2007 heeft dit tot een groot tekort geleid: er moet dus een grote historische inhaalbeweging worden gemaakt. Ook in de huidige planperiode (tot 2012) blijkt het gemiddeld aantal woningen per jaar nog steeds een stuk lager te zijn dan de behoefte die bepaald werd voor het stedelijke gebied Herentals.


57


9.3.

Visie en doelstelling werkmethode

Het aanbodbeleid vertrekt vanuit een kwalitatieve aanpak die zich vertaalt in een evenwichtige en ruimtelijk verantwoorde invulling van het stedelijk gebied. Hierbij wordt ingezet op een kernversterkend beleid en kwalitatieve verdichting. Naast het aanduiden van zoekzones zou geopteerd kunnen worden voor een dichthedenbeleid in het bestaand bebouwd weefsel. Verdichting kan echter op verschillende schaalniveau’s anders beoordeeld worden. Verdichting op niveau van een lokale kern kan betekenen dat enkel verdichting gebeurd binnen de reeds bestaande bebouwde ruimte; verdichting op niveau van Vlaanderen of de provincie kan betekenen dat verdichten van de stedelijke gebieden ook kwalitatief gesitueerde uit- of inbreidingen kunnen inhouden. De afbakening van een kleinstedelijk gebied vormt in die zin een evenwichtsoefening tussen wat gezien wordt als kwalitatieve lokale en bovenlokale verdichting en dient ook in relatie gezien te worden met de bijkomende taken, die een stedelijk gebied te vervullen heeft ten opzichte van zijn ‘hinterland’. Concreet betekent dit dat de bestaande potenties in het stedelijk gebied optimaal benut worden, evenwel zonder alle open / publieke ruimte in het centrum vol te bouwen of louter monofunctionele invullingen (enkel wonen) na te streven. Concreet betekent dit dat we inzetten op de ruimtelijke potenties binnen het woongebied en streven naar verdichting van het bestaand stedelijk weefsel op welbepaalde, ruimtelijk gewenste locaties. Door voor deze gebieden een actief beleid te voeren kunnen de potentiële realisatiemogelijkheden worden verhoogd


58

en/of versneld. Dit kan effecten hebben op de confrontatie van het bouwpotentieel met de taakstelling. Er is evenwel een bijzondere inzet van de overheden nodig in de bestaande woongebieden opdat zo min mogelijk de omliggende, waardevolle open ruimte rondom het kleinstedelijk gebied van Herentals moet worden aangesneden. Het aanbodbeleid moet een antwoord geven op bestaande woontrends (vergrijzing, gezinsverdunning,...); tegelijkertijd moet het aanbod ook voldoende aantrekkelijk zijn voor jonge gezinnen om de druk op het buitengebied tegen te gaan: dit vraagt aangepaste en creatieve ontwerpoplossingen (bv gestapelde woningen met collectieve tuinen als antwoord op de klassieke suburbane woning met tuin).

9.3.1.

Stap 1: differentiatie bouwpotentieel

Er wordt vertrokken van het beschikbaar bouwpotentieel. Dit beschikbaar bouwpotentieel wordt echter niet als een statisch gegeven beschouwd, maar verder opgedeeld: • gebieden waarvoor het beleid reeds vastligt en/of gebieden die sowieso op de markt komen ° onbebouwde percelen langs uitgeruste weg ° binnengebieden − in goedgekeurde verkaveling − in BPA − in aanvraag ° leegstand ° verdichting / transformatie van het stedelijk weefsel: kleinere wooneenheden inspelend op gezinsverdunning (opmerking: minimale kwaliteitseisen nodig + voldoende aanbod voor jonge gezinnen nodig) -> TRENDSCENARIO


• overige binnengebieden De eerste groep van gebieden worden opgenomen in een trendscenario. Deze bijkomende tussenstap laat toe om de beleidsopgave scherp te stellen.

9.3.2.

Stap 2: categorisering binnengebieden

De binnengebieden kunnen een belangrijke rol spelen in het aanbodbeleid en worden daarom eerst onderverdeeld in verschillende categorieën: • Cat. 0: niet ontwikkelbaar op korte en middellange termijn • Cat. 1: ligging in goedgekeurde verkaveling, BPA of aanvraag in voorbereiding: deze zijn al opgenomen in het trendscenario (zie verder) • Cat. 2: overige binnengebieden met een beperkte omvang / potentieel voor wonen en/of sterk versnipperde eigendomsstructuur • Cat. 3: strategische binnengebieden omwille van omvang, eigendomsstructuur ((semi-)publieke eigenaars) en/of strategische ligging Een bijkomende stap die voorzien wordt, is het indelen van de binnengebieden in verschillende categorieën. Hierin zitten belangrijke beleidskeuzes vervat die worden ingegeven vanuit het GRS en voortschrijdende inzichten.

9.3.3.

Stap 3: Trendscenario

In het trendscenario worden de woningen opgelijst waarvan men kan aannemen dat deze sowieso op korte (tot 2012) en middellange termijn (tot 2022) op de markt komen. Het gaat om: • een bepaald aandeel van de woningen gelegen langs uitgeruste weg (afgeleid uit het register onbebouwde percelen) • leegstaande woningen • de bestaande trendmatige verdichting van het bestaand bebouwd weefsel (opdelen van bestaande woningen / herbouw in de vorm van appartementen,...) • een bepaald aandeel van de woningen in binnengebieden categorie 1 Voor de binnengebieden van categorie 1 bestaat er reeds een duidelijke visie (goedgekeurde verkaveling, BPA of aanvraag in voorbereiding).

9.3.4.

Stap 4: Strategische binnengebieden

Er zijn heel wat binnengebieden met een belangrijke ruimtelijke potentie op vlak van wonen (al dan niet in combinatie met andere stedelijke functies). In functie van het vooropgestelde aanbodbeleid zou een sturend beleid gevoerd kunnen worden dat zich vooral richt op de binnengebieden die omwille van hun omvang, ligging of eigendomsstructuur strategisch zijn (categorie 3). De ontwikkeling van bepaalde gebieden is afhankelijk van specifieke randvoorwaarden (b.v. verhuis van school, infrastructuurwerken in stationsomgeving,...). Daarnaast vragen


59


ook noodzakelijke (plannings-)initiatieven en onderhandelingsprocessen de nodige tijd. Voor een optimale afstemming op de taakstelling wordt de fasering van strategische gebieden daarom verder gedifferentieerd: • realiseerbaar op korte termijn • realiseerbaar op (middel)lange temijn

9.3.5.

9.3.6.

Voorbeeld Stel: er zijn in een fictieve stad X in het stedelijk gebied 6 strategische binnengebieden en 2 weerhouden zoekzones buiten woongebied. Dan zou de uitwerking er als volgt kunnen uitzien.

Stap 5 Zoekzones bijkomend woongebied

Naast de mogelijkheden binnen het bestaande woongebied kunnen er ook bijkomende zoekzones worden aangesneden (in afnemend belang) • indien de zoekzone specifieke ruimtelijke potenties heeft en volgens de multicriteria-afweging geschikt is als stedelijk woongebied; • voor het verder invullen van de taakstelling van het kleinstedelijk gebied


60


9.4.

9.4.1.

Toepassing methodiek. Stap 1: differentiatie bouwpotentieel

Onbebouwde percelen langs uitgeruste weg

In het stedelijk gebieden liggen in het woongebied 799 onbebouwde percelen langs uitgeruste wegen. Hiervan zijn er 251 gelegen in een goedgekeurde verkaveling. Rekening houdend met de appartementfactor (x1,5) kunnen hier 1198 woningen worden gerealiseerd. Figuur 16: onbebouwde percelen (Bron: ROP, situatie 01/01/2010) Opmerking: Het aantal onbebouwde percelen werd ingeschat o.b.v. het register onbebouwde percelen. Dit register werd verder geïnterpreteerd (voor bredere kavels werd een inschatting gemaakt van het aantal kavels naar gelang de kavelbreedte van de omliggende perclen; pleintjes e.d. werden buiten beschouwing gelaten). Om de mogelijke bouw van appartementen in rekening te brengen werd het aantal percelen vermenigvuldigd met een appartementfactor. appartementfactor: • 60% van de nieuwe woningen zijn appartementen (Bron: FOD Economie, verhouding flats / eengezinswoningen in periode 2001-2010) • Op dezelfde breedte worden 2,5x zoveel wooneenheden gebouwd (aanname) • Totaal = 60% van 2,5 = 1,5

Opmerking: 60% van de woningen zijn appartementen, dit wil niet zeggen dat op 60% van de percelen ook een appartementsgebouw kan worden gezet


61


9.5.

Stap2: categorisering binnengebieden

Figuur 17: categorisering binnengebieden


62


In onderstaande tabel wordt het bouwpotentieel van de binnengebieden die ingedeeld zijn in categorie 0 en 1 besproken.


63


9.6.

Stap 3: trendscenario / bussiness as usual (BAU)

Uit de kwantitatieve toetsing blijkt dat er trendmatig een bepaald aanbod aan woningen op de markt komt, maar dit is ontoereikend om de taakstelling op korte (tot 2012) en middellange termijn (tot 2022) in te vullen.

Bouwpotentieel in stedelijk gebied Langs uitgeruste wegen - in goedgekeurde verkaveling - niet in verkaveling

Realisatiegraad op 10 jaar

Planperiode tot 2012 (3 jaar)


377

75%

283

min 20%

max 30%

min 75

max 113

min 75%

max 100%

min 283

max 377

822

30%

247

5%

10%

41

82

30%

50%

247

411

Binnengebieden (cat. 1) - in verkaveling - in BPA - in aanvraag

20 145 101

75% 75% 75%

15 109 76

20% 20% 20%

30% 30% 30%

4 29 20

6 44 30

75% 75% 75%

100% 100% 100%

15 109 76

20 145 101

Leegstand

17

Verdichting bestaand weefsel

100%

25-45/j*

17

100%

17

75

135

325

585

TOTAAL BAU Taakstelling in stedelijk gebied

244

427

1055

1656

TEKORT

1401

1645 1218

* de verdichting van het bestaand weefsel levert 25 à 45 extra wooneenheden per jaar op (aanname)


64

2846 1791

1190


9.7.

Stap 4: actief beleid binnengebieden

Er wordt gestreefd naar een kwalitatieve verdichting van het bebouwd weefsel. Hoe groot de ruimtelijke potentie is en hoe snel deze kan ingevuld worden, is momenteel vaak moeilijk te bepalen. Om niettemin een indicatie te hebben van het potentieel wordt per binnengebied een inschatting gemaakt op basis van volgende parameters: • grootte (in ha): de omvang van het gebied in hectare • % woonontwikkeling: het deel van het gebied dat voor woonontwikkeling in aanmerking komt; indien het gaat om een gemengd programma (deels wonen, deels andere functie) of indien er specifieke ruimtelijke omstandigheden zijn waardoor een noemenswaardig deel van het gebied niet kan ontwikkeld worden (bv te vrijwaren strook langs de waterloop, bouwvrije strook langs primaire weg, …) dan is het % lager dan 100% • dichtheid: de exacte dichtheid kan enkel op basis van een concreet ontwerp worden bepaald; daarom wordt gewerkt met richtdichtheden; deze gelden niet als absolute normen maar bieden wel een houvast bij de creatie van verschillende type woonomgevingen: ze staan immers in relatie met de bebouwingstypologie en compactheid van het weefsel9; we hanteren 4 richtdichtheden ° 75 woningen / ha: wordt toegepast voor binnengebieden in het centrum (reconversie van schoolsites, inbreiding in centrum) en de stationsomgeving (zijde van het centrum) waar omwille van de nabijheid van voorzieningen en openbaar vervoer en de aard van de bestaande weefsel een hoge dichtheid (met b.v. gestapelde bebouwing met 9

Zie ook Vlaamse overheid, AROHM, Voorbeeldboek Dichter Wonen (2002) en kwalitatief verkavelen (2008)


65

terrassen en collectieve tuinen, reconversie van bestaande gebouwen,.…) kan worden nagestreefd ° 50 woningen / ha: wordt toegepast voor gebieden langs de Ringlaan, de achterzijde van het station (Spoorwegstraat, de Zaat, omgeving Olympiadelaan) en het waterfront langs het Albertkanaal waar gelet op de nabijheid van het centrum, de goede bereikbaarheid (met auto en openbaar vervoer) en de specifieke omgevingsfactoren een vrij hoge dichtheid (bv mix van appartementen en grondgebonden woningen) kan worden nagestreefd ° 35 woningen / ha: wordt toegepast voor overgangsgebieden tussen hogerstaande en meer perifere gebieden zoals Wuytsbergen (overgang tussen stationsomgeving en verkavelingen met hoofdzakelijk vrijstaande woningen), het binnengebied Poederleeseweg-Vorselaarbaan (overgang naar Netepark, RVT en residentiële gebieden ten noorden van Herentals) waar een tussenliggende dichtheid kan worden nagestreefd 25 woningen / ha: wordt toegepast voor de overige binnengebieden in het stedelijk gebied Bij een concrete ontwikkeling zullen de ruimtelijke potenties en kritische randvoorwaarden verder gebiedsgericht moeten worden onderzocht. Het aangegeven aantal woningen per binnengebied is dan ook slechts een indicatie en geen vaststaand cijfer. Ontwerpend onderzoek kan nuttig zijn om creatieve oplossingen te zoeken voor kwalitatieve verdichting en de ontwikkelingsstrategie te verfijnen (hinderpalen, noodzakelijk planinitiatieven,...). In deze voorstudie is het echter niet de bedoeling om deze verdere uitwerking van elk strategisch binnengebied op te maken. De bedoeling van dit voorstel van categorisering en potenties is in de eerste plaats om een totaal richtcijfer voor de verschillende strategische woongebieden te bekomen om te kunnen oordelen of de taakstelling is gehaald.


De vraag of aan het ene gebied niet teveel bijkomende woongelegenheden is gekoppeld en aan het andere gebied te weinig, is in dit globaal verhaal dan iets minder relevant. Deze vraag zal wel relevant zijn bij de verdere uitwerking van de binnengebieden (hetzij via ontwerpplan, vergunningsaanvraag, RUP). De richtcijfers uit deze nota geven een intentie, maar kunnen niet gebruikt worden in het kader van een vergunningsaanvraag. Ofwel wordt er een RUP opgemaakt waarin, op basis van een kwalitatieve toetsing, dichtheden worden vastgelegd die wel verordenend zijn; ofwel zal op vergunningsniveau elke aanvraag kwalitatief getoetst worden aan de plaatselijke ruimtelijke ordening. Het onderstaande overzicht van binnengebieden tracht op het moment van de opmaak van deze nota zo volledig mogelijk te zijn, maar is niet limitatief. Indien bijkomende binnengebieden vrijkomen, is het aangewezen om ook voor deze gebieden na te gaan of zij een rol kunnen spelen in het stedelijk aanbodbeleid voor wonen (al dan niet in combinatie met andere functies).


66


In onderstaande tabel wordt het bouwpotentieel van de binnengebieden die ingedeeld zijn in categorie 2 en 3 besproken.


67



68



69


Het bouwpotentieel van categorie 2 en 3 (berekend op van hogerstaande aannames) wordt vervolgens geconfronteerd met de taakstelling die nog te realiseren is indien wordt rekening gehouden met het trendscenario (BAU). Hieruit blijkt dat een actief aanbodbeleid in binnengebieden moet toelaten om, indien een voldoende hoge realisatiegraad kan worden bereikt, de taakstelling op middellange termijn (planperiode 2022) te halen. Op korte termijn (planperiode tot 2012) is er echter een aanzienlijk tekort in het gewenste woonaanbod (735 à 1100 woningen). Het is dan ook wenselijk om te bekijken welke zoekzones in aanmerking komen om bijkomend woonaanbod op korte of middellange termijn te kunnen opvangen.

Bouwpotentieel in stedelijk gebied Binnengebieden - categorie 2 op KT - categorie 2 op MT-LT - categorie 3 op KT - categorie 3 op MT-LT

Realisatiegraad op 10 jaar

114 5 1120 1118

75% 30% 75% 30%

20% 5% 20% 5%

30% 10% 30% 10%


23 0 224 56

34 1 336 112

TOTAAL INDIEN ACTIEF BELEID BINNENGEBIEDEN

303

TEKORT TAAKSTELLING VOLGENS BAU VERSCHIL


85 2 840 335


75% 30% 75% 30%

100% 50% 100% 50%

85 2 840 335

114 3 1120 559

483

1262

1796

1420

1248

1867

1290

-1098

-735

-529

606

70


9.8.

Olympiadelaan Stap 5: Afweging zoekzones

De afweging gebeurt op basis van onderstaande criteria.

De 2 (deels) nog niet aangesneden woonuitbreidingsgebieden die grenzen aan het bestaande woongebied worden als zoekzone voor stedelijk wonen geselecteerd. Het derde WUG St-Janneke is reeds ontwikkeld. Daarnaast worden 2 binnengebieden die binnen het GRS Herentals werden aangeduid als ‘slechts zeer beperkt te ontwikkelen binnengebieden’ beoordeeld: • 23. Diependaal (nr. 25 in GRS) • 37. Wuytsbergen (nr. 35 in GRS) Tot slot wordt ook de agrarisch gebieden Kamergoor – Proostenbos en Acacialaan – Duifhuizen die ruimtelijk aansluiten bij het bebouwd weefsel mee geëvalueerd als zoekzone.

Criteria Ruimtelijke afweging Ligging binnen kleinstedelijk gebied

Op welke manier past het gebied in de ruimtelijke structuur van het stedelijk gebied? - nabijheid van stedelijke functies (scholen, winkels, publieke voorzieningen, groenvoorzieningen,…)

Ligging t.o.v. grensstellende elementen

Ligging t.a.v. sterk en matig grensstellende elementen

Multimodale bereikbaarheid

Ligging in openbaar vervoersnetwerk (nabijheid station…) Ligging t.a.v. (gewenste) bovenlokale en lokale fietsroutes Ontsluiting naar hoger wegennet.

Ruimtelijke inpasbaarheid �

Inpasbaarheid van stedelijk wonen (richtdichtheid 25 wo/ha) in de omgeving (schaal, functies…)

Aansnijden van open ruimte

Aansnijding en versnippering open ruimtegebieden

Kapellenblok

Olympiadelaan

KamergoorProostenbos Diependaal

Indicatoren

Mogelijkheden sociaal en bescheiden wonen

Wuytsbergen

- Aanwezigheid van gronden in eigendom van overheid of overheidsinstellingen - Ruimtelijke inpasbaarheid sociaal wonen (aandeel van 40% met dichtheid 35 wo/ha) - Sociale mix

Milieu-aspecten Bodem en water

Screening impact o.b.v. kwetsbaarheid gebied. Toetsing aan overstromingsgevoeligheid, aanwezigheid waterlopen en grondwaterkwetsbaarheid.

Fauna en flora �

Screening impact o.b.v. kwetsbaarheid gebied. Toetsing aan beschermingsstatuten natuur en BWK en kwetsbaarheid volgens NRP.

(St-Janneke)

Acacialaan Duifhuizen

Figuur 18: Situering zoekzones wonen


71

Dossiernummer: PROJ-2011-0007 Landschap en archeologie

kwetsbaarheid gebied. Toetsing aan beleidsvisies mbt gewenste landschappelijke structuur op macro- en mesoniveau (AGNAS, GRS), beschermingsstatuten landschap en beschermd erfgoed, waardering volgens landschapsatlas en terreinobservatie; (gekende) gevoeligheid voor archeologische vonsten

Mens – hinderaspecten

Mogelijke aantasting woonkwaliteit

Mens – mobiliteit

Kwalitatieve inschatting mobiliteitsimpact o.b.v. bereikbaarheid met fiets en openbaar vervoer en ontsluitingsmogrlijkheden (zie hoger)

9.8.1.

WUG Olympiadelaan + woongebied (Wo 1)

Kenmerken: Bruto-oppervlakte: ca. 16 ha


72


Milieu-aspecten Ruimtelijke afweging Ligging binnen kleinstedelijk gebied

+


0/-


+

Gelegen aan de rand van het verstedelijkt gebied. Nabijheid van het station, het centrum en de centrale stedelijke as op fietsafstand. Nabijheid van Recreatiepark Netepark. Campus St-Elisabethziekenhuis aan overzijde van spoorweg. Sterk grensstellend: Landschap: Beschermd dorpsgezicht (deels) Matig grenstellend Water: Gelegen in vallei Kleine Nete, Mogelijk overstromingsgevoelig Natuur: volgens BWK biologisch waardevol centrale zone Het gebied grenst aan de stationsomgeving, een knooppunt van trein en busvervoer. Het gebied sluit aan op het bovenlokale fietsroutenetwerk (zowel op hoofdroutes als functionele en alternatieve routes). Het gebied grenst aan de Olympiadelaan, die ten noorden aansluit op de N153 Poederleeseweg. Beide zijn lokale wegen type 1 (verbindingswegen). Via de N153 wordt de Ringlaan (ring rond Herentals), een primaire weg II, bereikt.

Ruimtelijke inpasbaarheid

+

Woonomgeving: goede inpasbaarheid


-

Open ruimtegebieden in vallei van de Kleine Nete wordt aangesneden. Geen versnippering.



Bodem en water

-

Mogelijk overstromingsgevoelig Noordelijk deel van WUG (lager gelegen delen) behoren tot de (historische) alluviale vallei van de Kleine Nete en is volgens de studie naar signaalgebieden op Vlaams niveau niet te ontwikkelen. Lager gelegen dan opgehoogde Olympiadelaan en spoorlijn.

Fauna en flora

-/0

Centrale zone gekarteerd als biologisch waardevol (BWK). Dit deel van de vallei is niet opgenomen in het NRP; ten oosten (vanaf De Hellekes) en ten westen (aangrenzend gebied ten W van Olympiadelaan) is de vallei wel opgenomen in het NRP: er wordt gestreefd naar het behoud en herstel van een natuurlijke, meanderende rivier en herstel van de relatie tussen vallei en rivier; de rivier zelf is in het NRP aangeduid als zeer kwetsbaar (verstoringsgevoelige zone), de vallei als kwetsbaar gebied waar extensief recreatief medegebruik mogelijk is

Landschap en archeologie

-

Geheel van oud gasthuis, de Kleine Nete , de woningen over de Kleine Nete en de feodale mote is Beschermd Dorpsgezicht (i.e. deel van zoekzone). Behoud en versterking van continuïteit van de open ruimte binnen de Netevallei (met recreatief medegebruik) wenselijk volgens GRS. Onderdeel van aaneengesloten valleilandschap met belangrijke natuur- en waterbergingsfunctie volgens AGNAS.


-

Mogelijke hinder verkeer Olympiadelaan en spoorlijn.

Mens – mobiliteit

+

Goede bereikbaarheid met openbaar vervoer. Goede aansluiting weginfrastructuur. en gemotoriseerd verkeer.

73


Het zuidelijk deel van het woonuitbreidingsgebied is een interessante locatie om te ontwikkelen als stedelijk woongebied omwille van de goede aansluiting op het stedelijk gebied, de nabijheid van het centrum en het openbaar vervoersknooppunt ter hoogte van het station en de goede aansluiting op het hogere wegennet. De invulling moet in relatie staan met de ontwikkeling in de stationsomgeving. Dit zuidelijk deel wordt momenteel bijna volledig gebruikt voor volkstuintjes: de mogelijkheid om deze te herstructureren en/of deze te verplaatsen moet verder onderzocht worden. Wellicht moet het terrein opgehoogd worden in functie van bescherming tegen overstromingen: de impact hiervan moet nader onderzocht worden. Figuur 19: NOG-kaart met aanduiding alluviale vallei

Figuur 20: zoekzone Olympiadelaan met aanduiding beschermd stadsgezicht ‘Oud gasthuis, Kleine Nete, woningen over Kleine Nete met daarbij horende tuinen, en feodale mote’ Conclusie:


De alluviale vallei (centraal gebied rond de Nete) heeft een waterbergings- en natuurfunctie en wordt gevrijwaard van ontwikkeling. Ook bij de inrichting van het bebouwd gebied dient rekening gehouden te worden met het wateraspect, de natuuraspecten en het erfgoed. Het opwaarderen van de oude waterloop is wenselijk (ifv afvoer van hemelwater afkomstig uit het stedelijk gebied). Het noordelijk deel van dit gebied (bestemd als woongebied en momenteel grotendeels gebruikt als voetbalveld) is opgehoogd. Dit deel is vanuit het watersysteem het meest geschikt om te ontwikkelen voor wonen, op voorwaarde dat rond de waterloop een stuk bouwvrij blijft. Dit impliceert echter het (al dan niet gedeeltelijk) verplaatsen en herstructureren van de aanwezige voetbalterreinen: mogelijkheden om dit naar andere delen van het zoekzone (of buiten de zoekzone) te verplaatsen moeten onderzocht worden. Ten oosten van de zoekzone ligt het St-Elisabethziekenhuis: het ziekenhuis is vragende partij om de uitbreidingsmogelijkheden ten westen van de spoorlijn te onderzoeken in functie van de verdere regionale concentratie en uitbouw van medische activiteiten (en bijhorende parkeerbehoefte).

74


Omwille van de strategische ligging van het noordelijk gelegen woongebied Olympiadelaan (strategische binnengebieden 42 en 43) en de ruimteclaim van de campus van het St-Elisabethziekenhuis, stelt de provincie voor om deze zone (zowel WUG als WG) in zijn geheel verder en diepgaander te onderzoeken als strategisch gebied. Met de betrokken partners dient bekeken te worden hoe en waar de verschillende functies kunnen komen, rekening houdende met de waterproblematiek, de natuuraspecten en het erfgoed. Een herlokalisatie van de meer zachte bestemmingen (de volkstuintjes en de voetbalterreinen) naar de nattere gronden moet hierbij onderzocht worden. Indien uit dit onderzoek mogelijkheden naar boven komen, biedt dit verdere opportuniteiten om te onderzoeken of de hoger gelegen gronden wel in aanmerking komen voor hardere bestemmingen (ziekenhuis, wonen, handel). Een globaal plan met voldoende alternatieven is noodzakelijk.


75


9.8.2.

noordelijk deel WUG Kapellenblok (Wo 2)

watertoetskaart (overstromingsgevoelige gebieden) en de risicozones van de federale verzekeringskaart Ruimtelijke afweging

Kenmerken: Bruto-oppervlakte woonuitbreidingsgebied: ca. 27,5ha nog niet aangesneden; ca. 7,5 ha (noordoostelijk deel van het WUG) is reeds aangesneden voor wonen (Schoutenlaan); noordelijk deel WUG (zoekzone): ca. 10,1 ha. De zoekzone maakt deel uit van het plangebied gewestelijk RUP vallei van de Aa en de Kleine Nete (in opmaak)


Ligging binnen kleinstedelijk gebied

+


0/-


+

Gelegen aan de rand van het verstedelijkt gebied. Nabijheid van het station, het centrum en de centrale stedelijke as op fietsafstand. Nabijheid van Recreatiepark Netepark. Campus St-Elisabethziekenhuis aan overzijde van spoorweg. Sterk grensstellend: Landschap: Beschermd dorpsgezicht (deels) Matig grenstellend Water: Gelegen in vallei Kleine Nete, Mogelijk overstromingsgevoelig Natuur: ten zuiden sterk grensstellend vallei van de Kleine Nete Het gebied is gelegen op zo’n 2km van het station, een knooppunt van trein en busvervoer.

76

Dossiernummer: PROJ-2011-0007 Het gebied sluit aan op het bovenlokale functionele fietsroutenetwerk (Lichtaartseweg) Het gebied grenst aan de N123 Lichtaartseweg (lokale weg type I, verbindingsweg), die aantakt op de Ringlaan (primaire weg II). Ruimtelijke inpasbaarheid

+

Woonomgeving: goede inpasbaarheid


-

Open ruimtegebieden in vallei van de Kleine Nete wordt aangesneden. Geen versnippering.


Verhoogde dichtheid niet verzoenbaar met dichtheid bestaande woonwijk Schoutenlaan Fauna en flora

-/0

Centraal zone gekarteerd als biologisch waardevol (BWK). Het gebied is niet opgenomen in het NRP. De gebieden ten noorden en ten oosten wel (onderdeel van droge duinenrug).


-/0

Gebied deels gelegen in Beschermd Dorpsgezicht


0

Mens – mobiliteit

+


0

Zuidelijk deel WUG is (mogelijk) overstromingsgevoelig. De hellingenkaart geeft duidelijk weer dat het noordelijk deel (= zoekzone) hoger is gelegen dan het zuidelijk deel, waardoor er vanuit hydrologisch standpunt geen beperken zijn voor de verdere ontwikkeling van de noordelijke zone (Bron: onderzoek signaalgebied WUG Kapelleblok). De zuidelijke zone is volgens het onderzoek naar signaalgebieden te vrijwaren van bebouwing .

Gelegen op fietsafstand van station (knooppunt openbaar vervoer) en centrum. Goede aansluiting op lokale verbindingsweg.

Conclusie: De zoekzone wordt niet weerhouden om te ontwikkelen als stedelijk woongebied omwille van de visie op de vallei van de Kleine Nete en de groenstructuur tussen de vallei en de heuvelrug. Deze visie wordt door de Vlaamse overheid verankerd in het gewestelijk RUP ‘afbakening van de Vallei van de Kleine Nete en Aa’. In het gewestelijk RUP wordt voorgesteld om het gebied te herbestemmen naar natuurgebied en gemengd openruimtegebied.


77


9.8.3.

Binnengebied 23. Diependaal (Wo 3)

Ruimtelijke afweging Ligging binnen kleinstedelijk gebied Ligging t.o.v. grensstellende elementen

+


0/+

Het gebied ligt op 3,5 km van de stationsomgeving, een knooppunt van trein en busvervoer. Op minder dan 500 m ten noorden ligt een busroute (St-Jobsstraat) Het gebied sluit aan op het toeristische fietsroutenetwerk langsheen het kanaal. Het gebied grenst aan de St-Jobsstraat , die meer naar het westen aansluit op de Ringlaan, een primaire weg II.


-

Woonomgeving: hoge woondichtheden binnen de bestaande sociale woonwijk.


0/-

Geen versnippering van open ruimte. Gebied betreft enige openruimte in grote sociale woonwijk moet hoge woondichtheden.


-

Neen. Reeds zeer hoog aantal sociale woningen rondom.

Bodem en water

+

Niet overstromingsgevoelig

Fauna en flora

-/0

Binnen het plangebied zijn een aantal percelen gekarteerd als biologisch (zeer) waardevol (BWK).


