Beleidsplan Catharinaparochie Bijlage 1 Commissie Vastgoed Advies commissie Vastgoed april 2013 De commissie Vastgoed is ingesteld in november 2011 met als doel het bestuur van de Catharinaparochie te informeren en te adviseren over de staat van de gebouwen die in eigendom zijn van de parochie en aan te geven wat nodig is aan onderhoud op de korte termijn en op de middellange termijn. Bovendien wil het bestuur een advies over de opties over het eigenaarschap van het vastgoed rekening houdend met de ontwikkelingen van krimp (financiële krimp door teruglopende inkomsten door minder betalende parochianen en toenemende uitgaven aan onderhoud en personele krimp). Verantwoording De commissie vergaderde maandelijks twee klokuren, m.u.v. de schoolvakanties. Een keer heeft een vergadering plaatsgevonden in Expodium. Daar heeft de commissie gekeken naar het zgn BOXsysteem als inrichtingsmogelijkheid van een kerkgebouw. De commissievoorzitter Piet Eikhout heeft in april 2012 aan het pastoresteam en bestuur een presentatie gehouden over de richtlijnen. In januari 2013 hebben Mariet van Goch en Henk Berflo bestuur en team geïnformeerd over de voortgang. Vanaf september 2012 zijn tijdens het maandelijks overleg coördinatoren over gebouwzaken geïnformeerd vanuit het bestuur. Met de bisschop en zijn staf is tijdens zijn kennismaking aan de parochie in februari 2013 kort over de vraagstukken en voortgang van gedachten gewisseld. Over de samenstelling De commissie kent van november 2011 tot juni 2012 een samenstelling met deskundigen uit de bouwbranche. Vanaf juni 2012 hebben ook leden met een geesteswetenschappelijke en alfa-‐ achtergrond deelgenomen. Piet Eikhout, voorzitter tot medio juni 2012 Mariet van Goch, voorzitter vanaf juni 2012 Henk Berflo, vicevoorzitter vanaf juni 2012 Kees de Kok, secretaris Rinus Stoop, lid Adam van der Schriek, lid Frank Bakx, lid van juni 2012 – januari 2013 Gerard de Rooij, adviseur bisdom vanaf september 2012 Ronald van Bronswijk, lid vanaf december 2012 Ilse Pincee, notulist van mei 2012 tot maart 2013 Over de werkwijze De commissie heeft de volgende activiteiten ontplooid: -‐ eerste periode van verheldering van missie en doelstelling, -‐ een tweede fase van onderzoek naar de kaders gevolgd door -‐ een globale inventarisatieronde naar de status van het vastgoed -‐ gevolgd door onderzoek naar onderhoudskosten op korte en op lange termijn: o door experts vanwege het bisdom o door monumentenwacht o door twee externe partijen mbt minimaal noodzakelijk onderhoud tbv water-‐ en winddichtheid o door eigen ervaringsdeskundigen -‐ oriënterende gesprekken met vertegenwoordigers van de kernen op diverse plekken over vragen, verwachtingen en verlangens over de staat en de mogelijke bestemming
Beleidsplan Catharinaparochie bijlage 1 Advies commissie vastgoed
1
-‐ -‐ -‐
gesprekken met de gemeente gesprekken met vastgoedontwikkelaars c.q. experts in kerkelijk vastgoed in april 2013 zijn de adviezen van de vastgoedcommissie opgesteld
Advies commissie Vastgoed april 2013 Bij haar advies heeft de commissie zich op de eerste plaats laten leiden door de staat van de gebouwen. Wat is er aan onderhoud nodig op de korte termijn en op de lange termijn? In afgeleide zin is gekeken naar opties voor herbestemming. Richtsnoer is het voorgenomen beleid van de parochie, verwoord in Het gebroken Rad van Catharina en de voortschrijdende ontwikkeling daarvan. De commissie heeft diverse stappen doorlopen, in een wisselende samenstelling haar werk gedaan en op diverse momenten derden ingeschakeld. In dit bestek wordt per kerkplek een advies uitgebracht. Het advies is gericht op de keuze van behoud enerzijds en herbestemmen anderzijds. Voor die termen is gekozen om het onderscheid tussen eigenaarschap en niet eigenaarschap