0

/


-

Weinig publieke buitenruimte (speel- en ontmoetingspleinen). De ontwikkeling van deze zone vermindert deze verder.

Mens – mobiliteit

+

Goede aansluiting weginfrastructuur. en gemotoriseerd verkeer. Goede

0

Gelegen aan de rand van het verstedelijkt gebied op zo’n 2 km van het centrum. /

Milieu-aspecten

Kenmerken: Bruto-oppervlakte: ca.4,75 ha Centraal in deze zone is reeds een deel ontwikkeld GRS: Beperkte realisatie mogelijk. Omgeving gekarakteriseerd door hoge dichtheid sociale woningen. Behoud van "ademruimte" noodzakelijk in functie van draagkracht woonwijk. Aanleg van een wijkpark gepland; enkel woonfunctie langs het kanaal


78

Dossiernummer: PROJ-2011-0007 bereikbaarheid met openbaar vervoer. Station op fietsafstand.

9.8.4.

Binnengebied 37 +38. Wuytsbergen-voormalig poederfabriek + Spoorwegstraat (Wo 4)

Conclusie: Het WG Diependaal komt gedeeltelijk in aanmerking voor verdere ontwikkeling. Gelet op de hoge woondichtheid in de omringende woonstraten zal het wenselijk zijn een plan op te maken met voldoende buurtgroen en een beperkt aandeel wonen: b.v. watergebonden wonen aan de jachthaven. Volgens het GRS (informatief gedeelte) zijn 64 wooneenheden mogelijk. Mits in acht name van een groote gedeelte onbebouwde ruimte (40%) en een stedelijke dichtheid van 25 wo/ha lijkt het mogelijk om 71 wooneenheden te realiseren (te hanteren richtcijfer).

Kenmerken: Bruto-oppervlakte: ca.20 ha GRS: Beperkte realisatie mogelijk. Gelegen in natuurlijk waardevolle omgeving. Bossen maximaal behouden. Groene long (park) ter ondersteuning van VEN Kleine Nete. Enkel de delen langs een uitgeruste weg komen in aanmerking voor ontwikkeling. (Opm.:Vergunningsaanvraag lopende voor 483 woningen (104 loten), ongunstig advies van de gemeenteraad )


79

Dossiernummer: PROJ-2011-0007 uitstulping van de vallei met als ecologisch streefbeeld ‘nat en droog grasland met natte ruigten, nat en droog bos en kleine landschapselementen’

Ruimtelijke afweging Ligging binnen kleinstedelijk gebied

+

Gelegen in het verstedelijkt gebied, grenzend aan het station, het centrum en de centrale stedelijke as op fietsafstand. Nabijheid van Recreatiepark Netepark. Nabijheid campus St-Elisabethziekenhuis Matig grenstellend Landschap: Relictzone Natuur: volgens BWK biologisch waardevol


0/-


+


+

Woonomgeving: goede inpasbaarheid. De nabijheid van het spoor vraagt wel om specifieke maatregelen i.f.v. geluids- en trillingshinder.


0

Het gebied is volledig omsloten door bestaande bebouwing.


+

Ja

Bodem en water

+


Fauna en flora

-/0

Gekarteerd als biologisch waardevol (BWK). De omgeving van Vogelzang is ten noorden van Wuytsbergen (ten NW van zoekzone) opgenomen in het NRP: het vormt een

Het gebied grenst aan de stationsomgeving, een knooppunt van trein en busvervoer. Het gebied sluit aan op het bovenlokale fietsroutenetwerk (zowel op hoofdroutes als functionele en alternatieve routes). Het gebied ligt nabij de N153 Poederleeseweg en de N13 Lierseweg. Beide zijn lokale wegen type 1 (verbindingswegen). Via de N153 wordt de Ringlaan, een primaire weg II, bereikt.

Milieu-aspecten



-/0

Volgens Landschapsatlas gelegen in relictzone. Bossen historisch verbonden aan de activiteiten van de nu verdwenen poederfabriek. De aanwezigheid van bunkers in deze zone kan mogelijk de ontwikkeling van het gebied beperken. Mogelijk archeologisch erfgoed aanwezig


-

Mogelijke hinder spoorlijn.

Mens – mobiliteit

+

Goede bereikbaarheid met openbaar vervoer. Goede aansluiting weginfrastructuur. en gemotoriseerd verkeer. De ontsluiting via de weg wordt in de toekomst verbeterd bij een doortrekking van de Koeterstraat onder het spoor, waardoor het gebied via de weg beter ontsloten kan worden naar het hoger wegennet.

Conclusie: Omwille van de ligging nabij het centrum en station van Herentals, de verwachte verbeterde bereikbaarheid van het gebied ten noorden van de spoorlijn (doortrekking van de Koeterstraat en tunnel thv Olympiadelaan) is deze zone geschikt voor een woonontwikkeling. Verder ontwerpend onderzoek (voor zone 37 en 38) moet uitwijzen hoe en aan welke dichtheid deze zone kan ingevuld worden, rekening houdend met de randvoorwaarden vanuit groene ruimte en landschap. Dit uitgewerkt ontwerpend onderzoek kan de basis vormen voor een RUP, die het woongebied verder verfijnd. Het Vlaams instituut voor Onroerend Erfgoed (VIOE) wordt bij voorkeur betrokken bij de ontwikkeling om te kunnen anticiperen om de mogelijke aanwezigheid van archeologisch erfgoed. De samenhang tussen het gebied en het signaalgebied

80


Wuytsberg (en dus de effecten van een ontwikkeling in het binnengebied 37-38 op de waterhuishouding in de omgeving) kan onderzocht worden in de visie en het RUP. De ontwikkeling moet in relatie met de stationsomgeving worden bekeken (complementariteit voor- / achterzijde, continuïteit routes,...); mogelijk kunnen naast wonen ook andere functies worden geïntegreerd (in het bijzonder in de nabijheid van het station).

9.8.5.

Zoekzone Kamergoor-Proostenbos (Wo 5)

Kenmerken: Bruto-oppervlakte: ca. 20,0 ha, waarvan 8,3 ha zonevreemde woningen en 1,1 ha zonevreemde bedrijvigheid (Eandis)


81

Dossiernummer: PROJ-2011-0007 kanaal) en Kamergoor ontsloten worden naar de Zavelbosstraat. Het zorgt voor een bijkomende belasting van de Sint-Jobsstraat Ruimtelijke inpasbaarheid

+/-

Inpasbaarheid van bestaande zonevreemde woningen en zonevreemde bedrijvigheid (Eliasite met momenteel kringloopactiviteiten) is verder te onderzoeken. Aan westzijde zorgt Zavelbosstraat voor afscheiding ten opzichte van lokaal bedrijventerrein. Aan oostzijde grenzend aan openruimtecorridor (met laagdynamische zonevreemde recreatie). Aan zuidzijde wonen langs het water (tegenover nog niet ingevuld deel van bedriijventerrein Zavelheyde). Aan noordzijde zicht op open ruimte vallei van de Kleine Nete mogelijk


+

Reeds versnipperd gebied


+

Ja

Bodem en water

0


Fauna en flora

-

Centraal zone gekarteerd als biologisch waardevol (BWK). Grenst aan de noordzijde aan NRP-gebied: onderdeel van vallei van Kleine Nete met streefbeeld droog grasland en droog bos met KLE (kwetsbaar)


-

Openruimteverbinding op provinciaal niveau Archeologisch gevoelig (gekende archeologische site aanwezig)


-

Mogelijke hinder nabijgelegen bedrijvigheid en stort

Mens – mobiliteit

+

Matige bereikbaarheid met openbaar vervoer. Goede aansluiting weginfrastructuur. en gemotoriseerd verkeer.

Kadasterkaart: in zwart onbebouwde percelen (oppervlakte = 9,0 ha) Ruimtelijke afweging Ligging binnen kleinstedelijk gebied

+/-


-


0/-

Gelegen aan de oostelijke rand van het verstedelijkt gebied. Ligging tussen kanaal, verbindingsweg (met ten W ervan bedrijvenzone) en een afgedekt stort met nabestemming bosgebied. Sterk grensstellend: Water en Natuur: vallei van de Kleine Nete (ten N van zoekzone), grotendeels aangeduid als habitatrichtlijngebied (SBZ-H) Landschap: ligt aan een gewenste openruimteverbinding Het gebied ligt op 2 km van het station en in de nabijheid van een regelmatige busverbinding (bijkomende halte op de Zavelbosstraat te voorzien ter hoogte van woonwijk) Het gebied sluit aan op het bovenlokale fietsroutenetwerk Het gebied kan via Haverbeemden (langs


Milieu-aspecten

82


Conclusie: Het gebied is geschikt om gedeeltelijk te ontwikkelen als stedelijk woongebied. Het gebied ligt verder van het stadscentrum en openbaarvervoerknooppunten dan andere zoekzones en strategische binnengebieden. De bereikbaarheid met openbaar vervoer is matig. De zoekzone ligt op fietsafstand (< 3 km) van het centrum. Een kwalitatieve woonontwikkeling is mogelijk waarbij de bebouwde percelen met bestaande zonevreemde woningen worden geïntegreerd in het stedelijk woongebied. Voor de onbebouwde percelen wordt een richtdichtheid van 25 wo/ha nagestreefd. De gewenste inrichting (i.f.v. verzoenen stedelijke dichtheid met groen karakter) dient in het PRUP en de latere fasen verder te worden uitgewerkt . De vergunningstoestand van bestaande bebouwing moet in de PRUP-fase verder worden onderzocht. Op termijn dienen de reeds bebouwde percelen ook te verdichten (richtdichtheid 25 wo/ha). De inpasbaarheid van de zonevreemde bedrijvigheid (Eliasite) moet verder onderzocht worden. Mogelijk kan vanuit een globale gebiedsgerichte benadering de visie van het GRS (max. 10-25% uitbreiden zonder schaalvergroting met beperkingen naar aard van nieuwe activiteiten: enkel gemeenschapsvoorzieningen en openbaar nut) verruimd / bijgestuurd worden. Er kan b.v. nagedacht worden over een functiemenging of nabestemming wonen.

In het gebied ten oosten van de zoekzone wenst de stad de zonevreemde recreatie rechtszekerheid te geven. Het aangrenzende gebied ten oosten heeft ook een functie als openruimteverbinding tussen de Netevallei en het openruimtegebied tussen Olen en Herentals. De relatie met Diependael kan op lange termijn verder onderzocht en indien mogelijk versterkt worden. Er moet rekening gehouden worden met de naastgelegen KMO-zone die minstens op korte en middellange termijn behouden blijft.

Aan de noordzijde moet de afbakening van het stedelijk woongebied verder onderzocht worden (afstemming op resultaten planMER, Passende Beoordeling, verdere besluitvorming ikv gewestelijk RUP vallei van de Kleine Nete en Aa en op de ontwikkelingsperspectieven van aanwezige zonevreemde woningen en zonevreemde bedrijvigheid). Mogelijk kan het gebied tussen Langendonk en Kamergoor als overgangsgebied naar de open vallei fungeren (verder te onderzoeken o.b.v. afbakening gewRUP).


83


9.8.6.

Zoekzone Acacialaan – Duifhuizen (Wo 6)

bereikbaarheid


+


0


knooppunten. Matige bereikbaarheid met openbaar vervoer: reguliere buslijnen in de Herenthoutseweg (op ong. 700 m en Aarschotseweg (ong. 400 m mits voetgangersdoorsteek door natuurgebied) Het gebied sluit aan op het bovenlokale fietsroutenetwerk (Acacialaan: bovenlokale functionele fietsroute). Het gebied wordt via de woonwijk Molekens (lokale wegen type III) en de Herenthoutseweg (lokale weg type I) ontsloten naar het centrum van Herentals en het hoger wegennet Geïsoleerd gebied tussen bestaande woningen (tuinen) en het aanwezige natuurgebied. De zone wordt doorsneden door een hoogspanningslijn (70 kV): in een strook van 25 à 30 m hierrond is het aangewezen geen woonfuncties in te planten. Het gebied is reeds sterk versnipperd en ligt aan de rand van bestaande openruimtestructuren. Opgelegde dichtheid is moeilijk inpasbaar

Milieu-aspecten

Kenmerken: Bruto-oppervlakte: ca. 3,0 ha rekening houdend met aanwezige tuinen en hoogspanningsleiding Ruimtelijke afweging Ligging binnen kleinstedelijk gebied

(-)


-

Multimodale

0/-

Gelegen aan de rand van het verstedelijkt gebied, aansluitend bij de bestaande woonwijk Molekens. Nabijheid van basisschool (op ong. 500 m) Matig grenstellend Landbouw: Gelegen in HAG, aan de noordzijde van een aaneengesloten landbouwgebied Natuur: aan de westzijde van een aaneengesloten natuurgebied Vrij perifere ligging tov centrum en ov-


Bodem en water

0

Niet overstromingsgevoelig. Geen kwetsbare bodems.

Fauna en flora

-

Landschap

-


0

Mens – mobiliteit

(+)

Westelijk deel gekarteerd als biologisch waardevol (BWK). Gelegen in relictzone ‘bosen akkercomplex Molekens’ De aanwezige hoogspanningsleiding is een aandachtspunt (zie hoger) Matige bereikbaarheid met openbaar vervoer. Matige aansluiting op weginfrastructuur. en gemotoriseerd verkeer. Goede bereikbaarheid met de fiets

84


Conclusie: De zoekzone kan als een inbreiding aanzien worden tussen de reeds bestaande bebouwing in de Acacialaan en de Duifhuizen en komt daarom in aanmerking om als stedelijk woongebied te ontwikkelen. In de planMER en PRUP-fase dient de verantwoording van de aansnijding van het HAG en de manier waarop wordt omgegaan met de planologische ruil (cf omzendbrief RO/2010/1) verder te worden uitgewerkt.

Aanvullende, niet weerhouden zoekzones Andere zoekzones aansluitend bij het woongebied werden gescreend, maar niet weerhouden. Van deze gebieden worden hieronder kort de voornaamste kenmerken beschreven.

De zoekzone ligt vrij perifeer: specifieke ingrepen die een duurzaam mobiliteitsgedrag stimuleren, zijn aangewezen zoals een goede aansluiting op het fietsroutenetwerk (Acacialaan) en een rechtstreekse fietsen voetgangersdoorsteek naar de Aarschotschotseweg. De inpassing van de groenstructuur (maximaal behoud van waardevolle elementen) en aanwezige hoogspanningsleiding zijn bijzondere aandachtspunten bij de inrichting van het gebied. De relatie met het naastgelegen boscomplex moet in de planMER en PRUP-fase verder worden onderzocht. Net ten noorden van deze zone ligt een onbebouwd strategisch binnengebied (gebied 25 Heesveld). Het is aangewezen de relatie en aansluiting met dit binnengebied te onderzoeken.

Aanduiding zoekzones (volle lijn) en aanvullende, niet weerhouden zoekzones (stippellijn) voor wonen


85


W - Hoevereveld Kenmerken: Bruto-oppervlakte: ca.25,8 ha

Y – gebied tussen Rozenstraat en spoorlijn / Koulaak Kenmerken: Bruto-oppervlakte: ca.2,4 ha

• herbevestigd agrarisch

• •

• •

gebied: kan enkel aangesneden worden indien er geen andere evenwaardige alternatieven zijn + planologische compensatie? samenhangend open ruimte- en landbouwgebied hoogspanningsleiding waardoor deels niet ontwikkelbaar voor wonen perifere ligging ook zoekzone voor bedrijvigheid (zie verder)

• geen HAG • rand vallei van de Nete • mogelijk overstromings•

Z – Lange Eerselstraat Kenmerken: Bruto-oppervlakte: ca.5,9 à 7,5 ha rekening houdend met bestaande zone-vreemde woningen

• geen HAG • bestaande cluster met •

•


gevoelig gebied in voorontwerp gewestelijk RUP: voorstel tot herbestemming naar gemengd openruimtegebied

zonevreemde woningen geïsoleerd gebied tussen bedrijventerrein Heirenbroek (hoger gelegen) en verhoogde voormalige spoorlijn in functie van ruimtelijk veiligheid is nieuwe ontwikkeling hier niet wenselijk

86


9.9.

Conclusies aanbodbeleid wonen

Weerhouden zoekzone

Raming aantal woningen

-AG Acacialaan - Duifhuizen

9.9.1.

± 68

Voorlopige kwantitatieve toetsing

Conclusies: • een actief verdichtingsbeleid van de strategische binnengebieden leidt ° op korte termijn (planperiode tot 2012) nog tot een tekort in het volgens de taakstelling gewenste aanbod ° op (middel)lange termijn zou het bouwpotentieel voldoende kunnen zijn om de taakstelling (planperiode tot 2022) te realiseren, op voorwaarde dat de vooropgestelde verdichting en inbreiding (cf aannames) effectief wordt gerealiseerd • door het bestemmen van één of meerdere bijkomende woongebieden kan bijkomend woonaanbod worden gecreëerd. Drie gebieden komen hiervoor in aanmerking ° zuidelijk deel woonuitbreidingsgebied Olympiadelaan: in samenhang met de stationsomgeving en binnengebieden 42 en 43 te ontwikkelen ° agrarisch gebied Acacialaan – Duifhuizen: in samenhang met binnengebied nr 25 te ontwikkelen ° Proostenbos: ontwikkeling onbebouwde percelen gekoppeld aan een kwalitatieve integratie van bestaande zonevreemde woningen

- Olympiadelaan zuid (onderdeel van strategisch gebied Olympiadelaan) - Proostenbos-Kamergoor

Door deze 3 gebieden te herbestemmen wordt de taakstelling op korte termijn (tot 2012) niet volledig ingevuld, maar wordt op lange termijn (tot 2022) voorzien in voldoende aanbod voor de opvang van de taakstelling. Op deze manier wordt getracht om een evenwicht te zoeken tussen het kwalitatief en het kwantitatief verhaal.

9.9.2.

87

Juridische verankering

A. Jurdische verankering aanbodbeleid in bestaand woongebied Om de doelstellingen voor strategische binnengebieden ook effectief te garanderen, is het aangewezen om te zoeken naar een strategie om dit juridisch te verankeren. Dit gebeurt op 2 manieren A1. opmaak overdruk-RUP waarin de vooropgestelde dichtheid verordenend wordt vastgesteld; ° Er wordt voorgesteld om voorlopig alle binnengebieden op te nemen, die behoren tot categorie 2 en 3, behalve − de binnengebieden waarvoor reeds een RUP of BPA van kracht is. Voor deze gebieden zijn reeds juridische voorschriften voor handen 10


te bepalen obv gebiedsgericht onderzoek strategisch gebied ± 22510

Oppervlakte onbebouwde percelen x 25 woningen/ha


− binnengebieden die in het kader van de afbakening zullen opgenomen worden in een gebiedsdekkend RUP

− binnengebieden die in een goedgekeurde, niet vervallen verkaveling liggen ?

° Bij de opmaak van het overdrukRUP zal bij aanvang een methode /aanpak moeten worden bepaald. Het is belangrijk om te vermijden dat ‘arbitraire’ dichtheden in de praktijk tot ruimtelijk ongewenste zaken leiden (of ontwikkelingen blokkeren omdat de dichtheid niet realistisch is). ° Eventueel kan in de RUP-fase obv gebiedsgericht onderzoek een verfijning van de selectie worden gemaakt (bv op basis van de perceelsstructuur, de mate waarin het gebied vervlochten is met z’n omgeving,…).

A2.

opmaak gebiedsgerichte RUPs met gedetailleerde bebouwings- en inrichtingsvoorschriften voor bepaalde strategische ontwikkelingszones. ° binnengebied 37 + 38 Wuytsbergen – voormalig poederfabriek + Spoorwegstraat: omwille van de strategische ligging en gebiedsgerichte potenties (b.v. te vrijwaren groen en archeologisch patrimonium,…) wordt in het kader van de afbakening van het stedelijk gebied hiervoor een gebiedsgericht gemeentelijk RUP opgemaakt ° Eventueel kunnen later ook voor andere gebieden gebiedsgerichte gemeentelijke RUPs worden opgemaakt (maar dit gebeurt dan niet in het kader van het afbakeningsproces)

Zoekzones herbestemmen naar woongebied Omzetten weerhouden zoekzones in woongebied door middel van PRUPs. In principe dient hiervoor een dichtheid van 25 woningen per ha te worden toegepast. Indien de gewenste dichtheid (op basis van de plaatselijke ruimtelijke draagkracht) lager ligt, heeft dit impact op de taakstelling voor andere zoekzones en/of strategische binnengebieden.


88


10. Verkennend bedrijvigheid 10.1.

onderzoek

regionale

Inleiding

De provincie heeft een taakstelling om regionale bedrijvigheid te realiseren in de kleinstedelijke gebieden. Hiervoor wordt vertrokken vanuit een aanbodgericht beleid. De vooropgestelde taakstelling is bepaald op basis van een studie op Vlaams niveau (zie 9.4); er wordt niet vertrokken vanuit een lokaal behoefteonderzoek (vraagzijde). Op provinciaal niveau wordt uitgegaan van een spreiding van dit pakket over alle kleinstedelijke gebieden: voor de omvang per kleinstedelijk gebied wordt rekening gehouden met de ruimtelijke draagkracht van elk kleinstedelijk gebied. In het afbakeningsproces worden verschillende zoekzones die in aanmerking komen om als regionaal bedrijventerrein te herbestemmen afgebakend en afgewogen. De invulling van reeds bestemde, nog onbenutte bedrijventerreinen valt buiten de scope van het onderzoek. Evenals het onderzoek naar herstructurerings- en diversifiëringsmogelijkheden van bestaande regionale bedrijventerreinen. Informatief wordt wel een overzicht gegeven van de bestaande (al dan niet gedeeltelijk ingevulde) regionale bedrijventerreinen. 10.2.

Herentals in het RSV

Het Vlaams gewest selecteert het gebied rondom het Albertkanaal als een economisch netwerk op Vlaams niveau. Alle gemeenten in de omgeving van dit netwerk worden automatisch geselecteerd als economische knooppunten in dit netwerk. Herentals maakt integraal deel uit van deze deelruimte.

10.3.

Herentals maakt deel uit van de Kempische poort. Herentals vormt in deze poort van provinciaal niveau een scharnierpunt voor de Kempische as en het Albertkanaal. Vanwege de relatie met het ENA werkt de provincie de taakstelling uit in overleg met het Vlaams Gewest. Het kleinstedelijk gebied wordt gezien als een verdichtingspunt in het stedelijk netwerk ‘kempische as’. Door de ligging in een vervoersbundel op bovenprovinciaal niveau heeft Herentals hoge potenties voor de uitbouw van multimodale bedrijvigheid. Bij de vaststelling van het aantal en de locatie moet echter expliciet rekening gehouden worden met beperking vanuit het omliggende Netegebied. 10.4.

10.4.1.

89

Taakstelling na 2007

Taakstelling in RSPA

De te realiseren taakstelling voor het geheel van de provincie bedraagt per 1 januari 2007 2.349 ha. Hieronder wordt de verdeling gegeven van deze verschillende pakketten voor de bijkomende bedrijventerreinen: • pakket 1 (grootstedelijke en regionaalstedelijke gebieden): 1.243 ha; • pakket 2 (economisch netwerk van het Albertkanaal): 277 ha;

• pakket 3 (kleinstedelijke gebieden7 en economische •

knooppunten): 517 ha; pakket 4 (gemeenten in het buitengebied): 312 ha.

De provincie beschouwd het te verdelen aantal hectaren van pakket 3 als een taakstelling voor het geheel van de kleinstedelijke gebieden en specifieke economische knooppunten.11 Van pakket 3 (517 ha) is reeds 149 ha 11


Herentals in het RSPA

Zie Bijlage 1: provinciale taakstelling bedrijvigheid (pakket 3).


voorlopig (voor plannen in voorbereiding) en 262 ha definitief toegewezen (zie bijlage). Er rest nog een saldo van 106 ha te verdelen over de kleinstedelijke gebieden Boom en Herentals, het specifiek economisch knooppunt Malle en eventuele toekomstige herzieningen van reeds afgeronde planningsprocessen (zoals bv. het kleinstedelijk gebied Lier of de Brabantse poort).

10.4.2.

Taakstelling kleinstedelijk gebied Herentals

De taakstelling voor het KSG Herentals wordt gebiedsgericht bepaald vanuit de ruimtelijke draagkracht van het kleinstedelijk gebied. In functie van de ruimtelijke draagkracht worden zoekzones voor bijkomende regionale bedrijvigheid voorgesteld. De hieruit voortvloeiende oppervlakten worden dan telkens getoetst met de globale taakstelling op provinciaal niveau die in zijn globaliteit wordt bijgehouden.

10.5.

Inventarisatie van het beschikbaar aanbod

Herentals heeft een sterke concentratie van bedrijventerreinen in de omgeving van de E313, het Albertkanaal en het gedeelte langs het kanaal Herentals-Bocholt parallel aan de Ringlaan. De concentratie aan bedrijventerreinen te Herentals wordt door het Vlaams gewest aangeduid als onderdeel van de ruimtelijke knoop12 ‘Kempische Poort’. De bedrijvenstrip13 Herentals heeft als rol om de spoor- en watertoegang tot de Kempische as te worden met een gevarieerd aanbod industriële milieus gekoppeld aan het stedelijk gebied. Binnen deze bedrijvenstrip selecteert het Vlaams gewest de regionale bedrijventerreinen die een rol vervullen in de ENA. Daarnaast werden een aantal terreinen onderzocht die in aanmerking komen voor de inplanting van een nieuw bedrijventerrein. De uiteindelijke keuze viel op het opgespoten terrein Heirenbroek. Bron berekening beschikbaar aanbod: GRS Herentals, informatief gedeelte


12

Ruimtelijke knopen dienen een divers aanbod aan type bedrijventerreinen te bevatten. Hierdoor vervullen zij een belangrijke rol bij de realisatie van multilogistiek in het ENA.

13

Bedrijvenstrips zijn ruimtelijke concentraties van bedrijven met een bovenregionaal activiteitenpatroon (en goederenstromen) die geaccomodeerd worden met voldoende bedrijventerrein en goede ontsluiting en waarbinnen afstemming plaatsvindt over de organisatie en efficiënte afwikkeling van het goederenvervoer (ENA, eindrapport deel I, p.69).

90


10.5.1.

De Beukelaer - Pareinlaan (43,5 ha)

De Pareinlaan ligt net ten noorden van het Albertkanaal in het uiterste westen van de gemeente. Twee zeer grote bedrijven uit de voedingssector zijn hier gevestigd (Lu en Kraft.) Het terrein wordt ten noorden begrensd door verkavelingen (open bebouwing) en de spoorlijn, ten zuiden door het Albertkanaal en ten noorden en ten westen door natuurgebied. Er rest slechts weinig uitbreidingsruimte. De Beukelaer-Pareinlaan wordt via de Ringlaan ontsloten naar het verkeerscomplex Herentals-Oost. Het bedrijventerrein wordt aan de westzijde begrensd door de aanwezigheid van het militair domein dat het statuut heeft van beschermd landschap en habitatrichtlijngebied.

Geen aanbod: ca. 34,7 ha ingenomen, ca. 8,7 ha tijdelijk niet realiseerbaar en 0,1 ha definitief niet realiseerbaar.

10.5.2.

Betoncentrale Lierseweg (5,1 ha)

De betoncentrale ligt ten zuidwesten van het centrum van de stad tussen de zuidelijke kaai van het Albertkanaal, de Lierseweg en de spoorlijn. Door deze insluiting tussen infrastructuren rest er weinig ruimte voor uitbreiding. Geen aanbod


10.5.3.

Wolfstee (109 ha14)– Klein Gent (95,7 ha15)

Dit bedrijventerrein is gemeentegrensoverschrijdend, centraal op de westelijke grens van de gemeente, parallel aan de autosnelweg E313. De bedrijven liggen volgens een rationeel loodrecht verkavelingspatroon geordend langs twee centrale brede lanen, één ten noorden en één ten zuiden evenwijdig aan de autosnelweg. Het bedrijventerrein heeft een eigen open afrittencomplex op de autosnelweg. Beide lanen geven in het oosten uit op de Herenthoutseweg en, via een kleine lokale weg (Wolfstee), op de Lierseweg in het noorden en via een tweede lokale weg (DiamantstraatVeldhoven) eveneens op de Herenthoutseweg. Het noordelijke deel van het bedrijventerrein is met het zuidelijke deel verbonden door 2 bruggen over de autosnelweg op het bedrijventerrein en via de Herenthoutseweg langs de oostzijde van het bedrijventerrein. De noordelijke laan (Toekomstlaan) geeft uit op de open afrit van de wegvakken van Hasselt naar Antwerpen, de zuidelijke laan (Atealaan) geeft uit op de rijrichting van Antwerpen naar Hasselt. Op de zuidelijke laan zijn eveneens drie interne lussen op het bedrijventerrein gesitueerd. Het bedrijventerrein is reeds grotendeels ingevuld. Het betreft voornamelijk relatief grote bedrijven met een regionale uitstraling . Toch komen ook enkele concentraties van lokale bedrijven en kantoren voor. In haar besluit van 23 april 2004 over de nadere uitwerking van het Economisch Netwerk Albertkanaal heeft de Vlaamse Regering beslist dat inbreiding en herstructurering van 14

Aantal ha. op het grondgebied van Herentals

15

Idem als voorgaande

91


bestaande bedrijventerreinen van groot belang is. Eén van de gebieden die aangepakt wordt, is het bedrijventerrein WolfsteeKlein-Gent in Herentals. Op dit bedrijventerrein bestaat de mogelijkheid om ongeveer 5 ha reeds bestemd maar nog braakliggend terrein te activeren. De Intercommunale Ontwikkelingsmaatschappij voor de Kempen (IOK) knoopte onderhandelingen aan met de eigenaar, het OCMW van Herentals, om de gronden te verwerven. IOK wil de gronden ontwikkelen en op de markt aanbieden als bedrijventerrein. In afwachting van de ontsluiting zijn de gronden reeds principiëel toegewezen. Aanbod: 190,7 ha ingenomen, 3.3 ha bouwrijp niet ingenomen, 4,9 ha tijdelijk niet realiseerbaar en 5,8 ha definitief niet realiseerbaar? Beoogd aantal ha en type bedrijvigheid: 4,7 ha weggebonden Het bedrijventerrein Wolfstee – Klein Gent is onderdeel van het ENA en kan als dusdanig ook beschouwd worden als een invulling van het ENA (pakket 2).


10.5.4.

Heirenbroek

In haar besluit van 23 april 2004 over de nadere uitwerking van het Economisch Netwerk Albertkanaal heeft de Vlaamse Regering beslist in Herentals een nieuw bedrijventerrein 'Heirenbroek' te ontwikkelen. Het wordt een deels watergebonden en deels gemengd regionaal bedrijventerrein. Om deze ontwikkeling mogelijk te maken, heeft de Vlaamse overheid een ruimtelijk uitvoeringsplan opgemaakt. De Vlaamse Regering vroeg in het besluit van 23 april 2004 over de nadere uitwerking van het ENA bij de opmaak van dit plan aandacht voor de inbuffering van het nieuwe bedrijventerrein, de ontsluiting ervan langs de Liersesteenweg, de woonwagenproblematiek en het type van industrie. Het RUP werd op 4 december 2009 door de Vlaamse Regering definitief vastgesteld. Het terrein Heirenbroek wordt op kwaliteitsvolle en duurzame wijze ontwikkeld als een hoofdzakelijk specifiek regionaal watergebonden bedrijventerrein. Het bestaande bedrijventerrein ten westen komt in beeld bij de conceptvorming. Het bestaande kadegebonden bedrijf (Holcim Beton België) gelegen in ambachtelijke zone wordt binnen de plangrenzen opgenomen. Op deze wijze kan zo een eenvormig gebied ontstaan naar uitzicht en ruimtegebruik en een optimale ontsluiting worden gerealiseerd. Intensief ruimtegebruik met gebruik van het reliëf als buffer is een hoofddoelstelling. Er wordt gestreefd naar een gecoördineerde en multidisciplinaire aanpak van Heirenbroek. Het plangebied wordt maximaal ontwikkeld met het oog op de multimodale potenties ervan, met behoud van de watergebondenheid via het Albertkanaal, ontsluiting via de N13 naar de E313-A13 en indien mogelijk via het spoor.

92


Aanbod: aantal ha en type bedrijvigheid: 38,6 ha – watergebonden

10.5.5.

Het bedrijventerrein Heirenbroek is onderdeel van het ENA en kan als dusdanig ook beschouwd worden als een invulling van het ENA (pakket 2).

In haar besluit van 23 april 2004 over de nadere uitwerking van het Economisch Netwerk Albertkanaal heeft de Vlaamse Regering beslist dat inbreiding en herstructurering van bestaande bedrijventerreinen van groot belang is. Eén van de gebieden die aangepakt worden, is het bedrijventerrein Hannekenshoek te Herentals. Bedoeling van het herstructureringsproject Hannekenshoek is het opmaken van een ruimtelijke visie op dit gebied als basis voor de toekomstige ontwikkeling. Hierbij zal aandacht gaan naar lokale bedrijventerreinen, stedelijke bedrijventerreinen en de relatie tussen het gebied en de rest van Herentals. Een belangrijke opgave is het komen tot zorgvuldig ruimtegebruik en het verbeteren van het uitzicht (de ruimtelijke kwaliteit, de beeldkwaliteit) van het gebied. De ontsluiting van het gebied naar het hoger wegennet is eveneens een belangrijk vraagstuk voor het herstructureringsproject. De percelering wordt verbeterd in functie van de bestaande hoofdassen Er wordt gestreefd naar een zorgvuldig ruimtegebruik in functie van de bedrijvigheid. Het terrein wordt beter geïntegreerd in het stedelijke weefsel. Er wordt een visie op het gebruik van de ruimte opgemaakt en er is overleg tussen de verschillende betrokken actoren. De intercommunale IOK heeft het onderzoek in de loop van 2008 opgestart. In maart 2012 werd de eindnota afgerond waarin ondermeer doelstellingen, flankerend beleid en herstructureringsvoorstellen worden geformuleerd. Er is momenteel een MER-screening in opmaak.

Figuur 21 Situering regionale bedrijven binnen het ENA in Herentals


Hannekenshoek

93


Hannekenshoek (128,3 ha) Het betreft een bedrijventerrein tussen de twee kanalen. Het bedrijventerrein beslaat een oppervlakte van 128.3 ha. De invulling en de infrastructuur zijn van zeer lage kwaliteit. Het betreft één van de meest versnipperde bedrijventerreinen van Vlaanderen. Naargelang de huidige invulling en begrenzing kunnen momenteel vijf delen onderscheiden worden: het Eilandje, Hannekenshoek, Aarschotseweg-Vennen, Dikberd en Langepad. 1. Het Eilandje Het eilandje ligt helemaal in het westen, op de kop van het ‘schiereiland’ tussen de twee kanalen. Langs de Herenthoutseweg liggen een paar handelszaken. Ten westen daarvan ligt een lint oude arbeiderswoningen (in het verlengde van de Kolveniersstraat) en daarachter dan weer één recente villa. Ook ten oosten van de Herenthoutseweg sluit een lint woningen aan op de Herenthoutseweg. 2. Hannekenshoek Hannekenshoek ligt tussen de Herenthoutseweg en de Aarschotseweg. Het gebied kent een zéér grote variatie in perceelsgrootte. Naast een groot, eerder regionaal bedrijf (bv. het Kempisch asfaltbedrijf) liggen er ook een aantal kleinere bedrijven en een aantal verspreide woningen in het gebied. De wegen door het gebied volgen nog het oude grillige patroon van voor de afgraving van de kanalen, met als resultaat een zeer groot aantal onhandige (bv. driehoekige) percelen. Drie van deze smalle wegen geven uit op de Aarschotseweg in het oosten. Eén op de Herenthoutse in het westen. Van een groot deel van het terrein zijn de percelen nog onbebouwd of staan de gebouwen leeg (bv. bloemmolens). Deze vacante percelen liggen echter verspreid over het geheel, van elkaar gescheiden door enkele woningen of andere constructies. 3. Dikberd Dikberd vormt grofweg een driehoek die ten westen begrensd wordt door de bebouwing langs de Aarschotseweg, ten oosten door een open landbouwgebied en ten zuiden door het Albertkanaal. Twee half open woonlinten vormen samen met een kleine recreatiecluster de grens met het landbouwgebied. De terreinen zijn haast alle ingevuld door lokale bedrijven. De meeste bedrijven, de woningen en de recreatie zijn momenteel samen via de smalle weg ‘Dikberd’ op de Aarschotseweg ontsloten.


4. Aarschotseweg-Vennen De Aarschotseweg tussen de twee kanalen wordt voornamelijk gekenmerkt door handelszaken. De meeste hiervan zijn rechtstreeks ontsloten op de Aarschotseweg, wat vaak gevaarlijke situaties oplevert. De meubelzaken op de splitsing Aarschotseweg-Geelseweg (Primalux) maken onderdeel uit van dit handelslint in ontwikkeling. Hoewel de Aarschotseweg één van de belangrijkste toegangswegen tot de stad vormt is de huidige beeldkwaliteit zéér laag. De Aarschotseweg en de ontwikkelingen errond liggen ingebed in een KMO-gebied dat grotendeels functioneert op lokale schaal en ruwweg samenvalt met de straten ‘Vennen’ aan weerszijde van de Aarschotseweg, ten zuiden van de de Geelseweg en ten noorden van een open landbouwgebied. Bijna het ganse terrein is vandaag nog onbebouwd of de gebouwen zijn leegstaand. De smalle straten (Vennen) geven via Dikberd uit op de Aarschotseweg en op twee plaatsen rechtstreeks op de Geelseweg. Centraal ligt een kleine groep (gewezen) hoeves. 5. Langepad Langepad wordt begrensd door de Geelseweg in het zuiden, het kanaal Herentals-Bocholt in het noordwesten en een open landbouwgebied in het oosten (Grees). Ook dit gebied is zeer versnipperd. Het bevat voornamelijk kleine lokale bedrijven. Het oostelijke deel langs de 3.5m brede lokale weg (Langepad) heeft zich ontwikkeld tot een mix van kleine bedrijven, afgewisseld met woningen. Het oostelijke deel langs de Geelseweg ontwikkelt zich tot een klein handelslint. Het westelijke deel tussen de Geelseweg en het kanaal en de strip naar het oosten langs het kanaal is nog onbebouwd (er bevindt zich geen ontsluitingsweg op dit deel van het gebied.) IOK heeft recent de niet-bezette percelen van het bedrijventerrein op de markt gebracht.

94


Figuur 22 Onbebouwde ruimte binnen Hannekenshoek (Bron: IOK)

Figuur 23 Ontwikkelbare ruimte binnen Hannekenshoek (Bron: IOK)

Aanbod: De ontwikkelbare ruimte binnen Hannekenshoek bedraagt ca. 31,5 ha. De onbebouwde ruimte binnen Hannekenshoek bedraagt 24,4 ha.


De bedrijvenstrip kreeg een specifieke rol toegewezen in het ENA. De strip bestaat uit een gevarieerd aanbod aan bedrijventerreinen en staat in relatie tot de stedelijke kern. Een aantal terreinen die niet werden geselecteerd in het netwerk van ENA kunnen echter wel (gedeeltelijk) als van bovenlokaal belang beschouwd worden omwille van de activiteiten en de goede (multimodale) ontsluiting via bovenlokale infrastructuren.

95


10.5.6.

Lierseweg west (19,7 ha)

gewijzigd in lokaal bedrijventerrein met openbaar karakter. Door deze bestemming wordt dit bedrijventerrein als een specifiek bedrijventerrein beschouwd.

Het betreft een bedrijventerrein tussen de Lierseweg en het Albertkanaal. Het terrein is volledig ingenomen. Het terrein is gemeentegrensoverschrijdend met Grobbendonk. Gezien de huidige invulling van het terrein functioneert het eerder op stedelijk niveau, en niet op niveau van het ENA.

Aanbod: specifiek bedrijventerrein, beperkte uitbreidingsmogelijkheden (ca 1ha, tijdelijk niet realiseerbaar) binnen kmo-zone.

Aanbod: Geen

10.5.9.

10.5.7.

Het bedrijventerrein is gelegen langs het kanaal HerentalsBocholt en is gemeentegrensoverschrijdend met Olen. Het terrein is praktisch volledig ingenomen door een relatief grote vestiging van Umicore, op het grondgebied van de gemeente Olen (gedeelte Watertorenstraat). Het westelijke deel van het bedrijventerrein, zoals het aangeduid staat op het gewestplan, is nog onbebouwd (ong. 20ha). Het gebied kan geactiveerd worden mits aandacht besteed wordt aan de gewenste openruimteverbinding.

Laagland (20,4 ha)

Laagland ligt ten zuidwesten van het stadscentrum van Herentals op een restruimte die ontstond waar de Ringlaan even noordelijk wegbuigt van het Albertkanaal om vervolgens zuidelijk af te buigen over het kanaal en over te gaan in de steenweg naar Lier. Naast enkele bedrijven op stedelijk niveau, de stadsdiensten en het gemeentelijk containerpark liggen er op het terrein ook een aantal relatief dichte groepen van zonevreemde woningen. Vooral het westelijke deel van het gebied is bijna geheel ingevuld. De oostelijke helft van het terrein is nog nagenoeg onbezet, op een overslagkaai (schip-vrachtwagen) voor bouwmaterialen (voornamelijk grind en zand) na. Aanbod: lokaal bedrijventerrein, ca. 2,5 ha onbebouwd (tijdelijk niet realiseerbaar), mogelijk in aanmerking voor uitbreiding grootschalige detailhandelszone.

10.5.8.

VDAB (vroeger militair domein 11,7 ha)

Ten zuiden van de Lierseweg ligt ter hoogte van de betoncentrale een oud militair domein dat momenteel in gebruik is als opleidingscentrum van de VDAB. Via een gewestplanwijziging werd de bestemming van militair domein


Watertorenstraat

Aanbod: 9,9 ha regionaal bedrijventerrein, waarvan 3,3 ha reeds ingenomen

10.5.10. Aarschotseweg west (10,6 ha) Dit bedrijventerrein ligt langs de Aarschotseweg ten zuiden van het Albertkanaal. Het terrein wordt ten noorden begrensd door het Albertkanaal, ten oosten door de Aarschotseweg en ten zuiden en westen door natuurgebied. Een relatief grote brandstofhandelaar is de voornaamste gebruiker van het terrein. Er is nagenoeg geen uitbreidingsruimte. 8,8 ha is reeds ingenomen. Aanbod: Geen. Ca 1,4 ha kan tijdelijk niet gerealiseerd worden. 0,4 ha kan definitief niet gerealiseerd worden.

96


10.5.11. Noordervaart (26,8 ha) Het terrein ligt ten oosten van het stadscentrum. Het wordt ten westen begrensd door de Ringlaan, ten noorden door de woonwijk Diependaal, ten zuidoosten door het kanaal Herentals-Bocholt. Het zuidwestelijke deel kent een versnipperde en grillige perceelsstructuur en wordt gedomineerd door twee grote bedrijven. Centraal langs de Ringlaan ligt nog een kleine groep woningen. Het noordoostelijke deel heeft een iets uniformer perceelsgrootte. Naast een paar bedrijven langs de Ringlaan telt deze zone ook een kleine groep woningen en een nieuwe verkaveling voor lokale bedrijven en voor bedrijven die eerder op stedelijk niveau fungeren. Een aantal kavels van dit bedrijventerrein werden nog niet ingevuld omwille van een gebrek aan ontsluiting. Door een herziening van het BPA Waterrecreatie (MB 27/02/2006) werd een ontsluiting uitgewerkt die een volledige invulling van dit bedrijventerrein kan bewerkstelligen. Ook moeten er aangepaste ontwikkelingsperspectieven worden uitgewerkt voor de concentraties zonevreemde woningen in het gebied.

Ook blijkt dat een aantal bedrijventerreinen niet kwalitatief is ingericht en bijgevolg veel restruimtes omvatten. Een herstructurering van deze gebieden kan leiden tot het vrijkomen van bijkomende ruimte voor (regionale) bedrijvigheid. In totaal bedraagt de tijdelijk niet realiseerbare oppervlakte binnen bestaande bedrijventerreinen 28,6 ha + 31,5 ha binnen de herstructurering van Hannekenshoek. Bestaande regionale bedrijventerreinen zijn steeds meer onderhevig aan volgende ontwikkelingen: • Opsplitsen van grote bedrijfspercelen in kleinere units • Kantoorontwikkeling (ihb op zichtlocaties langs de E313) Door deze oncontroleerbare en ongewenste ontwikkelingen komt het aanbod voor regionale bedrijven onder druk. Het is wenselijk om deze ontwikkelingen tegen te gaan en hierop door middel van stedenbouwkundige voorschriften en een sturend uitgiftebeleid te anticiperen bij de ontwikkeling van nieuwe gebieden. Ook op reeds bestaande regionale bedrijventerreinen is een verdere opsplitsing van grote bedrijfspercelen en autonome kantoorontwikkeling niet gewenst. Dit kan gestuurd worden via het vergunningenbeleid.

Aanbod: Geen (3,6 ha). Ca. 23 ha ingenomen.

10.5.12. Conclusie Uit de inventarisatie blijkt dat er reeds een groot aanbod aanwezig is in en rond het stedelijk gebied Herentals. Door de ligging op het scharnierpunt van het Albertkanaal, en hiermee in het ENA netwerk, en de Kempische as krijgt Herentals een belangrijke rol als economisch knooppunt evenals stedelijk gebied toegewezen op het vlak van regionale bedrijvigheid. Er is reeds een groot aanbod aan bedrijventerreinen maar deze geraken stilaan verzadigd. De totale niet ingenomen oppervlakte bouwrijp bedrijventerrein bedraagt slechts 3,9 ha.


De grote potentie van Herentals is gericht op de ligging nabij de grote infrastructuren Albertkanaal en E313 en de aanwezigheid van de spoorlijn. Deze multimodaliteit is een grote potentie voor het inrichten van bedrijvigheid nabij Herentals. Er moet op toegezien worden dat deze potenties niet worden ingeperkt door bvb bedrijven die gelegen zijn aan het Albertkanaal maar niet meer watergebonden werken te herlocaliseren zodat bedrijven die effectief watergebonden functioneren daartoe de ruimte kunnen krijgen. In functie van bijkomende bedrijvigheid in het kader van de afbakening van het stedelijk gebied en de provinciale taakstelling in functie van bedrijvigheid moet onderzocht worden of er nog zones geschikt zijn voor de inrichting van

97


(regionale) bedrijvigheid. Belangrijk is om voldoende grote gebieden te zoeken waarbij percelen van 0.5 ha ontwikkelbaar zijn. Bijkomende bedrijvigheid kan, gezien de aanwezigheid van de Netevallei en de Kempische heuvelrug ten noorden en westen van het stedelijk gebied, enkel in oostelijke en zuidelijk richting mogelijk verder ontwikkeld worden. In het kader van de ontsnippering is het dan ook wenselijk om nieuwe gebieden zoveel mogelijk aan te sluiten bij bestaande bedrijvenzones. Ook moet erop toegezien worden dat nieuwe zones zoveel mogelijk van de multimodaliteit van het gebied kunnen profiteren en er geen afbreuk wordt gedaan aan de open ruimtestructuren in het gebied.

Opp.

De BeukelaerPareinlaan Betoncentrale Lierseweg Wolfstee – Klein Gent Heirenbroek Hannekenshoek

43,5 ha

Noordervaart TOTAAL

Niet ontwikkeld

Tijdelijk niet realiseerbaar 8,7 ha

Definitief niet realiseerbaar 0,1 ha

204,7 ha 38,6 ha 128,3 ha 26,8 ha 451,74 ha

4,7 ha

4,9 ha

5,8 ha

31,5 ha 0,4 ha

3,2 ha

36,6 ha

16,8 ha


5,9 ha

voor

Op basis van een ruimtelijke screening werden een aantal zoekzones bepaald voor bijkomende (regionale) bedrijventerreinen. Bij de selectie is rekening gehouden met de reeds aanwezige bedrijvigheid en de ontsluitingsmogelijkheden. Volgende locaties worden als zoekzones geselecteerd: •

• • •

5,1 ha

Selectie en afweging zoekzones bijkomende regionale bedrijvigheid

De volgorde van de zoekzones zal op basis van de bespreking in de ambtelijke werkgroep worden aangepast.

•

Tabel 5: Overzicht aanbod bedrijventerreinen Bedrijventerrein

10.6.

•

Zoekzone 1: gebied aansluitend bij het bedrijventerrein Wolfstee – Klein Gent (Be 1) Zoekzone 2: gebied tussen bedrijventerrein Heirenbroek en Klein-Gent / Wolfstee (Be 2) Zoekzone 3: gebied Hezewijk (Be 3) Zoekzone 4: gebied ten oosten van het bedrijventerrein Hannekenshoek (Be 4) Zoekzone 5:gebied ten noorden van het bedrijventerrein Hannekenshoek (Be 5) Zoekzone 6: gebied Kamergoor - Proostenbos (Be 6)

De zoeklocaties worden geëvalueerd op basis van een aantal ruimtelijke en milieucriteria. Voor de toepassing van de kwetsbaarheid van de zoekzones op vlak van milieu wordt gebruik gemaakt van de themalagen die gebruikt zijn als grensstellende elementen voor het stedelijk gebied.

98


Figuur 24: Beschikbaar aanbod bedrijventerreinen + aanduiding zoekzones


99


10.6.1. Zoekzone 1: gebied aansluitend bij het bedrijventerrein Wolfstee – Klein Gent (Be 1)

Economische aspecten

Kenmerken Bruto oppervlakte: Zone A: ± 13 ha Zone B: ± 14 ha Zone C : ± 7 ha

A B


C

Huidige bestemming: agrarisch gebied en zone voor openbaar nut. gemeente Grobbendonk, Herentals en Herenthout Milieu-aspecten Bodem en water

A B

C

Fauna en Flora Ruimtelijke afweging Ligging binnen kleinstedelijk gebied

Ontsluitingsmogelijkheden

Het gebied is gelegen ten zuidwesten van het stedelijk gebied Herentals en sluit rechtstreeks aan op het bestaand regionaal bedrijventerrein Wolfstee – Klein Gent in het noorden. De zoekzone is gelegen nabij de E313. Het bedrijventerrein waar de zoekzone bij aanleunt, is voorzien van een eigen afrittencomplex op de E313. Bij een aansluiting op het bedrijventerrein kan logischerwijs ook op een vlotte wijze aangesloten worden op de E313.


100

Landschap

Het gebied sluit aan bij een bestaande regionaal bedrijventerrein. Mits de nodige onteigeningen is het mogelijk om grote, rechthoekige percelen voor regionale bedrijvigheid te ontwikkelen (zie conceptschets). De zoekzone beslaat een gebied dat voor het overgrote deel in agrarisch gebruik is. In de zoekzone bevinden zich een heel aantal zonevreemde woningen. Dit kan als een knelpunt beschouwd worden voor de ontwikkelbaarheid van het gebied. In het noorden sluit de zoekzone aan bij het bestaand regionaal bedrijventerrein. In het oosten bevindt zich een beboste zone bestemd als recreatiegebied. Verder wordt de zoekzone omgeven door bosgebied en agrarisch gebied. De aanwezigheid van (gefragmenteerde) woonlinten en een schuine valleien perceelsstructuur beperkt de inpasbaarheid van een regionaal bedrijventerrein.

Binnen de zoekzone bevinden zich twee beken. Dit zijn de Moerloop (niet geklasseerd) en de Krekelbeek (tweede categorie). De centraal gelegen vallei van de Krekelbeek en Moerloop is (effectief) overstromingsgevoelig. Hier bevinden zich veenbodems en zeer natte lichte zandbodems. Het gebied is matig tot zeer gevoelig voor grondwaterstroming. Het overgrote deel van de gronden binnen de zoekzone zijn biologisch minder waardevol. Volgens visie AGNAS is de vallei van de Zelse Beek een aandachtsgebied voor versterking van de bosstructuur door bosuitbreiding en behoud en versterking van stapsteenbossen, hagen en houtkanten: wenselijk om het beheer van deze kleine elementen te bevorderen via stimulerende maatregelen. Het valleigebied is als relictzone aangeduid (“Vallei van de Nijlense beek en aanpalend bosgebied”); in de vallei komen historisch permanente graslanden voor. Ook de beboste


Mens – Ruimtegebruikfuncties (o.a. landbouw)

Mens - Belevingswaarde

Mens - Mobiliteit

heuvelrug aan de zuidzijde van de zoekzone is aangeduid als relictzone (“bosgebied Oosthoven”). De zoekzone heeft een vrij open karakter; de open ruimte is evenwel gefragmenteerd door (zonevreemde) korrels en bebouwingslinten. Een hoogspanningsleiding loopt in oost-westrichting door het gebied. Is volgens AGNAS een mozaïeklandschap met grondgebonden landbouw en te versterken kleine bos-, natuur- en landschapselementen. Het herbevestigd agrarisch gebied (HAG) beslaat een groot deel van de zoekzone A en B, meer bepaald het gebied ten noorden van de Bergensesteenweg tot aan de gemeentegrens met Grobbendonk. Deelgebied C ligt niet in HAG. De gronden zijn grotendeels in gebruik als akker en weiland. Her en der bevinden zich korrels en een aanzienlijker bebouwingslint (Bergen). De gronden krijgen grotendeels een hoge waardering toegewezen op de landbouwtyperingskaart. De zoekzone A en B wordt doorsneden door de leidingstraat Wilsele – Loenhout (gewestelijk RUP in opmaak in functie van aanleg aardgasleiding door Fluxys). Rond de leidingstraat gelden een bouwvrije strook (van 5m) en beperkingen voor Seveso-bedrijvigheid en inplanting van windturbines. Aanleg van wegen, buffers, parking is wel mogelijk binnen de bouwvrije strook.Totdat de aardgasleiding is aangelegd, moet (tijdelijk) rekening gehouden worden met een bredere strengzone (32 m). Door de ontwikkeling van een bedrijventerrein kan een schaalbreuk ontstaan tussen de bestaande bebouwing in het gebied (woningen etc.), het landschap en de bedrijvigheid. Via het bestaande bedrijventerrein is een rechtstreekse ontsluiting naar de E313 mogelijk. Het gebruik van de bestaande wegen van het bedrijventerrein zal echter wel stijgen en mogelijk zorgen voor een overbelasting. De ontsluitingsstructuur mag de bestaande verkeersstromen vanuit het bedrijventerrein Wolfstee in zuidelijke richting (bv sluipverkeer richting Brussel) niet versterken, maar moet deze


eerder ontmoedigen. De bereikbaarheid met het openbaar vervoer is slecht: dezeverloopt hoofdzakelijk langsheen het bestaande bedrijventerrein. In functie van fietsverkeer kan een nieuwe fiestroute aangelegd worden die aansluit op het functioneel fietsroutenetwerk. Grensstellende elementen Sterk grensstellende elementen Matig grensstellende elementen

De zoekzone ligt perifeer t.o.v. het stedelijk gebied. De overstromingsgevoelige vallei van de Krekelbeek en Moerloop en het herbevestigd agrarisch gebied zijn matig grensstellende elementen.

Besluit De zoekzone is vanuit ruimtelijk standpunt (door de aanwezigheid van woonkorrels en een bebouwingslint, de twee beken en een overstromingsgevoelig gebied, een kwetsbare ondergrond, de structurele impact van de landbouwstructuur van het HAG) niet in z’n geheel ontwikkelbaar in functie van regionale bedrijvigheid. De ruimtelijke elementen zorgen ervoor dat de ontwikkeling van het gebied sterk wordt beperkt. Een gedeeltelijke ontwikkeling van het gebied als regionaal bedrijventerrein kan overwogen worden mits het vrijwaren van de vallei van de Krekelbeek – Moerloop (overstromingsgevoelige gronden, historische graslanden,...). Tevens moet rekening gehoden worden met de randvoorwaarden vanuit de leidingstraat Wilsele –Loenhout. Het gebied ligt deels in HAG. Hiervoor moet cf. de omzendbrief RO/2010/01: - aangetoond worden dat er geen evenwaardige alternatieven zijn - milderende maatregelen uitgewerkt worden voor het beperken van de impact op de ruimtelijk-functionele samenhang van de agrarische structuur - flankerende maatregelen worden voorzien voor de compensatie van de getroffen landbouwgronden De zoekzone kan grosso modo worden onderverdeeld in 3 zones. Het gedeelte ten oosten van de Krekelloop (zone B) is gelegen op het grondgebied van Herenthout. In deze zoekzone is het garanderen van de woonkwaliteit van de woonconcentratie Bergen en het beperken van de impact op de landbouw van belang. Om deze woonconcentraties te

101

Dossiernummer: PROJ-2011-0007 behouden, evenals de recreatiezone en de heuvelrug wordt de Bergensesteenweg als grens voorgesteld. Een gedeelte van dit gebied is gelegen in effectief overstromingsgevoelig gebied. De haalbaarheid van de ontwikkeling van deze zone moet in functie van de waterproblematiek in het planMER en PRUP grondig worden onderzocht. Uit een economisch vooroverleg blijkt dat het voor een efficiënte en haalbare ontwikkeling van het gebied wenselijk is de waterproblematiek van zowel de bestaande als de nieuwe bedrijvenzone op een hoger schaalniveau aan te pakken. De haalbaarheid hiervan moet verder worden onderzocht. Het gedeelte ten westen van de Krekelloop (zone A) is gelegen op het grondgebied van Grobbendonk en Herentals. In deze zone is het van belang om niet te diep in te snijden om bestaande landbouwzetels en – structuren zoveel mogelijk te behouden. Bij de aanpak van deze zone kunnen de bestaande wegen (bv Klein Gentstraat) geherstructureerd worden om een optimalere ontsluiting op het bestaande bedrijventerrein te bekomen. De randvoorwaarden voor dit deelgebied zijn nog niet verder onderzocht.

Binnen het onderzoeksgebied wordt een bijkomend inbreidingsproject aangeduid (zone C). Aan de zuidoostzijde van het bestaande bedrijventerrein is een inbreiding mogelijk tussen de bedrijvigheid langs Moerbroek en de Atealaan. Het gaat om een gebied dat momenteel bestemd is als bosgebied en waar een manège gelocaliseerd is. Randvoorwaarden zijn het vrijwaren van een groenbuffer t.a.v. de Herentalsesteenweg en het ontsluiten van de zone via Moerbroek (en niet via de Herentalsesteenweg)

Figuur 25: onderzoek naar mogelijkheden voor regionale bedrijvigheid in het gebied aansluitend bij bedrijventerrein Wolfstee – Klein-Gent (zoekzone Be 1)

Volgende aspecten zullen bepalend zijn of de zoekzone herbestemd zal worden als regionaal bedrijventerrein: • De haalbaarheid om de waterproblematiek op een hoger � schaalniveau aan te pakken � • De effecten van de geplande leidingstraat voor aardgasleidingen, de recent vergunde windturbines en de bestaande hoogspanningsleiding op de ontwikkelen bebouwbaarheid; • De impact op de landbouwstructuur en mogelijkheden tot flankerende maatregelen; • De mogelijkheid om de ontsluiting volledig los te koppelen van het lokaal wegennet; het bedrijfsverkeer moet ontsloten worden in noordelijke richting; (sluip)verkeer in zuidelijke richting moet zo veel mogelijk worden ontmoedigd


102


10.6.2.