zichtbaar te maken en om de dialoog in de commissie te blijven richten op het onderwerp van de advisering. Voor het traject van herbestemming van het vastgoed waarvan de Catharinaparochie na finale besluitvorming door de bisschop niet langer eigenaar is, beveelt de commissie Vastgoed aan om een nieuwe commissie Herbestemming in te stellen. De commissie vastgoed adviseert bij de samenstelling daarvan vertegenwoordigers uit de betreffende kerkplekken op te nemen i.c. verschillende deelcommissies in te stellen per kerkplek onder begeleiding van een ervaringsdeskundige die de regie voert over de diverse processen. Na bespreking van haar advies verzoekt de commissie Vastgoed om haar te ontheffen van haar opdracht. Leden van de commissie vastgoed stellen zich beschikbaar voor advisering voor herbestemmingstrajecten ter plekke. De commissie vastgoed adviseert tevens om bij de herbestemming van de gebouwen te allen tijde de waarden en wortels te respecteren. Advies per vastgoed Basiliek Rijksmonument Basiliek is de hoofdkerk van de Catharinaparochie en zal eigendom blijven van de parochie. Bovendien is de basiliek een belangrijke cultuur historisch monument voor de gemeente Oosterhout. Het is een van de drie basilieken van het Bisdom Breda. De leeftijd van het gebouw maakt dat er regelmatig onderhoud dient te worden uitgevoerd, zowel intern als extern. Als rijksmonument valt de Basiliek onder het regime van de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed van het ministerie van OCW. Voor bekostiging van het onderhoud kan het bestuur een beroep doen op de zgn. BRIM regeling. Het bestuur heeft in samenwerking met het Bisdom en vertegenwoordigers van de kern een aanvraag ingediend voor de periode 2013-‐2018 voor een bedrag van € 658.000,-‐ . De helft daarvan komt in aanmerking voor subsidie. Advies van de commissie: behouden met aandacht voor: -‐ Uitvoering van het gestelde in de BRIM aanvraag die voorziet in verbetering van verfwerk, vloeren, orgel, elektra en energie, zoals verwarming. -‐ Herinrichting van het kerkgebouw: o Het gebouw dient te worden voorzien van moderne verlichting, moderne facilitaire (waaronder sanitaire en digitale voorzieningen o.a. voor het virtueel kunnen volgen van vieringen). o Overwogen dient te worden of in de gangruimten aan de zijkant kantoorruimte kan worden ingericht/ontworpen. De commissie adviseert nader onderzoek naar toepassing van het zgn boxsysteem en/of de installatie van glazen puien.
Beleidsplan Catharinaparochie bijlage 1 Advies commissie vastgoed
2
o
Voor het gebouw is een verbetering van energievoorziening nodig c.q installatie tbv beheersing van de energiekosten en verbetering van de verlichting
Parochieel centrum Catharinaparochie met tuin/Basiliek Pastorie Rijksmonument Dit pand is een rijksmonument, zowel de buitenkant als de binnenkant. Achtereenvolgende rapporten van Monumentenwacht hebben aangetoond dat een grootscheepse restauratie nodig is. Met name het trappenhuis kan amper de toets van veiligheid doorstaan. Daarnaast zijn de kosten voor verwarming erg hoog, liggen vloeren niet meer vlak, zijn ramen niet voorzien van dubbelglas, zijn er vele scheuren in de muren. De ruimte op de bovenste verdieping wordt niet efficiënt benut als gevolg van het ontbreken van een doelmatige inrichting. Het pand ligt zeer gunstig voor commerciële ontwikkeling. Advies: herbestemmen van het pand De commissie vastgoed adviseert het bestuur het pand af te stoten als eigenaar en de voorziening van pastoraal centrum bij de Mariakerk onder te brengen. De administratie van de kerkplek zou of in de heringerichte basiliek een plek kunnen vinden of meeverhuizen naar een andere plek of opgaan in een centrale algehele administratie van de parochie. Antoniuskerk Gemeentelijk monument