Zoekzone 2: Gebied tussen bedrijventerrein Heirenbroek en Klein-Gent / Wolfstee (Be 2)


Kenmerken Bruto oppervlakte: Ca. 12 ha Huidige bestemming: agrarisch gebied, bufferzone gemeente Herentals




Het gebied is gelegen aan de zuidzijde van de stedelijke kern van Herentals en sluit rechtstreeks aan op een nog te ontwikkelen bedrijventerrein “Heirenbroek”. Dit laatste bedrijventerrein wordt op Vlaams niveau ontwikkeld binnen het “economisch netwerk Albertkanaal”. Aan de zuidzijde binnen het RUP Heirenbroek liggen de percelen van de VDAB die als oefenterrein voor bouwmachines worden gebruikt, wat zowel


103

geluids- als stofhinder veroorzaakt. De zoekzone wordt doorsneden door een spoorlijntalud (tot kmpt 19,480 in gebruik als spoorlijn, verderop – vanaf de E313 – als fietspad). Mogelijks kan in deze zone bedrijvigheid gericht op spoorverkeer ontwikkeld worden. De zone kan in zuidelijke richting via de ontsluitingsstructuur van het bedrijventerrein Wolfstee- Klein Gent rechtstreeks ontsloten worden naar de E313. Eventueel kan ook in noordelijke richting naar de Lierseweg ontsloten worden, maar dit is omwille van de aanwezigheid van woningen langs dit traject en de wegcategorie van de Liersweg (secundaire weg type III) minder aangewezen. Het gebied is vrij gefragmenteerd en leent zich niet tot het ontwikkelen van grote percelen (tenzij grootschalige onteigeningen gebeuren). Het is mogelijk om het bestaande regionaal bedrijventerrein Klein-Gent – Wolfstee aan de noordzijde af te werken waarbij uitbreidingsmogelijkheden kunnen worden voorzien voor bestaande bedrijven en een beperkte ruimte voor nieuwe bedrijven. De zoekzone beslaat een gebied dat deels bebouwd is en omvat verder twee ongebruikte voetbalvelden, enkele beboste gebieden, akkers en weilanden. De deelzone ten noorden van spoorlijn 29 ( sluit aan bij het te ontwikkelen regionaal bedrijventerrein “Heirenbroek”. Dit gebied ligt echter enkele meters hoger waardoor het ruimtelijk niet meteen aansluit bij de zoekzone. De aanwezigheid van een 15-tal zonevreemde woningen langs de Lange Eerselstraat en Rietbroek maakt regionale bedrijvigheid niet inpasbaar (tenzij volledige onteigening). Het gebied ten zuiden van de spoorlijn kan ruimtelijk als een ander deelgebied beschouwd worden omdat de spoorlijn verhoogd is aangelegd en een belangrijke fysieke barrière vormt. De woonwijk in het oosten is grensstellend voor de ontwikkeling: het is wenselijk om de bestaande bufferzone om te buigen in noordelijke richting zodat deze woonwijk op een goede manier

Dossiernummer: PROJ-2011-0007 gebufferd worden. In het westen vormt de bestaande spoorlijn Lier-Herentals een fysieke grens. De inpasbaarheid van enkele zonevreemde woningen in Rietbroek en Wolfstee moet verder onderzocht worden. Milieu-aspecten Bodem en water

Fauna en Flora

Landschap


Mens – Belevingswaarde

Mens – Mobiliteit

Binnen de zoekzone bevinden zich geen overstromingsgevoelige gebieden en kwetsbare bodems. Het gebied is matig gevoelig voor grondwaterstroming. Door de ontwikkeling van de woonwijk St-Janneke is er in de zoekzone een waterprobleem ontstaan. De zoekzone omvat een aantal biologisch waardevolle tot zeer waardevolle gebieden. De zoekzone omvat geen relictenzones, ankerplaatsen of beschermde landschappen. Het gebied wordt sterk gefragmenteerd door het bestaande (zonevreemd) bebouwingslint. Op de grens tussen de zuidgrens van Heirenbroek en de tuinen van de zonevreemde woningen is er een aanzienlijk reliëfverschil (enkele meters). Een deel van de gronden zijn in gebruik als akker en weiland. Ten noorden van de spoorlijn bevinden zich twee woonlinten met in totaal een 15-tal woningen. Ook ten zuiden van de spoorlijn zijn er verschillende woonconcentraties (Riethoek: 4 won. en Wolfstee: 6 won.) en een horecazaak waardoor het gebied wordt gefragmenteerd. Aansluitend bij het woongebied bevinden zich twee voetbalvelden die vermoedelijk niet meer worden gebruikt. Ten noorden van de spoorlijn is de ontwikkeling van een bedrijventerrein niet verzoenbaar met de aanwezige woonfunctie. Ten zuiden van de spoorlijn zou de ontwikkeling van bedrijvigheid voor een schaalbreuk kunnen zorgen met de aanwezige woningen in Wolfstee. Indien een bedrijventerrein ontwikkeld wordt in het noordelijk deel van de zoekzone dient de ontsluiting gericht te worden op het nieuw aan te leggen bedrijventerrein Heirenbroek ten noorden van de zoekzone. Via dit bedrijventerrein kan de zoekzone aangesloten worden op het wegennet.


De weg Rietbroek kent een korte helling ter hoogte van het reliëfsverschil op de zuidelijke grens van Heirenbroek en is moeilijk te nemen voor zwaar verkeer. Bovendien heeft spoorweg 15 ondertunnelingen (Rietbroek en Lage Eerselweg) die te laag zijn voor vrachtverkeer. Zolang dit probleem niet is opgelost is een aansluiting met de zuidelijke industriezones niet realistisch. Het zuidelijk deelgebied kan in zuidelijke richting via het bestaande bedrijventerrein Klein-Gent Wolfstee ontsloten worden naar de E313. In functie van openbaar vervoer bevindt zich een pendelroute deels langsheen de Lierseweg ten noorden van de zoekzone die heen en weer rijdt tussen het station en de het bedrijventerrein Wolfstee- Klein Gent. Verder is er heden nog geen ontsluiting aanwezig met het openbaar vervoer in de omgeving van de zoekzone. Het fietsverkeer kan ontsloten worden op het bestaand functioneel fietsroutenetwerk in de stad. Door de ligging nabij het centrum is er een goede ontsluiting voor fietsverkeer. Grensstellende elementen Sterk grensstellende / elementen Matig grensstellende / elementen Besluit De zoekzone wordt niet weerhouden om te ontwikkelen als regionaal bedrijventerrein. De deelzone ten noorden van de spoorlijn grenst aan het gebied Heirenbroek (herbestemd ifv ENA): bij de afbakening van het ENA is beslist om de zone niet mee te herbestemmen. De vele woningen en het reliëfverschil zorgen ervoor dat dit gebied niet als een samenhangend geheel kan ontwikkeld worden. In de deelzone ten zuiden van de spoorlijn wordt er beleidsmatig voor geopteerd om de openruimtebuffer tussen de spoorlijn en de noordelijke grens van het bestaande regionaal bedrijventerrein Wolfstee – KleinGent te behouden waardoor de aanwezige kleinschalige bebouwing (woningen en horecazaak) kan worden gevrijwaard.

104


10.6.3.

Zoekzone 3: Gebied Hezewijk (Be 3)


Kenmerken Bruto oppervlakte: Ca. 116.2 ha Huidige bestemming: agrarisch gebied en zone voor ambachtelijke bedrijven en kmo’s.


gemeente Herentals en Olen

Bodem en water



Het gebied is gelegen aan de zuidzijde van het stedelijk gebied Herentals. Het gebied is gelegen langsheen de Aarschotseweg, een invalsweg naar het kleinstedelijk gebied geselecteerd als primaire weg type II. De zoekzone leunt in het zuiden aan bij de E313. In de zuidoostelijke hoek van de zoekzone ligt een afrittencomplex van de E313 waardoor een vlotte ontsluiting mogelijk is. In het westen leunt de zoekzone aan bij de spoorlijn. Een ontsluiting met spoorverkeer vanaf de zoekzone is mogelijk.


Fauna en Flora

De zoekzone is voldoende groot om te ontwikkelen voor regionale bedrijvigheid in combinatie met waterberging en buffer ten opzichte van het woongebied in het noordwesten. De zoekzone beslaat een gebied dat voor het overgrote deel in gebruik is voor agrarische doeleinden. Her en der bevinden zich een aantal verspreid en geïsoleerd gelegen woonkorrels. Binnen het gebied bevindt zich reeds een kleine zone bestemd voor ambachtelijke bedrijven en kmo’s. De noordwestelijke rand wordt bepaald door het woongebied. Hier bevinden zich hoofdzakelijk eengezinswoningen. Het gebied heeft een open karakter maar wordt sterk gefragmenteerd door verspreid gelegen korrels. Er bevinden zich binnen de zoekzone een aantal zones die bestemd zijn als zone voor ambachtelijke bedrijven en kmo’s die geïsoleerd gelegen zijn en volledig omgeven worden door agrarisch gebied. Zij bevinden zich hoofdzakelijk in het oostelijk gedeelte van het gebied. In het westelijk gedeelte is het open karakter nog vrij sterk aanwezig. Het plangebied wordt doorsneden door twee beken: de Plassendonkse Loop en de Stapkensloop / Lenskensloop. Dit zijn beide beken van de tweede categorie. Tussen beide beken ligt in de omgeving van de E313 een mogelijk overstromingsgevoelig gebied. Ver ligt er meer stroomopwaarts langs de Plassendonkse Loop nog een mogelijk overstromingsgevoelig gebied ter hoogte van de weg ‘Hezewijk’. Deze 2 zones worden ook als zeer gevoelig voor grondwaterstroming aangeduid en betreffen een natte licht zandleembodem. Voor het overige wordt het gebied als matig gevoelig voor grondwaterstroming aangeduid en bevinden zich geen kwetsbare gronden binnen de zoekzone. Verspreid binnen het gebied bevinden zich een aantal biologisch waardevolle gebieden. De zoekzone leunt in het noorden aan bij een biologisch waardevol gebied.

105

Dossiernummer: PROJ-2011-0007 Landschap



Mens – Mobiliteit

Grensstellende elementen Sterk grensstellende elementen Matig grensstellende elementen

In het noorden leunt de zoekzone aan bij de relictenzone “Bos- en akkercomplex Diependaal, Doffen en Molekens”. De open ruimte binnen het gebied wordt in het oostelijk gedeelte van de zoekzone gefragmenteerd door verspreid liggende korrels. In het GRS wordt dit gebied, in de omgeving van de Stapkensloop, als een open ruimteverbinding aangeduid. De zoekzone is quasi volledig HAG, op de driehoek ten oosten van de verbindingsweg naar Noorderwijk (Hezenwijk) na. Het gebied krijgt grotendeels een lage tot matige waardering toegewezen op de landbouwtyperingskaart. De gronden zijn hoofdzakelijk in gebruik als akker en weiland. Her en der bevinden zich korrels. Twee kleine gebieden binnen de zoekzone zijn bestemd als zones voor ambachtelijke bedrijven en kmo’s. Deze zijn echter zeer verspreid en geïsoleerd gelegen binnen het gebied. Door de ontwikkeling van een regionaal bedrijventerrein binnen de zoekzone ontstaat een schaalbreuk tussen de bestaande bebouwing in het gebied (woningen, ambachtelijke bedrijven, etc.), het landschap en de bedrijvigheid. De zoekzone kan vlot ontsloten worden naar de E313. De ontsluiting via de Aarschotseweg (primaire weg type II) kan voor een bijkomende belasting en capaciteitsproblemen zorgen. De Aarschotseweg fungeert als een regionale busverbinding (4 busverbindingen per uur). De zoekzone kan hierop aangesloten worden. De Aarschotseweg fungeert ook als een functionele fietsroute in het bovenlokaal fietsroutenetwerk. In functie van fietsverkeer kan ook hierop worden aangesloten.

Besluit De zoekzone wordt niet weerhouden in functie van regionale bedrijvigheid. Er wordt voor geopteerd om het aaneengesloten open ruimtegebied tussen de stedelijke agglomeratie en de E313 open te houden als openruimteverbinding. In het kader van het economisch netwerk Albertkanaal (ENA) is dit gebied ook al onderzocht en werd eveneens beslist om dit niet te weerhouden voor ontwikkeling omwille van:

• • • • •

ligging in openruimtecorridor en landschappelijk belangrijk openruimtegebied tussen Herentals en Olen dynamisch landbouweiland enkel weggeoriënteerd of terminalgerelateerd mogelijk geen waterfront voldoende alternatieven op andere locaties

/ De vallei van de Stapkensloop – Lenskensloop en het herbevestigd agrarisch gebied wordt als matig grensstellend beschouwd. Het natuurgebied aan de noordzijde van de zoekzone is een matig grensstellend element op vlak van natuur.


106


10.6.4.

Zoekzone 4: Gebied ten oosten bedrijventerrein Hannekenshoek (Be 4)

van


Kenmerken Bruto oppervlakte: Ca. 20 ha


Huidige bestemming: agrarisch gebied.

gemeente Herentals


16


Het gebied is gelegen aan de zuidoostzijde van het stedelijk gebied Herentals. Het gebied zit opgespannen tussen het Albertkanaal en de Geelseweg (N13), een invalsweg naar de stad Herentals. De zoekzone bevindt zich langsheen de N13, i.e. een lokale weg die qua categorisering in principe niet geschikt is om een regionaal bedrijventerrein te ontsluiten. De gewenste rol van de N13 in de regionale verkeersstructuur wordt mogelijk wel herbekeken16. Al dan niet indirect wordt het verkeer via de N152 (primaire weg type II) ontsloten naar het hoger wegennet (E313). De aansluiting op de N152 / N13 en de impact op de capaciteit van deze wegen moet verder onderzocht worden. De zoekzone leunt in het zuiden ook aan bij het Albertkanaal. Het gebied is bijgevolg mogelijk ontsluitbaar langsheen het kanaal. De aanwezig-heid van de talud, in het bijzonder tussen de twee bruggen, en de ligging van de sluis ter hoogte van de zoekzone beperken dit echter. Het gebied sluit ruimtelijk aan bij het bedrijventerrein Hannekenshoek in het westen. Dit is een bedrijventerrein wordt in het kader van het ENA geherstructureerd en heringericht waardoor het regionaal belang van het bedrijventerrein wordt vergroot.In het GRS wordt voorgesteld om het gebied Langepad (zie zoekzone 5) en/of een deel van de zoekzone tussen Vennen en Dikberd op termijn in te vullen i.f.v. lokale bedrijvigheid (zie kaart onder) De inpasbaarheid van voldoende grote percelen

De categorisering van de N13 zal in een regionale ontsluitingsstudie worden onderzocht en vanuit een visie voor de ruimere omgeving (gebied tussen Herentals en Geel) worden bepaald; de categorisering zal niet afhangen van de ontwikkeling van het regionaal bedrijventerrein, maar zal op haar beurt de ontsluitingsmogelijkheden ervan wel beïnvloeden.

107

Dossiernummer: PROJ-2011-0007 voor regionale bedrijvigheid moet rekening houdend met de aanwezige, te vrijwaren functie verder onderzocht worden. De mogelijkheden qua watergebonden bedrijvigheid moeten verder onderzocht worden. De zoekzone beslaat een gebied dat voor een groot deel in gebruik is voor agrarische doeleinden. Aan de oostzijde van de zoekzone liggen een aantal beboste percelen afgewisseld met akkers en weilanden en enkele te vrijwaren sportvelden. Ruimtelijke inpasbaarheid


In het westen grenst het gebied aan een bestaand bedrijventerrein. In het noorden van de zoekzone bevindt zich een versnipperd bebouwingslint. Hier bevinden zich hoofdzakelijk ééngezinswoningen. Parallel aan het Albertkanaal is de leidingstraat Ham-Herentals voorzien (gewestelijk RUP in opmaak in functie van aaleg aardgasleiding door Fluxys). De leidingstraat wordt niet vlakbij het kanaal voorzien om kademogelijkheden in de toekomst niet uit te sluiten. Rond de leidingstraat gelden een bouwvrije strook (van 5m) en beperkingen voor Seveso-bedrijvigheid en inplanting van windturbines. Aanleg van wegen, buffers, parking is wel mogelijk binnen de bouwvrije strook.Totdat de aardgasleiding is aangelegd, moet (tijdelijk) rekening gehouden worden met een bredere strengzone (32 m). Een gedeelte van de ondergrond in de zoekzone wordt bepaald door een natte lemige zandbodem. Dit is echter geen bijzonder kwetsbare ondergrond. In het westen van de zoekzone dringt de SintJansloop (niet geklasseerd) de zoekzone binnen. Ter hoogte van deze beek wordt een heel beperkt mogelijk overstromingsgevoelig gebied aangeduid. Dit gebiedje wordt ook als zeer gevoelig voor grondwaterstroming aangeduid. Verder bevinden zich er geen overstromingsgevoelige gebieden. Het gebied is globaal gezien matig gevoelig voor grondwaterstroming.


Fauna en Flora

In de zoekzone worden amper biologisch waardevolle gebieden aangeduid. Het gebied ten oosten van de zoekzone, op het grondgebied van Olen, wordt hoofdzakelijk als biologisch waardevol aangeduid.

Landschap

Ten oosten van de zoekzone, op het grondgebied van de gemeente Olen, ligt de relictenzone “Bosen akkercomplex Diependaal, Doffen en Molekens”. Het Albertkanaal, waar de zoekzone bij aanleunt, wordt aangeduid als een lijnrelict. De randen van het gebied zijn sterk gefragmenteerd door bebouwing. Ten oosten bevindt zich een openruimteverbinding op provinciaal niveau.


Enkele verspreide woningen centraal in het gebied moeten worden ingenomen. De woningclusters in Vennen en Dikberd worden bij voorkeur gevrijwaard. De gronden zijn grotendeels in gebruik als akker en weiland. In het oostelijk gedeelte van de zoekzone bevinden zich een aantal beboste percelen afgewisseld met akkers en weilanden. Binnen de zoekzone bevinden zich twee zonevreemde voetbalvelden en een paardenmanège. Deze (recreatieve) infrastructuren worden in de gewenste ruimtelijke structuur binnen het GRS geselecteerd als te bestendigen. De gronden krijgen een matige waardering toegewezen op de landbouwtyperingskaart.


Door de ontwikkeling van een regionaal bedrijventerrein binnen de zoekzone kan een schaalbreuk ontstaan tussen de bestaande bebouwing aan de randen van het gebied en het omgevende landschap. In het westen sluit het gebied aan bij een bestaand bedrijventerrein. Hier kan in theorie een naadloze aansluiting gemaakt worden bij de ontwikkeling van het gebied. Er bevinden zich echter 2 woningclusters die door de ontwikkeling midden in het bedrijventerrein komen te liggen. Aan de oostzijde is vooral de overgang naar de

108


Mens - Mobiliteit

Grensstellende elementen Sterk grensstellende elementen Matig grensstellende elementen Besluit

open ruimte en het woonlint langs de Geelseweg een aandachtspunt.

onderzocht worden. Het functioneren van de N152 als primaire weg worden gegarandeerd.

Door de ontwikkeling kunnen zich mogelijk capaciteitsproblemen voordoen op de N152 en i.h.b. op het knooppunt van de N152 en de N13 (afhankelijk van ontsluitingsconcept). Dit moet verder onderzocht worden. Doorstromingsproblemen op de N152 moeten vermeden worden vermits de N152 als primaire weg type II de gewenste hoofdontsluiting van het stedelijk gebied vormt. De Geelseweg, waar de zoekzone bij aanleunt, fungeert als een busverbinding op regionaal niveau. Dit is een tracé met 4 busverbindingen per uur. De Geelseweg is ook een functionele fietsverbinding op bovenlokaal niveau. De zoekzone leunt in het zuiden aan bij het Albertkanaal. Een ontsluiting langs het kanaal is omwille van de nabijheid van de sluis niet evident.

In het kader van het ENA werd beslist een belangrijke openruimtecorridor tussen Herentals en Olen te vrijwaren en niet de volledige strook aan de noordzijde van het Albertkanaal tussen Herentals en Olen te ontwikkelen. Volgens de ontwikkelde visie (zie onder) dient het bedrijventerrein Hannekenshoek – Dikberd – Vennen geherstructureerd te worden in functie van stedelijke of lokale ontwikkeling en watergebonden bedrijvigheid. Beperkte oostelijke uitbreidingen zijn mogelijk in functie van de afwerking van de herstructurering. De herstructurering dient bij te dragen aan de versterking van de open-ruimtecorridor tussen Herentals en Olen.

De open ruimteverbinding op provinciaal niveau in het oosten van het gebied wordt als sterk grensstellend beschouwd. De relictenzone in het oosten van de zoekzone wordt als matig grensstellend beschouwd.

Een gedeeltelijke ontwikkeling van het gebied als regionaal bedrijventerrein op stedelijk niveau kan overwogen worden. De realisatie van de openruimteverbinding van provinciaal niveau aan de oostzijde is grensstellend voor de ontwikkeling en stelt ruimtelijke randvoorwaarden naar een kwalitatieve afwerking van de oostzijde. Het westelijk gedeelte van de zoekzone sluit aan bij het bestaande bedrijventerrein Hannekenshoek. Het vormt een uitdaging om in het vrij versnipperd gebied voldoende grote rechthoekige percelen te ontwikkelen en de de bestaande zonevreemde recreatiecluster te integreren. Ook de manier waarop wordt omgegaan met de verschillende woonconcentraties is een bijzonder aandachtspunt. Daarnaast moet ook aandacht besteed worden aan het uitwerken van een goed ontsluitingsconcept via de N152 (primaire weg type II) en/of N13 (voorlopig nog gecategoriseerd als lokale weg). De aansluiting op de N152 / N13 en de impact op de capaciteit van deze wegen moet verder


Gewenste ruimtelijke structuur

109


Bron: eindrapport ENA, deel II (2004)

Potentiële locaties voor lokale bedrijvigheid Bron: GRS Herentals, richtinggevend gedeelte p. 70


Uit ontwerpend onderzoek17 komen volgende aandachtspunten naar voren: • er kunnen in functie van regionale bedrijvigheid vrij grote (ong. 1 ha), maar weliswaar niet rechthoekige percelen worden gecreëerd • door de ligging aan het Albertkanaal zijn er in theorie mogelijkheden voor watergebonden bedrijvigheid: de effectieve zone langs het kanaal is echter beperkt en ligt aan het Sas van Olen: de mogelijkheden moeten verder onderzocht worden • de bestaande woningcluster in Vennen – Dikberd wordt bij voorkeur gevrijwaard; in het gebied ligt een 3-tal woningen die (op termijn) wellicht best wordt ingenomen • doorwaardbaarheid van het gebied garanderen • de ontsluiting naar het hoger wegennet (de N152 Aarschotseweg of N13) en de impact op de belasting van beide wegen moet verder onderzocht worden; de interne ontsluiting van het bedrijventerrein wordt best losgekoppeld van de ontsluiting van de woningen en recreatieve functies (Dikberd). Indien uit het onderzoek blijkt dat een ontsluiting via de N13 aangewezen is, moet verder bekeken worden hoe om te gaan met de categorisering van deze weg. • de waterloop (Sint Jansloop) moet op een kwalitatieve manier ingepast worden in het bedrijventerrein • de impact op de landbouw moet worden geminimaliseerd • er kan naast de openruimteverbinding ten oosten van het bedrijventerrein ook een openruimteverbinding doorheen het bedrijventerrein worden gecreëerd waarin de recreatieve activiteiten worden geïntegreerd 17

het onderzoek heeft tot doel om de oppervlakte en randvoorwaarden vanuit ruimtelijk oogpunt na te gaan; de schets is niet richtinggevend voor de inrichting

110


Een bijkomend aandachtspunt is het mogelijke effect van de ondergrondse leidingstraat, die parallel aan het Albertkanaal wordt gepland. De strengzone van deze gasleiding loopt dwars doorheen de zoekzone.

10.6.5.

Zoekzone 5: Gebied ten noorden bedrijventerrein Hannekenshoek (Be 5)

van

Kenmerken Bruto oppervlakte: Ca. 6.3 ha

Figuur 26: onderzoek naar mogelijkheden voor regionale bedrijvigheid in het gebied aansluitend bij bedrijventerrein Hannekenshoek (zoekzone Be 4)

Huidige bestemming: bosgebied.

gemeente: Herentals




Het gebied is gelegen aan de oostzijde van het stedelijk gebied Herentals en sluit rechtstreeks aan op het bestaand lbedrijventerrein Hannekenshoek in het zuiden. Door het onderzoek naar de herstructurering van dit laatste bedrijventerrein wordt het regionaal belang ervan versterkt. Door de geïsoleerde ligging van het gebied is er momenteel een moeilijke ontsluiting via lokale wegen. Gezien het gebied aansluit op het bestaand bedrijventerrein in het zuiden kan dit gebied mogelijk ontsloten worden langsheen dit

111

Dossiernummer: PROJ-2011-0007 bedrijventerrein naar de Geelseweg en het hogere wegennet. Dit kan onderzocht worden in het kader van de herstructurering van het bedrijventerrein Hannekenshoek. Het gebied leunt aan bij het kanaal HerentalsBocholt. Mogelijkheden voor watergebonden bedrijvigheid moeten verder onderzocht worden in combinatie met het toeristisch recreatief karakter van het kanaal. Economische aspecten



Fauna en Flora

De zoekzone sluit in het westen aan bij het kanaal Herentals-Bocholt. Watergebonden bedrijvigheid is hierdoor in principe mogelijk in het gebied. In het GRS wordt voorgesteld om de zoekzone (= gebied Langepad) en/of een deel van de zoekzone 4 op termijn in te vullen i.f.v. lokale bedrijvigheid (zie kaart boven) De zoekzone beslaat een gebied dat voor het overgrote deel bebost is.

Landschap


De gronden binnen de zoekzone zijn grotendeels bebost. De gebieden krijgen een zeer lage waardering toegewezen op de landbouwtyperingskaart. De ligging langs het kanaal kan specifieke randvoorwaarden vanuit recreatie met zich meebrengen. In het GRS wordt voorgesteld om de inrichting van gans het Langepad zodanig op het kanaal te oriënteren dat een uiterst aangename werkomgeving gecreëerd wordt.


Door de ontwikkeling van een bedrijventerrein binnen de zoekzone kan een schaalbreuk met de bestaande bebouwing ontstaan aan de rand van het gebied en het landschap.

Mens - Mobiliteit

De ontsluiting van het gebied moet in samenhang met het bedrijventerrein waar het bij aanleunt ontwikkeld worden. De nieuwe ontwikkelingen dienen ifv van de leefbaarheid van de bewoners niet via Langepad, maar rechtstreeks via de Geelseweg ontsloten te worden. De ontsluiting kan via een nieuw verkeersveilig kruispunt met de Geelseweg gebeuren. Een nieuw aan te leggen ontsluitingsweg, parallel aan het kanaal kan hierop uitgeven en zo de nog braakliggende terrein langs Langepad ontsluiten. De ontsluiting met het openbaar vervoer is matig. De Geelseweg fungeert als een regionale

In het zuiden sluit de zoekzone aan bij het bestaand lokaal/regionaal bedrijventerrein. In het oosten bevindt zich een beperkt landelijk woonlint. Verder wordt het gebied bestemd als bosgebied als een onderdeel van een groter bosgebied.

Er bevinden zich geen waterlopen binnen de zoekzone. Binnen de zoekzone zijn ook geen kwetsbare gronden aanwezig. Enkel een smalle strook langsheen het Albertkanaal wordt als mogelijk overstromingsgevoelig aangeduid. Drie Eiken-Berkenbossen van beperkte omvang worden als biologisch zeer waardevol aangeduid binnen de zoekzone. Langsheen het Albertkanaal wordt een strook als biologisch waardevol aangeduid. Verder worden nog twee percelen in het noordoosten van de zoekzone als biologisch waardevol aangeduid. Deze bestaan uit naaldhoutaanplanten. Is opgenomen in het NRP Heuvelrug benedenstrooms als onderdeel van de stedelijke natuur en buffergroen: het ecologisch streefbeeld is droog


bos met kleine open plekken; als kwetsbaar gebied aangeduid waar extensief recreatief medegebruik mogelijk is In vise AGNAS aangeduid als patronen van bosfragmenten te behouden en versterken als structuurbepalende natuur- of landschapselementen. Ten oosten van het gebied ligt een relictzone. Er bevinden zich geen relictenzones of ankerplaatsen binnen de zoekzone. Het gebied wordt hoofdzakelijk omsloten door al dan niet zonevreemde bebouwing. Deze elementen zorgen ervoor dat het gebied gedeeltelijk wordt afgescheiden van de rest van het bosgebied.

112

Dossiernummer: PROJ-2011-0007 busverbinding. Deze busverbinding is op fiestafstand bereikbaar (ca.500m). De Geelseweg fungeert als een functionele fietsroute op bovenlokale schaal. Via lokale wegen vanaf de functionele fietsroute kan de zoekzone bereikt worden. Gezien de ligging nabij het centrum is de verbinding voor fietsverkeer goed.


10.6.6.

Zoekzone 6: Gebied Kamergoor – Proostenbos (Be 6)

Kenmerken Bruto oppervlakte: Ca.24 ha

/

Huidige bestemming: agrarisch gebied.

De relictzone ten oosten van de zoekzone en het biologisch waardevol gebied zijn matig grensstellende elementen.

Besluit De zoekzone is omwille van de ligging en de beperkte omvang niet geschikt voor regionale bedrijvigheid. De zoekzone kan wel ontwikkeld worden voor lokale bedrijvigheid mits een oplossing gezocht wordt voor de ontsluiting van het gebied. Het gebied moet in samenhang met het bestaande bedrijventerrein en in het kader van de herstructurering ervan als één geheel ontwikkeld worden (cf. visie Masterplan herstructurering Hannekenshoek, in opmaak). Flankerende maatregelen zijn nodig naar de randen van het gebied om de woonkwaliteit van het landelijk woonlint niet in te perken. Er moet voldoende aandacht besteed worden aan het vrijwaren van de biologisch waardevolle elementen binnen het gebied. Zij vormen een groen kader waarbinnen het bedrijventerrein mogelijk ontwikkeld kan worden.




Het gebied is gelegen aan de oostelijke rand van het stedelijk gebied Herentals. Het gebied is gelegen tussen een zone voor ambachtelijke bedrijven en kmo in het westen en een gebied met als hoofdbestemming “stortplaats voor huisafval en niet-giftige stoffen” en nevenbestemming “bosgebied” in het oosten. Aan de zuidzijde van het kanaal ligt het bedrijventerrein Zavelheyde Het gebied kan via Haverbeemden (langs

113

Dossiernummer: PROJ-2011-0007 kanaal) en Kamergoor ontsloten worden naar de Zavelbosstraat. De ontsluiting naar het hoger wegennet zorgt voor een bijkomende belasting van de Sint-Jobsstraat (woonstraat). Het gebied leunt aan bij het kanaal HerentalsBocholt. Watergebonden bedrijvigheid is mogelijk, in die mate dat zij het bestaand toeristisch recreatief karakter van dit kanaal niet aantast. Economische aspecten



In het westelijk deel worden de ontwikkelingen beperkt door de aanwezigheid van een aantal zonevreemde woningen. Hierdoor wordt de zoekzone in twee delen opgesplitst. De zoekzone sluit in het zuiden aan bij het kanaal Herentals-Bocholt. Watergebonden bedrijvigheid is hierdoor in principe mogelijk in het gebied. Het creëren van voldoende grote percelen voor regionale bedrijvigheid is niet evident, rekening houdend met de bestaande zonevreemde woningen en de te realiseren openruimteverbinding. De zoekzone leunt in het oosten aan bij een stortplaats En in het westen bij een lokaal bedrijventerrein. De zoekzone wordt in twee gesplitst door een bebouwde zone. Dit zijn hoofdzakelijk (zonevreemde) eengezinswoningen. Bij de ontwikkeling van dit gebied moeten deze woonkorrels omwille van het groot aantal gevrijwaard blijven.