De rapportages van de diverse instanties tonen aan dat het achterstallige onderhoud dusdanig groot is dat ruim een miljoen euro € 1.150.800,-‐ daaraan besteed dient te worden. Voor het onderhoud op de korte termijn wordt het bestuur geadviseerd een bedrag van € 10.000,-‐ te reserveren in 2013. Voor de komende vijf jaren zal periodiek onderzoek en naargelang de uitkomsten ervan onderhoud nodig zijn. De commissie verwacht in de komende vijf jaren dat het bestuur daartoe ca. € 15.000,-‐ dient te reserveren. De gemeente heeft tijdens gesprekken aangegeven geen sloopvergunning te verstrekken. De kerk is een markeerpunt in Oosterhout. Advies: herbestemmen van het gebouw Inloophuis De Vinder Dit aan de Antonius kerk grenzende vrijstaand gebouw is in goede staat. De commissie verwacht geen grote onkosten in de komende vijf jaren. Het dient als diaconaal centrum voor de kern en de buurt. Het beleidsplan voorziet continuïteit en verdere versterking en uitbreiding van de diaconale activiteiten voor de hele parochie. Het advies is tweeledig: herbestemmen na realisering van nieuw pastoraal centrum -‐ Rekening houdend met het advies van het nabij gelegen kerkgebouw, adviseert de commissie het bestuur in overweging te nemen om dit pand te herbestemmen en de functie elders in de parochie onder te brengen. Met herbestemming van dit gebouw ontstaat een aantrekkelijke kavel die de mogelijkheden voor herbestemming van het kerkgebouw verruimt, mede gezien de centrale ligging van beide panden in de gemeente Oosterhout. -‐ Gezien de staat van het gebouw adviseert de commissie vooralsnog het gebouw te behouden voor diaconale activiteiten voor de hele parochie. Corneliuskerk Rijksmonument Van de Corneliuskerk is met name het dak in slechte staat. Rapportages van Monumentenwacht en onderzoek door bedrijven tonen aan dat er sprake is van groot achterstallig onderhoud voor ruim 1 miljoen, € 1.176.900,-‐. In 2013 moet een reparatie uitgevoerd worden ter waarde van € 11.320,-‐ voor minimaal onderhoud en in de periode van 2014-‐2018 voor ca. € 7.500,-‐. De gemeenschap in het
Beleidsplan Catharinaparochie bijlage 1 Advies commissie vastgoed
3
kerkdorp realiseert zich dat de kerk niet langer in eigendom kan blijven van de parochie en heeft reeds bijeenkomsten belegd om naar andere functies voor het gebouw te kijken. Advies: herbestemmen van het gebouw Marcoen kerk Rijksmonument Voor het kerkgebouw geldt al enige jaren dat er sprake is van achterstallig onderhoud. Om inzicht te krijgen in de benodigde voorziening voor groot onderhoud is voor de kerk een BRIM-‐-‐ aanvraag opgesteld. Ruim een half miljoen € 534.850,-‐ is nodig om de kerk voor de komende vijfentwintig jaar in adequate staat te herstellen. Met name dakbedekking en goten, glas in lood en raampartijen dienen vervangen en/of hersteld te worden. Aandachtspunt is de aanwezigheid van asbest in dakvlakken. Voor de korte termijn, in 2013, is een bedrag voorzien van € 5.250,-‐ . Voor minimaal onderhoud in de komende vijf jaren een bedrag van € 7.500,-‐ Advies: herbestemmen van het gebouw Marcoen Pastorie met tuin De pastorie is een pand dat in de ogen van de commissie in redelijke goede staat is. Op dit moment wordt de bovenverdieping verhuurd. Het pand is aantrekkelijk gelegen. Advies: herbestemmen van het gebouw Mariakerk Dit gebouw is in de jaren negentig grondig intern verbouwd. Het interieur is vernieuwd. Het gebouw kent adequate facilitaire voorzieningen en een voorziening voor gebruik van nieuwe media. Het gebouw kent hoge energiekosten.. De klokkenstoel is in 2012 vernieuwd. In 2013 zal voor het onderhoud aan de buitenkant ca. € 3.500,-‐ nodig zijn, in het bijzonder voor de dakbedekking. Voor de komende vijf jaar adviseert de commissie € 5.000,-‐ voor klein onderhoud te reserveren. De commissie adviseert aan het bestuur een bedrag van € 271.320.