De zoekzone omvat geen kwestbare ondergronden. Ter hoogte van de oostelijke grens van de zoekzone stroomt de Gerheezeloop (tweede categorie). Twee kleine gebieden centraal binnen de zoekzone en twee gebieden ter hoogte van de bestaande woonkorrels worden als mogelijk overstromingsgevoelig aangeduid. Deze gebiedjes zijn ook zeer gevoelig voor grondwaterstroming maar worden als niet infiltratiegevoelig aangeduid. Voor het overige zijn de gronden matig gevoelig voor grondwaterstroming en infiltratiegevoelig.


Fauna en Flora

Landschap

Het oostelijk deel bestaat uit een gebied dat biologisch waardevolle en minder waardevolle elementen omvat. De oostelijke en zuidelijke rand van het gebied zijn biologisch waardevol tot zeer waardevol. Het westelijk deel van de zoekzone en een groot deel van het gebied ten noorden van de cluster met woonkorrels wordt als biologisch zeer waardevol aangeduid. Grenst aan de noordzijde aan NRP-gebied: onderdeel van vallei van Kleine Nete met streefbeeld droog grasland en droog bos met KLE (kwetsbaar) De zoekzone is niet gelegen in een ankerplaats of relictenzone maar wordt langs drie zijden omgeven door de relictenzone “bos-en akkercomplex Diependaal, Doffen en Molekens”. Ter hoogte van de zoekzone wordt een open ruimteverbinding op provinciaal niveau aangeduid.


De gronden binnen het westelijk deel van de zoekzone zijn grotendeels braakliggend. De gronden krijgen een zeer lage waardering op de landbouwtyperingskaart. Het oostelijk deel van de zoekzone is deels bebouwd en deels bebost en krijgt eveneens een zeer lage waardering toegewezen op de landbouwtyperingskaart.


Door de ontwikkeling van een bedrijventerrein binnen de zoekzone kan een schaalbreuk ontstaan met de bestaande zonevreemwongen woningen centraal binnen de zoekzone en het omliggende landschap (ihb de vallei van de Kleine Nete).

Mens - Mobiliteit

De ontsluiting naar het hoger wegennet kan enkel via lokale wegen (Haverbeemden, Kamergoor, Zavelbosstraat / Sint-Jobsstraat) gebeuren. Omwille van de aanwezige bebouwing heeft de bijkomende belasting een impact op vlak van verkeersleefbaarheid. Voor het functioneren van het verkeerssysteem is ook de belasting van het kruispunt van de Sint-Jobsstraat met Ringlaan (N153) een aandachtspunt.

114

Dossiernummer: PROJ-2011-0007 Er is een goede ontsluiting met het openbaar vervoer mogelijk. De weg Haverbeemden is een regionale busverbinding (4 verbindingen per uur) Door de ligging nabij het centrum is er een goede verbinding voor fietsverkeer. Langsheen de spoorweg ten westen van de zoekzone verloopt een hoofdroute van het provincaal fietsroutenetwerk. De Zavelbosstraat, eveneens ten westen van de zoekzone, wordt geselecteerd als een functionele fietsroute op provinciaal niveau. Grensstellende elementen Sterk grensstellende elementen

De afbakening van het Ven-gebied ten noorden van de zoekzone en de gewenste openruimteverbinding wordt als sterk grensstellend beschouwd. De openruimtecorridor is matig grensstellend.

Matig grensstellende elementen Besluit Gelet op de ligging aan het kanaal (mogelijke watergebondenheid), de matige ontsluiting naar het hoger wegennet, de aanwezigheid van bestaande zonevreemde woningen en de gewenste openruimteverbinding, wordt de zoekzone niet weerhouden om te ontwikkelen voor regionale bedrijvigheid. Het gebied is ook geselecteerd als zoekzone voor wonen (zie hoger): het is gelet op de taakstelling wonen, de ligging en de aanwezigheid van de zonevreemde woningen meer aangewezen om het gebied i.f.v. stedelijk wonen te herbestemmen.


115


10.7.

Be 4 - Gebied ten oosten van Hannekenshoek

Conclusie regionale bedrijvigheid

Volgende zoekzones worden niet weerhouden voor herbestemming in functie van regionale bedrijvigheid:

• Be 2- Gebied tussen bedrijventerreinen Heirenbroek en Klein-Gent /

•

•

Wolfstee. Bij de goedkeuring van het gewestelijk RUP voor het bedrijventerrein Heirenbroek (ikv ENA) werd er voor geopteerd om dit gebied niet mee te nemen omwille van de aanwezigheid van een groot aantal zonevreemde woningen. Het gebied wordt daarom ook niet weerhouden als regionaal bedrijventerrein in functie van het kleinstedelijk gebied. Be 3 - Hezewijk: in functie van de gewenste openruimteverbinding is het wenselijk om het gebied tussen de stedelijke agglomeratie en de E313 open te houden; het gebied is bovendien grotendeels als HAG aangeduid Be 6 - Kamergoor – Proostenbos: het gebied is eveneens aangeduid als zoekzone voor stedelijk wonen. Omwille van het groot aantal zonevreemde woningen, de gewenste openruimteverbinding en de matige ontsluiting naar het hoger wegennet wordt de zoekzone niet weerhouden als regionale bedrijventerrein

Volgende zoekzones komen in aanmerking om (gedeeltelijk) te herbestemmen als regionale bedrijventerrein. Conclusie: geschikt voor regionale bedrijvigheid Be 1 - Gebied aansluitend bij bedrijventerrein Wolfstee – Klein Gent

HAG: er moet aangetoond kunnen worden dat er geen gelijkwaardige alternatieven zijn; slechts gedeeltelijk ontwikkelbaar, rekening houdend met het aanwezige woonlint en vallei van de Krekelbeek - Moerloop;


Ontwikkelbare brutoopp. (ha)* 21 à 34 ha

de openruimteverbinding in het oosten is grensstellend; de recreatieve cluster moet geïntegreerd worden

± 20 ha

* indicatief cijfer op basis van beperkt gebiedsgericht onderzoek (zie hoger): te verfijnen in PRUP-fase Er wordt vanuit de afbakening van het stedelijk gebied geopteerd om prioritair in te zetten op Be 4. Voorlopig wordt ook Be 1 verder meegenomen: op basis van verder onderzoek zal moeten blijken of een (al dan niet gedeeltelijke) ontwikkeling van Be 1 ook opportuun is. Zoekzone Be 5 (ong. 6 ha), gelegen ten noorden van Hannekeshoek, kan in functie van lokale bedrijvigheid verder onderzocht worden gekoppeld aan de herstructurering van de bestaande bedrijvenzone. Het ‘militair domein Wolfstee’ wordt als zoekzone voor stedelijke voorzieningen besproken (zie 1.1.1): bij de verdere uitwerking van de visie kunnen de mogelijkheden voor de vestiging van laagdynamische, lokale bedrijven (b.v. incubatiecentrum startende bedrijven) worden onderzocht. Bij de herbestemming van gebieden voor regionale bedrijvigheid zal ook aandacht besteed worden aan de effectieve realiseerbaarheid. 10.8.

Grondwerkers

De ruimtebehoefte voor de herlocalisatie van bestaande grondwerkers kan onafhankelijk van de afbakeningslijn van het stedelijk gebied onderzocht worden.

116


11. Verkennend detailhandel 11.1.

onderzoek

grootschalige

Definitie

Grootschalige detailhandel is een individuele distributie-eenheid groter dan 1.000 m² bruto grondoppervlakte (BGO) waarvan de activiteit bestaat uit het verkopen van producten (inclusief diensten) aan eindgebruikers, in eigen naam en voor eigen rekening, zonder deze goederen andere behandelingen te doen ondergaan dan die welke in de handel gebruikelijk zijn. Het betreft ook concentraties van groot- en/of kleinschalige detailhandel, al dan niet onder één dak, waarbij het totaal groter is dan 1.000 m² BGO.’ (Bron: Ruimtelijk afwegingskader voor grootschalige detailhandelsvestigingen opgemaakt door IDEA Consult en Omgeving i.o.v. ARP, december 2009) Bruto Grondoppervlakte (BGO)= ‘het geheel van stedenbouwkundig vergunde delen van het gebouw of gebouwencomplex op de begane grond -ongeacht het aantal bouwlagen-, inclusief daaraan fysiek aansluitende en/of bouwtechnisch aansluitende constructies, waaronder de delen van de verharding die tijdens openingsuren publiek toegankelijk zijn en bedoeld voor parkeren’.

11.2.

Taakstelling

Voor kleinhandel wordt in het RSPA geen kwantitatieve taakstelling opgegeven. Het beleid inzake grootschalige detailhandel wordt voornamelijk bepaald op basis van de verschillende onderscheiden kleinhandelsconcentraties en hun samenhang met het stedelijk gebied. De provincie onderscheidt drie types kleinhandelsconcentraties in of nabij het stedelijk gebied: - Type I bevat de kleinhandelsconcentraties die ruimtelijk samenhangen met een stedelijk gebied en waarvan het


-

-

11.3.

waarschijnlijk is dat zij worden opgenomen binnen het stedelijk gebied. Type II bevat de kleinhandelsconcentraties waarvan het nog niet duidelijk is of zij worden opgenomen binnen het stedelijk gebied. Type III bevat de kleinhandelconcentraties die geen duidelijke ruimtelijke samenhang met een stedelijk gebied kennen en zullen waarschijnlijk niet behoren tot de af te bakenen stedelijke gebieden.

Huidig aanbod

Situering zie Kaart 6: Bestaande ruimtelijke structuur. De bestaande kleinhandelsstructuur wordt bepaald door het stedelijk kernwinkelgebied (het commerciële centrum) dat bestaat uit een lange as en enkele dwarsstraten. De lange as loopt van zuid naar noord en wordt gevormd door de aanaanschakeling van de Bovenrij, de Grote Markt, het Hofkwartier en de Fraikinstraat en de Nederrij. De dwarsstraten hierop met concentraties van handelsvestigingen zijn de Zandstraat (en Lierseweg) naar het westen en de Belgiëlaan richting station. Buiten het centrum komen er verschillende concentraties voor van grootschaliger detailhandel: • Deel van de KMO-zone Laagland De structuur van het gebied is deze van een typische recente KMO-zone, met ‘dozenarchitectuur’ zonder veel aandacht voor beeldkwaliteit en openbaar domein. De KMO-zone kent een problematiek van groothandelszaken die momenteel niet vergunbaar zijn. • De omgeving Oud-Strijderslaan (Ringlaan) Het betreft een eerder versnipperd voorkomen van verschillende handelsbedrijven.

117


•

De Aarschotseweg tussen de twee kanalen. De Aarschotseweg is de belangrijkste invalsweg van Herentals. De beeldkwaliteit is zeer laag. De twee eindpunten van de as (de brug over het Albertkanaal en de meubelzaak Prima-Lux) zijn zeer herkenbaar. De Aarschotseweg werd recent heraangelegd. Ventwegen werden voorzien zodat bestemmings- en doorgaand verkeer wordt gescheiden hetgeen de verkeersveiligheid en –leefbaarheid ten goede komt. • De Lierseweg zowel binnen als buiten de Ringlaan, met een belangrijk aandeel op auto’s gerichte zaken. Ten westen van de spoorlijn (buiten het centrum) heeft deze weg het karakter van een dreef. Het betreft een drukke invalsweg van Herentals, zodat de vele open afritten en in- en uitrijdende bewegingen zorgen voor congestie en (potentieel) gevaarlijke verkeerssituaties. • In de wijk Stadsveld aan de zuidelijke Ringlaan is een supermarktgebied gevestigd, uitgespreid over de oppervlakte van een volledig huizenblok, dat verder als parking is ingericht. De handelsterreinen worden ingenomen door ketenwinkels. Deze concentratie is sterk gericht op het centrum van Herentals maar is ook vanwege zijn ligging nabij de Ringlaan goed bereikbaar voor verder gelegen woonwijken. In de noordelijke uitlopers van het woongebied (langs de Lichtaartseweg en de Poederleeseweg) komen haast geen handelszaken voor. 11.4.

Behoefte / trends

Er zijn geen gegevens over het aantal grootschalige detailhandelszaken. Maar wel over de tewerkstelling: hieruit kunnen we de toename in garages en groothandelsactiviteiten afleiden. Beide zetten de beschikbare ruimte op bedrijventerreinen onder druk.


1800

50/Garages: verkoop van auto's en moto's

1600 51/Groothandel (excl verkoop van auto's en moto's)

1400 1200

521/Detailhandel in niet gespecialiseerde winkels

1000 800

522/Kleinhandel in voedings- en genotmiddelen in gespecialiseerde winkels

600

523/Detailhandel in farmaceutische en medische artikelen en in cosmetica

400 200 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007

524/Overige gespecialiseerde kleinhandel in nieuwe artikelen in winkels

Figuur 27: Evolutie tewerkstelling in handelsactiviteiten in Herentals naar NACE-code (Bron: lokale statistieken) Op regelmatige tijdstippen krijgt de stad Herentals de vraag van potentiële investeerders naar locaties voor carwashinstallaties, autodealers, doe-het-zelf-zaken, supermarkten, verhuur van machines,… Omdat globaal een schaalvergroting optreedt, neemt de ruimtebehoefte voor detailhandel toe, ook al blijft de tewerkstelling stabiel. De provincie voerde in 2010 een onderzoek uit naar detailhandel (studie naar vraag en aanbod). Voor Herentals zijn volgende relevante elementen af te leiden m.b.t. grootschalige detailhandel: • Er is een ondervertegenwoordiging van artikelen voor de inrichting van woning of tuin (9% ondervertegenwoordigd) • Er is een ondervertegenwoordiging van ambachtelijke diensten (19% ondervertegenwoordigd).

118


Het gemeentebestuur dient te bepalen of een uitbouw van bepaalde branches in het kader van een evenwichtig handelsapparaat wenselijk is. (Bron: detailhandel in de provincie Antwerpen, uitgevoerd door WES i.o.v. provincie Antwerpen, juli 2010). Er is in de provinciale studie geen ruimtebehoefte per gemeente berekend voor grootschalige kleinhandel. De toenemende aanwezigheid van grootschalige handelsactiviteiten vooral in woongebied en KMO-zone wijzen er echter wel op dat er een reële vraag is naar ruimte voor grootschalige detailhandel. Dit oneigenlijk gebruik kan voor een ongewenst verdringingseffect zorgen. Anderzijds dreigt een (te) groot en niet aan voorwaarden gebonden aanbod aan handelsruimte aan de rand van de stad ook het bestaande handelscentrum te beconcurreren wat ook niet wenselijk is. Het is met andere woorden een zorgvuldige evenwichtsoefening.

11.5.

Visie op grootschalige kleinhandel

Er wordt gestreefd naar een kernversterkend beleid. Handelsfuncties moeten maximaal gebundeld worden in het kernwinkelgebied. De morfologie van het centrum is een beperkende factor voor grootschalige handelszaken, maar er zijn mogelijkheden om hiervoor in de kern ruimte te creëren (b.v. project Schaliken). Enkel grootschalige handelsfuncties die omwille van de schaal of de aard van het product niet inpasbaar zijn in het stedelijk weefsel kunnen in de randstedelijke kleinhandelsconcentraties worden ondergebracht.

vermoedelijk samenhangen met het kleinstedelijk gebied gebeurde in het provinciaal ruimtelijk structuurplan. De effectieve ruimtelijke afbakening van deze concentraties van provinciaal niveau moet gebeuren bij de nadere uitwerking van de afbakening van het kleinstedelijk gebied. De kleinhandelsconcentratie aan de Lierseweg (N13), de K.M.O.-zone Laagland aan de Liersesteenweg (N13) en de Aarschotsesteenweg (N152) in Herentals zijn geselecteerd als een kleinhandelsconcentratie die vermoedelijk samenhangen met het stedelijk gebied (type II). De ontwikkelingsperspectieven hiervoor worden bepaald bij de afbakening van het stedelijk gebied. - Indien zij behoren tot het stedelijk gebied geldt het beleid van type I (behouden, intern optimaliseren, relatie met de rest van het stedelijk gebied uitbouwen, nieuwe winkels toegelaten, uitbreidingen mogelijk). - Indien zij niet behoren tot het stedelijk gebied geldt het beleid van type III (behouden, herstructureren of afbouwen van de bestaande toestand). Hieronder worden de bestaande kleinhandelsconcentraties meer in detail bekeken. De bestaande kleinhandelsconcentraties worden getoetst aan het afwegingskader voor grootschalige detailhandel opgesteld door de Vlaamse overheid (zie omzendbrief RO 2011/01) . Onderstaande tabellen geven de belangrijkste afwegingselementen uit deze omzendbrief weer.

Er zijn enkele bestaande randstedelijk kleinhandels-linten. De selectie van de grootschalige kleinhandels-concentraties die


119


Aarschotsesteenweg Laagland

Lierseweg

0: lokale situatie is bepalend -: geen geschikte locatie


120


11.5.1.

Laagland

Laagland ligt ten zuidwesten van het stadscentrum van Herentals op een restruimte die ontstond waar de Ringlaan even noordelijk wegbuigt van het Albertkanaal om vervolgens zuidelijk af te buigen over het kanaal en over te gaan in de steenweg naar Lier. Naast enkele bedrijven op stedelijk niveau, de stadsdiensten en het gemeentelijk containerpark liggen er op het terrein ook een aantal relatief dichte groepen van zonevreemde woningen. Vooral het westelijke deel van het gebied is bijna geheel ingevuld. De oostelijke helft van het terrein is nog nagenoeg onbezet, op een betoncentrale met overslagkaai (schipvrachtwagen) voor bouwmaterialen (voornamelijk grind en zand) na. De structuur van het gebied is deze van een typische recente KMO-zone, met ‘dozenarchitectuur’ zonder veel aandacht voor beeldkwaliteit en openbaar domein. De KMO-zone kent een problematiek van groothandelszaken die momenteel niet vergunbaar zijn.

Er kan geopteerd worden om een gedeelte van het gebied ten oosten te ontwikkelen in functie van kleinhandel. Gezien de ligging langsheen het Albertkanaal is het niet wenselijk dit volledig gebied in te nemen. Het gedeelte van het gebied aansluitend bij het Albertkanaal kan beter in functie van watergebonden bedrijvigheid ontwikkeld worden. Het gedeelte langsheen de ringlaan, aansluitend bij de bestaande kleinhandelszone, zou ontwikkeld kunnen worden in functie van kleinhandel (rode contour).

De kleinhandelszone Laagland vertoont zowel ruimtelijk als functioneel een sterke samenhang met het stedelijk gebied. De kleinhandelsconcentratie is gelegen op een bedrijventerrein en situeert zich ter hoogte van de Ringlaan (blauwe contour). Vanaf de Ringlaan zijn zij dan ook duidelijk zichtbaar. Het terrein, kleinhandel en bedrijvigheid, vormt heden een compact geheel. Binnen het bestaande ingenomen terrein zijn er nog amper mogelijkheden tot inbreiding. De ontwikkelingsmogelijkheden moeten binnen een ruimer onderzoeksgebied (grijze contour) onderzocht worden.


121







Fauna en Flora

De ambachtelijke zone is gelegen ten zuiden van de kern van Herentals. De ambachtelijke zone vormt ruimtelijk en functioneel één geheel met het stedelijk gebied. Zowel de bestaande kleinhandelszone als de mogelijke uitbreidingszone ten oosten zijn gelegen in het BPA “Ambachtelijke zone Laagland” ( 18 juni 1984). Het gebied ligt tussen de ringweg in het noorden en het Albertkanaal in het zuiden. De kmo-zone wordt langs een centrale as ontsloten die op twee punten aantakt op de N13. Percelen zijn niet rechtstreeks ontsloten op de N13. Het gebied wordt hierdoor op een vlotte manier ontsloten naar het hogere wegennet. De ontsluiting van de oostzijde (rode contour) is minder evident en moet verder onderzocht worden. Laagland is een bedrijventerrein met een concentratie aan grootschalige detailhandel. Op het terrein komt dus gemengd bedrijvigheid en detailhandel voor. Op het terrein zijn ook een aantal woonzones aanwezig. De bestaande kleinhandelsconcentratie ligt volledig vervat binnen de regionale bedrijvigheid. Er zijn geen inbreidingsmogelijkheden of uitbreidingsmogelijkheden aansluitend op de bestaande kleinhandelszone. Het oostelijk deel van het BPA Laagland is niet ontwikkeld. Deze zone zou in aanmerking kunnen komen voor een uitbreiding. Binnen het gebied aangeduid als mogelijke uitbreiding bevinden zich geen kwetsbare ondergronden. Er bevinden zich ook geen waterlopen binnen het gebied. Het gebied is matig gevoelig voor grondwaterstroming Het gebied wordt grotendeels als biologisch waardevol aangeduid en bestaat uit een EikBerkenbos. De buffer langs de ringlaan is opgenomen in het NRP (behoort tot stedelijke natuur en buffergroen): de wegbermen moeten als grasland


Landschap Mens – Ruimtegebruikfuncties (o.a. landbouw) Mens - Belevingswaarde

Mens - Mobiliteit

beheerd worden met respect voor geldende criteria voor het maaien van wegbermen; plaatselijk komt een lokaal bosje voor met streekeigen inheemse bomen Het gebied maakt geen deel uit van een ankerplaats of relictenzone. Het gebied is grotedeels bebost en krijgt een zeer lage waardering op de landbouwtyperingskaart. Door de mogelijke inrichting van een kleinhandelszone ontstaat een schaalbreuk met de woonzone ter hoogte van de westelijke rand van het gebied. De mogelijk te ontwikkelen kleinhandelszone kan centraal aangesloten worden op de Ringlaan; er mogen evenwel geen rechtstreekse erftoegangen worden gecreëerd. Een snelle ontsluiting voor zowel autoverkeer, openbaar vervoer als fietsverkeer is mogelijk gezien de ligging nabij de kern.

Een eerste toetsing aan de positieve en negatieve afwegingselementen van het afwegingskader, zoals vermeld in de omzendbrief geeft een aantal aandachtspunten aan: • Herwaardering: de bestaande zone is nu reeds voor een groot gedeelte bebouwd, op een ongestructureerde wijze • Kernversterkend: Door de verdere uitbouw van de reeds nu gevestigde handelszaken (vb. garages) kan de zone een complementaire handelsrol tov de kern opnemen De meeste negatieve afwegingselementen (HAG, relictzone, VEN) zijn niet van toepassing in dit gebied; • Gezien de ligging nabij de kern is een multimodale ontsluiting mogelijk. Conclusie: De kleinhandelszone Laagland kan bestendigd worden als onderdeel van het stedelijk gebied. De zone kan mogelijk uitbreiden op de vrije ruimte in het oosten van het bedrijventerrein. Deze uitbreiding kan enkel toegelaten worden op voorwaarde dat de noodzaak wordt aangetoond in functie

122


van herlocalisatie grootschalige kleinhandel en het kernversterkend beleid niet wordt ondermijnd. Een aangepaste, gegroepeerde ontsluiting naar de Ringlaan is daarbij een randvoorwaarde. Vanuit het afbakeningsproces wordt gefocust op de bestendiging en eventuele herstructurering/uitbreiding van de kleinhandelsconcentratie. Waarschijnlijk is een herziening van het BPA Laagland wenselijk. Indien dit gekaderd is in het gemeentelijk ruimtelijk beleid kunnen op gemeentelijk niveau daarnaast ook initiatieven genomen worden met betrekking tot de zonevreemde woningen, KMO,…


123


11.5.2.

Aarschotseweg (N152)

De provinciale kleinhandelsconcentratie Aarschotseweg is gelegen ten zuidoosten van het stedelijk gebied Herentals. De kleinhandelszone is dan ook duidelijk zichtbaar vanaf deze invalsweg. De lintvormige concentratie langsheen de Aarschotseweg wordt voornamelijk gekenmerkt door handelszaken. De meubelzaken op de splitsing AarschotsewegGeelseweg maken onderdeel uit van dit handelslint in ontwikkeling. De kleinhandelszone aan de Aarschotseweg vertoont zowel ruimtelijk als functioneel een sterke samenhang met het stedelijk gebied.





De kleinhandelzone is gelegen langsheen de Aarschotseweg tussen de twee kanalen in zuidoosten van het stedelijk gebied Herentals. De kleinhandelszone maakt deel uit van het bedrijventerrein Hannekenshoek. De bestaande kleinhandelszone sluit via ventwegen aan op de Aarschotsesteenweg (primaire weg type II). Deze biedt een vlotte ontsluiting naar de kern van Herentals ten noorden en de E313 ten zuiden. Door de ventwegen wordt de doorstroming en verkeersveiligheid gegarandeerd. Er moet echter wel gewaakt worden dat de capaciteit van de weg niet wordt overschreden omdat de Aarschotseweg de belangrijkste invalsweg van Herentals is . De grootschalige kleinhandelszone ligt ingebed in de kmo-zone Hannekeshoek. De kleinhandel ligt geconcentreerd langsheen de Aarschotsesteenweg. Het bedrijventerrein Hannekenshoek werd in het kader van het ENA door de intercommunale ontwikkelingsmaatschappij (IOK) onderzocht naar herstructureringsmogelijkheden. De braakliggende gronden werden hierdoor in kaart gebracht.

124

Dossiernummer: PROJ-2011-0007 Ruimtelijke inpasbaarheid


Fauna en Flora

Landschap Mens – Ruimtegebruikfuncties (o.a. landbouw)


Mens - Mobiliteit

Hoewel de Aarschotseweg één van de belangrijkste toegangswegen tot de stad vormt is de huidige beeldkwaliteit zéér laag. De twee eindpunten van de as (de brug over het Albertkanaal en de meubelzaak) zijn zeer herkenbaar. In het noorden wordt het gebied doorsneden door de Sint Jansloop (niet geklasseerd). Het gebied omvat geen overstromingsgevoelige gebieden en is matig gevoelig voor grondwaterstroming. Verspreid in het gebied bevinden zich zeer beperkt een aantal biologisch waardevol tot zeer waardevolle gebieden. Het gebied is echter grotendeels biologisch niet waardevol. Het gebied maakt geen deel uit van een ankerplaats of relictenzone. Het gebied is zeer gefragmenteerd. Het gebied is een mengeling van woonzones, kleinhandel, akkers en weilanden en bedrijvigheid. Het gebied krijgt grotendeels een zeer lage waardering op de landbouwtyperingskaart. Er is een duidelijke schaalbreuk tussen de bedrijvigheid, kleinhandel en de verschillende woonzones in het gebied. Het gebied is niet duidelijk leesbaar. De bestaande kleinhandelszone sluit via ventwegen aan op de Aarschotsesteenweg. Gezien de ligging nabij het centrum is dit gebied goed ontsluitbaar voor zowel autoverkeer alsook openbaar vervoer en fietsverkeer. De globale belasting van de N152 is een aandachtspunt bij de herstructurering, in combinatie met andere ontwikkelingen in het stedelijk gebied die via de N152 ontsloten worden naar het hoger wegennet (cumulatieve effecten).


Een eerste toetsing aan de positieve en negatieve afwegingselementen van het afwegingskader, zoals vermeld in de omzendbrief geeft een aantal aandachtspunten aan: • Herwaardering: de bestaande zone is nu reeds voor een groot gedeelte bebouwd, op een ongestructureerde wijze • Kernversterkend: Door de verdere uitbouw van de reeds nu gevestigde handelszaken (vb. garages) kan de zone een complementaire handelsrol tov de kern opnemen • De meeste negatieve afwegingselementen (HAG, relictzone, VEN) zijn niet van toepassing in dit gebied; • Gezien de ligging nabij de kern is een multimodale ontsluiting mogelijk. Conclusie: De kleinhandelszone Aarschotseweg kan bestendigd worden als onderdeel van het stedelijk gebied. De verdere invulling in functie van grootschalige detailhandel staat onverminderd in relatie tot de ontwikkeling van het bedrijventerrein Hannekenshoek en de zoekzone voor regionale bedrijvigheid ten oosten ervan (Be 4). Er zijn bij de herstructurering nog optimalisatie- en beperkte uitbreidingsmogelijkheden in functie van grootschalige detailhandel. Er moet alleszins over gewaakt worden dat er uitsluitend handelszaken gevestigd worden die door de aard van hun goederen voornamelijk automobiliteit genereren (grote meubelwinkels, autoverkoop, enz. ...) en hierdoor moeilijk in het centrum ondergebracht kunnen worden. Er dient een globale visie ontwikkeld te worden in functie van de kleinhandelszone gelegen langsheen de Aarschotseweg, zodat één ruimtelijk samenhangend gebied gevormd wordt. De beeldkwaliteit van de Aarschotseweg is hierbij van groot belang gezien de Aarschotseweg een poortfunctie vervult ten opzichte van de stad. De N152 is als primaire weg ook dé ontsluitingsweg van het stedelijk gebied: de verkeersafwikkeling van de N152 (met recent aangelegde ventwegen) mag door de diverse ontwikkelingen niet in het gedrang komen .

125


De globale visie op het bedrijventerrein Hannekenshoek en de mogelijkheden door herstructurering binnen het huidige bedrijventerrein worden momenteel onderzocht (door IOK). Het is wenselijk om nadien een RUP op te maken om de ontwikkelingsperspectieven van de kleinhandelszone zowel binnen als buiten het bestaande bedrijventerrein planologisch vast te leggen.


11.5.3.

Lierseweg (N13)

De provinciale kleinhandelsconcentratie Lierseweg is perifeer gelegen aan de westelijk rand van het stedelijk gebied. Het gebied is grensoverschrijdend met Grobbendonk. De Lierseweg zowel binnen als buiten de Ringlaan, wordt gekarakteriseerd door een belangrijk aandeel op auto’s gerichte zaken. Ter hoogte van het bedrijventerrein Lierseweg is er een concentratie aan grootschalige kleinhandel.

126

Dossiernummer: PROJ-2011-0007 Ruimtelijke afweging Ligging binnen kleinstedelijk gebied





Fauna en Flora Landschap

Het bedrijventerrein bevindt aan de zuidwestelijke rand van het stedelijk gebied Herentals langsheen de invalsweg Lierseweg. Het terrein is gemeentegrensoverschrijdend met Grobbendonk. Het gebied ligt tussen de Lierseweg in het zuiden en het Albertkanaal in het noorden. Het gebied is gelegen langsheen het Albertkanaal. De zone sluit rechtstreeks aan op de Lierseweg (N13). De Lierseweg heeft een belangrijke ontsluitende functie voor het stadscentrum naar de E313. Ten westen van de spoorlijn (buiten het centrum) heeft deze weg het karakter van een dreef. Het betreft een drukke invalsweg van Herentals, zodat de vele open afritten en in- en uitrijdende bewegingen zorgen voor congestie en (potentieel) gevaarlijke verkeerssituaties. Het is een regionaal bedrijventerrein met een concentratie aan grootschalige detailhandel. Op het terrein komt dus gemengd bedrijvigheid en kleinhandel voor. Gezien de huidige invulling van het terrein functioneert het eerder op stedelijk niveau, en niet op niveau van het ENA. Het gebied bestaat uit verschillende percelen in functie van bedrijvigheid en kleinhandel. Op het terrein zijn ook verspreid een aantal woonkorrels aanwezig. Ook zit de kleinhandelsconcentratie vervat binnen een regionaal bedrijventerrein. Binnen het gebied zijn echter nog een groot aantal braakliggende percelen die ingevuld kunnen worden in functie van bedrijvigheid of kleinhandel. Er bevinden zich geen kwetsbare ondergronden in het gebied. Ook bevinden zich er geen waterlopen. Het gebied is voor het overgrote deel matig gevoelig voor grondwaterstroming. Enkele zones worden als zeer gevoelig aangeduid. Er zijn geen overstromingsgevoelige gebieden. Er worden slechts beperkt een aantal zones als biologisch waardevol aangeduid. Een gedeelte van het gebied, ter hoogte van de gemeentegrens, maakt deel uit van de


Mens – Ruimtegebruikfuncties (o.a. landbouw) Mens - Belevingswaarde

Mens - Mobiliteit

relictenzone “Bosgebied Bouwelse Heide, Meerhoeven en Goorkens”. Dit is slechts een heel beperkte zone. Het gebied is deels bebouwd en deels braakliggend. Er is een duidelijke schaalbreuk tussen de woonkorrels, de bebouwing in functie van kleinhandel en bedrijvigheid binnen het gebied. Gezien de ligging langsheen de invalsweg is er een goede ontsluiting voor gemotoriseerd verkeer. De Lierseweg fungeert ook als een regionale busverbinding en is een functionele fietsroute op provinciaal niveau. De ligging nabij het centrum maakt dat het gebied goed ontsluitbaar is.

Conclusie: Door de eerder perifere ligging van de handelsconcentratie en het specifieke karakter van de Lierseweg ten westen van de spoorweg is het niet wenselijk om deze kleinhandelsconcentratie als onderdeel van het stedelijk gebied te ontwikkelen. De provincie volgt de suggestie van de stad Herentals (GRS) om dit gebied de ontwikkelingsperspectieven aan te reiken van een kleinhandelsconcentratie type III. Het ontwikkelingsperspectief voor de kleinhandelsconcentraties type III wordt bepaald door de huidige vergunningstoetstand (basisrechten). Eventueel kan een ruimtelijk uitvoeringsplan voor de herstructurering van de concentratie worden uitgewerkt waarbij een toetsing gebeurd aan de plaatselijke ruimtelijke draagkracht. Bij deze toetsing gelden minimaal volgende randvoorwaarden (cf herziening RSPA) : • er is geen structurele aantasting van de open ruimtefuncties natuur, bos of landbouw toegestaan; • de waterhuishouding van het gebied mag niet in het gedrang komen; • de eventuele verkeerstoename die gepaard gaat met een herstructurering moet getoetst worden aan de draagkracht van het onderliggend wegennet. Naast een capaciteitstoets

127


(op basis van bijvoorbeeld kengetallen, inschattingen en kwalitatieve gegevens) moet er door de initiatiefnemende overheid ook een verkeersplanologische toetsing gebeuren (afstemming met de categorisering en de inrichtingsprincipes); • er moet gestreefd worden naar een ruimtelijke optimalisatie van de concentratie (bv. de invulling van tussenliggende lege percelen, het opvullen van percelen, het voorzien van gemeenschappelijke parkings of een ventweg,…).


128


12. Verkennend onderzoek stedelijke groenen recreatiegebieden In deze studie worden de ruimtelijke ontwikkelingsbehoeften van stedelijke groenen recreatiegebieden gekaderd binnen het afbakeningsproces. Dit wil zeggen dat er wordt gefocust op: • gebieden die aan de rand van het stedelijk gebied liggen: afweging in functie van de afbakening van het kleinstedelijk gebied • voorzieningen die in strategische ontwikkelingszones liggen • eventuele nieuwe bovenlokale stedelijke groenen recreatieve voorzieningen waarvoor een locatie moet worden gezocht De selectie is gebaseerd op gesprekken met de stad Herentals, input vanuit de werkgroepen en stuurgroep en een eigen (subjectieve) beoordeling. Het is in deze studie niet de bedoeling om een volledige opsomming te geven van alle recreatiegebieden en recreatievoorzieningen, die binnen het stedelijk gebied gelegen zijn.

12.1.

Huidig aanbod

De toeristisch-recreatieve infrastructuur van Herentals is sterk geënt op de bestaande groenstructuur van de beboste Kempense heuvelrug, de vallei van de Kleine Nete en op de kanalen. Wandel- en fietsroutes doorkruisen het hele gebied. Vooral het Kempisch Kanaal vormt een onderdeel van het toeristisch-recreatieve netwerk (fietsen).


129

Volgende gebieden kunnen beschouwd worden als stedelijke groenen recreatiegebieden voor de stedelijke recreant:

12.1.1.

Stadspark

Het stadspark gelegen in het binnengebied Nieuwstraat – Vaartstraat – Belgiëlaan vervult een rol als groene long in het centrum van Herentals. Het gebied heeft een functie als park met recreatief medegebruik (wandelen, jaarlijks muziekevenement voor de jeugd,…).

12.1.2.

Recreatiepark Netepark

Het Recreatiepark Netepark omvat Netepark,het BLOSOcentrum, Hidrodoe, de Wielerschool van de Vlaamse Wielerbond en het verkeerspark van de politie. Het Netepark ligt aan de rand van de heuvelrug en grenst aan het BLOSO-centrum. Het park is gericht op actieve recreatie. Het is een trekpleister voor zwemrecreanten. Het park bevat naast een buitenzwembad nog een mini-autopark, sportvelden en een speeltuin. Het BLOSO-centrum is bijna volledig op sport gericht. Het domein kan opgesplitst worden in twee delen, gescheiden door de Vorselaarsebaan. Het noordelijke gedeelte is gelegen op de Kempense heuvelrug en bevat naast de sporthal en administratieve diensten ook de voornaamste sportterreinen. Het zuidelijke gedeelte is gelegen in de vallei van de Kleine Nete en bevat onder meer het sporthotel. Het volledige BLOSOterrein is bebost. De sportvelden liggen in open plekken in dit bos. Hidrodoe is een innovatief watercentrum gebaseerd op ideeën inzake duurzame ontwikkeling en levenslang leren. Met


Hidrodoe wil Pidpa op een educatieve en tegelijk speelse manier aan het grote publiek informatie bieden over alle facetten van water. Deze elementen vormen samen een recreatieve cluster van bovenlokaal niveau met een ruim en gevarieerd aanbod. De provincie heeft dit gebied terecht geselecteerd als hoogdynamisch toeristisch-recreatief knooppunt binnen het toeristisch-recreatief netwerk ‘Kempen’.

12.1.3.

Spaans Hof

Op de plaats waar de Kleine Nete in het stadscentrum doordringt is een vertrek- en aankomstplaats voor kano-varen en vlottochten. Ook andere activiteiten zoals mountainbiken, paardrijden, huifkartochten en ‘trekkings’ kunnen van hieruit georganiseerd worden. Naast deze infrastructuren met bovengemeentelijke aantrekking, bevinden er zich ook een aantal sportterreinen op wijkniveau. Een café - clublokaal ‘De Hut’ biedt ruimte voor ontmoeting en drankgelegenheid aan de oever van de Kleine Nete.

12.1.4.

Jachthaven

De jachthaven aan het Kempisch kanaal is uitgerust met 48 boxen voor boten tot 15 meter. De kleinschaligheid van de haven is aangepast aan de maatvoering van het kanaal en de omgeving. Het is een aangename en rustige plaats aan de oostelijke rand van de stad.

12.1.5.

Stedelijk parkgebied ‘Hellekens’

De Hellekens is een stukje van de vallei van de Kleine Nete dat tot in het stadscentrum van Herentals binnendringt. Het gebied ’De Hellekens‘ wordt afgebakend door de Kleine Nete in het noorden, de Ring in het oosten, de St.-Jobsstraat in het zuiden en de Begijnenvest in het westen. Het gebied, dat ongeveer 25


ha groot is, bestaat vooral uit weilanden, akkerlanden, enkele braakliggende percelen en verspreide bosjes. Het vormt een natuurverbindingsgebied tussen het Peertsbos en het natuurreservaat Langendonk/Olens Broek. In 2004 werd het gebied in het kader van een natuurintegratieproject heringericht zodat het een sociale functie kan vervullen en het natuuraspect de nodige aandacht krijgt. Er zijn nog heel wat potenties om het gebied in de toekomst door de aankoop en/of het opstellen van private gronden nog sterker te laten functioneren als stedelijk park al dan niet met een mix aan openruimte- en recreatieve functies (zoals paardenweiden, volkstuintjes,…). Het gebied maakt deel uit van het natuurrichtplan Heuvelrug benedenstrooms (zie 5.5). Het gebied behoort tot de vallei van de Kleine Nete. Het ecologisch streefbeeld is hoofdzakelijk een halfopen valleilandschap met een mozaïek van natte graslanden, kleinere natte bosjes, ruigten en talrijke kleinlandschapselementen. Voor het zuidelijk gedeelte bestaat het streefbeeld uit een mozaiek van droog en nat bos (naargelang het plaatselijke reliëf). Het gebied is vanuit ecologisch oogpunt kwetsbaar voor recreatief medegebruik. Extensief recreatief medegebruik is mogelijk (recreatief gebruik van bestaande paden en wegen, plaatselijk zones voor spelen in bos en natuur)

12.1.6.

Greesbos (= Zavelbos)

Het Greesbos / Zavelbos is een bos aan de oostzijde van het kanaal Herentals – Bocholt. 14,5 ha is eigendom van de stad Herentals en is aangeduid als speelzone. Het gebied is opgenomen in het natuurrichtplan Heuvelrug benedenstrooms (zie 5.5). Het behoort tot de stedelijke natuur en groenbuffer. In het zuidelijk gedeelte is het ecologisch streefbeeld gemengd

130


droog bos met kleinschalige open plekken. Dit deel is vanuit ecologisch oogpunt kwetsbaar voor recreatief medegebruik. Extensief recreatief medegebruik is evenwel mogelijk (recreatief gebruik van bestaande paden en wegen, plaatselijk zones voor spelen in bos en natuur) Voor het noordelijk gedeelte bestaat het streefbeeld uit droog bos met grote open plekken en droge heide. Dit deel wordt als minder kwetsbaar gebied omschreven: dit wil zeggen dat het als eerste in aanmerking komt voor het spelen in bos en natuur (momenteel ook al gebruikt als speelzone).

12.2. �

Ruimtelijke behoeften voor stedelijke groenen recreatiegebieden

Inzake stedelijke groenvoorzieningen zijn in het Ruimtelijk Structuurplan van de provincie Antwerpen geen kwantitatieve taakstellingen opgenomen. Het stedelijk aanbodbeleid richt zich op het versterken van de bestaande groenen recreatiestructuur en het beantwoorden aan de ruimtelijke noden en opportuniteiten. De specifieke vraag naar een minicamping / kampeerautoterrein wordt in het kader van deze voorstudie niet verder onderzocht omdat het geen structuurbepalend element is en de specifieke behoefte momenteel onvoldoende gekend / onderbouwd is. Het blijft later nog steeds mogelijk om dit verder te onderzoeken. 12.3. �

Visie op de recreatiegebieden

stedelijke

groen-

zandrug Herentals - Lichtaart - Kasterlee daartussen. Herentals mag niet verder groeien ten koste daarvan. Daarnaast moet de eigenheid van de verschillende recreatiegebieden worden versterkt en hun complementariteit vergroot. Het Spaans Hof, Stadspark en de Jachthaven worden verder uitgebouwd als lokale recreatiepolen. Het Recreatiepark Netepark is door de provincie geselecteerd als toeristischrecreatief knooppunt binnen het toeristisch-recreatief netwerk ‘Kempen’.

12.3.1.

Visie op de Kempense heuvelrug en de valleien

Het Vlaams Gewest is in het kader van de afbakening van de gebieden van de natuurlijke en agrarische structuur gestart met de opmaak van een Gewestelijk RUP ‘Regio Neteland. Landbouw, natuur en bosgebieden. Vallei van de Aa en de Kleine Nete van Grobbendonk tot N19’. Met de opmaak van dit RUP wenst het Vlaams Gewest uitvoering te geven aan: - de richtinggevende en bindende bepalingen van het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen (RSV) inzake de afbakening van de gebieden van de natuurlijke en agrarische structuur zoals nader uitgewerkt in de ruimtelijke visie voor landbouw, natuur en bos in de regio Neteland; - de richtinggevende en bindende bepalingen van het bekkenbeheerplan van het Netebekken; - de bepalingen inzake het decreet op het Natuurbehoud over het nemen van maatregelen die nodig zijn voor de uitvoering van Europese richtlijnen.

en

Herentals heeft een belanrijke toeristisch-recreatieve rol die sterk bepaald wordt door de nabijheid van grote natuurlijke gehelen: de valleien van de Kleine Nete en de Aa en de beboste


131


12.3.2.

Recreatiepark Netepark

De geplande uitbreidingen van de bestaande activiteiten en nieuwe activiteiten (b.v. velodroom) zijn mogelijk binnen de bestaande eigendomsstructuren en gewestplanbestemmingen. De opmaak van een RUP is met andere woorden niet noodzakelijk. De grootste uitdaging voor de cluster Netepark situeert zich op het vlak van mobiliteit, parkeren en verkeersafwikkeling. Eerst en vooral is er de slechte algemene bereikbaarheid van de cluster door een slechte verkeersafwikkeling ter hoogte van de Poederleeseweg – Vorselaarsebaan. Door het flessenhalseffect verloopt het verkeer van en naar het Recreatiepark Netepark niet vlot. Bovendien wordt verwacht dat de problemen nog zullen toenemen door de geplande uitbreiding van het aangrenzende Rusthuis St-Anna (RUP Ter Bueken). Ook de interne verkeersafwikkeling kan beter. Doordat wandelaars, fietsers en gemotoriseerd verkeer dezelfde (onverharde) wegen gebruiken ontstaan er onveilige situaties. Er is momenteel ook een groot tekort aan parkeerplaatsen. Ook de bewegwijzering van de parkeerplaatsen is niet altijd even goed.

12.3.3.

Netevallei en Poederkot

De Netevallei kan naast een natuur- en waterbergingsfunctie ook een functie vervullen op vlak van zachte recreatie. Bij de ontwikkeling van het gebied Wuytsbergen (Poederkot) moet een deel van het gebied als groene vinger ontworpen worden waardoor het als een groene stapsteen kan blijven functioneren tussen enerzijds de Netevallei en anderzijds de stationsomgeving en het centrum van Herentals (zie ook ‘verkennend onderzoek wonen’).


12.3.4.

Greesbos / Zavelbos

Het Greesbos kan een functie vervullen als stadsrandbos op voorwaarde dat de bereikbaarheid van het gebied vanuit het stedelijk gebied worden verbeterd (bv door de aanleg van een fietsen voetgangersbrug over het kanaal ter hoogte van de jachthaven) en op voorwaarde dat de visie over deze zone als stadsrandbos verder wordt uitgewerkt. De stad Herentals wenst recreatief medegebruik in het bijzonder jeugdvoorzieningen (bv constructies voor jeugdbewegingen die momenteel in het centrum in woongebied gelokaliseerd zijn) mogelijk te maken. De verdere uitbouw van het gebied moet afgestemd worden op de ontwikkeling van het lokaal bedrijventerrein Langepad (Be 5) (bv clustering van constructies) en het gewenste beheer van het bos (op te maken bosbeheerplan). Het recreatief medegebruik en de constructies voor jeugdvoorzieningen mogen in geen geval de hoofdfunctie en de visie uit het GRS, namelijk het behouden en versterken van de kanaalbossen in het gedrang brengen. Een goed onderbouwde visie en motivering is nodig om nieuwe bebouwing (ifv jeugdvoorzieningen) in dit gebied toe te laten. Het is niet de bedoeling om zonevreemde bedrijven in dit bosgebied een ontwikkelingsperspectief te bieden. Er moet rekening worden gehouden met het ecologisch streefbeeld zoals vastgelegd in het natuurrichtplan Heuvelrug – benedenstrooms: voor het noordelijk gedeelte is dit droog bos met droge heide en minstens 10% open plekken; voor het zuidelijk deel is dit droog bos met kleine open plekken (min 5%). Richtinggevend is in het NRP aangegeven dat respectievelijk het noordelijk en zuidelijk deel van het Greesbos / Zavelbos minder kwetsbaar en kwetsbaar zijn voor recreatief

132


medegebruik. In beide gebieden is extensief recreatief medegebruik mogelijk. 12.4.

Conclusie

Herentals heeft een belangrijke toeristisch-recreatieve rol die sterk bepaald wordt door de nabijheid van grote natuurlijke gehelen: de valleien van de Kleine Nete en de Aa en de beboste zandrug Herentals - Lichtaart - Kasterlee daartussen. Herentals mag niet verder groeien ten koste daarvan. Het heeft daardoor een rol in de ontwikkeling maar ook in de beheersing van harde en zachte recreatie. Het behoud van de valleien van de Kleine Nete en de Aa wordt bepaald via het gewestelijk RUP. De valleien en de Kempense Heuvelrug vallen buiten de harde grenzen van het kleinstedelijk gebied. Omwille van het belang van het Recreatiepark Netepark op stedelijk niveau en de aansluiting op de stedelijke woonomgeving wordt het recreatiepark mee opgenomen in het kleinstedelijk gebied. De grootste uitdaging voor het Recreatiepark Netepark situeert zich op het vlak van mobiliteit, parkeren en verkeersafwikkeling. In dit stadium kan de opmaak van een RUP geen meerwaarde bieden. Een gerichte mobiliteits- en parkeerstudie voor het globale park kan interne oplossingen aanduiden. Uit deze studie kan ook blijken welke initiatieven genomen moeten worden in het kader van een betere externe verkeersafwikkeling, met in het bijzonder mogelijk de herinrichting van het knooppunt Poederleeseweg – Vorselaarsebaan. Greesbos / Zavelbos kan een functie als stadsrandbos vervullen op voorwaarde dat de bereikbaarheid wordt verbeterd. Een provinciaal planinitiatief waarin de ruimtelijke visie verder wordt uitgewerkt, kan worden opgestart.


133


13. Verkennend voorzieningen 13.1. �

onderzoek

stedelijke

Inleiding

In deze studie worden de ruimtelijke ontwikkelingsbehoeften van stedelijke voorzieningen18 gekaderd binnen het afbakeningsproces. Dit wil zeggen dat er wordt gefocust op: • voorzieningen die aan de rand van het stedelijk gebied liggen: afweging in functie van de afbakening van het kleinstedelijk gebied • voorzieningen die in strategische ontwikkelingszones liggen • eventuele nieuwe bovenlokale stedelijke voorzieningen waarvoor een locatie moet worden gezocht De selectie is gebaseerd op gesprekken met de stad Herentals, input vanuit de werkgroepen en stuurgroep en een (subjectieve) beoordeling van welke voorzieningen een stedelijk karakter hebben. Het is in deze studie niet de bedoeling om een volledige opsomming te geven van alle stedelijke voorzieningen, die binnen het stedelijk gebied gelegen zijn.

18

Groot aantal diensten, waarvan stadsbewoners, maar vaak ook mensen uit de wijdere omgeving, gebruik maken. Ze beogen de leefbaarheid van het stedelijke milieu en in verband hiermee het welzijn van mensen te bevorderen. In deze context gaat het om voorzieningen met een ruimtelijke neerslag (in gebouwen, complexen, accomodaties) en niet om subsidies, sociale zekerheid, … (bron: stedelijke bevolking en voorzieningen: enkele onderzoeksaspecten en richtlijnen voor gezondheidszorgvoorzieningen en winkelvoorzieningen)


134

13.2. �

Ruimtelijke voorzieningen

behoefte

voor

stedelijke

Voor het behoeftenonderzoek wordt verwezen naar het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan. Hierin wordt aangegeven welke de specifieke behoeften zijn aan stedelijke functies voor Herentals.

13.2.1.

Uitbreiding ziekenhuissite

De Campus St. Elisabeth is historisch verankerd op de huidige site nabij de Kleine Nete. De ziekenhuiscampus kampt met capaciteit- en parkeerproblemen. Noodzakelijke uitbreidingen van het ziekenhuis moeten geïntegreerd worden in een grotendeels groene omgeving. Het opstellen van een lange termijnvisie voor de verdere ontwikkeling van deze site is noodzakelijk. Het ziekenhuis heeft een studie naar de uitbreiding van de personeelsparking laten uitvoeren. Hierin wordt voorgesteld om aan de oostzijde van de spoorlijn in het noordelijk gedeelte van het woonuitbreidingsgebied Olympiadelaan een personeelsparking van 390 plaatsen te voorzien. Verder wordt in het WUG ook nog een uitbreidingszone voor het ziekenhuis voorzien (zie figuren). Het is niet duidelijk in hoeverre deze inplanting verzoenbaar is met principes van integraal waterbeheer: zowel de parking als de uitbreidingszone bevinden zich immers in de alluviale vlakte die volgens de fiche van het signaalgebied ‘ moet gevrijwaard worden (zie 8.8.1)


Bron figuur boven en onder: ‘studie uitbreiding personeelparking’, opgemaakt door Atelier Vanhout iov AZ StElisabeth (1 april 2010)

Het WUG Olympiadelaan is ook opgenomen als zoekzone voor wonen (Wo 1) i.f.v. de realisatie van de taakstelling binnen het KSG Herentals. Vanuit het integraal waterbeleid is het niet wenselijk om in de alluviale vallei nieuwe bebouwing en/of verharding te voorzien. Omwille van de verschillende standpunten over het WUG Olympiadelaan en de uitbreiding van de campus van het StElisabethziekenhuis, stelt de provincie voor om de zone van de Olympiadelaan (zowel WUG als WG) in zijn geheel verder en diepgaander te onderzoeken als strategisch gebied. Een globaal plan voor de ganse site met voldoende alternatieven is noodzakelijk.


135


13.2.2.

Uitbreiding RVT St-Anna

Rust- en verzorgingstehuis (RVT) St-Anna kampt met capaciteitsproblemen. Zowel op korte als op middellange termijn zijn uitbreidingen mogelijk.

13.2.3.

Herentals, althans voor het strategisch project Stationsgebied • Inhoudelijke aanbeveling: De voorgestelde concepten in het projectgebied en voornamelijk de langzaam verkeerassen moeten getoetst worden aan hun geschiktheid om in een verdichte stationsomgeving te functioneren.

Mogelijke herlokalisatie brandweer 13.2.5.

De stad overweegt om op termijn een nieuwe locatie voor de brandweer te zoeken. Er zijn echter nog geen concrete plannen.

13.2.4.

Stationsomgeving

De stationsomgeving is momenteel geen levendige omgeving. Er zijn nauwelijks stedelijke activiteiten in de directe omgeving gelegen. Ook de publieke ruimte van de stationsomgeving heeft weinig uitstraling. De overweg aan de Olympiadelaan – Belgiëlaan leidt tot filevorming. Er is een masterplan in opmaak om de vervoersknoop te optimaliseren met de bouw van een nieuw busstation, een tunnel voor gemotoriseerd verkeer ter hoogte van de Olympiadelaan – Belgiëlaan, een nieuwe voetgangerstunnel en een parking aan de achterzijde van het station. Daarnaast zal ook de publieke ruimte worden aangepakt en zijn er in deze strip mogelijkheden voor de ontwikkeling van stedelijke functies.

Hannekenshoek

Het gebied Hannekenshoek-Dikberd-Vennen-Langepad wordt gekenmerkt wordt door een sterk gemengde invulling van wonen, werken, handel en recreatie. De ontwikkeling van het gebied verloopt moeizaam gezien de moeilijke bereikbaarheid en de ongestructureerde aanpak. Het bedrijventerrein Hannekenshoek-Dikberd-Vennen dient geherstructureerd te worden in functie van stedelijk-lokale ontwikkeling en watergebonden bedrijvigheid. Beperkte oostelijke uitbreidingen zijn mogelijk in functie van afwerking van de herstructurering. De ontsluitingswegen van het geheel naar de primaire weg N152 dienen beperkt te worden. De herstructurering dient echter bij te dragen aan de versterking van de openruimtecorridor tussen Herentals en Olen.Het herstructureringsgebied wordt gezien als een strategisch stedelijk project in het kader van de ontwikkeling van het kleinstedelijk gebied.

De startnota van van het masterplan Stationsomgeving werd op de Provinciale Auditcommissie van 27 februari 2013 conform verklaard. In het verslag worden een aantal aanbevelingen toegevoegd over de betrokkenheid van de provincie en de interferentie met het afbakeningsproces kleinstedelijk gebied: • Procesmatige aanbeveling: Wel vraagt de provincie om mee betrokken te worden in het verdere planproces en/of het planproces stationsomgeving sterk te laten interfereren met het afbakeningsproces van het kleinstedelijk gebied


136


13.2.6.

Reconversie voormalig militair domein

Aan de westzijde van het stedelijk gebied ligt een oude militaire kazerne die momenteel leegstaat. Het oorspronkelijk militair domein werd door middel van een gewestplanwijziging als recreatiegebied bestemd, maar deze bestemming is achterhaald. De kazerne grenst aan de noordzijde aan het bedrijf Van Ende & Roxy dat gelegen in langs de Lierseweg (N13): voor dit bedrijf werd naar aanleiding van een planologisch attest een PRUP opgemaakt.

De stad wenst de kazerne met haar kenmerkende bebouwingsstructuur een zinvolle bestemming te geven. Bijkomend onderzoek naar de concrete bestemming is noodzakelijk. Omwille van de kwetsbaarheid van de omgeving en de ligging op de rand van het stedelijk gebied, is een hoogdynamische of milieubelastende bestemming op deze plek alleszins niet gewenst.


137


Het verder onderzoek gebeurt best in relatie met de omgeving en parallel aan de opmaak van het PRUP voor de afbakeningslijn. De perimeter van het onderzoeksgebied wordt in het noorden begrensd door de Lierseweg, in het westen door de bestaande insteekweg en de westelijke grens van het PRUP Van Ende & Roxy, in het zuiden door Wolfstee en in het oosten door de spoorlijn. In relatie met het programma moet ook de (multimodale) ontsluiting verder onderzocht worden aangezien bijkomend gemotoriseerd verkeer op de N13 (secundaire weg type III) zoveel mogelijk moet worden vermeden.


De provincie stelt volgende randvoorwaarden: − Vooraleer een RUP op te maken, dient er een gebiedsgerichte visie opgemaakt worden; − De zone wordt in het zuiden strikt begrensd door de straat Wolfstee en in het westen door de voormalige militaire site en de wasserij Van Ende en Roxy; − Er mogen geen verkeersgenererende functies komen en de ontsluiting dient gerealiseerd te worden via het industrieterrein Wolfstee-Klein Gent. Voor het gemotoriseerd verkeer kan de Lierseweg niet instaan als hoofdontsluiting voor dit gebied; − Louter kantoren en loutere kleinhandel zijn niet gewenst op deze locatie, evenals vervuilende industrie en personenintensieve recreatie. Ook andere verkeersgenererende of hoogdynamische functies zijn niet wenselijk. Om nieuwe inzichten en potentiële functies waarvan de dynamiek op dit moment onvoldoende kan worden ingeschat niet uit te sluiten, is het niet wenselijk om nu reeds een limitatieve lijst van toegelaten en niet toegelaten functies vast te leggen. Dit dient te gebeuren op basis van verder onderzoek en de resultaten van de planMER-screening. De provincie vraagt dan ook nauwe betrokkenheid bij het gemeentelijk proces en zal mee over de invulling van de toegelaten functies waken. Vanuit die optiek wordt aanbevolen dat het gemeentelijk RUP parallel wordt opgemaakt aan de PRUP’s, in het bijzonder het PRUP voor de afbakeningslijn. − De toegelaten stedelijke voorzieningen dienen laagdynamisch te zijn en een relatie te hebben met het stedelijk gebied; − In de visie dient de relatie met het achterliggende openruimtegebied verwerkt te worden en het verlies aan natuurwaarden onderzocht; − Er moet onderzocht worden of een ruil tussen harde bestemming (nu op het militair domein) en zachte

138


bestemming (nu langsheen de Lierseweg) mogelijk is, zodanig nieuwe bebouwing gecompenseerd kan worden door afbraak van bestaande bebouwing in het militair domein.

13.3.

Conclusie

De uitbreiding van de ziekenhuissite wordt in het kader van het strategisch gebied Olympiadelaan (zie 8.8.1) verder onderzocht binnen het afbakeningsproces. De uitbreiding van het RVT St-Anna wordt in lokale planningsprocessen verder uitgewerkt.

De leegstaande voormalige militaire kazerne aan de westzijde van het stedelijk gebied wordt binnen de afbakeningslijn opgenomen. Bij het verder onderzoek naar de herbestemmingsmogelijkheden moet een aantal randvoorwaarden gerespecteerd worden.

Het Vlaams Gewest heeft IOK reeds belast met het herstructureringsonderzoek voor Hannekenshoek. Het onderzoek is afgerond. De stationsomgeving in een stedelijk gebied is een strategische plek voor de verdere uitbouw van stedelijke activiteiten. De stationsomgeving wordt daarom aangeduid als een strategische projectzone van bovenlokaal belang. Met het oog op een integrale aanpak wordt de optimalisatie van de multimodale vervoersknoop best onderzocht in relatie met de ontwikkelingsmogelijkheden van de ruime stationsomgeving (en vice versa). Omdat de gemeente reeds een masterplan opmaakt voor de stationsomgeving, zal de provincie hier voorlopig geen concrete acties rond voorzien. Wel vraagt de provincie op mee betrokken te worden in het verdere planproces en/of het planproces stationsomgeving sterk te laten interfereren met het afbakeningsproces van het kleinstedelijk gebied Herentals, althans voor het strategisch project Stationsgebied


139


14. 14.1.