-‐ te reserveren voor groot onderhoud met name voor de achterkant en koepelconstructie van de kerk. De commissie beveelt het bestuur aan de functies van de parochie hier te concentreren. Het kerkgebouw is gunstig gelegen in de nabijheid van het centrum. De pastoor woont in de aangrenzende pastorie. De pastorie is inpandig verbonden met de kerk. Deze aspecten zijn van belang met het oog op het realiseren van een nieuw pastoraal dienstencentrum bij de herbestemming van de pastorie op de Markt en het inloophuis De Vinder. De inrichting biedt entourage en ademt een atmosfeer die voor verschillend publiek aantrekkelijk is zoals zinzoekers en randkerkelijken en die aansluit bij de beleidsperspectieven De kerk kan ruimte bieden aan grote groepen. Er dient een scheiding aanbracht te worden tussen de liturgische ruimte en de ruimte voor andere functies. De gemeente Oosterhout ontwikkelt in de contreien van de Mariakerk nieuwe woonwijken. Advies van de commissie: behouden van het gebouw met aandacht voor -‐ afscherming van het liturgische deel -‐ het benutten van de uitbreidingsmogelijkheden voor huisvesten van alle andere pastorale functies c.q. voor de inrichting van een nieuw pastoraal centrum voor de parochie in de plaats van het huidige centrum op de Markt -‐ verbetering van de toegankelijkheid van het gebouw en van installaties die leidt tot verlaging van de energiekosten. Mariakerk Pastorie met tuin
Beleidsplan Catharinaparochie bijlage 1 Advies commissie vastgoed
4
Het pand is in redelijk goede staat. De facilitaire voorziening dateert van de jaren vijftig. Ze zijn adequaat. Modernisering is geen urgentie maar wel een aanbeveling. De pastoor woont in de pastorie. Advies: pastorie behouden als woonplek van de pastoor met de aanbeveling facilitaire voorzieningen aan te passen aan het comfort van deze tijd. St Jan de Doper – kerk Rijksmonument De kerk is in het algemeen goed onderhouden. In het afgelopen jaar is de buitenkant opnieuw geschilderd met uitzondering van de koepel. Het werk is voor een belangrijk deel bekostigd uit het legaat van een parochiaan. Voor het voorziene groot onderhoud dienen goten en gedeelten van het dak vervangen te worden. Dat vraagt een uitgave van € 466.000,-‐. In 2013 is onderhoud nodig voor € 4705,-‐. en in de komende vijf jaren voor een bedrag van € 7500.-‐ Advies: herbestemmen van het gebouw St Jan de Doper Pastorie met tuin Gemeentelijk monument De pastorie is in goede staat. Het wooncomfort verdient een verbetering rekening houdend met huidige woonwensen Een deel van de pastorie wordt verhuurd. De pastorie heeft een grote tuin. De kavel is aantrekkelijk gelegen. Advies: herbestemmen van het pand Verrijzeniskerk Dit kerkgebouw verkeert in goede staat. Er wordt geen groot onderhoud voorzien. Elk jaar is een voorziening van € 500,-‐ voor klein onderhoud voldoende. De kerkruimte maakt deel uit van een appartementencomplex dat in de jaren negentig is gerealiseerd. De kerk is gebouwd in de wetenschap dat het voor een periode van 10-‐15 jaar zou zijn c.q. met de intentie om het na die periode af te kunnen stoten. Mede met dat perspectief is de kerk flexibel ingericht. Het recht van eerste aankoop geldt voor Thuisvester die de eigenaar is van het complex. De Verrijzeniskerk is de kleinste kerk qua zitplaatsen en kent m.u.v. van een patio geen tuin. Vooralsnog heeft Thuisvester mondeling te kennen gegeven het pand niet te willen aankopen. De vraag is hoe op een schriftelijk verzoek om bevestiging van het afzien van het recht wordt gereageerd. Advies: herbestemmen van het gebouw
Beleidsplan Catharinaparochie bijlage 1 Advies commissie vastgoed
5
Beleidsplan Catharinaparochie bijlage 1 Advies commissie vastgoed
6