Verkennend onderzoek kantoren � Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen19

Kantoren zijn dé stedelijke voorzieningen bij uitstek. Het overgrote deel van het aanbod aan kantoren bevindt zich dan ook in de stedelijke gebieden. Trendmatig werd een verdubbeling van het aanbod verwacht waarvan vier vijfde in de steden. Kantoorvoorzieningen zijn activiteiten met een groot aandeel arbeidsplaatsen per oppervlakte-eenheid en dus met een dicht ruimtegebruik. Dergelijke voorzieningen genereren niet te verwaarlozen verkeersstromen. Daarom worden deze voorzieningen zoveel mogelijk geconcentreerd op belangrijke knooppunten van openbaar vervoer. Stationsomgevingen komen prioritair, en met in achtname van de leefbaarheid, in aanmerking om de toename aan kantoren, handel en diensten op te vangen. In de afbakeningsplannen voor de stedelijke gebieden wordt de perimeter van de zones rond de hoofdstations aangeduid. 14.2.

Herentals in het RSPA

Er is geen provinciale taakstelling in functie van kantoren.

19

14.3.

Ruimtelijk Structuurplan Herentals

De stedelijke structuur van Herentals wordt niet gekenmerkt door een grote hoeveelheid kantoren. Kantoorfuncties in Herentals zijn hoofdzakelijk gekoppeld aan de bestaande bedrijven op de bedrijventerreinen. Herentals verwacht dan ook geen grote vraag naar bijkomende ruimte voor kantoren in het stedelijk gebied. Indien er een plotse vraag ontstaat naar ruimte voor kantoren kunnen zij in de omgeving van het station en Koulaak-Drijvelden ingepland worden. Zij worden echter beschouwd als een secundaire functie ten opzichte van de woonfunctie. Daarnaast wenst de stad Herentals zich verder te profileren als administratief centrum en centrum voor openbare diensten in de ruimere omgeving. Kantoren en kantoorachtigen kunnen zich in het centrum van de stad verder ontwikkelen.

14.4.

Behoefte / trends

Er is geen economische behoeftestudie beschikbaar die de toekomstige vraag naar kantoren in Herentals aangeeft. Op basis van de beschikbare statistieken kunnen we wel afleiden dat er naast dienstverlening aan particulieren (reisbureaus, banken, post, …) ook een opvallende toename is van dienstverlening aan bedrijven (ICT, beveiligingsfirma’s, reclame, …).

Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap (2004). Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen. Geraadpleegd op 24 mei 2011, www.rsv.vlaanderen.be


140

Dossiernummer: PROJ-2011-0007 63/reisbureaus

350

64/Post en telecommunicatie 300 65-67/Financiële instellingen en ondersteunende activiteiten

250

70/Immobiliën 200

72/Informatica en aanverwante activiteiten

150

741/Advies en bijstand aan de bedrijfswereld

100

742/Architecten en technische adviesbureaus 744/Reclamewezen

50 746/Opsporings- en beveiligingsdiensten

0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007

748/Diverse dienstverlening hoofdzakelijk aan bedrijven

Figuur 28: Evolutie tewerkstelling in kantoren en kantoorachtigen in Herentals naar NACE-code (Bron: lokale statistieken)

In het GRS worden reeds een aantal zones naar voren geschoven waar een ontwikkeling van kantoorfuncties mogelijk wordt geacht: • • • •

Stationsomgeving Koulaak-Drijvelden Ringlaan Zuid Voormalig militair domein aan de Lierseweg

De zoekzones worden geëvalueerd op basis van een aantal ruimtelijke en milieucriteria. Voor de toepassing van de kwetsbaarheid van de zoekzones op vlak van milieu wordt gebruik gemaakt van de themalagen die gebruikt zijn als grensstellende elementen voor het stedelijk gebied. De zoekzones worden in deze studie geëvalueerd als potentiegebieden voor grootschalige kantoorontwikkeling. In deze studie wordt geen uitspraak gedaan over kleinschalige en laagdynamische kantoorontwikkelingen (b.v. kantoorachtigen).

Ruimtelijk stellen we ook een ontwikkeling van kantoren en kantoorachtigen in bestaande bedrijventerrein vast. In de eerste plaats komen deze voor op zichtlocaties langs de E313 (in het bedrijventerrein Wolfstee – Klein-Gent).

14.5.

Afweging kantoorlocaties

Uit het GRS blijkt dat de stad Herentals geen grote hoeveelheid kantoorfuncties herbergt. Uit het GRS blijkt verder ook dat er niet meteen een grote vraag te verwachten is naar bijkomende ruimte voor kantoren. Doch moet de mogelijkheid bestaan dat er op termijn kantoorfuncties ingepland kunnen worden. Hieromtrent worden onderstaand een aantal “zoekzones” afgewogen die mogelijk in aanmerking komen voor een dergelijke ontwikkeling.


141


14.5.1.

Zoekzone 1: stationsomgeving Kenmerken Huidige bestemming: woongebied, zone voor gemeenschapsvoorzieningen en openbaar nut en zone voor ambachtelijke bedrijven en kmo’s.



Het gebied situeert zich ter hoogte van het station van Herentals en ligt ten noordwesten van de historische kern in het stedelijk gebied van Herentals. De zoekzone bestaat uit de zone in de directe omgeving van het station (wandelafstand). De bereikbaarheid van de zone met het openbaar vervoer is bijgevolg optimaal. Op het vlak van gemotoriseerd verkeer is een snelle ontsluiting mogelijk in noordoostelijke en


142





zuidwestelijke richting. In noordoostelijke richting leunt de zoekzone aan bij de BelgiëlaanOlympiadelaan waarlangs een snelle verbinding naar de ringlaan en het hogere wegennet mogelijk is. In zuidwestelijke richting wordt een verlenging van de Koeterstraat beoogd. Deze weg staat op een indirecte wijze in verbinding met de Ringlaan waarlangs wederom een snelle verbinding mogelijk is naar het hogere wegennet. Gezien de ligging nabij het centrum is de zone goed bereikbaar voor traag verkeer. De aanwezigheid van de spoorweginfrastructuren maken de stationsomgeving geen ideale locatie voor een woongebied. Echter door de multimodale bereikbaarheid is het wel een ideale locatie voor kantoren. Gezien de ligging nabij de grote spoorweginfrastructuren is het, mits rekening gehouden wordt met de bebouwing in de directe omgeving, mogelijk om hoger te bouwen. De zone wordt ruimtelijk sterk bepaald door de grote spoorweginfrastructuren die een breuk vormen binnen het stedelijk weefsel. De ontwikkeling van een zone in functie van kantoren kan bufferend werken naar het woongebied en een verbindend element vormen tussen de zones ten noorden en ten zuiden van de spoorweg.

Fauna en Flora

Landschap



Mens - Mobiliteit

Binnen de zoekzone worden geen gebieden als mogelijk noch effectief overstromingsgevoelig aangeduid. De zoekzone bestaat grotendeels uit een antropogene bodem. Ten noorden van de spoorweg wordt de ondergrond bepaald door matig natte tot natte zandbodems. Ten noorden van de spoorweg bevindt zich de Wuytsbergenloop (niet geklasseerde waterloop). Het gebied is voor het overgrote deel matig gevoelig voor grondwaterstroming. Een deel van de zoekzone centraal ten noorden van de



spoorweg wordt als zeer gevoelig voor grondwaterstroming gekarteerd. Het gebied is grotendeels infiltratiegevoeilg. Het overgrote deel van de zoekzone wordt als biologisch minder waardevol gekarteerd. Ten noorden van de spoorwegen worden twee (beperkte) gebieden als biologisch waardevol gekarteerd. In het noordwesten leunt de zoekzone aan bij de relictenzone “Bosgebied Bouwelse Heide, Meerhoeven en Goorkens”. De gronden ten noorden van de spoorweg zijn deels verkaveld, deels braakliggend en deels in gebruik als weiland. De gronden krijgen een zeer lage waardering toegewezen op de landbouwtyperingskaart. De spoorweginfrastructuren vormen een breuk binnen het stedelijk weefsel. De ontwikkeling van een kantorenzone kan deze breuk opheffen en de twee gebieden ten noorden en ten zuiden van de spoorweg opnieuw verbinden. Tevens kan een deel van het gebied ingericht worden als een kwalitatieve verblijfsruimte op schaal van de kantorenzone en de stad waardoor de belevingswaarde van het gebied sterk wordt opgewaardeerd. Gezien de ligging in de directe omgeving van het station nabij het centrum van de stad Herentals heeft dit gebied reeds een goede multimodale ontsluiting voor zowel gemotoriseerd verkeer, openbaar vervoer alsook traag verkeer. De spooroverweg aan de Belgiëlaan wordt ondertunneld.

De Netevallei, iets ten noordoosten van het gebied, wordt als sterk grensstellend beschouwd. In functie van natuur zijn de biologisch waardevolle gebieden matig grensstellend binnen de zoekzone. In functie van het thema landschap wordt de relictenzone eveneens als matig grensstellend aangeduid.

143

Dossiernummer: PROJ-2011-0007 Besluit: De locatie is zeer geschikt voor kantoren Kantoorfuncties gaan gepaard met het genereren van een niet te verwaarlozen hoeveelheid bijkomende verkeersstromen. Door de inrichting van de kantorenzone in de stationsomgeving worden de verkeersstromen gestuurd op het openbaar vervoer. Tevens is het gebied ook goed bereikbaar voor gemotoriseerd en traag verkeer.

14.5.2.

Zoekzone 2: Koulaak – Drijvelden Kenmerken Huidige bestemming: woongebied

De breuk gevormd door de spoorweginfrastructuren kan gemilderd worden door een doordachte ontwikkeling van het gebied. Het stationsproject kan als een verbindend element ingezet worden. De stationsomgeving heeft een hoog economisch potentieel gezien de goede bereikbaarheid en de bouwmogelijkheden binnen het gebied. Het is wenselijk om verder onderzoek te doen naar een gemengde stedelijke ontwikkeling (met o.a. kantoren) in de stationsomgeving (zie strategisch project stationsomgeving). Omdat de gemeente reeds een masterplan opmaakt voor de stationsomgeving, zal de provincie hier voorlopig geen concrete actie rond voorzien. Wel vraagt de provincie om mee betrokken te worden in het verdere planproces rond de stationsomgeving en/of het planproces voor de stationsomgeving te laten interfereren met het afbakeningsproces van het kleinstedelijk gebied Herentals althans voor het strategisch project Stationsomgeving. .

Ruimtelijke afweging Ligging binnen kleinstedelijk gebied Ontsluitingsmogelijkheden


Het gebied situeert zich in het noorden van het stedelijk gebied ten noorden van de historische kern van Herentals. De zoekzone is in vogelvlucht op ca. 1 km (fietsafstand) van het station gelegen. Door de (regionale) busverbinding vanaf de R13 is er een goede aansluiting op het openbaar vervoer (station) mogelijk. De zoekzone is gelegen ter hoogte van ovonde aan de Ringlaan en de Lichtaartseweg. Door de ligging ter hoogte van deze wegen is een snelle ontsluiting mogelijk zowel naar het centrum als naar het hogere wegennet. Er zijn plannen om een ongelijkvloerse spoorwegovergang te creëren: hiervoor bestaan momenteel nog verschillende varianten.

144

Dossiernummer: PROJ-2011-0007 Vanaf het voorliggend knooppunt vertrekken tal van functionele en alternatieve fietsroutes waardoor het gebied goed bereikbaar is voor fietsverkeer. Economische aspecten

Binnen het plangebied zijn reeds een aantal diensten gevestigd. Met de ontwikkeling van een kantorenzone kan dit gebied uitgebouwd worden tot een economisch knooppunt. De zoekzone is, gezien de ligging langsheen de Ringlaan, een zichtlocatie.


Het gebied is reeds grotendeels bebouwd. Echter kan geopteerd worden om dit gebied verder te verdichten zodat een concentratie aan functies in de hand wordt gewerkt. De gebouwen binnen deze zone hebben een overwegend grotere korrel dan de omgevende bebouwing zodat een kantorenzone naadloos kan ingepast worden. Door het realiseren van een verdichting kunnen de infrastructuren gebundeld worden en wordt een goede ruimtelijke ordening in de hand gewerkt.



Ten zuiden van de zoekzone bevindt zich de Kleine Nete, een waterloop van de eerste categorie. De zone aansluitend bij de waterloop wordt deels als mogelijk en deels als effectief overstromingsgevoelig gekarteerd. De bodem bestaat deels uit een antropogene ondergrond, deels uit een matig natte zandbodem en deels uit een natte lemig zandbodem.

Fauna en Flora

Landschap

De zone aansluitend bij de Kleine Nete wordt als niet infiltratiegevoelig gekarteerd. Deze zone is echter wel zeer gevoelig voor grondwaterstroming (type I) De zone ter hoogte van de Ringlaan is infiltratiegevoelig en matig gevoelig voor grondwaterstroming (type II). De zone die wordt omkadert door de spoorweg,



de Ringlaan, Nederij en de Kleine Nete wordt als biologisch waardevol gekarteerd. Deze zone wordt op het gewestplan bestemd als parkgebied en betreft een kasteelpark. De zone tegenover dit park aan de overzijde van Nederij aansluitend bij de Kleine Nete wordt eveneens geselecteerd op de biologische waarderingskaart. Deze zone bestaat uit een complex van biologisch waardevolle en minder waardevolle elementen. De buffer langs de ringlaan is opgenomen in het natuurrichtplan (behoort tot stedelijke natuur en buffergroen): de wegbermen moeten als grasland beheerd worden met respect voor geldende criteria voor het maaien van wegbermen; plaatselijk komt een lokaal bosje voor met streekeigen inheemse bomen De zone ter hoogte van de Kleine Nete, die op de biologische waarderingskaart als biologisch (minder) waardevol gekarteerd worden, maakt deel uit van het beschermd stadsgezicht met name “geheel rond de Kleine Nete”. Het is momenteel nog onduidelijk in welke ruimteinname de ongelijkvloerse spoorwegovergang zal resulteren. De gronden binnen het plangebied zijn deels reeds bebouwd. Een groot deel van het gebied ten zuiden van de Ringlaan bestaat uit parkgebied. Doch zijn er binnen dit gebied een aantal zones die minder kwalitatief zijn en in aanmerking kunnen komen voor de ontwikkeling van kantoorfuncties ter verdichting van het gebied. De gronden krijgen een zeer lage waardering toegewezen op de landbouwtyperingskaart. Het gebied zit opgespannen tussen het woongebied het stadsgezicht en de spoorwegen en wordt sterk bepaald door de Ringlaan die de zoekzone doorkruist. Doch biedt het gebied, gezien de aanwezigheid van deze elementen, voldoende kwaliteiten en potenties om deze zone te ontwikkelen in functie van kantoren. Met de ontwikkeling van een kantorenzone is het aangewezen dat voldoende aandacht wordt

145


Mens - Mobiliteit

Grensstellende elementen Sterk grensstellende elementen

Matig grensstellende elementen

besteedt aan een kwalitatieve publieke ruimte waardor de belevingswaarde in het gebied wordt opgewaardeerd. Gezien de ligging van de zoekzone ter hoogte van het knooppunt Ringlaan-Nederij/Lichtaartseweg is een snelle ontsluiting mogelijk voor gemotoriseerd verkeer naar zowel het centrum alsook het hogere wegennet. In functie van openbaar vervoer wordt het gebied door een aantal regionale busverbindingen reeds goed ontsloten. De afstand tot het station is zeer klein en kan vlot bereikt worden met de bus of fiets. Vanaf het knooppunt RinglaanNederij/Lichtaartseweg vertrekken een aantal functionele en alternatieve fietsroutes waardoor het gebied goed ontsluitbaar is voor fietsverkeer.

14.5.3.

Zoekzone 3: Ringlaan zuid 1 Kenmerken Huidige bestemming: woongebied, bufferzone Binnengebieden 14 en 15

De Netevallei is sterk grensstellend vanuit het thema “water”

In functie van natuur zijn de biologisch waardevolle gebieden matig grensstellend binnen de zoekzone. aangeduid.

Besluit: De ontwikkeling van kantoren is niet wenselijk op deze locatie. Kantoorfuncties gaan gepaard met het genereren van een niet te verwaarlozen hoeveelheid bijkomende verkeersstromen. Deze zoekzone ligt op ca. 1km van het station. Door de inrichting van een kantorenzone op deze plek wordt de ontsluiting meer gestuurd op gemotoriseerd verkeer.

Ruimtelijke afweging Ligging binnen kleinstedelijk gebied Ontsluitingsmogelijkheden

Bovendien wordt deze zone meegenomen als strategisch binnengebied in het verkennend onderzoek wonen (zone 50).

De zoekzone situeert zich in het zuiden van het stedelijk gebied van Herentals en leunt in het zuiden aan bij de Ringlaan. Beide delen van de zoekzone zijn in vogelvlucht op ruim 1 km (fietsafstand) van het station gelegen,. De zoekzone is gelegen ter hoogte van de Ringlaan. Het westelijk deel van het gebied kan rechtstreeks ontsloten worden langsheen de Ringlaan. Voor het overige is het gebied op een snelle wijze ontsluitbaar naar de Ringlaan en het hogere wegennet. Door de ligging aan de binnenzijde van de ring, aansluitend bij het centrum, is de zoekzone voor zowel traag verkeer als openbaar vervoer goed ontsluitbaar.



De zoekzone is gezien de ligging langsheen de Ringlaan een uitstekende zichtlocatie. Gelet op de ligging langsheen een dergelijke grote

146

Dossiernummer: PROJ-2011-0007 de aanleg van een kwalitatieve openbare ruimte verhoogde de belevingswaarde van het gebied sterk. Het oostelijk deel van de zoekzone zit vervat binnen een woongebied. De ruimtelijke kwaliteit van dit gebied is relatief laag. Het gebied wordt sterk gekenmerkt door de achtertuinen in het oosten. Er dient voldoende aandacht besteedt worden aan de inrichting van een kwalitatieve openbare ruimte op schaal van de ontwikkeling en zijn omgeving. Op deze manier wordt ook in dit gebied een hogere belevingswaarde in de hand gewerkt.

infrastructuur is het, mits rekening gehouden wordt met de korrelgrootte van de bebouwing in de directe omgeving, mogelijk om grotere en eventueel ook hogere gebouwen in dit gebied in te plannen Ruimtelijke inpasbaarheid


De bebouwing aan de overzijde van de ringlaan heeft een grotere korrel (kmo en industrie). Mits rekening gehouden wordt met de korrelgrootte van de bebouwing in de directe omgeving is een naadloze inpassing mogelijk.

Binnen de zoekzone worden geen gebieden als mogelijk of effectief overstromingsgevoelig gekarteerd. De bodem bestaat grotendeels uit een matig natte lemige zandbodem. Voorts bestaat de bodem ook uit een antropogene ondergrond of een, in beperkte mate, uit een natte zandbodem.

Fauna en Flora

Landschap



Het plangebied is voor het overgrote deel infiltratiegevoelig en matig gevoelig voor grondwaterstroming (type II). Een klein deeltje van de zoekzone in het westen wordt als niet infiltratiegevoelig gekarteerd maar is wel zeer gevoelig voor grondwaterstroming (type I). Enkel de zone ter hoogte van de spoorweg in het noordwesten van de zoekzone wordt geselecteerd op de biologische waarderingskaart. Deze zone bestaat uit een complex van biologisch waardevolle en minder waardevolle elementen. Er bevinden zich geen beschermde landschaps-, stads- en/of dorpsgezichten, ankerplaatsen of relictenzones binnen de zoekzone.

Mens - Mobiliteit

Door de ligging aan de rand van het stedelijk gebied aansluitend bij de Ringlaan is er reeds een goede multimodale ontsluiting mogelijk.

Grensstellende elementen Sterk grensstellende / elementen Matig grensstellende / elementen Besluit: De ontwikkeling van kantoren is niet wenselijk op deze locatie. Het westelijk en het oostelijk deel van de zoekzone zijn in vogelvlucht op ruim 1 km van het station gelegen (fietsafstand). Door de inrichting van een kantorenzone op deze plek wordt de ontsluiting meer gestuurd op gemotoriseerd verkeer. Een ontwikkeling die ingaat tegen de gewenste ruimtelijke ordening.

De gronden binnen de zoekzone zijn ofwel in gebruik als weiland ofwel braakliggend. De gronden krijgen een zeer lage waardering toegewezen op de landbouwtyperingskaart. Het westelijk gebied zit opgespannen tussen de Ringlaan en de spoorweg. De ontwikkling van de zone in functie van kantoren met aandacht voor


147


14.5.4.

zoekzone aan de binnenzijde van de Ringlaan is het gebied voor zowel traag verkeer als openbaar vervoer goed ontsluitbaar. De Geelseweg fungeert als een regionale busverbinding. Er is met andere woorden reeds een goede busverbinding voor handen. De Geelseweg fungeert verder ook als een functionele fietsroute en de Ringlaan als alternatieve fietsroute. Hierdoor is het gebied ook goed ontsluitbaar voor traag verkeer.

Zoekzone 4: Ringlaan zuid 2 Kenmerken Huidige bestemming: woongebied, bufferzone Binnengebieden 11 en 12 (Binnengebied 12 omvat de scholen van het Scheppersinstituut en is in het aanbod opgenomen als niet ontwikkelbaar)




De zoekzone is, gezien de ligging langsheen de Ringlaan, een uitstekende zichtlocatie. Gelet op de ligging langsheen een dergelijke grote infrastructuur is het, mits rekening gehouden wordt met de korrelgrootte van de bebouwing in de directe omgeving, mogelijk om grotere en eventueel ook hogere gebouwen in dit gebied in te plannen. Voornamelijk het oostelijk deel leent zich goed voor een ontwikkeling met hogere gebouwen.


Er ligt momenteel een hondenclub. De randen van het westelijk deel zijn heden reeds bebouwd. Aan de randen is de korrelgrootte zeer divers. Aan de westelijke zijde bevinden zich een aantal gebouwen met een grotere korrel (winkels). Aan de noordelijke en oostelijke zijde zijn het hoofdzakelijk woonkorrels. Mits rekening gehouden wordt met de korrelgrootte van de bebouwing in de directe omgeving is een naadloze inpassing mogelijk.

De zoekzone situeert zich ten zuidoosten van de kern van Herentals. Het oostelijk gedeelte bevindt zich net ten zuiden van de Ringlaan en zit opgespannen tussen de Ringlaan, het Albertkanaal en de Geelseweg. Het westelijk deel is gelegen aan de zijde van het centrum langsheen de Ringlaan. Bijkomende rechtstreekse aansluitingen op de Ringlaan zijn niet wenselijk. Het westelijk gedeelte van de zoekzone kan via de Herenthoutseweg ontsloten worden naar het centrum en het hogere wegennet. De ontsluiting van het oostelijk deel van de zoekzone is niet evident: er moet verder onderzocht worden of een onrechtstreeks ontsluting via de Brigandstraat (onder brug Geelseweg door) mogelijk is. Door de ligging van het westelijk gedeelte van de


Het oostelijk deel van de zoekzone is heden nog amper bebouwd. Het gebied zit opgespannen tussen grote infrastructuren en is zowel vanaf de Ringlaan, Kanaal Bocholt-Herentals alsook vanaf de Geelseweg duidelijk zichtbaar. In dit gebied zijn er amper beperkende factoren naar de ontwikkeling van het gebied. Hier kan dan ook hoger gebouwd worden. Milieu-aspecten Bodem en water

In functie van water wordt enkel ter hoogte van het oostelijk deel van de zoekzone aansluitend

148

Dossiernummer: PROJ-2011-0007 aan het Kanaal Bocholt-Herentals een beperkte zone als mogelijk overstromingsgevoelig aangeduid. De bodem van het oostelijk deel bestaat deels uit een matig natte tot matig droge lemige zandbodem. De bodem van het westelijk deel wordt bepaald door een zeer droge tot droge lemige zandbodem.

Fauna en Flora

Het plangebied is voor het overgrote deel infiltratiegevoelig en matig gevoelig voor grondwaterstroming (type II). De zone langsheen het Albertkanaal, voor een beperkt deel gelegen binnen het oostelijk deel van de zoekzone, wordt als zeer gevoelig voor grondwaterstroming geselecteerd (type I). Enkel een heel beperkt gebied dat parallel loopt aan het Albertkanaal wordt als biologisch zeer waardevol gekarteerd. Dit biologisch waardevol complex valt binnen het oostelijk deel van de zoekzone.

Landschap

Er bevinden zich geen beschermde landschaps-, stads- en/of dorpsgezichten, ankerplaatsen of relictenzones binnen de zoekzone.


De gronden binnen de zoekzone zijn ofwel in gebruik als weiland ofwel braakliggend.


infrastructuren wordt het gebied geïsoleerd van de kern van de stad. Het is dan ook van belang dat bij de aanleg van deze zone in functie van kantoren dat voldoende aandacht besteedt wordt aan de aanleg van kwalitatieve publieke groene ruimte. Mens - Mobiliteit

Door de ligging aan de rand van het stedelijk gebied aansluitend bij de Ringlaan is er reeds een goede multimodale ontsluiting mogelijk.

Grensstellende elementen Sterk grensstellende / elementen Matig grensstellende / elementen Besluit: De ontwikkeling van kantoren is niet wenselijk op deze locatie. De westelijke zoekzone behoort tot het domein van het Scheppersinstituut en komt bijgevolg niet in aanmerking. De oostelijke zoekzone is op ca. 1,5 km van het station gelegen in vogelvlucht (fietsafstand). Door de inrichting van een kantorenzone op deze plek wordt de ontsluiting meer gestuurd op gemotoriseerd verkeer. Een ontwikkeling die ingaat tegen de gewenste ruimtelijke ordening.

De gronden krijgen een zeer lage waardering toegewezen op de landbouwtyperingskaart. Het westelijk deel van de zoekzone wordt deels omgeven door de bestaande bebouwing in het noorden, het oosten en het westen en de Ringlaan in het Zuiden. Een ontwikkeling in functie van kantoren met aandacht voor de aanleg van kwalitatieve openbare ruimte op schaal van het gebied en de directe omgeving kan een meerwaarde betekenen voor het gebied en zijn omgeving. Het oostelijk deel wordt volledig omkadert door De Ringlaan, de Geelseweg en het Albertkanaal. Door de ligging ter hoogte van dergelijke grote


149


14.5.5.

een functionele fietsroute.

Zoekzone 5: voormalig militair domein Economische aspecten

Kenmerken Huidige bestemming: recreatiegebied Ruimtelijke inpasbaarheid Milieu-aspecten Bodem en water

De zoekzone is gelegen langsheen de Lierseweg, een invalsweg naar de stad Herentals. De zoekzone is gelegen buiten de kern van Herentals en is vooral met de wagen goed bereikbaar vanuit de stad en het hinterland. De zoekzone ligt samen met een bedrijventerrein geïsoleerd De zoekzone wordt nagenoeg volledig omgeven door groen. De bodem bestaat grotendeels uit een antropogene bodem. Het westelijk deel van de zoekzone bestaat voor een beperkt deel uit een zeer droge tot droge zandbodem Er worden geen zones binnen het gebied als mogelijk noch effectief overstromingsgevoelig aangeduid.



Fauna en Flora De zoekzone bevindt zich ten zuidwesten van het stedelijk gebied van Herentals langsheen de Lierseweg. Het gebied is achterin gelegen maar takt rechtstreeks aan op de Lierseweg. Landschap

Er bevinden zich geen beschermde landschaps-, stads- en/of dorpsgezichten, ankerplaatsen of relictenzones binnen de zoekzone.


Het gebied betreft een oude militaire kazerne en wordt heden niet meer gebruikt. Het gebied werd als recreatiegebied ingekleurd op het gewestplan maar deze bestemming is reeds geruime tijd achterhaald.

De zoekzone is op ca. 2,5 km van het station gelegen in vogelvlucht. De zoekzone wordt rechtstreeks ontsloten langsheen de Lierseweg. De Lierseweg is een invalsweg naar de stad Herentals en biedt in het westen een snelle ontsluiting naar het hogere wegennet.

Het gebied krijgt een zeer lage waardering toegewezen op de landbouwtyperingskaart.

De Lierseweg wordt in het GRS aangeduid als een regionale busverbinding (4 bussen per uur). De Lierseweg werd opgenomen in het netwerk van fietsroutes in de stad Herentals en fungeert als


De zoekzone wordt als infiltratiegevoelig gekarteerd en is matig gevoelig voor grondwaterstroming (type II). Binnen de zoekzone worden geen biologisch waardevolle elementen aangeduid. Het plangebied wordt echter wel voor een groot deel omgeven door biologisch waardevolle elementen.


De voormalige legerkazerne wordt heden niet meer gebruikt en staat leeg. Het gebied wordt

150

Dossiernummer: PROJ-2011-0007 nagenoeg volledig omgeven door groen. Hierdoor verwerft het gebied reeds een bepaalde belevingskwaliteit. Het terrein is heden echter grotendeels verhard of bebouwd en heeft slechts weinig ruimtelijke kwaliteit. Mens - Mobiliteit

Door de ligging net buiten het stedelijk gebied langsheen een invalsweg naar de stad Herentals heeft het gebied in de eerste plaats een goede ontsluiting voor gemotoriseerd verkeer.

Grensstellende elementen Sterk grensstellende / elementen Matig grensstellende / elementen Besluit: De ontwikkeling van kantoren is niet wenselijk op deze locatie. De zoekzone is gelegen op zo’n 2,5 km van het station. Door de inrichting van een kantorenzone op deze plek wordt de ontsluiting meer gestuurd op gemotoriseerd verkeer. Een ontwikkeling die ingaat tegen de gewenste ruimtelijke ordening. Het gebied ligt, samen met een klein bedrijventerrein, geïsoleerd en wordt nagenoeg volledig omgeven door groen. De inplanting van een nieuwe kantorenzone op deze locatie zou een ongewenste nieuwe geïsoleerde ontwikkeling aan de rand van het KSG Herentals betekenen.


151


° De

Hieronder wordt een toelichting gegeven over de keuze van de afbakeningslijn. De bespreking begint bij het Netepark en volgt dan de wijzers van de klok:

woonwijk Wijngaard, ten noordoosten van de Poederleeseweg, wordt opgenomen binnen de afbakeningslijn, met uitzondering van het onbebouwd woongebied/woonuitbreidingsgebied dat grenst aan de Kempense Heuvelrug • Voor het gebied tussen de ring en Kapellenblok wordt voorgesteld om de afbakeningslijn te voorzien tot op de grens met het woongebied (Koulaak) en woonuitbreidingsgebied (Kapellenblok), dat herbestemd zal worden in het gewestelijk RUP van de vallei van de Kleine Nete en de Aa.

• Het Netepark wordt omwille van haar belang als stedelijk

• De zoekzone voor stedelijk wonen Wo 5 Proostenbos-

15.

Aanzet afbakeningslijn �

Het te versterken stadscentrum en de strategische ontwikkelingszones worden opgenomen in het stedelijk gebied. De afbakening is dus afhankelijk van de keuzes voor de ontwikkeling van bepaalde zoekzones (zie hoger).

groenen recreatiegebied opgenomen binnen de afbakeningslijn. De grens tussen recreatie en groengebied, zoals vastgelegd in het gewestelijk RUP van de vallei van de Kleine Nete en de Aa wordt hoofdzakelijk gevolgd. Dit gewestelijk RUP is nog niet afgerond. In de voorstudie worden een aantal lokale wijzigingen voorgesteld aan de afbakening van het gewestelijk RUP (versie PV 2 mei 2011) omwille van ruimtelijke redenen. Beide afbakeningen zullen, bij verdere uitwerking, op elkaar afgestemd moeten worden.

• Het woongebied rondom de Poederleeseweg wordt als volgt afgebakend ° Tussen het Netepark en de Poederleeseweg is een grote onbebouwde zone, waar een nieuw rusthuis en groenzone is gepland. Omdat een rusthuis een stedelijke functie kan zijn, stellen we voor om deze zone mee op te nemen binnen de afbakeningslijn; ° Ook de residentiële woonwijk Ter Bueken, die ten noorden van het nieuwe rusthuis gelegen is, wordt mee opgenomen in het stedelijk gebied, inclusief de uitstulping woongebied (Watervoort – Noord-Dauwenland) ten oosten van de Poederleeseweg;


152

Kamergoor, inclusief Eandis-site wordt mee opgenomen binnen de afbakeningslijn. De afbakening zal in het kader van het op te maken RUP nog verder verfijnd en aangepast worden. De afbakeningslijn valt bij voorkeur samen met de grens van het gewestelijk RUP van de vallei van de Kleine Nete en de Aa. Dit gewestelijk RUP is nog niet afgerond. Beide afbakeningen zullen, bij verdere uitwerking, op elkaar afgestemd moeten worden

• In het oosten van Herentals wordt de afbakeningslijn voornamelijk bepaald door het Greesbos / Zavelbos en de bestaande en gewenste bedrijventerreinen: ° Zoekzone Greesbos / Zavelbos binnen de afbakeningslijn: de afbakeningslijn zal in het kader van het op te maken PRUP nog verder verfijnd en aangepast worden. De afbakeningslijn heeft geen impact op de ontwikkelingsperspectieven van de aanwezige zonevreemde activiteiten / bedrijven ° Zoekzone Be 5 als lokaal bedrijventerrein: binnen de afbakeningslijn ° Zoekzone Be 4 als regionaal bedrijventerrein: binnen de afbakeningslijn. De ruime afbakening is slechts indicatief


en zal in het kader van het op te maken PRUP voor het regionaal bedrijventerrein nog verder verfijnd (wellicht ingeperkt) en aangepast worden: de afbakeningslijn van het stedelijk gebied zal immers samenvallen met de grens van het PRUP voor het regionaal bedrijventerrein. ° De KMO-zone Aarschotseweg West mee opnemen binnen de afbakeningslijn. Het gaat om een relatief klein bedrijventerrein grotendeels ingevuld door een open overslagsite voor brandstoffen; het bedrijventerrein hangt ruimtelijk-functioneel samen met de bedrijvigheid in Hannekenshoek en ligt op een strategische locatie. ° Omwille van een logischere afwerking van het stedelijk gebied wordt voorgesteld om het natuurgebied tussen KMO-zone Aarschotseweg West en woonwijk Sint Janneke mee op te nemen. Er worden geen bijkomende ontwikkelingen gepland, maar dit is geen noodzaak.

aansnijden van zoekzone Be 1: de ruime afbakening is slechts indicatief en zal in het kader van het op te maken PRUP voor het regionaal bedrijventerrein nog verder verfijnd (wellicht ingeperkt) en aangepast worden: de afbakeningslijn van het stedelijk gebied zal immers samenvallen met de grens van het PRUP voor het regionaal bedrijventerrein.

• In het westen wordt de afbakeningslijn bepaald door: ° de voormalige militaire kazerne aan de Lierseweg; de exacte ligging van de afbakeningslijn is te bekijken bij de opmaak van het PRUP ° het regionaal bedrijventerrein De Beukelaer - Pareinlaan

• In het zuidoosten wordt het stedelijk gebied afgebakend aan de hand van het woongebied met volgende nuancering: ° De zoekzone Wo 6 Acialaan-Duifhuizen wordt meegenomen in de afbakeningslijn ° Het woonwagenpark aan de Herenthoutseweg sluit qua functie aan bij het stedelijk gebied. Het lijkt logisch dat deze binnen de afbakeningslijn wordt opgenomen.

• De zuidelijke afbakeningslijn wordt bepaald op basis van de zoekzone Be 1: ° De regionale bedrijvigheid van Heirenbroek, Wolfstee-Klein Gent en De Beukelaer-Pareinlaan maakt deel uit van het economisch netwerk Albertkanaal. Omdat de bedrijventerreinen (onder andere op vlak van ontsluiting, tewerkstelling, …) ook een relatie hebben met het stedelijk gebied Herentals worden ze ook opgenomen binnen de afbakeningslijn van het kleinstedelijk gebied. ° De precieze ligging van de afbakeningslijn in het zuiden is afhankelijk van de besluitvorming over het (gedeeltelijk)


153


16.

Voorstel actieplan �

Onderstaand worden per thema de acties met initiatiefnemer, betrokken actoren en prioriteit weergegeven. Er wordt voorgesteld om in het kader van de afbakening verschillende ruimtelijke uitvoeringsplannen (RUP’s) op te maken. In onderstaande tabel worden enkel de gemeentelijke acties opgesomd, die aan bod zijn gekomen tijdens de uitwerking van deze voorstudie. Andere gemeentelijke acties, die voortkomen uit het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan of andere beleidsplannen worden door dit actieplan niet gehypothekeerd. . ACTIE

OMSCHRIJVING

acties m.b.t. afbakening 1 opmaak PRUP afbakeningslijn

acties m.b.t. mobiliteit 2 Onderzoek ontsluiting van zoekzone Be 4 (randvoorwaarden op basis van onderzoek naar categorisering N13) 3

INITIATIEFNEMER BETROKKEN ACTOREN (niet limitatief)

PRIORITEIT

provincie

gem. Herentals (+ Herenthout en Grobbendonk), Ruimte Vl

KT

provincie

gem. Herentals, Ruimte Vl, AWV, MOW

KT

Ruimte Vl, AWV, provincie

KT

gem. Herentals, Ruimte Vl

KT

Onderzoek en opmaak RUP(s) buffer Ringlaan in gem. Herentals functie van een verfijning en detaillering van deze bufferzone op het gewestplan

acties m.b.t. wonen 4 Opmaak PRUP Kamergoor-Proostenbos voor de omzetting van agrarisch gebied naar woongebied (en mogelijks ook in functie van openruimteverbinding en relatie met omgeving)


provincie

154


ACTIE

OMSCHRIJVING

5

Opmaak PRUP Acacialaan-Duifhuizen voor de omzetting van agrarisch gebied en randen natuurgebied naar woongebied

6

Strategisch gebied Olympiadelaan

INITIATIEFNEMER BETROKKEN ACTOREN (niet limitatief) provincie gem. Herentals, Ruimte Vl

PRIORITEIT KT

A Opmaak ruimtelijke visie in functie van wonen, provincie uitbreiding ziekenhuis, recreatie en volkstuinen in relatie met de overstromingsproblematiek

gem. Herentals, VMM, Ruimte Vl, OCMW, ziekenhuis, OE, ANB

KT

B Opmaak PRUP Olympiadelaan: herbestemming van WG en WUG Olympiadelaan

gem. Herentals, VMM, Ruimte Vl, OCMW, ziekenhuis, OE, ANB provincie, Ruimte Vl

KT


KT

gem. Herentals, AWV, Ruimte Vl

KT

provincie

7

Opmaak RUP Wuytsbergen - Spoorwegstraat in functie van woonontwikkeling, behoud groen, ontsluiting en eventueel andere stedelijke functies; samenhang met signaalgebied te bekijken ifv integraal waterbeheer

gem. Herentals

8

Opmaak (overdruk)RUP ter verdichting / verfijning van het bestaande woongebied

provincie

opmaak RUP(s) buffer Ringlaan ifv mogelijke woonontwikkelingen langs Ringlaan

Zie actie 3

acties m.b.t. bedrijvigheid 9 Opmaak PRUP “zoekzone ten oosten van Hannekeshoek (Be 4)” voor omzetting van agrarisch gebied naar zone voor regionale bedrijvigheid (en mogelijks ook in functie van openruimteverbinding)


provincie

KT

155


ACTIE

OMSCHRIJVING

INITIATIEFNEMER BETROKKEN ACTOREN (niet limitatief) provincie gem. Herentals, Herenthout en Grobbendonk, Ruimte Vl

PRIORITEIT

10

Onderzoek naar de opmaak PRUP “zoekzone ten zuiden van Klein-Gent / Wolfstee (Be 1)” voor omzetting van agrarisch gebied naar zone voor regionale bedrijvigheid in functie van waterproblematiek, relictzone, HAG, enz.

11

Opmaak RUP Herstructureringsproject Hannekeshoek

gem. Herentals

provincie, RUP, IOK, Ruimte Vl

KT

12

Opmaak RUP “Zoekzone ten noorden van Hannekeshoek (Be 5)” voor omzetting van bosgebied naar zone voor lokale bedrijvigheid

gem. Herentals

provincie, Ruimte Vl

KT-LT


KT

gem. Herentals , Ruimte Vl, AWV

KT


LT

acties m.b.t. grootschalige detailhandel 13 Opmaak PRUP “Aarschotseweg” voor omzetting provincie van KMO-zone naar grootschalige detailhandel (in relatie met herstructureringsproject Hannekeshoek en zoekzone Be 4) 14

KT

Laagland A Opmaak PRUP “Laagland” in functie van grootschalige detailhandel

provincie

B Visie op andere functies (zonevreemde woningen, gem. Herentals KMO,…)


156


ACTIE

OMSCHRIJVING

acties m.b.t. kantoren en stedelijke voorzieningen 15 Strategische zone stationsomgeving: uitwerking ruimtelijke ontwikkelingsvisie stationsomgeving 16

Opmaak ruimtelijke visie en RUP militair domein Wolfstee

acties m.b.t. stedelijke groenen recratiegebieden 17 Opmaak ruimtelijke visie en RUP stadsrandbos Greesbos / Zavelbos


INITIATIEFNEMER BETROKKEN ACTOREN (niet limitatief)

PRIORITEIT

gem. Herentals

NMBS, De Lijn, AWV, provincie,

KT

gem. Herentals


KT

provincie


KT

157


Bijlage 1: provinciale taakstelling bedrijvigheid (pakket 3) Versie: mei 2013 Taakstelling planperiode 1992-2007 De provincie is bevoegd voor de afbakening van bijkomende regionale bedrijventerreinen in de kleinstedelijke gebieden en de specifieke economische knooppunten. In dit kader is in het RSPA aan de provincie een taakstelling van 437 ha bijkomende bedrijventerreinen toebedeeld voor de periode 1992-2007. Dit pakket (pakket 3) omvat ook de bijkomende lokale bedrijventerreinen in de kleinstedelijke gebieden en de specifieke economische knooppunten. Taakstelling planperiode vanaf 2007 Op 16 februari 2011 is de tweede partiële herziening van het RSV voor de planperiode vanaf 2007 bekrachtigd door het Vlaams Parlement. De provincie is parallel hiermee ook van start gegaan met een gedeeltelijke herziening van het RSPA. Deze partiële herziening werd goedgekeurd door de Vlaams minister van Financiën, Begroting, Werk, Ruimtelijke Ordening en Sport op 4 mei 2011. In de voorbereiding van de gedeeltelijke herziening van het RSV werd op Vlaams niveau voor de planperiode 1992-2007 een stand van zaken opgemaakt (referentiedatum: 1 januari 2007). Uit deze ruimtebalans blijkt dat er van de totale taakstelling van 2.927 ha (de taakstelling van de verschillende beleidsniveaus) voor de provincie Antwerpen 676 ha zijn gerealiseerd (het betreft de samengetelde cijfers van de 4 pakketten). Er wordt op Vlaams niveau voorgesteld om de 2.251 ha die niet werden


158

gerealiseerd, over te dragen naar de volgende planperiode (vanaf 2007). Daarnaast wordt er in de gedeeltelijke herziening van het RSV voor de planperiode vanaf 2007 een prognose voor bijkomende bedrijventerreinen van 98 ha extra berekend. Samengeteld komt dit neer op een nieuwe taakstelling van 2.349 ha (2.251 ha + 98 ha) voor de planperiode vanaf 2007. In de gedeeltelijke herziening van het RSPA wordt dezelfde verdeling over de verschillende pakketten gehanteerd als voor planperiode 1992-2007. Dit komt voor de provincie (pakket 3) neer op een taakstelling van 367 ha voor de planperiode vanaf 2007. Overheveling taakstelling In het RSV is de mogelijkheid voorzien om voor bepaalde economische knooppunten waar het uitvoeren van een te omvangrijke taakstelling tot ruimtelijk onverantwoorde oplossingen zou leiden (= overschrijden van ruimtelijke draagkracht), een gedeelte van de Vlaamse taakstelling toe te wijzen aan economische knooppunten van een lager niveau zoals de kleinstedelijke gebieden (RSV, p. 445). In het kader hiervan werd op 27 mei 2009 door provincie en Vlaams gewest een protocol ondertekend waarmee een deel van de Vlaamse taakstelling voor de periode 1992-2007 werd overgeheveld van het Vlaams gewest naar de provincie (principebeslissing deputatie dd. 23 april 2009 en goedkeuring deputatie dd. 20 mei 2009). Het gaat over een taakstelling van 150 ha. Gelet op het aflopen van de planperiode 1992-2007 wordt in de gedeeltelijke herziening van het RSPA deze overheveling toegepast op de overgedragen en herverdeelde cijfers voor de nieuwe planperiode vanaf 2007.


Totale taakstelling Invulling van de taakstelling20 Rekening houdend met de gedeeltelijke herzieningen van het RSV en het RSPA en met de overheveling komt de globale taakstelling van de provincie (pakket 3) op 517 ha (367 ha + 150 ha) voor de planperiode vanaf 2007. Dit cijfer van 517 ha omvat een deel van de totale taakstelling 1992-2007 dat niet werd gerealiseerd (door de overdracht zoals voorzien in de gedeeltelijke herziening van het RSV). Hierdoor komt dit cijfer in de plaats van de oorspronkelijke 437 ha van de planperiode 1992-2007, en niet er bovenop. Realisaties vóór 1 januari 2007 gaven invulling aan de taakstelling van 437 ha uit de planperiode 1992-2007. Realisaties ná 1 januari 2007 geven invulling aan de nieuwe taakstelling van 517 ha voor de planperiode vanaf 2007 (zie verder). De nieuwe taakstelling van 517 ha wordt geoperationaliseerd in de partiële herziening van het RSPA. Omgaan met provinciale taakstelling In het RSPA is geen cijfermatige taakstelling voor bijkomende regionale bedrijventerreinen opgenomen voor de afzonderlijke kleinstedelijke gebieden en specifieke economische knooppunten. Het aantal toe te bedelen hectare wordt geval per geval bepaald tijdens de voorstudies van de afbakeningsprocessen van de kleinstedelijke gebieden of bij de studies voor de regionale bedrijventerreinen in de specifieke economische knooppunten, in functie van de ruimtelijke draagkracht. De hieruit voortvloeiende oppervlakten worden dan telkens getoetst met de globale taakstelling op provinciaal niveau die in zijn globaliteit wordt bijgehouden.


Overzicht naargelang planningsproces 2 gewestplanwijzigingen werden goedgekeurd na 1 januari 2000 (BVR 30 maart 2001) en dragen dus bij tot de te realiseren taakstelling: • economisch knooppunt Duffel (Reynaers): 23 ha; • kleinstedelijk gebied Lier (Hagenbroek): 17 ha. Beide gewestplanwijzigingen vullen 40 ha van de taakstelling in. Op 7 juni 2004 werd de afbakening van het kleinstedelijk gebied Mol goedgekeurd door de minister. In dit kader werden 3 PRUP’s voor bijkomende regionale bedrijventerreinen goedgekeurd: • PRUP Berkenbossen te Mol: 36 ha bijkomend gemengd regionaal bedrijventerrein als uitbreiding van de 20

De oppervlakten werden berekend in GIS. Bij de intekening van de contouren werd volgende werkwijze gehanteerd: • De contouren worden “bruto” ingetekend. M.a.w. ze omvatten buffers, wegenis, …; • Zaken die niets met het bedrijventerrein te maken hebben worden eruit gehaald (bv. woonlinten in PRUP De Kluis); • Enkel de bijkomende oppervlakte wordt meegenomen. Dus bestaande bedrijvenzones volgens het gewestplan en BPA’s worden eruit gesneden (bv. PRUP Willebroek-noord); • Lokale bedrijventerreinen (GemRUP’s) in kleinstedelijke gebieden en economische knooppunten worden meegenomen (bv. GemRUP Hoge Mauw Arendonk; GemRUP De MeirenHeuvelstraat Hoogstraten, GemRUP Winning Puurs, GemRUP De Brulen Arendonk en GemRUP Poort tot Noeveren Boom); • Regularisaties en uitbreidingen van zonevreemde bedrijven worden niet meegenomen (ook sectorale BPA’s/RUP’s), dus bv. niet PRUP Rodendijk; • Bestemmingswijzigingen voor (nieuwe) kantoren worden wel meegeteld (maar komen tot op heden niet voor).

159


bestaande industriezones op het gewestplan. Dit PRUP werd echter door de provincieraad terug ingetrokken als gevolg van een schorsingsarrest door de Raad van State (arrest nr. 144.477 van 17 mei 2005); • PRUP Holven te Balen (economisch knooppunt): herbestemming van bestaande ambachtelijke zone naar gemengd regionaal bedrijventerrein incl. uitbreiding met 19 ha; • PRUP Stenehei te Dessel: 13 ha gemengd regionaal bedrijventerrein. In totaal werden in het kleinstedelijk gebied Mol en in het economisch knooppunt Balen 32 ha van de provinciale taakstelling gerealiseerd. Ook bij de afbakening van het kleinstedelijk gebied Lier werd een bijkomend regionaal bedrijventerrein aangeduid. Het PRUP Antwerpsesteenweg werd door de minister goedgekeurd op 28 juli 2006 en is goed voor 26 ha bijkomende regionale bedrijvigheid. Ingevolge een bindende bepaling van de partiële herziening van het GRS van Bornem maakte de gemeente een GemRUP (Achterhaalde bedrijventerreinen) op waarmee 3 achterhaalde KMO-zones in het centrum van Bornem worden omgezet naar woongebied. Dit GemRUP werd op 6 april 2006 goedgekeurd door deputatie waardoor 0,5 ha bedrijventerrein werd omgezet naar woongebied. In het afbakeningsproces van het kleinstedelijk gebied Hoogstraten werd een bijkomende zone aangeduid voor de vestiging van regionale bedrijvigheid. Het PRUP De Kluis werd op 14 mei 2007 door de minister goedgekeurd. Middels dit PRUP werd 62 ha regionaal bedrijventerrein bij gecreëerd. In Hoogstraten heeft de deputatie op 13 juli 2006 ook een GemRUP goedgekeurd (De Meiren-Heuvelstraat). In dit


GemRUP wordt 4 ha bijkomend bedrijventerrein gerealiseerd21. In Hoogstraten werd dus in totaal 66 ha van de taakstelling gerealiseerd. Als uitvoering van het kaderplan voor de ruimtelijkeconomische ontwikkeling van de Brabantse poort (Niel, Boom, Puurs, Willebroek en Bornem) werden ook reeds een aantal PRUP’s opgemaakt: • PRUP Pullaar te Puurs (economisch knooppunt): omzetting van 31 ha agrarisch gebied naar regionaal bedrijventerrein (goedkeuring minister op 12 juli 2004); • PRUP Krekelenberg II te Boom (kleinstedelijk gebied) en Niel: omzetting van lokaal bedrijventerrein met openbaar karakter naar regionaal bedrijventerrein. Omdat het gaat over een bestaande bedrijvenzone op het gewestplan, draagt dit PRUP niet bij tot de provinciale taakstelling (goedkeuring minister op 7 juni 2006); • PRUP Willebroek-noord bis te Willebroek en Puurs (economische knooppunten): herstructurering van een bestaande brownfield met een uitbreiding van 14 ha (goedkeuring minister op 22 december 2008); • PRUP De Hulst te Willebroek (economisch knooppunt) en Mechelen: bijkomend gemengd regionaal bedrijventerrein van 33 ha als uitbreiding van een bestaand industriegebied volgens het gewestplan (goedkeuring minister op 1 december 2009). In de Brabantse poort werd dus tot op heden 78 ha gerealiseerd. In het economisch knooppunt Arendonk heeft de deputatie op 28 augustus 2008 een GemRUP goedgekeurd (Hoge Mauw). In 21

Pakket 3 heeft betrekking op zowel de regionale als de lokale bedrijventerreinen in de kleinstedelijke gebieden en economische knooppunten (RSV p. 446).

160


dit GemRUP wordt 14 ha bijkomend bedrijventerrein gerealiseerd. Op 31 juli 2008 keurde de deputatie het GemRUP De Brulen goed. Met dit GemRUP wordt 0,5 ha bedrijventerrein gerealiseerd. In Arendonk werd dus in totaal 14,5 ha van de taakstelling gerealiseerd.

In het afbakeningsproces van het kleinstedelijk gebied Geel werd 92 ha bijkomend regionale bedrijvigheid bestemd. De PRUP’s werden op 10 april 2012 door de minister goedgekeurd.

In het economisch knooppunt Puurs heeft de deputatie op 20 mei 2010 een GemRUP goedgekeurd (Schipstraat). In dit GemRUP wordt 0,5 ha bedrijventerrein omgezet naar woongebied. Op 23 december 2010 keurde de deputatie het GemRUP Winning te Puurs goed waarin 5 ha bijkomend bedrijventerrein wordt gerealiseerd. In het GemRUP Ruisbroekdorp wordt 1,5 ha bedrijventerrein omgezet naar woongebied. De deputatie keurde dit GemRUP goed op 6 oktober 2011. In Puurs werd dus in totaal 3 ha van de taakstelling gerealiseerd.

Chronologisch overzicht

In Boom heeft de deputatie op 29 juli 2010 een GemRUP goedgekeurd (Poort tot Noeveren). In dit GemRUP wordt 3 ha bijkomend bedrijventerrein gerealiseerd. In het GemRUP Poort tot Noeveren fase 2 wordt 5 ha bedrijventerrein omgezet naar woongebied. De deputatie keurde dit GemRUP goed op 30 juni 2011. Met de GemRUP’s in Boom werd dus de taakstelling in totaal met 2 ha verminderd.

Vóór 1 januari 2007 (invulling taakstelling 1992-2007): Datum RUP/gewestplanwijzigi Gemeente(n) goedkeurin ng g 31 juli BPA Landelijk gebied Bornem 1991 deelplan 44 29 BPA Industriezone Bornem augustus 2000 30 maart Gewestplanwijziging Lier 2001 Hagenbroek 30 maart Gewestplanwijziging Duffel 2001 Reynaers 7 juni PRUP Holven Balen 2004 7 juni PRUP Stenehei Dessel

In het economisch knooppunt Duffel heeft de deputatie op 14 oktober 2010 een GemRUP goedgekeurd (Ter Elst-Kerkenblok). In dit GemRUP wordt 2 ha bedrijventerrein omgezet naar woongebied.


In totaal werden bedrijventerrein.

reeds

348

ha

herbestemd

naar

In onderstaande tabel worden de herbestemmingen die bijdragen tot de provinciale taakstelling samengevat. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen: 1. herbestemmingen die werden goedgekeurd vóór 1 januari 2007: deze dragen bij tot de taakstelling voor de planperiode 1992-2007; 2. herbestemmingen die werden goedgekeurd ná 1 januari 2007: deze dragen bij tot de taakstelling voor de planperiode vanaf 2007.

# ha

1 -26

17 23 19 13

161


2004 12 juli 2004 6 april 2006 13 juli 2006 28 juli 2006

PRUP Pullaar

Puurs

31

GemRUP Achterhaalde bedrijventerreinen GemRUP De Meiren/Heuvelstraat PRUP Antwerpsesteenweg

Bornem

-0,5

Hoogstraten

4

Lier

26

totaal 1992-2007

107, 5

2010 23 december 2010 14 oktober 2010 30 juni 2011 6 oktober 2011 10 april 2012 10 juli 2012

Ná 1 januari 2007 (invulling taakstelling planperiode 2007): Datum RUP/gewestplanwijzigi Gemeente(n) goedkeurin ng g 14 mei PRUP De Kluis Hoogstraten 2007 31 juli GemRUP De Brulen Arendonk 2008 28 GemRUP Hoge Mauw Arendonk augustus 2008 22 PRUP WillebroekWillebroek/Puurs december noord bis 2008 1 PRUP De Hulst Willebroek/Mechel december en 2009 20 mei GemRUP Schipstraat Puurs 2010 29 juli GemRUP Poort tot Boom


vanaf # ha

62 0,5 14

14

10 juli 2012

Noeveren GemRUP Winning

GemRUP Ter ElstKerkenblok GemRUP Poort tot Noeveren fase 2 GemRUP Ruisbroekdorp PRUP’s afbakening kleinstedelijk gebied Geel Afbakening kleinstedelijk gebied Mol PRUP Berkenbossen Oost * PRUP Berkenbossen West Afbakening kleinstedelijk gebied Mol PRUP Stenenhei fase 2

Puurs

5

Duffel

-2

Boom

-5

Puurs

-1,5

Geel

92

Mol

37

Dessel

10,5

totaal vanaf 2007

262

* Voetnoot: het PRUP “Berkenbossen Oost” (30 ha) werd geschorst door de Raadvan State.

33

-0,5 3

162


Saldo planperiode vanaf 2007 Berekening saldo 107,5 ha van de herbestemmingen werden gerealiseerd vóór 1 januari 2007 en zijn aldus reeds meegerekend bij de herberekening die werd gemaakt in het kader van de partiële herziening van het RSV. De herbestemmingen die werden doorgevoerd ná 1 januari 2007 (in totaal 200,5 ha) geven reeds invulling aan de taakstelling voor de planperiode vanaf 2007.

resultaten van het overleg en het openbaar onderzoek. Om de verdere verdeling over de provincie te bekijken, kan dus voor deze processen voorlopig enkel gewerkt worden met aannames en “vorken” waarbinnen de te herbestemmen oppervlakte zich zal bevinden. Gemiddeld rest er dus een saldo van 106 ha (255 ha – 149 ha) voor de kleinstedelijke gebieden Boom en Herentals, het specifiek economisch knooppunt Malle en eventuele toekomstige herzieningen van reeds afgeronde planningsprocessen.

Het saldo bedraagt dus: 517 ha provinciale taakstelling planperiode vanaf 2007 262 ha invulling na 1 januari 2007

pakket

3

255 ha

Er zijn dus nog 255 ha bedrijventerreinen te verdelen.

aan

bijkomende

regionale

Processen in voorbereiding De lopende planningsprocessen moeten worden gekaderd binnen de nieuwe taakstelling voor de planperiode vanaf 2007 en werden in dit kader geherevalueerd. Voor bepaalde processen resulteerde dit in een hoger cijfer dan wat initieel (op basis van de taakstelling 1992-2007) werd vooropgesteld in eerdere provinciale beleidsdocumenten. Het vermelde aantal ha in onderstaande opsomming zijn vermoedelijke cijfers. Het uiteindelijke cijfer zal pas vastliggen op het moment dat de procedures voor de herbestemmingen volledig zijn afgerond. Veel hangt immers nog af van de


Ten gevolge van de verhoogde taakstelling voor de planperiode vanaf 2007, worden voor de lopende planningsprocessen volgende cijfers geraamd: • De maximale oppervlakte bijkomend regionaal bedrijventerrein in het PRUP Ooievaarsnest te Puurs bedraagt ca. 40 ha; • In de omgeving van de A12 te Willebroek worden 2 PRUP’s opgemaakt voor de realisatie van bijkomende regionale bedrijventerreinen. Het PRUP “WillebroekCentraal” en het PRUP “Willebroek-Zuid” zorgen samen voor 54 ha bijkomende regionale bedrijventerreinen. • Momenteel wordt een ruimtelijk onderzoek gevoerd naar de mogelijkheden voor de uitbreiding van het bestaande bedrijventerrein “Antwerpsesteenweg” te Lier. De maximale uitbreiding voor het PRUP “Duwijck fase III” te Lier bedraagt 30 ha. Deze cijfers zijn getoetst aan de taakstelling van 517 ha voor de planperiode vanaf 2007. Het spreekt voor zich dat ook in de toekomst deze cijfers kunnen wijzigen als de taakstelling wijzigt.

163


Processen in voorbereiding (invulling taakstelling planperiode vanaf 2007): PRUP/planningsproces

Gemeente(n)

PRUP Ooievaarsnest PRUP’s afbakening kleindstedelijk gebied Heist-op-den-Berg PRUP Willebroek-Centraal (A12) PRUP Willebroek-Zuid (A12) PRUP Duwijck fase III PRUP SPEK Malle PRUP afbakening kleinstedelijk gebied Boom TOTAAL in voorbereiding

Puurs Heist-op-denBerg

Gemiddeld # ha 40 25

Willebroek

31

Willebroek Lier Malle Boom

23 30

149

Gemiddeld rest er dus een saldo van 106 ha (255 ha – 149 ha) voor de kleinstedelijke gebieden Boom en Herentals, het specifiek economisch knooppunt Malle en eventuele toekomstige herzieningen van reeds afgeronde planningsprocessen.


164

afbakening kleinstedelijk gebied

Recommend Documents